paarsa
28th June 2011, 08:14 PM
پنجشنبه 08 مرداد 1388 - ساعت 00:34
جام جم آنلاین: عصب‌کشی، اسمی که به غلط برای عملیات درمان ریشه دندان باب شده است، همواره ما را به یاد یکی از دردناک‌ترین، طولانی‌ترین و چه‌بسا ناشناخته‌ترین عملیات‌های دندانپزشکی می‌اندازد؛ مجموعه درمانی که معمولا قبل از آغاز نیز با درد همراه است و زیاد شنیده‌ایم که زمان درمان هم دردناک خواهد بود.
مهم‌تر از همه این‌که نمی‌دانیم در حین درمان قرار است چه اتفاقی بیفتد. دندانپزشک با مقدار زیادی وسایل عجیب و غریب سوهان مانند و یک متر کوچک به سراغ دندانمان می‌آید. مرتب این سوهان‌های کوچک را داخل دندانمان بالا و پایین می‌برد و سپس آنها را جلوی متر کوچکی که در دست دارد، اندازه می‌گیرد. هرازگاه عکسی می‌گیرد و... اگر یکی از دندان‌هایتان تحت درمان ریشه قرار گرفته باشد، این مراحل را خیلی خوب می‌شناسید و به یاد دارید. ریشه دندان از سه کلمه Root به معنای ریشه، Canal به معنای مجرا و Therapy به معنی معالجه تشکیل شده که مفهوم کلی آن معالجه مجرای ریشه دندان است و شاخه‌ای از دندانپزشکی به نام اندو یا اندودنتیکس است که دانش و اعمالی را دربرمی‌گیرد که به معالجه و حفظ ریشه دندان می‌پردازد و وظیفه تشخیص و درمان پالپ‌های آماسی و بیمار شده را به عهده دارد. بنابراین درمان ریشه یا روت کانال تراپی عبارت است از نجات یا درمان دندانی که بر اثر پوسیدگی وسیع مجاور اتاق عصب در معرض از دست رفتن است.
بخش اعظم ساختمان دندان را عاج تشکیل می‌دهد، درون عاج فضایی وجود دارد که شامل عصب و شبکه مویرگی است که اصطلاحا به آن پالپ گفته می‌شود. پالپ از شاخه‌های اصلی اعصاب و عروق در انتهای ریشه منشعب می‌شود و از درون کانال‌هایی که در ریشه وجود دارد، به این فضا می‌رسد. حس، تغذیه، عاج‌سازی و دفاع میکروبی از اعمال پالپ به شمار می‌آیند. این بافت نرم ممکن است تحت تأثیر میکروب‌ها عفونی شود و عفونت را در مسیر ذکر شده به استخوان اطراف ریشه منتقل کند، در چنین مواردی تمام این بافت توسط دندانپزشک برداشته شده، محفظه پالپ و کانال‌ها تمیز و به نحو مطلوبی پر می‌شود.
دکتر پیمان مهرورزفر، عضو انجمن اندودنتیست‌های ایران در این خصوص به خبرنگار «جام‌جم» می‌گوید: تعداد ریشه دندان‌ها به طور معمول و طبیعی بین یک تا سه عدد است، ولی دندان‌هایی نیز وجود دارند که دارای یک یا چند ریشه اضافی هستند و در حین کار و با گرفتن رادیوگرافی کشف می‌شوند. به طور طبیعی دندان‌های قدامی دارای یک ریشه، دندان‌های آسیای کوچک دارای یک یا دو ریشه و دندان‌های آسیای بزرگ 3 و 4 ریشه‌ای هستند. مراقبت‌ها، مراجعه و معاینات منظم دندانپزشکی و رعایت اصول بهداشت دهان و دندان و ترمیم پوسیدگی‌ها در مراحل اولیه لازم است تا دندان نیاز به معالجه عصب نداشته باشد.
وی در خصوص عوامل موثر در آسیب و صدمه به پالپ دندان ادامه می‌دهد: عوامل متعددی سبب آسیب به پالپ می‌شوند که عمده‌ترین آن تأخیر در ترمیم پوسیدگی‌ها و در نتیجه گسترش آنها به پالپ دندان است که سبب نفود میکروب‌ها به پالپ می‌شود. پوسیدگی‌های دندانی اگر درمان نشوند، بعد از تخریب مینا و عاج به پالپ رسیده و باعث التهاب، آماس و بیماری پالپ آن می‌شوند. علاوه بر پوسیدگی، عوامل دیگری چون سابقه ضربه ناگهانی به دندان حتی در مواردی چون ضربه قاشق یا شکستن تخمه، پسته و بادام، پرکردگی‌های وسیع، شکستگی و ترک دندان، تحلیل و سایش شدید دندان‌ها و بیماری‌های پیشرفته لثه در ایجاد آماس و بیماری پالپ نقش دارند. بعضی از مواد ترمیمی نیز سبب‌ساز هستند. همچنین بیماری‌های شدید لثه می‌تواند باعث صدمه به پالپ شود که در چنین مواردی درمان ریشه همراه درمان لثه صورت می‌گیرد.
به گفته دکتر مهرورزفر، درمان ریشه دندان به درمان قسمت داخلی دندان که حاوی عصب و رگ‌های داخلی دندان است، گفته می‌شود و به عبارتی، اگر در دندان شما پوسیدگی ایجاد شده و مدت طولانی در دندان شما جا خوش کرده، مینا و عاج دندانتان را درگیر کرده و مقاومت آنها را در برابر میکروب‌ها از بین برده است. اکنون به ناحیه داخلی دندان (پالپ) یا به اصطلاح عصب یا مغز دندان نفوذ کرده و آنها را درگیر خواهد کرد. خاصیت پالپ دندان این است که اگر تنها از یک نقطه کوچک هم به محیط خارج از دندان باز شود، به دلیل نفوذ میکروب‌ها و پخش شدن آنها، قابلیت دفاع خود را از دست می‌دهد. به عبارتی، در دندانی که پالپ آن به علت پوسیدگی یا شکستگی تاج دندان به محیط خارجی دندان باز می‌شود، عملیات درمان ریشه اجتناب‌ناپذیر است. تمام رگ‌ها و اعصاب داخل پالپ باید خارج شوند تا کانون عفونت را به همراه خود خارج کنند و سپس اتاقک خالی پالپ شکل‌دهی شده، به کمک مواد مخصوصی پر شود تا راه ورود میکروب‌ها را ببندد. دندانی که پالپ آن خارج شده باشد، به دلیل قطع اعصاب و رگ‌های داخلی آن آب زیادی از دست می‌دهد و خیلی زود خشک و شکننده می‌شود. از طرفی از آنجا که معمولا پوسیدگی‌های بزرگی در دندان ایجاد و به دنبال آن پالپ دندان درگیر می‌شود، برای درمان این دندان باید تمام پوسیدگی‌های تاج حذف شود. به همین دلیل، مقدار زیادی از نسج دندان از دست می‌رود. ترمیم چنین دندانی معمولا به کمک روکش‌ها و میله‌های داخل ریشه‌ای انجام می‌شود تا عمر پرکردگی‌ها بیشتر شود.
عوامل متعددی سبب آسیب به ریشه دندان می‌شوند که عمده‌ترین آنهاتأخیر در ترمیم پوسیدگی‌ها و درنتیجه گسترش آنها به پالپ دندان است
دبیر علمی کنگره بین‌المللی چشم‌اندازهای نوین در اندودنتیکس می‌گوید: سیستم‌های چرخشی و فایل‌های نیکل تیتانیوم تحول بزرگی در علم اندودانتیکس ایجاد کرده‌اند. در واقع این سیستم‌ها برای درمان‌های مجدد ریشه دندان کاربرد دارند که میزان خطا و درد را نیز کاهش می‌دهند. این سیستم دستاورد جدیدی است که از سوی پژوهشگران ایرانی در دنیا ابداع شده و کار دندانپزشکان و بیماران را آسان‌تر می‌کند. سیستم‌های چرخشی و فایل‌های نیکل تیتانیوم موجب بازسازی بافت‌ها می‌شود و استفاده از این روش‌های جدید، درمان ریشه دندان را بسرعت و با کیفیت بهتر و کاهش درد انجام می‌دهد، در گذشته برای درمان ریشه دندان از فایل‌های دستی استفاده می‌شد که باعث اتلاف وقت می‌شد و معمولا برای بیمار باعث ایجاد درد و ناخوشایندی و همچنین فشار به انگشتان دندانپزشکان و مشکلات بعدی می‌شد، سال‌های اخیر، فایل‌های چرخشی عرضه شدند که به موتورهای دندانپزشکی متصل می‌شوند و در نتیجه می‌توان کانال ریشه را با سرعت بیشتر و دقت زیادتر آماده‌سازی کرد؛ از محاسن دیگر این سیستم، راحتی بیشتر بیمار و دندانپزشک و نتیجه بهتر درمان است، سیستم‌های چرخشی مختلفی امروز وارد بازار شده‌اند که در اختیار دندانپزشکان قرار می‌گیرد.
وی ادامه می‌دهد: در دوازدهمین کنگره چشم‌اندازهای نوین اندودنتیکس‌ها، برای نخستین بار 2 نوع سیستم جدید فایل‌های چرخشی به نام «تی اس» و «بایوریس» معرفی شد که 2 تن از استادان ایتالیا و نروژ این وسایل را معرفی کرده‌اند و در کارگاه‌های عملی دندانپزشکان روی مدل‌های واقعی از دندان این روش‌ها را فرا گرفتند.
دستاوردهای نوین دیگر در کنگره
دکتر مهرورزفر درباره دستاوردهای نوین دیگری که در این کنگره بین‌المللی مطرح شد، می‌گوید: لیزر مخفف تقویت نور به وسیله برانگیختن انرژی تابشی است. لیزر در دندانپزشکی مانند چاقوی تیز جراحی عمل می‌کند، به طوری که ساختمان آسیب‌دیده و پوسیده دندان را بدون آسیب رساندن به بافت‌های دندانی برمی‌دارد، در درمان ریشه اصولا لیزر بیشتر در ضدعفونی کردن و حذف باکتری‌های داخل ریشه استفاده می‌شود. از محاسن دیگر این سیستم این است که انواع مختلف باکتری‌ها را بدون نیاز به داروهای شیمیایی در زمان بسیار کمی نابود می‌کند، از آنجا که عفونت کانال دندان، عامل اصلی بیماری‌های ریشه است، با حذف عفونت معمولا ترمیم بسرعت اتفاق می‌افتد.
مواد اندودنتیک جدید: امروزه بیشتر بر پایه کمک به بازسازی بافت‌های میزبان طراحی می‌شود؛ به این معنی ضمن آن‌که هیچ آسیبی به بدن وارد نمی‌کند، به بازسازی و ترمیم کمک می‌کند؛ از جمله این مواد می‌توان به بیوسرامیک‌ها و مشتقات آنها اشاره کرد که به کمک آنها می‌توان بافت‌های از دست رفته دندان را با بافت‌های سالم جایگزین کرد.
میکروسکوپ‌های جراحی اندو: با توجه به این‌که دید مستقیم به ریشه امکان‌پذیر نیست، امروزه میکروسکوپ‌های جدیدی استفاده می‌شود که می‌توان به داخل کانال دندان دید مناسبی پیدا کرد و درمان ریشه را با کیفیت بهتر انجام داد.
در این کنگره مباحثی در رابطه با انواع میکروسکوپ‌ها به همراه کارگاه علمی بین دندانپزشکان ارائه شد. در کنگره بین‌المللی چشم‌اندازهای نوین در اندودنتیکس 200 مقاله به صورت سخنرانی و پوستر ارائه و کارگاه‌های مختلف از جمله اندودنتیکس و ایمپلنت، طب کار و روش‌های کنترل درد برپا شد.
رقیه نوری
http://www.jamejamonline.ir
جام جم آنلاین: عصب‌کشی، اسمی که به غلط برای عملیات درمان ریشه دندان باب شده است، همواره ما را به یاد یکی از دردناک‌ترین، طولانی‌ترین و چه‌بسا ناشناخته‌ترین عملیات‌های دندانپزشکی می‌اندازد؛ مجموعه درمانی که معمولا قبل از آغاز نیز با درد همراه است و زیاد شنیده‌ایم که زمان درمان هم دردناک خواهد بود.
مهم‌تر از همه این‌که نمی‌دانیم در حین درمان قرار است چه اتفاقی بیفتد. دندانپزشک با مقدار زیادی وسایل عجیب و غریب سوهان مانند و یک متر کوچک به سراغ دندانمان می‌آید. مرتب این سوهان‌های کوچک را داخل دندانمان بالا و پایین می‌برد و سپس آنها را جلوی متر کوچکی که در دست دارد، اندازه می‌گیرد. هرازگاه عکسی می‌گیرد و... اگر یکی از دندان‌هایتان تحت درمان ریشه قرار گرفته باشد، این مراحل را خیلی خوب می‌شناسید و به یاد دارید. ریشه دندان از سه کلمه Root به معنای ریشه، Canal به معنای مجرا و Therapy به معنی معالجه تشکیل شده که مفهوم کلی آن معالجه مجرای ریشه دندان است و شاخه‌ای از دندانپزشکی به نام اندو یا اندودنتیکس است که دانش و اعمالی را دربرمی‌گیرد که به معالجه و حفظ ریشه دندان می‌پردازد و وظیفه تشخیص و درمان پالپ‌های آماسی و بیمار شده را به عهده دارد. بنابراین درمان ریشه یا روت کانال تراپی عبارت است از نجات یا درمان دندانی که بر اثر پوسیدگی وسیع مجاور اتاق عصب در معرض از دست رفتن است.
بخش اعظم ساختمان دندان را عاج تشکیل می‌دهد، درون عاج فضایی وجود دارد که شامل عصب و شبکه مویرگی است که اصطلاحا به آن پالپ گفته می‌شود. پالپ از شاخه‌های اصلی اعصاب و عروق در انتهای ریشه منشعب می‌شود و از درون کانال‌هایی که در ریشه وجود دارد، به این فضا می‌رسد. حس، تغذیه، عاج‌سازی و دفاع میکروبی از اعمال پالپ به شمار می‌آیند. این بافت نرم ممکن است تحت تأثیر میکروب‌ها عفونی شود و عفونت را در مسیر ذکر شده به استخوان اطراف ریشه منتقل کند، در چنین مواردی تمام این بافت توسط دندانپزشک برداشته شده، محفظه پالپ و کانال‌ها تمیز و به نحو مطلوبی پر می‌شود.
دکتر پیمان مهرورزفر، عضو انجمن اندودنتیست‌های ایران در این خصوص به خبرنگار «جام‌جم» می‌گوید: تعداد ریشه دندان‌ها به طور معمول و طبیعی بین یک تا سه عدد است، ولی دندان‌هایی نیز وجود دارند که دارای یک یا چند ریشه اضافی هستند و در حین کار و با گرفتن رادیوگرافی کشف می‌شوند. به طور طبیعی دندان‌های قدامی دارای یک ریشه، دندان‌های آسیای کوچک دارای یک یا دو ریشه و دندان‌های آسیای بزرگ 3 و 4 ریشه‌ای هستند. مراقبت‌ها، مراجعه و معاینات منظم دندانپزشکی و رعایت اصول بهداشت دهان و دندان و ترمیم پوسیدگی‌ها در مراحل اولیه لازم است تا دندان نیاز به معالجه عصب نداشته باشد.
وی در خصوص عوامل موثر در آسیب و صدمه به پالپ دندان ادامه می‌دهد: عوامل متعددی سبب آسیب به پالپ می‌شوند که عمده‌ترین آن تأخیر در ترمیم پوسیدگی‌ها و در نتیجه گسترش آنها به پالپ دندان است که سبب نفود میکروب‌ها به پالپ می‌شود. پوسیدگی‌های دندانی اگر درمان نشوند، بعد از تخریب مینا و عاج به پالپ رسیده و باعث التهاب، آماس و بیماری پالپ آن می‌شوند. علاوه بر پوسیدگی، عوامل دیگری چون سابقه ضربه ناگهانی به دندان حتی در مواردی چون ضربه قاشق یا شکستن تخمه، پسته و بادام، پرکردگی‌های وسیع، شکستگی و ترک دندان، تحلیل و سایش شدید دندان‌ها و بیماری‌های پیشرفته لثه در ایجاد آماس و بیماری پالپ نقش دارند. بعضی از مواد ترمیمی نیز سبب‌ساز هستند. همچنین بیماری‌های شدید لثه می‌تواند باعث صدمه به پالپ شود که در چنین مواردی درمان ریشه همراه درمان لثه صورت می‌گیرد.
به گفته دکتر مهرورزفر، درمان ریشه دندان به درمان قسمت داخلی دندان که حاوی عصب و رگ‌های داخلی دندان است، گفته می‌شود و به عبارتی، اگر در دندان شما پوسیدگی ایجاد شده و مدت طولانی در دندان شما جا خوش کرده، مینا و عاج دندانتان را درگیر کرده و مقاومت آنها را در برابر میکروب‌ها از بین برده است. اکنون به ناحیه داخلی دندان (پالپ) یا به اصطلاح عصب یا مغز دندان نفوذ کرده و آنها را درگیر خواهد کرد. خاصیت پالپ دندان این است که اگر تنها از یک نقطه کوچک هم به محیط خارج از دندان باز شود، به دلیل نفوذ میکروب‌ها و پخش شدن آنها، قابلیت دفاع خود را از دست می‌دهد. به عبارتی، در دندانی که پالپ آن به علت پوسیدگی یا شکستگی تاج دندان به محیط خارجی دندان باز می‌شود، عملیات درمان ریشه اجتناب‌ناپذیر است. تمام رگ‌ها و اعصاب داخل پالپ باید خارج شوند تا کانون عفونت را به همراه خود خارج کنند و سپس اتاقک خالی پالپ شکل‌دهی شده، به کمک مواد مخصوصی پر شود تا راه ورود میکروب‌ها را ببندد. دندانی که پالپ آن خارج شده باشد، به دلیل قطع اعصاب و رگ‌های داخلی آن آب زیادی از دست می‌دهد و خیلی زود خشک و شکننده می‌شود. از طرفی از آنجا که معمولا پوسیدگی‌های بزرگی در دندان ایجاد و به دنبال آن پالپ دندان درگیر می‌شود، برای درمان این دندان باید تمام پوسیدگی‌های تاج حذف شود. به همین دلیل، مقدار زیادی از نسج دندان از دست می‌رود. ترمیم چنین دندانی معمولا به کمک روکش‌ها و میله‌های داخل ریشه‌ای انجام می‌شود تا عمر پرکردگی‌ها بیشتر شود.
عوامل متعددی سبب آسیب به ریشه دندان می‌شوند که عمده‌ترین آنهاتأخیر در ترمیم پوسیدگی‌ها و درنتیجه گسترش آنها به پالپ دندان است
دبیر علمی کنگره بین‌المللی چشم‌اندازهای نوین در اندودنتیکس می‌گوید: سیستم‌های چرخشی و فایل‌های نیکل تیتانیوم تحول بزرگی در علم اندودانتیکس ایجاد کرده‌اند. در واقع این سیستم‌ها برای درمان‌های مجدد ریشه دندان کاربرد دارند که میزان خطا و درد را نیز کاهش می‌دهند. این سیستم دستاورد جدیدی است که از سوی پژوهشگران ایرانی در دنیا ابداع شده و کار دندانپزشکان و بیماران را آسان‌تر می‌کند. سیستم‌های چرخشی و فایل‌های نیکل تیتانیوم موجب بازسازی بافت‌ها می‌شود و استفاده از این روش‌های جدید، درمان ریشه دندان را بسرعت و با کیفیت بهتر و کاهش درد انجام می‌دهد، در گذشته برای درمان ریشه دندان از فایل‌های دستی استفاده می‌شد که باعث اتلاف وقت می‌شد و معمولا برای بیمار باعث ایجاد درد و ناخوشایندی و همچنین فشار به انگشتان دندانپزشکان و مشکلات بعدی می‌شد، سال‌های اخیر، فایل‌های چرخشی عرضه شدند که به موتورهای دندانپزشکی متصل می‌شوند و در نتیجه می‌توان کانال ریشه را با سرعت بیشتر و دقت زیادتر آماده‌سازی کرد؛ از محاسن دیگر این سیستم، راحتی بیشتر بیمار و دندانپزشک و نتیجه بهتر درمان است، سیستم‌های چرخشی مختلفی امروز وارد بازار شده‌اند که در اختیار دندانپزشکان قرار می‌گیرد.
وی ادامه می‌دهد: در دوازدهمین کنگره چشم‌اندازهای نوین اندودنتیکس‌ها، برای نخستین بار 2 نوع سیستم جدید فایل‌های چرخشی به نام «تی اس» و «بایوریس» معرفی شد که 2 تن از استادان ایتالیا و نروژ این وسایل را معرفی کرده‌اند و در کارگاه‌های عملی دندانپزشکان روی مدل‌های واقعی از دندان این روش‌ها را فرا گرفتند.
دستاوردهای نوین دیگر در کنگره
دکتر مهرورزفر درباره دستاوردهای نوین دیگری که در این کنگره بین‌المللی مطرح شد، می‌گوید: لیزر مخفف تقویت نور به وسیله برانگیختن انرژی تابشی است. لیزر در دندانپزشکی مانند چاقوی تیز جراحی عمل می‌کند، به طوری که ساختمان آسیب‌دیده و پوسیده دندان را بدون آسیب رساندن به بافت‌های دندانی برمی‌دارد، در درمان ریشه اصولا لیزر بیشتر در ضدعفونی کردن و حذف باکتری‌های داخل ریشه استفاده می‌شود. از محاسن دیگر این سیستم این است که انواع مختلف باکتری‌ها را بدون نیاز به داروهای شیمیایی در زمان بسیار کمی نابود می‌کند، از آنجا که عفونت کانال دندان، عامل اصلی بیماری‌های ریشه است، با حذف عفونت معمولا ترمیم بسرعت اتفاق می‌افتد.
مواد اندودنتیک جدید: امروزه بیشتر بر پایه کمک به بازسازی بافت‌های میزبان طراحی می‌شود؛ به این معنی ضمن آن‌که هیچ آسیبی به بدن وارد نمی‌کند، به بازسازی و ترمیم کمک می‌کند؛ از جمله این مواد می‌توان به بیوسرامیک‌ها و مشتقات آنها اشاره کرد که به کمک آنها می‌توان بافت‌های از دست رفته دندان را با بافت‌های سالم جایگزین کرد.
میکروسکوپ‌های جراحی اندو: با توجه به این‌که دید مستقیم به ریشه امکان‌پذیر نیست، امروزه میکروسکوپ‌های جدیدی استفاده می‌شود که می‌توان به داخل کانال دندان دید مناسبی پیدا کرد و درمان ریشه را با کیفیت بهتر انجام داد.
در این کنگره مباحثی در رابطه با انواع میکروسکوپ‌ها به همراه کارگاه علمی بین دندانپزشکان ارائه شد. در کنگره بین‌المللی چشم‌اندازهای نوین در اندودنتیکس 200 مقاله به صورت سخنرانی و پوستر ارائه و کارگاه‌های مختلف از جمله اندودنتیکس و ایمپلنت، طب کار و روش‌های کنترل درد برپا شد.
رقیه نوری
http://www.jamejamonline.ir