PDA

توجه ! این یک نسخه آرشیو شده میباشد و در این حالت شما عکسی را مشاهده نمیکنید برای مشاهده کامل متن و عکسها بر روی لینک مقابل کلیک کنید : آموزشی مبانی تئوریک حجامت



poune
15th June 2011, 10:22 AM
درزمان حاظرامكان نداردكه بفهميم چگونه تجربه هاي نامعلوم وتصادفي انسان گسترش يافته ونتايج آنهااز نسلي به نسل ديگرمنتقل گرديده است.به طورمسلم،اجداد پيش ازتاريخ انسان،گياهان وموادديگرراموردتجربه قرارداده وبرحسب سودوزيان حاصله آنها راتقسيم كرده اند.بيش از پيدايش تاريخ،علوم پزشكي جنبه ي نيمه تجربي ونيمه دارويي داشته وبيشترجادوگران به اين صرفه مي پرداخته اند.
بااينكه امروز اثرات شگرف ومعجزه آساي حجامت براي بسياري از پژوهشگران وپزشكان در داخل وخارج ازكشور محرزشده است،امامتاسفانه هنوزچگونگي تاثير حجامت بطوركامل مشخص نشده است.در اينجا به پاره اي از تئوريهاي موجوددرموردمكانيسم تاثير حجامت اشاره مي كنيم:
.
1- حجامت عام كه محل آن در بين دوكتف درمجاورت مهره هاي پشتي4تا8مي باشد .( دربسياري از مكاتب طب مكمل اين مركز به عنوان مركز ثقل بدن شناخته شده است) اين مركزبيشترين نزديكي رابا غد د لنفاوي مركزي بدن مثل گردن، زير بغل سينه وشكم وهمچنين با تيموس دارد.
حجامت باتاثيربراين مراكز وازجمله برتيموس كه ازمهمترين مراكز آموزشي سلولهاي دفاعي بدن است وپس ازايجاد التهاب توسط بادكشهاي اوليه وفراخوان سلولهاي دفاعي ضمن تحريك سيستم ايمني نقش تنظيم كننده سيستم ايمني را باخروج سلولهاي ايمني نابجا،ايفامي كند. اين مسئله باوجود لاينحل بودن بيماريهاي ايمني (چه نقص ايمني،چه بيش فعالي سيستم ايمني معروف به بيماريهاي خود ايمني) نقش به سزايي دردرمان بيماريهاي آسم،روماتيسم وبيماريهاي خودايمني ديگردارد. درضمن حجامت ترافيك لنفاوي رابا ايجادفشار منفي كنترل نموده وباعث افزايش حركت لنف دراين سيستم مي شود.اين مسئله با توجه به اين نكته كه پيش در آمد آسيب هاي سلولي التهابهاي نابجا وبيش از حد طول كشيده مي باشد قابل توجه است .چرا كه در مواردي كه التهاب طول كشيده داريم براي بيمار درد و ورم وعوارض بعد از أن مشكل ساز است . حجامت با اين مكانيسم (تعديل سيستم ايمني ومهمتر از آن ،كاهش ترافيك لنفاوي از راهتخليه بهتر سيستم لنفاوي )نقش مهمي را در اين زمينه بازي مي كند . درمان بسياري از اين حالات در طب كلاسيك داروهاي ضد التهابي استروئيدي (كورتونها )وداروهاي ضد التهابي غير استروئيدي ( انسايدها) مي باشد كه داروهاي بسيار پر عارضه و در پاره اي از موارد كم اثري مي باشد .
2- حجامت باتصفيه ي خون،مواد زائد مضر سموم راازخون خارج مي كند.اين مسئله نيزباتوجه به تاثيرخون خروجي حجامت از لنفاتيكها ومويرگهاقابل بحث است.درفراخوان سلولي باايجادالتهاب ناشي ازبادكش اوليه،بسياري ازسلولهاي اضافي،زائدوسموم به اين منطقه فراخوانده ميشوندكه بازدن تيغ،اين سلولهاومواداضافي ازبدن خارج مي شود.
3- يكي ازمواردجالب تاثيرحجامت،اثرضددردحجامت مي باشد.امروزه دردهاي مزمن به عنوان يكي از معضلات علم پزشكي شناخته ميشود.حجامت با آزادكردن يك سري مواد ضد درد دروني بدن (اندورفين) نقش اساسي دررفع درد دارد.ازآنجايي كه مشاهده كرده ايم بلافاصله بعد از اتمام حجامت تمامي درد ها از بدن بيرون ميرود وبعلاوه بيماراحساس نشاط وسبكي دربدن دارد،نتيجه گرفته ايم كه اين تاثيرسريع علتي جز آزاد شدن مواد ضد درد دربدن ندارد.كه درراس اين مواد مورفين هاي دروني بدن (اندورفين ها) مي باشد .بعلاوه خروج مواد ايجادكننده دردكه بيشترهمان عوامل التهابي مي باشد نيز در رابطه با اثر ضد درد حجامت قابل بحث مي باشد .
همان گونه كه مي دانيم درد بوسيله چند مكانيسم ايجاد مي شود:
اول التهاب ، دوم ايسكمي ( نرسيدن خون ودرنتيجه عدم تغذ يه ارگان مورد نظر) . درمورد اول توضيح داده شد كه حجامت چگونه در اين زمينه تاثير دارد.
درمورددوم بايدمتذكرشد كه بسياري از ارگانها به دليل مشكلات عروقي،غلظت خون ياسايرعلل ،خون رساني خوبي ندارندوبدن اين خون نرسيدن را به وسيله ا پمالسهاي درد به فرد هشدار ميدهد. مشخص شده است حجامت با تحريك جدار مويرگ ومكش منفي لنفاتيك ها ،گردش خون اين ارگانهاي بدن خصوصا عضلات را تقويت مي بخشد . اين اثر بدون انجام خونگيري (حجامت گرم وخشك) نيز مقدور است . بدين ترتيب كه با مكش گرم در ليوانهاي خاص وگذاردن آن بر روي مناطق دردناك خصوصاً در قسمت عضلاني آن، خون رساني عضو بهترودر نتيجه دردهاي حاصل ازايسكمي برطرف مي شود .بعلاوه حجامت باكاهش غلظت خون كه تراكم سلولي رادرمويرگهاكاهش داده،اكسيژن رساني را بهبود بخشيده وبارقلب وريه را نيز تعديل ميكند كه اين اثر در مورد بيماريهائي كه به علت افزايش بار قلب (افزايش اورلود )در رگها ايجاد شده مي تواند مفيد باشد .

5- يكي ديگر ازتاثيرات شگرف حجامت برروي بيماريهاي مغز و اعصاب مي باشد.حجامت با تاثير بر روي نوروترانسميتر هاي مغز وضمن تعديل ساخت آنها بسياري از بيماريهائي كه بسبب كمبود يا بيشبود ترشح ساخت اين مواد از مغز وسيناپسها مي باشد را درمان مي كند .در اين مورد مي توان به بيماري افسردگي اشاره كرد كه به علت كاهش ترشح نوروترانسميتر هاي نوراپي نفرين و سروتونين در سيناپسها مي باشد . حجامت بر ترشح سروتونين تاثير ويژه دارد .سروتونين علاوه بر اثر ضد افسردگي در درمان ميگرن واختلالات خواب نيز تاثير بسزائي دارد .بزودي گزارش چندين بيمار درمان شده ميگرن وسندرم خستگي مزمن( بصورت اختلال خواب وپر خوابي ) در وبلاگ ارائه مي شود .

poune
15th June 2011, 10:23 AM
آداب حجامت




از آنجا كه حجامت از جمله توصيه هاي ديني است ، لذا مانند بسياري ديگر از آداب مذهبي جهت دستيابي به نتيجه بهتر مستلزم رعايت آداب و اصولي مي باشد كه در زير به گوشه اي از آنها اشاره مي نماييم .
1- حجامت رو به قبله و به صورت چهار زانو انجام شود .
2- حجامت كننده و حجامت شونده با وضو باشند و حجامت را با نام خداوند آغاز كنند .
3- قبل از شروع حجامت حتماً آيه الكرسي تلاوت شود .
4- دعاي شريفي كه در خصوص حجامت از امام علي بن موسي الرضا (ع) وارد شده است . خوانده شود .
5- ذكر صلوات به هنگام حجامت فراموش نشود .
6- در صورت امكان حجامت در روزها و زمانهاي توصيه شده انجام شود .
7- پزشك و بيمار هر دو به اين نكته توجه داشته باشند كه پزشك و عمل حجامت هر دو تنها وسيله اي براي شفاي بيماري است . مسلماً شفاي هر بيماري تنها به خواست و اراده خداوند متعالي انجام پذير مي باشد " هوالشافي"
8- بعد از انجام حجامت به فرد حجامت شونده تبريك گفته شود .
9- قبل و بهد از حجامت خوردن انار توصيه شده است . همچنين براي جبران ضعف احتمالي ، نوشيدن شربتي از عسل در پس حجامت توصيه شده است .
10- حداقل تا 12 ساعت پس از انجام حجامت جهت جلوگيري از عفونت زخم ، استحمام ممنوع مي باشد .
11- تا حدود 12 ساعت پس از انجام حجامت بايد از خوردن ترشي ، نمك و لبنيات پرهيز نمود .
12- قبل از انجام حجامت حتماً عينك از روي چشم برداشته شود .
13- نگاه كردن به خون اول حجامت ـ بر طبق احاديث ـ مستحب و باعث روشني و جلاي چشم مي شود .
14- حجامت خانمها در دوران قاعدگي و به خصوص در اواخر اين دوره ممنوع مي باشد .
15- تا 12 ساعت قبل و بعد از حجامت نزديگي صورت نگيرد .
سن مناسب براي انجام حجامت
در طب سنتي ، برخي حكما ـ از قبيل بوعلي سينا و جرجاني ـ حجامت را از 2 تا 60 سالگي تجويز نموده اند . اما در طب اسلامي شروع حجامت جهت پيشگيري، از 4 ماهگي تجويز شده است . در حديثي از پيامبر اكرم ( ص ) كه در كتب گوناگون ـ از جمله استبصار جلد 1 صفحه 84 ـ وارد شده است ، ايشان به حجامت نقره در اطفال بالار چهار ماه به فاصله هر ماه يكبار توصيه نموده اند و آثار فراواني براي آن ذكر نموده اند .
همچنين در روايات اسلامي حديثي مبني بر عدم انجام حجامت در افراد كهنسال مشاهده نسده است . به عبارت ديگر حجامت محدوديت سني ندارد .
حضرت امام رضا ( ع ) در رساله ذهبيه حجامت را در بالغين متناسب با سن فد تجويز نموده اند . مثلاً حجامت براي فرد 40 ساله هر 40 روز يكمرتبه و براي فرد 60 ساله هر 60 روز يك بار تجويز شده است .
تذكر 1 : اين فواصل براي پيشگيري از بيماريها توسط حجامت مي باشد و فواصل مناسب جهت حجامت فرد بيمار بايد توسط پزشك معالج تجويز شود .
تذكر 2 : به تجربه ثابت شده است كه حجامت در اطفال و كودكان موجب افزايش رشد قد و وزن ، رفع لاغري ، بي اشتهايي ، ضعف ، تقويت سيستم ايمني و دفاعي و بالاخره كاهش اختلالات رفتاري و بيقراري و پرخاشگري در ايشان مي شود .
تذكر 3 : در كتب طب سنتي ، جهت درمان زردي ( يرقان فيزيولوژيك ) چند خراش كوچك سطحي در لبه و پشت لاله گوش نوزاد تجويز شده است .
تذكر 4 : در گذشته حجامت نقش واكسيناسيون فعلي را براي كودكان داشته است و مقاومت آنها در برابر بيماريها توسط حجامت زياد مي شده است .
مثلاً رازي در كتاب (( الجدري و الحصبه )) از حجامت جهت واكسيناسيون افراد زير 14 سال در برابر آبله نام برده است .
عده اي نيز معتقدند حجامت در سنين بلوغ موجب كاهش پرخاشگري و ساير عوارض بلوغ مي شود .
ايام مناسب جهت حجامت
زمان مناسب جهت انجام حجامت را از سه بُعد بررسي مي نماييم .
- در طي سال چه فصول و ماه هايي براي حجامت مناسب تر است ؟
- در هر ماه چه روزهايي براي حجامت مناسب است ؟
- در هر روز چه ساعتي جهت انجام حجامت مناسب تر است ؟
امام رضا ( ع ) : فصل بهار روح زمان هاست و در اين فصل خون به هيجان در مي آيد . لذا از فصد و حجامت در اين فصل استفاده كن .
امام صادق ( ع) حجامت كردن در ثلث اول فروردين ماه ( آذر ماه رومي ) باعث صحت يك سال از بيماري هاست به اذن خداوند متعال
در احاديث ائمه معصومين عليه السلام به خصوص امام رضا ( ع) از حجامت در ماه كانون اول رومي ( دي ماه ) نهي شده است .
به طور كلي به ترتيب فصول بهار ـ پاييز ـ تابستان و زمستان جهت انجام حجامت توصيه شده اند
- البته بيان اين ترتيب بدين معني نيست كه حجامت در فصول زمستان بي فايده مي باشد . بلكه مويد تاثير بهتر حجامت در ترتيب عنوان شده مي باشد و چه بسا با تشخيص پزشك ، حجامت حتي در دي ماه نيز در راستاي درمان بيمار لازم تشخيص داده شده و تجويز شود . در اين صورت نبايد صدقه دادن ، تلاوت آيه الكرسي و صلوات فرستادن را از خاطر بد .
- اما حجامت در چه روزهايي بيشتر توصيه شده است ؟
- تاثير جاذبه ماه و خورشيد بر روي جانداران از ديرباز مورد توجه دانشمندان و حكما بوده است . در برخي احاديث نيز بر حجامت در ايام پر فشار ماه كه جاذبه و خورشيد در حداكثر ميزان است تاكيد شده است.
- جاذبه ماه و خورشيد همچنان كه بر آب دريا تاثير دارد و باعث جزر و مد آب ميشود همچنين بر تركيبات موجود در خون انسان نيز موثر مي باشد . و امروزه اين مسئله كاملاً به اثبات رسيده است .
امام رضا (ع) خون در افزايش هلال ماه افزايش مي يابد و در كاهش هلال كاهش مي يابد .
رسول اكرم(ص) هر كس روز سه شنبه هفدهم يا نوزدهم يا بيست و يكم ماه قمري حجامت كند ، شفاي بيماري يكسال او خواهد بود.
در روايت ديگري هفتم ماه حزيران رومي ( تيرماه ) براي حجامت توصيه شده است .
با توجه به روايات مختلف و متعدد ، حجامت در روزهاي هفتم ، چهاردهم ، هفدهم ، نوزدهم ، و بيست و يكم ماه قمري به عنوان بهترين روزها تاكيد شده است .
با توجه به روايات مختلف و تطبيق آن با تاثير جاذبه ماه مي توان چنين نتيجه گرفت كه دهه دوم هر ماه قمري براي حجامت بهتر از ساير ايام ماه است .
حجامت در هفته :
احاديث و روايات فراواني پيرامون حجامت در هفته وجود دارد و برخي روزها هفته براي حجامت توصيه بيشتري شده اند . آنچه در احايث مختلف وجود دارد استحباب حجامت در روز دوشنبه و پنجشنبه و نهي آن در روز جمعه مي باشد .
ـ ذكر اين نكته مجدداً لازم است در صورتي كه وضعيت بيمار ايجاب كند و ضطراري وجود داشته باشد بر طبق روايات معصومين بادادن صدقه و تلاوت آيه الكرسي و ذكر صلوات ، حتي در روز جمعه نيز مي توان حجامت نمود . ساعات مناسب جهت انجام حجامت :
بهترين ساعات روز براي حجامت ساعت دوم و سوم پس از طلوع خورشيد و ساعات نزديك به غروب مي باشد.
آيا حجامت فقط براي بيماران مفيد است ؟
پاسخ اين سوال منفي مي باشد . همانطور كه از احاديث متواتر مشخص است و تجربه و تحقيقات نيز آن را به اثبات رسانده است يكي از مهمترين اثرات حجامت تاثير در پيشگيري از بيماريهاست و تقدم پيشگيري بر درمان بر همگان مبرهن و آشكار است .
مشاهدات پزشكان مجرب عضو (( موسسه تحقيقات حجامت ايران )) مويد اين مطلب است كه سالمنداني كه به طور مرتب جهت پيشگيري از بيماريها حجامت شده اند داراي سيستمهاي دروني سالمتري نسبت به ساير افراد مي باشند . البته تحقيق علمي و دقيقي به صورت گذشته نگر بر روي اين افراد انجام نشده است كه با عنايت خداوند ـ انشاءا... ـ در آينده اي نزديك انجام خواهد شد .
همانگونه كه پيشتر نيز گفتيم پيامبر اسلام ( ص ) فرمودنده اند كه حجامت در روز سه شنبه هفدهم ، نوزدهم و يا بيست يكم ماه قمري صحت بخش بيماري يك سال است .
مشابه اين حديث ـ كه بر بعد پيشگيري حجامت تاكيد دارد ـ به گونه هاي مختلف از معصومين ( ع ) به طور متواتر و فراوان در كتب معتبر روايي موجود مي باشد .
در حديث معراج نيز آمده است (( يا محمد ! احتجم و امر امتك بالحجامه )) يعني اي محمد ( ص ) حجامت كن و امتت را به حجامت امر كن .
با توجه به اين حديث شريف نيز در مي يابيم كه حجامت براي همه امت پيامبر توصيه شده است ، نه فقط بيماران .
چه افرادي را نبايد حجامت نمود ؟
حجامت پيشگيرانه خطر آفرين نيست و با رعايت اصول صحيح مي توان آن را حداقل سالي دو مرتبه در فصل بهار و پاييز انجام داد . ولي حجامت به منظور درمان ، اگر توسط افراد غير پزشك و غير مطالع انجام شود ممكن است نه تنها موجب درمان نگردد بلكه مشكلاتي را نيز براي بيمار ايجاد كند. ـ تجربه نشان داده است كه براي افراد ذيل نبايد حجامت انجام شود :
1- افرادي كه طبق تعريف طب سنتي در گروه بلغمي مزاجها قرار مي گيرند. در اين افراد ابتدا بايد غلبه بلغم را با برنامه غذايي و تجويز مسهل رفع نموده و سپس حجامت انجام داد .
2- زنان باردار تا پايان ماه چهارم حاملگي ( تشكيل كامل جنين )
3- حجامت زنان در ايام عادت ماهانه ( رگل) به خصوص در اواخر عادت ممكن است موجب افت شديد فشار خون و مشكلات ديگر شود .
4- افراد دچار مشكلات انعقادي مثل كمبود پلاكت و هموفيلي
5- عده اي از پزشكان معتقدند كه در افراد دچار فشار خون خيلي بالا ابتدا بايد فشار خون را كنترل نمود و سپس اقدام به حجامت كرد.
اما عده اي ديگر از پزشكان نيز معتقدند كه حجامت اين افراد هيچ مانع و خطري ندارد و حجامت را باعث تعديل فشار خون اين افراد مي دانند.

استفاده از تمامی مطالب سایت تنها با ذکر منبع آن به نام سایت علمی نخبگان جوان و ذکر آدرس سایت مجاز است

استفاده از نام و برند نخبگان جوان به هر نحو توسط سایر سایت ها ممنوع بوده و پیگرد قانونی دارد