میهن
2nd May 2011, 05:00 PM
نقد پیوند های اینترنتی در گفتگو با دکتر حسین اسدی روان شناس و مشاور خانوادهدر گذشته ها ی نه چندان دور، ازدواج ها از طریق معرفی دوست و فامیل و همسایه انجام می شد و دختر و پسر بدون هیچ شناختی در روز خواستگاری با هم آشنا می شدند، در دوران نامزدی شناخت پیدا می کردند و با کامل شدن این شناخت قرار مراسم عروسی گذاشته می شد....
البته در اکثر موارد خانواده ها یی که قرار بود با هم وصلت کنند از یک فرهنگ مشابه بودند و کمتر پیش می آمد که دو خانواده از تفاوت ها ی فرهنگی زیادی برخوردار باشند در حالی که این روزها با گسترش مهاجرت و افزایش وسایل ارتباط جمعی، به خصوص اینترنت، ازدواج ها به واسطه دوست و فامیل و خانواده محدود نبوده و به شهر و حتی کشورهای دیگر هم می رسد. اما این سوال مطرح است چنین ازدواج ها یی که به ازدواج ها ی غیربومی شهرت دارد تا چه حد مستحکم خواهد بود و به طلاق منتهی نخواهد شد؟ برای پاسخ به این سوال گفت وگوی ما را با دکتر حسین اسدی، روان شناس و مشاور خانواده بخوانید.
▪ آقای دکتر! تشابهات فرهنگی چقدر در انتخاب همسر موثر است؟
برای انتخاب همسر، ملاک ها ی زیادی را باید در نظر گرفت که یکی از مهم ترین آنها تشابهات فرهنگی میان دختر و پسر و به ویژه خانواده ها ی آنهاست. به این معنا که اگر دو خانواده از کمترین اختلافات فرهنگی برخوردار باشند کمتر دچار اختلاف سلیقه خواهند شد. البته نمی توان گفت که اگر دو خانواده کاملا هم فرهنگ باشند ازدواج آنها بدون مشکل است زیرا تشابهات فرهنگی فردی و به ویژه خانوادگی، تنها یکی از معیارهای انتخاب همسر محسوب می شود.
▪ چرا اینقدر روی تشابهات فرهنگی خانواده ها تاکید دارید؟
هر خانواده با توجه به زمینه فرهنگی و تربیتی ای که دارد در فرد تاثیر متفاوتی می گذارد و این نقش تربیتی در شکل گیری شخصیت بسیار مهم است. به بیان دیگر، فرهنگ جزو جدانشدنی یک خانواده است و می تواند تاثیر بسزایی در رفتار و شخصیت فرد ایجاد کند. از طرفی منطقه و محل زندگی، قوم و نژاد مجموعه ای از عقاید و باورها و آداب و رسوم را شکل می دهد و شخصیت و رفتار افراد را می سازد. بنابراین اگر خانواده ها هم فرهنگ باشند تا حدی می توان اطمینان داشت که دختر و پسر هم از تشابهات فرهنگی زیادی برخوردار باشند، هر چند که نمی توان نقش محیط را نیز نادیده گرفت.
▪ منظورتان این است که شاید فردی تحت تاثیر محیط، فرهنگی متفاوت با خانواده پیدا کند؟
در بسیاری از موارد پیش می آید که فردی سال های متمادی در شهر یا کشوری غیراز محل تولد خود زندگی می کند و منطبق با فرهنگ آن شهر یا آن کشور می شود. به عنوان نمونه فردی ۲۰ سال یا بیشتر در یک شهر یا کشوری غیر از زادگاهش زندگی می?کند اما زمان ازدواج تصمیم می گیرد که از شهر یا کشورش همسر انتخاب کند. حتی خانواده یا بستگان برای او فردی را انتخاب می کنند که این کار بسیار اشتباه است زیرا اختلافات فرهنگی و اجتماعی بسیاری بین آنها وجود دارد که اگر هم در دوران نامزدی و عقد نمایان نشود به طور حتم در طول زندگی مشترک مشکل ساز خواهد شد. در عین حال دوری از خانواده و دوستان بعد از ازدواج و نقل مکان به جای جدید نیز مزید بر علت می شود و اسباب اختلافات و جر و بحث ها را فراهم می کند.
▪ این اختلافات می تواند تا جایی پیش برود که زمینه ساز طلاق شود؟
یکی از عواملی که تاثیر بسیاری در متشنج کردن فضای خانواده دارد و باعث بروز بسیاری از درگیری ها و تلخی ها ی زندگی می شود، اختلاف سلیقه و تفاوت علاقه های ناشی از تضادهای فرهنگی است به طوری که اگر زن و شوهر یاد بگیرند در برخورد با این موضوع چه رفتاری پیش بگیرند بدون شک بسیاری از مشکلات شان رفع می شود و فضای خانوادگی مطلوبی خواهند داشت. اما گاهی اوقات این اختلافات و تفاوت ها ریشه در فرهنگ افراد دارد و سال ها با فرد مانوس بوده بنابراین نمی توان به راحتی آن را تغییر داد و حتی تغییر دادن آن غیرممکن است.
▪ این روزها بسیاری از دخترها و پسرها از طریق اینترنت و شبکه های اجتماعی با هم آشنا می شوند و گاهی این آشنایی ها به ازدواج ختم می شود. دراین باره هم توضیح می دهید؟
مفهوم ازدواج اینترنتی مفهوم جدیدی است که از دهه ۹۰، شکل گرفت و در حقیقت به ازدواجی اشاره می کند که طرفین با استفاده از قابلیت ها ی موجود در سایت های اینترنتی چندرسانه ای (دارای صدا و تصویر)یکدیگر را شناخته و پس از تبادل اطلاعات متنی، صوتی و تصویری با یکدیگر، زمینه برای برقراری یک آشنایی در محیطی غیرمجازی فراهم می شود و در نهایت امر، رضایت طرفین است که اساس ازدواج را شکل می دهد. در عین حال با یک جست وجوی ساده در اینترنت می توان ده ها سایت درباره ازدواج اینترنتی، دوست یابی اینترنتی و سایت های همسریابی پیدا کرد. شاید بررسی محتوایی این سایت ها به یک کار گسترده و علمی نیاز داشته باشد اما این نکته کاملا واضح است که آشنایی با جنس مخالف از این طریق طرفداران زیادی دارد.
▪ حالا این خوب است یا بد؟
نباید فراموش کرد، ازدواج پدیده ای است که نیاز به آشنایی دارد. در جوامع سنتی بر حسب قاعده خطا و آزمایش آشنایی پا می گرفت و افراد در کوچه و بازار، نانوایی، مجالس مذهبی و... با هم آشنا می شدند. با گسترش ارتباطات واسطه ها حذف شدند و جوانان فرصت بیشتری برای آشنایی با جنس مخالف و همسن و سال خود پیدا کردند. از طرفی با پیشرفت فناوری، تمامی ابعاد زندگی تحت تاثیر قرار گرفت و امکان آشنایی دورادور افراد با یکدیگر فراهم شد. در این شیوه آشنایی به دلیل اینکه مواجهه رودرروی جسمی به وجود نمی آید، افراد می توانند هویت کاذب برای خود دست و پا کنند و به طرف مقابل اطلاعات غیرواقعی بدهند. این امر اولین زنجیره انحراف از اخلاقیات است که در آشنایی های اینترنتی رخ می دهد. بیشتر این قبیل آشنایی ها نه به دوستی های واقعی و نه به ازدواج می انجامد اما یک نکته را برای فرد محرز می کند و آن، این است که می تواند با هویت غیرواقعی و خود ساخته اعتماد دیگران را جلب کند.
▪ بیشتر چه افرادی به ازدواج های اینترنتی و آشنایی در فضای مجازی گرایش دارند؟
اغلب افرادی هستند که امکان برقراری ارتباط و تعامل با جنس مخالف را در فضاها و محیط های متعارف ندارند. این افراد در رویاها و آرزوهای غیرواقعی سیر می کنند و اغلب می پندارند عشق و تمایل به ازدواج برای انتخاب همسر کافی است. در صورتی که برای ازدواج، دوست داشتن لازم است اما کافی نیست زیرا ممکن است فردی، دیگری را تا آخر عمر دوست داشته باشد اما معنی آن این نیست که می تواند با او زندگی کند. این تصور، اشتباه فاحش بسیاری از جوانانی است که با تصویری مبهم از ازدواج، عشق و دوست داشتن، همسری را انتخاب می کنند و پس از اندک زمانی متوجه اشتباه خود می شوند. در واقع باید گفت افرادی به سمت ازدواج اینترنتی می روند که معاشرت های کمتری دارند و واقعیت هایی را که می بینند، مطابق میلشان نیست. بنابراین در اینترنت دنبال آرمان و آرزوهای خود هستند. البته اگر هم این آشنایی های اینترنتی به ازدواج ختم شود در بسیاری از موارد به دلیل اختلافات فرهنگی به مشکل برخواهد خورد البته موارد موفقی نیز در این ازدواج ها وجود دارد که به دلیل شناخت مناسب از یکدیگر و تصمیم گیری های منطقی است.
▪ بنابراین شما آشنایی اینترنتی برای ازدواج را قبول ندارید؟
اینترنت به هیچ عنوان نمی تواند شناخت دقیق و عمیق از فرد به طرف مقابل بدهد چرا که ابزار ناقصی برای شناخت است. در برخورد فیزیکی حرکت چشم، صورت، دست و حالات افراد قابل مشاهده است. این در حالی است که چنین امکانی در اینترنت وجود ندارد. کسی که از طریق اینترنت دنبال آشنایی با فردی است، معیار ندارد زیرا اینترنت مانند دریاست. او در واقع قلاب می اندازد و منتظر اولین طعمه می شود.
هر کس آمد، طعمه اوست و او می تواند شکار کند. طبیعی است که اولین تجربه آشنایی با فردی به معنای آخرین تجربه نخواهد بود و فرد می تواند بارها و بارها زمینه آشنایی اینترنتی با افراد مختلف را فراهم و نسبت به همه ابراز علاقه کند. اگر چه اینترنت ابزار خوبی برای آشنایی است اما برای ازدواج نیاز به آشنایی خانواده های طرفین، دیدار حضوری، انجام مشاوره و... وجود دارد و انتخاب همسر تصمیم راحتی نیست.
▪ حرف آخر؟
افراد در انتخاب همسر باید هم سطح بودن فرهنگ یا فرهنگ شبیه خود و خانواده را در نظر بگیرند زیرا تشابه فرهنگی در ازدواج و در برگزاری مراسم و آداب و رسوم تاثیرگذار است و علاوه بر برگزاری مراسم، در طول زندگی تفاوت ها ی فرهنگی بیشتر نمایان می شود و اختلافات فرهنگی و سلیقه ای باعث درگیری و بحث در مورد مسائل زندگی و اختلاف خواهد شد.
البته در اکثر موارد خانواده ها یی که قرار بود با هم وصلت کنند از یک فرهنگ مشابه بودند و کمتر پیش می آمد که دو خانواده از تفاوت ها ی فرهنگی زیادی برخوردار باشند در حالی که این روزها با گسترش مهاجرت و افزایش وسایل ارتباط جمعی، به خصوص اینترنت، ازدواج ها به واسطه دوست و فامیل و خانواده محدود نبوده و به شهر و حتی کشورهای دیگر هم می رسد. اما این سوال مطرح است چنین ازدواج ها یی که به ازدواج ها ی غیربومی شهرت دارد تا چه حد مستحکم خواهد بود و به طلاق منتهی نخواهد شد؟ برای پاسخ به این سوال گفت وگوی ما را با دکتر حسین اسدی، روان شناس و مشاور خانواده بخوانید.
▪ آقای دکتر! تشابهات فرهنگی چقدر در انتخاب همسر موثر است؟
برای انتخاب همسر، ملاک ها ی زیادی را باید در نظر گرفت که یکی از مهم ترین آنها تشابهات فرهنگی میان دختر و پسر و به ویژه خانواده ها ی آنهاست. به این معنا که اگر دو خانواده از کمترین اختلافات فرهنگی برخوردار باشند کمتر دچار اختلاف سلیقه خواهند شد. البته نمی توان گفت که اگر دو خانواده کاملا هم فرهنگ باشند ازدواج آنها بدون مشکل است زیرا تشابهات فرهنگی فردی و به ویژه خانوادگی، تنها یکی از معیارهای انتخاب همسر محسوب می شود.
▪ چرا اینقدر روی تشابهات فرهنگی خانواده ها تاکید دارید؟
هر خانواده با توجه به زمینه فرهنگی و تربیتی ای که دارد در فرد تاثیر متفاوتی می گذارد و این نقش تربیتی در شکل گیری شخصیت بسیار مهم است. به بیان دیگر، فرهنگ جزو جدانشدنی یک خانواده است و می تواند تاثیر بسزایی در رفتار و شخصیت فرد ایجاد کند. از طرفی منطقه و محل زندگی، قوم و نژاد مجموعه ای از عقاید و باورها و آداب و رسوم را شکل می دهد و شخصیت و رفتار افراد را می سازد. بنابراین اگر خانواده ها هم فرهنگ باشند تا حدی می توان اطمینان داشت که دختر و پسر هم از تشابهات فرهنگی زیادی برخوردار باشند، هر چند که نمی توان نقش محیط را نیز نادیده گرفت.
▪ منظورتان این است که شاید فردی تحت تاثیر محیط، فرهنگی متفاوت با خانواده پیدا کند؟
در بسیاری از موارد پیش می آید که فردی سال های متمادی در شهر یا کشوری غیراز محل تولد خود زندگی می کند و منطبق با فرهنگ آن شهر یا آن کشور می شود. به عنوان نمونه فردی ۲۰ سال یا بیشتر در یک شهر یا کشوری غیر از زادگاهش زندگی می?کند اما زمان ازدواج تصمیم می گیرد که از شهر یا کشورش همسر انتخاب کند. حتی خانواده یا بستگان برای او فردی را انتخاب می کنند که این کار بسیار اشتباه است زیرا اختلافات فرهنگی و اجتماعی بسیاری بین آنها وجود دارد که اگر هم در دوران نامزدی و عقد نمایان نشود به طور حتم در طول زندگی مشترک مشکل ساز خواهد شد. در عین حال دوری از خانواده و دوستان بعد از ازدواج و نقل مکان به جای جدید نیز مزید بر علت می شود و اسباب اختلافات و جر و بحث ها را فراهم می کند.
▪ این اختلافات می تواند تا جایی پیش برود که زمینه ساز طلاق شود؟
یکی از عواملی که تاثیر بسیاری در متشنج کردن فضای خانواده دارد و باعث بروز بسیاری از درگیری ها و تلخی ها ی زندگی می شود، اختلاف سلیقه و تفاوت علاقه های ناشی از تضادهای فرهنگی است به طوری که اگر زن و شوهر یاد بگیرند در برخورد با این موضوع چه رفتاری پیش بگیرند بدون شک بسیاری از مشکلات شان رفع می شود و فضای خانوادگی مطلوبی خواهند داشت. اما گاهی اوقات این اختلافات و تفاوت ها ریشه در فرهنگ افراد دارد و سال ها با فرد مانوس بوده بنابراین نمی توان به راحتی آن را تغییر داد و حتی تغییر دادن آن غیرممکن است.
▪ این روزها بسیاری از دخترها و پسرها از طریق اینترنت و شبکه های اجتماعی با هم آشنا می شوند و گاهی این آشنایی ها به ازدواج ختم می شود. دراین باره هم توضیح می دهید؟
مفهوم ازدواج اینترنتی مفهوم جدیدی است که از دهه ۹۰، شکل گرفت و در حقیقت به ازدواجی اشاره می کند که طرفین با استفاده از قابلیت ها ی موجود در سایت های اینترنتی چندرسانه ای (دارای صدا و تصویر)یکدیگر را شناخته و پس از تبادل اطلاعات متنی، صوتی و تصویری با یکدیگر، زمینه برای برقراری یک آشنایی در محیطی غیرمجازی فراهم می شود و در نهایت امر، رضایت طرفین است که اساس ازدواج را شکل می دهد. در عین حال با یک جست وجوی ساده در اینترنت می توان ده ها سایت درباره ازدواج اینترنتی، دوست یابی اینترنتی و سایت های همسریابی پیدا کرد. شاید بررسی محتوایی این سایت ها به یک کار گسترده و علمی نیاز داشته باشد اما این نکته کاملا واضح است که آشنایی با جنس مخالف از این طریق طرفداران زیادی دارد.
▪ حالا این خوب است یا بد؟
نباید فراموش کرد، ازدواج پدیده ای است که نیاز به آشنایی دارد. در جوامع سنتی بر حسب قاعده خطا و آزمایش آشنایی پا می گرفت و افراد در کوچه و بازار، نانوایی، مجالس مذهبی و... با هم آشنا می شدند. با گسترش ارتباطات واسطه ها حذف شدند و جوانان فرصت بیشتری برای آشنایی با جنس مخالف و همسن و سال خود پیدا کردند. از طرفی با پیشرفت فناوری، تمامی ابعاد زندگی تحت تاثیر قرار گرفت و امکان آشنایی دورادور افراد با یکدیگر فراهم شد. در این شیوه آشنایی به دلیل اینکه مواجهه رودرروی جسمی به وجود نمی آید، افراد می توانند هویت کاذب برای خود دست و پا کنند و به طرف مقابل اطلاعات غیرواقعی بدهند. این امر اولین زنجیره انحراف از اخلاقیات است که در آشنایی های اینترنتی رخ می دهد. بیشتر این قبیل آشنایی ها نه به دوستی های واقعی و نه به ازدواج می انجامد اما یک نکته را برای فرد محرز می کند و آن، این است که می تواند با هویت غیرواقعی و خود ساخته اعتماد دیگران را جلب کند.
▪ بیشتر چه افرادی به ازدواج های اینترنتی و آشنایی در فضای مجازی گرایش دارند؟
اغلب افرادی هستند که امکان برقراری ارتباط و تعامل با جنس مخالف را در فضاها و محیط های متعارف ندارند. این افراد در رویاها و آرزوهای غیرواقعی سیر می کنند و اغلب می پندارند عشق و تمایل به ازدواج برای انتخاب همسر کافی است. در صورتی که برای ازدواج، دوست داشتن لازم است اما کافی نیست زیرا ممکن است فردی، دیگری را تا آخر عمر دوست داشته باشد اما معنی آن این نیست که می تواند با او زندگی کند. این تصور، اشتباه فاحش بسیاری از جوانانی است که با تصویری مبهم از ازدواج، عشق و دوست داشتن، همسری را انتخاب می کنند و پس از اندک زمانی متوجه اشتباه خود می شوند. در واقع باید گفت افرادی به سمت ازدواج اینترنتی می روند که معاشرت های کمتری دارند و واقعیت هایی را که می بینند، مطابق میلشان نیست. بنابراین در اینترنت دنبال آرمان و آرزوهای خود هستند. البته اگر هم این آشنایی های اینترنتی به ازدواج ختم شود در بسیاری از موارد به دلیل اختلافات فرهنگی به مشکل برخواهد خورد البته موارد موفقی نیز در این ازدواج ها وجود دارد که به دلیل شناخت مناسب از یکدیگر و تصمیم گیری های منطقی است.
▪ بنابراین شما آشنایی اینترنتی برای ازدواج را قبول ندارید؟
اینترنت به هیچ عنوان نمی تواند شناخت دقیق و عمیق از فرد به طرف مقابل بدهد چرا که ابزار ناقصی برای شناخت است. در برخورد فیزیکی حرکت چشم، صورت، دست و حالات افراد قابل مشاهده است. این در حالی است که چنین امکانی در اینترنت وجود ندارد. کسی که از طریق اینترنت دنبال آشنایی با فردی است، معیار ندارد زیرا اینترنت مانند دریاست. او در واقع قلاب می اندازد و منتظر اولین طعمه می شود.
هر کس آمد، طعمه اوست و او می تواند شکار کند. طبیعی است که اولین تجربه آشنایی با فردی به معنای آخرین تجربه نخواهد بود و فرد می تواند بارها و بارها زمینه آشنایی اینترنتی با افراد مختلف را فراهم و نسبت به همه ابراز علاقه کند. اگر چه اینترنت ابزار خوبی برای آشنایی است اما برای ازدواج نیاز به آشنایی خانواده های طرفین، دیدار حضوری، انجام مشاوره و... وجود دارد و انتخاب همسر تصمیم راحتی نیست.
▪ حرف آخر؟
افراد در انتخاب همسر باید هم سطح بودن فرهنگ یا فرهنگ شبیه خود و خانواده را در نظر بگیرند زیرا تشابه فرهنگی در ازدواج و در برگزاری مراسم و آداب و رسوم تاثیرگذار است و علاوه بر برگزاری مراسم، در طول زندگی تفاوت ها ی فرهنگی بیشتر نمایان می شود و اختلافات فرهنگی و سلیقه ای باعث درگیری و بحث در مورد مسائل زندگی و اختلاف خواهد شد.