poune
21st April 2011, 07:34 PM
دكتر حسين طباطبايي/استاد دانشگاه علوم پزشكي تهران/عضو هيات مديره انجمن متخصصان پوست ايران/ مهمترين دلايل ترک‌خوردگي پوست
رژيم و بارداري؛ متهمان اصلي
بريدگي و ترک‌خوردگي پوست كه به صورت خطوط افقي، فرورفته و به رنگ قرمز يا سفيد ديده مي‌شود اكثرا در اوايل بلوغ، بارداري و كاهش يا افزايش سريع وزن اتفاق مي‌افتد....
همچنين در بيماران مبتلا به بيماري كوشينك، عفونت‌هاي ضعيف‌كننده و مزمن ظاهر مي‌شود. مصرف موضعي يا خوراكي كورتون‌ها به مدت طولاني از علل ديگر بريدگي پوست است. خانم‌ها بسيار بيش از آقايان به آن دچار مي‌شوند.
از نظر باليني بريدگي پوست اوايل قرمز روشن يا صورتي با مختصر برجستگي است كه به تدريج و به آرامي به رنگ سفيد فرورفته درمي‌آيد. شايع‌ترين نواحي پوست كه مبتلا مي‌شود ران‌ها، باسن، شكم، پهلوها، قسمت پايين پشت و سينه‌هاست. اين خطوط عمدتا عرضي است و در نواحي تحت فشار واضح‌تر است.
در مطالعه ميكروسكوپي طبقه اپيدرم (لايه سطحي پوست) نازك شده و در طبقه دوم (ميان پوست) علاوه بر نازكي طبقه، الياف كلاژن به صورت موازي درآمده و به سمت سطح پوست تمايل پيدا مي‌كند مانند آنچه در اسكار ديده مي‌شود. اوايل سلول‌هاي التهابي در اطراف عروق موجود هستند. علاوه بر تخريب الياف كلاژن الياف الاستيك هم تخريب مي‌شود. الياف كلاژن باعث قوام و يكنواختي پوست و الياف الاستيك، باعث نرمي و لطافت و كشش پوست مي‌شوند. بريدگي پوست به علت افزايش ميزان هورمون گلوكوكورتيكوييد استروييد (كورتون) خون است كه مي‌تواند فيزيولوژيك، پاتولوژيك يا دارويي باشد. فشار دروني به پوست و باز شدن آن نقش ثانويه در بريدگي پوست دارد. در واقع به علت تحت فشار قرار گرفتن پوست از درون (مانند چاقي) و تخريب الياف كلاژن و الاستيك، سلول‌هاي التهابي كه در ترميم‌ها حضور مي‌يابند باعث صدمه به اين الياف مي‌شوند. در دوران بارداري پوست شكم در عرض چند ماه بزرگ مي‌شود، از درون توسط جنين تحت فشار قرار مي‌گيرد، توسط هورموني كه از جفت جنين ترشح مي‌شود متاثر مي‌شود و بريدگي پوست شروع مي‌شود. در افراد چاق كه با رژيم‌هاي سخت غذايي در عرض چند ماه به ميزان زيادي وزن از دست مي‌دهند. اين بريدگي‌ها بيشتر در ران‌ها، باسن و سينه‌ها ديده مي‌شود. در آقاياني كه ورزش زيبايي اندام را مستمرا انجام مي‌دهند خصوصا در آنها كه از هورمون‌هاي استروييدي براي اثر بيشتر بر عضلات و حجيم شدن ناگهاني عضلات استفاده مي‌كنند اين بريدگي‌هاي پوست بيشتر است.
در دوران بارداري
پيشگيري از بريدگي در خانم‌هايي كه قصد بارداري دارند امكان‌پذير است به خصوص در آنها كه در فاميل هم‌خون درگذشته موقع بارداري دچار بريدگي پوست شكم شده‌اند پيشگيري ضروري است. بهترين روش پيشگيري از بريدگي پوست دوران بارداري، ورزش شكم قبل از زمان بارداري است. هرچه عضلات شكم قوي‌تر باشد در زمان بارداري كمتر باز مي‌شود و بزرگ مي‌شود. چون بين حجم بزرگ شدن شكم و بريدگي پوست آن رابطه مستقيمي وجود دارد بنابراين قوي‌شدن عضلات شكم قبل از بارداري تا حد بسيار زيادي از بريدگي پوست جلوگيري مي‌كند. در افرادي كه تصميم به لاغر شدن با رژيم غذايي سخت دارند چنانچه تحت‌نظر متخصص تغذيه قرار گيرند و به آرامي و به صورت تدريجي وزن از دست بدهند دچار بريدگي پوست نمي‌شوند.
داروهاي ترك‌زا
در آقايان استفاده از هورمون‌هاي آنابوليزان مانند استروييدها به دليل ضخيم كردن ناگهاني عضلات در ورزش تناسب اندام يا به دليل مصرف آنها در بيماري‌ها مهمترين عامل بريدگي پوست است بنابراين عدم استفاده از اين هورمون‌ها كه صدمه‌هاي متعدد جسمي از جمله بريدگي پوست از عوارض آنهاست به حفظ سلامت كلي شخص كمك كرده و از ايجاد شديد بريدگي‌هاي پوست هم جلوگيري مي‌كند. مصرف استروييدها حتي با تجويز پزشک نيز مي‌تواند باعث صدمات مختلف از جمله بريدگي پوست شود ولي به تجربه اينجانب اكثرا بريدگي‌هاي پوست در بيماراني ديده مي‌شود كه بعد از قطع دارو توسط پزشك آنها به تجويز سرخود به مصرف آن ادامه مي‌دهند. در اين ميان به‌خصوص استروييدهاي موضعي قوي (كورتون موضعي) به مدت طولاني علاوه بر نازك شدن و حساس شدن پوست باعث بريدگي آن مي‌شود.
... و اما درمان
در درمان بريدگي‌هاي پوست بايد ابتدا به علل ايجاد كننده آن توجه شود. در اوايل كه بريدگي‌ها صورتي‌رنگ هستند درمان‌ها جواب خوبي مي‌دهند ولي در بريدگي‌هاي قديمي كه سفيد شده‌اند درمان خوبي وجود ندارد. درمان‌هاي بريدگي پوست شامل مصرف كرم‌هاي موضعي، پيلينگ شيميايي، درم ابريژن و اشعه ليزر است. اولين كرمي كه تاثير آن براي پزشكان قطعي شد كرم‌هاي حاوي مواد رتينوييد مانند ترتينويين بود. كرم‌هاي متعدد مختلف ديگر هم با عنوان كرم آنتي‌استريا توسط لابراتوارهاي معتبر ساخته شده كه همگي در اوايل بريدگي كه صورتي رنگي است موثرند. پيلينگ شيميايي، درم‌ابريژن و اشعه‌هاي مختلف ليزر، هرچند از كرم‌ها موثرترند ولي همگي در مرحله صورتي رنگ بريدگي‌ها اثرات واضح درماني را نشان مي‌دهند. در مرحله سفيد شدن بريدگي‌ها (فيبروز پوستي) اثر درمان‌هاي فوق بسيار خفيف و جزيي است. چرب كردن پوست شكم بانوان باردار احساس خشكي را كاهش مي‌دهد ولي تاثيري در پيشگيري از بريدگي پوست ندارد.
رژيم و بارداري؛ متهمان اصلي
بريدگي و ترک‌خوردگي پوست كه به صورت خطوط افقي، فرورفته و به رنگ قرمز يا سفيد ديده مي‌شود اكثرا در اوايل بلوغ، بارداري و كاهش يا افزايش سريع وزن اتفاق مي‌افتد....
همچنين در بيماران مبتلا به بيماري كوشينك، عفونت‌هاي ضعيف‌كننده و مزمن ظاهر مي‌شود. مصرف موضعي يا خوراكي كورتون‌ها به مدت طولاني از علل ديگر بريدگي پوست است. خانم‌ها بسيار بيش از آقايان به آن دچار مي‌شوند.
از نظر باليني بريدگي پوست اوايل قرمز روشن يا صورتي با مختصر برجستگي است كه به تدريج و به آرامي به رنگ سفيد فرورفته درمي‌آيد. شايع‌ترين نواحي پوست كه مبتلا مي‌شود ران‌ها، باسن، شكم، پهلوها، قسمت پايين پشت و سينه‌هاست. اين خطوط عمدتا عرضي است و در نواحي تحت فشار واضح‌تر است.
در مطالعه ميكروسكوپي طبقه اپيدرم (لايه سطحي پوست) نازك شده و در طبقه دوم (ميان پوست) علاوه بر نازكي طبقه، الياف كلاژن به صورت موازي درآمده و به سمت سطح پوست تمايل پيدا مي‌كند مانند آنچه در اسكار ديده مي‌شود. اوايل سلول‌هاي التهابي در اطراف عروق موجود هستند. علاوه بر تخريب الياف كلاژن الياف الاستيك هم تخريب مي‌شود. الياف كلاژن باعث قوام و يكنواختي پوست و الياف الاستيك، باعث نرمي و لطافت و كشش پوست مي‌شوند. بريدگي پوست به علت افزايش ميزان هورمون گلوكوكورتيكوييد استروييد (كورتون) خون است كه مي‌تواند فيزيولوژيك، پاتولوژيك يا دارويي باشد. فشار دروني به پوست و باز شدن آن نقش ثانويه در بريدگي پوست دارد. در واقع به علت تحت فشار قرار گرفتن پوست از درون (مانند چاقي) و تخريب الياف كلاژن و الاستيك، سلول‌هاي التهابي كه در ترميم‌ها حضور مي‌يابند باعث صدمه به اين الياف مي‌شوند. در دوران بارداري پوست شكم در عرض چند ماه بزرگ مي‌شود، از درون توسط جنين تحت فشار قرار مي‌گيرد، توسط هورموني كه از جفت جنين ترشح مي‌شود متاثر مي‌شود و بريدگي پوست شروع مي‌شود. در افراد چاق كه با رژيم‌هاي سخت غذايي در عرض چند ماه به ميزان زيادي وزن از دست مي‌دهند. اين بريدگي‌ها بيشتر در ران‌ها، باسن و سينه‌ها ديده مي‌شود. در آقاياني كه ورزش زيبايي اندام را مستمرا انجام مي‌دهند خصوصا در آنها كه از هورمون‌هاي استروييدي براي اثر بيشتر بر عضلات و حجيم شدن ناگهاني عضلات استفاده مي‌كنند اين بريدگي‌هاي پوست بيشتر است.
در دوران بارداري
پيشگيري از بريدگي در خانم‌هايي كه قصد بارداري دارند امكان‌پذير است به خصوص در آنها كه در فاميل هم‌خون درگذشته موقع بارداري دچار بريدگي پوست شكم شده‌اند پيشگيري ضروري است. بهترين روش پيشگيري از بريدگي پوست دوران بارداري، ورزش شكم قبل از زمان بارداري است. هرچه عضلات شكم قوي‌تر باشد در زمان بارداري كمتر باز مي‌شود و بزرگ مي‌شود. چون بين حجم بزرگ شدن شكم و بريدگي پوست آن رابطه مستقيمي وجود دارد بنابراين قوي‌شدن عضلات شكم قبل از بارداري تا حد بسيار زيادي از بريدگي پوست جلوگيري مي‌كند. در افرادي كه تصميم به لاغر شدن با رژيم غذايي سخت دارند چنانچه تحت‌نظر متخصص تغذيه قرار گيرند و به آرامي و به صورت تدريجي وزن از دست بدهند دچار بريدگي پوست نمي‌شوند.
داروهاي ترك‌زا
در آقايان استفاده از هورمون‌هاي آنابوليزان مانند استروييدها به دليل ضخيم كردن ناگهاني عضلات در ورزش تناسب اندام يا به دليل مصرف آنها در بيماري‌ها مهمترين عامل بريدگي پوست است بنابراين عدم استفاده از اين هورمون‌ها كه صدمه‌هاي متعدد جسمي از جمله بريدگي پوست از عوارض آنهاست به حفظ سلامت كلي شخص كمك كرده و از ايجاد شديد بريدگي‌هاي پوست هم جلوگيري مي‌كند. مصرف استروييدها حتي با تجويز پزشک نيز مي‌تواند باعث صدمات مختلف از جمله بريدگي پوست شود ولي به تجربه اينجانب اكثرا بريدگي‌هاي پوست در بيماراني ديده مي‌شود كه بعد از قطع دارو توسط پزشك آنها به تجويز سرخود به مصرف آن ادامه مي‌دهند. در اين ميان به‌خصوص استروييدهاي موضعي قوي (كورتون موضعي) به مدت طولاني علاوه بر نازك شدن و حساس شدن پوست باعث بريدگي آن مي‌شود.
... و اما درمان
در درمان بريدگي‌هاي پوست بايد ابتدا به علل ايجاد كننده آن توجه شود. در اوايل كه بريدگي‌ها صورتي‌رنگ هستند درمان‌ها جواب خوبي مي‌دهند ولي در بريدگي‌هاي قديمي كه سفيد شده‌اند درمان خوبي وجود ندارد. درمان‌هاي بريدگي پوست شامل مصرف كرم‌هاي موضعي، پيلينگ شيميايي، درم ابريژن و اشعه ليزر است. اولين كرمي كه تاثير آن براي پزشكان قطعي شد كرم‌هاي حاوي مواد رتينوييد مانند ترتينويين بود. كرم‌هاي متعدد مختلف ديگر هم با عنوان كرم آنتي‌استريا توسط لابراتوارهاي معتبر ساخته شده كه همگي در اوايل بريدگي كه صورتي رنگي است موثرند. پيلينگ شيميايي، درم‌ابريژن و اشعه‌هاي مختلف ليزر، هرچند از كرم‌ها موثرترند ولي همگي در مرحله صورتي رنگ بريدگي‌ها اثرات واضح درماني را نشان مي‌دهند. در مرحله سفيد شدن بريدگي‌ها (فيبروز پوستي) اثر درمان‌هاي فوق بسيار خفيف و جزيي است. چرب كردن پوست شكم بانوان باردار احساس خشكي را كاهش مي‌دهد ولي تاثيري در پيشگيري از بريدگي پوست ندارد.