سنیور کرون sr-71

[Joseph Goebbels]

سنیور کرون

sr-71
در اواخر دهه 1950 ، نیرو هوایی امریکا برای نقابله با تهدید روز افزون بمب افکن های استراتژیک روسها ، نیاز به جنگنده ای دور پرواز را اعلام کرد ، و به این ترتیب در سال 1959 مناقضه ای برای طراحی و ساخت یک هواپیمای ماخ 3 با سرعت پرواز حدود 80000 پا اعلام شد . در این مناقضه طرح پیشنهادی لاکهید مارتین انتخاب شد و نیروی هوایی ان را a-11 نامید . همزمان با اصابت یک موشک زمین به هوای جاسوسی u-2 بر فراز خاک شوروی ، c.i.a به طور جدی به فکر یافتن جانشین مناسبی برای هواپیمای u-2 افتاد . سرانجام ، به دلیل اشتراک نیازهای سیا و نیرو هوایی ، تصمیم گرفته شد که برنامه a-11 در اختیار هر دو سازمان قرار گیرد و همچنین هزینه های این برنامه میان ان دو به طور مشترک تقسیم شود .


هواپیمایی که لاکهید مارتین برای نیروی هوایی طراحی می کرد yf-12 نام گرفت که قادر به حمل 4 فروند موشک هوا به هوای فالکن بود . اما هواپیمای تحویلی به سیا ، sr-71 نامیده شد و به تجهیزات پیشرفته جاسوسی مجهز گردید . این دو هواپیما بجز در ناحیه دماغه در سایر قسمتها دارای شباهت ظاهری با هم بودند .


sr-71 به همت گروهی از طراحان بخش اسکانک ورکس شرکت لاکهید مارتین به رهبری " کلارنس جانسون " طراحی شد .


گونه اول هواپیمای سیا a-11 نام داشت که اولین پرواز ان در اوریل 1962انجام شد . هواپیمای مشابه دیگری هم با نام a-12 که دارای سطح مقطع راداری کمتری بود در همان زمان ساخته شد . گونه رهگیر ان نیز با نام yf-12a در سال 1963 توسعه یافت . همچنین نمونه شناسایی نیرو هوایی امریکا ، با نام sr-71، در سال 1964 اولین پرواز خود را انجام داد .
ویژگی های a-12 و sr-71 شامل پوشش لبه های حمله و فرار با لایه هایی از الیاف شیشه ازبست مقاوم در دمای بالا بود که به کاستن از سطح مقطع راداری ان کمک می کرد .


مراحل طراحی a-11 در کمال نهانکاری و تدابیر شدید امنیتی انجام شد و با وجود مواجهه با مشکلات عمده ای همچون مسایل گرمایش ایرودینامیکی ، اولین پیش نمونه a-11 در 26 اوریل 1962 مخفیانه پرواز کرد ؛ اما برای اولین بار رییس جمهوری وقت ، لیندن جانسون ، در 29 فوریه 1964 ، اشاره ای کوتاه به وجود این هواپیما کرد.


ادامه دارد...


منبع : صنایع هوایی / ش 166 / 1383

[Joseph Goebbels]

توسعه sr-71 از طرح a-11 ، به عنوان هواپیمای شناساییی استراتژیک در فوریه 1963 اغاز و اولین پرواز ان در 22 دسامبر 1964 انجام شد . yf-12 که گونه تجربی از نمونه رهگیر با برد زیاد و بال و بدنه شبیه به sr-71 بود . برای اولین بار در 30 سپتامبر 1964 در پایگاه ادواردز کالیفرنیا به رویت عموم رسید .


نیرو هوایی برای دستیابی به اخرین گونه شناسایی از خانواده a-12 با نام sr-71 وعملیاتی کردن کامل ان نیازمند کمک فنی بود . سرانجام ، نیروی هوایی پیشنهاد ناسا را مبنی بر استفاده از دو نمونه از هواپیماهای yf-12a به شماره های 6936-60 و 6935-60 قبول کرد . برنامه مشترک ناسا – نیرو هوایی در ژوئن 1969 طرح ریزی شد . برنامه تحقیقی yf-12 ناسا بلندپروازانه بود ، هواپیما به طور متوسط یک بار در هفته پرواز می کرد مگر در مواقعی که برای تعمیر و نگهداری یا اصلاحات بر روی زمین بود . در این مدت از 22 دسامبر 1970 تا 16 ژوئیه 1971 ؛ 90 پرواز انجام شد .


هر چند yf-12 در یکی از روزهای سال 1965 توانست 9 رکورد جهانی پرواز را تصاحب کند ولی بنا به دلایلی ( همچون هزینه بالای ساخت ) هرگز به خط تولید نرسید . اما طرح sr-71 ، بلک برد ، با تولید ده ها فروند سرنوشت بهتری پیدا کرد و تا اوایل دهه 1990 همچنان به خدمت مشغول بودند .


هواپیمای sr-71 یک هواپیمای بال مثلثی است که مجهز به 2 موتور توربوجت j-85 پرات اند ویتنی با پس سوز است ، که هر کدام 32500 پاوند رانش تولید می کنند . مطالعات نشان داده اند که کمتر از 20 درصد از کل رانش تولید شده برای پرواز در سرعت 3 ماخ ، تنها از خود موتور ، به وجود می اید . کل نیروی رانش تولید شده ناشی از طراحی منحصر به فرد ورودی هوای موتور و مخروط متحرک تغییر دهنده ورودی و خروجی موتور واقع در دهانه ورودی و شیپوره های خروجی است که هوای فشرده شده در مجرای کنار گذر موتور را می سوزاند .


وزن خالی بلک برد حدود 34 تن بود و توانایی حمل 20 تن سوخت ویژه خود به نام jp-7 ، که برای زمان دو ساعت پرواز کافی می باشد ، را واقع در مخازن بدنه و بالها دارا می باشد . در هنگام پرواز ، سوخت داخل بالها و بدنه به طور خودکار برای حفظ موقعیت گرانیگاه هواپیما پیوسته جا به جا می شود . از انجایی که بدنه بلک برد طوری طراحی شده تا حین پرواز انبساط پیدا کند ، نشت سوخت بر روی زمین در این هواپیما امری عادی تلقی می شود .


رنگ این هواپیما ابی سیر ( نزدیک به مشکی ) می باشد ، که دلیل انتخاب نام " بلک برد " برای ان است . بالهای مثلثی ان زاویه پسگرایی تندی دارد که این موضوع ، به همراه جلو امدگی دماغه و کابین نسبت به بالها ، از قرار گرفتن امواج ضربه ای بر روی سطوح " یرازا " در سرعتهای زیاد بدنه برای دفع حرارت ، گرمای زیادی در اثر پرواز در سرعتهای بالا تولید می شود ، که گاه دما در بعضی نقاط بدنه به 430 درجه سانتیگراد می رسد . با توجه به توزیع دماهای بالا در جاهای مختلف هواپیما ( بخشی از بدنه تا حدودی با سوخت خنک می شد ) ، از الیاژهای گران قیمت تیتانیوم استفاده شده است تا سازه بدنه بتواند تنشهای حرارتی زیاد را تحمل کند . همچنین برای کاهش سطح مقطع راداری از رنگ مشکی جاذب امواج راداری استفاده شده و دمهای عمودی واقع بر روی پوشش موتور کمی به سمت درون خم شده اند .
ادامه دارد...

[Joseph Goebbels]

این هواپیمای مافوق صوت ، توانست فاصله نیویورک – لندن را که بالغ بر 3470 مایل است ، با یک نوبت سوختگیری هوایی ، در مدت 1:55:31 با سرعت متوسط 1817 مایل بر ساعت طی کند و رکورد جهانی ان را بشکند ؛ همچنین ، مسیر لندن – لس انجلس را که حدود 5463 مایل است ، با سه بار سوخت گیری هوایی و با سرعت متوسط 1438 مایل بر ساعت در مدت 3:47:39 بپیماید .


بیشتر گزارشها هواپیمای sr-71 را هواپیمایی رادارگریز معرفی کرده اند . اما در حقیقت امر ، sr-71 یکی از بزرگترین اهداف راداری بود که با رادارهای دوربرد سازمان هواپیمایی فدرال شناسایی شده و قادر بود رد این هواپیما را در محدوده چند صد مایلی بگیرد .
sr-71 دارای دو خدمه است . خلبان در کابین جلو و افسر مسوول حسگرها در کابین عقبی قرار می گیرد . برای ماموریتهای سرعت بالا در ارتفاع زیاد ، هر دو خدمه باید لباسهای کاملا تحت فشار بپوشند که همانند لباس فضانوردان می باشد .
کنگره امریکا در سال 1995 ، 100 میلیون دلار برای فعال کردن دوباره گونه های a و b اموزشی این هواپیما اختصاص داد و مجری برنامه فعال کردن دوباره بلک بردها ، پایگاه هوایی رایت پترسون در ایالت اوهایو بود .


اقدام به فعال کردن دوباره هواپیمای شناسایی بلک برد sr-71 بدون مخالف هم نبود . منتقدان پیوسته از محدودیتهای sr-71 ( این هواپیما تنها در اب و هوای خوب کارامد بوده و نمی تواند اطلاعات و تصاویری را که جمع می کند مستقیما به کسانی که به انها احتیاج دارند منتقل کند ) سخن به میان می اوردند که به بازنشتگی این همواپیما انجامید .



مشخصات :
ماموریت : شناسایی استراتژیکی
سازنده : لاکهید مارتین
پیشرانه : دو موتور توربوجت j-85 پرات اند ویتنی هر کدام با قدرت رانش 32500 ، با پس سوز
طول : 73/32 متر
ارتفاع :63/5 متر
فاصله دو سر بالها : 94/16 متر
وزن : 52250 کیلوگرم با تجهیزات کامل هنگام بلند شدن از زمین ؛ بدون سوخت 30000 کیلوگرم
سرعت : بیش از 2/3 ماخ ( 3200 کیلوگرم بر ساعت )
برد : 3200 کیلومتر بدون سوخت گیری
بیشترین مداومت : با سرعت 3 ماخ در ارتفاع 24 کیلومتری یک ساعت و سی دقیقه
سقف پرواز : بیش از 26000 متر
خدمه : دو نفر ( خلبان و افسر سامانه های شناسایی )

گونه ها
تعداد ساخته شده
تعداد از بین رفته
a-12
13
5
m-21
2
1
yf-12
3
2
sr-71a
29
11
sr-71f
2
1
sr-71c
1
0


پایان .


منبع : ماهنامه صنایع هوایی / 1383 / ش 166