غزل بارون
10th April 2011, 08:15 AM
ميگرن يكي از علل بسيار شايع و شايد شايعترين علت سردرد مكرر است. ميگرن از كلمه همي كرانيا”Hemicrania” گرفته شده كه به معني يك طرف سر است، اگر چه بعضي سردردها مي‌توانند همه جاي سر را هم در گير كنند.
درد ميگرن اغلب اوقات به صورت درد ضربان دار يك طرفه است كه گاهي با حالت تهوع و استفراغ همراه است. اكثر افراد مبتلا به ميگرن در زمان حمله سردرد دچار ترس از نور و صدا مي‌شوند و تمايل دارند كه در يك اتاق ساكت و تاريك استراحت كنند.
شيوع ميگرن :
۱۰ درصد كل جمعيت جهان به ميگرن مبتلا مي‌باشند. سردردهاي ميگرني معمولاًدر سن بلوغ شروع مي‌شود و در سن بالاي ۵۰سال از بين مي رود. بيماري ميگرن در زنان شايع‌تر است. در اكثر مبتلايان به ميگرن سابقه خانوادگي وجود دارد.
مراحل ميگرن :
حمله هاي ميگرن به طور معمول صبح ها و اغلب آخر هفته شروع مي‌شود و هر حمله ۴ ساعت تا ۷۲ ساعت به طول مي انجامد. حمله ها در هر ماه بين يك تا سه بار تكرار مي‌شود.
علت اصلي ايجاد ميگرن تنگ شدن گذاري عروق مغزي است كه با باز شدن جبراني بيش از حد عروق دنبال مي شود.
در مرحله انقباض عروق مشكلات بينايي، بي حسي، ضعف و كرحتي در اندام، وجود صدا در گوش، سرد شدن دست و پا و گرم شدن پيشاني بروز مي‌كند. اين مرحله كمتر از يك ساعت طول مي كشد.
در مرحله گشاد شدن عروق، دردهاي ضربان داركنار سر، تهوع، كاهش اشتها، حساسيت به نور و صدا ايجاد مي‌شود. اين مرحله حدود ۲ ساعت تا حد اكثر ۳ روز طول مي كشد.
بنابراين بهتر است تا قبل از شروع ميگرن از دارو هاي خود استفاده كنيد و با پرهيزهاي لازم شدت آن را كاهش دهيد.
عوامل مستعد ساز ميگرن :
×تغييرات هورموني روي ميگرن موثر است و عواملي مثل قاعدگي، بارداري و قرص هاي هورموني جلوگيري از بارداري معمولاً با عث بدتر شدن ميگرن مي‌شود.
× دارو ها: از جمله داروهاي ضد فشار خون، بلاك كننده‌هاي گيرنده H۲، گشاد كننده هاي عروقي
× تغيير در الگوي خواب: بي خوابي هاي شبانه، كار كردن بيش از حد و دير خوابيدن در شب مي‌تواند باعث بروز حملات شود.
× خوردن غذاي ناكافي: نخوردن يك وعده غذا يا كم غدا خوردن يا خوردن غذاي شيرين مي‌تواند منجر به حملات ميگرن شود .
× عوامل غذايي: بعضي غذا هاي خاص باعث شروع حمله ميگرن مي‌شوند از جمله:
انواع كنسرو و غذاهاي يخي حاوي گلوتامات
تركيبات حاوي آمين كه آغازگر انقباض عروق مغزي هستند: مشروبات الكلي، پنير مانده، ميوه و سبزيهاي كال و فاسد، خوراك كلم، سوسيس هاي تخميري، گوشت مانده، كاكائو، شكلات ، مركباتي مثل ليمو، پرتقال، گريپ فروت، نارنگي
منابع غذايي حاوي مس از جمله آجيل، شكلات، جوانه گندم و صدف خوراكي
كافئين: زياد مصرف كردن يا كاهش كافئين در بدن در تشديد ميگرن موثر است. همچنين ترك ناگهاني مصرف چاي و قهوه كه هر دو كافئين دارند ممكن است در برخي اشخاص زمينه ساز بروز ميگرن باشد.
مواد غذايي حاوي نيتريت: سوسيس، گوشت نمك سود
مواد غذايي چرب و سرخ شده
بيشترين غذا هايي كه باعث سردرد مي‌شوند عبارتند از: شكلات، پنير، ميوه هاي ترش و فلفل
× درد سر و گردن، مشكلات دندان ها و مفاصل فك مي‌تواند باعث تشديد ميگرن شود.
× استرس و فشار عصبي: يك نكته جالب در مورد استرس آن است كه نه تنها خود استرس بلكه رفع شدن ناگهاني استرس نيز مي‌تواند باعث ايجاد حمله ميگرن شود.
×ساير عوامل شروع كننده: صداهاي بلند، نورهاي شديد و درخشان، بوهاي شديد، بوي سيگار يا عطر،تغييرات آب و هوا، محيط آلوده و اتاقهاي شلوغ و دم كرده و ورزش سنگين مي‌توانند در افراد حساس باعث شروع حملات ميگرني شوند.
راههاي پيشگيري از بروز حملات ميگرن :
در افراد ميگرني شناسايي عواملي كه باعث شروع يا تشديد حمله ميگرن مي‌شود و پرهيز از اين عوامل مي‌تواند باعث بهبود فرد مبتلا شود.
اگر شبها شام زود مي‌خوريد و وقتي صبحها از خواب بلند مي‌شويد دچار حملات ميگرن مي‌شويد احتمالاً به علت گرسنگي است بنابراين سعي كنيد شبها قبل از خواب غذاي مختصري بخوريد تا صبح با گرسنگي از خواب بلند نشويد.
اگر حملات ميگرن شما به طور منظم در ساعات نزديك ظهر يا عصر رخ مي‌دهند احتمالاً به علت گرسنگي است. بنابراين سعي كنيد با خوردن وعده هاي كوچك غذايي در بين وعده‌هاي اصلي از گرسنه شدنتان جلوگيري كنيد.
خوردن غذاهاي مفيد مي‌تواند از حملات ميگرن پيشگيري كند از جمله:
غذاهاي كم چرب و غني از پروتئين: مرغ، خروس، بوقلمون
غذا هاي پروتئين دار نظير تخم مرغ، گوشت گاو، حبوبات بايد در هر وعده غذايي گنجانيده شود. كمبود ميزان قند خون از جمله عوامل ميگرن است. مصرف غذاهاي پروتئيني از نوسان ميزان قند خون پيشگيري مي‌كند.
مصرف ميان وعده هاي حاوي پروتئين نيز براي پيشگيري از نوسان ميزان قند خون مفيد است. سيب، گيلاس، زرد آلو، انگور ميوه هايي هستند كه مصرف آنها موجب تنظيم قند خون مي‌شوند. اين ميوه ها ميان وعده هاي غذايي بسيار خوبي براي حفظ و كنترل قند خون هستند.
حليم جو، نان چاودار و حبوباتي نظير لوبيا، عدس، نخود همگي داراي فيبرهاي محلول بوده و به تثبيت قند خون كمك مي كنند.
درمان دارويي :
شناسايي نشانه هاي شروع سردرد مي‌تواند بسيار مفيد باشد و با پرهيز از عوامل شروع كننده ميگرن مي‌توان از بروز حمله جلوگيري كرد.
هميشه چند قرص استامينوفن يا آسپرين همراه داشته باشيد تا در صورتي كه فكر مي‌كنيد حملات شروع خواهد شد آنها را هرچه سريعتر مصرف كنيد. اهميت زيادي دارد كه قرصها هرچه زودتر خورده شوند تا اثر بيشتري داشته باشند. بعد از بروز حمله ميگرني از فعاليت معده كاسته مي‌شود بنابراين در جذب قرصهايي كه آن هنگام خورده مي‌شود اختلال ايجاد شده و اين داروها به خوبي جذب نمي‌شوند.
به هر حال در مواردي كه سردرد ميگرني شديد است و فعاليت روزانه را مختل مي‌كند مي‌توان با استفاده از مسكن هاي معمولي يا داروهاي خاص سردرد را كنترل كرد.
البته لازم به ذكر است كه در صورتي كه حملات ميگرن مكرراً اتفاق بيافتد و فرد ناچار باشد در هفته بيش از ۲- ۳ بار از مسكن استفاده كند به داروي مسكن وابسته مي‌شود و در صورت قطع مصرف دارو مجدداً دچار سردرد خواهد شد. در اين افراد لازم است داروهاي خاص (تحت نظر پزشك) به طور مرتب مصرف شود تا فراواني حملات ميگرني كاهش پيدا كند و فرد مجبور نباشد دائماً از داروهاي مسكن استفاده كند.
درد ميگرن اغلب اوقات به صورت درد ضربان دار يك طرفه است كه گاهي با حالت تهوع و استفراغ همراه است. اكثر افراد مبتلا به ميگرن در زمان حمله سردرد دچار ترس از نور و صدا مي‌شوند و تمايل دارند كه در يك اتاق ساكت و تاريك استراحت كنند.
شيوع ميگرن :
۱۰ درصد كل جمعيت جهان به ميگرن مبتلا مي‌باشند. سردردهاي ميگرني معمولاًدر سن بلوغ شروع مي‌شود و در سن بالاي ۵۰سال از بين مي رود. بيماري ميگرن در زنان شايع‌تر است. در اكثر مبتلايان به ميگرن سابقه خانوادگي وجود دارد.
مراحل ميگرن :
حمله هاي ميگرن به طور معمول صبح ها و اغلب آخر هفته شروع مي‌شود و هر حمله ۴ ساعت تا ۷۲ ساعت به طول مي انجامد. حمله ها در هر ماه بين يك تا سه بار تكرار مي‌شود.
علت اصلي ايجاد ميگرن تنگ شدن گذاري عروق مغزي است كه با باز شدن جبراني بيش از حد عروق دنبال مي شود.
در مرحله انقباض عروق مشكلات بينايي، بي حسي، ضعف و كرحتي در اندام، وجود صدا در گوش، سرد شدن دست و پا و گرم شدن پيشاني بروز مي‌كند. اين مرحله كمتر از يك ساعت طول مي كشد.
در مرحله گشاد شدن عروق، دردهاي ضربان داركنار سر، تهوع، كاهش اشتها، حساسيت به نور و صدا ايجاد مي‌شود. اين مرحله حدود ۲ ساعت تا حد اكثر ۳ روز طول مي كشد.
بنابراين بهتر است تا قبل از شروع ميگرن از دارو هاي خود استفاده كنيد و با پرهيزهاي لازم شدت آن را كاهش دهيد.
عوامل مستعد ساز ميگرن :
×تغييرات هورموني روي ميگرن موثر است و عواملي مثل قاعدگي، بارداري و قرص هاي هورموني جلوگيري از بارداري معمولاً با عث بدتر شدن ميگرن مي‌شود.
× دارو ها: از جمله داروهاي ضد فشار خون، بلاك كننده‌هاي گيرنده H۲، گشاد كننده هاي عروقي
× تغيير در الگوي خواب: بي خوابي هاي شبانه، كار كردن بيش از حد و دير خوابيدن در شب مي‌تواند باعث بروز حملات شود.
× خوردن غذاي ناكافي: نخوردن يك وعده غذا يا كم غدا خوردن يا خوردن غذاي شيرين مي‌تواند منجر به حملات ميگرن شود .
× عوامل غذايي: بعضي غذا هاي خاص باعث شروع حمله ميگرن مي‌شوند از جمله:
انواع كنسرو و غذاهاي يخي حاوي گلوتامات
تركيبات حاوي آمين كه آغازگر انقباض عروق مغزي هستند: مشروبات الكلي، پنير مانده، ميوه و سبزيهاي كال و فاسد، خوراك كلم، سوسيس هاي تخميري، گوشت مانده، كاكائو، شكلات ، مركباتي مثل ليمو، پرتقال، گريپ فروت، نارنگي
منابع غذايي حاوي مس از جمله آجيل، شكلات، جوانه گندم و صدف خوراكي
كافئين: زياد مصرف كردن يا كاهش كافئين در بدن در تشديد ميگرن موثر است. همچنين ترك ناگهاني مصرف چاي و قهوه كه هر دو كافئين دارند ممكن است در برخي اشخاص زمينه ساز بروز ميگرن باشد.
مواد غذايي حاوي نيتريت: سوسيس، گوشت نمك سود
مواد غذايي چرب و سرخ شده
بيشترين غذا هايي كه باعث سردرد مي‌شوند عبارتند از: شكلات، پنير، ميوه هاي ترش و فلفل
× درد سر و گردن، مشكلات دندان ها و مفاصل فك مي‌تواند باعث تشديد ميگرن شود.
× استرس و فشار عصبي: يك نكته جالب در مورد استرس آن است كه نه تنها خود استرس بلكه رفع شدن ناگهاني استرس نيز مي‌تواند باعث ايجاد حمله ميگرن شود.
×ساير عوامل شروع كننده: صداهاي بلند، نورهاي شديد و درخشان، بوهاي شديد، بوي سيگار يا عطر،تغييرات آب و هوا، محيط آلوده و اتاقهاي شلوغ و دم كرده و ورزش سنگين مي‌توانند در افراد حساس باعث شروع حملات ميگرني شوند.
راههاي پيشگيري از بروز حملات ميگرن :
در افراد ميگرني شناسايي عواملي كه باعث شروع يا تشديد حمله ميگرن مي‌شود و پرهيز از اين عوامل مي‌تواند باعث بهبود فرد مبتلا شود.
اگر شبها شام زود مي‌خوريد و وقتي صبحها از خواب بلند مي‌شويد دچار حملات ميگرن مي‌شويد احتمالاً به علت گرسنگي است بنابراين سعي كنيد شبها قبل از خواب غذاي مختصري بخوريد تا صبح با گرسنگي از خواب بلند نشويد.
اگر حملات ميگرن شما به طور منظم در ساعات نزديك ظهر يا عصر رخ مي‌دهند احتمالاً به علت گرسنگي است. بنابراين سعي كنيد با خوردن وعده هاي كوچك غذايي در بين وعده‌هاي اصلي از گرسنه شدنتان جلوگيري كنيد.
خوردن غذاهاي مفيد مي‌تواند از حملات ميگرن پيشگيري كند از جمله:
غذاهاي كم چرب و غني از پروتئين: مرغ، خروس، بوقلمون
غذا هاي پروتئين دار نظير تخم مرغ، گوشت گاو، حبوبات بايد در هر وعده غذايي گنجانيده شود. كمبود ميزان قند خون از جمله عوامل ميگرن است. مصرف غذاهاي پروتئيني از نوسان ميزان قند خون پيشگيري مي‌كند.
مصرف ميان وعده هاي حاوي پروتئين نيز براي پيشگيري از نوسان ميزان قند خون مفيد است. سيب، گيلاس، زرد آلو، انگور ميوه هايي هستند كه مصرف آنها موجب تنظيم قند خون مي‌شوند. اين ميوه ها ميان وعده هاي غذايي بسيار خوبي براي حفظ و كنترل قند خون هستند.
حليم جو، نان چاودار و حبوباتي نظير لوبيا، عدس، نخود همگي داراي فيبرهاي محلول بوده و به تثبيت قند خون كمك مي كنند.
درمان دارويي :
شناسايي نشانه هاي شروع سردرد مي‌تواند بسيار مفيد باشد و با پرهيز از عوامل شروع كننده ميگرن مي‌توان از بروز حمله جلوگيري كرد.
هميشه چند قرص استامينوفن يا آسپرين همراه داشته باشيد تا در صورتي كه فكر مي‌كنيد حملات شروع خواهد شد آنها را هرچه سريعتر مصرف كنيد. اهميت زيادي دارد كه قرصها هرچه زودتر خورده شوند تا اثر بيشتري داشته باشند. بعد از بروز حمله ميگرني از فعاليت معده كاسته مي‌شود بنابراين در جذب قرصهايي كه آن هنگام خورده مي‌شود اختلال ايجاد شده و اين داروها به خوبي جذب نمي‌شوند.
به هر حال در مواردي كه سردرد ميگرني شديد است و فعاليت روزانه را مختل مي‌كند مي‌توان با استفاده از مسكن هاي معمولي يا داروهاي خاص سردرد را كنترل كرد.
البته لازم به ذكر است كه در صورتي كه حملات ميگرن مكرراً اتفاق بيافتد و فرد ناچار باشد در هفته بيش از ۲- ۳ بار از مسكن استفاده كند به داروي مسكن وابسته مي‌شود و در صورت قطع مصرف دارو مجدداً دچار سردرد خواهد شد. در اين افراد لازم است داروهاي خاص (تحت نظر پزشك) به طور مرتب مصرف شود تا فراواني حملات ميگرني كاهش پيدا كند و فرد مجبور نباشد دائماً از داروهاي مسكن استفاده كند.