poune
4th April 2011, 12:41 PM
دل درد های کودکان مقدمه دل درد های مزمن یا مکرردر کودکان و بزرگسالان از جمله علل شایع مراجعه به پزشک میباشد . تشخیص و درمان صحیح دلدرد تنها از طریق پزشک باید انجام گیرد و خانواده‌ها باید از دادن داروهای گیاهی، شیمیایی و خود درمانی برای بهبود دلدرد کودکانشان جداً خودداری کنند.
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ، آن دسته از دل دردهائی که حداقل سه ماه به درازا بکشد,مزمن و در صورتیکه سه بار یا بیشترو درطول مدت سه ماه اتفاق بیافتد دل درد مکرر نامیده میشوند.در حالت اخیر فرض بر این است که دل دردها موجب کاهش فعالیت کودک شده باشد.
گاه ممکن است این دو اصطلاح با یک دیگر اشتباه شده و یا بجای هم مورد استفاده قرار گیرند.میزان شیوع این دو نوع دل درد در کودکان حدود ۲۰ درصد گزارش گردیده است و پسران در سنین ۵ تا ۶ سالگی و دختران در سنین ۵ تا۶ سال و یا ۹ تا ۱۰ سال بیشترمبتلا میشوند.
عمده ترین چالش در این مراجعات , تشخیص صحیح عوامل و تعیین میزان حاد بودن شرایط کودک و نیاز یا عدم نیاز به جراحی است .
آیا طفل نیاز به اقدام فوری یا مراقبت ویژه دراز مدت دارد؟ آیا شرایط بالقوه بیماری طفل به گونه ائی است که ممکن است به تدریج به شرایط حاد تبدیل شود؟
پزشک باید بر اساس سن طفل و منطقه درد و عوارضی که همراه دل درد مشاهده میشود تصمیم گیری نماید. در ریشه یابی علت دل درد تاریخچه و سوابق آن در بیمار و معاینه فیزیکی مریض راه گشاست .
وجود اسهال, استفراغ , تب , تقدم و تاخر استفراغ نسبت به درد , محل درد , ابهام در منطقه درد , مقطعی بودن یا تداوم درد , تورم , تندرنس, نرمی, سفتی و تندرنس ریبام شکم , مشاهده خون در مدفوع یا استفراع , مشاهده زردی یاسبزی در استفراغ , تمرکز درد در یک نقطه , حرکت درد , زیاد تر شدن یا تخفیف درد با گذشت زمان؛ ازجمله الزامات در تشخیص میباشند.
در صورتیکه علت بروز دل درد تشخیص داده نشد معاینه مجدد توسط همان پزشک ضروری است. علاوه بر این ممکن است عکس بر داری, سونوگرافی , سی تی اسکن , آزمایش خون و ادرار نیز لازم باشد.
عوامل ایجاد دل درد دل درد های مزمن در کودکان به دو گروه تقسیم میشوند:
ارگانیک و فانکشنالfunctional)).
ارگانیک
دسته نخست مرتبط با سیستمهائی نظیرهاضمه , مجاری ادرار , گردش خون و اعصاب و نظائر آن ونیز حساسیت نسبت به برخی از خوراکیها مانند شیرو آب پرتقال میباشد و دسته دیگر منشاء نامشخص دارند.برخی نیز درد های فانکشنال را مرتبط با مسائل روانی دانسته اند. این دو گرو ه مستقل ازهم نبوده وگاه هر دو باهم حضور مشاهده شده اند.
بسیاری از کودکان مبتلا به دل دردهای مزمن دچار افسردگی یا اضطراب میگردند و بالعکس,گاه نیز کودکان افسرده یامضطرب دچار دل درد میگردند.
دل درد های ناشی از نابسامانی های ارگانیک علت این نوع عارضه براساس نابسامانی بیوشیمیائی یاساختاری اندامهای بدن قابل توضیح میباشد.
مانند یبوست و یا درد های عضلانی, سوء هاضمه, سوزش معده , وجود انگل, عوارض ناشی از مثانه و کلیه, ورم روده , هپاتیت, آپاندیس , بیماریهای پانکراس ونیز مسمومیت و بلع اشیاء خارجی و انسدادیا پیچیدگی یا پاره گی روده. علائم این نوع دل دردشامل یک یا چند نشانه درد همراه با بی خوابی کودک , اسهال, استفراغ ,نفخ لاغری , کندی رشد تغییر ات در اجابت مزاج یا ادرارو تغییر حالت ظاهری شکم .
نابسامانیهای functional
نابسامانیهای فانکشنال منجر به عوارض و علائم متنوع میگردنداما از نظر ساختار و رفتار بیوشیمیائی منشاء غیر قابل توضیح دارند.از جمله این عارضه ها میتوان dyspepsia , IBS و دل درد functional را نام برد.
این نوع نابسا مانی ها ممکن است متناوب یا مزمن باشند.
Dyspepsia ناراحتی در قسمت فوقانی شکم شامل احساس پری شکم , احساس سیری زود رس, اتساع شکم, تهوع و استفراغ و درد. سندرم I B S درد های مزمن شکم و تغییرات غیر قابل توضیح در عادت های اجابت مزاج .
این عارضه اغلب در اشخاص کمتر از ۱۷ سال یافت شده و سابقه یبوست غالبا پیش از بروز این عارضه مشاهده شده است. دل درد های Functional برخی از دل درد های کودکان که به صورت ارگانیک قابل توضیح نیست فانکشنال مینامند .
این نوع دل درد درصورتیکه منجر به کاهش قابل ملاحضه فعالیتهای کودک شود حاد توصیف میگردد. این نوع درد قابل توضیح نبوده فاقد محل مشخصی است ومعمولا به نوع غذا و فعالیتهای فرد و حرکات روده بستگی نداشته اغلب با تهوع و گیجی و سر درد وخستگی همراه میباشند.
درد معمولا در کمتر از یک ساعت بهبود یافته و کودک مشکلی از جهت روند رشد و لاغری و تب و ادم یا کهیریا درد های عضلانی ندارد.بسیاری از این اطفال دارای سابقه سوء هاضمه در خانواده خود میباشند.
حساسیت بیش از اندازه نسبت به درد وپر کاری سیستم ایمنی بدن کودک یا تحرک در هنگام غذا خوردن و یا استرس در اثر اتفاقات خانودگی , و محدود بودن زمانهای همراهی با کودک و بی توجهی والدین به او موجب چنین عارضه ائی میگردد.
علائم دل درد در نوزادان نشانه های دل درد در نوزادان شامل گریه مداوم وکشیدن پاها وکج خلقی و یا کم خوراکی است.البته گریه نوزاد ممکن است به دلائلی دیگری بوده و باعث گمراهی پزشک گردد.در مورد نوزادان بایستی ابتدا فرض را بر بسیار جدی بودن بیماری گذارد مگر آنکه خلاف آن از طریق معاینه و بررسی و مشاهدات ثابت گردد.
نشانه های دل درد در اطفال زیر دوسال در این قبیل اطفال دل درد معمولا محل مشخص نداشته با گریه های متناوب و کج خلقی همراه است. درد به صورت شدید اما موقتی و متناوب ممکن است بروز نماید .یبوست , بلع مواد خارجی و شوک از جمله دلائل دل درد میتواند باشد.
دل درد های شدید و موقتی معمولا در اطفال زیر شش ماه بیشتر مشاهده شده است. بر رسی و ارزیابی دل درد در صورتیکه کودک میتواند توضیح دهد بهتر است توصیف درد را از زبان او نیز شنید.ممکن است در غیاب والدین نیز پرسشهائی از کودک صورت گیرد.هم چنین معاینه فیزیکی و بررسی روند رشدو قد و وزن کودک در ارزیابی دل درد نقش ارزنده ائی دارد.
معاینه شکم از جهت وجود مایعات یا نفخ , میزان بزرگی اعضاء داخل شکم ,توده های غیر عادی و بروز درد با فشارهای کم و زیاد به شکم , خاصیت تندر نس و تندرنس ریبام شکم وDRE ازجهت وجود خون در مد فوع و معاینه دختران از جهت بیماریهای زنان و بررسی تقدم و تاخر درد و استفراغ و نیزچک کردن نحوه وحالت تنفس بیمار وهمچنین بررسی امکا ن تشدید درد دراثر سرفه یا حرکت و بررسی نحوه باد کردن شکم و فرو بردن آن توسط کودک و پرسش در مورد مصرف احتمالی دارو,زیرا برخی دارو ها ممکن است باعث دل درد شوند ضروری است.
سابقه بستری بیمار و یا جراحی. بررسی اثرات حرکت وسکون طفل بر درد.سرفه و کوتاهی تنفس و درد سینه.اثرات اجابت مزاج یا استفراغ بر درد و سرانجام سابقه درد در فامیل از جمله مواردی است که در ارزیابی درد مفید میباشند. تستهای آزمایشگاهی بجز موارد مشکوک که در معاینات فیزیکی حاصل شده اند ,معمولا تستهای آزمایشگاهی و عکسبرداری مورد نیاز نمیباشد.
در صورت نیاز تست ادارار , مدفوع , آزمایش خون , اندوسکپی, سی تی اسکن و رادیولوژی ممکن است انجام گیرد. در مورد اطفال بایستی دقت شود که طفل به میزانی متناسب با سنش در معرض اشعه قرارگیرد . در این آزمایش بایستی نوزاد را پنج دقیقه قبل و نیز در حین تابانیدن اشعه سر پا نگه داشت .عکسبرداری بایستی شامل قسمت پائین سینه و دیافراگم و کل شکم تا رکتوم باشد. وقایع نگاری دل درد بر رسی هفتگی رکورد های درد در زندگی روز مره کودک درمدون نمودن هنجار و فاکتور های موثر در درد مفید میباشد.
این رکوردها شامل مواردی از قبیل شدت درد که بر اساس حالات ظاهری کودک طبقه بندی شده اند رنگ پریدگی یا برافروختگی چهره ,زمان بروز درد , میزان اثر درد در فعالیتهای روز مره ,محل درد , مسائل حاشیه ائی ,طول زمان درد و نوع اقداماتی که جهت کاهش و بهبود درد صورت پذیرفته میباشند. ضمن بررسی های متوالی این رکورد ها در صورتیکه مشخص شد که دل درد فقط در منزل یا مدرسه اتفاق افتاده است این نوع درد هارا از نوع غیر ارگانیک ارزیابی مینمایند.
روشهای مقابله و درمان در مان و مقابله با دل درد های مزمن بستگی به علت آن دارد , در مورد کودکان, بیشتر دل درد های مزمن از نوع فانکشنال است .لذا منشاء درد نامشخص و در نتیجه بهترین روش در مان مشخص نیست.
از این رو اغلب,روشهای متنوعی پیشنهاد میگردد.اولویت نخست در این گونه روشها کوشش در بازگرداندن طفل به زندگی عادی است.در مرحله بعد کاهش و حذف درد اهمیت دارد .در مورد دل درد های ارگانیک , با توجه به اینکه یافتن علت درد ممکن است به طول بیانجامد , معمولا در مان فوری وجود ندارد.استفاده از آنتی اسید و یا شل کنندگان عضله ودر پاره ائی از موارد استفاده از داروهای کاهشدهند ه درد وافسردگی البته با دوز مناسب کودکان, مفید میباشد.
دل درد و استرس کودکان با دل درد های مزمن معمولا دچار افسردگی و اضطراب میگردند. این حالت ممکن است باعث وخیم تر شدن وضع گردد.بهتر است والدین چه در موارد احساس درد و چه در مواقع دیگر مدتی را با کودک سپری نمایند. استفاده از روشهای غیر داروئی مانند شل کردن اعضاء و تنفس عمیق به مدت ده دقیقه میتواند در کاهش درد موثر واقع گردد.
تشویق کودک به انجام فعالیتهای عادی در صورت امکان, و افزایش آستانه تحمل درد در کودک میتواند موثر باشد. تغییر رژیم غذائی تغییر رژیم غذائی در موارد اندکی موثر واقع گردیده است. حذف لاکتوز یا افزودن آن به رژیم غذائی , استفاده از خوارکیهای پر فیبر بخصوص در کودکان مبتلا به یبوست,میتواند و نه الزاما به بهبود درد کمک نماید.
میزان استفاده از فیبر در کودکان معادل سن کودک به اضافه ۵ و در بزرکسالان بین ۲۰ تا ۳۵ گرم در روز میباشد.در برخی از کودکان حذف پاره ائی از دارو ها و خوراکیها نیز میتواند موفقیت آمیز باشد؛مانند خوراکیهای چرب و نوشیدنیها ونیز داروهای NSAID. وهم چنین عدم استفاده از خواراکیهائی نفخ آور مانند پیاز, لوبیا , هویج ,انگور , موز , گلابی , کلم و امثال اینها.
مواقع و علائم خطر در حالات ذیل والدین سریعا بایستی به پزشک یا بیمارستان مراجعه نمایند:مشاهده خون در مدفوع , اسهال شدید , استفراغ مکرر,استفراغ زرد سبز و یا خونی , حرکت درد , دلدرد شدید وبیش از یک ساعت ,دل درد متناوب درطول ۲۴ ساعت, عدم تحمل غذا ,عدم نوشیدن طویل المدت .تب بیش از ۳۹ درجه یا تب بیش از ۳۸٫۴ به مدت سه روز. لرز , احساس درد در هنگام ادرار و یا تکرر آن .
تغییر رفتار و عادات و کاهش میزان عکس العمل , یبوست مزمن (کمتر از دو یا سه بار درهفته )کاهش اشتها و وزن و کم غذائی و نیز بروز درد از زیر ناف تا قسمت پائین و سمت راست شکم و رخوت و سستی
* حالا اگر یک بچه دل‌دردی داشتیم که به قول دکترها دچار کولیک بود، چه باید بکنیم؟
تا ۳ یا ۴ ماه، روزگار شما و بچه، همین خواهد بود، چون کولیک نوزادی تا ۳ تا ۴ ماهگی او طول می‌کشد و پس از آن کم‌کم برطرف می گردد. در طی این چند ماه باید با صبر و حوصله به نوزاد کمک کنید تا شاید دل‌دردهایش کمتر گردد.
مرحله اول این است که به هنگام شیر دادن به نوزاد مواظب باشید فقط نوک سینه داخل دهان کودک نباشد، بلکه کل هاله سینه در دهان کودک قرار بگیرد. با این کار هنگام شیرخوردن هوای کمتری وارد معده کودک میشود.
مرحله دوم این است که پس از شیر خوردن، کودک را طوری بغل کنید که بتواند هوایی را که وارد معده‌اش شده تخلیه نماید و به اصطلاح بادگلو بزند. چه بچه از شیرمادرتغذیه کند و چه از شیشه شیر استفاده نماید، با انجام صحیح این کار، دل‌دردهایش به طور قابل توجهی کاهش می یابد و برای این کار می‌توانید سر کودک را روی شانه خودتان بگذارید و آرام پشت او را بمالید یا به طور ملایم ضربه بزنید.
بعضی از بچه‌ها هنگام بادگلو زدن، مقداری از شیرخورده شده را هم برمی‌گردانند. پس یک تکه پارچه تمیز، روی شانه خود بیاندازید تا لباستان کثیف نشود. میتوان کودک را روی دست بگیرید و آرام پشت او را مالش داد.
بعضی بچه‌ها با این روش راحت‌تر بادگلو می‌زنند. برای بچه‌هایی که کمی بزرگ‌ترند میتوان از روش نشسته استفاده کرد.
با تمام این کارها، باز هم ممکن است دلدرد بچه‌ها، خوب نشود. این بچه‌ها را باید با آرامش در آغوش بگیرید و آرام راه بروید یا تکان دهید. ماشین‌سواری آخرین چاره خانگی برای درمان کولیک است و مثل آب روی آتش باعث خواب رفتن کودک میشود.
در نهایت اگر از هیچ یک از روشهای فوق، نتیجه نگرفتید، باید به پزشک مراجعه کنید چون برخی داروها هستند که می‌توانند روی کولیک‌های شیرخواری موثر باشند.
فلو چارت ارزیابی درد حاد شکم در کودکان :
شواهد تروما ؟
شواهد تروما ؟ بله : بد رفتاری با کودک و آسیبهای اتفاقی
شواهد تروما ؟ خیر :
تب وجود دارد؟ تب وجود دارد؟ تب وجود دارد؟ بله : عفونت مجاری ادراری , عفونت حلق , عفونت گوارشی , لنفادنیت فرانتز ,پنومونی,آپاندسیت ,
بیماری التهابی لگن تب وجود دارد؟ خیر :
شواهد آنمی سلول داسی؟ شواهد آنمی سلول داسی؟
شواهد آنمی سلول داسی؟بله :
کریز آنمی داسی
شواهد آنمی سلول داسی؟ خیر :
درد سمت چپ شکم ؟ درد سمت چب شکم ؟
درد سمت چب شکم ؟ بله :
یبوست, پیچش بیضه یا تخمدان , میتل اشمرز
درد سمت چب شکم ؟خیر :
درد در مرکز به سمت راست شکم ؟ درد در مرکز به سمت راست شکم ؟
درد در مرکز به سمت راست شکم ؟بله:
آپاندیسیت,پیچش بیضه یا تخمدان, لنفادنیت فرانتز, میتل اشمرز
درد در مرکز به سمت راست شکم ؟خیر :
آیا در سایر افراد خانواده علامت وجود دارد؟ آیا در سایر افراد خانواده علامت وجود دارد؟
آیا در سایر افراد خانواده علامت وجود دارد؟بله:
مسمومیت غذائی , عفونت گوارشی
آیا در سایر افراد خانواده علامت وجود دارد؟خیر :
از لحاظ جنسی فعال است؟ از لحاظ جنسی فعال است؟
از لحاظ جنسی فعال است؟بله:
بیماری التهابی لگن , حاملگی خارج از رحم
از لحاظ جنسی فعال است؟خیر :
رنگ پریده است؟ پور پورا دارد؟ رنگ پریده است؟ پور پورا دارد؟
رنگ پریده است؟پورپورادارد؟بله:
سندرم همولیتیک اورمیک ,پور پورای هنوخ شوئن لاین
رنگ پریده است؟ پور پورا دارد؟خیر:
در مدفوع خون است؟ در مدفوع خون است؟
در مدفوع خون است؟بله:
بیماری التهابی روده ,سندرم همولیتیک اورمیک, پور پورای هنوخ شوئن لاین,عفونت گوارشی
در مدفوع خون است؟خیر:
خون در ادرار؟ خون در ادرار؟
خون در ادرار؟بله:
سنگ کلیه, آسیب به کلیه , عفونت مجاری ادراری
خون در ادرار؟خیر :
شواهد انسداد گوارشی؟ شواهد انسداد گوارشی؟
شواهد انسداد گوارشی؟بله:
مال رو تاسیون , درهم فرورفتن روده ,ولولوس
شواهد انسداد گوارشی؟خِیر :
صرفا پیگیری بیمار
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ، آن دسته از دل دردهائی که حداقل سه ماه به درازا بکشد,مزمن و در صورتیکه سه بار یا بیشترو درطول مدت سه ماه اتفاق بیافتد دل درد مکرر نامیده میشوند.در حالت اخیر فرض بر این است که دل دردها موجب کاهش فعالیت کودک شده باشد.
گاه ممکن است این دو اصطلاح با یک دیگر اشتباه شده و یا بجای هم مورد استفاده قرار گیرند.میزان شیوع این دو نوع دل درد در کودکان حدود ۲۰ درصد گزارش گردیده است و پسران در سنین ۵ تا ۶ سالگی و دختران در سنین ۵ تا۶ سال و یا ۹ تا ۱۰ سال بیشترمبتلا میشوند.
عمده ترین چالش در این مراجعات , تشخیص صحیح عوامل و تعیین میزان حاد بودن شرایط کودک و نیاز یا عدم نیاز به جراحی است .
آیا طفل نیاز به اقدام فوری یا مراقبت ویژه دراز مدت دارد؟ آیا شرایط بالقوه بیماری طفل به گونه ائی است که ممکن است به تدریج به شرایط حاد تبدیل شود؟
پزشک باید بر اساس سن طفل و منطقه درد و عوارضی که همراه دل درد مشاهده میشود تصمیم گیری نماید. در ریشه یابی علت دل درد تاریخچه و سوابق آن در بیمار و معاینه فیزیکی مریض راه گشاست .
وجود اسهال, استفراغ , تب , تقدم و تاخر استفراغ نسبت به درد , محل درد , ابهام در منطقه درد , مقطعی بودن یا تداوم درد , تورم , تندرنس, نرمی, سفتی و تندرنس ریبام شکم , مشاهده خون در مدفوع یا استفراع , مشاهده زردی یاسبزی در استفراغ , تمرکز درد در یک نقطه , حرکت درد , زیاد تر شدن یا تخفیف درد با گذشت زمان؛ ازجمله الزامات در تشخیص میباشند.
در صورتیکه علت بروز دل درد تشخیص داده نشد معاینه مجدد توسط همان پزشک ضروری است. علاوه بر این ممکن است عکس بر داری, سونوگرافی , سی تی اسکن , آزمایش خون و ادرار نیز لازم باشد.
عوامل ایجاد دل درد دل درد های مزمن در کودکان به دو گروه تقسیم میشوند:
ارگانیک و فانکشنالfunctional)).
ارگانیک
دسته نخست مرتبط با سیستمهائی نظیرهاضمه , مجاری ادرار , گردش خون و اعصاب و نظائر آن ونیز حساسیت نسبت به برخی از خوراکیها مانند شیرو آب پرتقال میباشد و دسته دیگر منشاء نامشخص دارند.برخی نیز درد های فانکشنال را مرتبط با مسائل روانی دانسته اند. این دو گرو ه مستقل ازهم نبوده وگاه هر دو باهم حضور مشاهده شده اند.
بسیاری از کودکان مبتلا به دل دردهای مزمن دچار افسردگی یا اضطراب میگردند و بالعکس,گاه نیز کودکان افسرده یامضطرب دچار دل درد میگردند.
دل درد های ناشی از نابسامانی های ارگانیک علت این نوع عارضه براساس نابسامانی بیوشیمیائی یاساختاری اندامهای بدن قابل توضیح میباشد.
مانند یبوست و یا درد های عضلانی, سوء هاضمه, سوزش معده , وجود انگل, عوارض ناشی از مثانه و کلیه, ورم روده , هپاتیت, آپاندیس , بیماریهای پانکراس ونیز مسمومیت و بلع اشیاء خارجی و انسدادیا پیچیدگی یا پاره گی روده. علائم این نوع دل دردشامل یک یا چند نشانه درد همراه با بی خوابی کودک , اسهال, استفراغ ,نفخ لاغری , کندی رشد تغییر ات در اجابت مزاج یا ادرارو تغییر حالت ظاهری شکم .
نابسامانیهای functional
نابسامانیهای فانکشنال منجر به عوارض و علائم متنوع میگردنداما از نظر ساختار و رفتار بیوشیمیائی منشاء غیر قابل توضیح دارند.از جمله این عارضه ها میتوان dyspepsia , IBS و دل درد functional را نام برد.
این نوع نابسا مانی ها ممکن است متناوب یا مزمن باشند.
Dyspepsia ناراحتی در قسمت فوقانی شکم شامل احساس پری شکم , احساس سیری زود رس, اتساع شکم, تهوع و استفراغ و درد. سندرم I B S درد های مزمن شکم و تغییرات غیر قابل توضیح در عادت های اجابت مزاج .
این عارضه اغلب در اشخاص کمتر از ۱۷ سال یافت شده و سابقه یبوست غالبا پیش از بروز این عارضه مشاهده شده است. دل درد های Functional برخی از دل درد های کودکان که به صورت ارگانیک قابل توضیح نیست فانکشنال مینامند .
این نوع دل درد درصورتیکه منجر به کاهش قابل ملاحضه فعالیتهای کودک شود حاد توصیف میگردد. این نوع درد قابل توضیح نبوده فاقد محل مشخصی است ومعمولا به نوع غذا و فعالیتهای فرد و حرکات روده بستگی نداشته اغلب با تهوع و گیجی و سر درد وخستگی همراه میباشند.
درد معمولا در کمتر از یک ساعت بهبود یافته و کودک مشکلی از جهت روند رشد و لاغری و تب و ادم یا کهیریا درد های عضلانی ندارد.بسیاری از این اطفال دارای سابقه سوء هاضمه در خانواده خود میباشند.
حساسیت بیش از اندازه نسبت به درد وپر کاری سیستم ایمنی بدن کودک یا تحرک در هنگام غذا خوردن و یا استرس در اثر اتفاقات خانودگی , و محدود بودن زمانهای همراهی با کودک و بی توجهی والدین به او موجب چنین عارضه ائی میگردد.
علائم دل درد در نوزادان نشانه های دل درد در نوزادان شامل گریه مداوم وکشیدن پاها وکج خلقی و یا کم خوراکی است.البته گریه نوزاد ممکن است به دلائلی دیگری بوده و باعث گمراهی پزشک گردد.در مورد نوزادان بایستی ابتدا فرض را بر بسیار جدی بودن بیماری گذارد مگر آنکه خلاف آن از طریق معاینه و بررسی و مشاهدات ثابت گردد.
نشانه های دل درد در اطفال زیر دوسال در این قبیل اطفال دل درد معمولا محل مشخص نداشته با گریه های متناوب و کج خلقی همراه است. درد به صورت شدید اما موقتی و متناوب ممکن است بروز نماید .یبوست , بلع مواد خارجی و شوک از جمله دلائل دل درد میتواند باشد.
دل درد های شدید و موقتی معمولا در اطفال زیر شش ماه بیشتر مشاهده شده است. بر رسی و ارزیابی دل درد در صورتیکه کودک میتواند توضیح دهد بهتر است توصیف درد را از زبان او نیز شنید.ممکن است در غیاب والدین نیز پرسشهائی از کودک صورت گیرد.هم چنین معاینه فیزیکی و بررسی روند رشدو قد و وزن کودک در ارزیابی دل درد نقش ارزنده ائی دارد.
معاینه شکم از جهت وجود مایعات یا نفخ , میزان بزرگی اعضاء داخل شکم ,توده های غیر عادی و بروز درد با فشارهای کم و زیاد به شکم , خاصیت تندر نس و تندرنس ریبام شکم وDRE ازجهت وجود خون در مد فوع و معاینه دختران از جهت بیماریهای زنان و بررسی تقدم و تاخر درد و استفراغ و نیزچک کردن نحوه وحالت تنفس بیمار وهمچنین بررسی امکا ن تشدید درد دراثر سرفه یا حرکت و بررسی نحوه باد کردن شکم و فرو بردن آن توسط کودک و پرسش در مورد مصرف احتمالی دارو,زیرا برخی دارو ها ممکن است باعث دل درد شوند ضروری است.
سابقه بستری بیمار و یا جراحی. بررسی اثرات حرکت وسکون طفل بر درد.سرفه و کوتاهی تنفس و درد سینه.اثرات اجابت مزاج یا استفراغ بر درد و سرانجام سابقه درد در فامیل از جمله مواردی است که در ارزیابی درد مفید میباشند. تستهای آزمایشگاهی بجز موارد مشکوک که در معاینات فیزیکی حاصل شده اند ,معمولا تستهای آزمایشگاهی و عکسبرداری مورد نیاز نمیباشد.
در صورت نیاز تست ادارار , مدفوع , آزمایش خون , اندوسکپی, سی تی اسکن و رادیولوژی ممکن است انجام گیرد. در مورد اطفال بایستی دقت شود که طفل به میزانی متناسب با سنش در معرض اشعه قرارگیرد . در این آزمایش بایستی نوزاد را پنج دقیقه قبل و نیز در حین تابانیدن اشعه سر پا نگه داشت .عکسبرداری بایستی شامل قسمت پائین سینه و دیافراگم و کل شکم تا رکتوم باشد. وقایع نگاری دل درد بر رسی هفتگی رکورد های درد در زندگی روز مره کودک درمدون نمودن هنجار و فاکتور های موثر در درد مفید میباشد.
این رکوردها شامل مواردی از قبیل شدت درد که بر اساس حالات ظاهری کودک طبقه بندی شده اند رنگ پریدگی یا برافروختگی چهره ,زمان بروز درد , میزان اثر درد در فعالیتهای روز مره ,محل درد , مسائل حاشیه ائی ,طول زمان درد و نوع اقداماتی که جهت کاهش و بهبود درد صورت پذیرفته میباشند. ضمن بررسی های متوالی این رکورد ها در صورتیکه مشخص شد که دل درد فقط در منزل یا مدرسه اتفاق افتاده است این نوع درد هارا از نوع غیر ارگانیک ارزیابی مینمایند.
روشهای مقابله و درمان در مان و مقابله با دل درد های مزمن بستگی به علت آن دارد , در مورد کودکان, بیشتر دل درد های مزمن از نوع فانکشنال است .لذا منشاء درد نامشخص و در نتیجه بهترین روش در مان مشخص نیست.
از این رو اغلب,روشهای متنوعی پیشنهاد میگردد.اولویت نخست در این گونه روشها کوشش در بازگرداندن طفل به زندگی عادی است.در مرحله بعد کاهش و حذف درد اهمیت دارد .در مورد دل درد های ارگانیک , با توجه به اینکه یافتن علت درد ممکن است به طول بیانجامد , معمولا در مان فوری وجود ندارد.استفاده از آنتی اسید و یا شل کنندگان عضله ودر پاره ائی از موارد استفاده از داروهای کاهشدهند ه درد وافسردگی البته با دوز مناسب کودکان, مفید میباشد.
دل درد و استرس کودکان با دل درد های مزمن معمولا دچار افسردگی و اضطراب میگردند. این حالت ممکن است باعث وخیم تر شدن وضع گردد.بهتر است والدین چه در موارد احساس درد و چه در مواقع دیگر مدتی را با کودک سپری نمایند. استفاده از روشهای غیر داروئی مانند شل کردن اعضاء و تنفس عمیق به مدت ده دقیقه میتواند در کاهش درد موثر واقع گردد.
تشویق کودک به انجام فعالیتهای عادی در صورت امکان, و افزایش آستانه تحمل درد در کودک میتواند موثر باشد. تغییر رژیم غذائی تغییر رژیم غذائی در موارد اندکی موثر واقع گردیده است. حذف لاکتوز یا افزودن آن به رژیم غذائی , استفاده از خوارکیهای پر فیبر بخصوص در کودکان مبتلا به یبوست,میتواند و نه الزاما به بهبود درد کمک نماید.
میزان استفاده از فیبر در کودکان معادل سن کودک به اضافه ۵ و در بزرکسالان بین ۲۰ تا ۳۵ گرم در روز میباشد.در برخی از کودکان حذف پاره ائی از دارو ها و خوراکیها نیز میتواند موفقیت آمیز باشد؛مانند خوراکیهای چرب و نوشیدنیها ونیز داروهای NSAID. وهم چنین عدم استفاده از خواراکیهائی نفخ آور مانند پیاز, لوبیا , هویج ,انگور , موز , گلابی , کلم و امثال اینها.
مواقع و علائم خطر در حالات ذیل والدین سریعا بایستی به پزشک یا بیمارستان مراجعه نمایند:مشاهده خون در مدفوع , اسهال شدید , استفراغ مکرر,استفراغ زرد سبز و یا خونی , حرکت درد , دلدرد شدید وبیش از یک ساعت ,دل درد متناوب درطول ۲۴ ساعت, عدم تحمل غذا ,عدم نوشیدن طویل المدت .تب بیش از ۳۹ درجه یا تب بیش از ۳۸٫۴ به مدت سه روز. لرز , احساس درد در هنگام ادرار و یا تکرر آن .
تغییر رفتار و عادات و کاهش میزان عکس العمل , یبوست مزمن (کمتر از دو یا سه بار درهفته )کاهش اشتها و وزن و کم غذائی و نیز بروز درد از زیر ناف تا قسمت پائین و سمت راست شکم و رخوت و سستی
* حالا اگر یک بچه دل‌دردی داشتیم که به قول دکترها دچار کولیک بود، چه باید بکنیم؟
تا ۳ یا ۴ ماه، روزگار شما و بچه، همین خواهد بود، چون کولیک نوزادی تا ۳ تا ۴ ماهگی او طول می‌کشد و پس از آن کم‌کم برطرف می گردد. در طی این چند ماه باید با صبر و حوصله به نوزاد کمک کنید تا شاید دل‌دردهایش کمتر گردد.
مرحله اول این است که به هنگام شیر دادن به نوزاد مواظب باشید فقط نوک سینه داخل دهان کودک نباشد، بلکه کل هاله سینه در دهان کودک قرار بگیرد. با این کار هنگام شیرخوردن هوای کمتری وارد معده کودک میشود.
مرحله دوم این است که پس از شیر خوردن، کودک را طوری بغل کنید که بتواند هوایی را که وارد معده‌اش شده تخلیه نماید و به اصطلاح بادگلو بزند. چه بچه از شیرمادرتغذیه کند و چه از شیشه شیر استفاده نماید، با انجام صحیح این کار، دل‌دردهایش به طور قابل توجهی کاهش می یابد و برای این کار می‌توانید سر کودک را روی شانه خودتان بگذارید و آرام پشت او را بمالید یا به طور ملایم ضربه بزنید.
بعضی از بچه‌ها هنگام بادگلو زدن، مقداری از شیرخورده شده را هم برمی‌گردانند. پس یک تکه پارچه تمیز، روی شانه خود بیاندازید تا لباستان کثیف نشود. میتوان کودک را روی دست بگیرید و آرام پشت او را مالش داد.
بعضی بچه‌ها با این روش راحت‌تر بادگلو می‌زنند. برای بچه‌هایی که کمی بزرگ‌ترند میتوان از روش نشسته استفاده کرد.
با تمام این کارها، باز هم ممکن است دلدرد بچه‌ها، خوب نشود. این بچه‌ها را باید با آرامش در آغوش بگیرید و آرام راه بروید یا تکان دهید. ماشین‌سواری آخرین چاره خانگی برای درمان کولیک است و مثل آب روی آتش باعث خواب رفتن کودک میشود.
در نهایت اگر از هیچ یک از روشهای فوق، نتیجه نگرفتید، باید به پزشک مراجعه کنید چون برخی داروها هستند که می‌توانند روی کولیک‌های شیرخواری موثر باشند.
فلو چارت ارزیابی درد حاد شکم در کودکان :
شواهد تروما ؟
شواهد تروما ؟ بله : بد رفتاری با کودک و آسیبهای اتفاقی
شواهد تروما ؟ خیر :
تب وجود دارد؟ تب وجود دارد؟ تب وجود دارد؟ بله : عفونت مجاری ادراری , عفونت حلق , عفونت گوارشی , لنفادنیت فرانتز ,پنومونی,آپاندسیت ,
بیماری التهابی لگن تب وجود دارد؟ خیر :
شواهد آنمی سلول داسی؟ شواهد آنمی سلول داسی؟
شواهد آنمی سلول داسی؟بله :
کریز آنمی داسی
شواهد آنمی سلول داسی؟ خیر :
درد سمت چپ شکم ؟ درد سمت چب شکم ؟
درد سمت چب شکم ؟ بله :
یبوست, پیچش بیضه یا تخمدان , میتل اشمرز
درد سمت چب شکم ؟خیر :
درد در مرکز به سمت راست شکم ؟ درد در مرکز به سمت راست شکم ؟
درد در مرکز به سمت راست شکم ؟بله:
آپاندیسیت,پیچش بیضه یا تخمدان, لنفادنیت فرانتز, میتل اشمرز
درد در مرکز به سمت راست شکم ؟خیر :
آیا در سایر افراد خانواده علامت وجود دارد؟ آیا در سایر افراد خانواده علامت وجود دارد؟
آیا در سایر افراد خانواده علامت وجود دارد؟بله:
مسمومیت غذائی , عفونت گوارشی
آیا در سایر افراد خانواده علامت وجود دارد؟خیر :
از لحاظ جنسی فعال است؟ از لحاظ جنسی فعال است؟
از لحاظ جنسی فعال است؟بله:
بیماری التهابی لگن , حاملگی خارج از رحم
از لحاظ جنسی فعال است؟خیر :
رنگ پریده است؟ پور پورا دارد؟ رنگ پریده است؟ پور پورا دارد؟
رنگ پریده است؟پورپورادارد؟بله:
سندرم همولیتیک اورمیک ,پور پورای هنوخ شوئن لاین
رنگ پریده است؟ پور پورا دارد؟خیر:
در مدفوع خون است؟ در مدفوع خون است؟
در مدفوع خون است؟بله:
بیماری التهابی روده ,سندرم همولیتیک اورمیک, پور پورای هنوخ شوئن لاین,عفونت گوارشی
در مدفوع خون است؟خیر:
خون در ادرار؟ خون در ادرار؟
خون در ادرار؟بله:
سنگ کلیه, آسیب به کلیه , عفونت مجاری ادراری
خون در ادرار؟خیر :
شواهد انسداد گوارشی؟ شواهد انسداد گوارشی؟
شواهد انسداد گوارشی؟بله:
مال رو تاسیون , درهم فرورفتن روده ,ولولوس
شواهد انسداد گوارشی؟خِیر :
صرفا پیگیری بیمار