کمک اولیه در آسیب اسکلتی-عضلانی

[غزل بارون]

كمكهای اولیه برای تمام آسیب های اسكلتی ( شكستگی , دررفتگی و پیچ خوردگی ) یكسان است و شامل مراحل زیر می باشد:

۱- با حفظ خونسردی , صحنه حادثه را ارزیابی و درخواست كمك می كنید .

۲- وضعیت تنفسی و هوشیاری مصدوم را كنترل كنید .

۳- تمامی زخم های باز را با گاز استریل بپوشانید و خونریزی را كنترل كنید .

۴- اگر آسیب یا علامت واضحی وجود ندارد , ولی مصدوم از درد شكایت دارد, همیشه مبنا را بر وجود شدیدترین آسیب اسكلتی یعنی شكستگی بگذارید و اقدامات لازم را انجام دهید .

۵- از اقدام برا ی جا انداختن موارد شكستگی یا در رفتگی به شدت پرهیز كنید . به علاوه اگر سر استخوان شكسته از زخم بیرون زده است , سعی در فرو بردن آن به درون زخم نداشته باشید , بلكه آن را با روش مناسب , پانسمان و بانداژ كنید و سپس عضو صدمه دیده را با روش صحیح آتل بندی و بی حركت كنید .

معاینه دستگاه اسكلتی – عضلانی

علائم و نشانه های آسیب به دستگاه اسكلتی – عضلانی

۱- درد در محل آسیب ۲- زخم باز یا بسته ۳- تورم شدید

۴- تغییر شكل عضئ صدمه دیده ۵- دردناك بودن محل آسیب هنگام لمس ( حساسیت به لمس )

۶- عدم توانایی یا عدم تمایل بیمار به حركت دادن عضو

توجه : دربرخی موارد شكستگی كه شدت ضربه باعث جداشدن دو قطعه استخوان از یكدیگر می گردد , ممكن است علامت دیگری نیز علاوه بر علائم یاد شده وجود داشته باشد , كه این علامت شنیدن صدای سائیده شدن دو انتهای شكسته ی استخوان به یكدیگر یا احساس این حالت توسط خود است . این علامت به هنگام حركت دادن عضو صدمه دیده توسط خود مصدوم یا دیگران ایجاد می شود و به طور معمول با درد بسیار شدیدی نیز همراه است . اما به هیچ وجه نباید از حركت دادن عضو آسیب دیده و ایجاد چنین صدایی برای تأیید وجود شكستگی استفاده كرد .دراین حالت احتمال صدمه به عروق , اعصاب , ماهیچه و دیگر بافت های اطراف استخوان شكسته بسیار زیاد می باشد و به همین علت باید عضو صدمه دیده را در اسرع وقت آتل بندی و بی حركت كرد .

معاینه دستگاه اسكلتی – عضلانی

۱- معاینه ی عمومی بیمار از نظر آسیب سایر قسمتهای مهم بدن مطابق روش ارزیابی بیمار

۲- معاینه اندام آسیب دیده

۳- بررسی گردش خون و حس در اندام آسیب دیده ( پر شدگی مویرگی )

معاینه اندام آسیب دید ه:

امدادگر ابتدا باید اندام را به طور كامل مشاهده و بررسی و شكل آن را با اندام طرف مقابل مقایسه كند . برای این كار ابتدا لباس های روی اندام را از محل درز لباس باز یا قیچی كنید و سپس آنها را از روی اندام صدمه دیده كنار بزنید . به هیچ وجه سعی در خارج كردن یا در آوردن لباس مصدوم به روش معمول را نداشته باشید زیرا ممكن است باعث تشدید صدمه به مصدوم شود .

در مشاهده به دنبال علائم و نشانه های زیر بگردید :

۱- زخم باز ۲- زخم بسته یا كبودی ۳- تغییر شكل ۴- تورم

وجود هر كدام از این علائم را بعنوان آسیب قلمداد كنید و كمك های اولیه مناسب را انجام دهید . برای معاینه ی سایر قسمت های مشكوك , اندام را از بالا تا پایین به صورت حلقوی و یا دو دست به ملایمت فشار دهید . احساس هرگونه درد به هنگام لمس , راهنمای مهمی جهت شك به امكان وجود آسیب است .

در مورد حس اندام از بیمارسئوال كنید . آیا احساس مورمور شدن یا كرختی دارد ؟ این علائم می تواند نشانه آسیب یا عصب خونرسانی اندام باشد . اگر در نهایت هیچ كدام از علائم یا شده مشاهده نشد , از بیمار بخواهید تا اندام را به آرامی و با احتیاط حركت دهد . بروز درد به هنگام حركت دادن عضو نیز می تواند نشانه ی وجود صدمه و آسیب اسكلتی باشد .

توجه : در صورت وجود هر كدام از علائم یاد شده از تكان دادن عضو یا درخواست از مصدوم برای حركت دادن عضو به شدت پرهیز كنید .

وضعیت گردش خون و حس اندام آسیب دیده بوسیله عوامل زیر بررسی می شود :

۱- نبض اندام ۲- پرشدگی مجدد مویرگی ۳- رنگ و حرارت اندام ۴- حس اندام ۵- حركت اندام

انواع آسیب های وارده به دستگاه عضلانی

در مواردی كه شك به دررفتگی یا پیچ خوردگی نیز وجود دارد , باید درست مثل موارد شكستگی عمل كنید و اقدامات لازم جهت بی حركت كردن عضو را انجام دهید . استفاده از كمپرس آب سرد از تورم بیشتر و درد می كاهد . به یا داشته باشید كه در این موارد نیز آتل بندی و بی حركت كردن عضو لازم است .

در كل بی حركت كردن عضو آسیب دید هاصل مهم و اساسی در موارد شكستگی ها و دیگر آسیب های اسكلتی می باشد . برا یاین منظور از وسیله ای بنام آتل استفاده می شود .

شكستگی جمجمه , دنده ها , ستون فقرات , لگن و ران شكستگی های خطرناكی هستند كه به مراقبت های ویژه نیاز داند .

شكستگی جمجمه می تواند با خونریزی داخل جمجمه ای یا ضربه مغزی همراه باشد . بنابراین باید سطح هوشیاری مصدوم , وضعیت تنفس و گردش خون , واكنش تقارن مردمك ها و حس و حركت اندام ها را بررسی كرد و در صورت لزوم و كمك های اولیه مناسب را برا ی مصدوم انجام داد . در این موارد ثابت كردن سر و گردن را فراموش نكنید .

شكستگی دنده ها گاهی با آسیب به ریه , قلب , كبد یا طحال همراه است . به تنفس , نبض و فشارخون مصدوم توجه كنید و ه دنبال علائم خونریزی داخلی باشید .

شكستگی لگن و ران به علت مجاورت با رگ های خونی بزرگ همیشه با خطر خونریزی شدید داخلی و حتی مرگ مصدوم همراه هستند . همچنین خطر دیررس دیگر حركت چربی در خون (آمبولی چربی) به دنبال این شكستگی ها ( به ویژه شكستگی استخوان ران ) و انسداد رگ های ریه است كه معمولاً در عرض ۲۴ تا ۷۲ ساعت بعد از شكستگی روی می دهد و با سرفه , تنگی نفس , احساس بی قراری و اضطراب , تند شدن تنفس و نبض مصدوم و علائم شوك همراه است . آتل بندی و ثابت كردن سریع شكستگی ران بلافاصله پس از وقوع حادثه , احتمال بروز این عارضه ی خطرناك را تا حد زیادی كاهش می دهد .

لگن در برگیرنده اندام ها یادراری – تناسلی است و شكستن لگن خطر آسیب به این اندام ها را در بر دارد .

شكستگی مهره های ستون فقرات ( به ویژه مهره های گردنی ) از اهمیت بالایی برخوردار است و نیاز به مراقبتهای خاص دارد . بنابراین به علائم و نشانه های آسیب به ستون فقرات (مثل زخم , كبودی یا سایر علائم ضربه به سر , گردن و ستون فقرات , دردناك بودن ستون فقرات هنگام لمس , ضعف , فلج یا عدم توانایی در حركت دادن اندام ها و از دست دادن حس یا مورمور شدن قسمتی از بدن در زیر ناحیه صدمه دیده ) توجه كنید و در صورت لزوم كمك های اولیه زیر را برای مصدوم انجام دهید :

۱- مصدوم را در وضعیت ثابت نگه دارید و از هر گونه جابه جایی مصدوم به شدت پرهیز كنید .

۲- به سطح هوشیاری , راه هوایی , تنفس و گردش خون مصدوم توجه كنید . تنفس این بیماران ممكن است به صورت شكمی باشد (بالا و پایین آمدن شكم با هر بار تنفس )

۳- نبض , حس و حركت اندام ها رابررسی كنید .

۴- كمكهای اولیه را برای سایر عوارض و صدمات جدی مصدوم را انجام دهید .

۵- جز برای انجام احیای قلبی –ریوی یا دور كردن مصدوم از محل ناامن و خطرناك , اقدام به جابجایی مصدوم نكنید .

۶- با كمك تخته كمری كوتاه یا بلند , ستون مهره های مصدوم را ثابت كنید .

۷- تا رسیدن نیروهای امدادی به محل , از هرگونه جابه جایی مصدوم به شدت خودداری كنید و به ارزیابی مداوم و یادداشت علائم حیاتی وی ادامه دهید

انواع آسیب های وارده به دستگاه اسكلتی

چگونه آسیب به استخوان ها ( دستگاه اسكلتی – عضلانی )

۱- ضربه مستقیم

۲- ضربه غیرمستقیم مانند افتادن روی بازو كه باعث شكستگی ترقوه می شود .

۳- نیروی چرخشی : پیچ خوردن پا هنگام دویدن یا اسكی و آسیب به فاصل و شكستگی استخوان ها

انواع آسیب های وارده به دستگاه اسكلتی

۱- شكستگی ۲- دررفتگی ۳- پیچ خوردگی

انواع شكستگی

شكستگی باز : هرگاه در ناحیه ی دچار شكستگی زخمی وجود داشته باشد كه با محل شكستگی استخوان مرتبط باشد , بطوری كه باعث شود تا محل شكستگی با محیط بیرون ارتباط داشته باشد , به آن شكستگی باز اطلاق می شود . این مسئله باغث افزایش خطر عفونت در محل شكستگی می گردد .

شكستگی بسته : در این نوع شكستگی ها علی رغم شكسته شدن استخوان پوست سالم است ( زخم بسته ) و به این علت شكستگی بسته نام دارد .

در شكستگی باز به علت احتمال ورود میكروب امكان بروز عفونت های شدید بیشتر از شكستگی بسته می باشد .

دررفتگی :

هرگاه دو سطح استخوانی كه در محل مفصل روبروی هم قرار می گیرند بطور كامل یا ناقص از محل خود جابجا می شوند به این حالت دررفتگی گفته می شود . این حالت معمولاً با پارگی و آسیب به رباطهای نگه دارنده اطراف مفصل همراه است . حركت دادن محل دررفتگی همانند شكستگی بسیار دردناك و گاهی غیر عملی است . برای پیشگیری از آسیب به اعصاب و رگهای خونی و همچنین كاهش درد مصدوم باید مانع از حركت مفصل شوید (آتل بندی) .

پیچ خوردگی :

آسیبی است كه به علت كشیده شدن بیش از حد رباط های محافظ مفاصل به وجود می آید . در موارد پیچ خوردگی نیز برای كاهش درد مصدوم و جلوگیری ار ایجاد آسیب بیشتر , باید در اسرع وقت اقدام به بی حركت كردن عضو صدمه دیده كنید (اتل بندی