Rez@ee
25th March 2011, 10:18 AM
امروزه در بیشتر کشورهای پیشرفته چیزی حدود ۹۵ در صد عدسیهای عینک از مواد پلاستیکی ساخته می شود پلاستیک بدلیل سبکی و ایمنی ذاتی آن بطور کلی جایگزین شیشه شده و عنوان نخستین انتخاب برای مواد عدسیهای عینک را بخود اختصاص داده است مقدار اندکی استفاده از شیشه بطور کلی مربوط به شیشه های دارای ضریب انکساری بالا (بالاتر از ۱.۸)و همچنین عدسیهای فتوکرومیک با ویژگیهای خاص مانند شیشه های CPF شرکت corning می گردد
اطلاعاتی که بطور معمول در مورد مواد عدسیهای عینک منتشر می شود عبارتند از :
۱-ضریب انکسار
۲- دانسیته
۳-عدد Abbe
۴- UV cut off point
اگر ضریب انکسار ماده ای مشخص باشد دو مورد دیگر از ویژگیهای مواد سازنده عینک مانند عامل تغییر انحناء( CVF) و انعکاس از سطح آن ماده را که با ρ نشان داده می شود را می توان بدست آورد
ضریب انکساری : ضریب انکساری نسبت سرعت یک طول موج مشخص نور در هوا به سرعت همان طول موج نور در محیط منکسر کننده نور می باشد.
در حال حاضر در بریتانیا و آمریکا ضریب انکساری بر اساس طول موج خط d هلیم ( با طول موج nm۵۸۷.۵۶)اندازه گیری می شود در حالیکه در قاره اروپا بر اساس خط eجیوه (با طول موج nm۵۴۶.۰۷)اندازه گیری می شود
توجه کنید که میزان ضریب انکساری با خط e جیوه بیشتر از d هلیم می باشد بنابراین وقتی که میزان ضریب انکسارماده ای بر حسب خط e جیوه داده می شود بنظر می رسد که آن ماده ضریب انکساری بیشتری دارد.
ممکن است گاهی وقتها لازم باشد تا بدانیم چه میزان تغییر در حجم و ضخامت یک عدسی خاص وقتی که به جای شیشه استاندارد کرون از ماده دیگری استفاده شود روی خواهد داد این اطلاعات را از CVF می توان بدست آورد CVFامکان مقایسه مستقیم ضخامت عدسیهای ساخته شده از مواد مختلف با شیشه استاندارد کرون را فراهم می آوردبرای مثال ماده ای با ضریب انکسار ۱.۷۰ دارای CVF=۰.۷۵ می باشد که این بدین مفهوم می باشد که در صورت جایگزینی این ماده بجای شیشه کرون کاهشی معادل ۲۵%در ضخامت عدسی روی خواهد داد.
یکی از استفاده های مهم CVF تبدیل قدرت عدسی که قرار است ساخته شود به معادل آن از جنس کرون است و این کار بسادگی با ضرب قدرت عدسی در CVFآن ماده امکان پذیر می باشد برای مثال فرض کنید ما می خواهیم یک عدسی ۱۰.۰۰-دیوپتر را از ماده ای به ضریب انکسار ۱.۷۰ داشته باشیم معادل همین عدسی از جنس شیشه کرون ازضرب ۱۰.۰۰ × ۰.۷۵ که مساوی ۷.۵۰-می شود بدست می آید به عبارت دیگر استفاده از ماده ای به ضریب شکست ۱.۷۰ عدسی ای به قدرت ۱۰.۰۰-ایجاد می کند که از نظر سایر مشخصات شبیه یک عدسی به قدرت ۷.۵۰- از جنس کرون می باشد.
ماده ای به ضریب شکست ۱.۶۰ دارای CVF=۰.۸۷ می باشد . بنابراین ما انتظار داریم که در صورت ساختن عدسی ای از این ماده ۱۳ %کاهش در ضخامت داشته باشیم و یک عدسی ۱۰.۰۰- دیوپتر از این ماده مشابه یک عدسی به قدرت ۸.۷۵-از شیشه کرون می باشد CVFیک ماده در واقع نسبت انکسار شیشه کرون به انکسار توسط آن ماده خاص می باشد ( n-۱ ) /۰.۵۲۳ و در واقع انحناءبدست آمده برای آن قدرت خاص از جنس شیشه کرون را با انحناءشیشه همان قدرت وقتی که از جنس ماده مورد نظر ساخته شود را با هم مقایسه می کند
عدسیهای ساخته شده از مواد پلاستیکی با CR۳۹ مقایسه می گردند
یک استفاده عملی دیگر CVF تعیین میزان تقریبی ضریب انکساری یک عدسی ناشناخته است که بعدا در باره آن بحث خواهیم کرد.
دانسیته:
دانسیته یک ماده مشخص کننده میزان سنگینی آن ماده می باشد و مقایسه دانسیته موادمختلف می تواند تغییرات احتمالی را که ممکن است در اثر استفاده از یک ماده خاص در ساخت عدسی مورد نظر ما روی دهد را بیان می کند دانسیته معمولا بر حسب گرم وزن یک سانتی متر مکعب از هر ماده بیان می گردد دانسیته عدسیهایی که از مواد دارای ضریب انکساری بالا ساخته می شوند بیشتر از دانسیته شیشه کرون است اما برای مقایسه وزن عدسیهای ساخته شده از مواد مختلف لازم است تا حجم را نیز در نظر بگیریم برای مثال اگر دانسیته ماده ای ۳.۰ ذکر شود این بدین مفهوم است که این ماده ۲۰%سنگین تر از شیشه کرون است
بطور کلی در صورتی که کاهش ایجاد شده در حجم (که از رویCVF مشخص می گردد)بیشتر از افزایش دانسیته باشد عدسی نهایی ساخته شده از شیشه کرون سنگین تر نخواهد بود برای مثال یک شیشه CVFباضریب شکست ۱.۸۰۲ حدود ۰.۶۳ است که نشاندهنده این است که ۳۵%کاهش حجم در مقایسه با شیشه کرون وجود خواهد داشت اما دانسیته این ماده ۳.۷ است که به مفهوم این است که این ماده ۴۸%سنگین تر از شیشه کرون در واحد حجم می باشد ما می توانیم پیش بینی کنیم که شیشه دارای ضریب انکسار ۱.۸۰۲ چیزی حدود ۱۵% سنگین تر از معادل آن که از شیشه کرون ساخته شده است می باشد.
اطلاعاتی که بطور معمول در مورد مواد عدسیهای عینک منتشر می شود عبارتند از :
۱-ضریب انکسار
۲- دانسیته
۳-عدد Abbe
۴- UV cut off point
اگر ضریب انکسار ماده ای مشخص باشد دو مورد دیگر از ویژگیهای مواد سازنده عینک مانند عامل تغییر انحناء( CVF) و انعکاس از سطح آن ماده را که با ρ نشان داده می شود را می توان بدست آورد
ضریب انکساری : ضریب انکساری نسبت سرعت یک طول موج مشخص نور در هوا به سرعت همان طول موج نور در محیط منکسر کننده نور می باشد.
در حال حاضر در بریتانیا و آمریکا ضریب انکساری بر اساس طول موج خط d هلیم ( با طول موج nm۵۸۷.۵۶)اندازه گیری می شود در حالیکه در قاره اروپا بر اساس خط eجیوه (با طول موج nm۵۴۶.۰۷)اندازه گیری می شود
توجه کنید که میزان ضریب انکساری با خط e جیوه بیشتر از d هلیم می باشد بنابراین وقتی که میزان ضریب انکسارماده ای بر حسب خط e جیوه داده می شود بنظر می رسد که آن ماده ضریب انکساری بیشتری دارد.
ممکن است گاهی وقتها لازم باشد تا بدانیم چه میزان تغییر در حجم و ضخامت یک عدسی خاص وقتی که به جای شیشه استاندارد کرون از ماده دیگری استفاده شود روی خواهد داد این اطلاعات را از CVF می توان بدست آورد CVFامکان مقایسه مستقیم ضخامت عدسیهای ساخته شده از مواد مختلف با شیشه استاندارد کرون را فراهم می آوردبرای مثال ماده ای با ضریب انکسار ۱.۷۰ دارای CVF=۰.۷۵ می باشد که این بدین مفهوم می باشد که در صورت جایگزینی این ماده بجای شیشه کرون کاهشی معادل ۲۵%در ضخامت عدسی روی خواهد داد.
یکی از استفاده های مهم CVF تبدیل قدرت عدسی که قرار است ساخته شود به معادل آن از جنس کرون است و این کار بسادگی با ضرب قدرت عدسی در CVFآن ماده امکان پذیر می باشد برای مثال فرض کنید ما می خواهیم یک عدسی ۱۰.۰۰-دیوپتر را از ماده ای به ضریب انکسار ۱.۷۰ داشته باشیم معادل همین عدسی از جنس شیشه کرون ازضرب ۱۰.۰۰ × ۰.۷۵ که مساوی ۷.۵۰-می شود بدست می آید به عبارت دیگر استفاده از ماده ای به ضریب شکست ۱.۷۰ عدسی ای به قدرت ۱۰.۰۰-ایجاد می کند که از نظر سایر مشخصات شبیه یک عدسی به قدرت ۷.۵۰- از جنس کرون می باشد.
ماده ای به ضریب شکست ۱.۶۰ دارای CVF=۰.۸۷ می باشد . بنابراین ما انتظار داریم که در صورت ساختن عدسی ای از این ماده ۱۳ %کاهش در ضخامت داشته باشیم و یک عدسی ۱۰.۰۰- دیوپتر از این ماده مشابه یک عدسی به قدرت ۸.۷۵-از شیشه کرون می باشد CVFیک ماده در واقع نسبت انکسار شیشه کرون به انکسار توسط آن ماده خاص می باشد ( n-۱ ) /۰.۵۲۳ و در واقع انحناءبدست آمده برای آن قدرت خاص از جنس شیشه کرون را با انحناءشیشه همان قدرت وقتی که از جنس ماده مورد نظر ساخته شود را با هم مقایسه می کند
عدسیهای ساخته شده از مواد پلاستیکی با CR۳۹ مقایسه می گردند
یک استفاده عملی دیگر CVF تعیین میزان تقریبی ضریب انکساری یک عدسی ناشناخته است که بعدا در باره آن بحث خواهیم کرد.
دانسیته:
دانسیته یک ماده مشخص کننده میزان سنگینی آن ماده می باشد و مقایسه دانسیته موادمختلف می تواند تغییرات احتمالی را که ممکن است در اثر استفاده از یک ماده خاص در ساخت عدسی مورد نظر ما روی دهد را بیان می کند دانسیته معمولا بر حسب گرم وزن یک سانتی متر مکعب از هر ماده بیان می گردد دانسیته عدسیهایی که از مواد دارای ضریب انکساری بالا ساخته می شوند بیشتر از دانسیته شیشه کرون است اما برای مقایسه وزن عدسیهای ساخته شده از مواد مختلف لازم است تا حجم را نیز در نظر بگیریم برای مثال اگر دانسیته ماده ای ۳.۰ ذکر شود این بدین مفهوم است که این ماده ۲۰%سنگین تر از شیشه کرون است
بطور کلی در صورتی که کاهش ایجاد شده در حجم (که از رویCVF مشخص می گردد)بیشتر از افزایش دانسیته باشد عدسی نهایی ساخته شده از شیشه کرون سنگین تر نخواهد بود برای مثال یک شیشه CVFباضریب شکست ۱.۸۰۲ حدود ۰.۶۳ است که نشاندهنده این است که ۳۵%کاهش حجم در مقایسه با شیشه کرون وجود خواهد داشت اما دانسیته این ماده ۳.۷ است که به مفهوم این است که این ماده ۴۸%سنگین تر از شیشه کرون در واحد حجم می باشد ما می توانیم پیش بینی کنیم که شیشه دارای ضریب انکسار ۱.۸۰۲ چیزی حدود ۱۵% سنگین تر از معادل آن که از شیشه کرون ساخته شده است می باشد.