نازخاتون
12th March 2011, 04:21 PM
استان اردبیل یکی از استانهای فلات پهناور ایران (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86) است که با بیش از 17880 کیلومتر در شمال غرب ایران (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86) واقع و (حدود ۱٫۰۹ درصد از مساحت کل کشور را به خود اختصاص داده است . و شهر اردبیل، مركز آن است.استان اردبیل بر طبق آخرین تقسیمات کشوری، شامل ۹ شهرستان ، ۲۵ بخش، ۲۱ شهر و ۶۶ دهستان میباشد. این استان در سال ۱۳۷۲ از استان آذربایجان شرقی (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB% 8C%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D8%B4%D8%B1%D9%82%DB%8C&action=edit) جدا و به استانی مستقل تبدیل شد. استان اردبیل از شمال با 5/282 کیلومتر مرز مشترک توسط شهرستانهای پارس آباد (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%B3_%D8%A2%D8 %A8%D8%A7%D8%AF) ، اصلاندوز (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%D8%A7%D8%B5%D9%84%D8%A7%D9%86%D8% AF%D9%88%D8%B2&action=edit) ، بیله سوار (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%D8%A8%DB%8C%D9%84%D9%87_%D8%B3%D9 %88%D8%A7%D8%B1) ، گرمی (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%DA%AF%D8%B1%D9%85%DB%8C) و نمینو (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%D9%86%D9%85%DB%8C%D9%86)[[مشکین شهر] با کشور جمهوری آذربایجان (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB% 8C_%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A 7%D9%86&action=edit) همسایه است . دونقطه اصلاندوز (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%D8%A7%D8%B5%D9%84%D8%A7%D9%86%D8% AF%D9%88%D8%B2&action=edit) و بیله سوار مغان (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%D8%A8%DB%8C%D9%84%D9%87%E2%80%8C_ %D8%B3%D9%88%D8%A7%D8%B1_%D9%85%D8%BA%D8%A7%D9%86% E2%80%8C&action=edit) با جمهوری آذربایجان (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB% 8C%E2%80%8C_%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D 8%AC%D8%A7%D9%86%E2%80%8C&action=edit) ارتباط زمینی دارد . همسایه جنوبی استان اردبیل ، استان زنجان (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%D8%B2%D9%86%D8%AC%D8%A7%D9%86) می باشد که توسط شهرستان خلخال (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%D8%AE%D9%84%D8%AE%D8%A7%D9%84) به طول 5/62 کیلومتر مرز مشترک دارد . مرز طبیعی شرقی استان اردبیل رشته کوههای طالش است که بین دو استان اردبیل و گیلان (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%DA%AF%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%86&action=edit) قرار گرفته است و تنها گذرگاه طبیعی بین این دو استان گردنه های زیبا و در عین حال دشوار حیران (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%D8%AD%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86) و اسالم (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%84%D9%85&action=edit) است . استان اردبیل با 175 کیلو متر مرز مشترک توسط شهرستانهای اردبیل- کیوی (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%DA%A9%DB%8C%D9%88%DB%8C&action=edit) – خلخال (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%D8%AE%D9%84%D8%AE%D8%A7%D9%84) با استان گیلان (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%DA%AF%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%86&action=edit) همسایه است . استان آذربایجان شرقی (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB% 8C%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D8%B4%D8%B1%D9%82%DB%8C&action=edit) با 324 کیلومتر مرز مشترک همسایه غربی استان اردبیل است . و بیشترین مرز مشترک را به خود اختصاص داده است . وجود کوه سرافراز سبلان در شهرستان زیبای مشکین شهر از دیدنیهای دیگر استان اردبیل می باشد. استان اردبیل از نظر مختصات جغرافیایی در مدارهای 45 دقیقه و 37 درجه و 42 دقیقه و 39 درجه شمالی نسبت به «گرینویج» و منتهی الیه شمالی و جنوبی نصف النهارهای 55 دقیقه و 48 درجه و 3 دقیقه و 47 درجه منتهی الیه غربی و شرقی قرار دارد و توسط رشته کوههای باغرو (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%D8%A8%D8%A7%D8%BA%D8%B1%D9%88&action=edit) و سبلان مشگین شهر (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%D8%B3%D8%A8%D9%84%D8%A7%D9%86_%D9 %85%D8%B4%DA%AF%DB%8C%D9%86_%D8%B4%D9%87%D8%B1&action=edit) در محاصره است . کوههای تالش (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%D9%84%D8%B4&action=edit) یا باغرو (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%D8%A8%D8%A7%D8%BA%D8%B1%D9%88&action=edit) امتداد سلسله جبال البرز است که استان اردبیل را از استان گیلان (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%DA%AF%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%86&action=edit) جدا می سازد و از خراسان (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9% 86&action=edit) تا قفقاز (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%D9%82%D9%81%D9%82%D8%A7%D8%B2&action=edit) امتداد دارد . این رشته کوهها از شهرستان اردبیل حدود 40 کیلومتر فاصله دارد و در شرق استان اردبیل قرار گرفته است . کوه (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%DA%A9%D9%88%D9%87&action=edit) سبلان (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%D8%B3%D8%A8%D9%84%D8%A7%D9%86) با 4820 متر ارتفاع از سطح دریا فاصله اش با استان اردبیل به اندازه رشته کوههای شرقی آن یعنی 40 کیلومتر در مغرب اردبیل و در شهرستان مشگین شهر قرار گرفته است . کوه (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%DA%A9%D9%88%D9%87&action=edit) آتشفشانی سبلان (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%D8%B3%D8%A8%D9%84%D8%A7%D9%86) از دیر باز از احترام خاصی بین مردم مشگین شهر (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%D9%85%D8%B4%DA%AF%DB%8C%D9%86_%D8 %B4%D9%87%D8%B1) برخوردار بوده است و مثل یک مکان مقدس بسان عقابی که بالهایش را گشوده شهرستان مشگین شهر (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%D9%85%D8%B4%DA%AF%DB%8C%D9%86_%D8 %B4%D9%87%D8%B1) را در نظر دارد . مردم [مشگین شهر] از دیر باز کوه سبلان (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%D8%B3%D8%A8%D9%84%D8%A7%D9%86) را محلی مقدس می شمردند و وجود قبر یکی از پیامبران را به آن نسبت می دهند . ارتفاع حدود 3000 متری مشگین شهر (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%D9%85%D8%B4%DA%AF%DB%8C%D9%86_%D8 %B4%D9%87%D8%B1) از سطح دریا و وجود کوههای فوق هوای مشگین شهر (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%D9%85%D8%B4%DA%AF%DB%8C%D9%86_%D8 %B4%D9%87%D8%B1) را سرد و معتدل کرده است که از شهرهای تاریخی و دیدنی استان می باشد . گرمای هوای استاناردبیل در گرمترین فصل سال به ندرت از 30 درجه تجاوز می کند ولی مغان (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%D9%85%D8%BA%D8%A7%D9%86) که در منتهی الیه شمالی استان قرار دارد با ارتفاع کمش از سطع دریا دارای آب و هوای گرم و شرجی است . جغرافیای عمومی شهرستان اردبیل از ارتفاعات كوهستان‌های سبلان، (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%D8%B3%D8%A8%D9%84%D8%A7%D9%86%E2% 80%8C%D8%8C) طالش (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%B4%E2%80%8C&action=edit) و بزغوش، (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%D8%A8%D8%B2%D8%BA%D9%88%D8%B4%E2% 80%8C%D8%8C&action=edit) متأثر است.بیشتر نواحی اردبیل بیش از ۳ هزار متر از سطح دریا ارتفاع دارد. قله سبلان (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%D8%B3%D8%A8%D9%84%D8%A7%D9%86%E2% 80%8C) با ارتفاع ۴۸20 متر در شهرستان [خیاو] یا همان [مشگین شهر] واقع شده و در اعتدال هوای آن نقش عمده‌ای دارد. شهرستان اردبیل از مناطق سرد سیر ایران است و بین ۵ تا ۸ ماه در سال دارای هوایی سرد است. زمستان‌های بسیار سرد و تابستان‌های معتدل از ویژگی‌های آب و هوائی اردبیل (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%E2%80%8C%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%A8% DB%8C%D9%84%E2%80%8C&action=edit) است.استان اردبیل زادگاه علما و مفاخر دینیبزرگی (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%D8%B9%D9%84%D9%85%D8%A7_%D9%88_%D 9%85%D9%81%D8%A7%D8%AE%D8%B1_%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB %8C) همچون [آیت الله مشگینی] و [سعدالدین وراوینی] (اهل مشگین شهر) است . جمعیت استان اردبیل بر اساس سرشماری سال ۱۳۸۵ برابر یک میلیون و ۲۲۸ هزار نفر میباشد كه 48/7 درصد آن شهرنشین، ۱/۵۱ درصد آن روستانشین و ۲/۲ درصد دیگر آن غیر ساكن و عشایر (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%D8%B9%D8%B4%D8%A7%DB%8C%D8%B1) بوده‌اند.که بعد از مرکز استان [شهرستان مشگین شهر] بزرگترین و پرجمعیت ترین شهرستان استان می باشد. مورخان قدیم اردبیل را به نام «آرتاویل» معرفی کرده و آنرا واژه‌ای اوستائی دانستند که از دو کلمهٔ ”ارتا (مقدس)“ و ”ویل (شهر)“ که معنی شهر مقدس را می‌دهد تشگیل یافته است و بسیاری از مورخان اسلامی‌بنای شهر اردبیل را به فیروز پادشاه ساسانی (4۸۹ - ۴۵۷ م) نسبت می‌دهند . اردبیل در زمان هخامنشیان اهمیت سیاسی و نظامی مهمی داشت و مركز استقرار اردوی ایران (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%E2% 80%8C&action=edit) جهت حفظ و نگهداری مرزهای شمالی ایران (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%E2% 80%8C&action=edit) بود. به روایت اوستا،. زرتشت پیامبر ایرانی در کنار رود ”دائی‌تا“ که امروزه ارس (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%D8%A7%D8%B1%D8%B3&action=edit) نامیده میشود به دنیا آمد و در کوه سبلان (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%D8%B3%D8%A8%D9%84%D8%A7%D9%86) [مشگین شهر] کتاب خود را نوشت و برای ترویج دین خود به شهر ”بادان پیروز (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%D8%A8%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D9 %BE%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%B2&action=edit)“ که اردبیل امروزی است رفت عده‌ای به او ایمان آوردند و در این ناحیه جنگی روی داد که در این جنگ زردشتیان برهمه روستاها و قصبه‌های اطراف اردبیل دست یافتند... قدیمی ترین آثار تاریخی استان اردبیل مربوط به [محوطه باستانی شهریری] [مشگین شهر] می باشد. دوران زندگی و دعوت آن پیام رسان باستانی ایران (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86) تقریبا ده قرن پیش از میلاد مسیح و یا سی قرن قبل از این تاریخ بوده است با توجه به این مطلب از پیدایش اردبیل پیش از سی قرن می گذرد و تاریخ آن به دوره های اول مهاجرت آریاها به سرزمین ایران (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86) می رسد . به قول مورخان آغاز آن مهاجرت از سه هزار قرن تا قرن چهاردهم قبل از میلاد بوده است . اگر «اورارتو» ها اولین قوم آریایی باشند که در این این سامان سکونت کرده و در بنای اردبیل موثر بوده اند تاریخ اردبیل خیلی قدیمتر از آن خواهد بود که با ظهور زرتشت (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%D8%B2%D8%B1%D8%AA%D8%B4%D8%AA&action=edit) نسبت به اردبیل عنوان شده است . در زمان حمله عرب‌ها به ایران (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86) (22هجری قمری) اردبیل بزرگترین شهر آذربایجان (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB% 8C%D8%AC%D8%A7%D9%86%E2%80%8C&action=edit) بود كه به دست سپاهیان اسلام افتاد. بین سال‌های ۲۶۷ تا ۳۱۷ ه. ق این شهر مركز حكمرانی طایفه بنی ساج بود كه حكومت را از مراغه (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%BA%D9%87&action=edit) به اردبیل انتقال داده بودند. اردبیل تا حمله مغول مركز حكومت آذربایجان (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB% 8C%D8%AC%D8%A7%D9%86%E2%80%8C&action=edit) بود. شاه اسماعیل بن حیدر صفویفرزند (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%D8%B5%D9%81%D9%88%DB%8C) [شیخ حیدر صفوی] حاکم وقت مشگین شهر (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%D9%85%D8%B4%DA%AF%DB%8C%D9%86_%D8 %B4%D9%87%D8%B1) برای تشكیل‌حكومت واحد ایرانی از مشگین شهر (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%D9%85%D8%B4%DA%AF%DB%8C%D9%86_%D8 %B4%D9%87%D8%B1) قیام كرد و تبریز (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%D8%AA%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%B2&action=edit) را در سال ۹۰۶ ه.ق پایتخت رسمی ایران (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%E2% 80%8C&action=edit) قرار داد. در دوره‌صفوی اردبیل (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D9% 84%E2%80%8C&action=edit) از لحاظ سیاسی و اقتصادی سرآمد شهرهای ایران (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%E2% 80%8C&action=edit) بود. این شهر در مسیر شاهراه تجاری ایران (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%E2% 80%8C&action=edit) واروپا (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7&action=edit) قرار داشت و ابریشم و مال التجاره وارده از گیلان (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%DA%AF%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%86%E2% 80%8C&action=edit) از طریق اردبیل به اروپا صادر می‌شد. استان اردبیل با داشتن دهها جاذبه طبیعی و تاریخی یکی از قطبهای عمده سیاحتی کشور محسوب میشود تفرجگاه سرسبز گردنه حیران (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%D8%AD%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86) ، دامنه های کوه (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%DA%A9%D9%88%D9%87&action=edit) پوشیده از برف سبلان (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%D8%B3%D8%A8%D9%84%D8%A7%D9%86) ، آبگرمهای معدنی (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%D8%A2%D8%A8%DA%AF%D8%B1%D9%85%D9% 87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B9%D8%AF%D9%86%DB%8C) ، دریاچه (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DA%86%D9% 87) ها و تالابهای طبیعی ، آب و هوای مطبوع و دهها بنای ارزشمند تاریخی از جمله جاذبه های سیاحتی استان اردبیل بشمار میروند. یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری استان اردبیل، (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D9% 84%D8%8C) چشمه‌های آبگرم (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%DA%86%D8%B4%D9%85%D9%87%E2%80%8C% D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A2%D8%A8%DA%AF%D8%B1%D9%85&action=edit) این استان واقع در شهر سرعین (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%D8%B3%D8%B1%D8%B9%DB%8C%D9%86) در ۳۰ کیلومتری شهر اردبیل است. گرمترین آبگرم جهان به نام آبگرم قینرجه مشگین شهر (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%D9%85%D8%B4%DA%AF%DB%8C%D9%86_%D8 %B4%D9%87%D8%B1) با دمای 86 درجه سانتی گراد می باشد علاوه بر این، ۱۴ چشمه آب معدنی دیگر در شهرهای دیگر استان از جمله مشگین شهر (http://njavan.com/wiki/index.php?title=%D9%85%D8%B4%DA%AF%DB%8C%D9%86_%D8 %B4%D9%87%D8%B1) وجود دارد.