يك سيستم پرتال چيست و چگونه كار مى كند ؟

[Bad Sector]

واژه وب پرتال (Web Portal) یا اختصارا پرتال برای سایت‌هایی به کار می‌رود که برای اغلب کاربران به عنوان نقطه شروع کار با اینترنت است. نمونه سایت‌های پرتال عبارتند از Yahoo، Altavista ،Iview ،Infoseek ،Lycos ،Excite اغلب پرتال‌های امروزی در ابتدا تنها یک موتور جست‌وجوی ساده بوده‌اند که با گذشت زمان و تکامل تدریجی به شکل فعلی درآمده‌اند.
با ورود به یک پرتال به ۲ دسته از منابع می توان دسترسی پیدا کرد:
١- اطلاعات: موضوعات طبقه بندی شده ، پیوندهای مفید و غیره.
٢- سرویس‌ها: برای مثال سرویس‌هایی نظیر پست الکترونیکی و غیره.
در یک کلام می توان گفت که پرتال دروازه‌ای برای ورود به دنیایی از اطلاعات است.
پرتال‌ها به ۵ دسته کلی تقسیم می شوند:



پرتال‌های تخصصی: (Specialized Portals) پرتال‌هایی هستند که برای یک هدف خاص طراحی شده‌اند
پرتال‌های شرکتی: (Enterprise Portals) پرتال‌هایی که مخصوص یک شرکت خاص طراحی شده‌اند و کاربران آن اغلب کارمندان شرکت هستند.
پرتال‌های فضای کار: (Workspace Portals) پرتال‌هایی هستند که بر اساس زمینه‌های کاری مختلف طراحی می شوند.
پرتال‌های تجاری: (Marketspace Portals) این پرتال‌ها از تجارت الکترونیک در مدل‌های شرکت با شرکت (B2B) و شرکت با مشتری (B2C) پشتیبانی می‌کنند.
پرتال‌های علمی: (Knowledge Portals) پرتال‌هایی هستند که امکان همفکری بین افراد متخصص در انجام یک پروژه مشترک را می‌دهند.
به طور کلی پرتال‌ها دارای ویژگی‌های گوناگونی هستند، اما ویژگی‌های اصلی که می‌توان برای آنها برشمرد، عبارتند از:
امکان جست‌وجو: ویژگی اصلی و پایه‌ای پرتال‌ها برخورداری از امکان جست‌وجوی پیشرفته است.
یکپارچگی اطلاعات: اطلاعات از منابع مختلف جمع‌آوری شده و در قالب یک سایت به کاربر ارائه می‌شود.
امکان سفارشی سازی: هر کاربر بسته به خصوصیاتی که در هنگام ورود (log in) به پرتال ارائه می‌کند، اطلاعات متفاوتی را دریافت خواهد کرد.
برای مثال اگر پرتال یک شرکت را در نظر بگیریم، اطلاعات و سرویس‌هایی که مدیر شرکت پس از ورود به پرتال دریافت می‌کند، متفاوت از اطلاعات و سرویس‌هایی است که کارمندان دریافت می کنند.
تکنولوژی Push: به فناوری اطلاق می‌شود که به شکل خودکار و بدون درخواست کاربر، اطلاعات متناسب با سلیقه فرد به دسک‌تاپ او ارسال می شود.
معماری پرتال‌ها
از نظر معماری، پرتال‌ها به دو دسته پرتال‌های عمودی (Vertical) و افقی (Horizontal) تقسیم می شوند.
پرتال‌های افقی اطلاعات گسترده‌ای در موضوعات بسیار متنوع ارائه می‌کنند در حالی که در پرتال‌های عمودی، کلیه اطلاعات ارائه شده علیرغم گستردگی تنها در مورد یک موضوع خاص است.
به شکل ساده‌تر می‌توان گفت که پرتال‌های افقی، نقش پرتال‌های عمومی و پرتال‌های عمودی نقش پرتال‌های تخصصی را بازی می‌کنند. یاهو نمونه‌ای از پرتال‌های افقی است که موضوعات گوناگونی را پوشش می‌دهد البته درمورد یاهو به دلیل گستردگی فوق‌العاده، لفظ مگا پرتال را به آن نسبت داده‌اند. از سوی دیگر امکان شخصی‌سازی را که به عنوان یکی از ویژگی‌های کلیدی پرتال ذکر کردیم، به خوبی می توان در یاهو مشاهده کرد بدین منظور به آدرس http://my.yahoo.com (http://my.yahoo.com/)مراجعه کرده و با وارد کردن شناسه کاربری و کلمه عبور خود وارد یاهو شوید .در این حالت اطلاعات صفحه یاهو به صورت نواحی شکل‌های مستطیلی قابل انتخاب مختلف نمایش داده می‌شود و می‌توانید موضوعات دلخواه خود را انتخاب کنید. در این صورت دیگر نیاز نیست به صفحه آغازین یاهو مراجعه کنید بلکه می‌توانید به شکل مستقیم به سراغ موضوعات دلخواه خود بروید.

[Bad Sector]

نام پورتال ها را زیاد شنیده ایم، اما شاید برای برخی از ما این سئوال پیش آمده باشد که واقعا یک پورتال چیست؟ چه ویژگیها و خصوصیاتی دارد؟ و چه تفاوتی با یک وب سایت دارد؟ ترجمه کلمه Portal به فارسی در فرهنگهای لغت "دریچه"، "درگاه" و "مدخل" ذکر شده اما کلمه پورتال در تکنولوژی اطلاعات معنی متفاوتی دارد. اگر بخواهیم ساده بگوییم، پورتال صف�*ه وب واسطی است که امکان دسترسی آسان را به هر چیزی که کاربر ، برای انجام وظیفه یا خواسته اش نیاز دارد – بدون توجه به اینکه م�*ل فیزیکی آن کجاست، فراهم می کند. به بیان دیگر پورتال "درگاهی" است به دنیایی مجازی که کاربر می تواند از طریق امکانات فراهم شده در آن، تمامی نیازهای خود را براورده کند. نیازهایی مانند جستجو و یا خرید(مثلا یک کتاب)، دسترسی به �*ساب بانکی، افزایش و کاهش اعتبار یک �*ساب اعتباری و یا به روز رسانی اطلاعات سخت افزاری از م�*ل کار، پورتال همه چیز را از طریق درگاهی وا�*د برای کاربر خود فراهم می سازد.

ویژگیهای اصلی یک پورتال عبارت اند از:

تجمع اطلاعات
هدف دار بودن اطلاعات
دردسترس بودن اطلاعات
دریچه ورود من�*صر به فرد
یک پورتال نیز مانند یک کامپیوتر خانگی، اطلاعات و خدمات گوناگونی را در یک صف�*ه وب وا�*د و به صورتی سازگار و خوش ترکیب در دسترس می گذارد. گاهی به این صف�*ه web top هم گفته می شود. پورتال می تواند نقطه شروع یا صف�*ه اولیه مشخصی داشته باشد که کاربران در زمان اتصال به وب آن را مشاهده کنند. اگر چه بر خلاف صف�*ه کامپیوتر، پورتال می تواند از طریق مجموعه وسیع دستگاههایی که قابلیت اتصال به وب در آنها پیش بینی شده (از جمله تلفن های موبایل) مورد استفاده قرار گیرد.

هر چند شباهت ظاهری فراوانی میان یک وب سایت و یک پورتال وجود دارد به گونه ای که در نگاه اول تفاوت م�*سوسی میان آن دو مشاهده نمی شود اما این دو کاملا از یکدیگر متفاوت اند.سوال اینجاست که به طور مشخص تفاوت آن دو در چیست؟ در پاسخ به این سوال باید گفت ویژگیهای زیر در یک پورتال آن را از یک وب سایت متمایز می کند:

درگاه ورود منفردی که از طریق آن می توان به مجموعه منابع مرتبط با پورتال دست یافت.
نمایش هدفدار اطلاعات با استفاده از تجربیات کاربر.
دسترسی تقسیم بندی شده به انواع داده و اطلاعات گروه بندی شده.
در اختیار گذاشتن امکان ارتباط و همکاری میان تمامی کاربران و استفاده کنندگان پورتال.
امکان پیوستن به نرم افزارها و سیستم های نرم افزاری که گردش کاری مشخص و تعریف شده ای دارند.
تاریخچه خلاصه پورتال
اگر در دنیای کامپیوتر به عقب بازگردیم، زمانی را خواهیم یافت که در آن سیستم های نرم افزاری به گونه ای مت�*ول شدند که دیگر لازم نبود برای کار با یک برنامه، برنامه های دیگر بسته شوند، یعنی می توانستیم همزمان از چند برنامه کاربردی استفاده کنیم بدون آنکه با مشکلی مواجه شویم.امکانی که قبل از آن وجود نداشت. تاریخچه پورتال ها از همان زمان آغاز شد و نسلهای تکامل یافته آنها یکی پس از دیگری پا به عرصه دنیای اطلاعات گذاشتند.

نسل اول پورتال ها:
اولین پورتال ها، که از آنها ت�*ت عنوان نسل اول نام برده می شود، بر فراهم نمودن م�*تویات ایستا، مستندات و همچنین خوراکهای اطلاعاتی زنده در صف�*ات وب مبتنی بودند. مثالهای نمونه این نسل سایت های yahoo یا Excite است. این پورتالها در م�*یطی به هم پیوسته، اهداف مشابهی را دنبال کرده و صف�*ه واسط مشخص و من�*صر به فردی را برای دستیابی به مجموعه اطلاعات توزیع شده در سراسر شرکت یا سازمان خود، در اختیار کاربر می گذاشتند. این اطلاعات معمولا شامل اخبار شرکت، شرایط و فرم های استخدام، اطلاعاتی مربوط به کارکنان و چگونگی ارتباط با آنها، مستندات رسمی و سیاست های اعلام شده شرکت و همچنین لینک های ارتباطی مفید بود.

نسل دوم پورتال ها :
نسل دوم پورتال ها بر اطلاعات مشخص تر و نرم افزارها متمرکز بودند. در اساس شباهت زیادی به خصوص در زمینه فراهم آوردن اطلاعات با نسل اول داشتند با این همه تفاوت مهمی نیز وجود داشت: این پورتالهای امکان همکاری کاربران را در م�*یطی به هم پیوسته فراهم می کردند و همین امکان، نقطه تمایز آنها با نسل پیشین م�*سوب می شد.

پورتال های نسل دوم قابلیت همکاری متقابل را در ادارات مجازی برای تیم های کاری و به منظور انجام وظایفشان فراهم می ساختند. نسل دوم پورتال ها سرویس های متعددی داشتند که از جمله آنها می توان به سرویس های مدیریت م�*توی ( سازمان دهی و مدیریت اطلاعات مرتبط ) و سرویس های همکاری (که به کاربران امکان می داد با یکدیگر گپ زده و برای یکدیگر ایمیل فرستاده و قرار ملاقات تنظیم کنند) اشاره کرد. در این پورتال ها قابلیت تعریف گروه های کاربری نیزفراهم آمده بود. به بیان دیگر این پورتال ها سازو کار همکاری داخلی را در یک سازمان فراهم می ساختند.

نسل سوم پورتال ها:
نسل سوم با هدف ایجاد فضای مجازی تجارت الکترونیک (E-Business ) بوجود آمد. پورتال های نسل سوم به عنوان واسط ارتباطی کارمندان، تهیه کنندگان، تولید کنندگان و مشتریان قلمداد می شوند. ویژگی فوق العاده این پورتالها امکان مرتبط شدن نرم افزارهای مستقر در سرورهای مختلف است. به بیان دیگر، این پورتال ها نقطه به هم پیوستن م�*تویات و برنامه های کاربردی مستقر در سرورهای مختلف بطور همزمان و با استفاده از همکاری سرویسهای خدماتی آنان اند. به علاوه امکان دسترسی به م�*تویات و امکانات سیستمهای مختلف را از طریق ابزارها و تجهیزات متنوع، بسته به نیاز کاربر امکان پذیر می کنند. این گروه پورتال ها مجموعه قابل توجه و ارزشمندی از اطلاعات، مستندات، امکانات و قابلیتهای نرم افزارهای مرتبط را از طریق درگاه وا�*دی برای کاربر فراهم می کنند.

به علاوه، این پورتالها به صورتی خودکار و بر اساس نقش کاربران هدفمند شده و ویژگیهایی خاص آنها می یابند. به بیان دیگر، ن�*وه نمایش، م�*توی و امکانات در دسترس، بسته به نقش تعریف شده برای کاربر به گونه ای من�*صر به فرد و خاص وی در اختیار او قرار می گیرد. کلید توسعه آینده این نسل از پورتال ها،ایجاد چهارچوب های کاری باز ( از قبل تعریف نشده ) برای سرویس های عمومی خواهد بود.



انواع پورتال ها
یک سازمان مجموعه متنوعی از کاربران دارد که از جمله آنها می توان به مشتریان، شرکا، کارمندان اشاره کرد. همه این کاربران علاقه مندند از اطلاعات و خدمات آن سازمان استفاده کنند. کاملا آشکار است که هر کدام از آنها نیازهای خاص و اغلب متفاوتی دارد. برای پاسخگویی به این تنوع، انواع مختلف پورتال ایجاد شده و مورد استفاده قرار می گیرد. به طور کلی بر �*سب چگونگی پاسخگویی به نیازهای کاربران، پورتال ها را می توان در چهار گروه زیر دسته بندی کرد:

(Business to Customer Portal (B2C
این نوع از پورتال با سیستمهای CRM [1] مرتبط بوده و دسترسی مستقیم مصرف کننده را به مجموعه وسیعی از اطلاعات و خدمات فراهم می کند – برای مثال، اطلاعاتی مانند "راهنمای استفاده از م�*صولات" و "وضعیت سفارش مشتری " در خرید های خود و همچنین امکانات ارتباطی کاربر با بخش پشتیبانی مشتریان در این پورتال ها پیش بینی می شود. مانند هر پورتال دیگری، یک پورتال B2C معمولا در قد و قواره ای ارائه می شود که نیازهای مشتریان خود را پاسخ دهد.

(Business to Business Portal (B2B
نوع دیگر پورتال در زنجیره مدیریت منابع شکل می یابد[2]. در این نوع پورتال اطلاعات لازم برای تولید کنندگان،تهیه کنندگان، نمایندگی ها و همچنین توزیع کنندگان، به گونه ای مناسب و دسته بندی شده جمع آوری و در اختیار آنان قرار می گیرد. نمونه عمومی پورتال B2B - برای مثال، یک شریک تجاری را قادر می کند تا به بخشهایی از اطلاعات و امکانات مانند سفارش خرید و صدور فاکتور دسترسی داشته و از امکانات این بخشها استفاده کند. به هم پیوستن برنامه های کاربردی یکی از پیشنیازهای لازم برای یکپارچه سازی م�*یط های تجاری در بستری وا�*د و ایجاد م�*یط مجازی لازم برای کسب و کار است. م�*یطی که در آن امکان تهیه کالا یا خدمات، صدور صورت �*ساب خرید و فروش، دسترسی به اطلاعات تولید و دیگر امکانات مرتبط با نیازها فراهم می اید.

B2E
این پورتال ها که اغلب با عنوان پورتال های اینترانتی شناخته می شوند معمولا به منظور تجمیع، انتشار و به اشتراک گذاری اطلاعات و خدمات به پرسنل یک سازمان ایجاد می شوند. B2E ها به دو دسته اصلی تقسیم می شوند:

پورتالهای کارکنان که امکان دسترسی به م�*تویات به هم پیوسته ای مانند اخبار شرکت، اطلاعات سخت افزاری و نرم افزاری، موتور جستجو و منابع فنی و گزارشها را در اختیار می گذارد. اطلاعات این نوع پورتال معمولا در دسترس همه کارکنان یک سازمان قرار می گیرد. این پورتال کارکنان و شاغلین یک سازمان را قادر می کند تا از طریق گپ و گروههای گفتگو با یکدیگر در تماس بوده و با یکدیگر همکاری کنند. عموما، این پورتال ها امکاناتی نظیر ثبت نام در یک کلاس و یا یک اردو را نیز در اختیار کاربر خود قرار می دهند. به علاوه کاربران این پورتال معمولا می توانند اطلاعات شخصی خود مانند نام و کلمه عبور را تغییر دهند.
Knowledge worker portal که با یک یا مجموعه اهداف مشخص مثلا فروش یک م�*صول ایجاد می گردد. این پورتال ها مجموعه ای از م�*تویات را به منظور پشتیبانی از فرآیند یا فرآیندهای مشخصی در اختیار می گذارند. برای مثال یک برنامه تکنسین خودکار ممکن است نیازمند منابعی از برنامه های کاربردی دیگر مثلا برنامه های تعمیر و نگهداری باشد تا بتواند اطلاعات لازم در زمینه تاریخچه بازبینی و تعمیر، زمان بندی تجهیز و یا قطعات و لوازم مورد نیاز برای تعمیر آن را کسب کند.
پورتال های عمومی ( Mega Or Public Portal )
این پورتال ها با عنوان پورتال های اینترنتی شناخته می شوند و مهمترین ویژگی آنها فراوانی مخاطبانشان است. این نوع از پورتال ها نیز در دو گروه دسته بندی می شوند:

پورتال های عمومی که تمامی کاربران اینترنت را مخاطب قرار می دهند (برای مثال Yahoo ، Excite، Google و مانند آن)
پورتال های خاص ( صنعتی، بازرگانی، خدماتی ) که به آنها پورتال های عمودی نیز گفته شده و مخاطبان م�*دود و مشخصی دارند ( مانند پورتال های بانکها، سازمانهای دولتی، وزارتخانه ها و ... )
باید توجه داشت که یک پورتال می تواند از پیوند انواع پورتال های دیگر ایجاد شود. به علاوه همانطور که یک سازمان کاربران متنوعی دارد، می تواند ( و گاهی نیز لازم است ) که پورتال های مختلفی برای پشتیبانی از نیازهای آنان داشته باشد.



جنبه های کارکردی یک پورتال
اگر چه پورتال ها در انواع و اندازه های متنوعی ساخته می شوند اما ویژگیهای م�*دود و مشخصی هسته اصلی آنها شناخته می شود:

هر پورتال اطلاعات و خدمات را یکجا و در یک م�*ل جمع آوری می کند.
هر پورتال می تواند در اندازه لازم برای شخص و یا گروه سازمان دراید.
هر پورتال در هر زمان و از هر مکانی قابل دسترس است.
یک پورتال مجموعه اطلاعات و خدمات را یکجا و در یک م�*ل جمع آوری می کند
هدف اصلی فراهم آوردن امکان دسترسی آسان به هرچیزی ( اطلاعات و خدمات ) است که یک کاربر برای انجام وظایف و مسئولیتهایش به آن ا�*تیاج دارد، صرف نظر از اینکه منبع آن کجا باشد.

اطلاعاتی که یک پورتال فراهم می کند

داده های ساخت یافته. داده هایی که به صورتی سازمان یافته اند که امکان جستجوی آسان آنها وجود داشته باشد ( اغلب به صورت سلسله مراتب و بر اساس کلمات کلیدی). فهرست الفبایی کتابهای یک کتابخانه مثال خوبی از داده های ساخت یافته است. داده های ساخت یافته اغلب شامل، گزارشها، ت�*لیلها، پرس و جوهای مشخص و دیگر انواع دانش مرتبط با کسب و کار است.
داده های بدو ن ساختار، که جستجو در آنها معمولا دشوار بوده و خارج از یک بانک اطلاعاتی قرار دارند. از این نوع داده می توان متن ها، صوت، تصویر و یا گرافیک و اشکالی مانند مستندات Office ، memos ، ایمیل، قرارهای ملاقات را مثال زد.
اطلاعات خاص [3] ،که شامل م�*تویات قابل خرید و فروش ( مثل انواع اخبار، گزارشها، اطلاعات مربوط به سهام، کاریکاتورها و م�*تویات بی اهمیت) بوده و مخصوصا به منظور استفاده در فرایندهای تولیدی دیگر تهیه و در اختیار قرار می گیرند.
خدماتی که به وسیله یک پورتال فراهم می شود

همکاری، (با عنوان خدمات ارتباطی نیز شناخته می شود ) و به کاربران اجازه می دهد تا با یکدیگر گپ بزنند، در ب�*ثهای گروهی مشارکت داشته باشند، مطالب خود را در اختیار دیگران قرار دهند و...
مدیریت م�*توی که انواع جستجو ها، رهگیریها را مدیریت کرده و همچنین قابلیتهای خاصی را به منظور استخراج داده ها در اختیار می گذارد.
خدمات شخصی (با عنوان خدمات تراکنشی نیز نام برده می شود ) که کاربران را قادر می سازد تا با دیگر سیستمها ( مثلا سیستمهای فروشنده و یا نماینده یک م�*صول ) مستقیم و بدون واسطه مرتبط باشند. معمولا این قابلیت به کاربر امکان می دهد تا برای مثال فعالیتهای زیر را انجام دهد:

- م�*صولات یک سازمان را خریداری کند
- ملاقاتهای خود را زمان بندی کند
- �*ساب خود را مشاهده یا تراز کند
- در کلاس مورد علاقه خود ثبت نام کند
هر پورتال می تواند در اندازه لازم برای شخص و یا گروه سازمان دراید.
یکی از ویژگیهای جالب یک پورتال شکل و عملکرد متفاوت آن برای اشخاص مختلف است. یکی از روشهایی که به این منظور استفاده می شود، متناسب سازی و تغییر شکل و قابلیتهای پورتال بر �*سب خواسته ها یا تجارب شخص یا گروه استفاده کننده از آن است. به همین دلیل است که کاربران متفاوت شکل متفاوتی از یک پورتال مشاهده کرده و اطلاعات و خدمات متفاوتی در اختیار ایشان قرار می گیرد:

امکان تغییر بر �*سب خواسته ها بر �*سب تجارب شخص یا گروه عموما personalize نامیده می شود و به این معنی است که در پورتال امکان انتخاب ن�*وه نمایش م�*توی پیش بینی شده است. اغلب این انتخاب بصورت خودکار و بر اساس نقش کاربر (مثلا پست سازمانی وی) انجام می شود. برای مثال وقتی کارمند فروش به سیستم وارد می شود، به صورت خودکار فهرستی از جدیدترین م�*صولات برای وی به نمایش در می آید. با این همه در بعضی از پورتال ها انتخاب م�*توی نمایش داده شده به کاربر م�*ول می شود تا در زمان ورود به پورتال خود آن را انتخاب کند.
تغییر و Customize شدن یک پورتال شامل انتخاب چگونگی شکل ظاهری آن (مثلا رنگ و چیدمان صف�*ه)،مدل مرورگر و م�*ل نمایش م�*تویات روی صف�*ه است. یک پورتال می تواند �*تی برچسب و عنوان تجاری مشخصی داشته و ظاهر متفاوتی را برای انواع کاربرانش به نمایش گذارد.
این دو ویژگی به پورتال امکان می دهد تا مجموعه مشخص و تعریف شده ای از کاربران (مثلا مشتریان، شرکا و یا کارکنان) را هدف قرار دهد. بعضی از پورتال ها �*تی می توانند برای هر کاربر مشخص، شکل و شمایل متفاوتی از خود نشان دهند.

یک پورتال در هر زمان و از هرمکانی همیشه در دسترس است
از آنجا که پورتال ها برای استفاده در م�*یط وب ساخته می شوند، در هر زمان و از هر مکانی با استفاده از یک مرورگر استاندارد وب در دسترس اند. انواع تجهیزات مبتنی بر وب نیز از جمله تلفنهای موبایل، دسترسی به پورتال ها را به غایت آسان و مفید کرده اند.

[Bad Sector]

در اين مقاله ابتدا پورتال‌ها و پورتلت‌ها و سپس آبجكت‌هاي اوليه APIها توصيف می شوند، سپس عملكرد‌هاي پيشرفته‌تر نظير گردآوری و بازيابی اطلاعات كاربر، محلي‌سازي و Caching مورد بررسي قرار مي‌گيرد. بعد از آن به نكاتي اشاره مي‌شود كه به فروشندگان پورتال امكان مي‌دهد تا عملكرد تعريف شده فعلي در ويژگی پورتلت را بسط و توسعهدهند.


2-سوالات اصلي
2-1. هدف از نگارش اين مقاله چيست؟ هدف از نگارش اين مقاله، ارائه آگاهی مختصری در خصوص پورتال و جزء تشکيل دهنده آن است که اصطلاحا پورتلت ناميده می شود. همچنين معرفی ويژگی پورتلت تحت عنوان JSR168 به عنوان استانداردی کارا و توانمند در طراحی و ايجاد پورتالها و همچنين مديريت آنها، موضوع اصلی ای است که در اين مقاله بدان پرداخته می شود.
2-2. مخاطبان مقاله چه كساني، با چه ميزان تخصص هستند و چه هدفي را از مطالعة مقاله دنبال مي‌كنند؟ مخاطبان اصلی اين مقاله متخصصان فعال در زمينه شبکه های رايانه ای هستند، به ويژه آن دسته از متخصصانی که دست اندر کار طراحی، راه اندازی و توسعه شبکه های سفارشی و قابليتهای مبتنی بر شبکه (Web-based) می باشند. مطالعه اين مقاله می تواند برای محققان و طراحان شبکه های خصوصی که در صدد کسب آگاهی بيشتر از مفاهيم و نمونه های خارجی پورتال به عنوان دروازه اطلاعاتی منابع تخصصی موجود در شبکه جهانی اينترنت هستند، مفيد و سودمند واقع شود.

3-تعاريف اوليه (اساسي)
در آغاز تعاريف اوليه به كار رفته در ويژگی پورتلت نظير معماري پورتال، كانتينر پورتلت و صفحه پورتلت را به شرح زير ارائه می گردد.

3-1. پورتال
پورتال برنامه كاربردي مبتني بر وب است كه خصوصی سازی، تفکيک و انتشار محتوا را از منابع مختلف ميسر مي‌سازد و ميزباني لايه ارائه (presentation) سيستم اطلاعاتي را انجام مي‌دهد. انتشار يعنی فرايند يكپارچه‌سازي محتوا از منابع در صفحه وب. شايد پورتال گونه‌‌هاي خصوصی سازی شده پيچيده ای را براي تهيه محتواي سفارشي در برداشته باشد. همچنين ممكن است صفحات پورتال مجموعه‌هاي مختلفي از پورتلت‌ها را كه محتوا را براي كاربران مي‌سازند، شامل شوند.
شكل 1 معماري اوليه پورتال را نشان مي‌دهد. برنامه مبتنی بر وب پورتال، درخواست كلاينت را پردازش نموده و پورتلت را بر روي صفحه فعلي (موجود) كاربر بازيابي مي‌كند و سپس كانتينر پورتلت را براي بازيابي هر محتواي پورتلت فرا مي‌خواند. كانتينر پورتلت محيط و زمان اجرا را براي پورتلت‌ها فراهم مي‌كند و فرا‌خواني را از طريق API پورتلت انجام مي‌دهد. كانتينر پورتلت از طريق Invoker API از پورتالفراخواني مي‌شود. كانتينر اطلاعات مربوط به پورتال را با كمك SPI (Service Provider Interface) سرويس دهنده پورتلت بازيابي مي‌كند.

http://www.javaworld.com/javaworld/jw-08-2003/images/jw-0801-portlet1-thumb.jpg


شكل 1. معماري پورتال

شكل 2. اجزای اصلي صفحه پورتال را نشان مي‌دهد. صفحه پورتال نمايانگر سند كامل Markup است و چند پنجره پورتلت را منتشر مي‌نمايد. اين صفحه ممكن است علاوه بر پورتلت‌ها، شامل بخش ها نواحي و آگهي‌هاي تبليغاتي نيز باشد. پنجره پورتلت حاوي ميله عنوان (title bar) به همراه عنوان پورتلت، تزئينات و محتواي توليد شده توسط پورتلت است. تزئينات (decoration) مي‌تواند شامل دگمه‌هايي براي تغيير دادن وضعيت پنجره پورتلت باشد.

http://www.javaworld.com/javaworld/jw-08-2003/images/jw-0801-portlet2-thumb.jpg



شكل 2. صفحه پورتال

3-2. پورتلت
همانگونه كه در فوق اشاره شد، پورتلت جزء وب مبتني بر جاوا است كه درخواستها را پردازش نموده و محتواي پويا را توليد مي‌كند. محتواي توليد شده توسط پورتلت fragment نام دارد. بخشي از Markup (مثلا HTML، WML، XHTML) (Wireless Markup Language) مرتبط با قوانين خاص fragment مي‌تواند با ساير fragmentها انتشار يابد و سند كاملي را همانند شكل 3، تشكيل دهد. به طور عادي، محتواي پورتلت با محتواي ساير پورتلت‌ها مجتمع شده و صفحه پورتال را شكل مي‌دهد. كانتينر پورتلت چرخه حيات پورتلت را مديريت مي‌كند.

http://www.javaworld.com/javaworld/jw-08-2003/images/jw-0801-portlet3-thumb.jpg


شكل 3.markupهاي مختلف پورتلت. سمت چپ:HTMLmarkup در مرورگر دسك‌تاپ. سمت راست:WMLmarkup بر روي تلفن سيار

كلاينت‌هاي وب با پورتلت‌ها از طريق پارادايم درخواست/پاسخ پياده‌سازي شده توسط پورتال، تعامل دارند. ممكن است محتواي توليد شده توسط پورتلت از كاربري به كاربر ديگر با توجه به پيكربندي صفحه كاربر، متفاوت باشد.

3-3. كانتينر پورتلت
كانتينر پورتلت، پورتلت‌ها را اجرا مي‌كند و آنها را براي اجرا در محيط و زمان مناسب آماده مي‌سازد. كانتينر پورتلت حاوي پورتلت‌هاست و چرخه حياتشان را مديريت مي‌كند. همچنين مكانيزم‌هاي ذخيره‌سازي ثابت را براي پورتلت فراهم مي‌آورد. كانتينر پورتلت درخواستها را از پورتال دريافت مي‌كند تا آنها را بر روي پورتلت‌هايي كه ميزبان نموده، اجرا كند. كانتينر مذكور، مسئول مجتمع‌سازي محتواي توليد شده پورتلت‌ها نيست، بلکه پورتال اين كار را انجام مي‌دهد.

1-مفاهيم
اين بخش به تشريح مفاهيم اوليه برنامه‌نويسي در JSR 168 نظير چرخه‌ حيات پورتلت، واسط و mode، state پنجره، دستيابي به session، دستيابي به انباره ثابت و نحوه لحاظ نمودن سرولت و صفحات JSP مي‌پردازد.

4-1. چرخه حيات پورتلت
چرخه حيات اصلي پورتلت در پورتلت JSR168 عبارتست از:
Initiator: آغازگر پورتلت
Handle Requests: پردازش انواع مختلف درخواستها
Destroy: خارج كردن پورتلت از سرويس
كانتينر پورتلت،چرخه حيات پورتلت را مديريت نموده و متد‌هاي مربوطه را بر روي واسط پورتلت فرا مي‌خواند.
4-2. واسط پورتلت
در پورتلت بايد واسط پورتلت را پياده‌سازي نموده يا كلاسي را براي پياده‌سازي واسط پورتلت منظور و توسعه داد. واسط پورتلت از متد‌هاي زير تشكيل شده است:
·Initiator (Portlet Config Config): براي آغاز نمودن پورتلت. اين متد فقط يكبار پس از آغاز شدن پورتلت فرا‌خوانده مي‌شود و مي‌تواند براي ساخت آبجكت‌ها/منابعي كه پورتلت به كار مي‌برد، استفاده شود.
·Process Action (Action Request Request, Action Response Response): براي اعلام به پورتلت، متوجه ساختن آن از اينكه كاربر عملي (action) را بر روي اين پورتلت تحريك نموده است. در هر درخواست كلاينت، فقط يك action تحريك مي‌شود. پورتلت مي‌تواند در action تغيير جهت دهد، mode يا state خود را تغيير دهد، وضعيت ثابت خود را عوض كند يا پارامتر‌هاي ارسال را تنظيم كند.
·Render (Render Request Request, Render Response Response): براي توليد markup، متد render براي هر پورتلت روي صفحه فعلي، فراخواني ميشود و پورتلت مي‌تواند markup را كه ممكن است به mode پورتلت يا state پنجره، پارامتر‌هاي render، صفحات درخواست، وضعيت ثابت و داده‌هاي session وابسته باشد، توليد كند.
·Destroy: پايان چرخه حيات پورتلت را مشخص مي‌كند. اين متد به پورتلت امكان مي‌دهد تا منابع را آزاد نموده و هر داده ثابتي كه متعلق به پورتلت است، به روز برساند.

4-3. Mode هاي پورتلت
Mode پورتلت، عملكرد پورتلت را مشخص مي‌كند. معمولا پورتلت‌ها، اعمال مختلفي را انجام مي‌دهند و بسته به نوع عملكرد، محتواي متفاوتي را مي‌سازند. Mode پورتلت عملكرد و محتوايي را كه بايد توليد شود، مشخص مي‌نمايد. هنگاميكه پورتلت درخواست مي‌شود، كانتينر پورتلت، Mode فعلي پورتلت را برايش فراهم مي‌آورد. Mode پورتلت‌ها را مي‌توان از طريق برنامه‌نويسي تغيير داد.
JSR168، Modeهاي پورتلت‌ها را به سه گروه تقسيم مي‌كند:
Modeهاي ضروري: هر پورتال بايد از Modeهاي Edit، Help، View پشتيباني كند. پورتلت بايد حداقل از view پشتيباني كند. Render markup از اين Mode براي صفحه استفاده مي‌كند. Edit نيز براي تغيير تنظيمات كاربر و سفارشي كردن markup پورتلت و Help براي نمايش صفحه Help بكار مي‌روند.
Modeهاي سفارشي اختياري: Modeهايي وجود دارند كه ممكن است پورتال از آنها پشتيباني كند، در حاليكه پورتلت در Mode اختياري شايد فراخوانی نشود. Modeهاي اختياري عبارتند از: About براي نمايش پيام about، config كه به کاربران امكان مي‌دهد تا پورتلت را پيكربندي نمايند، Edit-default كه با استفاده از آن مي‌توان مقادير Edit را از پيش تنظيم كرد، Preview براي پيش نمايش پورتلت و print براي چاپ.
Modeهاي ويژه فروشنده: اين modeها ويژه فروشنده هستند و در ويژگی تعريف نشده‌اند.

4-4. State هاي پنجره
State پنجره (حالت پنجره) نمايانگر ميزان فضاي صفحه پورتال است كه به محتواي توليد شده توسط پورتال اختصاص مي‌يابد. وقتي پورتلت درخواست مي‌شود، كانتينر پورتلت حالت كنوني پنجره را براي پورتلت فراهم مي‌آورد. ممكن است پورتلت از حالت پنجره براي مشخص نمودن ميزان اطلاعاتي كه بايد ارسال نمايد، استفاده كند. هنگام پردازش درخواست action مي‌توان از طريق برنامه‌نويسي حالت پنجره پورتلت را تغيير داد.
JSR168 حالات زير را براي پنجره تعريف نموده است:
عادي: پورتلت مي‌تواند صفحه را با ساير پورتلت‌ها به اشتراك بگذارد. اين حالت پيش فرض است.
حداكثر: پورتلت ممكن است تنها پورتلت صفحه پورتال باشد يا فضاي بيشتري در مقايسه با ساير پورتلت‌ها در صفحه پورتال داشته باشد و مي‌تواند محتوايي غني‌تر از حالت عادي پنجره توليدكند.
حداقل: پورتلت حداقل خروجي را ارسال مي‌كند.
علاوه بر حالات فوق، JSR168 امكان تعريف حالات پنجره ويژه را نيز فراهم آورده است.
پورتلت مي‌تواند در هر يك از حالات فوق فراخوانده شود، اما مي‌تواند markup يكساني را براي هر سه حالت توليد كند.

4-5. ذخيره ثابت
پورتلت مي‌تواند داده‌هاي ثابت كاربر خاصي را با كمك آبجكت Portlet Preferences ذخيره كند.Preferenceها در فاز action خوانده و نوشته و در فاز render، فقط خوانده مي‌شوند. Edit، mode مناسبي براي نوشتن preferenceهاست و براي كاربر صفحه نمايش سفارشي تهيه مي‌كند. Preferenceها مي‌توانند به صورت رشته يا مقادير آرايه رشته باشند و مي‌توان آنها را با مقادير پيش فرض در توصيف كننده تنظيم نمود. مشخصات پورتلت و preferenceها در توصيف‌كننده، پورتلتي به نام Portlet entity تعريف مي‌كنند.
مفهوم session مبتني بر http session است كه براي برنامه‌هاي وب تعريف مي‌شود. از آنجائيكه برنامه‌هاي پورتلت برنامه‌هاي وب هستند، از همان sessionهاي سرولت استفاده مي‌كنند. براي اينكه پورتلت‌ها بتوانند داده‌هاي موقتي پورتلت را ذخيره نمايند، حوزه session،پيش فرض حوزه پورتلت است. پورتلت در اين حوزه مي‌تواند اطلاعات مورد نياز درخواستهاي كاربر و ويژه موجوديت پورتلت را ذخيره نمايد. صفات ذخيره شده در اين حوزه، پيشوند دارند تا از بازنويسي دو پورتلت (يا دو موجوديت با يك تعريف پورتلت) ممانعت بعمل آيد.
JSR168 از حوزه Web application نيز پشتيباني مي‌كند. در اين حوزه هر جزء برنامه وب مي‌تواند به اطلاعات دسترسي پيداكند. اين اطلاعات براي تبادل وضعيت گذرا در بين اجزای مختلف يك برنامه وب (مثلا بين پورتلت و سرولت) به كار مي‌رود.


4-6. لحاظ نمودن سرولت‌ها/صفحات JSP
پورتلت براي پشتيباني از الگوي Model-View-Controller بايد بتواند محتواي توليد شده از سرولت‌ها و صفحات JSP را لحاظ نمايد. بدين ترتيب پورتلت همانند كنترل كننده عمل و bean را با داده‌ها پر مي‌كند و صفحه JSP را در خروجي render لحاظ مي‌نمايد.
مكانيزم لحاظ نمودن سرولت‌ها و صفحات JSP در JSR168 همانند سرولت API است. درخواست از طريق زمينه پورتلت براي مسير مورد نظر بازيابي و سپس متد (include) بر روي آبجكت فرستنده درخواست (request-dispatcher)و فراخواني مي‌شود.

4-7. تنظيم با WSRP
WSRP محتواي توليد شده توسط پورتلت‌ها را مجتمع مي‌سازد. اين پورتلت‌ها بر روي ماشين‌هاي راه‌دور در حال اجرا هستند و از محيطهاي مختلف برنامه‌نويسي نظير J2EE، Net. استفاده مي‌كنند. سرويس‌هاي WSRP ارائه‌گرا هستند. سرويس‌هايي نيز به صورت Plug، Play با پورتالها يا ساير برنامه‌ها کار می کنند. بدين‌ترتيب شركتها مي‌توانند محتوا يا برنامه را بي‌نياز از تطبيق دستي محتوا يا برنامه تهيه كنند. پورتالهامي‌توانند به سهولت سرويس‌هاي WSRP را بي‌نياز از برنامه‌نويسي مجتمع سازند.
JSR168 مفاهيم بين JSR168 وWSRP را منطبق ساخته است. در ذيل مفاهيم عمده در استاندارد مذكور آمده است:
modeهاي پورتلت و حالات پنجره به طور كامل منطبقند.
كد‌گذاري و ساخت اشاره‌گرهاي URL به پورتلت به طور كامل منطبقند.
هر دو استاندارد تعامل كاربر با پورتلت را با فاز‌هاي render، action دارند.
وضعيتي كه امكان گسستگي پورتلت و نمايش آن را در فراخواني‌هاي بعدي render فراهم مي‌آورد، در WSRPتحت عنوان navigational state و در JSR168 با پارامتر‌هاي render پشتيباني مي‌شود.
هر دو استاندارد حالت گذرا را در درخواستها با session ذخيره مي‌كنند. Session ID در WSRP هنگام نگارش فراخواني‌هاي WPSR به پورتلت‌هاي JSR168 وJSR168session اشاره مي‌كند و بالعكس.
ذخيره‌سازي حالت ثابت براي خصوصي‌سازي ارسال پورتلت در WSRP با ويژگي‌هاي انواع اختياري صورت مي‌گيرد، در حاليكه JSR168 فقط از رشته يا آرايه پشتيباني مي‌كند. به عبارتي توليدكنندگان WSRP مبتني بر JSR168 فقط زير مجموعه‌اي از عملكرد‌هاي WSRP را بكار مي‌برند.
اطلاعات مربوط به فراخواني پورتلت در WSRP، RegistrationData و در JSR168، Portlet Context نام دارد. همه داده‌هايي كه در portlet context نشان داده مي‌شوند، در Registration Data نيز وجود دارند.
همانگونه كه در فهرست فوق مشاهده مي‌شود، همه اين مفاهيم، انطباق بين JSR168 وWSRP را نشان مي‌دهند. لذا مي‌توانيد كانتينر‌هاي پورتلت JSR168 را كه از طريق WSRP قابل دسترسي هستند، پياده‌سازي نماييد و پورتلت‌هاي JSR168 را به صورت سرويس‌هاي WSRP نشان دهيد.

2-آيتم‌هاي پيشرفته پورتلت API
اين بخش به مفاهيم پيشرفته پورتلت API نظير دستيابي به اطلاعات كاربر، فراخواني زمينه پورتال، localization وcaching مي‌پردازد.

5-1. اطلاعات كاربر
شايد بعضي از پورتالها بخواهند markupهاي توليد شده را با توجه به اطلاعات شخصي كاربر، خصوصي نمايند. چنين اطلاعاتي اطلاعات پروفايل نام دارند و حاوي جزئياتي نظير نام كاربر، نشاني، پست الكترونيكي و غيره مي‌باشند. براي نمونه، با استفاده از پروفايل كاربر، پورتلت شرايط جوي مي‌تواند شرايط جوي شهري كه كاربر فعلا در آن زندگي مي‌كند را نشان دهد.
پورتلت API از دسترسي به اطلاعات پروفايل كاربر از طريق صفت درخواست USER-INFO به صورت نگارشی پشتيباني مي‌كند. ويژگی پورتلت، استفاده از اسامي صفت كاربر (Platform for privacy preference) 3P را توصيه مي‌كند. پورتلت مي‌تواند در تعريف كننده نصب تعريف شود، توصيف كننده‌اي كه صفات اطلاعات كاربر از طريقاين نگاشت در درخواست دسترس پذير می سازد. سپس پورتال مي‌تواند اين صفات را در زمان نصب به صفات موجود در ذخيره داده‌هاي كاربر بنگارد يا از آنها صرفنظر كند.
اطلاعات كاربر درباره تحريك action ممكن است متفاوت از اصول J2EE باشد و در اين صورت پورتلت، پورتلت راه‌دور ناميده مي‌شود. اگر پورتلت، پورتلت راه‌دور باشد (توليدكننده WSRP)، اصول J2EE مصرف كننده WSRP را نشان مي‌دهد.

5-2. زمينه پورتال (Portal Context):
پورتلت API براي سازگار نمودن پورتلت‌ها با پورتالي كه آنها را فرا مي‌خواند، portal context را فراهم مي‌آورد.اين پورتال از درخواست بازيابي مي‌شود. اين پورتلت اطلاعاتي نظير فروشنده پورتال، نسخه پورتال و ويژگي‌هاي مختص پورتال را فراهم مي‌آورد. اين اطلاعات به پورتلت امكان مي‌دهد تا از گستره‌هاي ويژه فروشنده در هنگام فراخواني توسط پورتال استفاده كند. از آنجائيكه Portal Context به درخواست ضميمه شده، ممكن است از درخواستي به درخواست ديگر تغيير يابد. اين حالت ميتواند در سناريوی راه دور اتفاق بيفتد، جايي كه يك پورتلت ممكن است از پورتال های مختلف (مصرف كننده WSRP) فراخواني شود.
5-3. Localization

ويژگی localization، استقرار را در دو سطح فراهم مي‌آورد: توصيف كننده نصب و پورتلت. در سطح توصيف كننده نصب، همه تنظيمات توسط راهبر وب سرور (توصيف پورتلت، پارامتر‌هاي initiator، نمايش نام و غيره) از جمله صفت Xml:lang نظير توصيف‌كننده نصب سرولت 4/2 ، تغيير مي‌يابد. تگ Xml:lang، تگ مشابهي را در زبانهاي مختلف (مثلا نمايش نام به انگليسي، آلماني و ژاپني) ايجاد می نمايد.
اين ويژگی در سطح پورتلت، كلاس منبع را در توصيف كننده‌اي كه حاوي نسخ localized عنوان پورتلت است، عنوان كوتاهی براي تجهيزاتی كه از نظر گرافيكي محدوديت دارند و كلمات كليدي كه عملكردهاي پورتلت را توصيف مي‌كنند، در نظر می گيرد. ويژگی نمادي را براي استقرار نمايش اسامي و مقادير توصيف‌ها توصيه مي‌كند. پورتلت مي‌تواند از طريق متد Portlet Context (Get Resource Bundle) به منبع دسترسي پيدا كند.


5-4. Caching
JSR168، پشتيباني از Caching را به صورت اعلان و برنامه‌نويسي، تعريف مي‌كند. زمان انقضای پاسخ پورتلت را مي‌توان در هر پورتلت تعريف نمود. پورتلت در زمان اجرا مي‌تواند زمان انقضا را براي پاسخ render با استفاده از ويژگي EXPIRATION_CACHE تنظيم كند.
هر درخواستي كه به اين پورتلت ارسال شود، به طور خودكار، محتواي Cach شده را منقضي مي‌كند، به عبارتي وقتي كاربري بر روي action يا render كليك مي‌كند، پورتلت آن را مستقل از زمان انقضا دريافت مي‌دارد.

5-5. قابليت گسترش
ويژگی پورتلت مكانيزم‌هاي متعددي دارد كه به فروشندگان پورتال امكان مي‌دهد تا گستره‌هاي ويژه‌شان را لحاظ نمايند. اين بخش مهمترين اين مكانيزم‌ها را توضيح مي‌دهد: ويژگي‌هاي مختص فروشنده، modeهاي سفارشي پورتلت و حالات سفارشي پنجره. همانگونه كه پيشتر توضيح داده شد، پورتلت مي‌تواند اطلاعاتي را درباره گستره‌هاي پشتيباني شده از طريق portal context كسب نمايد.

3-ويژگي‌ها
ويژگي‌ها با تنظيمات مختص فروشنده بين پورتلت و كانتينر پورتلت و بين پورتلت و پورتال، ارتباط برقرار مي‌سازند.
اين ويژگي‌ها را مي‌توان در JSR168 يافت. پورتلت مي‌تواند ويژگي‌هاي String را با متد getproperty از:
ActionRequest: براي دريافت ويژگي‌هايي كه مختص action-request هستند.
RenderRequest :براي دريافت ويژگي‌هايي كه مختص render-request هستند.
PortalContext :براي دريافت ويژگي‌هايي كه مختص پورتال هستند و براي درخواست مختلف تغيير نمي‌كنند، بخواند.
پورتلت مي‌تواند ويژگي‌هاي String را با متد Setproperty در:
ActionResponse - :براي تنظيم ويژگي‌ها در پاسخ به درخواست action و
RenderResponse - :براي تنظيم ويژگي‌ها در پاسخ به درخواست renderبنويسد.

4-Modeهاي سفارشي پورتلت و حالات پنجره
اگر برنامه كاربردي پورتلت از Modeهاي ديگر پورتلت يا حالات پنجره (به غير از آنچه در ويژگی پورتلت تعريف شده) استفاده مي‌كند، مي‌تواند آنها را در توصيف كننده نصب اعلان كند. در زمان نصب، Modeهاي تعريف شده سفارشي پورتلت و حالات پنجره يا در Modeهاي پورتلت مختص فروشنده نگاشته شده يا از آن صرفنظر شده است. پورتلت مي‌تواند فقط از Modeهاي پورتلت يا حالات پنجره كه پورتال پشتيباني مي‌كند، استفاده كند. پورتلت مي‌تواند از متد‌هاي Get Supported Portlet Modes، Get Supported Window States براي بازيابي Modeهاي پورتلت و حالات پنجره استفاده كند. پورتلت مي‌تواند Modeهاي سفارشي پورتلت و حالات پنجره را در توصيف كننده نصب با استفاده از تگ‌هاي custom-portlet-mode، custom-window-state تعريف كند.

5-بسته‌بندي و نصب
منابع برنامه كاربردي پورتلت، پورتلت‌ها و توصيف‌كننده‌هاي نصب، می توانند در يك آرشيو برنامه نصب؛ بسته‌بندي شوند. برنامه‌هاي كاربردي پورتلت برخلاف برنامه كاربردي وب سرولت، حاوي دو توصيف كننده نصب هستند: يكي براي مشخص‌سازي منابع برنامه كاربردي وب (web.xml) و يكي براي مشخص سازي منابع پورتلت (Portlet.xml). منابعي كه پورتلت نيستند بايد در توصيف كننده نصب web.xml مشخص گردند. همه تنظيمات پورتلت‌ها بايد در فايلي به نام portlet.xml تعريف شوند. اين قانون سه استثنا دارد. موارد ذيل براي همه برنامه‌هاي كاربردي وب مجاز هستند:
·توصيف برنامه كاربردي پورتلت
·نام برنامه كاربردي پورتلت
·نقش امنيتي برنامه كاربردي پورتلت
در نتيجه نصب دو فايل توصيف كننده، نصب برنامه پورتلت طی دو مرحله صورت می گيرد كه در اين دو مرحله برنامه وب در سرور برنامه اجرا می شوند و پورتلت‌ها در سرور پورتال نصب مي‌شوند.
همواره فايل Portlet.xml فقط يك برنامه پورتلت خاص را توصيف مي‌كند. براي ساخت كپي برنامه پورتلت با تنظيمات مختلف، بايد برنامه پورتلت جديد ساخته شود. شكل 4 و 5 تعريف كامل فايل portlet.xml را نشان مي‌دهند. شكل 4 تنظيماتي را كه مي‌توانند در سطح برنامه كاربردي بكار روند و شكل 5 تنظيماتي را كه در سطح پورتلت بكار مي‌روند، نشان مي‌دهد.
اولين نسخه ويژگی پورتلت، پورتلت API جامع و توانايي را تعريف مي‌كند كه تمام نياز‌هاي برنامه‌هاي كاربردي ساده‌تر پورتلت رابرآورده مي‌سازد.نسخ آتي اين ويژگی، احتياجات برنامه‌هاي كاربردي پيچيده‌تر را كه به تعاملات بيشتر بين پورتلت‌ها نياز دارد، پاسخگو خواهند بود.

1-نتيجه گيری
معماری پورتال بر اساس پورتلت ها شکل می گيرد و ويژگی خاص اين پورتلت ها آنها را نسبت به ساير API های مرسوم متمايز ساخته است.
همانطور که گذشت، JSR ويژگی پورتلت را برای غلبه بر مشکلات ناشی از اجزای ناهمگون پورتلتها (API) و نيز ايجاد قابليت تعامل ميان پورتلت ها و پورتالها تهيه نموده است. از ميان اهدافی که JSR168 دنبال می کند، ايجاد مکانيزمی جهت ذخيره سازی داده های ثابت و گذرا برای پورتلت ها مهمترين هدف به شمار می آيد. نقشی که کانتينر پورتلت از حيث محيط و زمان اجرای پورتلت بر عهده دارد، در خور توجه و بررسیاست. چرا که اساسا کانتينر، حاوی پورتلت ها است و چرخه حياتشان را کنترل می کند. کانتينر همچنين اطلاعات مربوط به پورتال را با کمک SPI(Service Provider Interface) بازيابی می کند. از سوی ديگر، محتوای توليد شده توسط هر پورتلت که اصطلاحا Fragment نام دارد، در نهايت به صورت مجموعه ای از Fragmentها صفحه پورتال را شکل می دهد.


به غير از پورتلت و کانتينر آن، جزء ديگری به عنوان واسط پورتلت در ميان است که کار آغاز، خواندن، اجرا و نيز حذف محتويات پورتلت را بر عهده دارد. پورتلت، با توجه به نوع عملکرد آن دارای سه حالت اساسی است. هر يک از اين حالات بنا بر فعاليتی که برای پورتلت در نظر گرفته شده است، طراحی و اجرا می شوند. ديگر مباحثی که در ارتباط با پورتلت و ويژگی آن مطرح می شود جنبه فرعی و ثانوی دارند که در مراتب تخصصی تر به صورت مشروح می توانند مورد بررسی قرار بگيرند. مجموعه اين مطالب تشکيل دهنده زيربنای فنی و ساختاری يک Interface از يک پورتال هستند که در مقابل چشمان کاربران قرار می گيرد.

منبع: http://ictarticle.blogfa.com (http://ictarticle.blogfa.com/) /