*آشنـــایی با رشته های علوم پزشکـــی*

[امید عباسی]

http://www.studentdoctor.net/loans/images/doctor.jpg
هدف :
هدف تربيت پزشك عمومي با خصوصيات زير است:
1) در راه آشنايي بيشتر با مكتب و تزكيه و تعالي روح كوشا باشد. كمك به تامين بهداشت و درمان دردهاي مردم را وسيله‌اي براي رضاي خدا و تقرب به او بداند.
2) با فرهنگ اسلامي و نظام جمهوري اسلامي آشنا باشد و خود را ملزم به رعايت قوانين و مقررات حاكم به جامعه اسلامي بداند.
3) از شناخت مسائل عمده بهداشت و درمان و نظام ارائه خدمات بهداشتي و درماني كشور به قدر كافي برخوردار و از مسئوليت‌ها و وظايف خود در اين نظام آگاه باشد.
4) قابليت علمي و عملي كافي در تشخيص بيماري‌ها و ارجاع بيماران به سطوح بالاتر بهداشتي و درماني كشور و شركت در برنامه‌هاي پيشگيري و بهداشت عمومي را دار باشد.
5) قادر به استفاده از آخرين منابع علمي و بهره‌گيري از اطلاعات جديد كار خود باشد.
دوره آموزش دكتراي حرفه‌اي پزشكي شامل مراحل زير است:
الف ) علوم پايه: طول اين دوره 2 سال است كه در پايان اين دوره دانشجو در آزموني شامل كليه دروس اين دوره شركت مي‌كند و در صورت موفقيت به دوره بعدي راه مي‌يابد. هر دانشجو حداكثر دوبار مي‌تواند در اين آزمون شركت كند.
ب) فيزيوپاتولوژي : طول اين دوره 6 ماه است و طي آن دانشجو ضمن آگاهي از مباني فيزيولوژيك ، با مكانيزم بيماريها و عوامل موثر در آنها به طريق تحليل گرانه آشنا مي‌شود و نشانه‌هاي بيماريها و تشخيص و درمان آنها را ياد مي‌گيرد.
ج ) كارآموزي باليني : طول اين دوره 20 ماه است و هدف شناخت آثار و علائم بيماريها از ديدگاه باليني و آزمايشگاهي به دست آوردن توانايي‌هاي لازم در به كاربردن انديشه ، استدلال و نتيجه‌گيري سريع، به منظور برخورد منطقي و صحيح با بيمار و طراحي عمليات پيشگيري درماني است.
د) كارورزي باليني: طول دوره 18 ماه است و هدف پرورش مهارتها، تقويت قدرت تصميم‌گيري ، افزايش اتكاء به نفس و تكميل پرورش انديشه از طريق رويارويي مستقيم كارورز با مسائل بهداشتي ، درماني و تقبل مسووليت مستقيم امور بهداشتي، درماني به عهده همه است.
هـ ) كارورزي: دانشجويان قبل از شروع مرحله كارورزي ، در كنكور كارورزي كه شامل كلياتي از دروس پايه و اصلي و عمومي فيزيولوژي علوم باليني است و به طور سراسري برگزار مي‌شود شركت مي‌كنند چون گذراندن موفقيت‌آميز اين آزمون براي راه‌يابي به دوره كارورزي ضروري است. فارغ‌التحصيلان ملزم به خدمت در مناطق محروم كشور هستند.
تواناييهاي فارغ‌التحصيلان
فارغ‌التحصيلان اين رشته مي‌توانند بعد از پايان تحصيلات، مسووليتهاي متفاوتي را عهده‌دار شوند، از آن جمله مي‌توان به موارد زير اشاره نمود:
1) تشخيص – درمان و پيگيري بيماران در مطبهاي شخصي، درمانگاهها و بيمارستانها.
2) مديريت و سرپرستي مراكز ارائه خدمات بهداشتي و درماني.
3) مشاركت در امر تحصيلي و پژوهشي در ارتباط با بيماريهاي مختلف.
دوره پزشكي شامل 4 مرحله : علوم پايه ، فيزيوپاتولوژي (نشانه‌شناسي) ، كارآموزي و كارورزي مي‌باشد. مرحله علوم پايه درواقع عامل ارتباطي‌اي بين درسهاي دبيرستان و پايه با درسهاي تخصصي پزشكي است، بدين ترتيب كه شامل آن قسمت از درسهاي پايه است كه به بدن انسان مربوط مي‌شود؛ براي مثال، بيوشيمي قسمتي از علم شيمي است كه در مورد شيمي بدن موجود زنده (در اين‌جا انسان)‌ صحبت مي‌كند و همين‌طور ساير درسهاي اين مرحله كه در بخش درسها شرح داده مي‌شوند. مرحله شناخت نشانه و علايم بيماري و چگونگي پيدايش علايم بيماري، در ارتباط با عامل بيماري‌زا و چگونگي پيدا كردن آن در معاينه‌ها و آموزش نظري دستگاههاي تشخيص ، بدون توجه به درمان است. در اين دوره ، دانشجو مفهوم بيماري و علايم آن و نحوه تشخيص آن را به صورت نظري مطالعه نموده،‌ چگونگي آن را با توجه به درسهاي علوم پايه فرا مي‌گيرد.
مرحله بعدي شامل دوره كارآموزي (استاژري) است كه دانشجو در اين مرحله ، به بيمارستان و بالين بيماران مي‌رود و در كنار درسهاي نظري، روشهاي تشخيص و درماني را در بالين بيمار مي‌آموزد. در اين قسمت، استادان در مورد هر بيمار، توضيحات لازم را به دانشجويان ارائه مي‌دهند و دانشجو نيز زيرنظر استاد، فرآيندهاي معاينه باليني و فنون تشخيص را به كار مي‌برد و شيوه درمان و تجويز دارو را نيز در هر مورد مي‌آموزد. در اين مرحله درسهاي نظري نيز ارائه مي‌شود كه مكمل كار باليني در بخش خواهد بود.
مرحله بعد دوره كارورزي (انترني) است ، دانشجو پس از فراگيري راههاي تشخيص و درمان به صورت مستقل و با نظارت كلي روزانه استادان ، اقدام به بيماريابي، تشخيص و درمان نموده، مواد آموخته شده در مرحله كارآموزي (استاژري) را در عمل به كار مي‌برد و تجربه مي‌اندوزد.
در كل دوره پزشكي عمومي دو امتحان اصلي (حياتي) وجود دارد كه شامل امتحان جامع علوم پايه و ديگري امتحان جامع پرانترني مي‌باشد. قبولي در اين دو امتحان، لازمه ورود به مرحله بعدي است.
آينده شغلي ، بازار كار ، درآمد:
عمده‌ترين موقعيتهاي شغلي كه بيشتر پزشكان مي‌توانند جذب آنها شوند، عبارتنداز:
الف ) مطبهاي شخصي كه بر حسب تمايل پزشك و نياز منطقه در شهرها و روستاها داير مي‌گردد و پزشكان ويزيت مراجعان را در مطبها انجام مي‌دهند.
ب ) بيمارستانها و درمانگاههاي خصوصي و دولتي كه در آنها پزشكان به تشخيص و درمان بيماريهاي مراجعان خود مي‌پردازند.
ج ) مراكز بهداشتي درماني شهري يا روستايي كه اغلب مديريت و سرپرستي اين مراكز به عهده پزشكان عمومي مي‌باشد و همچنين اين مراكز از پزشكان عمومي براي تشخيص، درمان و پيگيري بيماريها نيز استفاده مي‌نمايند.
توانايي‌هاي مورد نياز و قابل توصيه :
سلامت تن و روان برابر ضوابط مربوط به تشخيص كميسيون پزشكي متعهد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي براي داوطلبان رشته پزشكي امري ضروري است.
علاوه بر آن داوطلبان ورود به رشته پزشكي بايد از دانش و علاقه بالايي در زمينه درسهاي زيست‌شناسي و علوم پايه نيز برخوردار بوده، دقت كافي و حوصله زياد در زمينه فراگيري جزئيايت مربوط به بيماري‌هاي مختلف را داشته باشند.
وضعيت ادامه تحصيل در مقاطع بالاتر :
ادامه تحصيل دانشجويان رشته پزشكي بعد از اتمام دوره پزشكي عمومي در دو مرحله امكان‌پذير است:
الف ) ادامه تحصيل در رشته‌هاي تخصصي باليني كه داوطلب بعد از قبولي در امتحان پذيرش دستياري سراسري كشور مي‌تواند در رشته‌هاي تخصصي كه در حال حاضر در داخل كشور ارائه مي‌شوند ادامه تحصيل دهد.
رشته‌هاي تخصصي باليني در حال حاضر شامل 23 رشته مي‌باشد كه عبارتند از : جراحي عمومي ،‌ جراحي مغز و اعصاب، جراحي استخوان و مفاصل (ارتوپدي) ، جراحي كليه و مجاري ادراري تناسلي (ارولوژي) ، بيماريهاي اعصاب، بيماريهاي داخلي ، بيماريهاي عفوني و گرمسيري ، بيماريهاي قلب و عروق ، بيماريهاي كودكان، بي‌هوش ، پزشكي اجتماعي، پزشكي هسته‌اي ، آسيب‌شناسي (پاتولوژي) ، پوست ، پزشكي فيزيكي و توان‌بخشي، چشم‌پزشكي ، پرتودرماني (راديوتراپي) ، پرتوشناسي تشخيصي (راديولوژي) ، زنان و زايمان ، روان‌پزشكي، گوش و حلق و بيني ، پزشكي قانوني و طب كار مي‌باشد.
ب) ادامه تحصيل در رشته‌هاي علوم پايه ، فارغ‌التحصيلان رشته پزشكي مي‌توانند در تخصصهاي علوم پايه پزشكي نظير فيزيولوژي ، ايمونولوژي، ژنتيك، ويروس‌شناسي پزشكي، ميكروب‌شناسي پزشكي ، انگل‌شناسي پزشكي، بيوشيمي ، آمار حياتي و تغذيه نيز شركت نمايند.
دوره علوم پايه
مرحله علوم پايه، اولين مرحله آموزش پزشكي بوده، مدت اين مرحله دو سال است. در اين مرحله ، دانشجويان بخش اول درسهاي عمومي و درسهاي پايه و اصلي را مي‌گذرانند. هدف از اين مرحله، آموزش ساختمان بدن انسان و اعمال فيزيولوژيك و نقش آن در سلامت انسان و همچنين شناخت عوامل بيولوژيك بيماري‌زا و شيوه‌هاي دفاعي بدن در برابر آنها و اصول آسيبهاي بدن انسان و آشنا ساختن دانشجو با اصول مسائل بهداشتي است. دانشجويان بايد در هر نيمسال تحصيلي 20 واحد درسي ارائه شده از طرف دانشكده را به طور اجباري بگذرانند. حداكثر زمان مجاز براي گذراندن اين مرحله 3 سال است .
در ذيل به شرح برخي از اين درسها مي‌پردازيم :
بيوشيمي: مربوط به بدن موجودات زنده و انسان است. در اين درس، با شيمي آلي مولكولها و اتمها و واكنشهاي آنها در بدن آشنا مي‌شويم.
آناتومي: در آناتومي، دانشجو با كليه ساختهاي بدن شامل انواع ماهيچه‌ها ، استخوانها، اعصاب و احشا و با محل آنها و اعضاي مجاور آنها به طور دقيق و در حالت طبيعي بدن، آشنا مي‌شود، به طوري كه بتواند اجزاي هر ناحيه را به صورت سه بعدي شناسايي كند.
فيزيولوژي : در اين درس چگونگي عملكرد اندامها و بافتها مورد مطالعه قرار مي‌گيرد؛ به اين ترتيب كه دانشجو بعد از آشنايي با آناتومي و بافت‌شناسي اندامها با شيوه عمل آنها در شرايط مختلف و در وضعيتهاي ويژه آشنا مي‌شود.
ايمونولوژي: اين درس به بررسي سازمان دفاعي بدن ، سلولهاي دفاعي و واكنشهاي موثر در اين شبكه مي‌پردازد.
انگل‌شناسي: اين درس به انگلهاي موثر در ايجاد بيماريهاي انساني اعم از حشرات ، كرمها ، قارچهار و غيره مي‌پردازد. در اين درس‌، اين انگلها به طور دقيق شناسايي شده، در درس عملي نيز مورد بررسي قرار خواهد گرفت و به اين وسيله چشم دانشجو با انواع انگلها آشنا مي‌گردد.
پاتولوژي عمومي : در اين درس انواع آسيبهاي بافتي و تغييرهاي بافتهاي بدن در هنگام بروز يك ناهنجاري ، تحريك و يا آزار مورد بررسي قرار مي‌گيرد.
دوره فيزيوپاتولوژي (نشانه شناسي)
مدت مرحله دوم شش ماه است. در اين مرحله دانشجو پس از اين كه با آموختن درسهاي فيزيولوژي به چگونگي عملكرد طبيعي سازمان بدن پي‌ برد و در درس پاتولوژي وضعيت واكنشهاي بدن در بيماري و تغييرهاي بافتها را در هنگام ورود عوامل مضر به خوبي فراگرفت، به مرحله‌اي مي‌رسد كه اكنون بايد بتواند با تلفيق اين دو ، واكنشهاي بدن را در هنگام يك بيماري از زمان شروع تا انتهاي آن دنبال كرده، سلسله توالي نشانه‌هاي آشكار و ماهيت يكايك آنها را شناسايي كند.
در اين قسمت دانشجو در مقطعهايي كه با عنوان كورس (دوره)‌از آن ياد مي‌شود، يك سرفصل از بيماريهاي داخلي مثل بيماريهاي خون را به طور مشروح مطالعه مي‌كند و در هر قسمت، عوامل شروع كننده، شيوه عمل، واكنش بدن ، سير بيماري و نشانه‌هاي اختصاصي مربوط را بررسي مي‌نمايد. اين مطالعه صرفا شامل نشانه‌شناسي بيماريهاست و شامل مباحث درمان و تشخيص در بالين بيمار و معاينه‌هاي فيزيكي نمي‌شود. در اين دوره دانشجو، فارماكولوژي را به صورت مروري كلي بر دسته‌هاي دارويي و چگونگي اثر داروها، مي‌گذراند. اين آشنايي با فارماكولوژي به صورت كلي بوده، دسته‌هاي اختصاصي داروها و راههاي تجويز آنها رد هر بيماري ، در فارماكولوژي اختصاصي به طور مشروح مورد مطالعه قرار خواهد گرفت.
دوره كارآموزي (استاژري)
دوره سوم كه از آن به عنوان دوره كارآموزي ياد مي‌شود، شامل دو مجموعه درسهاي نظري و كار عملي است. اساس تدريس درسهاي نظري مانند ساير درسهاي علوم پايه و فيزيوپاتولوژي است ولي در برنامه عملي، دانشجو در بالين بيمار با مجموعه‌اي از دانسته‌هاي نظري خود با نشانه‌هاي بيماي به صورت مستقيم مواجه مي‌شود و با صحبت با بيمار و به دست آوردن تاريخچه بيماري، نوع آن را تشخيص داده، اقدامهاي درماني لازم را فراخواهد گرفت. برنامه كار در دوره كارآموزي به طور خلاصه شامل كنفرانسهاي صبحگاهي در مورد بيماران بستري در بخش، صحبت در بالين توسط استاد مربوط و يادگيري معاينه‌ها و گرفتن شرح حال، انجام كارهاي تشخيصي و تا حدودي نسخه‌نويسي است. عموما درسهاي نظري بعد از ظهرها تدريس مي‌شود و صبحها به كار در بيمارستان و برنامه‌هاي آن اختصاص دارد. زمان گذراندن كارآموزي باليني به طور مطلوب 20 ماه و حداكثر 27 ماه است كه طي آن ، دوره‌هاي داخلي ، جراحي ،‌ كودكان ، زنان و زايمان ، چشم ، گوش و حلق و بيني ، روان‌پزشكي ، راديولوژي و پوست و واحدهاي باقي مانده درسهاي عمومي گذرانده مي‌شود. محل گذراندن كارآموزيها بيمارستانهاي آموزشي است.
دوره كارورزي (انترني)
دوره انترني يا كارورزي در واقع نقطه عطف آموزش باليني دانشجويان رشته پزشكي است. كارورز پس از آموختن علوم پزشكي و گذراندن يك دوره كارآموزي باليني در تمام بخشهاي بيمارستاني، اينك بدان حد از اطلاعات پزشكي و قضاوت باليني رسيده است كه به طور مستقل در مواجهه با بيماران قرار بگيرد و با به كار بستن عملي تمام آموخته‌ها ، به طور مستقيم با بيماران در تماس باشد و با انجام معاينه‌هاي باليني و دستور آزمايشهاي پاراكلينيك، به تشخ يص رسيده، به درمان بيمار بپردازد. اين فعاليتها همگي زير نظر استادان و دستياران مربوط صورت مي‌گيرد.
تواناييهاي فارغ‌التحصيلان دوره دكتراي تخصصي پزشكي و فرصتهاي شغلي آنان
اين فارغ‌التحصيلان مي‌توانند در بيمارستانهاي آموزشي يا غيرآموزشي كشور استخدام و كار درمان بيماران و آموزش دانشجويان رشته پزشكي و پيراپزشكي مشغول شوند. همچنين مي‌توانند به كار درمان بيماران در درمانگاههاي تخصصي يا مطبهاي خصوصي مبادرت ورزند.
رياست بيمارستانهاي دولتي يا خصوصي معمولا به عهده پزشكان متخصص است. همچنين رياست و معاونت دانشكده و دانشگاهها علوم پزشكي كشور نيز به عهده پزشكان متخصص مي‌باشد.

[Particle]

طول دوره هاي تخصص حراجي پلاستيك ( زيبايي ) و قلب و ارتوپدي چقدر هست ؟

[AvAstiN]

طول دوره هاي تخصص حراجي پلاستيك ( زيبايي ) و قلب و ارتوپدي چقدر هست ؟

جراحي پلاستيك فوق تخصص هست . كسي كه تخصص جراحي عمومي رو داره مي تونه بره فوق تخصص جراحي پلاستيك بگيره .
طول دوره دستياري جراحي عمومي ،(حداقل ) چهارساله است .
طول دوره فوق تخصص جراحي پلاستيك ، ترميمي و سوختگي ، حداقل 2.5 سال است

جراحي قلب و عروق هم فوق تخصص هست و بايد تخصص جراحي عمومي رو داشته باشن
طول دوره فوق تخصص جراحي قلب و عروق ، حداقل 3 سال است

طول دوره ارتوپدي هم 4 ساله است .

[مسلم لله]

بسم الله الرحمن الرحیم


آشنایی با رشته پزشکی


مقدمه :
مطلب قابل بیان در خصوص رشته پزشکی، طول دوره این رشته است. پشتکار درونی و حقیقی عامل موفقیت و حفظ نشاط در سپری کردن این رشته با ارزش هست، تأمل و دقت در انتخاب این رشته جایگاه ویژه ای دارد که با انتخاب آگاهانه می توان به وظایف سنگین این انتخاب به خوبی عمل کرد و در پایان سرافراز و پیروز به درجه دکتری رسید.
پزشک عمومی با خصوصیات زیر است:

۱) در راه آشنایی بیشتر با مکتب و تزکیه و تعالی روح کوشا باشد. کمک به تامین بهداشت و درمان دردهای مردم را وسیله‌ای برای رضای خدا و تقرب به او بداند.
۲) با فرهنگ ایران آشنا باشد و خود را ملزم به رعایت قوانین و مقررات حاکم به جامعه بداند.
۳) از شناخت مسائل عمده بهداشت و درمان و نظام ارائه خدمات بهداشتی و درمانی کشور به قدر کافی برخوردار و از مسئولیت‌ها و وظایف خود در این نظام آگاه باشد.
۴) قابلیت علمی و عملی کافی در تشخیص بیماری‌ها و ارجاع بیماران به سطوح بالاتر بهداشتی و درمانی کشور و شرکت در برنامه‌های پیشگیری و بهداشت عمومی را دار باشد.
۵) قادر به استفاده از آخرین منابع علمی و بهره‌گیری از اطلاعات جدید کار خود باشد.
- نظام آموزش پزشکی عمومی شامل ۵ دوره است:

۱- علوم پایه
۲- فیزیوپاتولوژی
۳- کارآموزی بالینی
۴- کارورزی بالینی
۵- کارورزی

دوره آموزش دکترای حرفه‌ای پزشکی شامل مراحل زیر است:
الف ) علوم پایه: این دوره ضمن آشنانمودن دانشجویان با مباحث پایه، آمادگی لازم را برای یادگیری علوم بالینی در آنان بوجود می آورد.
طول این دوره ۲ سال است که در پایان این دوره دانشجو در آزمونی شامل کلیه دروس این دوره شرکت می‌کند و در صورت موفقیت به دوره بعدی راه می‌یابد. هر دانشجو حداکثر دوبار می‌تواند در این آزمون شرکت کند.
ب) فیزیوپاتولوژی : آگاهی از مبانی فیزیولوژیک، شناخت مکانیزم بیماریها و عوامل موثر در آنها نشانه های بیماریها و تشخیص و درمان آنها مطالبی است که شما می توانید آنها را فرا بگیرید.
طول این دوره ۶ ماه است و طی آن دانشجو ضمن آگاهی از مبانی فیزیولوژیک ، با مکانیزم بیماریها و عوامل موثر در آنها به طریق تحلیل گرانه آشنا می‌شود و نشانه‌های بیماریها و تشخیص و درمان آنها را یاد می‌گیرد.
ج ) کارآموزی بالینی : شناخت آثار و علائم بیماریها از دیدگاه بالینی و آزمایشگاهی و بدست آوردن توانائی های لازم در به کار بردن اندیشه، استدلال و نتیجه گیری سریع در طراحی عملیات پیشگیری و درمان است.
طول این دوره ۲۰ ماه است و هدف شناخت آثار و علائم بیماریها از دیدگاه بالینی و آزمایشگاهی به دست آوردن توانایی‌های لازم در به کاربردن اندیشه ، استدلال و نتیجه‌گیری سریع، به منظور برخورد منطقی و صحیح با بیمار و طراحی عملیات پیشگیری درمانی است.
د) کارورزی بالینی: پرورش مهارت ها، تقویت قدرت تصمیم گیری در مقابل با مسائل بهداشتی و درمانی و قبول مسئولیت در مقابل اقدام لازم هدف های این دوره مهم است.
طول دوره ۱۸ ماه است و هدف پرورش مهارتها، تقویت قدرت تصمیم‌گیری ، افزایش اتکاء به نفس و تکمیل پرورش اندیشه از طریق رویارویی مستقیم کارورز با مسائل بهداشتی ، درمانی و تقبل مسوولیت مستقیم امور بهداشتی، درمانی به عهده همه است.
هـ ) کارورزی: دانشجویان قبل از شروع مرحله کارورزی ، در کنکور کارورزی که شامل کلیاتی از دروس پایه و اصلی و عمومی فیزیولوژی علوم بالینی است و به طور سراسری برگزار می‌شود شرکت می‌کنند چون گذراندن موفقیت‌آمیز این آزمون برای راه‌یابی به دوره کارورزی ضروری است. فارغ‌التحصیلان ملزم به خدمت در مناطق محروم کشور هستند.
تواناییهای فارغ‌التحصیلان
فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند بعد از پایان تحصیلات، مسوولیتهای متفاوتی را عهده‌دار شوند، از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:



۱) تشخیص – درمان و پیگیری بیماران در مطبهای شخصی، درمانگاهها و بیمارستانها. ۲) مدیریت و سرپرستی مراکز ارائه خدمات بهداشتی و درمانی. ۳) مشارکت در امر تحصیلی و پژوهشی در ارتباط با بیماریهای مختلف.

دوره پزشکی شامل ۴ مرحله :
علوم پایه ، فیزیوپاتولوژی (نشانه‌شناسی) ، کارآموزی و کارورزی می‌باشد. مرحله علوم پایه درواقع عامل ارتباطی‌ای بین درسهای دبیرستان و پایه با درسهای تخصصی پزشکی است، بدین ترتیب که شامل آن قسمت از درسهای پایه است که به بدن انسان مربوط می‌شود؛ برای مثال، بیوشیمی قسمتی از علم شیمی است که در مورد شیمی بدن موجود زنده (در این‌جا انسان)‌ صحبت می‌کند و همین‌طور سایر درسهای این مرحله که در بخش درسها شرح داده می‌شوند. مرحله شناخت نشانه و علایم بیماری و چگونگی پیدایش علایم بیماری، در ارتباط با عامل بیماری‌زا و چگونگی پیدا کردن آن در معاینه‌ها و آموزش نظری دستگاههای تشخیص ، بدون توجه به درمان است. در این دوره ، دانشجو مفهوم بیماری و علایم آن و نحوه تشخیص آن را به صورت نظری مطالعه نموده،‌ چگونگی آن را با توجه به درسهای علوم پایه فرا می‌گیرد.
مرحله بعدی شامل دوره کارآموزی (استاژری) است که دانشجو در این مرحله ، به بیمارستان و بالین بیماران می‌رود و در کنار درسهای نظری، روشهای تشخیص و درمانی را در بالین بیمار می‌آموزد. در این قسمت، استادان در مورد هر بیمار، توضیحات لازم را به دانشجویان ارائه می‌دهند و دانشجو نیز زیرنظر استاد، فرآیندهای معاینه بالینی و فنون تشخیص را به کار می‌برد و شیوه درمان و تجویز دارو را نیز در هر مورد می‌آموزد. در این مرحله درسهای نظری نیز ارائه می‌شود که مکمل کار بالینی در بخش خواهد بود.
مرحله بعد دوره کارورزی (انترنی) است ، دانشجو پس از فراگیری راههای تشخیص و درمان به صورت مستقل و با نظارت کلی روزانه استادان ، اقدام به بیماریابی، تشخیص و درمان نموده، مواد آموخته شده در مرحله کارآموزی (استاژری) را در عمل به کار می‌برد و تجربه می‌اندوزد.
در کل دوره پزشکی عمومی دو امتحان اصلی (حیاتی) وجود دارد که شامل امتحان جامع علوم پایه و دیگری امتحان جامع پرانترنی می‌باشد. قبولی در این دو امتحان، لازمه ورود به مرحله بعدی است.

آینده شغلی ، بازار کار ، درآمد:
رشته پزشکی با همه سختی هایی که یک دانشجو در راه آن متحمل می شود متأسفانه در بازار کار خود دچار مشکلات فراوانی شده که بعضی مطالب نگران کننده آن در حد حرفهای معمولی مردم کوچه بازار درآمده ولی واقعیت هر رشته – جدای از مدیریت توانمندی که جهت جذب فارغ التحصیلان دانشگاه ها لازم است- این است که دانشجوی باانگیزه و دارای پشتکار، کار شایسته خود را می یابد.
بازار کار رشته پزشکی از منزل شخصی پزشکان شروع و تا بیمارستانها، کلینیک ها، درمانگاه ها، اورژانس ها و کلیه مراکز درمانی در بخش های دولتی و خصوصی، ورزشگاه ها و غیره گسترش می یابد و در صورت بضاعت و توانائی مالی امکان تأسیس مطب را نیز می توان یکی از بخش هایی دانست که پزشک اشتغال خود را فراهم می کند.

عمده‌ترین موقعیتهای شغلی که بیشتر پزشکان می‌توانند جذب آنها شوند، عبارتنداز:
الف ) مطبهای شخصی که بر حسب تمایل پزشک و نیاز منطقه در شهرها و روستاها دایر می‌گردد و پزشکان ویزیت مراجعان را در مطبها انجام می‌دهند.
ب ) بیمارستانها و درمانگاههای خصوصی و دولتی که در آنها پزشکان به تشخیص و درمان بیماریهای مراجعان خود می‌پردازند.
ج ) مراکز بهداشتی درمانی شهری یا روستایی که اغلب مدیریت و سرپرستی این مراکز به عهده پزشکان عمومی می‌باشد و همچنین این مراکز از پزشکان عمومی برای تشخیص، درمان و پیگیری بیماریها نیز استفاده می‌نمایند.

توانایی‌های مورد نیاز و قابل توصیه :
سلامت تن و روان برابر ضوابط مربوط به تشخیص کمیسیون پزشکی متعهد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برای داوطلبان رشته پزشکی امری ضروری است.
علاوه بر آن داوطلبان ورود به رشته پزشکی باید از دانش و علاقه بالایی در زمینه درسهای زیست‌شناسی و علوم پایه نیز برخوردار بوده، دقت کافی و حوصله زیاد در زمینه فراگیری جزئیایت مربوط به بیماری‌های مختلف را داشته باشند.

وضعیت ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر :
ادامه تحصیل دانشجویان رشته پزشکی بعد از اتمام دوره پزشکی عمومی در دو مرحله امکان‌پذیر است:
الف ) ادامه تحصیل در رشته‌های تخصصی بالینی که داوطلب بعد از قبولی در امتحان پذیرش دستیاری سراسری کشور می‌تواند در رشته‌های تخصصی که در حال حاضر در داخل کشور ارائه می‌شوند ادامه تحصیل دهد.
رشته‌های تخصصی بالینی در حال حاضر شامل ۲۳ رشته می‌باشد که عبارتند از : جراحی عمومی ،‌ جراحی مغز و اعصاب، جراحی استخوان و مفاصل (ارتوپدی) ، جراحی کلیه و مجاری ادراری تناسلی (ارولوژی) ، بیماریهای اعصاب، بیماریهای داخلی ، بیماریهای عفونی و گرمسیری ، بیماریهای قلب و عروق ، بیماریهای کودکان، بی‌هوش ، پزشکی اجتماعی، پزشکی هسته‌ای ، آسیب‌شناسی (پاتولوژی) ، پوست ، پزشکی فیزیکی و توان‌بخشی، چشم‌پزشکی ، پرتودرمانی (رادیوتراپی) ، پرتوشناسی تشخیصی (رادیولوژی) ، زنان و زایمان ، روان‌پزشکی، گوش و حلق و بینی ، پزشکی قانونی و طب کار می‌باشد.
ب) ادامه تحصیل در رشته‌های علوم پایه ، فارغ‌التحصیلان رشته پزشکی می‌توانند در تخصصهای علوم پایه پزشکی نظیر فیزیولوژی ، ایمونولوژی، ژنتیک، ویروس‌شناسی پزشکی، میکروب‌شناسی پزشکی ، انگل‌شناسی پزشکی، بیوشیمی ، آمار حیاتی و تغذیه نیز شرکت نمایند.

[مسلم لله]

لا اله الا الله


دوره علوم پایه
مرحله علوم پایه، اولین مرحله آموزش پزشکی بوده، مدت این مرحله دو سال است. در این مرحله ، دانشجویان بخش اول درسهای عمومی و درسهای پایه و اصلی را می‌گذرانند. هدف از این مرحله، آموزش ساختمان بدن انسان و اعمال فیزیولوژیک و نقش آن در سلامت انسان و همچنین شناخت عوامل بیولوژیک بیماری‌زا و شیوه‌های دفاعی بدن در برابر آنها و اصول آسیبهای بدن انسان و آشنا ساختن دانشجو با اصول مسائل بهداشتی است. دانشجویان باید در هر نیمسال تحصیلی ۲۰ واحد درسی ارائه شده از طرف دانشکده را به طور اجباری بگذرانند. حداکثر زمان مجاز برای گذراندن این مرحله ۳ سال است .
در ذیل به شرح برخی از این درسها می‌پردازیم :
بیوشیمی: مربوط به بدن موجودات زنده و انسان است. در این درس، با شیمی آلی مولکولها و اتمها و واکنشهای آنها در بدن آشنا می‌شویم.
آناتومی: در آناتومی، دانشجو با کلیه ساختهای بدن شامل انواع ماهیچه‌ها ، استخوانها، اعصاب و احشا و با محل آنها و اعضای مجاور آنها به طور دقیق و در حالت طبیعی بدن، آشنا می‌شود، به طوری که بتواند اجزای هر ناحیه را به صورت سه بعدی شناسایی کند.
فیزیولوژی : در این درس چگونگی عملکرد اندامها و بافتها مورد مطالعه قرار می‌گیرد؛ به این ترتیب که دانشجو بعد از آشنایی با آناتومی و بافت‌شناسی اندامها با شیوه عمل آنها در شرایط مختلف و در وضعیتهای ویژه آشنا می‌شود.
ایمونولوژی: این درس به بررسی سازمان دفاعی بدن ، سلولهای دفاعی و واکنشهای موثر در این شبکه می‌پردازد.
انگل‌شناسی: این درس به انگلهای موثر در ایجاد بیماریهای انسانی اعم از حشرات ، کرمها ، قارچهار و غیره می‌پردازد. در این درس‌، این انگلها به طور دقیق شناسایی شده، در درس عملی نیز مورد بررسی قرار خواهد گرفت و به این وسیله چشم دانشجو با انواع انگلها آشنا می‌گردد.
پاتولوژی عمومی : در این درس انواع آسیبهای بافتی و تغییرهای بافتهای بدن در هنگام بروز یک ناهنجاری ، تحریک و یا آزار مورد بررسی قرار می‌گیرد.
دوره فیزیوپاتولوژی (نشانه شناسی)
مدت مرحله دوم شش ماه است. در این مرحله دانشجو پس از این که با آموختن درسهای فیزیولوژی به چگونگی عملکرد طبیعی سازمان بدن پی‌ برد و در درس پاتولوژی وضعیت واکنشهای بدن در بیماری و تغییرهای بافتها را در هنگام ورود عوامل مضر به خوبی فراگرفت، به مرحله‌ای می‌رسد که اکنون باید بتواند با تلفیق این دو ، واکنشهای بدن را در هنگام یک بیماری از زمان شروع تا انتهای آن دنبال کرده، سلسله توالی نشانه‌های آشکار و ماهیت یکایک آنها را شناسایی کند.
در این قسمت دانشجو در مقطعهایی که با عنوان کورس (دوره)‌از آن یاد می‌شود، یک سرفصل از بیماریهای داخلی مثل بیماریهای خون را به طور مشروح مطالعه می‌کند و در هر قسمت، عوامل شروع کننده، شیوه عمل، واکنش بدن ، سیر بیماری و نشانه‌های اختصاصی مربوط را بررسی می‌نماید. این مطالعه صرفا شامل نشانه‌شناسی بیماریهاست و شامل مباحث درمان و تشخیص در بالین بیمار و معاینه‌های فیزیکی نمی‌شود. در این دوره دانشجو، فارماکولوژی را به صورت مروری کلی بر دسته‌های دارویی و چگونگی اثر داروها، می‌گذراند. این آشنایی با فارماکولوژی به صورت کلی بوده، دسته‌های اختصاصی داروها و راههای تجویز آنها رد هر بیماری ، در فارماکولوژی اختصاصی به طور مشروح مورد مطالعه قرار خواهد گرفت.
دوره کارآموزی (استاژری)
دوره سوم که از آن به عنوان دوره کارآموزی یاد می‌شود، شامل دو مجموعه درسهای نظری و کار عملی است. اساس تدریس درسهای نظری مانند سایر درسهای علوم پایه و فیزیوپاتولوژی است ولی در برنامه عملی، دانشجو در بالین بیمار با مجموعه‌ای از دانسته‌های نظری خود با نشانه‌های بیمای به صورت مستقیم مواجه می‌شود و با صحبت با بیمار و به دست آوردن تاریخچه بیماری، نوع آن را تشخیص داده، اقدامهای درمانی لازم را فراخواهد گرفت. برنامه کار در دوره کارآموزی به طور خلاصه شامل کنفرانسهای صبحگاهی در مورد بیماران بستری در بخش، صحبت در بالین توسط استاد مربوط و یادگیری معاینه‌ها و گرفتن شرح حال، انجام کارهای تشخیصی و تا حدودی نسخه‌نویسی است. عموما درسهای نظری بعد از ظهرها تدریس می‌شود و صبحها به کار در بیمارستان و برنامه‌های آن اختصاص دارد. زمان گذراندن کارآموزی بالینی به طور مطلوب ۲۰ ماه و حداکثر ۲۷ ماه است که طی آن ، دوره‌های داخلی ، جراحی ،‌ کودکان ، زنان و زایمان ، چشم ، گوش و حلق و بینی ، روان‌پزشکی ، رادیولوژی و پوست و واحدهای باقی مانده درسهای عمومی گذرانده می‌شود. محل گذراندن کارآموزیها بیمارستانهای آموزشی است.
دوره کارورزی (انترنی) دوره انترنی یا کارورزی در واقع نقطه عطف آموزش بالینی دانشجویان رشته پزشکی است. کارورز پس از آموختن علوم پزشکی و گذراندن یک دوره کارآموزی بالینی در تمام بخشهای بیمارستانی، اینک بدان حد از اطلاعات پزشکی و قضاوت بالینی رسیده است که به طور مستقل در مواجهه با بیماران قرار بگیرد و با به کار بستن عملی تمام آموخته‌ها ، به طور مستقیم با بیماران در تماس باشد و با انجام معاینه‌های بالینی و دستور آزمایشهای پاراکلینیک، به تشخ یص رسیده، به درمان بیمار بپردازد. این فعالیتها همگی زیر نظر استادان و دستیاران مربوط صورت می‌گیرد.
تواناییهای فارغ‌التحصیلان دوره دکترای تخصصی پزشکی و فرصتهای شغلی آنان
این فارغ‌التحصیلان می‌توانند در بیمارستانهای آموزشی یا غیرآموزشی کشور استخدام و کار درمان بیماران و آموزش دانشجویان رشته پزشکی و پیراپزشکی مشغول شوند. همچنین می‌توانند به کار درمان بیماران در درمانگاههای تخصصی یا مطبهای خصوصی مبادرت ورزند.
ریاست بیمارستانهای دولتی یا خصوصی معمولا به عهده پزشکان متخصص است. همچنین ریاست و معاونت دانشکده و دانشگاهها علوم پزشکی کشور نیز به عهده پزشکان متخصص می‌باشد.

[مسلم لله]

الله اکبر


منبع تمام مطالب فوق سایت پزشکان بدون مرز میباشد.
www.pezeshk.us

[yas-90]

سلام دوستان
لیست رشته های علوم پزشکی که به مرور کامل میشن و با کلیک روی اونها راحت بهشون دسترسی پیدا میکنید

رشته پزشکی (http://www.njavan.com/forum/showthread.php?126223-%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%DB%8C-%D8%B1%D8%B4%D8%AA%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B4%D8%A7%D8%AE%D9%87-%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85-%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C&p=351771&viewfull=1#post351771)

رشته دندانپزشکی
(http://www.njavan.com/forum/showthread.php?126223-%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%DB%8C-%D8%B1%D8%B4%D8%AA%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B4%D8%A7%D8%AE%D9%87-%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85-%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C&p=351789&viewfull=1#post351789)
رشته داروسازی

(http://www.njavan.com/forum/showthread.php?126223-%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%DB%8C-%D8%B1%D8%B4%D8%AA%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B4%D8%A7%D8%AE%D9%87-%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85-%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C&p=354385&viewfull=1#post354385)رشته فیزیوتراپی (http://www.njavan.com/forum/showthread.php?126223-%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%DB%8C-%D8%B1%D8%B4%D8%AA%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B4%D8%A7%D8%AE%D9%87-%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85-%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C&p=354406&viewfull=1#post354406)

(http://www.njavan.com/forum/showthread.php?126223-%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%DB%8C-%D8%B1%D8%B4%D8%AA%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B4%D8%A7%D8%AE%D9%87-%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85-%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C&p=354385&viewfull=1#post354385)رشته دامپزشکی (http://www.njavan.com/forum/showthread.php?126223-%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%DB%8C-%D8%B1%D8%B4%D8%AA%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B4%D8%A7%D8%AE%D9%87-%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85-%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C&p=362085&viewfull=1#post362085)

[yas-90]

رشته پزشکی


پزشک عمومی با خصوصیات زیر است:

۱) در راه آشنایی بیشتر با مکتب و تزکیه و تعالی روح کوشا باشد. کمک به تامین بهداشت و درمان دردهای مردم را وسیله‌ای برای رضای خدا و تقرب به او بداند.
۲) با فرهنگ ایران آشنا باشد و خود را ملزم به رعایت قوانین و مقررات حاکم به جامعه بداند.
۳) از شناخت مسائل عمده بهداشت و درمان و نظام ارائه خدمات بهداشتی و درمانی کشور به قدر کافی برخوردار و از مسئولیت‌ها و وظایف خود در این نظام آگاه باشد.
۴) قابلیت علمی و عملی کافی در تشخیص بیماری‌ها و ارجاع بیماران به سطوح بالاتر بهداشتی و درمانی کشور و شرکت در برنامه‌های پیشگیری و بهداشت عمومی را دار باشد.
۵) قادر به استفاده از آخرین منابع علمی و بهره‌گیری از اطلاعات جدید کار خود باشد.



- نظام آموزش پزشکی عمومی شامل ۵ دوره است:

۱- علوم پایه
۲- فیزیوپاتولوژی
۳- کارآموزی بالینی
۴- کارورزی بالینی
۵- کارورزی



دوره آموزش دکترای حرفه‌ای پزشکی شامل مراحل زیر است:
الف ) علوم پایه: این دوره ضمن آشنانمودن دانشجویان با مباحث پایه، آمادگی لازم را برای یادگیری علوم بالینی در آنان بوجود می آورد.

طول این دوره ۲ سال است (البته فکر کنم بیشتر از دوساله )که در پایان این دوره دانشجو در آزمونی شامل کلیه دروس این دوره شرکت می‌کند و در صورت موفقیت به دوره بعدی راه می‌یابد. هر دانشجو حداکثر دوبار می‌تواند در این آزمون شرکت کند.

ب) فیزیوپاتولوژی : آگاهی از مبانی فیزیولوژیک، شناخت مکانیزم بیماریها و عوامل موثر در آنها نشانه های بیماریها و تشخیص و درمان آنها مطالبی است که شما می توانید آنها را فرا بگیرید.

طول این دوره ۶ ماه است و طی آن دانشجو ضمن آگاهی از مبانی فیزیولوژیک ، با مکانیزم بیماریها و عوامل موثر در آنها به طریق تحلیل گرانه آشنا می‌شود و نشانه‌های بیماریها و تشخیص و درمان آنها را یاد می‌گیرد.

ج ) کارآموزی بالینی : شناخت آثار و علائم بیماریها از دیدگاه بالینی و آزمایشگاهی و بدست آوردن توانائی های لازم در به کار بردن اندیشه، استدلال و نتیجه گیری سریع در طراحی عملیات پیشگیری و درمان است.

طول این دوره ۲۰ ماه است و هدف شناخت آثار و علائم بیماریها از دیدگاه بالینی و آزمایشگاهی به دست آوردن توانایی‌های لازم در به کاربردن اندیشه ، استدلال و نتیجه‌گیری سریع، به منظور برخورد منطقی و صحیح با بیمار و طراحی عملیات پیشگیری درمانی است.

د) کارورزی بالینی: پرورش مهارت ها، تقویت قدرت تصمیم گیری در مقابل با مسائل بهداشتی و درمانی و قبول مسئولیت در مقابل اقدام لازم هدف های این دوره مهم است.
طول دوره ۱۸ ماه است و هدف پرورش مهارتها، تقویت قدرت تصمیم‌گیری ، افزایش اتکاء به نفس و تکمیل پرورش اندیشه از طریق رویارویی مستقیم کارورز با مسائل بهداشتی ، درمانی و تقبل مسوولیت مستقیم امور بهداشتی، درمانی به عهده همه است.

هـ ) کارورزی: دانشجویان قبل از شروع مرحله کارورزی ، در کنکور کارورزی که شامل کلیاتی از دروس پایه و اصلی و عمومی فیزیولوژی علوم بالینی است و به طور سراسری برگزار می‌شود شرکت می‌کنند چون گذراندن موفقیت‌آمیز این آزمون برای راه‌یابی به دوره کارورزی ضروری است. فارغ‌التحصیلان ملزم به خدمت در مناطق محروم کشور هستند.

تواناییهای فارغ‌التحصیلان

فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند بعد از پایان تحصیلات، مسوولیتهای متفاوتی را عهده‌دار شوند، از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

۱) تشخیص – درمان و پیگیری بیماران در مطبهای شخصی، درمانگاهها و بیمارستانها.
۲) مدیریت و سرپرستی مراکز ارائه خدمات بهداشتی و درمانی.
۳) مشارکت در امر تحصیلی و پژوهشی در ارتباط با بیماریهای مختلف.



دوره پزشکی شامل ۴ مرحله : علوم پایه ، فیزیوپاتولوژی (نشانه‌شناسی) ، کارآموزی و کارورزی می‌باشد. مرحله علوم پایه درواقع عامل ارتباطی‌ای بین درسهای دبیرستان و پایه با درسهای تخصصی پزشکی است، بدین ترتیب که شامل آن قسمت از درسهای پایه است که به بدن انسان مربوط می‌شود؛ برای مثال، بیوشیمی قسمتی از علم شیمی است که در مورد شیمی بدن موجود زنده (در این‌جا انسان)‌ صحبت می‌کند و همین‌طور سایر درسهای این مرحله که در بخش درسها شرح داده می‌شوند. مرحله شناخت نشانه و علایم بیماری و چگونگی پیدایش علایم بیماری، در ارتباط با عامل بیماری‌زا و چگونگی پیدا کردن آن در معاینه‌ها و آموزش نظری دستگاههای تشخیص ، بدون توجه به درمان است. در این دوره ، دانشجو مفهوم بیماری و علایم آن و نحوه تشخیص آن را به صورت نظری مطالعه نموده،‌ چگونگی آن را با توجه به درسهای علوم پایه فرا می‌گیرد.
مرحله بعدی شامل دوره کارآموزی (استاژری) است که دانشجو در این مرحله ، به بیمارستان و بالین بیماران می‌رود و در کنار درسهای نظری، روشهای تشخیص و درمانی را در بالین بیمار می‌آموزد. در این قسمت، استادان در مورد هر بیمار، توضیحات لازم را به دانشجویان ارائه می‌دهند و دانشجو نیز زیرنظر استاد، فرآیندهای معاینه بالینی و فنون تشخیص را به کار می‌برد و شیوه درمان و تجویز دارو را نیز در هر مورد می‌آموزد. در این مرحله درسهای نظری نیز ارائه می‌شود که مکمل کار بالینی در بخش خواهد بود.
مرحله بعد دوره کارورزی (انترنی) است ، دانشجو پس از فراگیری راههای تشخیص و درمان به صورت مستقل و با نظارت کلی روزانه استادان ، اقدام به بیماریابی، تشخیص و درمان نموده، مواد آموخته شده در مرحله کارآموزی (استاژری) را در عمل به کار می‌برد و تجربه می‌اندوزد.
در کل دوره پزشکی عمومی دو امتحان اصلی (حیاتی) وجود دارد که شامل امتحان جامع علوم پایه و دیگری امتحان جامع پرانترنی می‌باشد. قبولی در این دو امتحان، لازمه ورود به مرحله بعدی است.


آینده شغلی ، بازار کار ، درآمد: رشته پزشکی با همه سختی هایی که یک دانشجو در راه آن متحمل می شود متأسفانه در بازار کار خود دچار مشکلات فراوانی شده که بعضی مطالب نگران کننده آن در حد حرفهای معمولی مردم کوچه بازار درآمده ولی واقعیت هر رشته – جدای از مدیریت توانمندی که جهت جذب فارغ التحصیلان دانشگاه ها لازم است- این است که دانشجوی باانگیزه و دارای پشتکار، کار شایسته خود را می یابد.
بازار کار رشته پزشکی از منزل شخصی پزشکان شروع و تا بیمارستانها، کلینیک ها، درمانگاه ها، اورژانس ها و کلیه مراکز درمانی در بخش های دولتی و خصوصی، ورزشگاه ها و غیره گسترش می یابد و در صورت بضاعت و توانائی مالی امکان تأسیس مطب را نیز می توان یکی از بخش هایی دانست که پزشک اشتغال خود را فراهم می کند.


عمده‌ترین موقعیتهای شغلی که بیشتر پزشکان می‌توانند جذب آنها شوند، عبارتنداز:
الف ) مطبهای شخصی که بر حسب تمایل پزشک و نیاز منطقه در شهرها و روستاها دایر می‌گردد و پزشکان ویزیت مراجعان را در مطبها انجام می‌دهند.
ب ) بیمارستانها و درمانگاههای خصوصی و دولتی که در آنها پزشکان به تشخیص و درمان بیماریهای مراجعان خود می‌پردازند.
ج ) مراکز بهداشتی درمانی شهری یا روستایی که اغلب مدیریت و سرپرستی این مراکز به عهده پزشکان عمومی می‌باشد و همچنین این مراکز از پزشکان عمومی برای تشخیص، درمان و پیگیری بیماریها نیز استفاده می‌نمایند.


توانایی‌های مورد نیاز و قابل توصیه :
سلامت تن و روان برابر ضوابط مربوط به تشخیص کمیسیون پزشکی متعهد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برای داوطلبان رشته پزشکی امری ضروری است.
علاوه بر آن داوطلبان ورود به رشته پزشکی باید از دانش و علاقه بالایی در زمینه درسهای زیست‌شناسی و علوم پایه نیز برخوردار بوده، دقت کافی و حوصله زیاد در زمینه فراگیری جزئیایت مربوط به بیماری‌های مختلف را داشته باشند.



وضعیت ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر :
ادامه تحصیل دانشجویان رشته پزشکی بعد از اتمام دوره پزشکی عمومی در دو مرحله امکان‌پذیر است:

الف ) ادامه تحصیل در رشته‌های تخصصی بالینی که داوطلب بعد از قبولی در امتحان پذیرش دستیاری سراسری کشور می‌تواند در رشته‌های تخصصی که در حال حاضر در داخل کشور ارائه می‌شوند ادامه تحصیل دهد.
رشته‌های تخصصی بالینی در حال حاضر شامل ۲۳ رشته می‌باشد که عبارتند از :
جراحی عمومی
جراحی مغز و اعصاب
جراحی استخوان و مفاصل (ارتوپدی)
جراحی کلیه و مجاری ادراری تناسلی (ارولوژی)
بیماریهای اعصاب
بیماریهای داخلی
بیماریهای عفونی و گرمسیری
بیماریهای قلب و عروق
بیماریهای کودکان
بی‌هوشی
پزشکی اجتماعی
پزشکی هسته‌ای
آسیب‌شناسی (پاتولوژی)
پوست
پزشکی فیزیکی و توان‌بخشی
چشم‌پزشکی
پرتودرمانی (رادیوتراپی)
پرتوشناسی تشخیصی (رادیولوژی)
زنان و زایمان
روان‌پزشکی
گوش و حلق و بینی
پزشکی قانونی و طب کار


ب) ادامه تحصیل در رشته‌های علوم پایه ، فارغ‌التحصیلان رشته پزشکی می‌توانند در تخصصهای علوم پایه پزشکی نظیر فیزیولوژی ، ایمونولوژی، ژنتیک، ویروس‌شناسی پزشکی، میکروب‌شناسی پزشکی ، انگل‌شناسی پزشکی، بیوشیمی ، آمار حیاتی و تغذیه نیز شرکت نمایند.


دوره علوم پایه
مرحله علوم پایه، اولین مرحله آموزش پزشکی بوده، مدت این مرحله دو سال است. در این مرحله ، دانشجویان بخش اول درسهای عمومی و درسهای پایه و اصلی را می‌گذرانند. هدف از این مرحله، آموزش ساختمان بدن انسان و اعمال فیزیولوژیک و نقش آن در سلامت انسان و همچنین شناخت عوامل بیولوژیک بیماری‌زا و شیوه‌های دفاعی بدن در برابر آنها و اصول آسیبهای بدن انسان و آشنا ساختن دانشجو با اصول مسائل بهداشتی است. دانشجویان باید در هر نیمسال تحصیلی ۲۰ واحد درسی ارائه شده از طرف دانشکده را به طور اجباری بگذرانند. حداکثر زمان مجاز برای گذراندن این مرحله ۳ سال است .

در ذیل به شرح برخی از این درسها می‌پردازیم :
بیوشیمی: مربوط به بدن موجودات زنده و انسان است. در این درس، با شیمی آلی مولکولها و اتمها و واکنشهای آنها در بدن آشنا می‌شویم.

آناتومی: در آناتومی، دانشجو با کلیه ساختهای بدن شامل انواع ماهیچه‌ها ، استخوانها، اعصاب و احشا و با محل آنها و اعضای مجاور آنها به طور دقیق و در حالت طبیعی بدن، آشنا می‌شود، به طوری که بتواند اجزای هر ناحیه را به صورت سه بعدی شناسایی کند.

فیزیولوژی : در این درس چگونگی عملکرد اندامها و بافتها مورد مطالعه قرار می‌گیرد؛ به این ترتیب که دانشجو بعد از آشنایی با آناتومی و بافت‌شناسی اندامها با شیوه عمل آنها در شرایط مختلف و در وضعیتهای ویژه آشنا می‌شود.

ایمونولوژی: این درس به بررسی سازمان دفاعی بدن ، سلولهای دفاعی و واکنشهای موثر در این شبکه می‌پردازد.

انگل‌شناسی: این درس به انگلهای موثر در ایجاد بیماریهای انسانی اعم از حشرات ، کرمها ، قارچهار و غیره می‌پردازد. در این درس‌، این انگلها به طور دقیق شناسایی شده، در درس عملی نیز مورد بررسی قرار خواهد گرفت و به این وسیله چشم دانشجو با انواع انگلها آشنا می‌گردد.

پاتولوژی عمومی : در این درس انواع آسیبهای بافتی و تغییرهای بافتهای بدن در هنگام بروز یک ناهنجاری ، تحریک و یا آزار مورد بررسی قرار می‌گیرد.


دوره فیزیوپاتولوژی (نشانه شناسی)

مدت مرحله دوم شش ماه است. در این مرحله دانشجو پس از این که با آموختن درسهای فیزیولوژی به چگونگی عملکرد طبیعی سازمان بدن پی‌ برد و در درس پاتولوژی وضعیت واکنشهای بدن در بیماری و تغییرهای بافتها را در هنگام ورود عوامل مضر به خوبی فراگرفت، به مرحله‌ای می‌رسد که اکنون باید بتواند با تلفیق این دو ، واکنشهای بدن را در هنگام یک بیماری از زمان شروع تا انتهای آن دنبال کرده، سلسله توالی نشانه‌های آشکار و ماهیت یکایک آنها را شناسایی کند.

در این قسمت دانشجو در مقطعهایی که با عنوان کورس (دوره)‌از آن یاد می‌شود، یک سرفصل از بیماریهای داخلی مثل بیماریهای خون را به طور مشروح مطالعه می‌کند و در هر قسمت، عوامل شروع کننده، شیوه عمل، واکنش بدن ، سیر بیماری و نشانه‌های اختصاصی مربوط را بررسی می‌نماید. این مطالعه صرفا شامل نشانه‌شناسی بیماریهاست و شامل مباحث درمان و تشخیص در بالین بیمار و معاینه‌های فیزیکی نمی‌شود. در این دوره دانشجو، فارماکولوژی را به صورت مروری کلی بر دسته‌های دارویی و چگونگی اثر داروها، می‌گذراند. این آشنایی با فارماکولوژی به صورت کلی بوده، دسته‌های اختصاصی داروها و راههای تجویز آنها رد هر بیماری ، در فارماکولوژی اختصاصی به طور مشروح مورد مطالعه قرار خواهد گرفت.


دوره کارآموزی (استاژری)

دوره سوم که از آن به عنوان دوره کارآموزی یاد می‌شود، شامل دو مجموعه درسهای نظری و کار عملی است. اساس تدریس درسهای نظری مانند سایر درسهای علوم پایه و فیزیوپاتولوژی است ولی در برنامه عملی، دانشجو در بالین بیمار با مجموعه‌ای از دانسته‌های نظری خود با نشانه‌های بیمای به صورت مستقیم مواجه می‌شود و با صحبت با بیمار و به دست آوردن تاریخچه بیماری، نوع آن را تشخیص داده، اقدامهای درمانی لازم را فراخواهد گرفت. برنامه کار در دوره کارآموزی به طور خلاصه شامل کنفرانسهای صبحگاهی در مورد بیماران بستری در بخش، صحبت در بالین توسط استاد مربوط و یادگیری معاینه‌ها و گرفتن شرح حال، انجام کارهای تشخیصی و تا حدودی نسخه‌نویسی است. عموما درسهای نظری بعد از ظهرها تدریس می‌شود و صبحها به کار در بیمارستان و برنامه‌های آن اختصاص دارد. زمان گذراندن کارآموزی بالینی به طور مطلوب ۲۰ ماه و حداکثر ۲۷ ماه است که طی آن ، دوره‌های داخلی ، جراحی ،‌ کودکان ، زنان و زایمان ، چشم ، گوش و حلق و بینی ، روان‌پزشکی ، رادیولوژی و پوست و واحدهای باقی مانده درسهای عمومی گذرانده می‌شود. محل گذراندن کارآموزیها بیمارستانهای آموزشی است.


دوره کارورزی (انترنی)
دوره انترنی یا کارورزی در واقع نقطه عطف آموزش بالینی دانشجویان رشته پزشکی است. کارورز پس از آموختن علوم پزشکی و گذراندن یک دوره کارآموزی بالینی در تمام بخشهای بیمارستانی، اینک بدان حد از اطلاعات پزشکی و قضاوت بالینی رسیده است که به طور مستقل در مواجهه با بیماران قرار بگیرد و با به کار بستن عملی تمام آموخته‌ها ، به طور مستقیم با بیماران در تماس باشد و با انجام معاینه‌های بالینی و دستور آزمایشهای پاراکلینیک، به تشخ یص رسیده، به درمان بیمار بپردازد. این فعالیتها همگی زیر نظر استادان و دستیاران مربوط صورت می‌گیرد.


تواناییهای فارغ‌التحصیلان دوره دکترای تخصصی پزشکی و فرصتهای شغلی آنان
این فارغ‌التحصیلان می‌توانند در بیمارستانهای آموزشی یا غیرآموزشی کشور استخدام و کار درمان بیماران و آموزش دانشجویان رشته پزشکی و پیراپزشکی مشغول شوند. همچنین می‌توانند به کار درمان بیماران در درمانگاههای تخصصی یا مطبهای خصوصی مبادرت ورزند.
ریاست بیمارستانهای دولتی یا خصوصی معمولا به عهده پزشکان متخصص است. همچنین ریاست و معاونت دانشکده و دانشگاهها علوم پزشکی کشور نیز به عهده پزشکان متخصص می‌باشد.

[yas-90]

رشته دندانپزشکی

دندان‌پزشکی یک علم تخصصی است که سلامت دهان و دندان را به عنوان عضوی مهم در سلامت جسم و روح، زیبایی و ادا کردن کلمات تامین می‌کند. همچنین به یاری این علم می‌توان بسیاری از بیماری‌ها را در مراحل اولیه شناخت و از پیشرفت آن جلوگیری نمود.


محتوای دوره:

این مقطع دارای دو دوره مجزای ۲ و ۴ ساله است.


علوم پایه :

که در ۲ سال اول دانشجویان واحدهای علوم پایه مثل بیوشیمی، آناتومی، بافت‌شناسی، فیزیولوژی، ژنتیک، میکروب‌شناسی و ایمنی‌شناسی را می‌گذرانند.


کارآموزی :

بعد از ۲ سال وارد دوره تخصصی دندانپزشکی شده و دروس اختصاصی خود را در زمینه آسیب‌شناسی فک و دهان، ارتودنسی، اندودنتیکس، پروتزهای ثابت و اکلوژن، پروتزهای متحرک و فک و صورت ، پریودنتولوژی، ترمیمی و مواد دندانی، بیماری‌های دهان و دندان، جراحی دهان و فک و صورت، دندانپزشکی کودکان و رادیولوژی دهان و فک و صورت می‌گذرانند. و در نهایت می‌توانند بیماری‌های دهان و دندان را تشخیص داده و در حد یک دندانپزشک عمومی نسبت به درمان آنها اقدام کنند.


عده‌ای دندانپزشکی را با کار عملی و تکنیکی صرف، یکی می‌دانند در حالی که اگر دانشجوی دندانپزشکی تنها فن و تکنیک این رشته را فراگرفته اما در علوم پایه ضعیف باشد، در نهایت یک دندانساز خواهد شد یعنی چنین فردی کار روی دندان را فراگرفته است اما از علم پزشکی بی‌نصیب می‌باشد.

آینده شغلی ، بازار کار، درآمد:
امروزه در کشور ایران نزدیک به ۱۲ هزار دندانپزشک وجود دارد و از سوی دیگر سالانه ۱۸ دانشکده دندانپزشکی دولتی و خصوصی موجود در کشور بیش از ۱۰۰۰ دندانپزشک تربیت می‌کنند. حال سوال اینجاست که آیا برای این تعداد فارغ‌التحصیل رشته دندانپزشکی فرصت‌های کاری وجود دارد؟


امروزه در کشور ایران فرصت‌های شغلی برای دندانپزشکان جوان به دو دلیل عمده محدودتر شده است که یکی از این دلایل پیشرفت بهداشت در کشور ایران است است. یعنی خوشبختانه کشور ایران نیز مانند سایر کشورهای جهان در جهت پیشگیری و اهداف بهداشتی حرکت کرده و بسیاری از بیماری‌ها را مهار و کنترل کرده است. در نتیجه مردم کمتر به پزشکان و دندانپزشکان مراجعه می‌کنند. از سوی دیگر در چند سال اخیر رشد پزشکان و دندانپزشکان نسبت به نرخ رشد جمعیت افزایش یافته است.

برای مثال اگر تا ۲۰ سال قبل به ازای هر ۲۵ هزار نفر یک دندانپزشک وجود داشت حال به ازای هر ۵ یا ۶ هزار نفر یک دندانپزشک وجود دارد. البته ذکر عوامل فوق به معنای آن نیست که هیچ فرصت شغلی برای دندانپزشکان جوان وجود ندارد بلکه در بسیاری از شهرستانهای کشور، ایران هنوز شاهد کمبود دندانپزشک هستیم. یعنی در حالی که در بعضی از نقاط کشور به ازای هر ۲ هزار نفر یک دندانپزشک داریم، در نقاط محروم کشورمان به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر یک دندانپزشک وجود دارد.




توانایی‌های مورد نیاز و قابل توصیه :

عدم تسلط بر علوم پایه و زبان انگلیسی، دانشجو را از مقولات علمی دور می‌کند و صرفا به او توانایی انجام کارهای عملی این رشته را می‌دهد.


هرآنچه که یک دانش‌آموز در درس زیست‌شناسی دوره دبیرستان خود فرا می‌گیرد به نحوی به رشته دندانپزشکی ارتباط دارد بخصوص دو بخش فیزیولوژی و آسیب‌شناسی که دانشجویان دندانپزشکی در دو سال اول تحصیل خود با وسعت و عمق بیشتری نسبت به دوره دبیرستان مطالعه می‌کنند.


همچنین دانشجوی این رشته باید از دستهایی ماهر و توانمند برخوردار باشد چون بسیاری از کارهای دندانپزشکی از تراش دندان گرفته تا بازسازی دندان نیاز به دستهایی هنرمند و توانا دارد تا بتوان به نحو احسن کارهای ظریف دندانپزشکی را انجام داد.
برخورداری از سلامت کامل جسمی و روانی و قابلیت انجام کارهای بسیار دقیق علمی، عملی، کلینیکی برای داوطلبان این رشته بسیار ضروری است. خلاقیت و مهارت در کار دست و همچنین برخورداری از خلاقیت و دید هنری، دانشجو را در انجام کارهای عملی این رشته و انجام مهارت‌های لازم در پیاده کردن آموخته‌های آن، کمک بسیار می‌کند.


وضعیت ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر:

امکان ادامه تحصیل فوق دکترا در رشته‌های مختلف دندان‌پزشکی در ایران وجود دارد.



تعداد وعناوین واحدهای اصلی و اختصاصی:

طول دوره دندان‌پزشکی پنج سال است و درسهای آن در سه بخش : عمومی ، پایه و اختصاصی برنامه‌ریزی شده است که از لحاظ نحوه تعلیم و تدریس، به درسهای نظری ، عملی نظری، عملی تقسیم می‌شود.



این دوره شامل دو مرحله است:


مرحله اول (۵/۱ سال) :

در این مرحله دانشجویان درسهای نظری و عملی علوم پایه و عمومی را در دانشگاه (کلاس و آزمایشگاه)‌ می‌گذرانند.


مرحله دوم (۵/۳ سال) :

در این مرحله دانشجویان درسهای تخصصی را در دانشگاه (کلاس و بخشهای کلینیکی) فرا می‌گیرند و به منظور برخورداری از کارایی آموزشی- درمانی، بیشتر این دوره تحصیلی را در بخشهای کلینیکی دانشکده و بیمارستانهای وابسته به ارایه خدمات بهداشتی و درمانی می‌پردازند؛ لازم به تذکر است که گذراندن درسهای پایه برای ورود به دوره کلینیکی (مرحله دوم) ضروری است.


نظام آموزشی مطابق آیین‌نامه مصوب شورای عالی برنامه‌ریزی است و هر واحد درس نظری ۱۷ ساعت و هر واحد درس عملی ۳۴ ساعت است. کل واحدهای درسی این دوره ۲۰۳ واحد است.


درسهای پایه

درس های پایه به درسهایی گفته می‌شوند که زمینه‌ساز ورود دانشجو به درسهای اصلی و تخصصی و فراگیری آنهایند. در این رشته درسهای پایه جمعا به تعداد ۴۳ واحد درسی است که عبارتند از:
فیزیک پزشکی
بیوشیمی
بافت‌شناسی انسانی
جنین‌شناسی
تشریح
ژنتیک انسانی
میکروب‌شناسی
ایمنی شناسی
فیزیولوژی
روان‌شناسی عمومی
آسیب‌شناسی عمومی



درسهای اختصاصی

درسهای تخصصی به درسهایی گفته می‌شود که اطلاعات و آگاهیهای لازم را درباره رشته تخصصی به دانشجو داده، او را با مفاهیم تخصصی و عمده رشته مورد نظر آشنا می‌کند و آموزشهای لازم را به او می‌دهند.


در رشته دندان‌پزشکی درسهای تخصصی عبارتند از:
کالبدشناسی و مرفولوژی دندان
زبان خارجی اختصاصی
جنین و بافت‌شناسی فک و دهان
آسیب‌شناسی دهان
ارتودنسی
اندودنتیکس
بیماریهای دهان و تشخیص
بیولوژی دهان
پریودنتولوژی
دندان‌پزشکی ترمیمی(پروتز متحرک پارسیل، پروتز ثابت ، پروتز کامل)
جراحی دهان و فک و صورت
دندان‌پزشکی کودکان
رادیولوژی دهان
گوش و حلق و بینی
نظام پزشکی و طب قانونی
بهداشت عمومی و اکولوژی
بهداشت محیط زیست
دندان‌پزشکی مجتمعی
بیماریهای روانی
بیماریهای درونی
فارماکولوژی
بهداشت دهان و تغذیه و ندان‌پزشکی پیشگیری مواد دندانی
پایان‌نامه (رساله)‌.





خلاصه‌ای از مطالب مطرح شده بعضی از درسهای تخصصی الزامی:


اندودنتیکس: مطالب این درس شامل بررسی اتیولوژی، تشخیص، پیشگیری و درمان بیماریهای پالپی و بافتهای نگهدارنده دندان‌ناشی از ضایعات پالپ به منظور حفظ سلامت و نگهداری دندانهای طبیعی است.


بیماریهای دهان و تشخیص : در درس بیماریهای دهان و تشخیص، به شناسایی ، تشخیص کلینیکی و پاراکلینیکی ضایعات حفره دهان و درمان ضایعات مخاطی آن و ارتباط آن با سایر بیماریهای بدن پرداخته می‌شود.


پروتزهای دندانی: در این درس در ارتباط با مسایل ترمیمی و بازسازی دستگاه جونده (دندانها و ساختمان مجاور کناری صورت) از طریق پروتزهای ثابت، متحرک (پارسیل و کامل) و فک و صورت بحث می‌شود. همچنین مسایل مربوط به اصول اکلوژن در این رشته مورد تدریس علمی عملی قرار می‌گیرد.


رادیولوژی: درس رادیولوژی یکی از درسهای دندان‌پزشکی و از علوم اساسی جهت دستیابی و شناسایی حالات طبیعی و غیرطبیعی استخوان فکها و دندانها می‌باشد.


دندان‌پزشکی کودکان: درس دندان‌پزشکی کودکان، قسمتی از درسهای دندان‌پزشکی است که شامل : تشخیص، پیشگیری و درمان بیماری‌ دهان و دندان کودکان، معلولان و معلولان ذهنی و شناسایی رابطه آن با سلامت عمومی آنها می‌باشد.


دندان‌پزشکی ترمیمی : این درس شامل بررسی اتیولوژی ، تشخیص ، پیشگیری و درمان و ترمیم ضایعات بافتهای سخت دندانی به منظور حفظ سلامت و زیبایی دندانهای طبیعی و بافتهای نگه‌دارنده آنهاست.



رشته ‌های مشابه و نزدیک به این رشته :

وجوه مشترک علمی وسیعی که این رشته با رشته پزشکی دارد، به دندان‌پزشک این مهارت را می‌دهد تا با شناخت همه جانبه ساختمان بدن و فیزیوپاتولوژی آن خدمات و درمان‌های لازم را در راستای تخصصی خود ارایه دهد.




دانشجویان در سال چهارم با تایید استاد راهنما، موضوعی را برای پایان‌نامه انتخاب وراجع به آن تحقیقاتی را آغاز می‌نمایند، ولی واحد پایان‌نامه در سال آخر محاسبه خواهد گردید که در آن زمان دانشجو پایان‌نامه را به هیات داوران منتخب ارایه و از آن دفاع می‌نماید.



وضعیت نیاز کشور ایران به این رشته در حال حاضر :



اگرچه اهمیت رشته دندان‌پزشکی در شهرهای بزرگ و متوسط تا حدود زیادی روشن است، اما متاسفانه هنوز این رشته نتوانسته است ارزش والای خود را در شهرهای کوچک و روستاها، آن‌چنان که باید نشان دهد. گرایش روزافزون داوطلبان به این رشته و مراجعه رو به افزایش شهروندان به شاغلان این حرفه ، می‌تواند اهمیت قابل ملاحظه و نیاز به متخصصان را در این رشته ، حتی در مقایسه با سایر رشته‌های پزشکی به وضوح نشان دهد.



دشواری‌ها و مشکلات تحصیل در این رشته :

دندانپزشکی حرفه‌ای است که با کارهای عملی بر روی بیمار همراه است، بنابراین امکان انتقال بیماری‌های عفونی مثل هپاتیت یا ایدز از بیمار به پزشک بسیار زیاد است و دندانپزشکان باید همواره به اصول کنترل عفونت توجه داشته باشند چون یک کوتاهی یا اشتباه می‌تواند برای آنها عواقب ناخوشایندی داشته باشد. همچنین یک دندانپزشک باید بطور مرتب نرمش و ورزش کند تا دچار کمردرد و پادرد مزمن نگردد.



ليست تجهيزاتي كه در مطب‌هاي دندان پزشكي مورد نياز هستن:

يونيت دندان پزشكي
صندلي يونيت
تابوره
كمپرسور
لايت كيور
اپكس فايندر
پالپ تستر
بيدز
كويترون
راديولوژي - P-A
اتوكلاو
فور يا آون
اير موتور
سر آنگل
هند پيس
قلم جرم‌گيري
ميكرو موتور
موتور آويز
سانتريفيوژ
سندبلاست
ساكشن جراحي
امالگاماتور


معرفی رشته های تخصصی دندانپزشکی


۱-تخصص ارتودنسی(orthodentistry): متخصصین این رشته به درمان ناهنجاری های دندانی و فک و صورت اهتمام می ورزند. ارتودنسی ثابت (fix) که پس از سن رشد انجام می شود تنها در حیطه توانایی این متخصصین می باشد. طول دوره این تخصص ۳ سال پس از مدرک دکترای دندانپزشکی میباشد. قابل ذکر است که معمولا بهترین رتبه های ازمون تخصص وارد این رشته می شوند!

2- تخصص اسیب شناسی فک و صورت (oral pathology): توانایی متخصصین این رشته بررسی های میکروسکوپیک نمونه های برداشته شده از ضایعات دهان ٬ فک و صورت از لحاظ تشخیص انواع نئوپلاسم ٬ سرطان و سایر ناهنجاری های بافتی می باشد.

۳-تخصص درمان ریشه(endodontology): وظیفه متخصصین این رشته درمان های پیچیده ریشه و یا جراحی های ان که معمولا از عهده توانایی های دندانپزشکان عمومی خارج است می باشد.

۴-تخصص دندانپزشکی ترمیمی(restorative dentistry): این متخصصین به درمان های خاص و پیچیده "تاج دندان" از دو جنبه برگرداندن عملکرد صحیح و تامین زیبایی اهتمام می ورزند . "لامینیت" نمونه ای از درمان های زیبایی می باشد که توسط متخصصین این رشته انجام می پذیرد.

۵-تخصص بیماری های دهان و دندان(oral medicine):این دسته از متخصصین در واقع به بررسی و تشخیص بیماری های دهان ٬ فک و صورت و ارتباط انها با سایر دستگاه های بدن می پردازند.اینان در واقع معادل "متخصصین داخلی" در دندانپزشکی می باشند.

طول دوره تخصصی رشته های فوق ۳ سال می باشد که با احتساب ۶ سال دوره عمومی دندانپزشکی مجموعا ۹ سال می شود.

[yas-90]

رشته داروسازی

بسیاری از مردم و از جمله تعداد قابل توجهی از داوطلبان آزمون سراسری شناخت صحیحی از رشته داروسازی ندارند. آنها نمی‌دانند که شغل فارغ‌التحصیل داروسازی، دارو فروشی نیست و حتی هدف این رشته نیز فقط تربیت داروساز نمی‌باشد. چرا که داروسازی تنها یکی از تخصص‌های فارغ‌التحصیل این رشته است.
باید دانست که در علم‌ پزشکی‌ برای‌ مداوای‌ یک‌ بیمار، روش‌های‌ متعددی‌ از جمله‌ دارو درمانی‌، جراحی‌ و روان‌ درمانی‌ وجود دارد که‌ در این‌ میان‌ دارو درمانی‌ به‌ عنوان‌ متداول‌ترین‌ شیوه‌ در تمام‌ دنیا شایع‌ است و رشته‌ داروسازی‌، رشته‌ای‌ است‌ که‌ در همین‌ زمینه‌ با بیماران‌ و مردم‌ مرتبط‌ می‌گردد. همچنین‌ یک‌ داروساز در صورت‌ ناموفق‌ بودن‌ رژیم‌ دارو درمانی‌ باید علل‌ عدم‌ موفقیت‌ را بررسی‌ کند. از همین‌ رو می‌توان‌ گفت‌ رشته‌ داروسازی‌ بخشی‌ از علوم‌ پزشکی‌ است‌ که‌ در رابطه‌ با تولید و ساخت‌ دارو، بررسی‌ وضعیت‌ دارو در بدن‌ انسان‌ و موجودات‌ زنده‌ و میزان‌ تأثیر دارو در سلامت‌ جامعه‌ و کم‌ کردن‌ بحران‌های‌ بیماری‌زا نقش‌ ایفا می‌کند. به‌ عبارت‌ دیگر رشته‌ داروسازی‌ به‌ شناخت‌ ماده‌ مؤثر، فرموله‌ کردن‌ این‌ ماده‌ (تبدیل‌ ماده‌ مؤثر به‌ فرمی‌ که‌ قابل‌ مصرف‌ برای‌ بیمار باشد مثل‌ قرص‌، کپسول‌، شربت‌ یا استفاده‌ از روش‌های‌ تزریقی‌) و بررسی‌ اثرات‌ دارو بر بدن‌ بیمار می‌پردازد.
شاید جالب باشد که بدانید حدود ۳۰ تا ۵۰ درصد علت ناموفق شیوه مداوای یک بیمار، به دارو مربوط می‌شود؛ یعنی کیفیت دارو، انتخاب نوع‌دارو و نحوه استفاده از دارو (این که بیمار دارو را با چه مواد غذایی یا دارو‌های دیگر استفاده کرده است) می‌تواند اثر دارو را تضعیف کند. و این وظیفه یک داروساز است که علت را تشخیص دهد و در این زمینه پزشک معالج را راهنمایی کند.
داروسازی‌ تلفیقی‌ از علوم‌ پایه‌ و بالینی‌ است‌ و به‌ همین‌ دلیل‌ توانمندی‌ در دروس‌ فیزیک‌، شیمی‌ و زیست‌شناسی‌ برای‌ این‌ رشته‌ ضروری‌ است‌. همچنین‌ دانشجوی‌ این‌ رشته‌ برای‌ ارائه‌ خدمات‌ به‌ بیماران‌ باید بتواند با افراد به درستی‌ ارتباط‌ برقرار کرده‌ و خوب‌ صحبت‌ کند و در ضمن‌ فردی‌سخت‌کوش‌ و جدی‌ باشد چون‌ دروس‌ این‌ رشته‌ بسیار فراگیر و متنوع‌ بوده‌ و هم‌ جنبه‌ حفظی‌ و هم‌ جنبه‌ تحلیلی‌ دارد و در نتیجه‌ به‌ همت‌ و تلاش‌ قابل‌ توجه‌ نیازمند است‌. حدود ۹۰ درصد فارغ‌التحصیلان‌ این‌ رشته‌ جذب‌ بازار کار می‌شوند که‌ از این‌ میان‌ بیش‌ از ۸۰ درصد جذب‌ داروخانه‌ها و مابقی‌ در صنایع‌ داروسازی‌ (صنعت‌ ساخت‌ و کنترل‌ دارو) و کارخانه‌های‌ آرایشی‌ ـ بهداشتی‌ مشغول‌ به‌ کار می‌شوند یا در کارهای‌ اجرایی‌ وزارت‌ بهداشت‌، درمان‌ و آموزش‌ پزشکی‌ فعالیت‌ می‌کنند. از سوی‌ دیگر در حال‌ حاضر حدود ۹۷ درصد داروهای‌ مورد نیاز کشور (از نظر عددی‌) در کارخانه‌های‌ متعدد داروسازی‌ داخل‌ کشور ساخته‌ می‌شود و بدون‌ شک‌ این کارخانه‌ها به‌ کارشناسان‌ داروسازی‌ نیاز دارند. این‌ در حالی‌ است‌ که‌ اکثر کارخانه‌های‌ داروسازی‌ کشور دارای‌ واحدی‌ به‌ نام‌ واحد تحقیقات‌ هستند و امکان‌ فعالیت‌های‌ تحقیقاتی‌ برای‌ فارغ‌التحصیلان‌ علاقه‌مند مهیا است.


درس‌های‌ رشته داروسازی در طول‌ تحصیل‌:

دروس‌ پایه‌:

بیولوژی‌ نظری‌
فیزیک‌ نظری‌
ریاضیات‌ پایه‌ و مقدمات‌ آمار
شیمی‌ عمومی‌
بیوشیمی‌
فیزیولوژی‌
شیمی‌ آلی‌
تشریح‌
اصول‌ خدمات‌ بهداشتی‌
آمار حیاتی‌
شیمی‌ تجزیه‌
میکروب‌شناسی‌ نظری‌ و عملی‌
انگل‌شناسی‌ و قارچ‌شناسی
ایمونولوژی‌
کمک‌های‌ اولیه‌
کامپیوتر.




دروس‌ تخصصی‌:
گیاه‌شناسی‌ دارویی‌
اشکال‌ دارویی‌
تغذیه‌ و رژیم‌ درمانی‌
مواد خوراکی‌ نظری‌
مدیریت‌ در داروسازی‌
درمان‌شناسی‌
اطلاعات‌ دارویی‌
شیمی‌ دارویی‌
فارماکولوژی‌
مفردات‌ پزشکی‌
فرآورده‌های‌ دارویی‌ بیولوژیکی‌
فیزیکال‌ فارماسی‌
روش‌های‌ دستگاهی‌
سم‌شناسی‌
بیوفارماسی‌
داروسازی‌ صنعتی‌
کنترل‌ میکروبی‌ دارویی‌
کارآموزی‌ صنعت‌
زبان‌ تخصصی‌
مقدمات‌ داروسازی‌
گیاه‌شناسی‌ داروسازی‌
کارآموزی‌ داروخانه‌

(بیشتر درس‌های‌ این‌ رشته‌‌ همراه‌ با آزمایشگاه‌ ارائه‌ می‌شود).



نام و تعریف رشته:

رشته دکترای عمومی داروسازی Doctor of Pharmacy Pharm. D شاخه ای از علوم پزشکی است که به منظور رفع نیاز های خدمات داروئی جامعه در سازمان های مرتبط با دارو تاسیس شده است.


رسالت (Mission):

ماموریت اصلی تربیت دانش آموختگانی است که می توانند در نظام های بهداشتی و تامین سلامت و آموزشی ، پژوهشی ، برنامه ریزی و خدماتی مربوط به داروها انجام وظیفه کنند با تربیت این نیروها تامین سلامتی پیشرفت خواهد داشت . همچنین با استفاده از متدها و تکنیکهای جدید ساخت دارو و ارائه مشاوره به تشخیص درمان و پیش گیری از بیماری ها کمک می شود. بطور کلی این رشته بر خلاقیت ، نوآوری ، کارگروهی و اخلاق حرفه ای نیز تاکید دارد.



اهداف کلی (Aims):

از دانش آموختگان این رشته انتظار می رود اطلاعات عمومی کافی در جنبه های مختلف علوم دارویی داشته و نیازهای جامعه را در این ارتباط حل نماید .


اهداف کلی این رشته عبارتند از :

الف- برآوردن نیازهای عمومی آموزشی و پژوهشی برای فهم بهتر علم داروسازی وعوامل مرتبط با این علم

ب- آشنایی با پژوهش های علمی و عملی در حیطه علوم دارویی


ج) افزایش مهارت ها و آگاهی ها در خصوص:

- شناخت کامل خصوصیات داروهای موجود در فارماکوپه داروئی

- توانایی اداره داروخانه های عمومی و تخصصی و راهنمایی بیماران و مشاوره پزشکان در استفاده درست از داروها

- ساخت داروها و مواد آرایشی بهداشتی در حد داروخانه

- ساخت داروها و مواد آرایشی بهداشتی در صنعت

- کنترل کمی و کیفی داروها و مواد غذایی و آرایش بهداشتی

- پیشگیری از سمیت و عوارض جانبی داروها و اطلاع رسانی داروها

- آشنایی با مراجع و رفرانس های داروسازی و علوم دارویی

- توان شناخت و برنامه ریزی برای حل مسائل مرتبط با دارو و سلامت در سطح ملی

- فرهنگ ها و عقائد جوامع گوناگون

- امور پژوهشی و آموزشی محیط پیرامون خویش

- تحکیم اخلاق حرفه ای


نقش های دانش آموختگان رشته داروسازی عبارتند از :

۱) خدماتی ۲) مدیریتی ۳) مشاوره ای و آموزشی ۴) پژوهشی


وظایف حرفه ای دانش آموختگان:


درنقش خدماتی می توانند در:

۱) داروخانه شهری به عنوان مسئول که بر حسن اجرای امور نسخه پیچی و راهنمائی متقاضیان خدمات داروئی نظارت دارد، ارائه خدمات نماید.

۲) داروخانه بیمارستانی به عنوان مسئول فنی که بر حسن اجرای امور نسخه پیچی و تامین داروهای بخش های مختلف بیمارستان و راهنمائی متقاضیان خدمات داروئی نظارت دارد، ارائه خدمت نمایند.




در نقش مشاوره ای و آموزشی می توانند:


۱) در داروخانه اعم از شهری و بیمارستانی در انتخاب و مصرف صحیح داروها به بیماران و پزشکان کمک نمایند

۲) با ارائه اطلاعات صحیح به پزشک و بیمار باعث کاهش عوارض سمی و جانبی داروها گردد.



درنقش مدیریتی می توانند:
۱) در سازمانها و موسسات داروئی به عنوان مدیر فعالیت نماید

۲) در کلیه امور مربوط به دارو اعم از ارتباط با کارخانه های داروسازی یا دیگر مراکز تولید دارو ، و شبکه های بهداشتی در سطح اجرائی و نظارتی ارائه خدمات نمایند

۳) در کارخانه های داروسازی بر ساخت و کنترل داروها به عنوان مسئول فنی نظارت نمایند.


در نقش پژوهشی می توانند:

۱) با توجه به اهداف رشته، با مطالعه پیرامونی در خصوص الگوی مصرف دارو و نوع بیماری ها منطقه فعالیت به افزایش سطح آگاهی پزشکان در آن منطقه مشخص کمک نماید.

۲) در بخش های پژوهشی شامل مراکز تحقیقاتی و همچنین تحقیق و توسعه کارخانه های داروسازی ارائه خدمات نماید.


شرایط و نحوه پذیرش دانشجو:

پذیرش دانشجو از طریق آزمون سراسری و به صورت متمرکز خواهد بود
رشته های مشابه رشته داروسازی در خارج از کشور:

این رشته در مقاطع مختلف اعم از لیسانس فوق لیسانس و دکتری در خارج از کشور وجود دارد
مشخصات دوره دکتری عمومی داروسازی:

طول دوره تحصیل :
حداقل طول دوره دكتري داروسازي 5/5 سال مي باشد و بيشينه آن 9 سال می‌باشد لازم به توضيح است كه سنوات تحصيلي دانشجويان مشمول نظام وظيفه حداكثر 8 سال مي‌باشد و كميسيون موارد خاص دانشگاه مي‌تواند 2 ترم به آن اضافه نمايد. تعداد کل واحدهای درسی دوره 209 واحد در 2 مرحله می‌باشد که شامل موارد زير می‌شود:

مرحله اول: دروس عمومي و اختصاصي علوم پايه

مرحله دوم: دروس اختصاصي داروسازي، كارآموزي در عرصه، پايان نامه دکترای عمومی



• واحدهاي عمومي : 22 واحد

• واحدهاي علوم پايه : 58 واحد

•واحدهاي اختصاصي : 129 واحد


• كارآموزي مقدماتي هر واحد 51 ساعت

1. داروخانه شهري 2 واحد معادل102ساعت

2. داروخانه بيمارستاني 2 واحد معادل102ساعت

3. کار آموزی صنعت 2 واحد معادل102ساعت



• كارآموزي در عرصه هر واحد51 ساعت

1. داروخانه شهري 6 واحد معادل306 ساعت

2. بيمارستان يا صنعت 6 واحد معادل306 ساعت



• پايان نامه‌ها

1. پايان نامه 1 2 واحد
2. پايان نامه 2 2 واحد
3. پايان نامه 3 4 واحد

• در پايان مرحله اول، امتحان جامع علوم پايه برگزار مي‌شود و قبولي درامتحان جامع شرط ورود به دوره‌هاي بعدي مي‌باشد.

• طول دوره پايان‌نامه 1 تا 2 سال است.



وضعیت ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر:

پس از اخذ مدرک دکترای عمومی دارو سازی به شرط داشتن معدل کل بالاتر از ۱۵، دانشجو می تواند در امتحان دوره تخصصی شرکت کند. دانشجویان پذیرفته شده در دوره تخصصی بسته به گرایش تحصیلی خود،‌ واحدهای گوناگون و متنوع دیگری را (تقریبا ۴۰ واحد) در سطح پیشرفته و تخصصی می گذرانند که بخش عمده آن پایان نامه تخصصی است. قبل از انتخاب پایان نامه تخصصی، دانشجو باید در امتحان جامع تخصصی که در سطح کشور برگزار می شود نمره قبولی را کسب نماید. سر انجام پس از نگارش و دفاع از پایان نامه به اخذ مدرک دکترای تخصصی (P.h.D) نایل می آید.


رشته های تخصصی دارو سازی که در حال حاضر در داخل کشور ارایه می گردند عبارت است از:

1. شيمي دارويي (Pharmaceutical Chemistry) :
اين رشته تخصصي كه در قالب دوره‌هاي آموزشی- پژوهشي منجر به مدرك Ph.D. در سطح دنيا ارائه مي‌شود، از پايه‌اي‌ترين گرايش‌‌هاي تخصصي داروسازي محسوب مي‌گردد. هدف اصلي در اين دوره تربيت متخصصين با دانش قوي شيمي و به ويژه شيمي آلي مي‌باشد، تا با آگاهي از ساختار شيميايي تركيبات دارويي و گروه‌هاي عاملي فعال موجود در ساختمان آنها و با كسب مهارت در زمينه تجزيه و تحليل واكنش‌هاي شيميايي تركيبات و ارتباط نوع ساختار شيميايي آنها با فعاليت‌هاي بيولوژيك بدن انسان، نسبت به طراحي، تركيب، استخراج و شناسايي مواد موثره دارويي اقدام نمايند.
دستياران اين رشته تخصصي در طول تحصيل از توانمندي‌هاي لازم براي كار با ابزارهاي پيشرفته آزمايشگاهي و دستگاه‌هاي متعدد آناليز داروها نیز برخوردار مي‌شوند.

2. مفردات پزشكي (Pharmacognosy) :
اين رشته تخصصي نيز در قالب دوره‌هاي آموزشی– پژوهشي منجر به مدرك Ph.D. در سطح دنيا ارائه مي‌شود.
در اين رشته تخصصي، هدف تربيت متخصصين آگاه به خواص مواد موثره دارويي با منشاء طبيعي به ويژه گياهان دارويي مي‌باشد. كسب دانش لازم در شناسايي گياهان دارويي، اجزايي از آنها كه داراي خاصيت دارويي مي‌باشد، استخراج و شناسايي مواد موثره موجود در قسمت‌هاي مختلف گياهان از جمله مهارت‌هايي است كه فارغ‌التحصيلان اين دوره تخصصي به كسب آن‌ها نايل مي‌شوند. دستياران اين رشته تخصصي در طول تحصيل با گياهان دارويي بومي (فلور گياهي) كشورمان و شرايط اقليمي خاص مورد نياز براي رشد گونه‌هاي خاص آنها كه داراي كيفيت مناسب از نظر تركيب اجزا موثر دارويي مي‌باشند نيز آشنا مي‌شوند.


3. سم‌شناسي (Toxicology) :
اين رشته تخصصي از جمله دوره‌هاي تخصصي منجر به مدرك Ph.D. مي‌باشد كه علاوه بر فارغ‌التحصيلان داروسازي،‌ فارغ ‌التحصيلان دوره‌هاي كارشناسي ارشد سم‌شناسي نيز مي‌توانند در آن ادامه تحصيل دهند. دانشجويان در اين دوره ضمن آشنايي با عناصر و تركيبات سمي غير دارويي كه بشر امروزي در خطر بالقوه ويا بالفعل تماس با آنها قرار دارد، با مسموميت‌هاي ناشی از ترکیبات دارويي نيز آشنا مي‌گردند.
علایم ناشي از تماس تركيبات سمي و يا دوزهاي بالاي تركيبات دارويي كه مي‌توانند توسط بيماران يا افراد غير بيمار به عمد و يا سهواً مصرف شوند و روش‌هاي سم‌زدايي و درمان حمايتي يا علامتي اين نوع مسموميت‌ها از جمله دانش و مهارت‌هايي است كه در اين دوره تخصصي به دستياران آموزش داده مي‌شود.

افزون بر اين‌ها، دستياران اين دوره تخصصي با روش‌هاي رايج آزمايشات In vivo و In vitro جهت ارزيابي اثرات و عوارض سمي آنها در سطح سلولي و اندام‌ها، كه از جمله مراحل بسيار مهم در مطالعات فارماكولوژيك پیش از ورود دارو به عرصه‌هاي كارآزمايي‌هاي باليني(Clinical Trials) مي‌باشند،‌ آشنا مي‌شوند.


4. داروشناسي (Pharmacology) :
اين رشته تخصصي (Ph.D.) در ارتباط بسيار تنگاتنگ با رشته سم‌شناسي مي‌باشد. با اين تفاوت كه تمركز عمده آن بر روي بررسي اثرات و عوارض داروها بر اساس مطالعات In vitro و يا In vivo مي‌باشد.

دستياران در طول اين دوره تخصصي با جديدترين روش‌هاي تعيين دوزهاي موثر تركيبات دارويي و مكانيسم اثر آنها و همچنین با روش‌هاي پيشرفته مدل‌سازي اثرات مورد انتظار داروها در حيوانات، و نیز سطح سلول‌ها و اندام‌هاي هدف آشنا مي‌گردند. فارغ‌التحصيلان اين رشته تخصصي از دانش بسيار بالايي در رابطه با داروها، مكانيسم اثر، عوارض و تداخلات احتمالي اثرات داروهاي مختلف برخوردار مي‌باشند.


5. فارماسيوتيكس (Pharmaceutics) :
در اين رشته تخصصي (Ph.D.) كه در كشور ما با عنوان رشته تخصصي"داروسازي" نيز شناخته مي‌شود، هدف تبديل مواد موثره دارويي به يك شكل دارويي مناسب و قابل مصرف توسط انسان مي‌باشد، به گونه‌اي كه پس از مصرف دارو توسط بيمار حداكثر مقدار ماده موثره دارويي بتواند در دسترس عضو يا اندام هدف قرار گيرد.

آشنايي با روش‌های ارزيابي كيفيت فرمولاسيون‌هاي دارويي، سامانه‌هاي نوين و پيشرفته دارورساني، شرايط مناسب نگهداري و بسته‌بندي‌هاي دارويي و نيز توجه به مدل‌هاي ارزيابي ويژگي‌هاي فارماكوكينتيكي داروها در بدن انسان از جمله مهارت‌هايي است كه دستياران اين دوره تخصصي به كسب آنها نايل گرديده و مي‌توانند نقش پويايي در ارتقا كيفي صنعت دارويي كشور ايفا نمايند.

6. داروسازي باليني (Clinical Pharmacy) :
اين رشته تخصصي يكي از رشته‌هاي نوپا در كشور ما مي‌باشد كه با توجه به ماهيت باليني اين گرايش، دوره آموزش آن به صورت دوره‌تخصصي باليني مشابه دستياران تخصصي رشته پزشكي طراحي گرديده است. البته بر خلاف دوره‌هاي دستياري پزشكي، دستياران داروسازي باليني مي‌بايست يك سري دروس مرتبط با پزشكي نظير فيزيوپاتولوژي، فارماکواپیدمیولوژی، سم‌شناسی بالینی، فارماکوکینتیک بالینی و... را در قالب یک دوره 5/1 تا 2 ساله پیش از حضور در بخش‌هاي باليني مراكز بيمارستاني بگذرانند.
هدف اين دوره‌تخصصي تربيت متخصصين‌ مسلح به اطلاعات كاربردي داروها كه مهارت لازم براي ارائه خدمات و مراقبت‌هاي دارويي (Pharmaceutical care) در مراكز بيمارستاني و بخش‌هاي باليني را دارا هستند، مي‌باشد. فارغ‌التحصيلان اين دوره مشاوراني مطمئن براي پزشكان و اعضای تيم درمان و نيز بيماران مي‌باشند.
دستياران اين دوره تخصصي مهارت‌هاي لازم براي برقراري ارتباط موثر با بيمار و تيم درمان، پايش اثرات و عوارض داروها در بيماران، شناخت تداخلات رايج و مهم دارويي شامل تداخلات دارو – دارو، دارو – غذا و دارو– بيماري، راه‌هاي پيشگيري يا كنترل آنها و همچنین روش‌هاي تنظيم دوزهاي مناسب دارويي را در طول دوره تحصيل خود كسب مي‌نمايند.


7. بيوتكنولوژي دارويي (Pharmaceutical Biotechnology) :
اين رشته تخصصي (Ph.D.) نيز از جمله دوره‌هاي تخصصي نوپا در كشور ما مي‌باشد. اگر چه موضوعات مورد توجه در اين دوره تخصصي قبلاً در بطن ساير گرايش‌هاي تخصصي داروسازي مورد عنايت بوده است، ولی با توجه به پيشرفت سريع آن به ويژه در دهه 1980 و 1990 ميلادي، امروزه به عنوان يكي از برجسته‌ترين رشته‌هاي تخصصي داروسازي كه نيازمند فن‌آوري پيچيده و پيشرفته‌اي مي‌باشد، مطرح است.

در اين دوره تخصصي هدف كسب دانش و مهارت لازم براي بهره‌برداري از علوم سلولي- مولكولي، ميكروبيولوژي و ژنتيك جهت ساخت و توليد انبوه مواد موثره دارويي مي‌باشد. بهره‌برداري از ميكروارگانیسم‌هايي نظير باكتري‌ها و قارچ‌ها به عنوان كارخانجات طبيعي توليدداروها و يا به كارگيري ميكروارگانيسم‌ها در مهار و كنترل بيماري‌ها از جمله مباحث مورد توجه در اين رشته تخصصي مي‌باشند.


8. داروسازي هسته‌اي يا راديوفارماسي (Nuclear Pharmacy) :
اين دوره تخصصي (Ph.D.) در حال حاضر توسط دانشكده داروسازي تهران و با همكاري سازمان انرژي اتمي و اخيراً توسط دانشكده داروسازي ساري، برگزار مي‌شود. در طي اين دوره دستياران با راديوداروها، روش‌هاي شناسايي (Detect) و سنجش آنها، روش توليد راديوداروها (Labling) و كاربرد راديوداروها در تشخيص، درمان و يا پيشگيري از بيماري‌ها آشنا شده و مهارت‌هاي مرتبط با به كارگيري و كار با آنها را كسب مي‌نمايند.

به لحاظ ماهيت خاص اين دوره‌ تخصصي،‌ دانشجويان با تكنولوژي‌هاي پيشرفته مربوط به بكارگيري و تماس با راديوایزوتوپ‌ها آشنا مي‌شوند.



9. اقتصاد و مديريت دارو (Pharmaceutical Administration and Pharmacoeconomics) :
اين دوره تخصصي (Ph.D.) كه با همت اساتيد دانشكده داروسازي شهيد بهشتي راه‌اندازي گرديد، در حال حاضر تنها توسط اين دانشكده و دانشكده داروسازي تهران ارائه مي‌شود.

رسالت اين رشته، تربيت متخصصين كارآمد با توانمندي‌هاي مديريتي در شناسايي و حل مشكلات نظام دارويي كشور و ارتقاء سطح ارائه خدمات نظام سلامت با مديريت صحيح منابع مالي در دسترس مي‌باشد. در طي اين دوره، دانشجو با مباحث مختلف مربوط به اقتصاد داروئي و مديريت مالي و ساير مباحث مرتبط با رشته آشنا خواهد شد.



• علاوه بر تخصص‌هاي فوق‌الذكر كه در كشور ما داير مي‌باشند، با توجه به پيشرفت شگرفي كه علم داروسازي در سطح جهان با آن روبروست، گرايش‌هاي تخصصي جديدتري نيز راه‌اندازي و در حال اجرا مي‌باشند كه از جمله آنها مي‌توان به فارماكواپيدميولوژي، فارماكوژنتيك، ايمونوفارماكولوژي و مديريت دارويي ( Pharmaceutical management) اشاره كرد.
از دیگر رشته ها می توان مواد خوراکی و آب شناسی و فرآورده های آرایشی و بهداشتی را نام برد.


• آزمون دوره‌هاي پذيرش دستيار رشته‌هاي مختلف داروسازي معمولاً در تيرماه هر سال برگزار گشته و قبول شدگان از مهرماه همان سال دوره‌خود را شروع مي‌نمايند. (تا پیش از سال 1385 اين آزمون در اسفندماه برگزار مي‌شد). شرايط عمومي و اختصاصي شركت در اين آزمون‌ها نيز همه ساله چند ماه پیش از برگزاري آزمون از طريق دبيرخانه شوراي آموزش داروسازي و تخصصي اعلام مي‌گردد.


• آزمون دستياري از دو بخش امتحان كتبي و مصاحبه تشكيل مي‌شود كه به ترتيب 80% و 20% امتياز آزمون از اين دو بخش كسب مي‌گردد. در بخش مصاحبه به معدل دوره‌ عمومي، تناسب پايان‌نامه دوره عمومي با دوره تخصصي انتخاب شده، تعداد مقالات يا احتمالاً مشاركت در تأليف و ترجمه كتب، سطح زبان انگليسي (و يا آشنايي با ساير زبان‌هاي رايج بين‌المللي)، فعاليت‌هاي فوق برنامه در طول دوران دانشجويي يا ساير خصوصيات برجسته فردي و نيز ميزان علاقه و انگيزه داوطلب براي ادامه تحصيل توجه مي‌شود.



1. نانوفناوري دارويي (Pharmaceutical Nanotechnology) :

اين رشته (Ph.D.) نيز كه به تازگي در كشور راه‌اندازي شده است، با هدف تربيت متخصصين كارآمد در عرصه نانوفناوري دارويي در راستاي خودكفايي كشور در توليد محصولات نانوزيست فناوري و اشتغال آنها در مراكز علمي و دانشگاهي كشور، مراكز تحقيقاتي پزشكي – دارويي و صنايع داروئي طراحي شده است. در طول اين دوره دانشجو با مباحث گوناگوني نظير بيولوژي سلولي مولكولي پيشرفته، نانوبيو مواد، كشت سلول و بافت، Nanomedicine، فارماكوكينتيك پيشرفته، ژن



2. كنترل دارو (Control of Pharmaceuticals) :
اين رشته (Ph.D.) كه به تازگي در كشور راه‌اندازي شده است، با هدف تربيت متخصصين كارامد در زمينه كنترل كيفيت انواع مواد اوليه و فرآورده‌هاي دارويي و همچنين بهداشتي – آرايشي، جهت ارائه خدمت در صنايع داروسازي و بهداشتي – آرايشي، آزمايشگاه‌هاي كنترل كيفيت فرآورده‌هاي دارويي سراسر كشور و همچنين مراكز تحقيقاتي كشور، طراحي شده است. در طي اين دوره مباحث گوناگوني شامل كنترل ميكروبي داروها، كنترل كيفيت زيست داروها، ايمني دارو، كنترل فيزيكوشيميايي پيشرفته مواد و فرآورده‌هاي دارويي، طراحي و معتبرسازي روش‌ها و تجهيزات آناليز، كينتيك شيميايي و پايداري مواد و فراورده‌هاي دارويي و همچنين كنترل و تضمين كيفيت مواد و فرآورده‌هاي دارويي به دانشجويان آموزش داده مي‌شود.



فلوشيب Fellowship يا Post Doctoral در تخصص‌هاي داروسازي
فلوشيب معادل دوره‌هاي کسب مهارت‌های فوق تخصصي در رشته‌هاي باليني پزشكي مي‌باشد. در حال حاضر دوره‌هايي تحت عنوان فلوشيب براي متخصصين داروسازي وجود ندارد (به استثناء متخصصين داروسازي باليني كه براي آنها اين دوره‌هاي فوق تخصصي به منظور كسب مهارت و تجربه در يك زمينه خاص در كشور آمريكا تعريف شده است).

مي‌توان گفت معادل دوره فلوشيپ در رشتة داروسازي، دوره‌هاي Post Doc. يا فوق دكترا مي‌باشد. به اين ترتيب كه پس از اخذ Ph.D.، علاقمندان مي‌توانند تجارب و مهارت‌هاي بيشتري را در يك زمينه خاص به دست آورند.

طول اين دوره‌ها معمولاً بين 1 تا 2 سال مي‌باشد كه به هيچ مدرك دانشگاهي خاصي منجر نمي‌شوند، بلكه صرفاً تجارب شخصي را در يك زمينه خاص ارتقا مي‌دهند. طي اين دوره‌ها، امتياز ويژه‌اي به هنگام درخواست پست‌ها يا مشاغل دانشگاهي يا غير دانشگاهي مرتبط در كشورهاي پيشرفته دارا مي‌باشد.




آزمون بورد
مفهوم آزمون بورد در رشته‌هاي تخصصي باليني پزشكي متفاوت از داروسازي است. در رشته‌هاي تخصصي باليني پزشكي، گذراندن موفقيت آميز اين آزمون جهت عضويت هيأت علمي الزامي است و افرادي كه در اين آزمون پذيرفته نشوند، در صورتي كه آزمون‌هاي ارتقا ساليانه را با موفقيت گذرانده باشند، مي‌توانند به عنوان متخصص به امور پزشكي بپردازند (ولي نمي‌توانند هيأت علمي شوند).

در دوره‌هاي دستياري داروسازي، امتحان بورد امتحاني است كه پس از طي بخش آموزشی دوره‌هاي. Ph.D (كه عموماً 3 ترم به طول مي‌انجامد) و پیش از شروع بخش پژوهشي دوره Ph.D. (يعني شروع پايان‌نامه. Ph.D) برگزار مي‌گردد و دانشجوياني كه موفق به گذراندن اين امتحان نشوند، اجازه ‌شروع بخش پژوهشي را نخواهند داشت.

مردودين تنها يك بار ديگر فرصت شركت در اين امتحان را كه حداكثر 6 ماه پس از امتحان اول برگزار مي‌شود، دارا هستند و در صورت مردود شدن در امتحان دوم از ادامه تحصيل باز خواهند ماند.

• حداقل نمره قبولي در آزمون بورد دستياران داروسازي 15(75%) مي‌باشد.

درجات هيأت علمي
مربي: منظور عضو هيأت علمي با مدرك دكتراي عمومي یا فوق لیسانس مي‌باشد.

استاديار: عبارتست از عضو هيأت علمي داراي مدرك تخصصي يا Ph.D.. اخيراً بر اساس برخي ضوابط، مربياني كه داراي سوابق درخشان آموزشی و پژوهشي مي‌باشند، امكان ارتقا به مرتبه استادياري را دارند.

دانشيار: استادياراني كه حداقل امتيازات و تجارب لازم آموزشی، پژوهشي و اجرايي را كسب نمايند، ‌مي‌توانند حداقل 4 سال پس از ارتقا به مرتبه استادياري، نسبت به اخذ مرتبه دانشياري اقدام نمايند.

استاد: دانشياراني كه سوابق و امتيازات آموزشی- پژوهشي و اجرايي لازم را كسب مي‌نمايند، مي‌توانند حداقل 4 سال پس از ارتقا به مرتبه دانشياري نسبت به اخذ مرتبه استادي اقدام نمايند.


علاوه بر رشته های یاد شده، فارغ التحصیلان رشته دارو سازی عمومی می توانند در تخصص های علوم پایه پزشکی نظیر:
بیو شیمی
انگل شناسی پزشکی
میکرب شناسی پزشکی
فیزیولوژی
آمار حیاتی
تغذیه
ایمونولوژی
ویروس شناسی
و ژنتیک نیز شرکت نمایند.

[yas-90]

رشته فیزیوتراپی


فيزيوتراپي يکي از رشته هاي توانبخشي است و توانبخشي مجموعه اقداماتي است که براي يک فرد معلول يا بيمار انجام مي دهد. تا تشخيص بتواند از نظر جسمي - رواني - اجتماعي حداکثر توانائي و استقلال خويش را بدست آورد و زندگيش را به حد طبيعي نزديک سازد کلمه فيزيوتراپي از دو بخش تشکيل شده است فيزيو به مفهوم عوامل فيزيکي و تراپي به معناي درمان است فيزيوتراپي در واقع همان طب فيزيکي است و بر خلاف رشته هاي ديگر طب که از داروها و مواد شيميائي براي درمان بيمار استفاده مي کند از عوامل فيزيکي و مکانيکي جهت درمان نياز نيازمندان بهره مي برند.

فيزيوتراپي مي تواند جهت توانبخشي و نجات بيماران به عنوان يکي از بازوهاي توانمند تيم پزشکي وارد عمل شود و جامعه ما را از زمين گير شدن و ناتوان شدن گروهي از جوانان و سالمندان که به دليل تصادفات و حوادث ناگوار و کهولت سن مشکل پيدا مي کنند رهايي بخشد.

تعريف فيزيوتراپي
فيزيوتراپي، شاخه اي از پزشکي است که در آن براي توانبخشي بيماران از عوامل فيزيکي مثل گرما، سرما، الکتريسيته، نور و عوامل مکانيکي و ورزش استفاده مي شود.

بسياري از حوادث باعث مي شوند که اندام حرکتي انسان از حرکت بايستند گرچه اين ايستايي موقت باشد اما آسيب هاي آن دراز مدت و در برخي اوقات بهبودي کامل حاصل نمي شود نبايد از نظر دورداشت که حرکت براي بعضي از اندام ها مانند دست و پا همانند اکسيژن ضروري و حياتي است کاري که فيزيوتراپ انجام مي دهد به جريان انداختن حرکاتي است که بنابر اتفاق دچار آسيب شده اند فيزوتراپ با انجام حرکاتي که مبناي علمي دارد و استفاده از ابزاري که جريان حرکت را تسهيل مي نمايد به خدمت رساني مي پردازد در واقع فيزيوتراپ فردي است با قابليت‌هاي فردي بالا چه از نظر جسمي، چه از نظر روحي. چرا؟ چون فيزيوتراپ کسي است که توان دوباره‌اي را به شخص بيمار مي‌بخشد.


داشتن حوصله و عشق و علاقه به کار تنها راه ادامه تحصيل يا انتخاب اين رشته است.فيزيوتراپي‌ رشته‌اي‌ است‌ که‌ با استفاده‌ از عوامل‌ فيزيکي‌ (مثل‌ گرما، سرما، نور، اشعه‌ ليزر، الکتريسيته‌ و...) و عوامل‌ مکانيکي‌ جهت‌ کمک‌ به‌ درمان‌ ناتواني‌ فرد و بازگرداندن‌ کار اعضاي‌ بدن‌ و هدايت‌ بيمار براي‌ استفاده‌ از توانايي‌ باقيمانده‌ به‌ او کمک‌ مي‌کند.



فيزيوتراپيست‌ با استفاده‌ از يک‌ سري‌ وسايل‌ مثل‌ ابزارهاي‌ الکترونيکي‌ و حرکات‌ ورزشي‌ در جهت‌ رفع‌ معلوليت‌ و افزايش‌ کارآيي‌ عضلات‌ و اعصاب‌ تلاش‌ مي‌کند. رشته‌ فيزيوتراپي‌ داراي‌ بخش‌هاي‌ مختلفي‌ است‌.
در بخش‌ الکتروتراپي‌ فيزيوتراپيست‌ با استفاده‌ از عوامل‌ فيزيکي‌ مانند اشعه‌ مادون‌ قرمز و درمان‌ بيماران‌ مي‌پردازند. در بخش‌ مکانوتراپي‌ با استفاده‌ از وسايل‌ مکانيکي‌ مانند قرقره‌ و دستگاه هاي‌ بدنسازي‌ به‌ درمان‌ بيماران‌ مي‌پردازند، در بخش‌ هيدروتراپي‌ (آب‌ درماني‌) با استفاده‌ از خواص‌ آب‌ به‌ درمان‌ بيماريها مي‌پردازد.

طول دوره کارشناسي در اين رشته ۴ سال مي‌باشد. استفاده از کره، نور، الکتريسيته، آب، ليزر و حرکات مکانيکي ابزار يک فيزيوتراپ است. اين رشته نحوه استفاده از اين ابزار را براي بهبود بيمار آموزش مي‌دهد.


مقاطع‌ تحصيلي‌ و گرايش‌هاي‌ رشته‌ فيزيوتراپي‌ : داراي‌ سه‌ مقطع‌ تحصيلي‌ کارشناسي‌ پيوسته‌، کارشناسي‌ ارشد ناپيوسته‌ و دکتري‌ است‌.

در مقطع‌ کارشناسي‌ داراي‌ گرايش‌ نمي‌باشد. مدت‌ تحصيل‌ در دوره‌ کارشناسي‌ ۴ سال‌ و دوره‌ کارشناسي‌ ارشد ۲ سال‌ مي‌باشد.

امکان‌ ادامه‌ تحصيل‌ در رشته‌هاي‌ همجوار: فارغ‌ التحصيلان‌ اين‌ رشته‌ مي‌توانند در رشته‌هايي‌ مانند فيزيوتراپي‌، علوم‌ تشريح‌، آناتومي‌، فيزيولوژي‌ و ... ادامه‌ تحصيل‌ دهند.

فرصت هاي‌ شغلي‌ فارغ‌ التحصيلان‌ رشته‌ فيزيوتراپي : فارغ‌ التحصيلان‌ مي‌توانند در بيمارستانها، سازمان‌ بهزيستي‌،هلال‌ احمر، کلينيک‌هاي‌ توانبخشي‌ و سازمانهاي‌ مربوط‌ به‌ توانبخشي‌ مشغول‌ به‌ کار شوند. همچنين‌ فارغ‌ التحصيلان‌ مي‌توانند مطب‌ و مراکز توانبخشي‌ خصوصي‌ تأسيس‌ کنند.علاقه‌مندي‌ شرط‌ مهمي‌ براي‌ موفقيت‌ و ادامه‌ تحصيل‌ در اين‌ رشته‌ مي‌باشد.

به‌ دليل‌ ارتباط‌ نزديک‌ و تنگاتنگ‌ با بيماران‌ و معلولان‌، داشتن‌ صبر و حوصله‌ و همچنين‌ عشق‌ و علاقه‌ به‌ اين‌ کار مهم‌ مي‌باشد.

اهداف فيزيوتراپي فيزيوتراپيست با به حداقل رساندن عوارض بيماريها و درمان بيماريها و نيز از بين بردن عوامل محدود کننده و ناتوان کننده در جهت مستقل نمودن بيمار در طول زندگي تلاش و به طور خلاصه هدف فيزيوتراپي مستقل نمودن بيمار در طول زندگي مي باشد.

موارد کاربرد فيزيوتراپي با توجه به هدف فيزيوتراپي که عنوان شد مي توان کاربرد آن را به راحتي بيان کرد به اين صورت که هرگاه عوامل محدود کننده و ناتوان کننده باشد با از بين بردن آن بيمار را در رسيدن به هدف توانبخشي کمک کرد ولي به طور اختصار جهت آشنايي بيشتر به موارد زير اشاره مي کنيم:

فيزيوتراپي در بيماران ارتوپدي

از جمله موارد ارتوپدي که مي توان در آنها با فيزيوتراپي مفيد واقع بود عبارتند از :

شکستگي استخوان ها و دررفتگي مفاصل، تعويض مفاصل (ارتروپلاستي ها)، اختلالات اسکلتي عضلاني مثل : کمردرد و گرفتگي عضلات

ايجاد تغييرات فرسايشي در مفاصل مثل آرتروز : زانو، شانه، ران و ستون فقرات و غيره،

اختلال در ستون فقرات : اسکليوز

کيفوز و اختلال ناحيه گردن مثل : تورتيکوليو نيز ضايعات بافت نرم مثل پيچ خوردگي، پارگي ليگامانها، پارگي مينيسک ها، فتق ديسک بين مهره اي، کندرو مالاسي، کشيدگي تاندون عضلات، پارگي تاندون عضلات و اختلالات مادرزادي مانند دررفتگي مفصل ران، تشکيل نشدن کامل مهره ها، کف پاي صاف، پا چنبري، پا پرانتزي، پا ضربدري، دنده گردني، لغزش مهره هاي ناحيه کمر و ... و در مورد قطع اندام ها به دليل تصادفات، جنگ ها و بيماري ها و ... و نيز مواردي همچون خشکي مفصل شانه، آتروفي سودک، ضايعه گلف البو و ضايعه تنيس البو و جراحي هاي دست و ... مي توان از فيزيوتراپي استفاده کرد.


فيزيوتراپي در بيماري هاي روماتولوژي بيماري هاي مفاصل و بافت نرم را اصطلاحا بيماري هاي روماتولوژي مي نامند و فيزيوتراپي در بيماران روماتولوژي مي تواند جهت کاهش درد و کاهش تورم و التهاب و نيز جلوگيري از پيشرفت عوارض بيماري و بدست آوردن حداکثر کارايي دوباره از مفصل مفيد واقع شود و از جمله اين بيماري ها عبارتند از : پولي ميوزيت (التهابي است که در عضلات ايجاد مي شود)، در ماتوميوزيت (تارهاي عضلاني و پوست ملتهب مي شود)، اسپونديليت انکيليوزان (التهاب ستون فقرات و بافت هاي مجاور آن) آرتريت روماتوئيد (التهاب مفاصل، رباط و کپسول مفصلي) و بيماري هايي مثل آرتروز زانو، ران و ستون فقرات، و اختلافات ديگر مثل بورسيت، کپسوليت، تندونيت، تنوسينويت، آرتريت ها و آرتروزها، سندرم بهجت و غيره.


فيزيوتراپي در بيماري هاي اعصاب
با توجه به اينکه در بيماران اعصاب، عضلات بيمار گرفتار مي شوند. فيزيوتراپي جهت تقويت عضله و راه اندازي بيمار موثر مي باشد و از جمله اين بيماري ها عبارتند از : بيماري هاي عفوني مغز يا سيستم عصبي مثل آبسه مغزي، سرخجه، سيفليس، مننژيت، فلج اطفال و غيره. و بيماري هاي عروق مغز مثل سکته مغزي، تومورهاي سيستم عصبي مثل تومور مغز، تومور مخچه، تومورهاي نخاع و ضايعات ديگر همچون: ضايعات نخاع، ضايعات اعصاب و اعصاب محيطي و غيره.

فيزيوتراپي در اطفال
قريب به ۱۰% از کودکاني که به دنيا مي آيند دچار نوعي از معلوليت مي باشند که با فيزيوتراپي به موقع مي توان در معلوليت موجود اقدامات موثري را انجام داد و از جمله اين معلوليت ها عبارتند از : فلج مغزي، فلج اطفال، فلج زايماني (ارب پالزي)، تور تيکولي (کودکاني که با گردن کج به دنيا مي آيند)، اختلال در مچ پا (مثل کف پاي صاف، و پا چنبري و غيره).

فيزيوتراپي در بيماري هاي زنان
فيزيوتراپي در بيماري هاي زنان را با هدف کاهش درد و از بين بردن برخي عفونت ها و چسبندگي ها که در بافت هاي مختلف دستگاه تناسلي ايجاد مي شود و نيز تقويت عضلات ناحيه شکم و اطراف لگن انجام داد و از جمله اين موارد عبارتند از : کمر درد که منشا آن بيماري هاي زنان است، ضعف عضلات ناحيه شکم و لگن و بيمار هاي التهابي و در برخي از جراحي هاي دستگاه تناسلي زنان و غيره.


فيزيوتراپي در اعمال جراحي
حال عمومي بيماران و جلوگيري از ايجاد و کنترل و حفظ دامنه حرکات مفاصل اطراف محل عمل براي از بين بردن درد و جسبندگي و محدوديت حرکتي مي توان از فيزيوتراپي استفاده کرد و از جمله موارد آن عبارتند از : سوختگي ها و در برخي اعمال جراحي در ناحيه فک و صورت و غيره.


فيزيوتراپي در بيماري هاي پوستي
در بيماري هاي پوستي مي توان با کاهش درد به بهبودي سريع و بهتر صدمات پوستي کمک کرد و از جمله اين بيماري هاي پوستي عبارتند از: سوختگي پوست و زنا و آکنه و لوپوس و در اعمال جراحي پلاستيک و اعمالي که براي زيبايي انجام مي شود با کنترل چسبندگي محل عمل و غيره.


فيزيوتراپي در بيماران بستري در بخش هاي بيمارستان

با توجه به اينکه وقتي بيماران عزيز در بيمارستان بستري مي شوند از هر گونه حرکت عاجزند که به دنبال آن خشکي مفاصل و ضعف عضلات و نيز تجمع ترشحات درريه آنها و نيز بيماريهاي زخم بستر آنها را تهديد مي کند و براي پيشگيري از بوجود آوردن اين مشکلات لازم است بعد از تجويز پزشک هر روز حداقل يک نوبت فيزيوتراپيست با انجام حرکات فعال و غيرفعال و نيز تمرينات تنفسي و همچنين با ارائه راهنمايي هاي لازم از به وجود آوردن گرفتاري بيشتر پيشگيري مي کند و زمينه لازم براي توانبخشي بيمار را فراهم مي کند.



فيزيوتراپي در بيماري هاي قلبي و تنفسي
فيزيوتراپي در بيماران تنفسي شامل اصلاح الگوي تنفسي تقويت عضلات سيستم تنفسي و تخليه ترشحات داخل ريه و مجاري تنفسي و همچنين تحريک رفلکس سرفه و آموزش روش هاي تنفسي و تمرينات تنفسي مي باشد و همچنين آموزش وضعيت هاي خاص براي تخليه ترشحات از ريه مي باشد و براي درماني در بيمارستان قلبي شامل : بهبودي وضعيت بيمار و نيز افزايش کارايي سيستم قلبي عروقي که
از جمله موارد قلبي ِ تنفسي عبارتند از : جراحي در ناحيه قفسه سينه، ضعف در عضلات سيستم تنفسي، شکستگي دنده ها، بيماري هاي تنفسي مثل پنوموني يا ذات الريه، آمبولي ريه، آبسه ريه، برونشکتازي، آتلکتازي، برونشيت مزمن، آمفيزم و آسم و سرطان عناصر تنفسي و غيره .
و نيز بيماري هايي همچون ايسکمي قلبي، ترومبوفلبيت، واريس و غيره.


فيزيوتراپي در سالمندان
با توجه به اينکه سالمندان عزيز با بالا رفتن سن و کاهش فعاليت روزانه دچار ضعف و ناتواني مي شوند لازم است زير نظر فيزيوتراپيست ماهر به حرکت ورزشي ادامه داده و از بروز مشکلات پيشگيري نمايند. در پايان اشاره به اين نکته ضروري است که يکي از دلايل ثمر بخش بودن درمان بيماران در کشور هاي پيشرفته وجود ارتباط تنگاتنگ بين پزشک معالج از قبيل: جراح ارتوپد، جراح اعصاب، داخل اعصاب، متخصص روماتولوژي، متخصص قلب و عروق و متخصص ريه و جراح و ... با ساير کادر درمان همچون تيم توانبخشي (فيزيوتراپيست) مي باشد
بنابرين اگر روزي بتوانيم بين پزشک معالج و فيزيوتراپيست ارتباط تنگاتنگ درماني را بيش از پيش تقويت کنيم فيزيوتراپي مي تواند گام بلندي را در درمان فيزيکي بيماران سکته مغزي، فلج اندام ها، آرتروز زانو، ضايعات مفاصل و ستون فقرات و عوارض شکستگي، ضايعات نخاعي، بيماران قلبي و عروقي و ريوي و ... بردارد.



مهمترين روشهاي درماني در فيزيوتراپي عبارتند از :

۱) الکتروتراپي توسط دستگاههاي گوناگون الکتريکي درد بيمار کاهش يافته و پروسه ترميم بافتها را سرعت مي بخشد در اين روش از موارد زير استفاده مي شود.

الف) امواج مادون قرمز و ماوراء بنفش
ب) تحريکات الکتريکي پوستي
ج) امواج مافوق صوت
د) ميدانهاي الکتريکي و مغناطيسي
ه) ليزر

۲) حرکت درماني حرکت دادن قسمتهاي مختلف بدن بوسيله خود بيمار يا متخصص فيزيوتراپي حرکت درماني ناميده مي شود اين روش درماني مورد استعمال وسيعي براي معالجه ضايعاتي بدن دارد خصوصاْ مدت زماني که بيمار بستري است بايستي حرکت را شروع نمود تا از خشک شدن مفصل و سفت شدن مفصلهاي جلوگيري نمود.

۳) ماساژ يکي از قديمي ترين روشهاي درماني است که توسط متخصص فيزيوتراپي به کمک دست يا از طريق دستگاه ماساژ الکتريکي صورت مي گيرد.

۴) آبدرماني يا هيدروتراپي در اين روش از آب به شکل استخر يا حوضچه هاي آب گرم يا آب معدني و ........ استفاده مي شود.


موارد کاربرد فيزيوتراپي :
۱) بيماري هاي استخوان - مفاصل - عضلات
۲) بيماري هاي روماتيسمي
۳) بيماري هاي اعصاب
۴) ضايعات ورزشي
۵) جراحي ها
۶) بيماري هاي قلب و عروق
۷) بيماري هاي تنفسي
۸) بيماري هاي زنان و زايمان
۹) بيماري هاي پوستي
۱۰) بيماري هاي کودکان
۱۱) سوختگي ها
۱۲) معلولان جسمي و حرکتي



هدف کلي :
براي درمان بيماران با روشهاي فيزيکي يک متخصص فيزيوتراپي ابتدا با قسمتهاي مختلف بدن آشنا شده سپس ساير موارد فيزيکي درمان و تک تک روشهاي آن را مثل الکتروتراپي - ترموتراپي ورزش درماني و روشهاي درمانهاي دستي (موبيليزاسيون) را فرا مي گيرد.

بدين منظور واحدهاي درسي دانشجويان به گونه اي تنظيم شده که ابتدا هر دانشجو با ساختمان طبيعي بدن و نحو کار دستگاهي مختلف آشنا شود (واحد آناتومي و فيزيولوژي ) سپس بيماريهاي مختلف ارتوپدي -اعصاب - تنفسي و روماتيسمي و غيره را فرا ميگيرد همزمان با آنها واحدهاي در رابط با نحوه حرکت بخشهاي مختلف بدن (کينزيولوژي - بيومکانيک ) و روشهاي الکتروتراپي و حرکت درماني و تکنيکهاي خاص آن ارائه مي شود هدف از اين دوره تربيت افراد ايست متعهد و متخصص که پس از طي يک دوره کارشناسي فيزيوتراپي بتواند بر اساس تشخيص پزشکي درمان فيزيکي را بعهده بگيرند.


عرصه هاي آموزشي :
دوره کارشناسي فيزيوتراپي ۴ سال و نظام آموزشي آن مطابق آئين نامه آموزشي دانشگاهها و موسسه هاي آموزش عالي مصوب شوراي عالي برنامه ريزي است دروس به صورت عملي -نظري - نظري عملي و کارآموزي عرضه مي شود .

دانشجو براي فارغ التحصيلي لازم است در ترم آخر در يکي از زمينه هاي فيزيوتراپي مطالبي را به صورت تحقيق و يا گردآوري با راهنمائي اساتيد اين رشته تهيه نموده و آن را به عنوان رساله خويش جهت استفاده دانشجويان و ساير متخصصين اين رشته ارائه نمايد و سپس در امتحان جامع فيزيوتراپي را با موفقيت بگذراند.



تعداد کل واحدهاي درسي ۱۳۵ واحد :
▪ دروس عمومي : ۲۰ واحد
▪ دروس پايه : ۴۷ واحد
▪ دروس تخصصي : ۴۴ واحد
▪ کارآموزي درعرصه : ۲۴ واحد



موقعيت‌ شغلي‌ در ايران :
در حال‌ حاضر فارغ‌التحصيل‌ فيزيوتراپي‌ علاوه‌ بر استخدام‌ در مراكز دولتي‌ مي‌تواند بعد از گذراندن‌ دوران‌ طرح‌ و همچنين‌ به‌ دست‌ آوردن‌ سابقه‌ كار لازم‌ (6 سال‌ سابقه‌ كار براي‌ فعاليت‌ در مراكز استان‌ها و 3 سال‌ سابقه‌ كار براي‌ فعاليت‌ در شهرستان‌ها) اقدام‌ به‌ تأسيس‌ كلينيك‌ خصوصي‌ فيزيوتراپي‌ كند. علاوه‌ بر كار در كلنيك خصوصي همچنين‌ مي‌تواند جذب‌ بيمارستان‌ها، مراكز توانبخشي‌ و فدراسيون‌هاي‌ ورزشي‌ گردد.



توانايي‌هاي جسمي ، علمي ، رواني و ... مورد نياز و قابل توصيه :
دكتر عليايي در همين زمنيه مي‌گويد:
«رشته‌هايي كه با درمان سروكار دارند، نيازمند دانشجوياني هستند كه از لحاظ روحي و رواني آماده بوده و صبور باشند چون خود بيمار مشكلات روحي و رواني بسياري دارد و ما نبايد آن را تشديد بكنيم بلكه بايد به او كمك كنيم تا آرامش پيدا كند»

وضعيت نياز كشور به اين رشته در حال حاضر:
تصور كنيد كه در كشور ما از هر 10 نفر تنها يك نفر به دليل درد جسماني مزمن حداقل يك ساعت در روز نتواند كار خود را به خوبي انجام دهد. آيا مي‌دانيد در اين صورت چه ميزان خسارت به كشور وارد خواهد شد؟
عمق اين فاجعه زماني احساس مي‌شود كه بدانيم دردهاي مفصيلي و عضلاني در ايران بسيار شايع مي‌باشد.
از سوي ديگر طبق آمار جهاني معلولين، حدود 10 درصد از جمعيت هر كشور را معلولين تشكيل مي‌دهند و اين افراد براي استفاده از توانايي‌هاي باقيمانده و جبران هر چه بيشتر ناتوانايي‌ها و محدوديت‌هاي خويش به خدمات فيزيوتراپي نياز دارند. البته اين درصد در كشور ما به دليل جنگ تحميلي و حوادث بي‌شمار رانندگي بسيار بيشتر است و به همين دليل بايد براي رشته فيزيوتراپي كه به تربيت فيزيوتراپيست‌هاي متخصص و كارآمد مي‌پردازد، به عنوان يك رشته مهم و كاربردي اهميت بسياري قائل شويم.


درس‌هاي‌ اين‌ رشته‌ در طول‌ تحصيل :
دروس‌ پايه‌:

فيزيك‌ براي‌ فيزيوتراپي‌
فيزيولوژي‌ عمومي‌
آناتومي‌ (سر و گردن‌ و تنه‌، اندام‌ فوقاني‌، اندام‌ سطحي‌، اندام‌ تحتاني‌)
بافت‌ شناسي‌
آسيب‌شناسي‌
استخوان‌ شناسي‌
روانشناسي‌ عمومي‌ و معلولين‌
روانپزشكي‌
ژنتيك‌
كمك‌هاي‌ اوليه‌
رشد رواني‌ ـ حركتي‌ كودك‌
آناتومي‌ اعصاب‌
فيزيولوژي‌
نورولوژي‌
بيماري‌هاي‌ داخلي‌
بيماري‌هاي‌ قلب‌،
عروق‌ و تنفسي‌
روماتولوژي‌
جراحي‌ عمومي‌
ارتوپدي‌
راديولوژي‌.


دروس‌ تخصصي‌:
آشنايي‌ با اصول‌ توانبخشي‌ و طب‌ فيزيكي‌
فيزيوتراپي‌ (اعصاب‌ ، بيماري‌هاي‌ قلب‌، عروق‌ و تنفس‌، روماتولوژي‌ ، جراحي‌ ، ارتوپدي‌)
كينزيولوژي‌ و بيومكانيك‌
حركت‌ درماني‌
الكترو تراپي‌
اندام‌هاي‌ مصنوعي‌ و وسايل‌ كمكي‌
ارزشيابي‌ و اندازه‌گيري‌
ماساژ و اصول‌ درمان‌هاي‌ دستي‌
زبان‌ تخصصي‌
پروژه‌
كارآموزي‌.



دکترای حرفه ای فیزیوتراپی چیست؟

دکترای حرفه ای(Professional Doctor) که در سال 1924میلادی در کشور های غربی راه اندازی شد،در حقیقت نوعی مجوز علمی برای دخالت در امر سلامت(Health) بود.

این عنوان در اولین بار به Physicians اعطاء شد.بعد ها osteopaths و کایروپراکت ها از آن استفاده کردند. بعضی از رشته ها مانند دندانپزشکی(Dentist) و بندرت داروسازی(Pharmacist) نیز از این عنوان در بعضی کشور ها از آن استفاده نموده اند.این عنوان در حقیقت یک عنوان کلینیکی در تجویز دارو و یا دستورات درمانی ویا اجرای درمان است .

تغییرات عمده در فیزیوتراپی از جمله دسترسی مستقیم به بیمار(Direct Accesses)،نحوه ارتباط فیزیوتراپیست ها،گسترش دامنه و عمق درمان فیزیوتراپی مسئولین امر فیزیوتراپی در آمریکا را براین داشت از فیزیوتراپیست ها بخواهند بعد از گذراندن دوره هایی عنوانDr. را اول اسم خود بیاورند.

این مطلب اگرچه برای فیزیوتراپیست های آمریکایی و اروپایی بعلت مسئولیت آن بسیار دشوار بود ولی در کشور هایی همچون ایران که پزشک بودن مساوی دکتر بودن است مطلب مهمی است .

چنانچه در هندوستان فیزیوتراپیست ها عنوان دکتری را بعد از کسب مجوز از دادگاه عالی بر اول اسم خود افزودند. استرالیا دوره دکترای حرفه ای گذاشت .پاکستان هم به این جرگه پیوست و طبق شواهد تمامی کشور ها ضمن به رسمیت شناختن این عنوان بالینی در حال تغییراتی وسیع در آموزش فیزیوتراپی خود میباشند.

در ایران تاریخچه فیزیوتراپی بر واجب بودن اجرای دکترای حرفه ای افزوده است ،بخصوص وضعیت گروههای دیگر پراکتیشینر(Practitioners) در ایران که به عنوان دکتر حرفه ای شناخته میشوند. روند بیماریها و فراوانی آنها،تغییر در بافت جمعیت ها و مسائل اقتصادی و بسیاری مسائل دیگر چاره ای برای مسئولان امر نگذاشته است.

امروز کودکان به فیزیوتراپی نیاز دارند تا تحرکی سالم داشته باشند.

نوجوانان به فیزیوتراپی نیاز دارند تا مشکلات استخوانی عضلانی نداشته باشند.

خانمها قبل،حین و بعد از بارداری به فیزیوتراپی احتیاج دارند.

کارمند پشت میز نشین به فیزیوتراپی نیاز دارد.کار گر به فیزیوتراپی نیاز دارد.

سالمند به فیزیوتراپی نیاز دارد.بیمار سرطانی نیاز به تحرک و فیزیوتراپی دارد.

بیمار آسمی به فیزیوتراپی احتیاج دارد.بیمار قلبی به فیزیوتراپی احتیاج دارد.

بیمار بستری به فیزیوتراپی احتیاج دارد.

بیماران قبل از جراحی و بعد از جراحی به فیزیوتراپی نیاز دارند.

آسیب دیدگان زلزله از همان لحظه اول به حظور فیزیوتراپیست احتیاج دارند.

بیماران متابولیکی به فیزیوتراپی احتیاج دارند.

درمان زخم به فیزیوتراپی احتیاج دارد.

ورزشکاران برای تمرینات بدنی به فیزیوتراپی احتیاج دارند.

ورزشکاران برای صدمات بدنی به فیزیوتراپی احتیاج دارند.

درمان مشکلات پوستی به فیزیوتراپی احتیاج دارد.

بکارگیری طب مکمل مانند طب سوزنی به فیزیوتراپیست احتیاج دارد.و...........

بخش سلامت کشور با درک مشکلات خود و در جهت حل آن انواع و اقسام راهها را میآزمایید: متخصص طب ورزش ، طب سنتی ، طب سوزنی و بسیاری از کارهای دیگر ولی جای پزشکی اینجا خالی است که فیزیولوژی و پاتوفیزیولوژی حرکت را بداند.با اقدامات و درمان فیزیکی آشنا باشد.

[dr doctor]

با سلام.با احترام به منبع اطلاعات شما.لارم دانستم یاداوری کنم که رشته دامپزشکی در مقطع دکترا نیز یکی از شاخه های علوم پزشکی است

[yas-90]

با سلام.با احترام به منبع اطلاعات شما.لارم دانستم یاداوری کنم که رشته دامپزشکی در مقطع دکترا نیز یکی از شاخه های علوم پزشکی است

سلام دوست عزیز
بله کاملا حق با شماست ...........هنوز فهرست کامل نشده انشالله کم کم درمورد بقیه رشته ها هم گذاشته میشه[shaad]

[yas-90]

رشته دامپزشکی

علم دامپزشکی با عبور انسان نخستین از حالت شکارچی به کشاورز متولدشد.همزمان با رواج اهلی کردن حیوانات , دامپزشکی اهمیت بیشتری یافت.دامپزشکان نیز همانند پزشکان از زمان های بسیار طولانی مورد احترام مردم قرار داشتند.در لوح حمورابی (۲۲۰۰ سال قبل از میلاد) ارزش کار فردی که به معالجه ی گاو وسایر حیوانات می پرداخته تعیین نموده است.بعد از سقوط امپراطوری روم و تا حدود قرن سیزدهم میلادی , اسناد کلی راجع به دامپزشکی وجود دارد. در قرون وسطی و اعراب اطلاعاتی را در مورد دامپزشکی از هند و ایران کسب نمودند. کلود بورگلا (۱۷۷۹ – ۱۷۰۲ ) مطالعات فراوانی بر روی اسب انجام داد و دائره المعارف جالبی راجع به آن به رشته ی تحریر در آورد.

بورگلا باهمکاری آلمبرت , مالشرب , ولتر , دیدرو و تورگو اولین مدرسه ی دامپزشکی را در شهر لیون فرانسه تاسیس نمودند.با موافقت لوئی پانزدهم ,شورای دولتی پادشاهی قانون تاسیس مدارس دامپزشکی را در تاریخ ۴ اوت ۱۷۶۱ تصویب نمود و در تاریخ ۱۰ ژانویه ۱۷۶۲ اولین مدرسه ی دامپزشکی در دنیا افتتاح شد.در سال ۱۷۶۶ مدرسه دامپزشکی دیگری در مزون آلفورت ( پاریس ) تاسیس شد. سپس تا قبل از سال ۱۸۰۰ به طور متوالی مدارس دامپزشکی در وین , تورین , کپنهاک , پادوآ , هانور , لایپزیک , بولونیا , ناپل , برلین , مونیخ , میلان , لندن و مادرید تاسیس شدند.دامپزشکی همگام با پزشکی پیشرفت نموده و روش ها و تکنیک های مورد استفاده خود را به صورت مشترک با آن به دست آورده است.دامپزشکی در واقع در تقاطع راه پزشکی و کشاورزی قرار گرفته و در روابط میان انسان و حیوان نقش مهمی را ایفا می کند.


معرفی و کاربرد


دامپزشکی‌ علم‌ شناخت‌ بیماری های‌ دامی‌ اعم‌ از بیماری های‌ مشترک‌ بین‌ انسان‌ و حیوان‌ یا بیماری های‌ خاص‌ دام‌، پیشگیری‌ از بیماری ها و همچنین‌ علم‌ تغذیه‌ انسان‌ و دام‌ می‌باشد. بنا بر تعریف‌ سازمان‌ بهداشت‌ جهانی‌ هدف‌ نهایی‌ دامپزشکی‌ درمان‌ حیوانات‌ نیست‌ بلکه‌ دقیقاً تأمین‌ مواد غذایی‌ و بهداشت‌ انسان‌ می‌باشد زیرا با واکسیناسیون‌ دام ها می‌توان‌ از مرگ‌ و میر آنها جلوگیری‌ کرد و بر میزان‌ فرآورده‌های‌ دامی‌ افزود و در نتیجه‌ مواد پروتئینی‌ سالم‌ در جیره‌ ی غذایی‌ انسان ها گنجانید.


دامپزشکى نه تنها از لحاظ اقتصادى قابل توجه است بلکه از نظرگاه سلامت انسان و بهداشت جامعه نیز مى توان به آن نگریست. از قضا این دیدگاه اخیر نیازمند توجه خاص از سوى متولیان این رشته است. زیرا بحث بیماری های مشترک بین انسان دام نه تنها از جنبه اقتصادی بلکه از جنبه ی سلامت نیز قابل اهمیت است.



نکاتی برای دانشجویان

دانشجویانی که وارد رشته دامپزشکی می شوند باید حدود ۲۲۰ واحد درسی را در ۶ سال بگذرانند، که این واحدها در سه مقطع متوالی
علوم پایه
پاتوبیولوژی
و علوم درمانگاهی
تدریس می شود، یعنی در آغاز دانشجو طی ۲ سال علوم پایه را می گذراند و سپس در ۲ سال بعد دروس پاتوبیولوژی شامل
میکروبیولوژی
آسیب شناسی
انگل شناسی
و بهداشت و کنترل مواد غذایی
را مطالعه می کند و بالاخره وارد دوره علوم درمانگاهی می شود که این دوره خود شامل دو بخش دروس نظری و عملیاتی و بخش کارورزی می شود
به همین دلیل دانشجوی این رشته در علوم پایه پزشکی بنیه ی علمی خوبی دارد و حتی در دوره های تخصصی ایمونولوژی، ویروس شناسی و… همپای فارغ االتحصیلان پزشکی شرکت کرده و موفق نیز می شوند.


دکتر خسروی استاد دامپزشکی دانشگاه تهران نیز در معرفی این رشته می گوید: ” دامپزشکی علم شناخت بیماری های دامی اعم از بیماری های مشترک بین انسان و حیوان یا بیماری های خاص دام، پیشگیری از بیماری ها، معالجه بیمار یها و همچنین علم تغذیه ی انسان و دام می باشد.


از سوی دیگر در اکثر کشورها از جمله کشور ما، دامپزشکان در تحقیقات پایه پزشکی نقش مهمی دارند برای مثال دکتر “جی یانگ” عامل تب مالت انسان و سقط جنین دام ها را کشف کرد و نشان داد که استفاده از “توبرکولین” برای تشخیص سل در انسان وسیله بسیار خوبی است و یا “جی وامون” با کشف سرم ضد دیفتری جان میلیون ها کودک جهان را نجات داد. این توانایی از آنجا نشأت می گیرد که از یک طرف کار با دام محدودیت های کار با انسان را ندارد یعنی می شود بر روی تعداد زیادی از حیوان با وجود احتمال بیماری یا مرگ آزمایش نمود، کاری که در علوم میکروبیولوژی، فارموکولوژی و فیزیولوژی انجام می گیرد. و از سوی دیگر یک دامپزشک دید وسیع تری درباره ی حیوانات دارد و می تواند به روی حیوانات مختلف تحقیق بکند.”


دکتر اسلامی یکی دیگر از اساتید دامپزشکی دانشگاه تهران نیزدر معرفی این علم می گوید :چند سال پیش در نشریه سازمان بهداشت جهانی آمده بود که “هدف نهایی دامپزشکی درمان حیوانات نیست بلکه دقیقا تأمین مواد غذایی و بهداشت می باشد.”چرا که با واکسیناسیون دامها می توان از مرگ و میر آنها جلوگیری کرد و برمیزان فراورده های دامی افزود و در نتیجه مواد پروتئینی لازم برای جیره غذایی انسانی را تأمین نمود. موادی که مقاومت انسانها بخصوص کودکان را در مقابل کلیه بیماریها، افزایش می دهد و نه تنها باعث کاهش قابل ملاحظه هزینه های درمانی می شود، بلکه جامعه ای سالم و فعال به وجود خواهد آورد. از سوی دیگر دامپزشکی در پیشگیری از بیماری های مشترک بین حیوانات و انسان نقش بسیار مهمی دارد، بیماری هایی که می تواند بهداشت عمومی یک جامعه را به خطر بیندازد.


آينده شغلي ، بازار كار ، درآمد :

خبر اول :‌
«بيماري‌هاي دامي در كشورهاي جهان سوم ، ساليان 30 ميلون تن از شير دامها مي‌كاهد كه اين رقم تامين كننده شير ساليانه 200 ميليون كودك به ميزان 2 ليوان شير در روز مي‌باشد.»

خبر دوم :
تنها با مبارزه منظم داروئي با كرمهاي نخي شكل دستگاه گوارش گوشفند و بز، مي‌توان ساليانه 150 ميليون كيلوگرم گوشت قرمز بيشتر در كشور توليد كرد.

خبر سوم :
در حال حاضر بيش از 1000 ميليون واحد دامي و همچنين حدود 600 تا 800 ميليون قطعه طيور در كشور وجود دارد.

خبر چهارم :
سازمان دامپزشكي كشور به عنوان مرجع ذيصلاح در كنترل بهداشت مواد غذايي با منشا دامي كشور ، مسووليت نظارت بر 560 كشتارگاه دام و طيور، 100 واحد عمل آوري و فرآوري محصولات شيلاتي ، 200 واحد بسته‌بندي فرآورده‌هاي پروتئيني و بيش از 46 هزار مركز عرضه كننده فرآورده‌هاي پروتئيني را بر عهده دارد. اين در حالي است كه حدود 40 كشتارگاه صنعتي و نيمه‌صنعتي دام و 32 كشتارگاه صنعتي طيور در دست احداث مي‌باشد.

تنها با تكيه بر هر يك از خبرهاي فوق مي‌توان متوجه نياز كشور به متخصصان دامپزشكي شد. چرا كه حفظ بهداشت و سلامت جامعه و همچنين توسعه دامپروري كشور تنها با حمايت بخش دامپزشكي امكان‌پذير است.

دكتر خسروي نيز در مورد فرصت‌هاي شغلي فارغ‌التحصيلان اين رشته مي‌گويد:
«فارغ‌التحصيلان دامپزشكي مي‌توانند در مراكز مختلفي از جمله سازمان دامپزشكي ، موسسه تحقيقات و توليد واكسن رازي، شركت‌هاي توليد دارو و فرآورده‌هاي دامي، شركت‌هاي توليد مواد غذايي با فرآورده‌هاي دامي ،‌واحدهاي دامپروري دولتي و خصوصي و آزمايشگاههاي تشخيص بيماري‌هاي دامي و بيماري‌هاي انساني فعاليت بكنند. »



توانايي‌هاي جسمي ، علمي ، رواني و … مورد نياز و قابل توصيه :

مهمترين وظيفه يك پزشك شناخت بيماري با توجه به علايم و نشانه‌ها و اظهارات بيمار است. كاري كه با توجه به علايم مشابه و مشترك براي بيماري‌هاي مختلف و همچنين تنوع بيماري‌ها بسيار دشوار مي‌باشد. اما با اين وجود كار يك پزشك در مقايسه با دامپزشك سهل‌تر است چرا كه در شناخت و معالجه بيماري‌ انساني ، مي‌تواند از خود بيمار كمك بگيرد. اما يك دامپزشك در معالجه بيماري حيوانات تنها با بررسي و پژوهش و با تكيه بر دانش خود مي‌توان به بيماري پي ببرد.

فارغ‌التحصيلان دوره دكتراي عمومي دامپزشكي مي‌توانند بر حسب علاقه در بيش از 14 گرايش تخصصي مختلف در علوم دامپزشكي (آسيب‌شناسي ، انگل شناسي ، ميكروبيولوژي ، كلينكال پاتولوژي ، علوم تشريحي ، بيماريهاي طيور ، بيماريهاي داخلي دام بزرگ ، بيماريهاي داخلي دام كوچك ، جراحي ، راديولوژي ، بيماريهاي ماهي و آبزيان ، بهداشت مواد غذايي ، مامائي و بيماريهاي توليد مثل و … ) و همچنين علوم پايه پزشكي و بيوتكنولوژي ادامه تحصيل بدهند. در دوره دكتراي تخصصي دامپزشكي به تناسب رشته تعداد 60 واحد تخصصي گذرانده مي‌شود و دانش تخصصي دانشجو در يك زمينه خاص گسترده‌تر مي‌گردد. هدف از اجراي دوره‌هاي تخصصي دامپزشكي ، تامين اعضاي هيات علمي مورد نياز براي دانشكده‌هاي دامپزشكي و محققان موسسات پژوهشي وابسته و در نهايت تامين نيروي انساني متخصص مورد نياز براي خدمات تخصصي دامپزشكي است.