poune
1st March 2011, 05:27 PM
دستگاه گوارش از بخش های مختلفی تشکیل شده است که هر یک عملکرد و ساختار منحصر به فردی دارند. در ابتدا مختصری در مورد هر یک از بخش‌های دستگاه گوارش و ساختار و عملکرد آنها توضیح می‌دهیم و سپس بیماری های آنها را شرح می‌دهیم .
دهان : در حفره دهان دندان‌ها و زبان قرار دارند. دندان‌ها عمل جویدن غذا را به عهده دارند و غذا را به قطعات ریز تبدیل می‌کنند. زبان با حرکت به جهات مختلف در حین عمل جویدن غذا را با بزاق مخلوط می‌کند و عمل بلع را آسان می‌کند .
حلق : مانند یک چهار راه بین دهان، بینی، مری و نای قرار دارد و غذا را از دهان به مری انتقال می‌دهد .
مری: بعد از ورود غذا از حلق، مری با حرکات موجی شکل غذا را به سمت پائین و معده هدایت می‌کند .
معده: بخشی از لوله گوارش است که نسبت به سایر قسمت ها گشادتر است و 5/1 – 1 لیتر حجم دارد که در برخی افراد می‌تواند تا 4 لیتر حجم داشته باشد. معده ارگانی است که تجمع و هضم اولیه مواد غذایی خورد شده را انجام می‌دهد . مواد غذایی 4 – 3 ساعت در معده می‌مانند و با ترشحات معده مخلوط میشود. این مخلوط کیموس نام دارد. بین مری و معده دریچه کاردیا قرار دارد که مانع برگشت غذا و اسید معده به مری میشود. پس از مخلوط شدن غذا با ترشحات معده، دریچۀدیگری که بین معده و روده کوچک قرار دارد و دریچه پیلور نام دارد باز میشود و غذا وارد رودۀ کوچک میشود.
رودۀ کوچک : لوله ای است که طول آن 6 تا 7 متر است اما در انسان زنده به علت انقباض عضلات ، 3 تا 4 متر طول دارد و در حد فاصل معده و روده بزرگ واقع شده است. روده کوچک از سه قسمت تشکیل شده است که عبارتند از دوازده یا دئورنوم (25 سانتی متر اول)، ژژونوم (5/2 متر بعدی) و ایلئوم (5/3 متر آخر) .
روده کوچک محل اصلی هضم و جذب مواد غذایی است و دارای چین های متعدد است و اصلی کربن محل جذب مواد ژژونوم است.در پایان روده کوچک ایلئوم در محلی به نام سکوم به روده بزرگ ختم میشود. بین ایلئوم و سکوم دریچه ایلئوسکال وجود دارد که از برگشت مواد هضم نشده به داخل ایلئوم جلوگیری می‌کند.
روده بزرگ : روده بزرگ از انتهای روده باریک شروع شده و به مجرای مقعد ختم میشود و 8/1 – 4/1 طول دارد. بخشی از روده بزرگ که بین سکوم و مجرای مقعدی (آنال کانال) قرار دارد، کولون نامیده میشود. کولون سه قسمت صعودی، افقی و نزولی دارد. وظیفه اصلی کولون جذب آب و املاح است و مواد مایعی که از روده باریک وارد کولون می‌شوند در انتهای آن بصورت جامد در آمده و مدفوع را تشکیل می‌دهند. قسمت انتهایی کولون رکتون یا راست روده نام دارد که یک لوله مستقیم است.
مجرای مقعدی یا آنال کانال : لوله ای است که حدود 5/2 سانتی متر طول دارد و آخرین بخش لوله گوارشاست. در جدار آن دو دریچه وجود دارد. دریچۀ بالایی غیر ارادی و دریچۀ پائینی ارادی عمل می‌کند و خروج مدفوع را کنترل می‌کند.
بخش‌های ذکر شده قسمت‌هایی از دستگاه گوارش هستند که مواد غذایی از داخل آنها عبور می‌کند و عملیات هضم و جذب در آنها صورت می‌گیرد اما برای هضم بهتر و کامل‌تر غذا باید برخی مواد دیگر نیز به آن اضافه شود. کبد و پانکراس دو ارگانی هستند که شیره های گوارشی می‌سازندو به رودۀ کوچک وارد می‌کنند که در هضم غذا نقش مهمی دارد.
حال که با دستگاه گوارش و اجزاء و عملکرد آن آشنایی مختصری پیدا کردیم در مورد برخی بیماری‌های شایع دستگاه گوارش، علت ایجاد آنها و درمان هر یک از آنها نکاتی را فرا خواهیم گرفت.
منبع:dramiri1.blogfa.com
دهان : در حفره دهان دندان‌ها و زبان قرار دارند. دندان‌ها عمل جویدن غذا را به عهده دارند و غذا را به قطعات ریز تبدیل می‌کنند. زبان با حرکت به جهات مختلف در حین عمل جویدن غذا را با بزاق مخلوط می‌کند و عمل بلع را آسان می‌کند .
حلق : مانند یک چهار راه بین دهان، بینی، مری و نای قرار دارد و غذا را از دهان به مری انتقال می‌دهد .
مری: بعد از ورود غذا از حلق، مری با حرکات موجی شکل غذا را به سمت پائین و معده هدایت می‌کند .
معده: بخشی از لوله گوارش است که نسبت به سایر قسمت ها گشادتر است و 5/1 – 1 لیتر حجم دارد که در برخی افراد می‌تواند تا 4 لیتر حجم داشته باشد. معده ارگانی است که تجمع و هضم اولیه مواد غذایی خورد شده را انجام می‌دهد . مواد غذایی 4 – 3 ساعت در معده می‌مانند و با ترشحات معده مخلوط میشود. این مخلوط کیموس نام دارد. بین مری و معده دریچه کاردیا قرار دارد که مانع برگشت غذا و اسید معده به مری میشود. پس از مخلوط شدن غذا با ترشحات معده، دریچۀدیگری که بین معده و روده کوچک قرار دارد و دریچه پیلور نام دارد باز میشود و غذا وارد رودۀ کوچک میشود.
رودۀ کوچک : لوله ای است که طول آن 6 تا 7 متر است اما در انسان زنده به علت انقباض عضلات ، 3 تا 4 متر طول دارد و در حد فاصل معده و روده بزرگ واقع شده است. روده کوچک از سه قسمت تشکیل شده است که عبارتند از دوازده یا دئورنوم (25 سانتی متر اول)، ژژونوم (5/2 متر بعدی) و ایلئوم (5/3 متر آخر) .
روده کوچک محل اصلی هضم و جذب مواد غذایی است و دارای چین های متعدد است و اصلی کربن محل جذب مواد ژژونوم است.در پایان روده کوچک ایلئوم در محلی به نام سکوم به روده بزرگ ختم میشود. بین ایلئوم و سکوم دریچه ایلئوسکال وجود دارد که از برگشت مواد هضم نشده به داخل ایلئوم جلوگیری می‌کند.
روده بزرگ : روده بزرگ از انتهای روده باریک شروع شده و به مجرای مقعد ختم میشود و 8/1 – 4/1 طول دارد. بخشی از روده بزرگ که بین سکوم و مجرای مقعدی (آنال کانال) قرار دارد، کولون نامیده میشود. کولون سه قسمت صعودی، افقی و نزولی دارد. وظیفه اصلی کولون جذب آب و املاح است و مواد مایعی که از روده باریک وارد کولون می‌شوند در انتهای آن بصورت جامد در آمده و مدفوع را تشکیل می‌دهند. قسمت انتهایی کولون رکتون یا راست روده نام دارد که یک لوله مستقیم است.
مجرای مقعدی یا آنال کانال : لوله ای است که حدود 5/2 سانتی متر طول دارد و آخرین بخش لوله گوارشاست. در جدار آن دو دریچه وجود دارد. دریچۀ بالایی غیر ارادی و دریچۀ پائینی ارادی عمل می‌کند و خروج مدفوع را کنترل می‌کند.
بخش‌های ذکر شده قسمت‌هایی از دستگاه گوارش هستند که مواد غذایی از داخل آنها عبور می‌کند و عملیات هضم و جذب در آنها صورت می‌گیرد اما برای هضم بهتر و کامل‌تر غذا باید برخی مواد دیگر نیز به آن اضافه شود. کبد و پانکراس دو ارگانی هستند که شیره های گوارشی می‌سازندو به رودۀ کوچک وارد می‌کنند که در هضم غذا نقش مهمی دارد.
حال که با دستگاه گوارش و اجزاء و عملکرد آن آشنایی مختصری پیدا کردیم در مورد برخی بیماری‌های شایع دستگاه گوارش، علت ایجاد آنها و درمان هر یک از آنها نکاتی را فرا خواهیم گرفت.
منبع:dramiri1.blogfa.com