غزل بارون
28th February 2011, 09:40 PM
بیماریهای عروق کرونر(CHD) قلب ناشی از عدم رسیدن جریان خون به عروق احاطه کننده و خون رسان به قلب است.اصلی ترین دلیل بیماریهای قلبی عروقی آترواسکلروز است.آترواسکلروز یک بیماری پیشرونده است که از کودکی شروع میشود و در طی سالها پیشرفت میکند.این بیماری در اثر رسوب چربی و کلسترول و مواد دیگری همچون کلسیم،فیبرین و مواد حاصل از تخریب سلولها در دیواره رگها بروز میکند. به این رسوبات پلاک یا اتروما میگویند.انسداد چشمگیر رگ باعث بروز عوارض حاد ی چونMI,USA و مرگ میشود.
بعضی عوامل خطر ساز بیماریهای قلبی عروقی:
1- هایپرلیپیدمی(افزایش چربی خون):
-LDL:
اصلی ترین ناقل کلسترول در خون است و افزایش آن با افزایش بروز بیماریهای قلبی عروقی همراه است طوری که 1واحد افزایش در LDLخون برابر است با 2-1%افزایش ریسک بیماریهای قلبی عروقی.LDL باید کمتر از 130 میلی گرم در دسی لیتر حفظ شود.
-HDL :
عامل کاهنده کلسترول خون و بسیار مفید است. 1 واحد افزایش در HDL3 -2%ریسک بیماریهای قلبی عروقی را کاهش می دهد. باید بیشتر از 35 میلی گرم در دسی لیتر حفظ شود. LDLاکسید شده منجربه ضایعات آترواسکلروز میشود،در حالی که HDL ازتجمع چربی در دیواره عروق جلوگیری میکند.
2-چاقی:
• BMIیا نسبت قد به مجذور وزن(W/H2) باید بین 20 تا 25 حفظ شود.BMIبیشتر از 30 ریسک بیماریهای قلبی را به شدت افزایش میدهد.
•WHRیا نسبت دور کمر به دور باسن در آقایان کمتر از 1 و در خانمها کمتر از 8/0 باید حفظ شود.چاقی شکمی ریسک بیماریهای قلبی را به شدت افزایش میدهد .
• افرادی که دارای چاقی مشخص هستند،5/1-1 ساعت بعد از غذا مجددا گرسنه میشوند و بایدغذای خود را به 3 وعده صبحانه عالی،ناهار متوسط و شام مختصر تقسیم کنند.
افرا د چاقی که قصد کاهش وزن دارند میزان کاهش وزن حداکثر 1 – 5/0 کیلوگرم در هفته باید باشد نه بیشتر.
3- روغنهای جامد(چربی اشباع) و کلسترول :
این روغن ها کلسترول و LDLرا بالا میبرند و عامل بروز آترواسکلروز و بیماریهای قلبی عروقی هستند.منابع این چربیها عبارتند از روغن جامد،کره،روغن نخل،روغن نارگیل و چربی حیوانی.
هایپرکلسترومیک ترین چربیها،کره و روغن نخل و نارگیل هستند.
برای پیشگیری از بیماریهای قلبی عروقی چربی اشباع نباید بیشتر از یک سوم کل چربی را تشکیل دهد.
4- همو سیستئین:
یک اسیدآمینه است که تحت تاثیرفولیک اسید و vit B6و vit B12متابولیزه میشود و اگر در اثر کمبود این مواد نتواند متابولیزه شود به خون نشت پیدا میکند و افزایش آن در خون مستقیما با ریسک بیماریهای قلبی عروقی همراه است.در بعضی مطالعات مصرف مکمل B Complexباعث کاهش هموسیستئین پلاسما و کاهش ریسک بیماریهای قلبی عروقی شده است.
5- نوسانات انسولین:
نواسانات انسولین منجر به آسیب عروق و تشکیل پلاک آترواسکلروز میشود. غذاهای قند دار،به خصوص قند ساده،بدلیل جذب سریع، منجر به ترشح یکباره شدید انسولین میشود. برای حفظ سلامت عروق باید سرعت جذب قند را تا حد ممکن آهسته کنیم. وجود چربی همراه قند،مصرف فیبر همراه غذاو مصرف کربوهیدرات های پیچیده جذب قند را به تاخیر می اندازد و ترشح انسولین را آهسته می سازد.
در مورد افراد چاق به خصوص چاقی شکمی مصرف میوه به صورت تازه در وعده های صبحانه و بعد از ناهار توصیه میشود تا قند آنها باعث تحریک یکباره ترشح انسولین در میان وعده ها و شب نگردیده و موجب مهار سوخت چربی نگردد. افراد دارای وزن متعادل میتوانند 750 گرم میوه و سبزی خود را در 5 وعده 150 گرمی تقسیم کنند.
6- آهن:
آهن زیاد در بدن یک محیط اکسیداتیو غنی ایجاد میکند که زمینه را برای اکسیداسیون LDLفراهم میکند.در افرادی که MIکرده اند،میزان آسیب قلبی رابطه مستقیم با میزان آهن ذخیره شده در قلب دارد.آهن زیاد باعث تخریب رگها(انسداد شریان گردن یا کاروتید)میشود.در مردان و در زنان یائسه مصرف مکمل آهن بدون آزمایش خون توصیه نمیشود.
7- کافئین:
محدودیت مصرف کافئین به مقدار کمتر از 5 فنجان قهوه در روزتوصیه میشود.کاهش دریافت کافئین باعث کاهش هموسیستئین میشود.
8- نخوردن صبحانه:
خوردن صبحانه به میزان قابل توجهی منجر به کاهش چسبندگی پلاکت ها و کاهش لخته خون می شود.
بتا ترومبو گلوبین ،فاکتور نمایانگر فعالیت پلاکت ها برای ایجاد لخته خون ، در افرادی که صبحانه میخورند نسبت به آنهایی که نمی خورند،5/2 برابر بیشتر است.
افرادی که صبحانه نمیخورند نسبت به آنهایی که می خورند،چاق ترند.
9- نداشتن فعالیت فیزیکی:
عدم تحرک فاکتور خطری است برای بروز بیماریهای قلبی عروق.به منظور حفظ سلامت قلب و عروق توصیه میشود که بزرگسالان حداقل 30 دقیقه و کودکان حداقل 60 دقیقه فعالیت فیزیکی متوسط شدت هوازی ،حداقل 5 روز در هفته داشته باشند.از این مقدار ورزش 10 دقیقه ابتدای آن باید گرم کردن بدن
( (WARM-UPو15-10 دقیقه آخر سرد کردن(COOL-DOWN)باید باشد.
شدت متوسط به عنوان 80-60%ماکزیموم ضربان قلب در نظر گرفته میشود.(ماکزیموم ضربان قلب=220 منهای سن)شدت متوسط همچنین شدتی است که 2 مایل را در 30بتوان دقیقه پیمود.
ویتامین های گروه ب
ویتامین ب 1 (تیامین)این ویتامین برای بکارگیری و مصرف مواد قندی و متابولیسم انرژی در بدن ضروری است .ب 1 در اعمال عصبی نیز نقش اساسی دارد.
علائم کمبود:
-کمبود آن باعث کاهش اشتها و افسردگی میشود.
کمبود شدید ب 1 باعث بیماری بری بری ( خشک و مرطوب) میشود.در بری بری مرطوب ، تنگی نفس ، نارسایی قلب و حتی از کارافتادن قلب رخ میدهد و در بری بری خشک ضعف در عضلات و آسیب عصبی، که باعث لاغر شدن فرد میگردد.
منابع غذایی:
غلات، حبوبات، جگر ، گوشت و تخم مرغ ، شیر و لبنیات
ویتامین ب 2 (ریبوفلاوین)
این ویتامین در سوخت و ساز، پروتئین، چربی و مواد مغذی دخالت دارد.
علائم کمبود:
-ترس از نور (فتوفوبی)
-زخم و التهاب گوشه لب
-خونریزی و سوزش زبان و اختلال در پرزهای روی زبان
-پوسته پوسته شدن پوست ناحیه بین لب و بینی
-التهاب پوست دستگاه تناسلی
-سرخ شدن و سوزش چشم ها، ریزش اشک و احساس وجود شن در چشم
منابع غذایی:
-جگر، گوشت، شیر، تخم مرغ،
-سبزیجات، غلات و حبوبات (جوانه زدن غلات و حبوبات باعث افزایش ویتامین ب 2 موجود در آنها میشود.)
-به مقدار فراوان در ماء الشعیر
ویتامین ب 3 (نیاسین)
این ویتامین هم در آزاد شدن انرژی از پروتئین ،کربوهیدرات و چربی نقشش دارد.فشار خون را پایین می آورد و برای کاهش کلسترول مفید است.
علائم کمبود:
کمبود شدید آن باعث بیماری پلاگر میشود که روی پوست،دستگاه گوارش و دستگاه عصبی تاثیر میگذارد و بصورت درماتیت؛اسهال و افسردگی تظاهر میکند.
منابع:
گوشت، منبع غنی نیاسین و غلات منبع متوسط.
ویتامین ب 6
نقش مهم این ویتامین در واکنش‌های مربوط به سوخت و ساز پروتئین می باشد. همچنین در ساختن هموگلوبولین در خون نقش فعال دارد.
علائم کمبود:
-کاهش رشد و کم خونی
-تشنج به علت کاهش یک نوع اسید ضروری در مغز
-ترک و تورم گوشه ی لب
-گیجی و استفراغ
منابع غذایی:
-جگر، گوشت، ماهی، زرده تخم مرغ و شیر
-غلات (برنج و جو و ...) و حبوبات (ماش و لپه) پوست نگرفته و سبوس دار
ویتامین ب 12
این ویتامین نقش مهمی در ساختن سلولها و عوامل وراثت دارد. در سوخت و ساز قندها، چربیها و پروتئین‌ها نقش دارد. برای رشد طبیعی و سلامت بافت های عصبی و تشکیل خون لازم و ضروری است.
علائم کمبود:
کمبود ب12 باعث نوعی کم خونی شدید بنام کم خونی مگالوبلاستیک میشود.
همچنین باعث بروز مشکلات عصبی میگردد.
منابع غذایی:
جگر، گوشت، تخم مرغ و شیر و پنیر
تغذیه درفشارخون بالا
فشار خون طبیعی کمتر از mmHg 90 /140 می باشد.فشار خون بالا هنگامی است که فشار سیستولیک بالاتر از mmHg 140 یا دیاستولیک بالاتر از mmHg 0 9 یا هر دو با هم باشد.
درمان فشار خون
فشار خون اگر دلیل ثانویه داشته باشد با توجه به بیماری زمینه ای فرد کنترل می شود.ولی کنترل فشار خون اولیه میتواند طی 4 مرحله صورت پذیرد :
مرحله 1-
تغییرات شیوه زندگی مانند کاهش وزن – محدودیت سدیم – فعالیت بدنی منظم و ترک سیگار
مرحله 2-
ادامه تغییرات شیوه زندگی و مصرف داروی مناسب که توسط پزشک تجویز شده است.
مرحله 3-
تغییر مقدار و یا نوع دارو
مرحله 4-
با عدم کاهش فشار خون تجویز چندین نوع دارو توسط پزشک
توصیه انجمن های قلب آمریکا برای پیشگیری از پرفشاری خون مصرف حداکثر مقدار 6 گرم نمک (4/2 گرم سدیم) روزانه می باشد.
در رژیم کنترل کننده فشار خون(DASH diet)، دریافت مواد غذایی حاوی سدیم زیاد مثل نمک،چربی های جامد و منابع غذایی غنی از کلسترول،قند و شیرینی زیاد و گوشت قرمز کاهش می یابد و در صورت وجود اضافه وزن، کالری دریافتی تعدیل میشود.در این رژیم منابع حاوی فیبر،پتاسیم ، منیزیم و کلسیم افزایش می یابد.مصرف غلات کامل ، ماهی، مغزها بصورت خام، مواد لبنی کم چربی و میوه ها و سبزی ها توصیه میشود.به خصوص سبزیجات برگ سبز تیره در کنترل فشارخون اهمیت دارند.
در افراد مبتلا به پرفشاری خون،بسته به شدت بیماری، درجاتی از محدودیت سدیم در رژیم غذایی اعمال میشود.
رژیمهای غذایی محدود از سدیم عبارتند از:
1- محدودیت خفیف (3-2 گرم در روز)
در این رژیم، مواد زیر نبایستی استفاده شوند:
-نمک سر سفره (در پخت و پز تنها مقدار کمی نمک باید به کار رود)، یک قاشق چایخوری نمک تقریبا" حاوی 300 میلی گرم سدیم است).
-مواد غذایی دودی شده یا نمک با شده مانند ماهی دودی و شور، انواع سوسیس و کالباس
-غذاهای شور مانند انواع چیپس ها، کراکر و مغزدانه ها
-پنیر شور – انواع شور و تر شی ها
2- محدودیت متوسط (یک گرم در روز)
در این رژیم مواد زیر نبایستی استفاده شوند:
-نمک در هنگام پخت غذا و سر سفره
-تمام موادی که در محدودیت خفیف منع شده اند.
-انواع کنسرو مواد غذایی که در قوطی بسته بندی می شوند (به استثنا آنهایی که کم سدیم باشند) بیش از یک سروینگ از این غذاها در طول روز: برگ چغندر – هویج – کرفس – اسفناج – شلغم
-نانهای فانتزی و سنتی که مقدار زیادی نمک و یا جوش شیرین داشته باشند.
-سس های سالاد
-آب معدنی (به استثنا آنهایی که سدیم کمتر داشته باشند)
3- محدودیت شدید (5/0 گرم در روز)
در این رژیم، مواد زیر نبایستی استفاده شوند:
-تمام موادی که در رژیمهای محدود از سدیم خفیف و متوسط منع شده اند .
-بیشتر از دو فنجان شیر در روز
-برگ چغندر – چغندر – هویج – کرفس – اسفناج – شلغم
-شیرینی ها و تنقلاتی که دارای سدیم باشند
مایکروفر
امروزه در بسیاری از خانه ها و رستورانها، پخت و گرم کردن غذا با دستگاههای مایکروفر که بسیار ساده و سریع انجام میشود، جایگزین روشهای پخت سنتی گشته است. با این وجود، ایمنی پخت غذا در مایکروفر همیشه مورد بحث بوده است.
اشعه های مایکروفر، امواج رادیویی با فرکانس بسیار بالا ( 2,450MHz ) هستندکه در مسیر مستقیم حرکت می کنند.
ظروف فلزی، اشعه های مایکروفر را به طور کامل منعکس می کنند ولی ظروف پلاستیکی و شیشه ای این اشعه ها را از خود عبور می دهند.غذا، انرژی اشعه مایکروفر را به خود جذب می کند،سپس مولکولهای آب موجود در آن ، به سرعت به تحرک و لرزش در می آیند که این لرزش گرما تولید می کند و باعث پخت غذا میشود .
تاثیر مایکروفر بر کیفیت غذا :
از آنجایی که زمان مواجهه غذا با آب و دمای بالا در مایکروفر در مقایسه با روشهای پخت معمولی کمتر است، از دست دهی ویتامینها و مینرالها نیز در آن کمتر است. به خصوص ویتامینهای محلول در آب همچون ویتامین C و B1 که به حرارت بسیار حساس هستند در مایکروفر بیشتر حفظ میشوند.
مایکروفر این برتری را نسبت به جوشاندن دارد که نشت ویتامینها به درون آب پخت را به حداقل میرساند و از این نظر شبیه به بخارپز کردن است.
مطالعه ای که در سال 2003 انجام شد حاکی از آن بود که در مایکروفر از دست رفتن ترکیبات محلول آنتی اکسیدانی فنولیک نسبت به سایر روشهای پخت بیشتر است،اما اینکه این ترکیبات فنولیک چه نقشی در تغذیه انسان دارند،خود سوال است.از مزیتهای مایکروفر این است که ترکیب پروتئینی غذا در آن نسبت به سایر روشهای پخت بیشتر حفظ میشود.
گوشت پخته شده با مایکروفر، از کیفیت بالاتری برخوردار است، زیرا با اکسیداسیون کمتری همراه است.
از آنجایی که حرارت در مایکروفر ملایم تراست،واکنش قهوه ای شدن هم درآن به طور مشهود کمتر است.
تاثیر اشعه مایکروفر در سلامت انسان :
مطالعات اخیر توکسیسیتی و کارسینوژنسیتی اشعه های مایکروفر را رد کرده اند. با این وجود ، ایمنی اشعه مایکروفر برای سلامت انسان مورد بحث است.
این که آیا اشعه مایکروفر میتواند باعث ایجاد ترکیبات سرطانزا در غذا گردد یا نه توسط کمیته تخصصی National Health and Medical Research Council مورد مطالعه قرار گرفت و تایید نشد.
با این حال، اشعه مایکروفر میتواند به همان طریق که غذا را گرم می کند، بافتهای بدن را نیزگرم کند. مواجهه با مقدار بالای اشعه مایکروفر، می تواند باعث سوختگی دردناک شود . عدسی چشم به خصوص به حرارت زیاد حساس است و مواجهه زیاد با اشعه های مایکروفر میتواند باعث کاتاراکت شود.
مواجهه تصادفی با مقادیر بسیاربالای اشعه مایکروفر میتواند باعث تغییریا از بین رفتن اسپرم شده و نازایی موقت ایجاد کند.
این مواجهه در صورتی میتواند رخ دهد که اشعه از درون دستگاه به بیرون نفوذ کند، یعنی هنگامی که درب آن به طور ایمن وکامل بسته نشده است یا sealآن خراب یا کهنه یا جرم گرفته باشد . به این خاطر محفظه داخل مایکروفر را باید هر از چند گاه یکبار با آب و ماده شوینده ملایم شست و شو کرد.
باید به خاطر داشت که تولید اشعه های مایکروفر با قطع شدن برق آن به طور کامل متوقف میشود و این اشعه ها در غذا نیز باقی نمی مانند و هرگز غذا را رادیواکتیو نمیکنند.
بیمارانی که از pacemaker استفاده می کنند در استفاده از مایکروفر باید محتاط باشند زیرا امواج مایکروفر به خصوص در مایکروفرهای قدیمی،میتوانند با سیگنالهای pacemaker تداخل کنند.
استفاده صحیح از مایکروفر :
غذایی که در مایکروفر پخته میشود ، ممکن است به طور یکنواخت حرارت نبیند و در قسمتهایی از غذا که خوب حرارت ندیده اند،میکروارگانیزمهای مضر باقی بمانند.
این که حرارت تا چه میزان به درون غذا نفوذ میکند به ضخامت تکه های غذا، میزان رطوبت و ترکیب غذا بستگی دارد . بهتر است در پخت با مایکروفر غذا به تکه های کوچک تقسیم شود.
معمولا تولیدکنندگان مایکروفر درآن از صفحه گردان و فن های هم زن استفاده میکنند.توصیه میشود در فواصل پخت ، غذا دو تا سه بار هم زده شود.
غذایی که از فریزر خارج میشود قبل از قرار دادن در مایکروفر باید به طور کامل از حالت یخ زدگی خارج شود، زیرا آب ، بسیار راحت تر از یخ،اشعه مایکروفر را به خود جذب میکند، بنابر این اگرقسمتهایی از غذا هنوز یخ زده باشد،حرارت به طور یکنواخت به غذا نمیرسد و میکروارگانیزمهای مضردر آن باقی می مانند.
البته مزیت مایکروفر این است که غذا با خارج شدن از فریزر و آب شدن یخ آن، میتواند سریع پخته و سرو شود ، بدون اینکه برای مدت طولانی در محدوده خطر حرارت یعنی 4 تا 60 درجه که دمای رشد میکروبهاست، قرارگیرد.
ظروف مورد استفاده در مایکروفر :
فقط ظروفی که مخصوص مایکروفر هستند باید در این دستگاه استفاده شوند. ظروف پلاستیکی معمولی برای استفاده در مایکروفر مناسب نیستند زیرا با حرارت بالای مایکروفر، ساختار شیمیایی این ظروف تغییر میکند و مواد سمی وارد غذا می گردد.ب
رای گرم کردن غذاهای چرب،ظروف شیشه ای به پلاستیکی ارجحیت دارند.ظروف فلزی یا دارای روکش فلزی و نیز فویلهای آلومینیومی برای استفاده مایکروفر مناسب نیستند زیرا اشعه های مایکروفر را منعکس میکنند و ممکن است به خود دستگاه نیز آسیب برسانند.
ظروفی که همراه غذا در مایکروفر گرم می شوند برای استفاده در این دستگاه نامناسبند ولی ظروفی که سرد باقی می مانند برای این منظور مناسب ترند .
برای تست کردن ظرف شیشه ای مناسب برای مایکروفر،میتوان ظرف موردنظر را برای یک دقیقه در مایکروفر قرارداد . اگر ظرف گرم شد برای استفاده در مایکروفر مناسب نیست،اگر ولرم شد برای دوباره گرم کردن غذا مناسب است واگر سرد ماند برای پختن غذا مناسب است.
شکل ظرف در نوع حرارتی که غذا در گرم کردن می بیند موثر است.
در ظروف گرد یا بیضی شکل،کناره های غذا نمی سوزد زیرا در این ظروف تمام کناره های غذا به طور یکنواخت حرارت می بیند، ولی در ظروف مربعی شکل کناره های غذا بیشتر می سوزد.ظروف گود،به علت اینکه سطح تماس بیشتری ایجاد میکنند برای گرم کردن غذا در مایکروفر مناسب ترند.
برای حفظ رطوبت درون غذا و یکنواخت حرارت دیدن آن بهتر است روی غذا پوشانده شود .اگر بدین منظور از روکشهای پلاستیکی استفاده میشود،ترجیحا بهتر است با غذا تماس نداشته باشد.
نتیجه گیری :
پخت و پز ایمن با مایکروفر مستلزم شناخت محدودیتها و در عین حال منافع پخت غذا در این دستگاه است. در صورت استفاده صحیح از مایکروفر،این دستگاه میتواند یک روش آسان و سریع برای پخت و پز و آماده سازی غذا عرضه کند بدون اینکه خطری برای سلامت ما داشته باشد
بعضی عوامل خطر ساز بیماریهای قلبی عروقی:
1- هایپرلیپیدمی(افزایش چربی خون):
-LDL:
اصلی ترین ناقل کلسترول در خون است و افزایش آن با افزایش بروز بیماریهای قلبی عروقی همراه است طوری که 1واحد افزایش در LDLخون برابر است با 2-1%افزایش ریسک بیماریهای قلبی عروقی.LDL باید کمتر از 130 میلی گرم در دسی لیتر حفظ شود.
-HDL :
عامل کاهنده کلسترول خون و بسیار مفید است. 1 واحد افزایش در HDL3 -2%ریسک بیماریهای قلبی عروقی را کاهش می دهد. باید بیشتر از 35 میلی گرم در دسی لیتر حفظ شود. LDLاکسید شده منجربه ضایعات آترواسکلروز میشود،در حالی که HDL ازتجمع چربی در دیواره عروق جلوگیری میکند.
2-چاقی:
• BMIیا نسبت قد به مجذور وزن(W/H2) باید بین 20 تا 25 حفظ شود.BMIبیشتر از 30 ریسک بیماریهای قلبی را به شدت افزایش میدهد.
•WHRیا نسبت دور کمر به دور باسن در آقایان کمتر از 1 و در خانمها کمتر از 8/0 باید حفظ شود.چاقی شکمی ریسک بیماریهای قلبی را به شدت افزایش میدهد .
• افرادی که دارای چاقی مشخص هستند،5/1-1 ساعت بعد از غذا مجددا گرسنه میشوند و بایدغذای خود را به 3 وعده صبحانه عالی،ناهار متوسط و شام مختصر تقسیم کنند.
افرا د چاقی که قصد کاهش وزن دارند میزان کاهش وزن حداکثر 1 – 5/0 کیلوگرم در هفته باید باشد نه بیشتر.
3- روغنهای جامد(چربی اشباع) و کلسترول :
این روغن ها کلسترول و LDLرا بالا میبرند و عامل بروز آترواسکلروز و بیماریهای قلبی عروقی هستند.منابع این چربیها عبارتند از روغن جامد،کره،روغن نخل،روغن نارگیل و چربی حیوانی.
هایپرکلسترومیک ترین چربیها،کره و روغن نخل و نارگیل هستند.
برای پیشگیری از بیماریهای قلبی عروقی چربی اشباع نباید بیشتر از یک سوم کل چربی را تشکیل دهد.
4- همو سیستئین:
یک اسیدآمینه است که تحت تاثیرفولیک اسید و vit B6و vit B12متابولیزه میشود و اگر در اثر کمبود این مواد نتواند متابولیزه شود به خون نشت پیدا میکند و افزایش آن در خون مستقیما با ریسک بیماریهای قلبی عروقی همراه است.در بعضی مطالعات مصرف مکمل B Complexباعث کاهش هموسیستئین پلاسما و کاهش ریسک بیماریهای قلبی عروقی شده است.
5- نوسانات انسولین:
نواسانات انسولین منجر به آسیب عروق و تشکیل پلاک آترواسکلروز میشود. غذاهای قند دار،به خصوص قند ساده،بدلیل جذب سریع، منجر به ترشح یکباره شدید انسولین میشود. برای حفظ سلامت عروق باید سرعت جذب قند را تا حد ممکن آهسته کنیم. وجود چربی همراه قند،مصرف فیبر همراه غذاو مصرف کربوهیدرات های پیچیده جذب قند را به تاخیر می اندازد و ترشح انسولین را آهسته می سازد.
در مورد افراد چاق به خصوص چاقی شکمی مصرف میوه به صورت تازه در وعده های صبحانه و بعد از ناهار توصیه میشود تا قند آنها باعث تحریک یکباره ترشح انسولین در میان وعده ها و شب نگردیده و موجب مهار سوخت چربی نگردد. افراد دارای وزن متعادل میتوانند 750 گرم میوه و سبزی خود را در 5 وعده 150 گرمی تقسیم کنند.
6- آهن:
آهن زیاد در بدن یک محیط اکسیداتیو غنی ایجاد میکند که زمینه را برای اکسیداسیون LDLفراهم میکند.در افرادی که MIکرده اند،میزان آسیب قلبی رابطه مستقیم با میزان آهن ذخیره شده در قلب دارد.آهن زیاد باعث تخریب رگها(انسداد شریان گردن یا کاروتید)میشود.در مردان و در زنان یائسه مصرف مکمل آهن بدون آزمایش خون توصیه نمیشود.
7- کافئین:
محدودیت مصرف کافئین به مقدار کمتر از 5 فنجان قهوه در روزتوصیه میشود.کاهش دریافت کافئین باعث کاهش هموسیستئین میشود.
8- نخوردن صبحانه:
خوردن صبحانه به میزان قابل توجهی منجر به کاهش چسبندگی پلاکت ها و کاهش لخته خون می شود.
بتا ترومبو گلوبین ،فاکتور نمایانگر فعالیت پلاکت ها برای ایجاد لخته خون ، در افرادی که صبحانه میخورند نسبت به آنهایی که نمی خورند،5/2 برابر بیشتر است.
افرادی که صبحانه نمیخورند نسبت به آنهایی که می خورند،چاق ترند.
9- نداشتن فعالیت فیزیکی:
عدم تحرک فاکتور خطری است برای بروز بیماریهای قلبی عروق.به منظور حفظ سلامت قلب و عروق توصیه میشود که بزرگسالان حداقل 30 دقیقه و کودکان حداقل 60 دقیقه فعالیت فیزیکی متوسط شدت هوازی ،حداقل 5 روز در هفته داشته باشند.از این مقدار ورزش 10 دقیقه ابتدای آن باید گرم کردن بدن
( (WARM-UPو15-10 دقیقه آخر سرد کردن(COOL-DOWN)باید باشد.
شدت متوسط به عنوان 80-60%ماکزیموم ضربان قلب در نظر گرفته میشود.(ماکزیموم ضربان قلب=220 منهای سن)شدت متوسط همچنین شدتی است که 2 مایل را در 30بتوان دقیقه پیمود.
ویتامین های گروه ب
ویتامین ب 1 (تیامین)این ویتامین برای بکارگیری و مصرف مواد قندی و متابولیسم انرژی در بدن ضروری است .ب 1 در اعمال عصبی نیز نقش اساسی دارد.
علائم کمبود:
-کمبود آن باعث کاهش اشتها و افسردگی میشود.
کمبود شدید ب 1 باعث بیماری بری بری ( خشک و مرطوب) میشود.در بری بری مرطوب ، تنگی نفس ، نارسایی قلب و حتی از کارافتادن قلب رخ میدهد و در بری بری خشک ضعف در عضلات و آسیب عصبی، که باعث لاغر شدن فرد میگردد.
منابع غذایی:
غلات، حبوبات، جگر ، گوشت و تخم مرغ ، شیر و لبنیات
ویتامین ب 2 (ریبوفلاوین)
این ویتامین در سوخت و ساز، پروتئین، چربی و مواد مغذی دخالت دارد.
علائم کمبود:
-ترس از نور (فتوفوبی)
-زخم و التهاب گوشه لب
-خونریزی و سوزش زبان و اختلال در پرزهای روی زبان
-پوسته پوسته شدن پوست ناحیه بین لب و بینی
-التهاب پوست دستگاه تناسلی
-سرخ شدن و سوزش چشم ها، ریزش اشک و احساس وجود شن در چشم
منابع غذایی:
-جگر، گوشت، شیر، تخم مرغ،
-سبزیجات، غلات و حبوبات (جوانه زدن غلات و حبوبات باعث افزایش ویتامین ب 2 موجود در آنها میشود.)
-به مقدار فراوان در ماء الشعیر
ویتامین ب 3 (نیاسین)
این ویتامین هم در آزاد شدن انرژی از پروتئین ،کربوهیدرات و چربی نقشش دارد.فشار خون را پایین می آورد و برای کاهش کلسترول مفید است.
علائم کمبود:
کمبود شدید آن باعث بیماری پلاگر میشود که روی پوست،دستگاه گوارش و دستگاه عصبی تاثیر میگذارد و بصورت درماتیت؛اسهال و افسردگی تظاهر میکند.
منابع:
گوشت، منبع غنی نیاسین و غلات منبع متوسط.
ویتامین ب 6
نقش مهم این ویتامین در واکنش‌های مربوط به سوخت و ساز پروتئین می باشد. همچنین در ساختن هموگلوبولین در خون نقش فعال دارد.
علائم کمبود:
-کاهش رشد و کم خونی
-تشنج به علت کاهش یک نوع اسید ضروری در مغز
-ترک و تورم گوشه ی لب
-گیجی و استفراغ
منابع غذایی:
-جگر، گوشت، ماهی، زرده تخم مرغ و شیر
-غلات (برنج و جو و ...) و حبوبات (ماش و لپه) پوست نگرفته و سبوس دار
ویتامین ب 12
این ویتامین نقش مهمی در ساختن سلولها و عوامل وراثت دارد. در سوخت و ساز قندها، چربیها و پروتئین‌ها نقش دارد. برای رشد طبیعی و سلامت بافت های عصبی و تشکیل خون لازم و ضروری است.
علائم کمبود:
کمبود ب12 باعث نوعی کم خونی شدید بنام کم خونی مگالوبلاستیک میشود.
همچنین باعث بروز مشکلات عصبی میگردد.
منابع غذایی:
جگر، گوشت، تخم مرغ و شیر و پنیر
تغذیه درفشارخون بالا
فشار خون طبیعی کمتر از mmHg 90 /140 می باشد.فشار خون بالا هنگامی است که فشار سیستولیک بالاتر از mmHg 140 یا دیاستولیک بالاتر از mmHg 0 9 یا هر دو با هم باشد.
درمان فشار خون
فشار خون اگر دلیل ثانویه داشته باشد با توجه به بیماری زمینه ای فرد کنترل می شود.ولی کنترل فشار خون اولیه میتواند طی 4 مرحله صورت پذیرد :
مرحله 1-
تغییرات شیوه زندگی مانند کاهش وزن – محدودیت سدیم – فعالیت بدنی منظم و ترک سیگار
مرحله 2-
ادامه تغییرات شیوه زندگی و مصرف داروی مناسب که توسط پزشک تجویز شده است.
مرحله 3-
تغییر مقدار و یا نوع دارو
مرحله 4-
با عدم کاهش فشار خون تجویز چندین نوع دارو توسط پزشک
توصیه انجمن های قلب آمریکا برای پیشگیری از پرفشاری خون مصرف حداکثر مقدار 6 گرم نمک (4/2 گرم سدیم) روزانه می باشد.
در رژیم کنترل کننده فشار خون(DASH diet)، دریافت مواد غذایی حاوی سدیم زیاد مثل نمک،چربی های جامد و منابع غذایی غنی از کلسترول،قند و شیرینی زیاد و گوشت قرمز کاهش می یابد و در صورت وجود اضافه وزن، کالری دریافتی تعدیل میشود.در این رژیم منابع حاوی فیبر،پتاسیم ، منیزیم و کلسیم افزایش می یابد.مصرف غلات کامل ، ماهی، مغزها بصورت خام، مواد لبنی کم چربی و میوه ها و سبزی ها توصیه میشود.به خصوص سبزیجات برگ سبز تیره در کنترل فشارخون اهمیت دارند.
در افراد مبتلا به پرفشاری خون،بسته به شدت بیماری، درجاتی از محدودیت سدیم در رژیم غذایی اعمال میشود.
رژیمهای غذایی محدود از سدیم عبارتند از:
1- محدودیت خفیف (3-2 گرم در روز)
در این رژیم، مواد زیر نبایستی استفاده شوند:
-نمک سر سفره (در پخت و پز تنها مقدار کمی نمک باید به کار رود)، یک قاشق چایخوری نمک تقریبا" حاوی 300 میلی گرم سدیم است).
-مواد غذایی دودی شده یا نمک با شده مانند ماهی دودی و شور، انواع سوسیس و کالباس
-غذاهای شور مانند انواع چیپس ها، کراکر و مغزدانه ها
-پنیر شور – انواع شور و تر شی ها
2- محدودیت متوسط (یک گرم در روز)
در این رژیم مواد زیر نبایستی استفاده شوند:
-نمک در هنگام پخت غذا و سر سفره
-تمام موادی که در محدودیت خفیف منع شده اند.
-انواع کنسرو مواد غذایی که در قوطی بسته بندی می شوند (به استثنا آنهایی که کم سدیم باشند) بیش از یک سروینگ از این غذاها در طول روز: برگ چغندر – هویج – کرفس – اسفناج – شلغم
-نانهای فانتزی و سنتی که مقدار زیادی نمک و یا جوش شیرین داشته باشند.
-سس های سالاد
-آب معدنی (به استثنا آنهایی که سدیم کمتر داشته باشند)
3- محدودیت شدید (5/0 گرم در روز)
در این رژیم، مواد زیر نبایستی استفاده شوند:
-تمام موادی که در رژیمهای محدود از سدیم خفیف و متوسط منع شده اند .
-بیشتر از دو فنجان شیر در روز
-برگ چغندر – چغندر – هویج – کرفس – اسفناج – شلغم
-شیرینی ها و تنقلاتی که دارای سدیم باشند
مایکروفر
امروزه در بسیاری از خانه ها و رستورانها، پخت و گرم کردن غذا با دستگاههای مایکروفر که بسیار ساده و سریع انجام میشود، جایگزین روشهای پخت سنتی گشته است. با این وجود، ایمنی پخت غذا در مایکروفر همیشه مورد بحث بوده است.
اشعه های مایکروفر، امواج رادیویی با فرکانس بسیار بالا ( 2,450MHz ) هستندکه در مسیر مستقیم حرکت می کنند.
ظروف فلزی، اشعه های مایکروفر را به طور کامل منعکس می کنند ولی ظروف پلاستیکی و شیشه ای این اشعه ها را از خود عبور می دهند.غذا، انرژی اشعه مایکروفر را به خود جذب می کند،سپس مولکولهای آب موجود در آن ، به سرعت به تحرک و لرزش در می آیند که این لرزش گرما تولید می کند و باعث پخت غذا میشود .
تاثیر مایکروفر بر کیفیت غذا :
از آنجایی که زمان مواجهه غذا با آب و دمای بالا در مایکروفر در مقایسه با روشهای پخت معمولی کمتر است، از دست دهی ویتامینها و مینرالها نیز در آن کمتر است. به خصوص ویتامینهای محلول در آب همچون ویتامین C و B1 که به حرارت بسیار حساس هستند در مایکروفر بیشتر حفظ میشوند.
مایکروفر این برتری را نسبت به جوشاندن دارد که نشت ویتامینها به درون آب پخت را به حداقل میرساند و از این نظر شبیه به بخارپز کردن است.
مطالعه ای که در سال 2003 انجام شد حاکی از آن بود که در مایکروفر از دست رفتن ترکیبات محلول آنتی اکسیدانی فنولیک نسبت به سایر روشهای پخت بیشتر است،اما اینکه این ترکیبات فنولیک چه نقشی در تغذیه انسان دارند،خود سوال است.از مزیتهای مایکروفر این است که ترکیب پروتئینی غذا در آن نسبت به سایر روشهای پخت بیشتر حفظ میشود.
گوشت پخته شده با مایکروفر، از کیفیت بالاتری برخوردار است، زیرا با اکسیداسیون کمتری همراه است.
از آنجایی که حرارت در مایکروفر ملایم تراست،واکنش قهوه ای شدن هم درآن به طور مشهود کمتر است.
تاثیر اشعه مایکروفر در سلامت انسان :
مطالعات اخیر توکسیسیتی و کارسینوژنسیتی اشعه های مایکروفر را رد کرده اند. با این وجود ، ایمنی اشعه مایکروفر برای سلامت انسان مورد بحث است.
این که آیا اشعه مایکروفر میتواند باعث ایجاد ترکیبات سرطانزا در غذا گردد یا نه توسط کمیته تخصصی National Health and Medical Research Council مورد مطالعه قرار گرفت و تایید نشد.
با این حال، اشعه مایکروفر میتواند به همان طریق که غذا را گرم می کند، بافتهای بدن را نیزگرم کند. مواجهه با مقدار بالای اشعه مایکروفر، می تواند باعث سوختگی دردناک شود . عدسی چشم به خصوص به حرارت زیاد حساس است و مواجهه زیاد با اشعه های مایکروفر میتواند باعث کاتاراکت شود.
مواجهه تصادفی با مقادیر بسیاربالای اشعه مایکروفر میتواند باعث تغییریا از بین رفتن اسپرم شده و نازایی موقت ایجاد کند.
این مواجهه در صورتی میتواند رخ دهد که اشعه از درون دستگاه به بیرون نفوذ کند، یعنی هنگامی که درب آن به طور ایمن وکامل بسته نشده است یا sealآن خراب یا کهنه یا جرم گرفته باشد . به این خاطر محفظه داخل مایکروفر را باید هر از چند گاه یکبار با آب و ماده شوینده ملایم شست و شو کرد.
باید به خاطر داشت که تولید اشعه های مایکروفر با قطع شدن برق آن به طور کامل متوقف میشود و این اشعه ها در غذا نیز باقی نمی مانند و هرگز غذا را رادیواکتیو نمیکنند.
بیمارانی که از pacemaker استفاده می کنند در استفاده از مایکروفر باید محتاط باشند زیرا امواج مایکروفر به خصوص در مایکروفرهای قدیمی،میتوانند با سیگنالهای pacemaker تداخل کنند.
استفاده صحیح از مایکروفر :
غذایی که در مایکروفر پخته میشود ، ممکن است به طور یکنواخت حرارت نبیند و در قسمتهایی از غذا که خوب حرارت ندیده اند،میکروارگانیزمهای مضر باقی بمانند.
این که حرارت تا چه میزان به درون غذا نفوذ میکند به ضخامت تکه های غذا، میزان رطوبت و ترکیب غذا بستگی دارد . بهتر است در پخت با مایکروفر غذا به تکه های کوچک تقسیم شود.
معمولا تولیدکنندگان مایکروفر درآن از صفحه گردان و فن های هم زن استفاده میکنند.توصیه میشود در فواصل پخت ، غذا دو تا سه بار هم زده شود.
غذایی که از فریزر خارج میشود قبل از قرار دادن در مایکروفر باید به طور کامل از حالت یخ زدگی خارج شود، زیرا آب ، بسیار راحت تر از یخ،اشعه مایکروفر را به خود جذب میکند، بنابر این اگرقسمتهایی از غذا هنوز یخ زده باشد،حرارت به طور یکنواخت به غذا نمیرسد و میکروارگانیزمهای مضردر آن باقی می مانند.
البته مزیت مایکروفر این است که غذا با خارج شدن از فریزر و آب شدن یخ آن، میتواند سریع پخته و سرو شود ، بدون اینکه برای مدت طولانی در محدوده خطر حرارت یعنی 4 تا 60 درجه که دمای رشد میکروبهاست، قرارگیرد.
ظروف مورد استفاده در مایکروفر :
فقط ظروفی که مخصوص مایکروفر هستند باید در این دستگاه استفاده شوند. ظروف پلاستیکی معمولی برای استفاده در مایکروفر مناسب نیستند زیرا با حرارت بالای مایکروفر، ساختار شیمیایی این ظروف تغییر میکند و مواد سمی وارد غذا می گردد.ب
رای گرم کردن غذاهای چرب،ظروف شیشه ای به پلاستیکی ارجحیت دارند.ظروف فلزی یا دارای روکش فلزی و نیز فویلهای آلومینیومی برای استفاده مایکروفر مناسب نیستند زیرا اشعه های مایکروفر را منعکس میکنند و ممکن است به خود دستگاه نیز آسیب برسانند.
ظروفی که همراه غذا در مایکروفر گرم می شوند برای استفاده در این دستگاه نامناسبند ولی ظروفی که سرد باقی می مانند برای این منظور مناسب ترند .
برای تست کردن ظرف شیشه ای مناسب برای مایکروفر،میتوان ظرف موردنظر را برای یک دقیقه در مایکروفر قرارداد . اگر ظرف گرم شد برای استفاده در مایکروفر مناسب نیست،اگر ولرم شد برای دوباره گرم کردن غذا مناسب است واگر سرد ماند برای پختن غذا مناسب است.
شکل ظرف در نوع حرارتی که غذا در گرم کردن می بیند موثر است.
در ظروف گرد یا بیضی شکل،کناره های غذا نمی سوزد زیرا در این ظروف تمام کناره های غذا به طور یکنواخت حرارت می بیند، ولی در ظروف مربعی شکل کناره های غذا بیشتر می سوزد.ظروف گود،به علت اینکه سطح تماس بیشتری ایجاد میکنند برای گرم کردن غذا در مایکروفر مناسب ترند.
برای حفظ رطوبت درون غذا و یکنواخت حرارت دیدن آن بهتر است روی غذا پوشانده شود .اگر بدین منظور از روکشهای پلاستیکی استفاده میشود،ترجیحا بهتر است با غذا تماس نداشته باشد.
نتیجه گیری :
پخت و پز ایمن با مایکروفر مستلزم شناخت محدودیتها و در عین حال منافع پخت غذا در این دستگاه است. در صورت استفاده صحیح از مایکروفر،این دستگاه میتواند یک روش آسان و سریع برای پخت و پز و آماده سازی غذا عرضه کند بدون اینکه خطری برای سلامت ما داشته باشد