راهنمای درمان سرماخوردگی

[پژواک]

سرماخوردگی و گلودرد یک عفونت حاد( کوتاه مدت) ویروسی در قسمت مجرای تنفسی فوقانی است که از طریق هوا مانند عطسه کردن یا تماس با افراد مبتلا به بیماری، از فردی به فرد دیگر سرایت می کند.

مکمل های تغذیه ای که برای سرماخوردگی توصیه می شوند، شامل : ویتامین C – روی ( به شکل قرص یا اسپری بینی ) و پروپیول است.
علائم سرماخوردگی چیست؟

آب ریزش و گرفتگی بینی، گلودرد، بی تابی و التهاب از علائم عمده آن است. بیشتر اوقات گلودرد به تنهایی و جدای از سرماخوردگی، خود یک علامت جدی است مثل گلودرد استرپتوککی( میکروبی) که احتیاج به تشخیص پزشکی و درمان با آنتی بیوتیک دارد. وقتیکه عفونت ویروسی است، آنتی بیوتیک ها تأثیری در بهبود سرماخوردگی ندارند.
درمان سرماخوردگی چگونه است؟

محیط مرطوب و گرم، باعث تسریع بهبود می شوند. کسانیکه به سختی دچار سرماخوردگی می شوند، بایستی استراحت کنند. داروهای بازکننده گرفتگی بینی مانند پزودوفدرین و فنیل فرین، بطور موقت بینی را باز می کنند، اما اغلب مجدداً بینی دچار گرفتگی می شود.

برای حفظ تعادل آبی و تسهیل جریان ترشحات بدن، بایستی مقدار زیادی مایعات نوشید. اگر سرفه شدید یا خطرناک باشد، داروهای ضد سرفه مثل دکسترومتورفان، خصوصاً برای خواب راحت، تجویز می شوند.

درغیراینصورت ، برای خارج ساختن ویروس های عفونی و ترشحات جمع شده در گلو، بایستی خلط را دفع کرد و نبایستی آن را در گلو نگه داشت.
توصیه های غذایی مفید:

زیاده روی در مصرف شکر، چربی و الکل به سیستم ایمنی بدن آسیب می زند، هر چند که از چگونگی تاثیر این موادغذایی در طول دوره ی سرماخوردگی اطلاع دقیقی در دست نیست.

مکمل های غذایی مفید:

ویتامین C :

بررسی ۲۱ مطالعه نشان داد مصرف ۱ تا ۸ گرم ویتامین C در روز، مدت و شدت سرماخوردگی را تا ۲۳ درصد کاهش می دهد.

مقدار مناسب ویتامین C بری درمان سرماخوردگی معلوم نیست، ولی ممکن است حداکثر ۱ تا ۳ گرم در روز باشد؛ با توجه به اینکه مقدار بیشتر از ۲۰۰- ۱۲۰ میلی گرم در روز، بعنوان مقدار مناسب و کافی برای افراد سالم در نظر گرفته می شود.

بررسی ۲۳ مطالعه نشان داد مکمل دهی ویتامین C در کودکان اثرات بهتری نسبت به بزرگسالان دارد. همان مطالعه ثابت کرد مصرف ۲ گرم یا بیشتر ویتامین C در روز، در کاهش مدت سرماخوردگی مؤثرتر از ۱ گرم در روز است.

روی (Zn) :

وقتیکه روی (Zn) در زمان سرماخوردگی بصورت مکمل به افراد داده شد، ثابت کرد که این عنصر باعث کاهش قدرت ویروس ها برای احاطه سلولهای بدن و کمک به سلولهای ایمنی برای مبارزه با سرماخوردگی می شود و علائم سرماخوردگی را تسکین می دهد.

قرص روی مدت سرماخوردگی را در بزرگسالان کاهش داد ولی در کودکان اثری نداشت.

قرص های حاوی گلوکونات روی، گلسین- گلوکونات روی واستات روی در بهبود مؤثرند، ولی اشکال دیگر روی و قرص هایی که حاوی اسید سیتریک، اسید تارتاریک، سوربیتول و مانیتول هستند ، اثری ندارند و در مطالعاتی که این اشکال روی بکار رفت مثل مواقعی که مقدار روی کافی نبود، موفقیتی در عمل حاصل نشد.

برای بهبود سرماخوردگی، قرص هایی که حاوی ۱۳ تا ۲۵ گرم گلوکونات روی، گلسین- گلوکونات روی یا استات روی می باشند، هر ۲ ساعت یکبار برای چند روز مختلف استفاده می شوند. اگر این قرص ها با بروز اولین علامت سرماخوردگی مصرف شوند، بهترین اثر را دارند.

مطالعات بیان می کرد دلایل کافی برای اثر روی وجود ندارد و از نظر آماری، معنی دار نیست. اما مقایسه ۶ آزمایش ثابت کرد، در کسانیکه در زمان سرماخوردگی قرص روی مصرف کرده بودند بعد از یک هفته، در مقایسه با افرادیکه مصرف نکرده نبودند، علائم سرماخوردگی کاهش یافته بود و معنی دار نبودن از نظر آماری به دلیل کافی نبودن تعداد افراد یا روی مصرفی بود.

اسپری بینی روی نسبت به قرص روی در بهبود سرماخوردگی مؤثرتر است، زیرا طبق یک بررسی، میزان سرماخوردگی در افرادی که ۴ بار در روز این اسپری را بکار برده بودند ۷۴ درصد کم شده بود، در صورتیکه با مصرف قرص روی ۴۲ تا ۵۳ درصد کاهش یافته بود.

پروپیول :

پروپیول ماده صمغی است که توسط حشرات از جوانه های برگی شکل و پوست درختان جمع آوری می شود خصوصاً از درختان صنوبر و کاج. عصاره پروپیول می تواند در پیشگیری و کوتاه کردن مدت سرماخوردگی مؤثر باشد.

مطالعات بالینی نشان داد، عصاره پروپیول عفونت دستگاه تنفسی فوقانی را در کودکان کاهش می دهد.

تولیدکنندگان این محصول توصیه می کنند، فرآورده های خوراکی پروپیول به میزان ۵۰۰ میلی گرم، یک یا دوبار درروز مصرف شوند

[پژواک]

چگونه هنگام سرماخوردگی به بهبود سریع خود کمک کنید و از چه مواد غذایی کمک بگیرید.
▪ نعناع: از آن جایی که این گیاه حاوی ماده ای است که باعث تسکین، گرفتگی بینی و سرفه های شدید می شود بهتر است هنگام سرماخوردگی برگ نعناع را به آب جوش اضافه و مصرف کنید تا گلودرد شما را تسکین دهد. عصاره آن را به آبی که در حالت بخار کردن است اضافه کنید تا هوای خشک را مرطوب کند.
▪ فلفل: ماده ای به نام «Capsaicin» موجود در فلفل تند عملکردی شبیه یک ماده محرک را دارد که باعث تحریک ترشح خلط و ترشحات بینی می شود.
▪ زنجبیل: زنجبیل دم کرده در صورتی که تب و لرز کرده اید بدن را گرم می کند. یک قاشق چای خوری زنجبیل تازه رنده شده را به یک لیوان آب داغ اضافه و مصرف کنید.
▪ دارچین: همانند زنجبیل طعم تندی دارد و احساس گرمی ایجاد می کند. کمی پودر دارچین به آب داغ اضافه کنید یا چند چوب دارچین بجوشانید تا بخار آن گرفتگی بینی را برطرف کند. از این مایع به عنوان نوشیدنی هم می توانید استفاده کنید.
▪ عسل: عسل را هرطور که استفاده کنید، درمانی برای سرماخوردگی به حساب می آید. بررسی ها نشان می دهد کودکانی که روزی یک قاشق چای خوری عسل مصرف می کنند هنگام سرماخوردگی کمتر سرفه می کنند و خواب بهتری دارند.
▪ لیمو: ویتامین C موجود در آن برای درمان این بیماری موثر است. از آن جا که مصرف آب لیمو هنگام سرماخوردگی اهمیت زیادی دارد، برای طعم دار کردن آب از لیمو استفاده کنید. برای رفع گلودرد، کمی لیمو در یک لیوان آب جوش بریزید و یک قاشق چای خوری عسل و یا کمی زنجبیل به آن اضافه و مصرف کنید.
▪ آب نمک: قرار دادن نمک روی زخم می تواند آزاردهنده باشد اما غرغره کردن آب نمک می تواند تسکین دهنده گلودرد باشد. زیرا آب نمک التهاب گلو را کاهش می دهد. نصف قاشق چای خوری نمک را در یک لیوان آب مخلوط کنید و آرام غرغره کنید. این کار را بر حسب نیاز تکرار کنید.
▪ سوپ مرغ: مایعات داغ و مغذی تاثیر مثبتی روی بیماری سرماخوردگی دارند. به خصوص سوپ مرغ. محققان معتقدند که مواد موجود در سوپ مرغ برای مقابله با واکنش التهابی بدن هنگام سرماخوردگی مفید و موثر است.
● رعایت چند نکته هنگام سرماخوردگی:
۱) خواب کافی؛
بررسی نشان داده، کمبود خواب، فرد را در برابر بیماری مستعد می کند. به طور میانگین، یک فرد بزرگسال به روزی ۶ تا ۸ ساعت، نوزاد ۱۸ ساعت، نوپا ۱۲ تا ۱۳ ساعت و پیش دبستانی به ۱۰ ساعت خواب نیاز دارند.
۲) ورزش؛
فعالیت جسمی گلبول های سفید را که با بیماری مقابله می کنند افزایش می دهد.
۳) رعایت نظافت؛
شستن دست را با صابون فراموش نکنید. از آن جا که تحقیقات نشان داده صابون های معمولی در از بین بردن میکروب ها موثر است و نیازی به استفاده از صابون ضدباکتری نیست. هر بار بین انگشتان، دور ناخن و پشت دست را به مدت ۲۰ ثانیه بشویید. بهداشت دست قبل و پس از هر وعده غذایی، هنگام بازگشت از بیرون، استفاده از دستشویی، دست زدن به حیوانات و تمیز کردن بینی حتما رعایت شود. خارج از منزل از دستمال های مخصوص استفاده کنید.
۴) دمای اتاق را پایین نگه دارید،
خانه بیش از حد گرم هوای خشک ایجاد می کند که محیط مناسبی برای رشد ویروس ها به حساب می آید. کاهش درجه حرارت به میزان ۵ درجه و استفاده از مرطوب کننده برای حفظ رطوبت در فصل سرما در کاهش ابتلا به سرماخوردگی موثر است.
۵) استراحت
روزی چند دقیقه از همه اعضای خانواده بخواهید با بستن چشم، تنفس عمیق و با پرداختن به فکرهای خوب استرس بدن را کاهش دهند. کاهش استرس یعنی آمادگی کمتر به بیماری.
۶) مصرف میوه و سبزی
هویج، کیوی، کشمش، لوبیا سبز، پرتقال و توت فرنگی حاوی ویتامین می باشند که در تقویت سیستم ایمنی نقش دارد. سبزی هایی مانند کلم بروکلی، کلم و گل کلم منابع خوب بتاکاروتن محسوب می شوند که از بدن در مقابل آسیب رادیکال های آزاد محافظت می کند، سعی کنید روزی ۵ وعده میوه و سبزی خام و یا کمی پخته مصرف کنید. پخت بیش از حد سبزی باعث از بین رفتن خواص آن می شود.
۷) مصرف شیرینی جات را به حداقل برسانید.
از آن جا که شکر محیط مناسبی برای عوامل بیماری زاست، مصرف مواد قندی را به خصوص هنگام سرماخوردگی به حداقل برسانید.
۸) مکمل ها
کارشناسان معتقدند که امروزه مواد مغذی کافی کودکان از طریق رژیم تامین نمی شود، بنابراین برای جبران آن و طبق دستور پزشک باید مکمل هایی مانند مولتی ویتامین و مواد معدنی در برنامه رژیم غذایی آن ها افزوده شود.