سرطان تیروئید

[poune]

کانسر تيروئيد بعلت سلولهاي بدخيم در غده تيروئيد ايجاد مي شود . رشد بدخيم در غده تيروئيد را سرطان ( کانسر ) تيروئيد مي گويند که به آن تومور تيروئيد نيز گفته مي شود . علل و عوامل خطر ساز : کانسر تيروئيد در هر سن و جنس مي تواند رخ دهد . افرادي که تحت پرتودرماني ( درمان با اشعه ) در ناحيه گردن قرار گرفته اند در معرض خطر بيشتري هستند . درمان با اشعه در دهه ۱۹۵۰ به طور معمول در کودکان براي درمان غده تيموس بزرگ . آدنوئيد ( لوزه سوم ) و لوزه هاي بزرگ و بعضي اختلالات پوستي مثل آکنه و عفونت هاي قارچي سر بکار ميرفت . افرادي که در کودکي اشعه دريافت کرده اند در معرض خطر بيشتري براي ابتلا به سرطان تيروئيد هستند ( البته امروزه ديگر براي درمان بيماريهاي فوق هيچگاه از پرتوتابي به ناحيه سر و گردن استفاده نمي شود . پرتو تابي به ناحيه گردن در بزرگسالي خطر سرطان تيروئيد را مقدار بسيار کمي زياد مي کند . عامل خطر ديگر ، مثبت بودن سابقه فاميلي سرطان تيروئيد است . تشعشعات حاصل از سلاح هاي اتمي نيز از عوامل ايجاد سرطان تيروئيد به شمار مي روند . سرطان تيروئيد انواع مختلفي دارد : سرطان پايپلري تيروئيد که شايعترين نوع سرطان تيروئيد مي باشد و بيشتر در خانمها و کودکان ديده مي شود. اين سرطان ديرمتاستاز مي دهد ( پخش شدن سلولهاي بدخيم در بدن ) و نسبت به ديگر انواع سرطان تيروئيد کمتر بدخيم است . سرطان فوليکولار تيروئيد که ۲۰ تا ۳۰ درصد انواع سرطان تيروئيد را تشکيل مي دهد و خطر متاساز و عود بيشتري دارد . در سرطان مدولري سلولهاي غيرتيروئيدي موجود در غده تيروئيد دچار تغييرات بدخيمي مي شوند و در بعضي از خانواده ها تمايل خانوادگي ( به لحاظ ژنتيکي ) براي ابتلا به اين نوع سرطان وجود دارد . حدود ۲۰٪ سرطان هاي مدولاري تيروئيد از به ارث بردن ژنهاي بد ايجاد مي شود . سرطان آناپلاستيک تيروئيد بدخيم ترين نوع سرطان در غده تيروئيد است . خوشبختانه اين سرطان نادراست اما به سرعت متاساز مي دهد ، به درمان با يُد راديواکتيو پاسخ نمي دهد . پيشگيري : در حال حاضر هيچ راه پيشگيري وجود ندارد . پرهيز از تابيدن اشعه x به ناحيه گردن مگر در مواقع ضرور ي الزامي است . کسانيکه سابقه پرتوتابي به ناحيه گردن دارند مي بايد جهت شناسايي و تشخيص و درمان زودهنگام اقدام کنند . علائم و نشانه ها : بزرگي تيروئيد يا ندول در غده تيروئيد خشونت صدا يا تغييرات صدا سرفه و يا سرفه همراه خون بلع مشکل معاينه باليني مي تواند وجود توده در تيروئيد يا ندول هاي تيروئيد را شناسايي کند همچنين غدد لنفاوي گردن در معاينه باليني بررسي مي شود . سرطان هاي تيروئيد با تهاجم به غدد لنفاوي مي توانند باعث بزرگي آنها بشوند . آزمايش هايي که براي شناسايي سرطان تيروئيد انجام مي شوند : نمونه برداري ( بيوپسي ) از تيروئيد که به تشخيص سلول هاي سرطاني و نوع آنها کمک مي کند . سونوگرافي از تيروئيد که به شناسايي توده ها در تيروئيد کمک مي کند . اسکن تيروئيد که به بررسي ندول هاي تيروئيد و فعاليت سلولي در ندول ها کمک مي کند . لارنگوسکوپي که در صورت بوجود آمدن تغييرات صوتي به بررسي و مشاهده طناب هاي صوتي کمک مي کند . اندازه گيري کلسي تونين سرم در موارد مشکوک به سرطان مدولاري تيروئيد و تيروگلوبولين در موارد سرطان پايپلري و فوليکولار که سطوح آنها افزايش مي يابد . سرطان هاي تيروئيد ممکن است باعث تغييراتي در هورمونهاي تيروئيدي t3 , t4 ,tsh بشوند . آيا سرطان تيروئيد قابل پيشگيري است بيشتر مردمي که دچار سرطان تيروئيد مي شوند هيچ عامل خطري ندارند . لذا پيشگيري در بيشتر موارد امکان پذير نيست . بعضي از پزشکان اعتقاد دارند پرتوهاي اشعه x که در کودکي به ناحيه گردن تابيده شده ممکن است باعث سرطان تيروئيد شود ، به همين خاطر بهتر است که در کودکان تا حدامکان از اشعه x مگر در موارد ضروري استفاده نشود. با توجه به در دسترس بودن تست هاي ژنتيکي براي شناسايي سرطان مدولري تيروئيد ( يکي از انواع سرطان تيروئيد ) ، بيشتر موارد خانوادگي سرطان مدولري قابل شناسايي و پيشگيري است . وقتي که يکي از افراد خانواده دچار سرطان مدولري شد بقيه افراد آن خانواده مي بايست مورد بررسي قرار گيرند . اگر يکي از افراد خانواده شما دچار سرطان تيروئيد از نوع مدولاري است شما بايد در اولين فرصت به پزشک متخصص غدد مراجعه کرده و جهت بررسي ژنتيکي مورد آزمايش قرار گيريد . اگر آزمايش ژنتيکي شما مثبت باشد . ( مستعد به تغييرات بدخيم در تيروئيد باشيد ) حتي اگر شما هيچ علامت باليني نداشته باشيد ، مي بايد تحت عمل جراحي تيروئيد قرار گيريد . چرا که عمل جراحي تيروئيد تنها راه پيشگيري از اين نوع سرطان در آينده است . بعد از عمل جراحي ، شما تحت درمان با هورمون هاي تيروئيدي به صورت قرص قرار خواهيد گرفت .