poune
30th November 2010, 04:08 PM
کلیه ها دو عضو بزرگ لوبیایی شکل هستند که در قسمت فوقانی- خلفی حفره ی شکم قرار دارند.یکی از کلیه ها در سمت راست ودیگری در سمت چپ ستون مهره ها قرار دارد و هر دو توسط دنده ها محافظت می شوند.
کار اصلی کلیه ها پالایش خون ودفع آب اضافی،نمک و مواد زائد می باشد،مواد زاید تصفیه شده و در ادرار تغلیظ می شوند.ادرار توسط لوله هایی به نام حا لب که به مثانه متصل می شوند،از کلیه خارج می شود،ادرار تا زمان تخلیه،در مثانه انباشته می شود.
علیرغم اهمیت کلیه ها،فی الواقع اندکی کمتر از یک کلیه جهت انجام تمام امور گفته شده در بالا کفایت می کند.در آمریکا از هر هزار نفر،ده نفر فقط با یک کلیه زندگی می کنند و حیات طبیعی دارند.
بعضی اشخاص ممکن است اصلا کلیه فعال نداشته باشند و با کمک روشی طبی به نام دیالیز زنده می مانند.
سرطان سلول کلیه
مثل تمام سرطان ها،سرطان سلول کلیه در ابتدا کوچک بوده و به تدریج ،رشد کرده و بزرگ می شود.علیرغم اینکه این سرطان معمولا به صورت توده ای منفرد در داخل کلیه رشد می کند،ممکن است کلیه حاوی بیش از یک تومور بوده و یا تومورها می توانند در هر کلیه به طور همزمان وجود داشته باشند.بعضی از انواع سرطان کلیه تنها زمانی قابل تشخیص هستند که بزرگ شده اند امابیشترآنها قبل ازگسترش(متاستاز)به سایر ارگانهای بدن،جریان خون یا لنف،قابل شناسایی می باشند. مثل بقیه سرطان ها درمان سرطان کلیه،هنگامی که گسترش یافته مشکل می باشد.
آیا می توان از سرطان کلیه پیشگیری کرد؟
برخی از موارد سرطان کلیوی قابل پیشگیری هستند از آنجا که استعمال دخانیات مسئول بیش از40% موارد است لذا ترک سیگار می تواند خطر ابتلای شما به این سرطان را کاهش دهد.چاقی و رژیم غذایی هر دو با سرطان کلیه در ارتباط هستند.داشتن وزن متعادل وهمچنین مصرف مقادیر کافی میوه و سبزیجات تازه می توانند خطر ابتلا به این بیماری را در شما کاهش دهند وبالاخره اجتناب از فعالیت در محیط هایی که در معرض مقادیر بالای مواد مضر نظیر کادمیوم،آزبست(پنبه نسوز) و حلال های ارگانیک،میتواند از خطر ابتلا به سرطان در شما بکاهند.
آیا می توان سرطان کلیه را در مراحل اولیه شناسایی کرد؟
بسیاری از سرطان های کلیه در مراحل نهایی شناسایی می شوند،آنها می توانند بدون آنکه ایجاد درد یا ناراحتی کنند کاملا بزرگ شوند از آنجا که کلیه در اعماق قسمت های درونی بدن است،تومورهای کوچک کلیه در طی معاینات فیزیکی پزشکی قابل لمس نیستند،هیچ گونه آزمایش ساده ای برای برای کشف زود هنگام سرطان کلیه موجود نیست.در آزمایشات معمول ادرار(که بخشی از ارزیابی های کامل پزشکی دوره ای به حساب می آیند)،ممکن است مقادیر اندکی خون در ادرار را در برخی از بیماران مبتلا به سرطان کلیه در مراحل اولیه نشان دهد.هر چند که باید به خاطر داشته باشیم که هماچوری(وجود خون در ادرار)علل متنوعی دارد که می توان از آن میان به عفونت های مجاری ادراری،سیستست(التهاب و عفونت مثانه) سرطان مثانه و یا موارد خوش خیمی چون سنگ کلیه اشاره کرد.از طرفی برخی ازبیماران مبتلا به سرطان کلیه نیز تا وقتی که تومور سرطانی کاملا بزرگ نشده و سایر قسمت های بدن را درگیر نکرده دچار هماچور نمی شوند.
بررسی های تصویر برداری نظیر ctاسکن وmri می توانند تومورهای کوچک کلیه را هم مورد شناسایی قرار دهند.این تصویر برداری ها از هزینه ی بالایی برخوردارند.گذشته از این نمی توان با استفاده از آنها تومورهای خوش خیم کلیه را از سرطان کلیه با سایزهای کوچک تشخیص داد.به همین دلیلct اسکن وmri را جهت یافتن سرطان کلیه فقط در تعداد کمی از افراد به عنوان گام های نخستین بررسی های تشخیصی مورد استفاده قرار می دهند.بیماران مبتلا به بیماریهای کلیوی که تحت درمان طولانی مدت با دیالیز بوده اند باید به طور دوره ای از کلیه آنها اسکن وبه عمل آید تا سرطان کلیه احتمالی،در مراحل اولیه که قابل درمان است،شناسایی شود.
علائم ونشانه های سرطان کلیه
*خون در ادرار(هماچوری)
*درد یک طرفه در کمر بی ارتباط با ضربه
*توده در شکم
*خستگی
*کاهش وزن غیر قابل توجیه
*تب که بی ارتباط با سرماخوردگی،آنفولانزا و سایر بیماری های عفونی باشد و پس از چند هفته برطرف شود.
*ورم ساق پا ومچ پا
این علائم ممکن است به دلیل وجود سرطان باشند هر چند که ممکن است به دلیل یک بیماری غیر سرطانی به وجود آید.به عنوان مثال وجود گلبول های سفید(wbc)در ادرار ممکن است در سرطان های کلیه،مثانه یا سرطان پروستات دیده شود ولی بروز این حالت الزاما به معنی سرطان نیست،حتی بیشتر موارد در اثر عفونت مثانه یا سنگ کلیه ایجاد می شود
سرطان کلیه چگونه تشخیص داده می شود؟
1- شرح حال پزشکی ومعاینات بالینی پزشک
پزشک به منظور آگاهی از عوامل خطرزا و علائم احتمالی از شما شرح حال می گیرد.یک معاینه بالینی پزشکی می تواند پزشک را به اطلاعاتی راجع به نشانه های سرطان کلیه و یا سایر مشکلات پزشکی راهنمایی کند.
2-روشهای تصویر برداری
ctاسکن،mri ،پیلوگرام داخل وریدی و سونوگرافی جهت تشخیص بیشتر انواع سرطان کلیه سودمند هستند
*ctاسکن:ctاسکن از یک پرتو چرخان اشعه ی x برای ایجاد یک سری تصاویر از زوایای مختلف بدن شما بکار می رد.کامپیوتر این تصاویر را ترکیب می کند و یک سری عکس از مقاطع مختلف بدن شما به وجود می آورد که می تواند وجود تومور را نشان دهد.تزریق مواد حاجب به درون ورید قبل از انجام اسکن به ایجاد یک عکس واضح تر می انجامد که پزشک را در بهتر یافتن تومور کمک می کند.
ctاسکن یکی ازسودمند ترین روش های یافتن توده های کلیوی است.ctاسکن همچنین در بررسی این موضوع که آیا سرطان به ارگان ها یا بافتهای دیگر غیر از کلیه هم گسترش یافته یا نه کمک می کند.اخیرا ct اسکن با روشی که اسکن مارپیچی نامیده می شود پیشرفت کرده،این نوع ct اسکن اساسا یک اسکن با سرعت بالاست.به این معنی که وقتی ماده حاجب تزریق می شود،ct اسکن عبور آنرا در کلیه به تصویر می کشد.این عمل،تصویر را آنچنان واضح ایجاد می کند که حتی تومورهای کوچک را نیز می توان دید.
*سونوگرافی:در سونوگرافی امواج صوتی برای ایجاد تصاویر از بخش های درونی بدن بکار گرفته می شود.امواج صوتی از یک ترانسدیوسر خارج شده سپس امواج صوتی بازتاب شده از بخش های داخل بدن را می گیرد و یک کامپیوتر با استفاده از الگوی امواج صوتی بازتاب شده تصویری را لیجاد می کند. الگوی امواج تولید شده در روش سونوگرافی تومورهای کلیوی را نشان می دهد.الگوهای متفاوت بازتاب های صوتی می توانند انواع خوش خیم وبدخیم تومورهای کلیوی را از هم تمییز دهند.
mri*:در تصویر برداری،امواج رادیویی و میدان مغناطیسی قوی به جای اشعه ی x بکار میرود.بافتهای بدن انرژی امواج رادیویی را جذب می کنند،سپس این انرژی جذب شده دوباره آزاد می شود واین آزاد شدن مجدد انرژی الگوهای متفاوتی را ایجاد می کند که بسته یه نوع بافت و بیماری متفاوت است.سپس یک کامپیوتر الگوی امواج رادیویی بازتاب شده توسط بافت های مختلف بدن را به صورت یک تصویر واضح و با جزئیات کامل ارائه می دهد . تصویر به دست آمده از mri بسیار دقیق تر از تصاویرct اسکن وسونوگرافی است و میتواند به پزشکان کمک کند که اگر سرطان به یکی از عروق اصلی نزدیک کلیه حمله کرده باشد،آنرا هم نشان دهد.
*پیلوگرافی داخل ورید(ivp):این یکی از موارد تصویر برداری با اشعه ی x می باشد.به این صورت که یک ماده حاجب رنگی به درون ورید تزریق می شود و به صورت مفیدی روی زمینه ی سیاه عکس رادیگرافی نمایان می گردد.ماده رنگی حاجب در کلیه تغلیظ شده وسپس توسط کلیه به درون ادرار دفع می شود.از طریق ivpمی توان سرطان کلیه یا آسیب وارد به کلیه در اثر تومور را مشاهده کرد.
*آنژیوگرافی:در این روش نیز مانند ivp از ماده رنگی حاجب استفاده می شود.ماده رنگی به درون شریانی که به کلیه ختم می شود،تزریق می گردد و عروق کلیه را نمایان می کند.از آنجا که آنژیگرافی عروق خون رسان کلیه را نمایان می کند به جراح کمک می کند که عمل جراحی خود را طراحی کند همچنین در تشخیص برخی از سرطان های کلیه که نمای خاص آنژیوگرافی ایجاد می کنند،کمک کننده است.
*رادیوگرافی قفسه ی سینه:رادیوگرافی قفسه ی سینه برا ی بررسی ریه ها از نظر گسترش تومور،بکار می رود،همچنین ممکن است پزشک رادیوگرافی قفسه ی سینه را به منظور بررسی وضعیت سلامت عمومی بیمار جهت تصمیم گیری برای اطمینان در انجام روش های خاص درمان سرطان کلیه از جمله ایمنی درمانی یا جراحی درخواست می کند.
*اسکن استخوان:در اسکن استخوان ازتزریق مقادیرکم مواد خاص رادیو اکتیوبه جریان خون شما به منظور بررسی وجود بیماری سرطانی یا غیر سرطانی در استخوان های شما استفاده می شود.تصاویر رادیو اکتیو استفاده شده در این روش بسیار ناچیز بوده،مضر نیست.
3-آزمایش ها
*تجزیه ی ادرار:در ادرار نیمی از بیماران مبتلا به سرطان کلیه خون وجود دارد.معمولا تجزیه ادرار بخشی ازیک بررسی کامل پزشکی است.در خلال بررسی های میکروسکوپی وشیمیایی حتی مقادیر بسیار کم خون که با چشم قابل رویت نیست،اندازه گیری می شود،گاهی اوقات برخی بررسی های میکروسکوپی نمونه های ادرار که سیتولوژی نامیده می شود، سلولهای حقیقی سرطان را در ادرار نشان می دهد.
*آزمایشهای خون:شمارش کامل خون و آزمایشهای شیمیایی خون می تواند یافته های مرتبط با سرطان کلیه را نمایان کند کم خونی(آنمی)بسیار شایع است.اوتیروبلاستوز(مقادیربا لای گلبولهای قرمز خون)در برخی از سرطان های که مترشحه هرمون اریتروپویتین هستند،دیده می شود(اریتروپویتین روی مغز استخوان اثر می کند و تولید سلول های قرمز خون را افزایش می دهد.)افزایش آنزیم های کبدی(بدون دلیل مشخص و هیپرکلسمی(میزان بالای کلسیم خون)در برخی موارد رخ می دهد.
*fna=آسپیراسیون با سوزن ظریف:از این روش خیلی کم برای تشخیص تومور کلیه استفاده می شود.یک سوزن نازک به کلیه یا قسمتی از بدن که مشکوک به متاستاز است،وارد می شود و مقداری مایع واندکی بافت از آن قسمت خارج می شود تا در زیر میکروسکوپ مطالعه شود.معمولا مطالعات تصویر برداری اطلاعت کافی را در اختیار جراح قرار می دهد که تصمیم بگیردآیا جراح لازم است یا نه.
fna درموارد نادری با ارزش است،هرگاه که نتوان با نتایج تصویربرداری در مورد برداشتن کلیه تصمیم قاطعانه ای گرفت و همین طور در مواردی که پزشک تشخیص میدهد که سرطان گسترش یافته و ترجیح دهد fna را از مکان های متاستاز تهیه کند و نه از خود کلیه.می توان در خلال fna،ازct اسکن به عنوان راهنمای سوزن در وارد شدن به تومور استفاده کرد.
راههای درمان سرطان کلیه:
1-جراحی
درمان اساسی درسرطان کلیه،جراحی است.امکان بقا بدون عمل جراحی در سرطان کلیه ضعیف است.بسته به نوع ومرحله سرطان،ممکن است جراحی جهت برداشتن کامل کلیه یعنی خود کلیه و بافت های احاطه کننده آن صورت گیرد.معمولا لازم می شود که علاوه بر موارد بالا،غده فوق کلیه(غده ای چسبیده به بالای کلیه ایت)نیز خارج شود.جراحان می توانند برش جراحی را در قسمت های مختلفی ایجادکنند.
* نفرکتومی رادیکال:رایج ترین نوع جراحی که برای درمان سرطان کلیه اجرا می شود،نفرکتومی رادیکال نام دارد.در نفرکتومی رادیکال همه کلیه بیمار با سرطانش خارج می شود.همین طور غده فوق کلیه متصل به آن و بافت های چربی احاطه کننده کلیه نیز در این جراحی برداشته خواهد شد.گاهی در خلال نفرکتومی رادیکال،غدد لنفاوی ناحیه ای نیز خارج می شوند.
* نفرکتومی پارشیال:دراین روش همه کلیه خارج نمی شوند بلکه فقط بخشی از کلیه که سرطانی شده است خارج می شود و بقیه آن باقی می ماند.نفرکتومی پارشیال معمولا در بیمارانی که هر دو کلیه شان سرطانی شده یا در بیمارانی که یک کلیه مبتلا به سرطان کلیه است انجام می گیرد.بیشترین میزان این جراحی در بیمارانی انجام می شود که سرطان کلیه با اندازه کوچک در یک کلیه دارند(کوچکتر از 4 سانتی متر یا 1.75 اینچ) در این موارد نتیجه عمل بسیار رضایت بخش است،بارزترین مزیت آن این است که شما فقط بخشی از کلیه را از دست می دهید ونه تمام آنرا.از آنجا که در مورد سرطان های با اندازه کوچک احتمال بروز سرطان در بافت باقی مانده کلیه بسیار کم است،جراحان ترجیح می دهند که در این موارد روش جراحی نفرکتومی پارشیال را بکار گیرند.
*خارج کردن متاستازها:در حدود یک چهارم بیماران مبتلا به سرطان کلیه وقتی شناسایی می شوند که سرطان به قسمتهای دیگر بدنشان نیز متاستاز داده.گاهی اوقات در این موارد خارج کردن متاستازها با جراحی به طور موقت منجر به کاهش درد بیمار یا تخفیف سایر علائم مربوط به متاستازمی شوند،اما این اقدامات به طول عمر بیمار نمی افزاید.
آمبولیزاسیون شریانی:آمبولیزه کردن شریانی روشی است که در آن سرخرگ تغذیه کننده کلیه و سرطانش را مسدود می کنند.یک لوله بسیار ظریف در شریانی در کشاله ران بیمار قرارداده می شود وبه طرف داخل هل داده می شود تا آنجا که به شریان کلیوی برسد(شریانی که از سرخرگ آئورت منشعب شده وبه کلیه می رسد)سپس موادی داخل شریان تزریق شده،آنرا مسدود می کند.هرچند که این روش به ندرت انجام می شود اما در پاره ای موارد مثلا قبل از نفرکتومی و به منظور کاهش خونریزی حین جراحی انجام می شود.
2-شیمی درمانی
در شیمی درمانی از داروهای ضد سرطان استفاده می شود این داروها یا به شکل تزریق داخل وریدی یا به شکل قرص خوردنی به بیمار داده می شود.این داروها وارد جریان خون شده و به همه قسمتهای بدن می رسد این ویژگی باعث می شود که شیمی درمانی در درمان مواردی که سرطان به قسمتهای دیگر بدن به جز کلیه نیز گسترش یافته،موثر باشد.داروهای شیمی درمانی سلولهای سرطانی را نابود می کنند اما همچنین میتوانند به سلول های طبیعی بیمار آسیب برسانند بنابر این توجها خاصی لحاظ شده است تا از عوارض جانبی جلوگیری شود یا آنها راکاهش دهند.
عوارض جانبی داروهای شیمی دمانی به نوع دارو،مقدار مصرفی و طول دوره درمان بستگی دارد.عوارض موقتی ممکن است شامل: تهوع و استفراغ،کاهش اشتها،ریزش مو و زخمهای دهانی باشد.از آنجا که ممکن است شیمی درمانی به سلولهای خون ساز در مغز استخوان آسیب برساند احتمال دارد شمارش سلولهای خون بیمار کاهش یابد.این مسئله احتمال بروز عفونت(به دلیل کاهش سلولهای سفید خون)و خون ریزی ویا ایجاد کبودی با ضربه مختصر(به دلیل کاهش پلاکت های خونی)خستگی(به دلیل کاهش گلبول های سرخ خون) را افزایش می دهد.
شیمی درمانی می تواند تغییراتی در خون ریزی ماهانه بیمار ایجاد کند و یا آسیب دائمی یا موقتی را به تخمدان ها یا بیضه ها برساند و از این طریق منجر به عقیمی شود.
بیشتر عوارض جانبی با پایان دوره درمان به یک باره ناپدید می شوند.
3-هرمون درمانی
برخی پزشکان بیماران مبتلا به سرطان کلیه از نوع گسترده را با دارویی به نام مدروکسی پروژسترون درمان میکنند.این دارو عملکردی مشابه هرمون زنانه پروژترون دارد.کمتر از5%بیماران در کل مطالعات انجام شده با این روش درمانی رو به بهبودی رفته اند(تومور چروکیده شده).این روش عوارض جانبی کمی دارد البه باعث احتاس مایع و افزایش وزن میشود.
4-رادیوتراپی یا پرتو درمانی
در پرتو درمانی از تشعشعات پر انرژی برای انهدام سلولهای سرطانی استفاده میشود در روش پرتو درمانی خارجی تشعشعات از بیرون بدن روی تومور متمرکز می شوند.این روش معمولا در موردی که به علت وضعیت سلامت عمومی ضعیف امکان جراحی وجود ندارد،به عنوان روش اصلی به کار می رود.
پرتو درمانی همچنین به عنوان روشی موقت جهت تسکین یا کاهش علائمی از سرطان نظیردرد وخون ریزی یا مشکلاتی که در نتیجه متاستاز ایجاد می شوند بکار میرود.متأسفا نه سرطان های کلیه خیلی به پرتو درمانی حساس نیستند.
عوارض جانبی پرتو درمانی ممکن است شامل:تغییرات ملایم پوست(نظیر آفتاب سوختگی)،تهوع،اسهال یا خستگی شود.اغلب این عوارض بعد از مدت کوتاهی برطرف می شوند.
پرتو درمانی قفسه سینه ممکن است به ریه ها آسیب رسانده منجر به اشکال در تنفس و تنگی نفس شود.عوارض جانبی پرتو درمانی روی مغز 1تا2 سال بعدخود را به صورت سردرد و اشکال در تفکر نشان می دهد.
5-ایمنی درمانی
شیمی درمانی سنتی در درمان انواع گسترده ی سرطان کلیه خیلی موفق نبوده است.در حال حاضر همه توجهات به مقوله ایمنی درمانی متمرکز شده است.هدف ایمنی درمانی تقویت سیستم ایمنی بدن بیمار جهت مبارزه و نابود کردن سلولهای سرطانی است.
داروهایی که سیتوکینین نامیده می شوند(پروتئین های فعال کننده ی سیستم ایمنی)به عنوان یکی از روشهای استاندارد در درمان سرطان کلیه شناخته شده اند.
عوارض جانبی احتمالی درمان با سیتوکینین شامل موارد زیر است:
*کاهش فشار خون
*تجمع آب در ریه
*آسیب به کلیه
*حمله های قلبی
*خونریزی گوارش
*تب بالا یا لرز
این عوارض معمولا ایجاد می شوند ولی ندرتا کشنده هستند.به همین دلیل تنها پزشکان مجرب مجاز به تجویز این داروها به بیماران مبتلا به سرطان کلیه هستند.
پس ازدرمان سرطان کلیه چه اتفاقی رخ می دهد؟
هر نوع درمان سرطان کلیه ممکن است عوارض جانبی به دنبال داشته باشد که می تواند از ماه ها تا سال ها طول بکشد.شما ممکن است قادر باشید باآگاهی قبلی از عوارض جانبی که بعد از درمان ایجاد می شوند،از طریق برداشتن گامهایی جهت کم کردن آنها یا کوتاه کردن دوره شان،بهبودی خود را تسریع کنید.
قبل از شروع هر درمان به خاطر داشته باشید که شما شرایط فیزیکی و روحی منحصر به فرد خود را دارید.به عنوان مثال ممکن است در خلال تصمیم گیری برای انتخاب نوع درمان ،احساس کنید گفتگو با فامیل و دوستان به اندازه ی گفتگو با پزشک یا پرستاران برایتان مفید است،شما باید در هر قدم در مسیر درمان،پیش از درمان و در طول درمان و نیز در دوره ی بهبودی با تیم مراقبت سرطان خود درباره ی عوارض جانبی،راهی برای آسانتر کردن آن و پیش آگاهی عمومی خودگفتگو کنید.
بدن شما همچون شخصیت شما و اثر انگشتتان کاملا منحصر به فرد است.دانشمندان قادرند حقایقی را درباره ی تومورها وداروها عنوان کنند.پزشکان می توانند درمانهای مختلفی را برای خلاص شدن از سرطان به کار گیرند،اما هیچ کس نمی تواند قاطعانه پیش بینی کند که بدن شما نسبت به سرطان یا درمان آن چه واکنشی نشان خواهد داد.
شما ممکن است توانایی های بخصوصی چون سیستم ایمنی سالم،سابقه ی تغذیه ی عالی یا حمایت های قوی خانوادگی یا ایمانی قوی داشته یاشید این توانایی ها باعث می شود که پاسخ افراد به سرطان با یک دیگر تفاوت داشته باشد.
کار اصلی کلیه ها پالایش خون ودفع آب اضافی،نمک و مواد زائد می باشد،مواد زاید تصفیه شده و در ادرار تغلیظ می شوند.ادرار توسط لوله هایی به نام حا لب که به مثانه متصل می شوند،از کلیه خارج می شود،ادرار تا زمان تخلیه،در مثانه انباشته می شود.
علیرغم اهمیت کلیه ها،فی الواقع اندکی کمتر از یک کلیه جهت انجام تمام امور گفته شده در بالا کفایت می کند.در آمریکا از هر هزار نفر،ده نفر فقط با یک کلیه زندگی می کنند و حیات طبیعی دارند.
بعضی اشخاص ممکن است اصلا کلیه فعال نداشته باشند و با کمک روشی طبی به نام دیالیز زنده می مانند.
سرطان سلول کلیه
مثل تمام سرطان ها،سرطان سلول کلیه در ابتدا کوچک بوده و به تدریج ،رشد کرده و بزرگ می شود.علیرغم اینکه این سرطان معمولا به صورت توده ای منفرد در داخل کلیه رشد می کند،ممکن است کلیه حاوی بیش از یک تومور بوده و یا تومورها می توانند در هر کلیه به طور همزمان وجود داشته باشند.بعضی از انواع سرطان کلیه تنها زمانی قابل تشخیص هستند که بزرگ شده اند امابیشترآنها قبل ازگسترش(متاستاز)به سایر ارگانهای بدن،جریان خون یا لنف،قابل شناسایی می باشند. مثل بقیه سرطان ها درمان سرطان کلیه،هنگامی که گسترش یافته مشکل می باشد.
آیا می توان از سرطان کلیه پیشگیری کرد؟
برخی از موارد سرطان کلیوی قابل پیشگیری هستند از آنجا که استعمال دخانیات مسئول بیش از40% موارد است لذا ترک سیگار می تواند خطر ابتلای شما به این سرطان را کاهش دهد.چاقی و رژیم غذایی هر دو با سرطان کلیه در ارتباط هستند.داشتن وزن متعادل وهمچنین مصرف مقادیر کافی میوه و سبزیجات تازه می توانند خطر ابتلا به این بیماری را در شما کاهش دهند وبالاخره اجتناب از فعالیت در محیط هایی که در معرض مقادیر بالای مواد مضر نظیر کادمیوم،آزبست(پنبه نسوز) و حلال های ارگانیک،میتواند از خطر ابتلا به سرطان در شما بکاهند.
آیا می توان سرطان کلیه را در مراحل اولیه شناسایی کرد؟
بسیاری از سرطان های کلیه در مراحل نهایی شناسایی می شوند،آنها می توانند بدون آنکه ایجاد درد یا ناراحتی کنند کاملا بزرگ شوند از آنجا که کلیه در اعماق قسمت های درونی بدن است،تومورهای کوچک کلیه در طی معاینات فیزیکی پزشکی قابل لمس نیستند،هیچ گونه آزمایش ساده ای برای برای کشف زود هنگام سرطان کلیه موجود نیست.در آزمایشات معمول ادرار(که بخشی از ارزیابی های کامل پزشکی دوره ای به حساب می آیند)،ممکن است مقادیر اندکی خون در ادرار را در برخی از بیماران مبتلا به سرطان کلیه در مراحل اولیه نشان دهد.هر چند که باید به خاطر داشته باشیم که هماچوری(وجود خون در ادرار)علل متنوعی دارد که می توان از آن میان به عفونت های مجاری ادراری،سیستست(التهاب و عفونت مثانه) سرطان مثانه و یا موارد خوش خیمی چون سنگ کلیه اشاره کرد.از طرفی برخی ازبیماران مبتلا به سرطان کلیه نیز تا وقتی که تومور سرطانی کاملا بزرگ نشده و سایر قسمت های بدن را درگیر نکرده دچار هماچور نمی شوند.
بررسی های تصویر برداری نظیر ctاسکن وmri می توانند تومورهای کوچک کلیه را هم مورد شناسایی قرار دهند.این تصویر برداری ها از هزینه ی بالایی برخوردارند.گذشته از این نمی توان با استفاده از آنها تومورهای خوش خیم کلیه را از سرطان کلیه با سایزهای کوچک تشخیص داد.به همین دلیلct اسکن وmri را جهت یافتن سرطان کلیه فقط در تعداد کمی از افراد به عنوان گام های نخستین بررسی های تشخیصی مورد استفاده قرار می دهند.بیماران مبتلا به بیماریهای کلیوی که تحت درمان طولانی مدت با دیالیز بوده اند باید به طور دوره ای از کلیه آنها اسکن وبه عمل آید تا سرطان کلیه احتمالی،در مراحل اولیه که قابل درمان است،شناسایی شود.
علائم ونشانه های سرطان کلیه
*خون در ادرار(هماچوری)
*درد یک طرفه در کمر بی ارتباط با ضربه
*توده در شکم
*خستگی
*کاهش وزن غیر قابل توجیه
*تب که بی ارتباط با سرماخوردگی،آنفولانزا و سایر بیماری های عفونی باشد و پس از چند هفته برطرف شود.
*ورم ساق پا ومچ پا
این علائم ممکن است به دلیل وجود سرطان باشند هر چند که ممکن است به دلیل یک بیماری غیر سرطانی به وجود آید.به عنوان مثال وجود گلبول های سفید(wbc)در ادرار ممکن است در سرطان های کلیه،مثانه یا سرطان پروستات دیده شود ولی بروز این حالت الزاما به معنی سرطان نیست،حتی بیشتر موارد در اثر عفونت مثانه یا سنگ کلیه ایجاد می شود
سرطان کلیه چگونه تشخیص داده می شود؟
1- شرح حال پزشکی ومعاینات بالینی پزشک
پزشک به منظور آگاهی از عوامل خطرزا و علائم احتمالی از شما شرح حال می گیرد.یک معاینه بالینی پزشکی می تواند پزشک را به اطلاعاتی راجع به نشانه های سرطان کلیه و یا سایر مشکلات پزشکی راهنمایی کند.
2-روشهای تصویر برداری
ctاسکن،mri ،پیلوگرام داخل وریدی و سونوگرافی جهت تشخیص بیشتر انواع سرطان کلیه سودمند هستند
*ctاسکن:ctاسکن از یک پرتو چرخان اشعه ی x برای ایجاد یک سری تصاویر از زوایای مختلف بدن شما بکار می رد.کامپیوتر این تصاویر را ترکیب می کند و یک سری عکس از مقاطع مختلف بدن شما به وجود می آورد که می تواند وجود تومور را نشان دهد.تزریق مواد حاجب به درون ورید قبل از انجام اسکن به ایجاد یک عکس واضح تر می انجامد که پزشک را در بهتر یافتن تومور کمک می کند.
ctاسکن یکی ازسودمند ترین روش های یافتن توده های کلیوی است.ctاسکن همچنین در بررسی این موضوع که آیا سرطان به ارگان ها یا بافتهای دیگر غیر از کلیه هم گسترش یافته یا نه کمک می کند.اخیرا ct اسکن با روشی که اسکن مارپیچی نامیده می شود پیشرفت کرده،این نوع ct اسکن اساسا یک اسکن با سرعت بالاست.به این معنی که وقتی ماده حاجب تزریق می شود،ct اسکن عبور آنرا در کلیه به تصویر می کشد.این عمل،تصویر را آنچنان واضح ایجاد می کند که حتی تومورهای کوچک را نیز می توان دید.
*سونوگرافی:در سونوگرافی امواج صوتی برای ایجاد تصاویر از بخش های درونی بدن بکار گرفته می شود.امواج صوتی از یک ترانسدیوسر خارج شده سپس امواج صوتی بازتاب شده از بخش های داخل بدن را می گیرد و یک کامپیوتر با استفاده از الگوی امواج صوتی بازتاب شده تصویری را لیجاد می کند. الگوی امواج تولید شده در روش سونوگرافی تومورهای کلیوی را نشان می دهد.الگوهای متفاوت بازتاب های صوتی می توانند انواع خوش خیم وبدخیم تومورهای کلیوی را از هم تمییز دهند.
mri*:در تصویر برداری،امواج رادیویی و میدان مغناطیسی قوی به جای اشعه ی x بکار میرود.بافتهای بدن انرژی امواج رادیویی را جذب می کنند،سپس این انرژی جذب شده دوباره آزاد می شود واین آزاد شدن مجدد انرژی الگوهای متفاوتی را ایجاد می کند که بسته یه نوع بافت و بیماری متفاوت است.سپس یک کامپیوتر الگوی امواج رادیویی بازتاب شده توسط بافت های مختلف بدن را به صورت یک تصویر واضح و با جزئیات کامل ارائه می دهد . تصویر به دست آمده از mri بسیار دقیق تر از تصاویرct اسکن وسونوگرافی است و میتواند به پزشکان کمک کند که اگر سرطان به یکی از عروق اصلی نزدیک کلیه حمله کرده باشد،آنرا هم نشان دهد.
*پیلوگرافی داخل ورید(ivp):این یکی از موارد تصویر برداری با اشعه ی x می باشد.به این صورت که یک ماده حاجب رنگی به درون ورید تزریق می شود و به صورت مفیدی روی زمینه ی سیاه عکس رادیگرافی نمایان می گردد.ماده رنگی حاجب در کلیه تغلیظ شده وسپس توسط کلیه به درون ادرار دفع می شود.از طریق ivpمی توان سرطان کلیه یا آسیب وارد به کلیه در اثر تومور را مشاهده کرد.
*آنژیوگرافی:در این روش نیز مانند ivp از ماده رنگی حاجب استفاده می شود.ماده رنگی به درون شریانی که به کلیه ختم می شود،تزریق می گردد و عروق کلیه را نمایان می کند.از آنجا که آنژیگرافی عروق خون رسان کلیه را نمایان می کند به جراح کمک می کند که عمل جراحی خود را طراحی کند همچنین در تشخیص برخی از سرطان های کلیه که نمای خاص آنژیوگرافی ایجاد می کنند،کمک کننده است.
*رادیوگرافی قفسه ی سینه:رادیوگرافی قفسه ی سینه برا ی بررسی ریه ها از نظر گسترش تومور،بکار می رود،همچنین ممکن است پزشک رادیوگرافی قفسه ی سینه را به منظور بررسی وضعیت سلامت عمومی بیمار جهت تصمیم گیری برای اطمینان در انجام روش های خاص درمان سرطان کلیه از جمله ایمنی درمانی یا جراحی درخواست می کند.
*اسکن استخوان:در اسکن استخوان ازتزریق مقادیرکم مواد خاص رادیو اکتیوبه جریان خون شما به منظور بررسی وجود بیماری سرطانی یا غیر سرطانی در استخوان های شما استفاده می شود.تصاویر رادیو اکتیو استفاده شده در این روش بسیار ناچیز بوده،مضر نیست.
3-آزمایش ها
*تجزیه ی ادرار:در ادرار نیمی از بیماران مبتلا به سرطان کلیه خون وجود دارد.معمولا تجزیه ادرار بخشی ازیک بررسی کامل پزشکی است.در خلال بررسی های میکروسکوپی وشیمیایی حتی مقادیر بسیار کم خون که با چشم قابل رویت نیست،اندازه گیری می شود،گاهی اوقات برخی بررسی های میکروسکوپی نمونه های ادرار که سیتولوژی نامیده می شود، سلولهای حقیقی سرطان را در ادرار نشان می دهد.
*آزمایشهای خون:شمارش کامل خون و آزمایشهای شیمیایی خون می تواند یافته های مرتبط با سرطان کلیه را نمایان کند کم خونی(آنمی)بسیار شایع است.اوتیروبلاستوز(مقادیربا لای گلبولهای قرمز خون)در برخی از سرطان های که مترشحه هرمون اریتروپویتین هستند،دیده می شود(اریتروپویتین روی مغز استخوان اثر می کند و تولید سلول های قرمز خون را افزایش می دهد.)افزایش آنزیم های کبدی(بدون دلیل مشخص و هیپرکلسمی(میزان بالای کلسیم خون)در برخی موارد رخ می دهد.
*fna=آسپیراسیون با سوزن ظریف:از این روش خیلی کم برای تشخیص تومور کلیه استفاده می شود.یک سوزن نازک به کلیه یا قسمتی از بدن که مشکوک به متاستاز است،وارد می شود و مقداری مایع واندکی بافت از آن قسمت خارج می شود تا در زیر میکروسکوپ مطالعه شود.معمولا مطالعات تصویر برداری اطلاعت کافی را در اختیار جراح قرار می دهد که تصمیم بگیردآیا جراح لازم است یا نه.
fna درموارد نادری با ارزش است،هرگاه که نتوان با نتایج تصویربرداری در مورد برداشتن کلیه تصمیم قاطعانه ای گرفت و همین طور در مواردی که پزشک تشخیص میدهد که سرطان گسترش یافته و ترجیح دهد fna را از مکان های متاستاز تهیه کند و نه از خود کلیه.می توان در خلال fna،ازct اسکن به عنوان راهنمای سوزن در وارد شدن به تومور استفاده کرد.
راههای درمان سرطان کلیه:
1-جراحی
درمان اساسی درسرطان کلیه،جراحی است.امکان بقا بدون عمل جراحی در سرطان کلیه ضعیف است.بسته به نوع ومرحله سرطان،ممکن است جراحی جهت برداشتن کامل کلیه یعنی خود کلیه و بافت های احاطه کننده آن صورت گیرد.معمولا لازم می شود که علاوه بر موارد بالا،غده فوق کلیه(غده ای چسبیده به بالای کلیه ایت)نیز خارج شود.جراحان می توانند برش جراحی را در قسمت های مختلفی ایجادکنند.
* نفرکتومی رادیکال:رایج ترین نوع جراحی که برای درمان سرطان کلیه اجرا می شود،نفرکتومی رادیکال نام دارد.در نفرکتومی رادیکال همه کلیه بیمار با سرطانش خارج می شود.همین طور غده فوق کلیه متصل به آن و بافت های چربی احاطه کننده کلیه نیز در این جراحی برداشته خواهد شد.گاهی در خلال نفرکتومی رادیکال،غدد لنفاوی ناحیه ای نیز خارج می شوند.
* نفرکتومی پارشیال:دراین روش همه کلیه خارج نمی شوند بلکه فقط بخشی از کلیه که سرطانی شده است خارج می شود و بقیه آن باقی می ماند.نفرکتومی پارشیال معمولا در بیمارانی که هر دو کلیه شان سرطانی شده یا در بیمارانی که یک کلیه مبتلا به سرطان کلیه است انجام می گیرد.بیشترین میزان این جراحی در بیمارانی انجام می شود که سرطان کلیه با اندازه کوچک در یک کلیه دارند(کوچکتر از 4 سانتی متر یا 1.75 اینچ) در این موارد نتیجه عمل بسیار رضایت بخش است،بارزترین مزیت آن این است که شما فقط بخشی از کلیه را از دست می دهید ونه تمام آنرا.از آنجا که در مورد سرطان های با اندازه کوچک احتمال بروز سرطان در بافت باقی مانده کلیه بسیار کم است،جراحان ترجیح می دهند که در این موارد روش جراحی نفرکتومی پارشیال را بکار گیرند.
*خارج کردن متاستازها:در حدود یک چهارم بیماران مبتلا به سرطان کلیه وقتی شناسایی می شوند که سرطان به قسمتهای دیگر بدنشان نیز متاستاز داده.گاهی اوقات در این موارد خارج کردن متاستازها با جراحی به طور موقت منجر به کاهش درد بیمار یا تخفیف سایر علائم مربوط به متاستازمی شوند،اما این اقدامات به طول عمر بیمار نمی افزاید.
آمبولیزاسیون شریانی:آمبولیزه کردن شریانی روشی است که در آن سرخرگ تغذیه کننده کلیه و سرطانش را مسدود می کنند.یک لوله بسیار ظریف در شریانی در کشاله ران بیمار قرارداده می شود وبه طرف داخل هل داده می شود تا آنجا که به شریان کلیوی برسد(شریانی که از سرخرگ آئورت منشعب شده وبه کلیه می رسد)سپس موادی داخل شریان تزریق شده،آنرا مسدود می کند.هرچند که این روش به ندرت انجام می شود اما در پاره ای موارد مثلا قبل از نفرکتومی و به منظور کاهش خونریزی حین جراحی انجام می شود.
2-شیمی درمانی
در شیمی درمانی از داروهای ضد سرطان استفاده می شود این داروها یا به شکل تزریق داخل وریدی یا به شکل قرص خوردنی به بیمار داده می شود.این داروها وارد جریان خون شده و به همه قسمتهای بدن می رسد این ویژگی باعث می شود که شیمی درمانی در درمان مواردی که سرطان به قسمتهای دیگر بدن به جز کلیه نیز گسترش یافته،موثر باشد.داروهای شیمی درمانی سلولهای سرطانی را نابود می کنند اما همچنین میتوانند به سلول های طبیعی بیمار آسیب برسانند بنابر این توجها خاصی لحاظ شده است تا از عوارض جانبی جلوگیری شود یا آنها راکاهش دهند.
عوارض جانبی داروهای شیمی دمانی به نوع دارو،مقدار مصرفی و طول دوره درمان بستگی دارد.عوارض موقتی ممکن است شامل: تهوع و استفراغ،کاهش اشتها،ریزش مو و زخمهای دهانی باشد.از آنجا که ممکن است شیمی درمانی به سلولهای خون ساز در مغز استخوان آسیب برساند احتمال دارد شمارش سلولهای خون بیمار کاهش یابد.این مسئله احتمال بروز عفونت(به دلیل کاهش سلولهای سفید خون)و خون ریزی ویا ایجاد کبودی با ضربه مختصر(به دلیل کاهش پلاکت های خونی)خستگی(به دلیل کاهش گلبول های سرخ خون) را افزایش می دهد.
شیمی درمانی می تواند تغییراتی در خون ریزی ماهانه بیمار ایجاد کند و یا آسیب دائمی یا موقتی را به تخمدان ها یا بیضه ها برساند و از این طریق منجر به عقیمی شود.
بیشتر عوارض جانبی با پایان دوره درمان به یک باره ناپدید می شوند.
3-هرمون درمانی
برخی پزشکان بیماران مبتلا به سرطان کلیه از نوع گسترده را با دارویی به نام مدروکسی پروژسترون درمان میکنند.این دارو عملکردی مشابه هرمون زنانه پروژترون دارد.کمتر از5%بیماران در کل مطالعات انجام شده با این روش درمانی رو به بهبودی رفته اند(تومور چروکیده شده).این روش عوارض جانبی کمی دارد البه باعث احتاس مایع و افزایش وزن میشود.
4-رادیوتراپی یا پرتو درمانی
در پرتو درمانی از تشعشعات پر انرژی برای انهدام سلولهای سرطانی استفاده میشود در روش پرتو درمانی خارجی تشعشعات از بیرون بدن روی تومور متمرکز می شوند.این روش معمولا در موردی که به علت وضعیت سلامت عمومی ضعیف امکان جراحی وجود ندارد،به عنوان روش اصلی به کار می رود.
پرتو درمانی همچنین به عنوان روشی موقت جهت تسکین یا کاهش علائمی از سرطان نظیردرد وخون ریزی یا مشکلاتی که در نتیجه متاستاز ایجاد می شوند بکار میرود.متأسفا نه سرطان های کلیه خیلی به پرتو درمانی حساس نیستند.
عوارض جانبی پرتو درمانی ممکن است شامل:تغییرات ملایم پوست(نظیر آفتاب سوختگی)،تهوع،اسهال یا خستگی شود.اغلب این عوارض بعد از مدت کوتاهی برطرف می شوند.
پرتو درمانی قفسه سینه ممکن است به ریه ها آسیب رسانده منجر به اشکال در تنفس و تنگی نفس شود.عوارض جانبی پرتو درمانی روی مغز 1تا2 سال بعدخود را به صورت سردرد و اشکال در تفکر نشان می دهد.
5-ایمنی درمانی
شیمی درمانی سنتی در درمان انواع گسترده ی سرطان کلیه خیلی موفق نبوده است.در حال حاضر همه توجهات به مقوله ایمنی درمانی متمرکز شده است.هدف ایمنی درمانی تقویت سیستم ایمنی بدن بیمار جهت مبارزه و نابود کردن سلولهای سرطانی است.
داروهایی که سیتوکینین نامیده می شوند(پروتئین های فعال کننده ی سیستم ایمنی)به عنوان یکی از روشهای استاندارد در درمان سرطان کلیه شناخته شده اند.
عوارض جانبی احتمالی درمان با سیتوکینین شامل موارد زیر است:
*کاهش فشار خون
*تجمع آب در ریه
*آسیب به کلیه
*حمله های قلبی
*خونریزی گوارش
*تب بالا یا لرز
این عوارض معمولا ایجاد می شوند ولی ندرتا کشنده هستند.به همین دلیل تنها پزشکان مجرب مجاز به تجویز این داروها به بیماران مبتلا به سرطان کلیه هستند.
پس ازدرمان سرطان کلیه چه اتفاقی رخ می دهد؟
هر نوع درمان سرطان کلیه ممکن است عوارض جانبی به دنبال داشته باشد که می تواند از ماه ها تا سال ها طول بکشد.شما ممکن است قادر باشید باآگاهی قبلی از عوارض جانبی که بعد از درمان ایجاد می شوند،از طریق برداشتن گامهایی جهت کم کردن آنها یا کوتاه کردن دوره شان،بهبودی خود را تسریع کنید.
قبل از شروع هر درمان به خاطر داشته باشید که شما شرایط فیزیکی و روحی منحصر به فرد خود را دارید.به عنوان مثال ممکن است در خلال تصمیم گیری برای انتخاب نوع درمان ،احساس کنید گفتگو با فامیل و دوستان به اندازه ی گفتگو با پزشک یا پرستاران برایتان مفید است،شما باید در هر قدم در مسیر درمان،پیش از درمان و در طول درمان و نیز در دوره ی بهبودی با تیم مراقبت سرطان خود درباره ی عوارض جانبی،راهی برای آسانتر کردن آن و پیش آگاهی عمومی خودگفتگو کنید.
بدن شما همچون شخصیت شما و اثر انگشتتان کاملا منحصر به فرد است.دانشمندان قادرند حقایقی را درباره ی تومورها وداروها عنوان کنند.پزشکان می توانند درمانهای مختلفی را برای خلاص شدن از سرطان به کار گیرند،اما هیچ کس نمی تواند قاطعانه پیش بینی کند که بدن شما نسبت به سرطان یا درمان آن چه واکنشی نشان خواهد داد.
شما ممکن است توانایی های بخصوصی چون سیستم ایمنی سالم،سابقه ی تغذیه ی عالی یا حمایت های قوی خانوادگی یا ایمانی قوی داشته یاشید این توانایی ها باعث می شود که پاسخ افراد به سرطان با یک دیگر تفاوت داشته باشد.