تغذيه و آلودگي هوا

[نازخاتون]

تغذيه و آلودگي هوا




ما به عنوان عنصر و موجودی زنده در مجموعه فعال کره زمین، ناچار به ادامه حیات هستیم. برای همین هم، باید در وضعیتی متعادل قرار بگیریم که از آن به عنوان سلامتی یاد می کنیم . وضعیتی که طی آن قدرت دفاعی بدن در مقابل آلودگی ها بالا رود. "

کارشناسان، تغذیه مناسب را یکی از راه های افزایش قدرت دفاعی بدن در مقابل آلودگی های زیست محیطی می دانند.

آلودگی هوا آثار مخربی را بر دستگاه تنفس، سیستم گوارشی ، اعصاب و روان افراد بر جای گذاشته و اختلالاتی را در عملکرد آنها ایجاد می کند. اینکه برای کاهش این عوارض خطرناک ، باید چه مواد غذایی را و به چه میزانی مصرف کرد، پرسشی است که دکتر " تیرنگ نیستانی " استادیار انستیتو تحقیقات تغذیه و صنایع غذایی دانشگاه شهید بهشتی اینگونه پاسخ می دهد:

" اکسیدهای ازت، دی اکسید کربن، منو اکسیدکربن و سایر گازهای مخرب، آلاینده های موجود در هوا را تشکیل می دهند که هر یک بر یک عضو خاص از بدن تاثیر می گذارند. طوری که اکثر این گازها در ایجاد حالتی به نام " استرس اکسیداتیو " موثرند و ذرات معلق عمدتاً دستگاه تنفسی و ریه ها را مورد هجوم قرار می دهند، در محل خاصی رسوب می کنند و موجب واکنش های التهابی مثل برونشیت، خلط و سرفه های صبحگاهی می شوند."

در بدن ما به طور طبیعی مولکول هایی وجود دارند که ترکیبات دیگر را اکسید می کنند مثل مولکول هایی که در قشرهای سلولی هستند و یا پروتئین های آنزیم. برای جلوگیری از این واکنش ( اکسیداسیون )، سیستم دفاعی آنتی اکسیدانی در بدن همیشه فعال است . در حالت عادی این دو واکنش در حالت تعادل هستند، ولی اگر این تعادل به هم بخورد و اکسیداسیون مولکولی بیشتر شود " استرس اکسیداتیو " نام می گیرد که امروزه عامل بسیاری از بیماری های التهابی، قلبی عروقی، آسم آلرژیک و ... شناخته شده است و گازهای آلاینده هوا می توانند آن را تشدید کنند.

علاوه بر عوامل داخلی، کمبودهای غذایی نیز دفاع آنتی اکسیدانی را کاهش داده و ساخت و ساز آن را مختل می کند که برای تقویت آن می بایست از آنتی اکسیدان های غذایی کمک گرفت

[نازخاتون]

چه بخوریم، چگونه بخوریم؟
وقتی می توانیم با کمی دقت و توجه در انتخاب غذای مصرفی و موادی که در طی روز تغذیه می کنیم، تهاجم آلاینده ها را تحت کنترل در آوریم و جان سالم به در بریم، چرا این کار را نکنیم؟
خوردن آنتی اکسیدان ها را مي توان راهی برای مقابله با عوارض آلودگی هوا دانست اگر غذای ما از نظر آنتی اکسیدان ها غنی باشد، احتمال وقوع استرس های اکسیداتیو هم کاهش می یابد. ویتامین های c , e ، کاروتنوئیدها، پلی فنول ها از آنتی اکسیدان های مهم هستند سبزی ها و میوهای تازه، منابع غنی ویتامین c هستند. حساسیت این مواد به حرارت ، نور و ph
محیط بالاست ؛ مثلاً با افزودن جوش شیرین به غذا، ویتامین موجود در این مواد غیر فعال می شود. از این رو بهتر است میوه ها و سبزیجات را تازه مصرف کنید.
روغن سویا ، آفتابگردان ، جوانه گندم و سایر روغن های گیاهی، غنی ترین منابع ویتامین e هستند. ویتامین های e نسبت به شرایط طبخ مقاومت بیشتری دارند. "
سایر مواد غذایی موثر برای کاهش اثرات مخرب آلودگی هوا بر بدن به شرح زیر است.
روی یک از این مواد موثر است. انواع گوشت و غلات به خصوص غلات سبوس دار منابع سرشار از روی هستند.
مردم ایران از دیر باز با مشکل کمبود روی در بدن خود مواجه بودند که یکی از مهم ترین این عوامل اسید فیتیک ( فیتات ) موجود در غلات است.
نکته مهمی که در هنگام مصرف غلات باید در نظر داشته باشیم ، این است که وقتی از غلات برای تهیه نان استفاده می کنیم، حتماً می بایست عمل تخمیر خمیر نان بدون دخالت جوش شیرین انجام شده باشد.
زیرا بطور طبیعی آنزیمی به نام فیتاز در غلات موجود است که بر اثر عمل تخمیر خمیر نان فعال می شود و اسید فتیک را تجزیه می کند. اگر تخمیر صورت نگیرد، فیتاز فعال نمی شود ، در نتیجه اسید فیتیک با روی ترکیب شده و فیتات روی را تشکیل می دهد. در این صورت روی جذب نمی شود و سیستم ایمنی بدن دچار مشکل خواهد شد.
همانطور که اشاره شد شیر و لبنیات نیز عوارض ناشی از آلودگی هوا را بر دستگاه گوارش کاهش می دهند.
وجود ماده ای به نام پکتین در سیب، سرب را به طور کامل از بدن دفع می کند و هر قدر مصرف سیب در طول روز بیشتر باشد، برای کاهش عوارض آلودگی هوا بهتر است. سایر منابع غنی از پکتین عبارتند از : مرکبات مثل پرتقال و لیمو و گریپ فروت - توت فرنگی – هویج و غلات سبوس دار.


کلام آخر اینکه اگر در شهرهای پر جمعیت و آلوده زندگی می کنید، از خوردن مواد غذایی زیر برای حفظ تندرستی غفلت نکنید تا از این مهلکه جان سالم به در برید :
1- حداقل روزانه دو لیوان شیر
2- حداقل 400 گرم سبزی و میوه تازه در طی روز
3- غلات سبوس دار
4- حداقل یک سیب در طول روز

[نازخاتون]

بهترین غذاها در هوای آلوده

شاید شما هم شنیده‌اید که می گویند باید شیر (http://www.tebyan.net/nutrition_health/%28foods%29/dairy_products/2008/1/6/57295.html) و ماست (http://www.tebyan.net/nutrition_health/%28foods%29/dairy_products/2008/9/24/75229.html) زیاد بخوریم تا اثرات سربی که از طریق هوای آلوده وارد بدنمان می‌شود، خنثی شود.
آلودگی هوای تهران هر چند وقت یک‌بار، به خصوص در روزهای سرد سال، به دلیل پدیده گلخانه‌ای (http://www.tebyan.net/nutrition_health/society_health/environmental_health/2007/6/5/41997.html) به حد بحرانی می‌رسد.
اما این که می‌گویند لبنیات اثرات مضر آلودگی هوا را کم می‌کند، چقدر صحت دارد و اصلا تغذیه با اثرات آلودگی هوا ارتباطی دارد یا نه؟
قبل از این که سراغ سئوال اصلی، یعنی کاهش اثرات مخرب آلودگی هوا به وسیله غذاها برویم، باید ببینیم آلودگی هوا چه تأثیری روی بدن ما می‌گذارد و تغییرات فیزیولوژیکی که در بدن به خاطر آلودگی هوا به وجود می‌آید، کدام است.
وقتی می‌گوییم هوا آلوده است، اغلب به این معنی است که هیدروکربورهای ناشی از سوخت ناقص مواد سوختی در هوای تنفسی ما پخش شده‌اند. این هیدروکربورها سرطان‌زا (http://www.tebyan.net/index.aspx?pid=67944)هستند.
از طرف دیگر در ترکیبات نفتی مثل بنزین و گازوییل، معمولا انواع فلزات سنگین مثل سرب وجود دارند که با سوختن این مواد، در هوا منتشر می‌شوند. اگرچه در سال های اخیر بنزین بدون سرب وارد بازار شده ولی هنوز هم گازوییل و نفت کوره که در صنایع استفاده می شوند، سرب دارند که سرطان‌زا هم هست.
البته از گاز خطرناک مونواکسیدکربن (http://www.tebyan.net/Nutrition_Health/society_health/health_news/2008/11/23/79202.html) هم نباید غافل شویم، همان گاز بی‌رنگ و بی‌بویی که در فصول سرد (http://www.tebyan.net/Nutrition_Health/society_health/health_news/2008/2/26/62463.html) هر سال، جان تعدادی از افراد را می‌گیرد و مدام توصیه می‌کنند که باید با لوله بخاری مناسب (http://www.tebyan.net/Nutrition_Health/society_health/health_news/2008/1/28/59656.html)، آن را بیرون بفرستید. این گاز که در فضای بسته باعث مسمومیت شدید و مرگ می‌شود، حتی وقتی با لوله بخاری هم بیرون فرستاده می‌شود باز می‌تواند خطرناک باشد؛ به این خاطر که این همه بخاری‌هایی که در خانه‌ها می‌سوزند، مونوکسیدکربن را در هوا منتشر می‌کنند و در اثر پدیده گلخانه‌ای در فصل سرما، این گاز به اضافه بقیه گازهای مضر به سطح زمین (http://www.tebyan.net/Nutrition_Health/society_health/environmental_health/2007/6/5/41993.html) برمی‌گردند و وارد ریه‌های ما می‌شوند.
خلاصه، زندگی شهرنشینی و به‌خصوص تهران نشینی این دردسرها را دارد و اگر ما می‌خواهیم در این هوای آلوده سالم بمانیم، باید مورادی را رعایت کنیم که یکی از این موارد، نوع تغذیه‌مان است.

[نازخاتون]

بهترین برنامه غذایی
اگر آلودگی هوا خیلی شدید باشد، مشکل می توان از اثرات سوء آن در امان ماند، ولی درباره ی آلودگی که به طور معمول در همه شهرهای بزرگ و صنعتی از جمله تهران وجود دارد، می‌توان با مصرف بعضی از غذاها اثرات مضر آلاینده‌ها را کم کرد.
برای کم شدن مضرات آلودگی هوا، مصرف منابع غذایی ویتامین E (http://www.tebyan.net/nutrition_health/nutrients/vitamins/2007/1/15/31576.html)و ویتامین D (http://www.tebyan.net/nutrition_health/nutrients/vitamins/2002/11/9/698.html)را پیشنهاد می‌کند. این ویتامین‌ها می‌توانند اثرات مسموم‌کننده گازهای آلاینده را خنثی کنند.
ویتامین E در روغن‌های گیاهی (http://www.tebyan.net/nutrition_health/nutrients/fats/2007/10/29/52508.html) ، گردو (http://www.tebyan.net/nutrition_health/%28foods%29/nuts_seeds/2009/1/21/83774.html) ، بادام (http://www.tebyan.net/nutrition_health/%28foods%29/nuts_seeds/2008/3/18/64269.html) ، زیتون (http://www.tebyan.net/nutrition_health/nutrients/fats/2007/11/15/53607.html) ، جوانه گندم (http://www.tebyan.net/nutrition_health/%28foods%29/vegetables/2006/6/14/18079.html) ، جگر و سبزیجات دارای برگ سبز (http://www.tebyan.net/nutrition_health/%28foods%29/vegetables/2008/12/1/79876.html)وجود دارد. منابع مناسب ویتامین D هم شیر (http://www.tebyan.net/nutrition_health/%28foods%29/dairy_products/2005/3/22/10852.html) ، کره (http://www.tebyan.net/nutrition_health/nutrients/fats/2007/11/8/53147.html) و زرده تخم‌مرغ (http://www.tebyan.net/nutrition_health/%28foods%29/otherfoods/2004/6/7/6943.html) هستند که باید در برنامه غذایی روزانه‌تان باشند. البته می‌توانید با تجویز متخصص، مکمل‌های ویتامین E (http://www.tebyan.net/nutrition_health/nutrients/vitamins/2007/2/27/33063.html) و D (http://www.tebyan.net/nutrition_health/nutrients/vitamins/2007/2/22/32941.html) را هم مصرف کنید.
علاوه بر این ویتامین‌ها، مصرف غذاهایی كه حاوی آنتی‌اکسیدان (http://www.tebyan.net/nutrition_health/nutrition_news/healthy_nutrition/2008/4/24/65464.html)‌های سلنیوم (http://www.tebyan.net/nutrition_health/nutrients/minerals/2008/6/26/69077.html) و بتاکاروتن (http://www.tebyan.net/nutrition_health/nutrients/vitamins/2002/11/4/687.html) اندو سبزیجاتی مثل طالبی (http://www.tebyan.net/nutrition_health/%28foods%29/fruits/summer_fruits/2004/8/12/7880.html) ، انبه (http://www.tebyan.net/Nutrition_Health/%28Foods%29/fruits/other_fuits/2005/5/12/11431.html) ، کدو تنبل (http://www.tebyan.net/nutrition_health/%28foods%29/vegetables/2004/12/19/9733.html) ، فلفل (http://www.tebyan.net/nutrition_health/%28foods%29/vegetables/2008/10/29/77545.html) ، اسفناج (http://www.tebyan.net/nutrition_health/%28foods%29/vegetables/2006/11/26/29784.html) ، کلم (http://www.tebyan.net/nutrition_health/%28foods%29/vegetables/2005/7/11/12072.html) و زردآلو (http://www.tebyan.net/nutrition_health/%28foods%29/fruits/summer_fruits/2005/7/7/12053.html) بتاکاروتن دارندتوصيه مي شود.. سلنیوم را هم می‌توانید در غذاهای دریایی (http://www.tebyan.net/nutrition_health/%28foods%29/meats/2008/10/6/75881.html) ، مرغ، نان (http://www.tebyan.net/nutrition_health/%28foods%29/cereals_legumes/2008/6/24/68937.html) و غلات سبوس‌دار (http://www.tebyan.net/nutrition_health/%28foods%29/cereals_legumes/2005/8/8/12336.html) پیدا کنید.
ویتامین C (http://www.tebyan.net/nutrition_health/nutrients/vitamins/2007/8/7/44109.html)هم می‌تواند به دفع سربی که با هوای آلوده وارد بدن ما شده، کمک کند. شیر و لبنیات به خصوص پنیر (http://www.tebyan.net/nutrition_health/%28foods%29/dairy_products/2008/5/31/67508.html) و ماست هم به خاطر کلسیمی (http://www.tebyan.net/nutrition_health/nutrients/minerals/2007/11/29/54730.html) که دارند می‌توانند جذب عناصر سنگین مثل سرب را کاهش دهند.
پس به‌طور کلی بهتر است مردم از سبزی‌ها (http://www.tebyan.net/index.aspx?pid=242) و میوه‌ها (http://www.tebyan.net/index.aspx?pid=243) و لبنیات (http://www.tebyan.net/index.aspx?pid=241) بیشتر استفاده کنند تا اثرات مخرب هوای آلوده را کاهش دهند.»

[نازخاتون]

بدترین برنامه غذایی
چه عادات‌ نادرست غذایی (http://njavan.com/forum/redirector.php?url=http%3A%2F%2Fwww.tebyan.net%2Fn utrition_health%2Fnutrition_news%2Fhealthy_nutriti on%2F2006%2F8%2F26%2F19486.html) می توانند اثرات مخرب آلودگی هوا را در بدن ما بیشتر کنند؟
دکتر کشاورز در این باره می‌گوید: « مصرف تنقلات کم ارزش (http://njavan.com/forum/redirector.php?url=http%3A%2F%2Fwww.tebyan.net%2FN utrition_Health%2FFood_plans%2Fall_age_nutrition%2 Finfants_childs%2F2006%2F1%2F28%2F15192.html) مثل چیپس (http://njavan.com/forum/redirector.php?url=http%3A%2F%2Fwww.tebyan.net%2Fn utrition_health%2Ffood_plans%2Fall_age_nutrition%2 Finfants_childs%2F2008%2F11%2F4%2F77927.html) و پفک (http://njavan.com/forum/redirector.php?url=http%3A%2F%2Fwww.tebyan.net%2Fn utrition_health%2Ffood_plans%2Fall_age_nutrition%2 Finfants_childs%2F2005%2F2%2F27%2F10573.html) و نوشابه‌های گازدار (http://njavan.com/forum/redirector.php?url=http%3A%2F%2Fwww.tebyan.net%2Fn utrition_health%2F%2528foods%2529%2Fdrinks%2F2007% 2F4%2F25%2F40639.html) ، به دلیل ایجاد اختلال در جذب عناصر مفید در بدن، می‌توانند اثرات سوء آلودگی هوا را دو برابر کنند.
موادی مثل سوسیس (http://njavan.com/forum/redirector.php?url=http%3A%2F%2Fwww.tebyan.net%2FN utrition_Health%2F%2528Foods%2529%2Fmeats%2F2008%2 F10%2F8%2F76109.html) و کالباس به دلیل داشتن مواد افزودنی (http://njavan.com/forum/redirector.php?url=http%3A%2F%2Fwww.tebyan.net%2Fn utrition_health%2F%2528foods%2529%2Fspices%2F2007% 2F6%2F20%2F42528.html) و نگهدارنده، علاوه بر این که به خودی خود مضر و سرطان‌زا هستند، مصرف آنها برای افرادی که در معرض آلودگی هوای شهرها قرار دارند، به هیچ‌وجه توصیه نمی‌شوند.
به طور کلی ما مردم را به مصرف مواد غذایی تازه و طبیعی و غیرصنعتی تشویق می‌کنیم تا سلامتی‌شان در مواجهه با عوامل خطرناکی مثل آلاینده‌های هوا محفوظ بماند.»
کودکان (http://njavan.com/forum/redirector.php?url=http%3A%2F%2Fwww.tebyan.net%2Fn utrition_health%2Fsociety_health%2Fenvironmental_h ealth%2F2008%2F4%2F6%2F64424.html)،سالمندا ن (http://njavan.com/forum/redirector.php?url=http%3A%2F%2Fwww.tebyan.net%2Fi ndex.aspx%3Fpid%3D65829)، بیمارنقلبی عروقی (http://njavan.com/forum/redirector.php?url=http%3A%2F%2Fwww.tebyan.net%2Fi ndex.aspx%3Fpid%3D67155) وبیماران ریوی (http://njavan.com/forum/redirector.php?url=http%3A%2F%2Fwww.tebyan.net%2Fi ndex.aspx%3Fpid%3D67157)، از آسیب پذیرترین گروه ها در مقابل آلودگی هوا هستند وبهتر است خانواده‌ها بیشتر مراقب غذاهای مصرفی این افراد باشند.

[MR_Jentelman]

روزهای آلودگی هوا بیشتر مایعات بنوشید

دکتر حسین حسینیان – عضو هیات مدیره انجمن سم شناسی ایران گفت: منواکسید کربن مهم ترین آلوده کننده کنونی شهر تهران علاوه بر اثرات منفی که به تنفس و ریه می گذارد، از بهره هوشی افراد خصوصاً کودکان می کاهد.
http://img.tebyan.net/big/1386/02/1308143164205234677621240271766126157105.jpg
وی به ماسک های مورد استفاده مردم اشاره کرد و گفت: از هر نوع ماسکی که به منظور جلوگیری از آلودگی استفاده شود، مقداری ذرات آلوده از ماسک قابل عبور است، ولی بهترین ماسک ها آن هایی هستند که فیلترهای مناسب تری دارند.
وی در ادامه توضیح داد: یک سری سموم از طریق پوست بر افراد اثر می گذارد. همچنین افرادی که مشکل ریوی دارند، وقتی لباسشان آلوده باشد در محیط تنفسی آلوده تری قرار می گیرند، چون البسه می توانند ذرات معلق در هوا را جذب کنند. به همین دلیل توصیه می شود در این موقعیت بحرانی افراد بیشتر استحمام و تعویض لباس کنند.
هر چه بیشتر از مایعات و شیر استفاده شود، سموم بیشتری از طریق ادرار دفع می شود و بهتر است افراد در این روزها مایعات بیشتری را در برنامه غذایی شان قرار دهند.

این عضو هیات مدیره انجمن سم شناسی پیشنهاد داد: در مورد مشکل آلودگی هوا باید فکری اساسی کرد و ارگان خاصی را مسئول کنترل آن کرد. در واقع باید فرهنگ سازی درست در این زمینه صورت گیرد

.

[نازخاتون]

آلودگي هوا در تهران بيداد مي كند ... هوا بشدت آلوده ... نور خورشيد در هاله اي از ابهام فرو رفته است...
اكثرا احساس خستگي مي كنند ... و فقط خدا بدادمان برسد...