پژواک
24th November 2010, 05:34 PM
بشر با یك سری از سلول‌های دائمی چربی در بدن متولد می‌شود. این انباشته شدن چربی بر اثر تغذیه است كه موجب تورم و تكثیر سلول‌های چربی می‌شود
بشر با یك سری از سلول‌های دائمی چربی در بدن متولد می‌شود. این انباشته شدن چربی بر اثر تغذیه است كه موجب تورم و تكثیر سلول‌های چربی می‌شود. وقتی سلول چربی از یك حدی رشد كند، تكه‌تكه و به چند قسمت تقسیم می‌شود. اگر مرحله افزایش سلول‌های چربی از زمان كودكی تا بلوغ را نداشته باشیم و همان تعداد سلول‌ها ثابت بماند و چربی در آنها به اندازه‌ای ذخیره شود كه نتركد، تعداد سلول‌های چربی بدن زیاد نمی‌شود. تصور كنید یك انسان با 15 میلیارد سلول چربی متولد می‌شود، این سلول‌ها اگر تا زمان بلوغ ثابت بماند امكان بزرگی، چاقی و تركیدن آنها پس از بلوغ بسیار كم می‌شود به همین دلیل باید به پدرها و مادرها نسبت به داشتن فرزندان چاق و اصطلاحا تپل‌مپل هشدار داد.
استعداد وجود این سلول‌هاست كه در سنین پرتحرك و بلوغ باید مورد توجه قرار گیرد و اگر روزی میزان تحرك فرد كم شود مثلا پس از ازدواج و دوران میانسالی، این استعداد باعث چاقی می‌شود. به عنوان مثال كودك در دوران دبستان تحرك زیادی دارد و چربیهای موجود را می‌سوزاند اما به محض این‌كه بزرگ‌تر و كم‌تحرك‌تر می‌شود، چاقی كم‌كم بروز پیدا می‌كند. این حالات در دوران آمادگی كنكور كه تحرك فرد كم می‌شود، بسیار بیشتر به چشم می‌خورد.
در موارد چاقی موضعی، امكان تجزیه و هضم چربی وجود ندارد و چربی قادر به تجزیه و شكستن نخواهد بود، یعنی آنزیمی داخل این سلول وجود دارد كه آن را در شكستن چربی ناتوان كرده است كه این مساله به طور ژنتیكی بیشتر رخ می‌دهد.
امروز می‌كوشند با اصلاح ژن، توان تجزیه چربی بدن انسان زیاد شود تا به نوعی از چرخه تكثیر و انباشت چربی جلوگیری كنند.
البته باید دانست كه تا این مرحله یعنی پیش از انباشت چربی در نقاط مختلف بدن و ایجاد چاقی موضعی با تغذیه، ورزش و تحرك می‌توان از گسترش چاقی جلوگیری كرد اما باید بدانیم كه اگر با توده‌ای عظیم و نسبتا قابل رویت از چربی بدن مواجه هستیم این امكان در كاهش آن با رژیم و ورزش‌های معمولی بسیار كم است و اگر هم تلاش كنیم تا حد كمی به كاهش حجم چاقی موضعی می‌توان كمك كرد.
در اینجا باید گفت با وجود فعالیت‌های زیادی كه انجام می‌دهیم، باز هم نمی‌توانیم آن‌طور كه باید به لاغری موضعی دست یابیم. چاقی عمومی بدن تنها با رژیم‌های غذایی و ورزش‌های كالری‌سوز قابل برطرف شدن است اما اگر رژیم‌های غذایی موثر نباشد، اعمال جراحی با هدف كاهش حجم معده از جمله گذاشتن حلقه بین مری و معده یا تغییر مسیر غذا از مری به روده انجام می‌شود. با تكنیك‌های لاپاراسكوپی نیازی به جراحی‌های وسیع و باز نیست، البته بروز عوارض كلیوی و پیدایش عارضه كبد چرب از پیامدهای این روش اخیر است.
در چاقی‌های موضعی چربی بیشتر در نواحی برجسته خارجی لگن تجمع می‌كند. نقاطی مثل شكم، بازوها، قسمت‌های داخلی ران و بالاتر از زانو، نواحی مختلف باسن، كناره‌های شكم، ناحیه غبغب، ناحیه پشت دنده‌ها و قفسه سینه برحسب نوع محل با تجمع چربی همراه است.
افرادی كه به چاقی موضعی مبتلا می‌شوند از دوران جوانی سنگ بنای آن را گذاشته‌اند. بیشتر این افراد دختر خانم‌ها هستند كه باید از همان سنین بلوغ نسبت به چگونگی تغذیه، میزان، نوع و نحوه غذا خوردن و حتی فواصل زمانی آن توجه كنند.
نحوه قرار گرفتن چربی در فضای بافت‌های مختلف بدن در زنان و مردان متفاوت است، از این رو چاقی در زنان با حالت مجعد روی پوست همراه است و فرو رفتگی و برجستگی‌های نواحی چاق نسبت به آقایان، در زنان بیشتر مشهود است. سلول چربی در زنان از كروی بودن منظمی برخوردار نیست و حتی به شكل سوسیس در نواحی سطحی پوست قرار دارد و این مساله درمان‌های لیپوساكشن را در زنان نسبت به مردان دشوارتر می‌كند.
چاقی موضعی و سلولیت در آقایان كمتر بوده و چربی در داخل محفظه‌های لوزی‌شكل و مثلثی از یك نظم بهتری نسبت به خانم‌ها برخوردار است. به این دلیل است كه در آقایان چاقی‌های موضعی كمتر دیده می‌شود. البته به این مساله نیز باید جنس پوست و بافت آن را افزود.
Fixfat یا Reserve fat همان چربیهای ذخیره‌ای و انباشته است كه فاقد آنزیم تجزیه كننده چربی یا در اصطلاح لیپولیزاست و باید این گونه چربی‌ها استخراج شوند به همین دلیل است كه تلاش زیاد برای سوزاندن آن در یك زمان و یك مكان از رژیم درمانی و ورزش متوقف شده و بی‌اثر می‌شود.
از نظر متخصصان، تجزیه چربی‌ها با روش‌هایی چون اولتراسونیك و با استفاده از امواج مافوق صوت یا استفاده از لرزاننده‌های بافت چربی یا لیزرهای مخصوص برای این گونه چربی‌ها توصیه می‌شود. لیپوساكشن و استخراج چربی از بدن بیشتر به صورت عمقی انجام می‌شود تا چربی‌ها و چاقی دوباره عود نكنند.
اما در خصوص داروهای چربی‌سوز باید گفت آنقدر كه تبلیغ می‌شود، موثر نیست و حتی با عوارض جبران‌ناپذیری همراه است، اما در خصوص بهره‌گیری از برخی لرزاننده‌های موضعی این احتمال وجود دارد كه با شكستن دیواره سلول چربی این توده چربی به صورت سیال و مایع درآمده و از حالت برجستگی به حالت شل شده درآید، اگرچه احتمال عود مجدد و پر شدن دوباره سلول چربی وجود دارد اما باید با استفاده از رژیم‌های مناسب و ورزش قبل از این كه دوباره به حالت اول برگردد، سوزانده شده و از بین بروند.
نباید فراموش كرد كه بهترین زمان برای مقابله با چاقی درمان موضعی آن از 16 تا 25 سالگی است و در این زمان با زدن كانال‌های متعدد در توده چربی می‌توان حجم آن را كاهش داد و قوام و سفتی آن را به طور یكسان حفظ كرد.
از نظر جراحان، توده چربی‌ای كه با رژیم‌های سنگین و طولانی و حتی ورزش‌های سخت و موثر از بین نرفته و حجم آن از حد كنونی‌اش بیشتر كاهش نمی‌یابد، باید جراحی شود. رژیم و ورزش تنها روی بافت چربی سطحی موثر است و در موارد چربیهای عمقی كه بدون آنزیم تجزیه‌كننده هستند، رژیم غذایی و ورزش تقریبا بی‌اثر است. اگر ضخامت چربی متابولیك، سطحی و قابل تجزیه باشد - بویژه در آقایان مشاهده می‌شود- با رژیم و ورزش تا حدی قابل درمان است.
تشخیص این نوع چربی به ناحیه و ضخامت آن و همچنین پاسخ به درمان‌های رژیم و ورزش بستگی دارد.
اگر بیماری با قد و وزن متعادل یا حداقل و حداكثر 5 پوند اضافه یا كاهش وزن، (معادل 5/2 كیلوگرم) به پزشك مراجعه كند، با مشاهده چربی موضعی و چاقی نواحی موضعی این امكان وجود ندارد كه بتوان به طور كامل ناحیه چاق را لاغر كرد و دیگر رژیم و ورزش برای او بی‌تاثیر است. او باید به روش‌های دیگری روی آورد. چربیهای زیر شكم و چربیهای افتاده با حجم زیاد، امكان كوچك شدن را ندارند؛ اما چربیهای نواحی بالایی شكم قابل تحلیل و تجزیه‌اند.
اگر وزن بیمار حدود 15 كیلوگرم بیش از قد وی باشد، ابتدا به او حتما رژیم غذایی و ورزش توصیه می‌شود، سپس در صورت باقی ماندن چربیهای موضعی، ساكشن پیشنهاد می‌شود. ضخامت چربی را پزشكان با دست خود از طریق چنگ زدن به توده چربی محاسبه می‌كنند و تجربه در این مساله مهم است. این در حالی است كه مطمئنا اگر انسان با احتساب كالری و انرژی هر غذا، آن را مصرف كند، می‌تواند از انباشت چربی مازاد جلوگیری كند.
اگر كالری بدن از مقدار لازم كمتر باشد، بدن موظف است از خود چربیهای مازاد و انباشته شده شكسته كمك بگیرد (بسوزاند) اما اگر بیش از نیاز روزانه غذا و كالری وارد بدن شود، نه‌تنها از چربیهای مازاد بدن كاسته نمی‌شود؛ بلكه ممكن است به دلیل كم‌تحركی به چربیهای قبلی هم اضافه شود و این مساله با میزان تحرك و سوخت و ساز بدن ارتباط مستقیمی دارد.
بشر با یك سری از سلول‌های دائمی چربی در بدن متولد می‌شود. این انباشته شدن چربی بر اثر تغذیه است كه موجب تورم و تكثیر سلول‌های چربی می‌شود. وقتی سلول چربی از یك حدی رشد كند، تكه‌تكه و به چند قسمت تقسیم می‌شود. اگر مرحله افزایش سلول‌های چربی از زمان كودكی تا بلوغ را نداشته باشیم و همان تعداد سلول‌ها ثابت بماند و چربی در آنها به اندازه‌ای ذخیره شود كه نتركد، تعداد سلول‌های چربی بدن زیاد نمی‌شود. تصور كنید یك انسان با 15 میلیارد سلول چربی متولد می‌شود، این سلول‌ها اگر تا زمان بلوغ ثابت بماند امكان بزرگی، چاقی و تركیدن آنها پس از بلوغ بسیار كم می‌شود به همین دلیل باید به پدرها و مادرها نسبت به داشتن فرزندان چاق و اصطلاحا تپل‌مپل هشدار داد.
استعداد وجود این سلول‌هاست كه در سنین پرتحرك و بلوغ باید مورد توجه قرار گیرد و اگر روزی میزان تحرك فرد كم شود مثلا پس از ازدواج و دوران میانسالی، این استعداد باعث چاقی می‌شود. به عنوان مثال كودك در دوران دبستان تحرك زیادی دارد و چربیهای موجود را می‌سوزاند اما به محض این‌كه بزرگ‌تر و كم‌تحرك‌تر می‌شود، چاقی كم‌كم بروز پیدا می‌كند. این حالات در دوران آمادگی كنكور كه تحرك فرد كم می‌شود، بسیار بیشتر به چشم می‌خورد.
در موارد چاقی موضعی، امكان تجزیه و هضم چربی وجود ندارد و چربی قادر به تجزیه و شكستن نخواهد بود، یعنی آنزیمی داخل این سلول وجود دارد كه آن را در شكستن چربی ناتوان كرده است كه این مساله به طور ژنتیكی بیشتر رخ می‌دهد.
امروز می‌كوشند با اصلاح ژن، توان تجزیه چربی بدن انسان زیاد شود تا به نوعی از چرخه تكثیر و انباشت چربی جلوگیری كنند.
البته باید دانست كه تا این مرحله یعنی پیش از انباشت چربی در نقاط مختلف بدن و ایجاد چاقی موضعی با تغذیه، ورزش و تحرك می‌توان از گسترش چاقی جلوگیری كرد اما باید بدانیم كه اگر با توده‌ای عظیم و نسبتا قابل رویت از چربی بدن مواجه هستیم این امكان در كاهش آن با رژیم و ورزش‌های معمولی بسیار كم است و اگر هم تلاش كنیم تا حد كمی به كاهش حجم چاقی موضعی می‌توان كمك كرد.
در اینجا باید گفت با وجود فعالیت‌های زیادی كه انجام می‌دهیم، باز هم نمی‌توانیم آن‌طور كه باید به لاغری موضعی دست یابیم. چاقی عمومی بدن تنها با رژیم‌های غذایی و ورزش‌های كالری‌سوز قابل برطرف شدن است اما اگر رژیم‌های غذایی موثر نباشد، اعمال جراحی با هدف كاهش حجم معده از جمله گذاشتن حلقه بین مری و معده یا تغییر مسیر غذا از مری به روده انجام می‌شود. با تكنیك‌های لاپاراسكوپی نیازی به جراحی‌های وسیع و باز نیست، البته بروز عوارض كلیوی و پیدایش عارضه كبد چرب از پیامدهای این روش اخیر است.
در چاقی‌های موضعی چربی بیشتر در نواحی برجسته خارجی لگن تجمع می‌كند. نقاطی مثل شكم، بازوها، قسمت‌های داخلی ران و بالاتر از زانو، نواحی مختلف باسن، كناره‌های شكم، ناحیه غبغب، ناحیه پشت دنده‌ها و قفسه سینه برحسب نوع محل با تجمع چربی همراه است.
افرادی كه به چاقی موضعی مبتلا می‌شوند از دوران جوانی سنگ بنای آن را گذاشته‌اند. بیشتر این افراد دختر خانم‌ها هستند كه باید از همان سنین بلوغ نسبت به چگونگی تغذیه، میزان، نوع و نحوه غذا خوردن و حتی فواصل زمانی آن توجه كنند.
نحوه قرار گرفتن چربی در فضای بافت‌های مختلف بدن در زنان و مردان متفاوت است، از این رو چاقی در زنان با حالت مجعد روی پوست همراه است و فرو رفتگی و برجستگی‌های نواحی چاق نسبت به آقایان، در زنان بیشتر مشهود است. سلول چربی در زنان از كروی بودن منظمی برخوردار نیست و حتی به شكل سوسیس در نواحی سطحی پوست قرار دارد و این مساله درمان‌های لیپوساكشن را در زنان نسبت به مردان دشوارتر می‌كند.
چاقی موضعی و سلولیت در آقایان كمتر بوده و چربی در داخل محفظه‌های لوزی‌شكل و مثلثی از یك نظم بهتری نسبت به خانم‌ها برخوردار است. به این دلیل است كه در آقایان چاقی‌های موضعی كمتر دیده می‌شود. البته به این مساله نیز باید جنس پوست و بافت آن را افزود.
Fixfat یا Reserve fat همان چربیهای ذخیره‌ای و انباشته است كه فاقد آنزیم تجزیه كننده چربی یا در اصطلاح لیپولیزاست و باید این گونه چربی‌ها استخراج شوند به همین دلیل است كه تلاش زیاد برای سوزاندن آن در یك زمان و یك مكان از رژیم درمانی و ورزش متوقف شده و بی‌اثر می‌شود.
از نظر متخصصان، تجزیه چربی‌ها با روش‌هایی چون اولتراسونیك و با استفاده از امواج مافوق صوت یا استفاده از لرزاننده‌های بافت چربی یا لیزرهای مخصوص برای این گونه چربی‌ها توصیه می‌شود. لیپوساكشن و استخراج چربی از بدن بیشتر به صورت عمقی انجام می‌شود تا چربی‌ها و چاقی دوباره عود نكنند.
اما در خصوص داروهای چربی‌سوز باید گفت آنقدر كه تبلیغ می‌شود، موثر نیست و حتی با عوارض جبران‌ناپذیری همراه است، اما در خصوص بهره‌گیری از برخی لرزاننده‌های موضعی این احتمال وجود دارد كه با شكستن دیواره سلول چربی این توده چربی به صورت سیال و مایع درآمده و از حالت برجستگی به حالت شل شده درآید، اگرچه احتمال عود مجدد و پر شدن دوباره سلول چربی وجود دارد اما باید با استفاده از رژیم‌های مناسب و ورزش قبل از این كه دوباره به حالت اول برگردد، سوزانده شده و از بین بروند.
نباید فراموش كرد كه بهترین زمان برای مقابله با چاقی درمان موضعی آن از 16 تا 25 سالگی است و در این زمان با زدن كانال‌های متعدد در توده چربی می‌توان حجم آن را كاهش داد و قوام و سفتی آن را به طور یكسان حفظ كرد.
از نظر جراحان، توده چربی‌ای كه با رژیم‌های سنگین و طولانی و حتی ورزش‌های سخت و موثر از بین نرفته و حجم آن از حد كنونی‌اش بیشتر كاهش نمی‌یابد، باید جراحی شود. رژیم و ورزش تنها روی بافت چربی سطحی موثر است و در موارد چربیهای عمقی كه بدون آنزیم تجزیه‌كننده هستند، رژیم غذایی و ورزش تقریبا بی‌اثر است. اگر ضخامت چربی متابولیك، سطحی و قابل تجزیه باشد - بویژه در آقایان مشاهده می‌شود- با رژیم و ورزش تا حدی قابل درمان است.
تشخیص این نوع چربی به ناحیه و ضخامت آن و همچنین پاسخ به درمان‌های رژیم و ورزش بستگی دارد.
اگر بیماری با قد و وزن متعادل یا حداقل و حداكثر 5 پوند اضافه یا كاهش وزن، (معادل 5/2 كیلوگرم) به پزشك مراجعه كند، با مشاهده چربی موضعی و چاقی نواحی موضعی این امكان وجود ندارد كه بتوان به طور كامل ناحیه چاق را لاغر كرد و دیگر رژیم و ورزش برای او بی‌تاثیر است. او باید به روش‌های دیگری روی آورد. چربیهای زیر شكم و چربیهای افتاده با حجم زیاد، امكان كوچك شدن را ندارند؛ اما چربیهای نواحی بالایی شكم قابل تحلیل و تجزیه‌اند.
اگر وزن بیمار حدود 15 كیلوگرم بیش از قد وی باشد، ابتدا به او حتما رژیم غذایی و ورزش توصیه می‌شود، سپس در صورت باقی ماندن چربیهای موضعی، ساكشن پیشنهاد می‌شود. ضخامت چربی را پزشكان با دست خود از طریق چنگ زدن به توده چربی محاسبه می‌كنند و تجربه در این مساله مهم است. این در حالی است كه مطمئنا اگر انسان با احتساب كالری و انرژی هر غذا، آن را مصرف كند، می‌تواند از انباشت چربی مازاد جلوگیری كند.
اگر كالری بدن از مقدار لازم كمتر باشد، بدن موظف است از خود چربیهای مازاد و انباشته شده شكسته كمك بگیرد (بسوزاند) اما اگر بیش از نیاز روزانه غذا و كالری وارد بدن شود، نه‌تنها از چربیهای مازاد بدن كاسته نمی‌شود؛ بلكه ممكن است به دلیل كم‌تحركی به چربیهای قبلی هم اضافه شود و این مساله با میزان تحرك و سوخت و ساز بدن ارتباط مستقیمی دارد.