parichehr
21st November 2010, 06:12 PM
تعاریف اولیه از شیمی دارویی
شیمی دارویی ، جنبه‌ای ازعلم شیمی (http://njavan.com/forum/redirector.php?url=http%3A%2F%2Fdaneshnameh.roshd. ir%2Fmavara%2Fmavara-index.php%3Fpage%3D%25D8%25B9%25D9%2584%25D9%2585% 2B%25D8%25B4%25DB%258C%25D9%2585%25DB%258C) است که درباره کشف ، تکوین ، شناسایی و تغییر روش اثر ترکیبات فعال زیستیدر سطح مولکولی (http://njavan.com/forum/redirector.php?url=http%3A%2F%2Fdaneshnameh.roshd. ir%2Fmavara%2Fmavara-index.php%3Fpage%3D%25D9%2585%25D9%2588%25D9%2584% 25DA%25A9%25D9%2588%25D9%2584) بحث می‌کند و تاثیر اصلی آن بر داروهاست، اما توجه یک شیمی‌دان دارویی تنها منحصربه دارو نبوده و بطور عموم ، دیگر ترکیباتی کهفعالیت زیستی دارند، باید مورد توجه باشند. شیمی دارویی ، علاوه بر این ، شامل جداسازی (http://njavan.com/forum/redirector.php?url=http%3A%2F%2Fdaneshnameh.roshd. ir%2Fmavara%2Fmavara-index.php%3Fpage%3D%25D8%25AC%25D8%25AF%25D8%25A7% 25D8%25B3%25D8%25A7%25D8%25B2%25DB%258C%2B%25D9%25 85%25D9%2588%25D8%25A7%25D8%25AF) و تشخیص و سنتز ترکیباتی است که می‌توانند درعلوم پزشکیبرای پیشگیری وبهبود و درمان بیماریها بکار روند.
سیر تاریخی شیمی دارویی
آغاز درمان بیماریها با دارو ، در قدمت خود محوشده است. اولین داروها منشاء طبیعی داشته و عمدتا از گیاهان استخراج می‌شدند وبرای درمان بیماریهای عفونی بکار رفته‌اند. قرنها پیش از این ،چینی‌ها،هندی‌هاو اقوام نواحی مدیترانه، با مصارف درمانی برخی گیاهان ومواد معدنی آشنا بوده‌اند. به عنوان مثال ، برای درمان مالاریا ازگیاهچه‌انگشان(Changshan) در چین استفاده می‌شد. اکنون ثابت شده است که‌این گیاه ، حاوی آلکالوئیدهایی نظیرفبریفوگیناست.
سرخپوستان برزیل، اسهال و اسهال خونی را با ریشه‌هایاپیکاکه حاویآستناست، درمانمی‌کردند. اینکاهااز پوست درختسین کونا، برای درمان تب مالاریااستفاده می‌کردند. در سال 1823 ،کینیناز این گیاه استخراج شد. بقراط در اواخر قرن پنجم قبل از میلاداستفاده از نمکهای فلزی (http://njavan.com/forum/redirector.php?url=http%3A%2F%2Fdaneshnameh.roshd. ir%2Fmavara%2Fmavara-index.php%3Fpage%3D%25D9%2581%25D9%2584%25D8%25B2) را توصیه کرد و درمانهای طبی غرب را نزدیک به 2000 سال تحت نفوذ خود قرار داد.
تاریخ معرفی شیمی دارویی به عنوان علم
اولینفارماکوپهدر قرن 16و قرنهای بعد منتشر شد. گنجینه عوامل دارویی سرشار از داروهای جدید با منشاء گیاهی و معدنی (http://njavan.com/forum/redirector.php?url=http%3A%2F%2Fdaneshnameh.roshd. ir%2Fmavara%2Fmavara-index.php%3Fpage%3D%25D8%25B4%25DB%258C%25D9%2585% 25DB%258C%2B%25D9%2585%25D8%25B9%25D8%25AF%25D9%25 86%25DB%258C) معرفی شدند. در اواخر قرن 19 ، شیمی دارویی با کشف "پل ارلیش" که او راپدر شیمی درمانی جدید می‌نامند، در ارتباط با اینکه ترکیبات شیمیایی در برابر عوامل عفونیویژه‌ای از خود سمیت انتخابی نشان می‌دهند، دچار یک تحول شگرف شد.
در همیندوران ، "امیل فیشر" ، نظریه قفل و کلید را که یک تغییر منطقی برای مکانیسمعمل داروها بود، ارائه داد. تحقیقات بعدی ارلیش و همکارانش ، منجر به کشف تعدادزیادی از عوامل شیمی درمانی جدید شد که از آن میان ،آنتی بیوتیک‌هاوسولفامیدها، از همه برجسته‌تر بودند.
جنبه‌های بنیادی داروها
سازمان بهداشت جهانی،دارورا به عنوان « هر ماده‌ای که در فرایندهای دارویی بکار رفته و سبب کشف یا اصلاح فرایندهای فیزیولوژیک یا حالات بیماری در جهت بهبود مصرف کننده شود. » تعریف نموده است و فراورده‌های دارویی را تحتعنوان « یک شکل دارویی که حاوی یک یا چند دارو همراه با مواد دیگری که درفرایند تولید به آن اضافه می‌شود. » معرفی می‌کند.
شکل داروها
بسیاری از داروها ، حاویاسیدها و بازهای آلیمی‌باشند. دلایل متعددی مبنی بر اینکه این ترکیبات در داروسازی (http://njavan.com/forum/redirector.php?url=http%3A%2F%2Fdaneshnameh.roshd. ir%2Fmavara%2Fmavara-index.php%3Fpage%3D%25D8%25AF%25D8%25A7%25D8%25B1% 25D9%2588%25D8%25B3%25D8%25A7%25D8%25B2%25DB%258C) و پزشکی (http://njavan.com/forum/redirector.php?url=http%3A%2F%2Fdaneshnameh.roshd. ir%2Fmavara%2Fmavara-index.php%3Fpage%3D%25D9%25BE%25D8%25B2%25D8%25B4% 25DA%25A9%25DB%258C) باید به فرم نمک مصرف شوند، عبارتند از :
اصلاح خصوصیات فیزیک وشیمیایی ، مانند حلالیت (http://njavan.com/forum/redirector.php?url=http%3A%2F%2Fdaneshnameh.roshd. ir%2Fmavara%2Fmavara-index.php%3Fpage%3D%25D9%2582%25D8%25A7%25D8%25A8% 25D9%2584%25DB%258C%25D8%25AA%2B%25D8%25A7%25D9%25 86%25D8%25AD%25D9%2584%25D8%25A7%25D9%2584%2B%25D9 %2585%25D9%2588%25D8%25A7%25D8%25AF)، پایداری و حساسیت به نور و اثر بر اعضاء مختلف
بهبود نواحی زیستی از طریق اصلاح جذب ، افزایش قدرت و گسترش اثر
کاهش سمیت
کاربرد داروها
داروها بر اساس مقاصد خاصی بکار می‌رود که عبارتند از :
تامین مواد مورد نیاز بدن ، مثل ویتامینها
پیشگیری از عفونتها ، مثل سرمهای درمانی و واکسنها
سمیت‌زدایی ، مانند پادزهرها
مهار موقتی یک عملکرد طبیعی ، مانند بیهوش کننده‌ها
تصحیح اعمالی که دچار اختلال شده‌اند و ... .
فعالیت زیستی داروها
عملکرد داروها در سه مرحله مشاهده می‌شود :
تجویز دارو (فروپاشی شکل دارویی مصرف شده)
سینتیک دارو (جذب ، توزیع ، متابولیسم و دفع دارو)
نحوه اثر دارو (پدیده‌های شیمیایی و بیو شیمیایی که باعث ایجاد تغییرات زیستیمورد نظر می‌شوند.)
دارو نماها
داروهایی هستند که اثرات ویژه‌ای بر ارگانیسمدارند،اما درمان کننده بیماری خاصی نیستند. نمونه‌هایی از این داروها عبارتند از :مورفین (مسکن) ،کوکائین (بیهوش کننده) ،آتروپین (ضد تشنج و ... . استفاده از این داروهاممکن است به بهبودی یک بیماری عفونی میکروبی یا ویروسی کمک کند. اما دارو مستقیماروی ارگانیزم بیماری‌زا عمل نمی‌کند، در صورتی که در درمان شیمیایی عامل بیماری‌زاهدف اصلی است.
طبقه‌بندی داروها
داروها را بر اساس معیارهای گوناگون طبقه‌بندی می‌کنندکه عبارتند از :
ساختمان شیمیایی
اثر فارماکولوژی
مصارف درمانی
ساختمان شیمیایی درمانی ، تشریحی
مکانیسم عمل در سطح سلول
نامگذاری داروها
هر دارو دارای سه یا چند نام میباشد که عبارتنداز:
شماره رمز یا رمز انتخابی
نام شیمیایی
نام اختصاصی غیر علمی (تجاری)
نام غیر اختصاصی ژنریک
نامهای مترادف
[golrooz] [golrooz] [golrooz] [golrooz] [golrooz] [golrooz] [golrooz] [golrooz] [golrooz] [golrooz] [golrooz] [golrooz] [golrooz] [golrooz] [golrooz] [golrooz] [golrooz] [golrooz] [golrooz] [golrooz][golrooz] [golrooz]
شیمی دارویی ، جنبه‌ای ازعلم شیمی (http://njavan.com/forum/redirector.php?url=http%3A%2F%2Fdaneshnameh.roshd. ir%2Fmavara%2Fmavara-index.php%3Fpage%3D%25D8%25B9%25D9%2584%25D9%2585% 2B%25D8%25B4%25DB%258C%25D9%2585%25DB%258C) است که درباره کشف ، تکوین ، شناسایی و تغییر روش اثر ترکیبات فعال زیستیدر سطح مولکولی (http://njavan.com/forum/redirector.php?url=http%3A%2F%2Fdaneshnameh.roshd. ir%2Fmavara%2Fmavara-index.php%3Fpage%3D%25D9%2585%25D9%2588%25D9%2584% 25DA%25A9%25D9%2588%25D9%2584) بحث می‌کند و تاثیر اصلی آن بر داروهاست، اما توجه یک شیمی‌دان دارویی تنها منحصربه دارو نبوده و بطور عموم ، دیگر ترکیباتی کهفعالیت زیستی دارند، باید مورد توجه باشند. شیمی دارویی ، علاوه بر این ، شامل جداسازی (http://njavan.com/forum/redirector.php?url=http%3A%2F%2Fdaneshnameh.roshd. ir%2Fmavara%2Fmavara-index.php%3Fpage%3D%25D8%25AC%25D8%25AF%25D8%25A7% 25D8%25B3%25D8%25A7%25D8%25B2%25DB%258C%2B%25D9%25 85%25D9%2588%25D8%25A7%25D8%25AF) و تشخیص و سنتز ترکیباتی است که می‌توانند درعلوم پزشکیبرای پیشگیری وبهبود و درمان بیماریها بکار روند.
سیر تاریخی شیمی دارویی
آغاز درمان بیماریها با دارو ، در قدمت خود محوشده است. اولین داروها منشاء طبیعی داشته و عمدتا از گیاهان استخراج می‌شدند وبرای درمان بیماریهای عفونی بکار رفته‌اند. قرنها پیش از این ،چینی‌ها،هندی‌هاو اقوام نواحی مدیترانه، با مصارف درمانی برخی گیاهان ومواد معدنی آشنا بوده‌اند. به عنوان مثال ، برای درمان مالاریا ازگیاهچه‌انگشان(Changshan) در چین استفاده می‌شد. اکنون ثابت شده است که‌این گیاه ، حاوی آلکالوئیدهایی نظیرفبریفوگیناست.
سرخپوستان برزیل، اسهال و اسهال خونی را با ریشه‌هایاپیکاکه حاویآستناست، درمانمی‌کردند. اینکاهااز پوست درختسین کونا، برای درمان تب مالاریااستفاده می‌کردند. در سال 1823 ،کینیناز این گیاه استخراج شد. بقراط در اواخر قرن پنجم قبل از میلاداستفاده از نمکهای فلزی (http://njavan.com/forum/redirector.php?url=http%3A%2F%2Fdaneshnameh.roshd. ir%2Fmavara%2Fmavara-index.php%3Fpage%3D%25D9%2581%25D9%2584%25D8%25B2) را توصیه کرد و درمانهای طبی غرب را نزدیک به 2000 سال تحت نفوذ خود قرار داد.
تاریخ معرفی شیمی دارویی به عنوان علم
اولینفارماکوپهدر قرن 16و قرنهای بعد منتشر شد. گنجینه عوامل دارویی سرشار از داروهای جدید با منشاء گیاهی و معدنی (http://njavan.com/forum/redirector.php?url=http%3A%2F%2Fdaneshnameh.roshd. ir%2Fmavara%2Fmavara-index.php%3Fpage%3D%25D8%25B4%25DB%258C%25D9%2585% 25DB%258C%2B%25D9%2585%25D8%25B9%25D8%25AF%25D9%25 86%25DB%258C) معرفی شدند. در اواخر قرن 19 ، شیمی دارویی با کشف "پل ارلیش" که او راپدر شیمی درمانی جدید می‌نامند، در ارتباط با اینکه ترکیبات شیمیایی در برابر عوامل عفونیویژه‌ای از خود سمیت انتخابی نشان می‌دهند، دچار یک تحول شگرف شد.
در همیندوران ، "امیل فیشر" ، نظریه قفل و کلید را که یک تغییر منطقی برای مکانیسمعمل داروها بود، ارائه داد. تحقیقات بعدی ارلیش و همکارانش ، منجر به کشف تعدادزیادی از عوامل شیمی درمانی جدید شد که از آن میان ،آنتی بیوتیک‌هاوسولفامیدها، از همه برجسته‌تر بودند.
جنبه‌های بنیادی داروها
سازمان بهداشت جهانی،دارورا به عنوان « هر ماده‌ای که در فرایندهای دارویی بکار رفته و سبب کشف یا اصلاح فرایندهای فیزیولوژیک یا حالات بیماری در جهت بهبود مصرف کننده شود. » تعریف نموده است و فراورده‌های دارویی را تحتعنوان « یک شکل دارویی که حاوی یک یا چند دارو همراه با مواد دیگری که درفرایند تولید به آن اضافه می‌شود. » معرفی می‌کند.
شکل داروها
بسیاری از داروها ، حاویاسیدها و بازهای آلیمی‌باشند. دلایل متعددی مبنی بر اینکه این ترکیبات در داروسازی (http://njavan.com/forum/redirector.php?url=http%3A%2F%2Fdaneshnameh.roshd. ir%2Fmavara%2Fmavara-index.php%3Fpage%3D%25D8%25AF%25D8%25A7%25D8%25B1% 25D9%2588%25D8%25B3%25D8%25A7%25D8%25B2%25DB%258C) و پزشکی (http://njavan.com/forum/redirector.php?url=http%3A%2F%2Fdaneshnameh.roshd. ir%2Fmavara%2Fmavara-index.php%3Fpage%3D%25D9%25BE%25D8%25B2%25D8%25B4% 25DA%25A9%25DB%258C) باید به فرم نمک مصرف شوند، عبارتند از :
اصلاح خصوصیات فیزیک وشیمیایی ، مانند حلالیت (http://njavan.com/forum/redirector.php?url=http%3A%2F%2Fdaneshnameh.roshd. ir%2Fmavara%2Fmavara-index.php%3Fpage%3D%25D9%2582%25D8%25A7%25D8%25A8% 25D9%2584%25DB%258C%25D8%25AA%2B%25D8%25A7%25D9%25 86%25D8%25AD%25D9%2584%25D8%25A7%25D9%2584%2B%25D9 %2585%25D9%2588%25D8%25A7%25D8%25AF)، پایداری و حساسیت به نور و اثر بر اعضاء مختلف
بهبود نواحی زیستی از طریق اصلاح جذب ، افزایش قدرت و گسترش اثر
کاهش سمیت
کاربرد داروها
داروها بر اساس مقاصد خاصی بکار می‌رود که عبارتند از :
تامین مواد مورد نیاز بدن ، مثل ویتامینها
پیشگیری از عفونتها ، مثل سرمهای درمانی و واکسنها
سمیت‌زدایی ، مانند پادزهرها
مهار موقتی یک عملکرد طبیعی ، مانند بیهوش کننده‌ها
تصحیح اعمالی که دچار اختلال شده‌اند و ... .
فعالیت زیستی داروها
عملکرد داروها در سه مرحله مشاهده می‌شود :
تجویز دارو (فروپاشی شکل دارویی مصرف شده)
سینتیک دارو (جذب ، توزیع ، متابولیسم و دفع دارو)
نحوه اثر دارو (پدیده‌های شیمیایی و بیو شیمیایی که باعث ایجاد تغییرات زیستیمورد نظر می‌شوند.)
دارو نماها
داروهایی هستند که اثرات ویژه‌ای بر ارگانیسمدارند،اما درمان کننده بیماری خاصی نیستند. نمونه‌هایی از این داروها عبارتند از :مورفین (مسکن) ،کوکائین (بیهوش کننده) ،آتروپین (ضد تشنج و ... . استفاده از این داروهاممکن است به بهبودی یک بیماری عفونی میکروبی یا ویروسی کمک کند. اما دارو مستقیماروی ارگانیزم بیماری‌زا عمل نمی‌کند، در صورتی که در درمان شیمیایی عامل بیماری‌زاهدف اصلی است.
طبقه‌بندی داروها
داروها را بر اساس معیارهای گوناگون طبقه‌بندی می‌کنندکه عبارتند از :
ساختمان شیمیایی
اثر فارماکولوژی
مصارف درمانی
ساختمان شیمیایی درمانی ، تشریحی
مکانیسم عمل در سطح سلول
نامگذاری داروها
هر دارو دارای سه یا چند نام میباشد که عبارتنداز:
شماره رمز یا رمز انتخابی
نام شیمیایی
نام اختصاصی غیر علمی (تجاری)
نام غیر اختصاصی ژنریک
نامهای مترادف
[golrooz] [golrooz] [golrooz] [golrooz] [golrooz] [golrooz] [golrooz] [golrooz] [golrooz] [golrooz] [golrooz] [golrooz] [golrooz] [golrooz] [golrooz] [golrooz] [golrooz] [golrooz] [golrooz] [golrooz][golrooz] [golrooz]