چگونه می‌توانیم اسـتـرس خود را كنترل كنیم؟

[ارغنون]

استرس دارای اثرات جسمی و روانی است كه می‌تواند احساسات مثبت و منفی در ما پدید آورد. به عنوان یك تأثیر مثبت، استرس می‌تواند ما را وادار به فعالیت و تحرك كند؛ اما تأثیرات منفی آن ممكن است باعث احساس بی‌اعتمادی، عصبانیت، بدگمانی و افسردگی شود. افسردگی نیز به نوبه خود می‌تواند باعث بروز ناراحتی‌های جسمی مانند انواع درد، مشكلات گوارشی، ناراحتی‌های پوستی مثل جوش‌ها، بی‌خوابی، فشار خون بالا، زخم معده و ناراحتی‌های قلبی شود.
پس از هر رویداد مهم در زندگی مانند از دست دادن یك عزیز، فرزند‌دار شدن، ارتقای شغلی، شروع یك ارتباط جدید و ...، نیاز به كسب تعادل خواهیم داشت و حین رسیدن به این تعادل، استرس را تجربه می‌كنیم. متناسب با واكنش ما در دستیابی به ساختن زندگی، استرس می‌تواند باعث پیشرفت ما و یا مانع از آن شود.

چگونه می‌توانیم استرس را از زندگی خود حذف كنیم؟
همان‌طور كه می‌دانید، استرس مثبت موجب پیشرفت و تحرك بیشتر در زندگی شده و جذابیت آن را در نظر ما می‌افزاید. همه ما برای پیشرفت به مقدار خاصی از استرس نیاز داریم، با وجود مقدار خاصی استرس مثبت است كه نیاز به پیشرفت را احساس می‌كنیم.

ضرب‌العجل‌ها، رقابت‌ها، رویارویی با مشكلات و حتی نا امیدی‌ها و غم‌ها به زندگی ما عمق و انرژی بیشتری می‌دهند. هدف ما حذف استرس نیست، بلكه می‌خواهیم بیاموزیم چگونه آن را اداره نماییم و چگونه از آن استفاده نماییم تا برای ما سودمند باشند.

استرس ناكافی و یا فقدان استرس نیز مضر است و می‌تواند احساس كسلی یا افسردگی به وجود آورد. از سوی دیگر، استرس زیاد هم ممكن است باعث شود احساس كنیم مشكلات بسیاری ما را احاطه كرده‌اند.
بهترین راه حل برای رهایی از مشكلاتی كه ممكن است استرس زیاد و یا فقدان استرس برای ما به وجود آورند این است كه مطلوب‌ترین سطح استرس را بیابیم. مطلوب‌ترین سطح استرس آن است كه باعث تحریك و انگیزش ما برای پیشرفت شود اما احساس دلشوره و نگرانی را در ما ایجاد نكند.

چگونه می‌توانیم بگوییم مطلوب‌ترین سطح استرس برای ما كدام است؟
هیچ سطح استرس واحدی برای همه افراد وجود ندارد. همه ما مخلوقاتی منحصر به فرد با نیاز‌های خاص خود می‌باشیم. بدین ترتیب، موضوعی كه باعث مضطرب شدن فردی می‌شود ممكن است در فرد دیگری حس خوشحالی و نشاط را برانگیزد. حتی اگر بپذیریم موضوع خاصی برای همه نگران كننده است، هر كدام از ما تمایل دارد كه واكنش‌های متفاوتی نسبت به آن نشان دهد.

كسی كه عاشق بحث و جدل و كارهای پرافت و خیز است و همیشه دوست دارد تغییر شغل بدهد در صورت داشتن شغلی ثابت و شرایطی پایدار و منظم دچار استرس خواهد شد و برعكس، فردی كه همیشه شرایط شغلی پایدار و منظمی داشته است در صورت رویارویی با شرایط شغلی پرافت و خیز و دارای محدودة وظایف گسترده دچار استرس خواهد شد.

مسائلی كه ما را دچار استرس می‌كنند و مقدار استرسی كه در حالت اضطراب قادر به تحمل آن هستیم با افزایش سن تغییر می‌یابد. مشخص شده است كه اغلب بیماری‌ها با استرس‌های مضمن و فرو ننشستة افراد در ارتباطند. اگر دچار علائم استرس می‌باشید از حد مطلوب استرس فراتر رفته‌اید. در این حالت باید از استرس موجود در زندگی خود بكاهید و یا توانایی خود را برای اداره نمودن آن افزایش دهید.

چگونه می‌توانیم استرس خود را بهتر اداره كنیم؟
تشخیص استرس‌های فرو ننشسته و آگاهی از تأثیرات آن‌ها بر زندگی برای كاهش اثرات مضر آن كافی نیست. از آنجا كه استرس می‌تواند ریشه‌های متعددی داشته باشد، راه‌های بسیاری نیز برای اداره نمودن آن وجود دارد. یكی از راه‌های مقابله با استرس، تغییر دادن منبع استرس و یا نحوه واكنش به آن می‌باشد.

[ارغنون]

نكات زیر می‌توانند برای كنترل بهتر استرس مفید باشند:
1- از مسائلی كه باعث به وجود آمدن استرس در شما می‌شوند و احساسات و واكنش‌هایی كه به آن‌ها نشان ‌می‌دهید كاملاً آگاه شوید.
به اضطراب خود توجه كنید و آن را نادیده نگیرید. به راحتی از كنار مشكلات خود عبور نكنید. دریابید كه كدام وقایع باعث اضطراب شما می‌شوند. دقت نمایید كه در درونتان راجع به مفهوم این وقایع چگونه می‌اندیشید. دریابید كه بدنتان چگونه به استرس پاسخ می‌دهد، آیا دچار اضطراب می‌شوید و یا با مشكلات جسمی مواجه می‌گردید؟ اگر چنین است این علائم دقیقاً كدامند؟

2- مسائلی را كه قادر به تغییر آن‌ها هستید، بشناسید.
- آیا می‌توانید مسائلی را كه باعث به وجود آمدن استرس در شما می‌شوند با حذف كامل آن‌ها و یا پرهیز از رویارویی با آن‌ها تغییر دهید؟
- آیا می‌توانید شدت آن‌ها را كاهش دهید؟ برای كنترل بهتر این مسائل به جای اداره روزانه یا هفتگی، آن‌ها را در یك بازده زمانی طولانی‌تر اداره نمایید.
- آیا می‌توانید مدت قرارگیری خود در معرض استرس را كوتاه‌تر نمایید؟ همیشه می‌توانید به خود زنگ تفریحی بدهید، فرضیه‌های فیزیكی را رها نمایید.
- آیا می‌توانید برای انجام تغییرات ضروری وقت و انرژی لازم را اختصاص دهید؟ هدف‌ سازی، تكنیك‌های مدیریت زمان، روش‌های شاد زیستن و... می‌توانند مفید باشند.

3- شدت واكنش‌های خود نسبت به استرس را كاهش دهید.
واكنش‌هایی كه به استرس نشان می‌دهیم بسته به میزان درك و آگاهی از خطری كه ممكن است ما را تهدید كند می‌تواند متفاوت باشد. این خطر ممكن است روحی یا جسمی باشد. شما چگونه‌اید؟
آیا مسائلی را كه باعث به وجود آمدن استرس می‌شوند در حالتی غیرواقعی و بزرگتر از آنچه كه هست می‌بینید و موقعیت مشكلی را كه با آن روبرو شده‌اید بی‌دلیل به یك فاجعه تبدیل می‌سازید؟
- آیا انتظار دارید همه را از خود راضی نگه دارید؟
- آیا نسبت به مسائل واكنش‌های شدید نشان داده و آن‌ها را كاملاً بحرانی و پیچیده می‌بینید؟
- آیا احساس می‌كنید همیشه باید در همة موقعیت‌ها پیروز باشید؟
اگر چنین است باید برای پذیرفتن دیدگاه‌های متعادل‌تر تلاش نمایید. سعی كنید به جای اینكه استرس را مسئله‌ای بیابید كه بر شما چیره خواهد شد، آن را موضوعی ببینید كه می‌توانید با آن مقابله كنید.
براساس گزارش دفتر آموزش و ارتقای سلامت وزارت بهداشت، متعادل نمودن احساسات بیش از اندازه‌، می‌تواند بسیار مفید واقع شود. برای جنبه‌های منفی و ”چه می‌شد اگر“ها وقت و انرژی صرف نمایید.

4- روش تعادل واكنش‌های جسمی خود نسبت به استرس را بیاموزید.
- چند نفس عمیق و آرام، ضربان قلب و سرعت تنفس شما را به حالت عادی بر می‌گرداند. تكنیك‌های تمدد اعصاب می‌تواند از فشارهای وارد بر عضلات بكاهد.
- تجوز دارو توسط پزشك نیز می‌تواند به طور كوتاه مدت در متعادل كردن واكنش‌های جسمی فرد نسبت به استرس مؤثر باشد. چون تجویز دارو به تنهایی راه حل مناسبی برای ملایم كردن این واكنش‌ها نمی‌باشد، لذا فراگیری روش‌های ارادی متعادل سازی این واكنش‌ها برای ملایم‌سازی آن‌ها به طور بلند مدت ارجع‌تر می‌باشند.

5- جسم خود را بسازید.
برای مراقبت از قلب و عروق، 3 تا 4 بار در هفته ورزش كنید، تمرینات ریتمیك طولانی ‌مدت، مانند پیاده‌روی، شنا، دوچرخه سواری و دومیدانی جزو بهترین تمرینات می‌باشند. از همه گروه‌های غذایی به صورت متوازن استفاده نمایید. خود را به وزن متعادل برسانید. از نیكوتین، كافئین بیش از اندازه و دیگر محرك‌ها پرهیز نمایید. كمی فراغت و تفریح را دركنار كار فراموش نكنید. هر وقت كه می‌توانید به خود زنگ تفریحی بدهید، حتی برای چند دقیقه از محیط كار خود خارج شده و استراحتی كنید. به اندازه كافی بخوابید و در حفظ برنامه استراحت و خواب خود تا سر حد امكان جدی و سخت‌گیر باشید.

6- روح خود را بسازید.
ارتباط‌ها و دوستی‌های مشترك خود را افزایش دهید. اهداف خود را دنبال كنید اهداف واقع گرایانه كه برای خود شما مهم و با معنی هستند نه اهدافی كه دیگران آن‌ها را برای شما در نظر می‌گیرند. همیشه انتظار كمی نا امیدی، شكست و ناراحتی را داشته باشید. همیشه با خود آرام و مهربان باشید. دوست خود باشید.

منبع : isna.ir