BLAZING STAR
27th September 2010, 11:05 PM
آمارها نشان می دهد به طور کلی ۱۰ درصد از کل سوختگی ها به مراقبت های پزشکی و بیمارستانی نیاز دارد و در میان این ۱۰ درصد سوختگی های بدن بیش از نیمی از آنها بسیار شدید است و شانس زنده ماندن فرد را بسیار کم می کند.
دکتر طیب قدیمی، فوق تخصص جراحی ترمیمی پوست در گفتگو با جام جم می گوید: پوست به عنوان یک سد در برابر نفوذ عوامل بیماری زا و اجسام خارجی عمل می کند و مانع از خارج شدن مایعات بدن می شود، ولی زمانی که سوختگی روی می دهد، به دلیل وارد شدن آسیب به پوست، مخاط یا بافت های زیر پوست، این اعمال بدرستی انجام نگرفته و مشکلاتی به وجود می آید.
آسیب های پوست معمولا در دمای کمتر از ۴۲ درجه سانتیگراد ایجاد نمی شود و درجه حرارت های بین ۴۳ تا ۵۵ درجه آسیب قابل ملاحظه ای به بافت ها وارد می آورد.
دکتر قدیمی در این باره می گوید: به طور معمول سوختگی در اثر ۴ عامل اصلی حرارت، تماس مواد شیمیایی با پوست یا مخاط، برق گرفتگی و سوختگی در اثر تابش اشعه خورشید و اشعه رادیواکتیو به بدن ایجاد می شود و شرایط آسیب، علت سوختگی، محل و شکل سوختگی، وسعت، سن مصدوم و وجود ضایعات همراه از جمله معیارهایی هستند که در تعیین شدت سوختگی به کار می روند.
به گفته وی، اغلب سوختگی های پوست، سطحی بوده و با کمی مراقبت قابل درمان هستند اما برخی سوختگی ها بخصوص در نواحی صورت، دست، پا، سوختگی در نزدیکی مفاصل یا سوختگی های عمیق، نیازمند بررسی پزشکی هستند، بخصوص اگر قربانی کودک کمتر از ۱۰ سال یا فرد مسن تر از ۵۵ سال باشد که احتمال وقوع شوک و از دست رفتن سریع مایعات بدن به دنبال سوختگی بیشتر می شود.
● انواع سوختگی
دکتر قدیمی در ارتباط با انواع سوختگی ها می افزاید: در یک نوع دسته بندی سوختگی ها به انواع درجه یک، ۲ و ۳ تقسیم می شوند که در سوختگی درجه یک یا سطحی فقط لایه خارجی پوست (اپیدرم) درگیر می شود و اغلب ناشی از شعله ملایم است و پوست در محل سوختگی گرم، قرمز و دردناک و حساس به لمس است و می تواند کمی متورم باشد. سوختگی درجه ۲ فقط اپیدرم و قسمتی از درم (پوست) را درگیر می کند و به بافت های زیرین آسیبی نمی رساند، علت آن ریختن مایعات داغ روی پوست، شعله آتش، آفتاب سوختگی شدید و غیره بوده و در این نوع سوختگی محل سوختگی دارای قرمزی قابل توجه، تاول و ظاهری توری مانند یا شبکه ای شکل است و مشخصه آن درد بسیار شدید و عمیق است، به طوری که فرد دچار سوختگی، بی نهایت به لمس حساس است و حتی برخورد باد یا جریان هوا با محل سوختگی باعث درد سوزاننده ای می شود.
وی می گوید: در سوختگی درجه ۳ مانند سوختگی های شیمیایی و برق گرفتگی، تمام ضخامت پوست (اپیدرم و درم) تخریب می شود و حتی ممکن است آسیب عمیق تر شده و تخریب بافت های زیرپوستی (چربی، ماهیچه و استخوان) صورت گیرد. به گفته دکتر قدیمی، عفونت، مساله عمده ای در ارتباط با این نوع سوختگی است و به علت از بین رفتن اعصاب زیر جلدی، در این نوع سوختگی معمولا بیمار دردی احساس نمی کند.
استادیار دانشگاه علوم پزشکی ایران با اشاره به این که براساس تحقیقات هیچ عارضه ای به اندازه سوختگی برای بیمار و سیستم بهداشت و درمان کشور هزینه بر نیست، می گوید: در سوختگی های متوسط و شدید قبل از هر چیز فرد دچار سوختگی را باید از نظر بیماری های قلبی ـ عروقی، تنفسی، دیابت و… بررسی کرد ، زیرا سوختگی در این بیماران باعث تشدید مشکل آنان خواهد شد و از طرفی وجود بیماری زمینه ای باعث تأثیر منفی بر مسیر درمان سوختگی خواهد شد.
● لباس چسبیده به بدن بیمار را بیرون نیاورید
دکتر قدیمی می افزاید: در برخورد اولیه باید از جدا کردن لباس هایی که سوخته و به پوست مصدوم چسبیده خودداری شود و فراموش نکنید که دادن اکسیژن کمک بسیار زیادی به مصدوم می کند. همچنین باید محل سوختگی را بلافاصله تمیز کرده و با آب فراوان خنک شستشو داد و درد را نیز به کمک مسکن ها کنترل کرد. محل سوختگی را می توان با ملایمت با آب خنک و تمیز شست و نیازی به استفاده از مواد ضدعفونی کننده مانند الکل یا بتادین نیست؛ سوختگی های کوچک را می توان پانسمان و بانداژ کرد و بخصوص در مواردی که سطح پوست تاول زده است به هیچ عنوان نباید تاول را چه با سوزن و چه با دست ترکاند، زیرا این کار خطر ایجاد عفونت را افزایش می دهد و در صورت لزوم حتما به پزشک مراجعه شود.
دکتر قدیمی توصیه می کند افراد دچار سوختگی برای کنترل درد، باید محل سوخته شده را در سطحی بالاتر از سطح قلب قرار دهند تا ورم و درد کمتری داشته باشند، همچنین از خاراندن محل سوخته شده اجتناب کرده و در این حالت فقط با استفاده از یک کرم مرطوب کننده به کاهش خارش کمک کنند.
jamejamonline
دکتر طیب قدیمی، فوق تخصص جراحی ترمیمی پوست در گفتگو با جام جم می گوید: پوست به عنوان یک سد در برابر نفوذ عوامل بیماری زا و اجسام خارجی عمل می کند و مانع از خارج شدن مایعات بدن می شود، ولی زمانی که سوختگی روی می دهد، به دلیل وارد شدن آسیب به پوست، مخاط یا بافت های زیر پوست، این اعمال بدرستی انجام نگرفته و مشکلاتی به وجود می آید.
آسیب های پوست معمولا در دمای کمتر از ۴۲ درجه سانتیگراد ایجاد نمی شود و درجه حرارت های بین ۴۳ تا ۵۵ درجه آسیب قابل ملاحظه ای به بافت ها وارد می آورد.
دکتر قدیمی در این باره می گوید: به طور معمول سوختگی در اثر ۴ عامل اصلی حرارت، تماس مواد شیمیایی با پوست یا مخاط، برق گرفتگی و سوختگی در اثر تابش اشعه خورشید و اشعه رادیواکتیو به بدن ایجاد می شود و شرایط آسیب، علت سوختگی، محل و شکل سوختگی، وسعت، سن مصدوم و وجود ضایعات همراه از جمله معیارهایی هستند که در تعیین شدت سوختگی به کار می روند.
به گفته وی، اغلب سوختگی های پوست، سطحی بوده و با کمی مراقبت قابل درمان هستند اما برخی سوختگی ها بخصوص در نواحی صورت، دست، پا، سوختگی در نزدیکی مفاصل یا سوختگی های عمیق، نیازمند بررسی پزشکی هستند، بخصوص اگر قربانی کودک کمتر از ۱۰ سال یا فرد مسن تر از ۵۵ سال باشد که احتمال وقوع شوک و از دست رفتن سریع مایعات بدن به دنبال سوختگی بیشتر می شود.
● انواع سوختگی
دکتر قدیمی در ارتباط با انواع سوختگی ها می افزاید: در یک نوع دسته بندی سوختگی ها به انواع درجه یک، ۲ و ۳ تقسیم می شوند که در سوختگی درجه یک یا سطحی فقط لایه خارجی پوست (اپیدرم) درگیر می شود و اغلب ناشی از شعله ملایم است و پوست در محل سوختگی گرم، قرمز و دردناک و حساس به لمس است و می تواند کمی متورم باشد. سوختگی درجه ۲ فقط اپیدرم و قسمتی از درم (پوست) را درگیر می کند و به بافت های زیرین آسیبی نمی رساند، علت آن ریختن مایعات داغ روی پوست، شعله آتش، آفتاب سوختگی شدید و غیره بوده و در این نوع سوختگی محل سوختگی دارای قرمزی قابل توجه، تاول و ظاهری توری مانند یا شبکه ای شکل است و مشخصه آن درد بسیار شدید و عمیق است، به طوری که فرد دچار سوختگی، بی نهایت به لمس حساس است و حتی برخورد باد یا جریان هوا با محل سوختگی باعث درد سوزاننده ای می شود.
وی می گوید: در سوختگی درجه ۳ مانند سوختگی های شیمیایی و برق گرفتگی، تمام ضخامت پوست (اپیدرم و درم) تخریب می شود و حتی ممکن است آسیب عمیق تر شده و تخریب بافت های زیرپوستی (چربی، ماهیچه و استخوان) صورت گیرد. به گفته دکتر قدیمی، عفونت، مساله عمده ای در ارتباط با این نوع سوختگی است و به علت از بین رفتن اعصاب زیر جلدی، در این نوع سوختگی معمولا بیمار دردی احساس نمی کند.
استادیار دانشگاه علوم پزشکی ایران با اشاره به این که براساس تحقیقات هیچ عارضه ای به اندازه سوختگی برای بیمار و سیستم بهداشت و درمان کشور هزینه بر نیست، می گوید: در سوختگی های متوسط و شدید قبل از هر چیز فرد دچار سوختگی را باید از نظر بیماری های قلبی ـ عروقی، تنفسی، دیابت و… بررسی کرد ، زیرا سوختگی در این بیماران باعث تشدید مشکل آنان خواهد شد و از طرفی وجود بیماری زمینه ای باعث تأثیر منفی بر مسیر درمان سوختگی خواهد شد.
● لباس چسبیده به بدن بیمار را بیرون نیاورید
دکتر قدیمی می افزاید: در برخورد اولیه باید از جدا کردن لباس هایی که سوخته و به پوست مصدوم چسبیده خودداری شود و فراموش نکنید که دادن اکسیژن کمک بسیار زیادی به مصدوم می کند. همچنین باید محل سوختگی را بلافاصله تمیز کرده و با آب فراوان خنک شستشو داد و درد را نیز به کمک مسکن ها کنترل کرد. محل سوختگی را می توان با ملایمت با آب خنک و تمیز شست و نیازی به استفاده از مواد ضدعفونی کننده مانند الکل یا بتادین نیست؛ سوختگی های کوچک را می توان پانسمان و بانداژ کرد و بخصوص در مواردی که سطح پوست تاول زده است به هیچ عنوان نباید تاول را چه با سوزن و چه با دست ترکاند، زیرا این کار خطر ایجاد عفونت را افزایش می دهد و در صورت لزوم حتما به پزشک مراجعه شود.
دکتر قدیمی توصیه می کند افراد دچار سوختگی برای کنترل درد، باید محل سوخته شده را در سطحی بالاتر از سطح قلب قرار دهند تا ورم و درد کمتری داشته باشند، همچنین از خاراندن محل سوخته شده اجتناب کرده و در این حالت فقط با استفاده از یک کرم مرطوب کننده به کاهش خارش کمک کنند.
jamejamonline