ميراژ 5 سراب پنجم

[ریپورتر]

http://gallery.military.ir/albums/userpics/mirage5_schem_01.gif\

ميراژ 5 يك هواپيماي ضربتي مافوق صوت است كه در فرانسه و در خلال دهه 1960 توسط صنايع هوايي داسو طراحي شد و علاوه بر اين كشور در جند كشور ديگر هم توليد يا مونتاژ شد.
طرح اين جنگنده از سلفش يعني جنگنده موفق ميراژ 3 الهام گرفته شد و در اغاز خود يكي از نمونه هاي ميراژ3 به حساب ميامد اما بعدا از اين جنگنده چند نوع مختلف توليد شد.
اين جنگنده وجود خود را مديون يشنهادي است كه از طرف نيروي هوايي رژيم صهيونيستي در سال 1966 به شركت داسو ارائه شد چون عملا بعد از پيشنهاد بود كه كار طراحي و نمونه سازي اين پرنده در اين شركت سرعت گرفت.

http://gallery.military.ir/albums/userpics/mirage-5-12p01.jpg

از آنجا كه آب و هواي خاور ميانه برعكس اكثر نقاط اروپا در بيشتر روزها صاف و آفتابي است اسراييلي ها پيشنهاد كردند كه جايگاه افسر تسليحات شامل كاكپيت و ساير متعلقات از روي نمونه اصلي ميراژ 3 حذف شود تا هم هزينه تعمير و نگهداري كاهش يابد و هم به جاي آن بتوانند ظرفيت مخازن اصلي سوخت را براي حملات ضربتي و برد بلند افزايش دهند.
سر انجام اولين نمونه از اين جنگنده كه تنها تفاوتش با ميراژ3 دماغه قلمي تر و جايگاه عقب رفته تر خلبان بود و مانند اكثر محصولات شركت داسو بالهايي دلتا شكل داشت در 19 مي سال 1967 به پرواز درآمد.
اين پرنده مسلسل دو لول ميراژ3 را حفظ كرده بود اما براي حمل ميزان بيشتري سوخت و مهمات دو پايلون به آن اضافه شده بود كه تعداد آنها را به 7 عدد ميرساند و اين عمل خود موجب گشت تا ميزان حمل مهمات در اين جنگنده به 4000 كيلوگرم برسد.


http://gallery.military.ir/albums/userpics/laraf_mirage_5_test_drop_dassault.jpg

افزايش تنش ها در خارميانه ميان اسراييل و اعراب باعث شد تا شارل دو گل رئيس جمهور وقت فرانسه تصميم خود ميبني برعدم تحويل ميراژ ها به رژيم صهيونيستي را در سوم ژوئن سال 1967 اعلام نمايد.
اما با وجود اينكه اسراييل به عنوان مشتري درجه يك ميراژ5 تحريم بود خط توليد اين جنگنده كماكان به فعاليت خود ادامه ميداد و نهايتا تا اواخر سال 1968 توانست بسته 50 فروندي انها را اماده نمايد و در اين هنگام بود كه اسراييلي ها توانستند با پيشنهاد پرداخت اخرين مبالغ به اين هواپيما دستيابي پيدا كنند.
در سال 1969 و در حالي كه هنوز مبالغي از قرارداد توسط اسراييلي ها پرداخت نشده بود مسئولان نيروي هوايي اين رژيم از دولت فرانسه تقاضا كردند كه خلبانان و تكنيسين ها اين رژيم كه در فرانسه مشغول ديدن دوره هاي اموزشي بودند براي ادامه دوره خود به جزيره كورسيكا واقع در درياي مديترانه منتقل شوند و استدلالشان هم اين بود كه چون چون خاورميانه بر عكس مناطق اروپايي زمستانهاي سرد و برفي ندارد و اين جزيره نيز داراي اب و هوايي مانند خاور ميانه ميباشد بهتر است براي اينكه خلبانان ساعات بيشتري را اموزش ببينند به اين جزيره منتقل شوند.
در اغاز دولت فرانسه مخالفتي نداشت اما هنگامي كه از قصد اسراييلي ها براي نصب مخازن سوخت خارجي روي جنگنده ها در راه انتقال به اين جزيره خبر دار شد به قضيه مشكوك شد و جلوي انتقال ها را گرفت كه در نهايت باز اين اسراييل بود كه به سبب نيازش به اين جنگنده تسليم شد و مابقي مبالغ را نيز پرداخت كرد.
اما عليرغم تمامي اين شرايط همكاري ها بين فرانسه و اسراييل ادامه پيدا كرد اما اينبار نه به طور عادي بلكه به صورت مخفي و غير علني و در اين زمان بود كه نيروي هوايي اسراييل در حالي 50 فروند از جنگنده هاي جديد ميراژ5 خود را دريافت كرد كه اين جنگنده ها بر طبق استاندارد نيروي هوايي فرانسه و به منظور خدمت در اين كشور ساخته شده بودند.

http://gallery.military.ir/albums/userpics/C-419_bombas.JPG

در نهايت و در خلال سالهاي 1971 تا 1974 اين جنگنده ها به نيروي هوايي اسراييل تحويل شدند و به اين علت كه متخصصين اسراييلي به خوبي در فرانسه آموزش ديده بودند و كاملا با قابليت ها و نكات فني مربوط به تعمير و نگهداري از اين پرنده اشنا بودند دولت اسراييل تصميم گرفت تا با بدست اوردن نقشه هاي فني اين پرنده اقدام به توليذد بومي ان كند و نهايتا با استفاده از شيوه هاي مختلف موفق به بدست اوردن اين نقشه ها شد و دست به توليد بومي ميراژ5 كرد كه اكنون ان را به نام نشر ميشناسيم.

http://gallery.military.ir/albums/userpics/Dassault_Mirage_5_-_Mirage_5BR_Mephisto.jpg

اما بهتر است نگاهي به ساير جوانب اين جنگنده بندازيم.
اين جنگنده نيز مثل ميراژ3 با استقبال گسترده اي روبرو شد به طوري كه گونه هاي مختلفي از ان ساخته و بعضا صادر شدند كه داراي طيف هاي وسيعي از ايونيك پروازي بودند كه در بعضي موارد امكان انجام عمليات رهگيري را به اين جنگنده ضربتي ميدادند.
مثلا در مورد ميراژهاي بلژيكي ميتوان گفت كه اين جنگنده ها ازسيستمهاي پروازي امريكايي استفاده ميكردند يا ميراژهاي مصري كه از ايونيك هواپيماي الفا جت بهره ميبردند.
نمونه هايي از اين جنگنده نيز به منظور انجام ماموريت هاي شناسايي و اموزشي طراحي و ساخته شدند كه به ترتيب Mirage 5R و Mirage 5D نامگذاري شدند كه البته با يك مقايسه كوچك ميان نمونه هاي شناسايي و تمريني ميراژ3 و ميراژ5 ميتوان دريافت كه اين نامگذاري بيشتر تبليغاتي بوده و به منظور بازاريابي براي صادرات انجام شده چرا كه در بسياري از موارد و قطعات نمونه هاي تمريني و شناساي ميراژ 3 و 5 در حقيقت يكي هستند.
در نهايت تعداد 582 فروند از اين جنگنده ساخته شد كه شامل 51 فروند نشر نيز ميشود.


http://gallery.military.ir/albums/userpics/belgium_mirage-5br.jpg

اما گونه هاي مختلف اين جنگنده:

Mirage 5 : جنگنده ضربتي تك سرنشينه
Mirage 5AD : نمونه صادراتي اين جنگنده به امارات (تنها 12 فروند ساخته شد)
Mirage 5EAD: جنگنده تك سرنشينه مجهز به رادار براي حمله به هوا يا زمين. ساخته شده براي امارات(14 فروند)
Mirage 5BA : جنگنده تك سرنشينه ساخته شده براي بلژيك و مجهز به ايونيك امريكايي(63 فروند ساخته شد كه62 فروند ان تحت ليسانس در SABCA توليد شد)
Mirage 5COA: ساخته شده براي كلمبيا(14 فروند)
Mirage 5D: ساخته شده براي ليبي(53 فروند)
Mirage 5DE: جنگنده تك سرنشينه داراي رادار حمله به هوا و زمين. ساخته شده براي ليبي
Mirage 5F: نمونه استاندارد براي نيروي هوايي فرانسه.
Mirage 5G: نموئنه صادراتي براي گابون(3 فروند)
Mirage 5G-2 : نمونه ارتقا داده شده براي گابون.
Mirage 5J: نمونه هاي تحويل شده به اسراييل
Mirage 5M: نمونه صادراتي براي زئير(از 14 فروند فقط 8 تا تحويل شد)
Mirage 5MA Elkan: نمونه ارتقا يافته از 5BA براي صادرات به شيلي
Mirage 5P: نمونه صادراتي به پرو(22 فروند)
Mirage 5P Mara: نمونه ارتقا يافته Mirage 5P براي صادرات به ارژانتين
Mirage 5P3: نمونه ارتقا يافته براي پرو(10 فروند)
Mirage 5P4: نمونه ارتقا يافته باز هم براي پرو(2 فروند)
Mirage 5PA: جنگنده تك سرنشينه ضربتي بدون رادار براي پاكستان(28 فروند)
Mirage 5PA2: نمونه ارتقا يافته همراه با رادار Cyrano IV براي پاكستان(28 فروند)
Mirage 5PA3: نمونه ارتقا يافته براي پاكستان داراي رادار Agave براي شليك موشك ضد كشتي اگزوست

http://gallery.military.ir/albums/userpics/thumb_Mirage_5.jpg (http://gallery.military.ir/albums/userpics/Mirage_5.jpg)

Mirage 5SDE: نمونه مجهز به رادار براي مصر
Mirage 5E2 : نمونه ضربتي بدون رادار براي مصر(16 فروند)
Mirage 5V: نمونه صادراتي براي ونزوئلا(6 فروند)


Mirage 5R: نمونه تك سرنشينه براي مقاصد شناسايي
Mirage 5BR : نمونه شناسايي براي بلژيك( از 27 فرودن در كل 23 فروند در بلژيك توليد شد)
Mirage 5COR : نمونه صادراتي به كلمبيا
Mirage 5DR: نمونه صادراتي براي ليبي(10 فروند)
Mirage 5RAD: نمونه صادراتي براي امارات(3 فروند)
Mirage 5SDR: نمونه صادراتي براي مصر(6 فروند)


Mirage 5Dx: نمونه اموزشي دو سرنشينه
Mirage 5BD: نمونه بلژيكي(15 فروند از 16 تا در بلژيك توليد شد)
Mirage 5COD: نمونه اي براي كلمبيا(2 فروند)
Mirage 5DAD: نمونه اي براي امارات(3 فروند)
Mirage 5DD: نمونه اي براي ليبي(15 فروند)
Mirage 5DG: نمكونه اي براي گابون(2 فروند در سال 1978 و 2 فروند در سال 1984 تحويل شدند)
Mirage 5DM: نمونه اي براي زئير(3 فروند)
Mirage 5DP:نمونه اي براي پرو(4 فروند)
Mirage 5DP3: نمونه ارتقا يافته Mirage 5DP براي پرو

http://gallery.military.ir/albums/userpics/mirage5firingrockets.jpg

Mirage 5DPA2: نمونه اي براي پاكستان(2فروند)
Mirage 5MD Elkan : نمونه ارتقا يافته 5BD (به شيلي فروخته شد)
Mirage 5SDD: نمونه اي براي مصر(6 فروند)

Mirage 50 :
در دهه 1960 شركت داسو موتور توربو جت Atar 09C كه موتور استاندارد جنگنده ميراژ 5 بود را با موتور جديدتر Atar 09K-50 تعويض كرد كه نتيجه اين امر نرخ صهود بهتر و همچنين بهتر شدن ويژگيهاي برخاست اين جنگنده بود و همين طور براي اين جنگنده ار ايونيك پيشرفته تر و رادار Cyrano IV نيز استفاده شد و شركت داسو اسم اين پرنده را ميراژ50 گذاشت اما بر خلاف نمونه قبلي( ميراژ5) اين جنگنده با استقبال خوبي روبرو نشد و فقط به شيلي و ونزوئلا صادر شد.


http://gallery.military.ir/albums/userpics/mirage_5.jpg (http://gallery.military.ir/albums/userpics/mirage_5.jpg)

Mirage 50C: نمونه صادراتي به شيلي
Mirage 50FC: 8 فروند از نمونه هاي Mirage 5F كه موتورشان با موتور جديد تعويض شده بود و به شيلي فروخنه شدند.
Mirage 50DC: نمونه تمريني دو سرنشينه براي شيلي.(از كل 3 فروند 2 فرودن انها از موتور كم توان تر Atar 9C-3 بهره ميبردند)
Mirage 50EV :نمونه ارتقا يافته Mirage 5V براي ونزوئلا مجهز به موتور Atar 9K-50 و ايونيك پيشرفته تر و كانارد.
Mirage 50DV: نمونه هاي ارتقا يافته Mirage IIIDV/5DV براي ونزوئلا . شبيه به استاندارد 50EV


http://gallery.military.ir/albums/userpics/mirage5kww1.jpg

اما كاربران اين جنگنده:
امارات: اين كشور پس از بازنشسته كردن جنگنده هاي خود انها را به پاكستان فروخت.
ارژانتين: در سالهاي 1978 تا 80 اين كشور 38 فروند نشر به همراه 4 فروند از نمونه تمريني از اسراييل دريافت كرد كه به دشنه(dagger) معروف شدند.
البته اين كشور 2 فروند از نمونه هاي فرانسوي و 12 فروند از نمونه هاي اسراييلي(دشنه) خود را در جنگ فالكلند از دست داد كه در ان زمان كشور پرو براي اثبات اتحاد خود با اين كشور 10 فروند از ميراژهاي خود را تحت عنوان Mirage Mara جهت جبران خسارت وارده به ارژانتين صادر كرد.
بلژيك: پس از بازنشسته كردن ميراژهاي خود انها را به شيلي فروخت.
شيلي:اين كشور ميراژهاي خود را در سالهاي 2006 و 2007 بازنشسته كرد.
كلمبيا:اين كشور در حال جايگزيني ميراژهاي خود با كفير ميباشد.
اكوادور:ونزوئلا ميراژهاي خود را به اين كشور بخشيد.
فرانسه و زئير و ليبي و ونزوئلا : ميراژهاي خود را بازنشسته كرده اند.
پاكستان: قصد دارد تا سال 2015 انها را بازنشست كند.
گابون:هنوز اين هواپيما ها را در اختيار دارد.

مشخصات فني:

نقش: ضربتي
شركت سازنده: داسوبرگه(فرانسه)
خدمه:1 نفر
طول:15.55 متر
عرض بالها:8.22 متر
ارتفاع:4.50 متر
مساحت بالها: 35.00 متر مربع
وزن خالي:7.150 تن
حداكثر وزن برخاست:13.700 تن
پيشرانه: يك موتور توربو جت 9C SNECMA Atar با كشش 41.97 كيلو نيوتن در حالت خشك و 60.80 كيلو نيوتن در حالت يس سوز
حداكثر سرعت: 2.2 ماخ معادل 2350 كيلو متر بر ساعت
سرعت كروز: 956 كيلومتر بر ساعت
برد رزمي: 1250 كيلومتر(با حداكثر ميزان سوخت داخلي و مخازن خارجي به همراه 800 كيلوگرم بمب)
برد گذري:4000 كيلومتر
سقف پروازي: 18 كيلومتر
نرخ صعود: 186 متر بر ثانيه

تسليحات:
2 مسلسل 30 ميلي متري DEFA 552 با 125 فشنگ براي هركدام
دو غلاف راكت يا سوخت Matra JL-100 با توان حمل 250 ليتر سوخت يا 19 راكت 68 ميلي متري SNEB
دو موشك حرارت ياب سايدوايندر يا R550 Magics
4 تن بمب


منبع: ماهنامه جنگ افزار شماره 60