باستان شناس
8th September 2010, 12:13 AM
اشکانیان سکه‌ی زرین ضرب نمی‌کردند، مگر احتملاً به صورت مدال‌واره‌های تشریفاتی. مهم‌ترین سکه‌ی آنان، «دراخم» (drachma) سیمین بود، برپایه‌ی استاندارد آتیک و وزنی حدود چهار گرم که عملاً در سرتاسر دوره‌ی پارتی بدون تغییر ماند.
در عصر اشکانی، سکه‌های «چهار دراخمی» (tetradrachm) نیز ضرب می‌شد، هرچند با گذشت زمان، بسیار کم‌بها و پست گردید و جز آن، اغلب کم‌تر از 16 گرم وزن داشت. واحدهای پولی کوچک‌تر، نسبتاً کم‌یاب بودند. از آن جا که ضرب رسمی سکه‌ی طلا وجود نداشت، نسبت پولی ثابتی میان سکه‌های طلا و نقره موجود نبود، هرچند در بازار نسبت ارزش آن دو، مابین 1:15 و 1:13 نوسان داشت.
نسبت دادوستد میان سکه‌های سیمین و مسین، همانند بود. ضراب‌خانه‌های اصلی اشکانی در همدان و سلوکیه‌ی واقع در کنار دجله قرار داشت، هرچند ضراب‌خانه‌های دیگری نیز به طور پراکنده، دایر و فعال بودند. نبشته‌های روی سکه‌ها (سجع) معمولاً به زبان یونانی بودند و برای زمانی نسبتاً دراز، اشکانیان نظام تاریخ‌گذاری سلوکی را دنبال می‌کردند.
بر سکه‌های اشکانی، نام ضراب‌خانه‌ها گنجانده نمی‌شد، با وجود این، سکه‌های بسیاری، حامل طغراها و سرسکه‌هایی هستند که ممکن است با اداره‌ی ضراب‌خانه‌ی داخلی یا مأموران ویژه ارتباط داشته‌اند.
مهرداد یکم (حدود 38-171 پ.م.) برای نخستین بار بر روی سکه‌های‌اش [+ (http://njavan.com/forum/redirector.php?url=http%3A%2F%2Fwww.parthia.com%2F coins%2Fgra_a21.jpg)] عنوان «دوستار یونان» (philellenos) را به لقب سنتی «شاه بزرگ» (basileos megalou) افزود، رسم و رویه‌ای که جانشینان مستقیم وی، به اشکالی مختلف از آن پی‌روی کردند. سکه‌های ضرب شده در نجد ایران و خوارزم، باکتریا (بلخ)، و سغد، دارای سجعی افزوده به زبان آرامی بودند. پس از «اُرُد» دوم (حدود 39-58 پ.م.) سجع‌های یونانی روی سکه‌ها، خشک و نامفهوم می‌شود. در زمان بلاش یکم (حدود 80-51 م.) شکلی کهن از خط پارتی، در آغاز فقط به گونه‌ای مختصر، برای نوشتن نام‌ها و عنوان‌های شاهان، معمول شد.
در دوره‌ی اشکانی، استان‌ها و شهرها دوباره مجاز به ضرب سکه شدند. برای استفاده‌ی محلی، سکه‌های مسین وبرنزی، در اصل برپایه‌ی chalkos دو گرمی یونانی، رایج بود. این سکه‌ها نیز کم‌بها و پست شدند و تا زمان چیرگی ساسانیان در 224 م.، آن‌ها غالباً حاوی کم‌تر از یک گرم فلز بودند. *
* S. Album, M. L. Bates, W. Floor, "Coins and Coinage": Encyclopaedia Iranica, vol. 6, 1993, p. 16
در عصر اشکانی، سکه‌های «چهار دراخمی» (tetradrachm) نیز ضرب می‌شد، هرچند با گذشت زمان، بسیار کم‌بها و پست گردید و جز آن، اغلب کم‌تر از 16 گرم وزن داشت. واحدهای پولی کوچک‌تر، نسبتاً کم‌یاب بودند. از آن جا که ضرب رسمی سکه‌ی طلا وجود نداشت، نسبت پولی ثابتی میان سکه‌های طلا و نقره موجود نبود، هرچند در بازار نسبت ارزش آن دو، مابین 1:15 و 1:13 نوسان داشت.
نسبت دادوستد میان سکه‌های سیمین و مسین، همانند بود. ضراب‌خانه‌های اصلی اشکانی در همدان و سلوکیه‌ی واقع در کنار دجله قرار داشت، هرچند ضراب‌خانه‌های دیگری نیز به طور پراکنده، دایر و فعال بودند. نبشته‌های روی سکه‌ها (سجع) معمولاً به زبان یونانی بودند و برای زمانی نسبتاً دراز، اشکانیان نظام تاریخ‌گذاری سلوکی را دنبال می‌کردند.
بر سکه‌های اشکانی، نام ضراب‌خانه‌ها گنجانده نمی‌شد، با وجود این، سکه‌های بسیاری، حامل طغراها و سرسکه‌هایی هستند که ممکن است با اداره‌ی ضراب‌خانه‌ی داخلی یا مأموران ویژه ارتباط داشته‌اند.
مهرداد یکم (حدود 38-171 پ.م.) برای نخستین بار بر روی سکه‌های‌اش [+ (http://njavan.com/forum/redirector.php?url=http%3A%2F%2Fwww.parthia.com%2F coins%2Fgra_a21.jpg)] عنوان «دوستار یونان» (philellenos) را به لقب سنتی «شاه بزرگ» (basileos megalou) افزود، رسم و رویه‌ای که جانشینان مستقیم وی، به اشکالی مختلف از آن پی‌روی کردند. سکه‌های ضرب شده در نجد ایران و خوارزم، باکتریا (بلخ)، و سغد، دارای سجعی افزوده به زبان آرامی بودند. پس از «اُرُد» دوم (حدود 39-58 پ.م.) سجع‌های یونانی روی سکه‌ها، خشک و نامفهوم می‌شود. در زمان بلاش یکم (حدود 80-51 م.) شکلی کهن از خط پارتی، در آغاز فقط به گونه‌ای مختصر، برای نوشتن نام‌ها و عنوان‌های شاهان، معمول شد.
در دوره‌ی اشکانی، استان‌ها و شهرها دوباره مجاز به ضرب سکه شدند. برای استفاده‌ی محلی، سکه‌های مسین وبرنزی، در اصل برپایه‌ی chalkos دو گرمی یونانی، رایج بود. این سکه‌ها نیز کم‌بها و پست شدند و تا زمان چیرگی ساسانیان در 224 م.، آن‌ها غالباً حاوی کم‌تر از یک گرم فلز بودند. *
* S. Album, M. L. Bates, W. Floor, "Coins and Coinage": Encyclopaedia Iranica, vol. 6, 1993, p. 16