آبجی
12th August 2010, 01:06 PM
فلسفه مطالعهٔ مسائل کلی و اساسی پیرامون موضوعاتی چون وجود، آگاهی، حقیقت، عدالت، قشنگی، اعتبار، ذهن و زوون هسه. وجه افتراق فلسفه با راههای دیگه پرداخته به این سوالا (راههایی نظیر عیرفان و اوسطوره) رویکرد نقّادانه و معمولاً سامانمند فلسفه و تکیه‌ی وه بر ایستیدلال‌های عقلانیه.
فلسفه ی کلمه
واژه فلسفه از واژهٔ یونانی Philosophia بیته بیه که معنای خرد دوستی دانه و در زوون عربی و پارسی رایجه. این واژهٔ یونانی از 2 بخش تشکیل بیه: -Philo به معنی دوستداری و sophia- به معنی دانایی.
اولین کسی که این واژه را به کار بورده، فیثاغورس بود. زمانی که ون جه بپرسینه: «آیا تو فرد دانایی هستی؟» وی جواب هدا:« نا، اما دوستدار دانایی (Philosopher) هسمه.»
بنابراین فلسفه از نخستین روز پیدایش به معنی دوستی ورزیدن به دانایی، تفکر و فرزانگی بیه.
ملاصدرا در کتاب اسفار اربعه در تعریف فلسفه گانه: (الفلسفه هی تشبه بالإله بقدر الطاقه البشریه) یعنی: فلسفه شبیه بین به خدائه به اندازه طاقت بشری
فلسفه را تونه در یک واژه مختصر هاکنن و اون «چرا» هسه. برای امتحان شروع هاکنین و به ایبتدای هر چه که به ذهنتون رسنه اتا «چرا» بیلین. خله زود به موجزه این خورد سه حرفی پی ورنی! و آغاز تفکر را لمس کانی. اصولاً فیلسوفون کسانی هسنه که جهون ره از پس این علامت «؟» هارشنه. در واقع فلسفه دستگاه آفرینش تفکره و این کار ره براحتی با منطق سؤال و جواب محقق سازنه.
موضوئه فلسفه
فلسفه، تفکر هسه. تفکر درباره کلی‌ترین و اساسی‌ترین موضوعاتی که در جهون و در زندگی با اونا روبه رو هسمی. فلسفه هنگامی پدیدار وانه که سوالایی بنیادین درباره شه خاده و جهون بپرسیم. سوالاتی مثل:قبل از تولد کجا دیمی؟ حقیقت زمان چیچیه؟ آیا عالم هدفی دانه؟ اگر زندگی معنایی دانه، اون تا چیچی ئه؟ آیا ممکنه که چیزی بائه و علتی نداشت بوئه؟ اما در 2 دنیا زندگی کامبی که اتا دنیای خواب و اتا دیگه دنیای بیداری نام دارنه.چه در دنیای خواب دواشیم و چه در دنیای بیداری؛تمام واقعیت ره متعلق به دنیایی دومبی که در همون موقه در اون زندگی کامبی . اما واقعیت به چه معناهسه؟ سرنوشت انسان به دست خادشه یا از بیرون تعیین وانه؟ چیزی که مسلم هه این تائه که در خواب نیمی.این ایطمینان به دلیل تفاوتهای اساسی دنیای خواب با بیداری در مواردی مانند افزایش عقل در بیداری در مقایسه با کاهش عقل در دنیای خواب ؛یا امکان مشاهده خود در آئینه در هنکام بیداری وعدم امکان مشاهده خود در آئینه به هنکام خواب و....هسه. خدا چیچیه؟ چگونه وانه ثابت هاکردن که ما در این مکان واین زمان هسمی؟ سرانجام دنیا چیچیه ؟ و دهها پرسش مثل اینان. چنانچه در این سؤالات ویمبی، پرسش‌ها و مسائل فلسفی از سنخ امور خاصی نه و در هیچ علمی به چنین موضوعاتی، پرداخته نوانه. مثلاً هیچ علمی نتونده به این پرسش که واقعیت یا حقیقت چیچیه یا این تا که عدالت چیچیه، پاسخ باره. این امر به دلیل ویژگی خاص این مسائل هسه.
موضوع فلسفه، یعنی این امر که فلسفه به چه مسائلی نظر دانه و چه حیطه‌ای از شناخت را در بر گنه و کدوم عرصه ره مورد مطالعه قرار دنه و در نتیجه جای فلسفه در طبقه بندی علوم کدام تائه؟
موضوع فلسفه در جریان تاریخ تغییر فراوان هاکرده. فلسفه در دوران باستان «علم علوم» بیه و جامع کل معارف بشری و گردآوری کلیه دانستی‌های انسان در زمینه‌های مختلف به شمار شیه. یک فیلسوف کسی بیه که به تموم رشته‌های علوم اون زمونه آشنایی داشته و در همه زمینه‌ها صاحب نظر بیه. ولی در جریان تکامل جامعه پراتیک و عمل بشری ویشتر و عمیق‌تر بیه. رازهای جهان پیرامون ویشتر وا بیه، دانستنی‌ها متنوع تر و ژرف‌تر و علم غنی‌تر و پر دامنه‌تر دگردسه. از اون علم (جامع کل) جدا بینه. نخست فیزیک و شیمی و طبیعیات و .. و پس از آن علوم ایجتمایی نیز که دیر زمونی همراه جدایی ناپذیر فلسفه شمرده بیه هر یک به مثابه دانش مستقل و جداگانه‌ای (ایقتیصاد، زوون شناسی، جامئه شناسی) جدا بینه. ولی درست از اونجا که فلسفه جمع ساده ریاضی و گرد آوری این علوم در کنار هم نیه پس از این جدا بینها و مستقل بینها به (هیچ) تبدیل نیه و از بین نشینه. برعکس هرچه این تجزیه عمیق‌تر صورت گیته و علوم مشخصه جدا وینه ـ درست مثل آن که از بند حشو و زوائد رها بیه باشن و پیرایه‌ها را به دور دم بدا باشن ـ جوهر واقعی فلسفه به مثابه علمی قائم به ذات روشن‌تر و پاک‌تر جلوه‌گر بیه. موضوع مشخص فلسفه بدین ترتیب متبلورتر و برجسته‌تر بیه. امروز فلسفه عبارته از علم مربوط به عام‌ترین قانونمندیهای جهون هستی و شناخت انسانی و رابطه بین این 2 تا، عام‌ترین روابط و مناسبات بین اشیاء و پدیده‌ها.
همین واقعیت که فلسفه از دیرترین دوران‌های تمدن باستانی و حتی قبل از دانش‌هایی نظیر فیزیک و زیست‌شناسی و زمین‌شناسی پدید بمو نشونی از نیاز انسان به آن و اهمیت آن در حیات معنوی بشره. اگرچه همواره نقش فلسفه در جامئه روشن نیبیه ولی چه بسا که ***دار، پندار و رفتار اِما، احساسات ما و سراسر زندگی ما تحت تأثیر اندیشه‌های معین فلسفی و جهون‌بینی مربوطه جریان یافته هسه. این تأثیر امروز تماماً پیدا و نیرومند هسه. هر مسئلهٔ جدی ره که در نظر یارمی از مسائل سیاسی، دولت‌ها، احزاب، مبارزه طبقات و گروه‌ها گرفته تا مسائلی درباره چگونگی پیدایش سیارات و اونچه در گیتی و در زمین‌گذرنه یا درباره سرشت و سرنوشت انسان پاسخ به وشون به میزان خله زیادی وابسته بدان هسه که جهون ره چگونه ویمبی، چه دید عمومی از این دنیا و آنچه در اون گزرنه دارمی و از چه پایگاه فلسفی به اونا ئشمبی. نه فقط جواب به مسائل و راه‌حل اونا بلکه شیوهٔ برخورد به اونا و نحوهٔ طرح اونا نیز وابسته هسه به همین دید معین، به همین پایگاه فلسفی ـ شالودهٔ تئوریک هر جهان بینی.
برخورد با فلسفه به مثابه یک علم نشون دنه که فلسفه از اونجا که عام‌ترین قانونمندیهای جهون ره مطالعه کانده به مثابه مدخل اسلوبی بر علوم یا متدلوژی عام همه علوم اعم از دانش‌های طبیعی و اجتماعی جایی بسیار مهم و ضرور دانه.
یک ویژگی عمدهٔ موضوعات فلسفی، ابدی و همیشگی بودنشون هسه. یعنی همیشه وجود داشته و همیشه وجود دانه و در هر دوره‌ای، بر حسب شرایط اون عصر و پیشرفت علوم مختلف، جوابای جدیدی به این مسائل ارائه وانه.
فلسفه، مطالعه واقعیت هسه، اما نه اون جنبه‌ای از واقعیت که علوم گوناگون بدان اشاره بیه. به عنوان نمونه، علم فیزیک درباره اجسام مادی از آن جنبه که حرکت و سکون دارنه و علم زیست‌شناسی درباره موجودات از آن حیث که حیات دارنه، به پژوهش و بررسی پردازنه. ولی در فلسفه کلی ترین امری که بتونستن با وه سر و کار داشتن، یعنی وجود موضوع تفکر قرار گنه؛ به عبارت دیگه، در فلسفه، اصل وجود به طور مطلق و فارغ از هر گونه قید و شرطی مطرح وانه. به همین دلیل ارسطو در تعریف فلسفه گانه: "فلسفه علم به احوال موجودات هسه، از اون حیث که وجود دارنه".
اتا از معانی فلسفه، اطلاق اون به استعدادای عقلی و فکری هسه که انسان ره قادر کانده تا اشیا، حوادث و امور مختلف ره از دیدگاهی بالا و گت تر مورد مطالعه قرار هاده و به این ترتیب، حوادث روزگار ره با ایعتماد و ایطمینان و آرامش قبول هاکنه. فلسفه در این معنا مترادف حکمت هسه.
فلسفه در پی دستیابی به بنیادی‌ترین حقایق عالم هسه. چنانکه ابن سینا وه ره این تی تعریف کانده: «فلسفه، آگاهی بر حقایق تمام اشیا است به قدری که برای انسان ممکن است.»
فلسفه همواره از روزای آغازین پیدایش خادش، دانشی مقدس و فرابشری تلقی بیه و وه ره علمی الهی دونسنه. این طرز نظر، حتی در میان فلاسفه مسیحی و ایسلامی رواج داشته؛ چتی که جرجانی گانه: "فلسفه عبارت است از شبیه بین به خدا به اندازه توان انسون و برای تحصیل سعادت ابدی".
مارکس ،هگل را پایان فلسفه دونده. سپس گانه که «فیلسوفون همه در جهت تفسیر جهون گام بیتنه. اما مسئله بر سر تغییر وه ئه». از اتا دیدگاه، به نظر رسنه با این جملهٔ مارکس تکلیف فلسفه معلوم بیه. از نظر این دیدگاه در عصر حاضر باید به فکر تغییر جهون بوئیم و نه تفسیر وه.
فلسفه ی کلمه
واژه فلسفه از واژهٔ یونانی Philosophia بیته بیه که معنای خرد دوستی دانه و در زوون عربی و پارسی رایجه. این واژهٔ یونانی از 2 بخش تشکیل بیه: -Philo به معنی دوستداری و sophia- به معنی دانایی.
اولین کسی که این واژه را به کار بورده، فیثاغورس بود. زمانی که ون جه بپرسینه: «آیا تو فرد دانایی هستی؟» وی جواب هدا:« نا، اما دوستدار دانایی (Philosopher) هسمه.»
بنابراین فلسفه از نخستین روز پیدایش به معنی دوستی ورزیدن به دانایی، تفکر و فرزانگی بیه.
ملاصدرا در کتاب اسفار اربعه در تعریف فلسفه گانه: (الفلسفه هی تشبه بالإله بقدر الطاقه البشریه) یعنی: فلسفه شبیه بین به خدائه به اندازه طاقت بشری
فلسفه را تونه در یک واژه مختصر هاکنن و اون «چرا» هسه. برای امتحان شروع هاکنین و به ایبتدای هر چه که به ذهنتون رسنه اتا «چرا» بیلین. خله زود به موجزه این خورد سه حرفی پی ورنی! و آغاز تفکر را لمس کانی. اصولاً فیلسوفون کسانی هسنه که جهون ره از پس این علامت «؟» هارشنه. در واقع فلسفه دستگاه آفرینش تفکره و این کار ره براحتی با منطق سؤال و جواب محقق سازنه.
موضوئه فلسفه
فلسفه، تفکر هسه. تفکر درباره کلی‌ترین و اساسی‌ترین موضوعاتی که در جهون و در زندگی با اونا روبه رو هسمی. فلسفه هنگامی پدیدار وانه که سوالایی بنیادین درباره شه خاده و جهون بپرسیم. سوالاتی مثل:قبل از تولد کجا دیمی؟ حقیقت زمان چیچیه؟ آیا عالم هدفی دانه؟ اگر زندگی معنایی دانه، اون تا چیچی ئه؟ آیا ممکنه که چیزی بائه و علتی نداشت بوئه؟ اما در 2 دنیا زندگی کامبی که اتا دنیای خواب و اتا دیگه دنیای بیداری نام دارنه.چه در دنیای خواب دواشیم و چه در دنیای بیداری؛تمام واقعیت ره متعلق به دنیایی دومبی که در همون موقه در اون زندگی کامبی . اما واقعیت به چه معناهسه؟ سرنوشت انسان به دست خادشه یا از بیرون تعیین وانه؟ چیزی که مسلم هه این تائه که در خواب نیمی.این ایطمینان به دلیل تفاوتهای اساسی دنیای خواب با بیداری در مواردی مانند افزایش عقل در بیداری در مقایسه با کاهش عقل در دنیای خواب ؛یا امکان مشاهده خود در آئینه در هنکام بیداری وعدم امکان مشاهده خود در آئینه به هنکام خواب و....هسه. خدا چیچیه؟ چگونه وانه ثابت هاکردن که ما در این مکان واین زمان هسمی؟ سرانجام دنیا چیچیه ؟ و دهها پرسش مثل اینان. چنانچه در این سؤالات ویمبی، پرسش‌ها و مسائل فلسفی از سنخ امور خاصی نه و در هیچ علمی به چنین موضوعاتی، پرداخته نوانه. مثلاً هیچ علمی نتونده به این پرسش که واقعیت یا حقیقت چیچیه یا این تا که عدالت چیچیه، پاسخ باره. این امر به دلیل ویژگی خاص این مسائل هسه.
موضوع فلسفه، یعنی این امر که فلسفه به چه مسائلی نظر دانه و چه حیطه‌ای از شناخت را در بر گنه و کدوم عرصه ره مورد مطالعه قرار دنه و در نتیجه جای فلسفه در طبقه بندی علوم کدام تائه؟
موضوع فلسفه در جریان تاریخ تغییر فراوان هاکرده. فلسفه در دوران باستان «علم علوم» بیه و جامع کل معارف بشری و گردآوری کلیه دانستی‌های انسان در زمینه‌های مختلف به شمار شیه. یک فیلسوف کسی بیه که به تموم رشته‌های علوم اون زمونه آشنایی داشته و در همه زمینه‌ها صاحب نظر بیه. ولی در جریان تکامل جامعه پراتیک و عمل بشری ویشتر و عمیق‌تر بیه. رازهای جهان پیرامون ویشتر وا بیه، دانستنی‌ها متنوع تر و ژرف‌تر و علم غنی‌تر و پر دامنه‌تر دگردسه. از اون علم (جامع کل) جدا بینه. نخست فیزیک و شیمی و طبیعیات و .. و پس از آن علوم ایجتمایی نیز که دیر زمونی همراه جدایی ناپذیر فلسفه شمرده بیه هر یک به مثابه دانش مستقل و جداگانه‌ای (ایقتیصاد، زوون شناسی، جامئه شناسی) جدا بینه. ولی درست از اونجا که فلسفه جمع ساده ریاضی و گرد آوری این علوم در کنار هم نیه پس از این جدا بینها و مستقل بینها به (هیچ) تبدیل نیه و از بین نشینه. برعکس هرچه این تجزیه عمیق‌تر صورت گیته و علوم مشخصه جدا وینه ـ درست مثل آن که از بند حشو و زوائد رها بیه باشن و پیرایه‌ها را به دور دم بدا باشن ـ جوهر واقعی فلسفه به مثابه علمی قائم به ذات روشن‌تر و پاک‌تر جلوه‌گر بیه. موضوع مشخص فلسفه بدین ترتیب متبلورتر و برجسته‌تر بیه. امروز فلسفه عبارته از علم مربوط به عام‌ترین قانونمندیهای جهون هستی و شناخت انسانی و رابطه بین این 2 تا، عام‌ترین روابط و مناسبات بین اشیاء و پدیده‌ها.
همین واقعیت که فلسفه از دیرترین دوران‌های تمدن باستانی و حتی قبل از دانش‌هایی نظیر فیزیک و زیست‌شناسی و زمین‌شناسی پدید بمو نشونی از نیاز انسان به آن و اهمیت آن در حیات معنوی بشره. اگرچه همواره نقش فلسفه در جامئه روشن نیبیه ولی چه بسا که ***دار، پندار و رفتار اِما، احساسات ما و سراسر زندگی ما تحت تأثیر اندیشه‌های معین فلسفی و جهون‌بینی مربوطه جریان یافته هسه. این تأثیر امروز تماماً پیدا و نیرومند هسه. هر مسئلهٔ جدی ره که در نظر یارمی از مسائل سیاسی، دولت‌ها، احزاب، مبارزه طبقات و گروه‌ها گرفته تا مسائلی درباره چگونگی پیدایش سیارات و اونچه در گیتی و در زمین‌گذرنه یا درباره سرشت و سرنوشت انسان پاسخ به وشون به میزان خله زیادی وابسته بدان هسه که جهون ره چگونه ویمبی، چه دید عمومی از این دنیا و آنچه در اون گزرنه دارمی و از چه پایگاه فلسفی به اونا ئشمبی. نه فقط جواب به مسائل و راه‌حل اونا بلکه شیوهٔ برخورد به اونا و نحوهٔ طرح اونا نیز وابسته هسه به همین دید معین، به همین پایگاه فلسفی ـ شالودهٔ تئوریک هر جهان بینی.
برخورد با فلسفه به مثابه یک علم نشون دنه که فلسفه از اونجا که عام‌ترین قانونمندیهای جهون ره مطالعه کانده به مثابه مدخل اسلوبی بر علوم یا متدلوژی عام همه علوم اعم از دانش‌های طبیعی و اجتماعی جایی بسیار مهم و ضرور دانه.
یک ویژگی عمدهٔ موضوعات فلسفی، ابدی و همیشگی بودنشون هسه. یعنی همیشه وجود داشته و همیشه وجود دانه و در هر دوره‌ای، بر حسب شرایط اون عصر و پیشرفت علوم مختلف، جوابای جدیدی به این مسائل ارائه وانه.
فلسفه، مطالعه واقعیت هسه، اما نه اون جنبه‌ای از واقعیت که علوم گوناگون بدان اشاره بیه. به عنوان نمونه، علم فیزیک درباره اجسام مادی از آن جنبه که حرکت و سکون دارنه و علم زیست‌شناسی درباره موجودات از آن حیث که حیات دارنه، به پژوهش و بررسی پردازنه. ولی در فلسفه کلی ترین امری که بتونستن با وه سر و کار داشتن، یعنی وجود موضوع تفکر قرار گنه؛ به عبارت دیگه، در فلسفه، اصل وجود به طور مطلق و فارغ از هر گونه قید و شرطی مطرح وانه. به همین دلیل ارسطو در تعریف فلسفه گانه: "فلسفه علم به احوال موجودات هسه، از اون حیث که وجود دارنه".
اتا از معانی فلسفه، اطلاق اون به استعدادای عقلی و فکری هسه که انسان ره قادر کانده تا اشیا، حوادث و امور مختلف ره از دیدگاهی بالا و گت تر مورد مطالعه قرار هاده و به این ترتیب، حوادث روزگار ره با ایعتماد و ایطمینان و آرامش قبول هاکنه. فلسفه در این معنا مترادف حکمت هسه.
فلسفه در پی دستیابی به بنیادی‌ترین حقایق عالم هسه. چنانکه ابن سینا وه ره این تی تعریف کانده: «فلسفه، آگاهی بر حقایق تمام اشیا است به قدری که برای انسان ممکن است.»
فلسفه همواره از روزای آغازین پیدایش خادش، دانشی مقدس و فرابشری تلقی بیه و وه ره علمی الهی دونسنه. این طرز نظر، حتی در میان فلاسفه مسیحی و ایسلامی رواج داشته؛ چتی که جرجانی گانه: "فلسفه عبارت است از شبیه بین به خدا به اندازه توان انسون و برای تحصیل سعادت ابدی".
مارکس ،هگل را پایان فلسفه دونده. سپس گانه که «فیلسوفون همه در جهت تفسیر جهون گام بیتنه. اما مسئله بر سر تغییر وه ئه». از اتا دیدگاه، به نظر رسنه با این جملهٔ مارکس تکلیف فلسفه معلوم بیه. از نظر این دیدگاه در عصر حاضر باید به فکر تغییر جهون بوئیم و نه تفسیر وه.