MR_Jentelman
1st August 2010, 04:41 PM
كارآفريني يك پروسه بلند مدت است، ولي ما عادت كرده‌ايم كه با آن مانند يك پروژه برخورد كنيم." اين شايد مهمترين جمله مسلم خاني، كارشناس كارآفريني وزارت كار و اموراجتماعي است كه نظراتش را درباره ايده‌اي با عنوان "مهد كودك خلاقيت و كارآفريني" در آن مطرح كرده است. اين ايده اگر چه بيش از سه دهه پيش در دنيا عملياتي شده، اما به پيشنهاد او زمينه اجراي آن در ايران نيز فراهم شده‌است. خاني در گفت‌وگو با ايسنا با بيان اين كه در سال 1387 تيمي از كارشناسان سازمان بهزيستي بر روي موضوع كارآفريني در كودكان كار خود را شروع كردند تا ببينند در كشورهاي ديگر درباره كارآفريني و آموزش آن از كودكي چه كارهايي انجام مي شود، گفت: مشاهدات و مطالعات كتابخانه‌اي و اينترنتي و تشكيل 50 جلسه كارشناسي در اين رابطه، كارشناسان را به طرحي به نام ايجاد مهدكودك خلاقيت و كارآفريني رساند. اين طرح در ابتدا با استقبال و انتقاداتي مواجه شد و سوال منتقدان اين بود كه موضوعي مانند كارآفريني با تمام پيچيدگي‌هايش، چگونه مي‌تواند در مهدكودك آموزش داده شود. وي افزود: بنابراين چالش‌هاي زيادي روبروي اين طرح بود و تلاش ما اين بود كه بتوانيم آن را به مستنداتي مجهز كنيم تا پشتوانه علمي برايش ايجاد شود، بنابراين استفاده از تجارب ديگر كشورها مي توانست به جا انداختن اين طرح كمك كند. او ادامه داد: اولين اقدام در سازمان بهزيستي اين بود كه تلاش شد با واحد كودكان و نوجوانان و مديران سازمان، طرح مهد كودك خلاقيت و كارآفريني به صورت كارشناسي بررسي شود تا ابهامات و اشكالات آن بر طرف شود. ضمن اين كه اين طرح با استقبال رئيس وقت سازمان مواجه شد و ايشان گفت در هر استان بايد حداقل يك مهد كودك كارآفريني و خلاقيت راه اندازي شود تا براي سايرين الگو باشد.
وي با اشاره به اين كه روانشناسان هم اكنون به اين نتيجه رسيده‌اند كه شش سال اول زندگي از 60 سال بعد آن مهمتر است و آموزش‌هاي كودكان در شش سال اول مي‌تواند آينده آنها را رقم بزند، خاطرنشان كرد: در اروپا مهد كودك‌هاي كارآفريني براي هر كودك پرونده استعداديابي تشكيل داده‌اند كه در آن نحوه خلاقيت و علاقمندي كودك به هنگام ورود به مهدكودك تا زمان خروج او ارزيابي مي‌شود. او ادامه داد: كارشناسان اين حوزه با مطالعه پرونده‌هاي استعداديابي حدس مي‌زدند كه اين كودك در آينده در چه زمينه‌اي مي‌تواند موفق باشد و جالب اين است كه بيش از 52 درصد پيش بيني‌ها آنها محقق شده است. اين نشان مي‌دهد آموزش، خلاقيت و كارآفريني و اعتماد به نفس و استقلال طلبي و ريسك‌پذيري در قالب غير مستقيم مانند بازي، قصه، كار تيمي و فعاليت‌هاي دسته جمعي جذاب در شش سال اول مي‌تواند روند زندگي فرد را در‌آينده مشخص كند.
خاني با اشاره به برخي تحقيقات، گفت كه در كشور ما مطالعات نشان مي‌دهد كودكان تا چهار سالگي از درجه خلاقيت بسياري بالايي برخوردارند، اما بعد از اين سن، نمودار خلاقيت آنها يا خطي مي‌شود يا افت مي‌كند كه اين اتفاق ناشي از واكنش منفي ما به سوال‌ها و علاقمند‌ي‌هاي اوست. در واقع سوال‌هاي بي پاسخ و بي توجهي‌ها، حس خلاقيت را در كودك را سركوب مي‌كند. البته در مواردي كه به اين موضوع اهميت داده شده، انسان‌هاي بزرگي خلق شده‌اند. وي افزود: اولين ركن مهدكودك خلاقيت و كارآفريني، آموزش‌هاي كارآفريني و خلاقيت به شيوه‌هاي غيرمستقيم براي كودك است. در اين شيوه كودك با پول و فرآيند توليد آن آشنا مي‌شود. در ضمن مباحثي مانند خلاقيت، پول و نحوه به دست آوردن آن را فرا مي‌گيرد و ياد مي‌گيرد با پول چگونه كار كند. او مي‌تواند خريد و فروش را در اين مرحله تجربه كند. پول در مباحث اقتصادي يك كليدواژه است و آشنايي با آن باعث مي شود فهم ساير مفاهيم اقتصادي مانند سود وزيان و اقتصاد كلان خود آسان شود.
او با تاكيد بر اين كه موضوع ارائه آموزش‌هاي كارآفريني در مهدكودك‌ها البته استانداردهايي مي طلبد، گفت: در همين راستا جزوات و منابع مربوط به كارآفريني در مهدكودك‌ها از كشورهاي پيشرفته خريداري شده و عده‌اي در حال ترجمه آن هستند كه قرار است زير نظر موسسه كار و تامين اجتماعي كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان و سازمان بهزيستي به زودي در اختيار همه مهدكودك‌ها قرار بگيرد تا مباحث كارآفريني در قالب قصه، بازي و نمايش و حتي لالايي‌هاي مادران براي كودك مشخص شود. او ادامه داد: دومين ركن، ارائه آموزش‌هاي كارآفريني و خلاقيت به مربيان و كاركنان مهدكودك است، چون كودك زمان قابل توجهي را با اين افراد سر مي‌كند و آنها كودك را مديريت مي‌كنند. اگر چه در حال حاضر دوره‌هاي كارآفريني به صورت عمومي ارائه مي‌شود، ولي پاسخگوي موضوع كارآفريني در كودكان نيست و بايد دوره‌هاي ويژه مربيان مهد اجرا شود. در همين زمينه نيز بخش خصوصي فعال شده و تاكنون چهار دوره براي مربيان مهدكودك برگزار كرده است. البته اين موضوع نيز به استانداردهاي آموزشي نياز دارد كه در حال تدوين است و در آن مدير مهدكودك، مربي، كاركنان، پرستار و حتي راننده نيز تحت آموزش قرار مي‌گيرد. وي افزود: سومين ركن مهدكودك كارآفريني و خلاقيت، ارائه آموزش‌هاي كارآفريني به والدين است، چون بخش زيادي از وقت كودك در اختيار خانواده است و آموزش‌هاي درون مهد بايد در داخل خانه نيز ادامه پيدا كند. كودك مي‌تواند در داخل خانه با انجام كارهاي ساده مانند كمك در انداختن سفره يا تميز كردن اتاق خود، پاداش بگيرد و اين كار باعث آشنايي او با مفهوم درآمد در ازاي كار مي‌شود. وي خاطرنشان كرد: چهارمين ركن مهدكودك كارآفريني و خلاقيت، برگزاري كارگاه‌هاي آشنايي با مشاغل است. در اين شيوه كه استانداردهايي براي كارگاه‌هاي آن تعريف شده است، هر هفته سه بار و هر جلسه 45 دقيقه، كودكان با مشاغل آشنا مي‌شوند. در واقع هر بار يك نفر با شغل مشخص به زبان كودكانه ويژگي‌هاي مختلف شغل خود را براي كودك تشريح مي‌كند. خاني با بيان اين كه در كشور ما هم اكنون شش هزار و 400 رشته شغلي وجود دارد كه از نمدبافي تا مهندسي هوا و فضا را در بر مي گيرد، اما مطالعات نشان داده 84 درصد كودكان حداكثر پنج شغل معلمي، مهندسي، پزشكي، پرستاري وكارمندي را مي‌شناسند، گفت: اين كارگاه‌ها مي‌تواند ارتباط ملموسي بين كودك و مشاغل مختلف برقرار كند. با اين كار دورنماي شغل به كودك منتقل مي‌شود و او به دليل داشتن شخصيت انعطاف‌پذير نسبت به آن ها واكنش نشان مي‌دهد. وي تاكيد كرد: ركن پاياني مهدكودك خلاقيت و كارآفريني، اردوهاي كارآفريني است كه عملي‌ترين و جذاب‌ترين بخش آن است.كودك در اين اردوها به ترتيب با مشاغل نرم مانند كارخانه تهيه شكلات و شيريني و بستني، مشاغل نيمه سخت مانند نانوايي و مشاغل سخت مانند كار در كارخانه خودروسازي آشنا مي شود و فرآيند كاري آنها را از نزديك مي بيند.
اين كارشناس كارآفريني تاكيد كرد: نكته مهم در فلسفه ايجاد مهدكودك كارآفريني و خلاقيت اين است كه كودك آموزش‌ديده در اين محيط هرگز به ياس و نااميدي و بيكاري نمي‌انديشد، چون فكر او از كار و اميد و انرژي و خلاقيت پر شده است. در حال حاضر آموزش‌هاي كارآفريني در كشور ما براي كساني ارائه مي‌شود كه از همه جا نااميدند و به دليل رسيدن به نقطه بيكاري و نه از روي علاقه، به دنبال كسب آموزش‌هاي كارآفريني براي دريافت كمك‌هاي مادي هستند، اما در صورتي كه يك كودك از ابتدا با شيوه هاي مختلف كارآفريني آشنا شود، در جواني با مشكلات كمتري مواجه خواهد بود. وي با بيان اين كه هم اكنون با بخش خصوصي به توافق رسيده‌ايم تا شهر بچه‌هاي كارآفرين راه اندازي شود، در اين باره توضيح داد: در اين محل كودكان هر كدام شغلي را انتخاب مي‌كنند و در آن فعاليت مي‌كنند. اين موسسه توافق‌نامه‌اي با بهزيستي امضا كرده تا دست كم يك روز در هر هفته آموزش‌هاي كارآفريني را در مهدكودك‌ها ارائه كند و بخش زيادي از مهدكودك‌هاي شهرهاي بزرگ هم اكنون با اين موسسه همكاري مي‌كند. از سوي ديگر چهار مهدكودك خلاقيت و كارآفريني هم اكنون راه اندازي شده و علاقمندي كودكان به حضور در آن براي والدين ثابت شده است. نكته مهم ديگر اين است كه قرار نيست در مهدكودك كارآفريني و خلاقيت همه وقت كودك به اين موضوعات اختصاص يابد، بلكه 60 درصد فعاليت‌ها كارهاي معمولي و هميشگي مهدكودك و 40 درصد آن موضوع آموزش كارآفريني و خلاقيت در قالب قصه، داستان وكار سرگرم‌كننده است. خاني گفت: موضوع كارآفريني و خلاقيت در مهدكودك دورنمايي آرماني دارد كه در آن بايد مهدكودك تخصصي كارآفريني ايجاد شود. البته بايد ويژگي‌هاي ظاهري و منابع آموزشي آن به صورت استاندارد مشخص شود. در اين مهدكودك‌ها براي هر كودك يك پرونده استعداديابي وجود دارد و كارشناس از مرحله ورود تا مرحله خروج كودك استعداد او را ارزيابي مي كند. ضمن اين‌كه مهدكودك كارآفريني بايد به دبستان، دبيرستان و دانشكده كارآفريني متصل شود. وي با اشاره به اين كه الان با آمدن اسم كارآفريني، همه به ياد كمك‌هاي دولتي مي‌افتند، در حالي كه مثلث كارآفريني از سه بعد انسان كارآفرين، موضوع كارآفريني و ابزارهاي كارآفريني ايجاد شده است، گفت: اقدام غلط ما دولتي‌ها باعث شده ابزارهاي كارآفريني كه اتفاقا اهميت كمتري دارند، در اوج قرار گرفته و انسان كارآفرين به عنوان مهمترين بعد در پايين قرار بگيرد؛ بنابراين انسان كارآفرين بر ساير ابعاد كارآفريني ارجحيت دارد. نكته ديگر اين كه در حال حاضر ثروت ناشي از منابع طبيعي در كشور ما بيش از 72 درصد است، در حالي كه ثروت ناشي از منابع انساني در كشوري مانند ژاپن بيش از 94 درصد است. در چنين كشوري، انسان فكر و ارزش افزوده توليد مي‌كند، اما كارآفرين در كشور ما به دنبال دولت و اقدامات دولتي است، در حالي كه كارآفرين بايد خود منشاء اثر باشد.
وي در پايان گفت: من معتقدم تبيين مفاهيم كارآفريني و لزوم گسترش آن باعث مي‌شود سطح تقاضا در والدين افزايش يابد و آنها به آموزش‌هاي پيش پا افتاده در مهدكودك خلاقيت كارآفريني راضي نباشند. پيشينه اين مهدكودك‌ها در اروپا بيش از سه دهه و در آمريكا بيش از دو دهه است. اين تجربه با ارزش باعث شده كه انسان‌هاي داراي اعتماد به نفس و با برنامه در اين كشورها تربيت شوند كه به مديريت دنيا فكر مي‌كنند، بنابراين من اميدوارم آيين‌نامه‌هاي مربوط به مهدكودك كارآفريني زودتر تدوين شود و اين مهدكودك‌ها هر چه زودتر راه‌اندازي شوند.
منبع: روزنامه تفاهم
وي با اشاره به اين كه روانشناسان هم اكنون به اين نتيجه رسيده‌اند كه شش سال اول زندگي از 60 سال بعد آن مهمتر است و آموزش‌هاي كودكان در شش سال اول مي‌تواند آينده آنها را رقم بزند، خاطرنشان كرد: در اروپا مهد كودك‌هاي كارآفريني براي هر كودك پرونده استعداديابي تشكيل داده‌اند كه در آن نحوه خلاقيت و علاقمندي كودك به هنگام ورود به مهدكودك تا زمان خروج او ارزيابي مي‌شود. او ادامه داد: كارشناسان اين حوزه با مطالعه پرونده‌هاي استعداديابي حدس مي‌زدند كه اين كودك در آينده در چه زمينه‌اي مي‌تواند موفق باشد و جالب اين است كه بيش از 52 درصد پيش بيني‌ها آنها محقق شده است. اين نشان مي‌دهد آموزش، خلاقيت و كارآفريني و اعتماد به نفس و استقلال طلبي و ريسك‌پذيري در قالب غير مستقيم مانند بازي، قصه، كار تيمي و فعاليت‌هاي دسته جمعي جذاب در شش سال اول مي‌تواند روند زندگي فرد را در‌آينده مشخص كند.
خاني با اشاره به برخي تحقيقات، گفت كه در كشور ما مطالعات نشان مي‌دهد كودكان تا چهار سالگي از درجه خلاقيت بسياري بالايي برخوردارند، اما بعد از اين سن، نمودار خلاقيت آنها يا خطي مي‌شود يا افت مي‌كند كه اين اتفاق ناشي از واكنش منفي ما به سوال‌ها و علاقمند‌ي‌هاي اوست. در واقع سوال‌هاي بي پاسخ و بي توجهي‌ها، حس خلاقيت را در كودك را سركوب مي‌كند. البته در مواردي كه به اين موضوع اهميت داده شده، انسان‌هاي بزرگي خلق شده‌اند. وي افزود: اولين ركن مهدكودك خلاقيت و كارآفريني، آموزش‌هاي كارآفريني و خلاقيت به شيوه‌هاي غيرمستقيم براي كودك است. در اين شيوه كودك با پول و فرآيند توليد آن آشنا مي‌شود. در ضمن مباحثي مانند خلاقيت، پول و نحوه به دست آوردن آن را فرا مي‌گيرد و ياد مي‌گيرد با پول چگونه كار كند. او مي‌تواند خريد و فروش را در اين مرحله تجربه كند. پول در مباحث اقتصادي يك كليدواژه است و آشنايي با آن باعث مي شود فهم ساير مفاهيم اقتصادي مانند سود وزيان و اقتصاد كلان خود آسان شود.
او با تاكيد بر اين كه موضوع ارائه آموزش‌هاي كارآفريني در مهدكودك‌ها البته استانداردهايي مي طلبد، گفت: در همين راستا جزوات و منابع مربوط به كارآفريني در مهدكودك‌ها از كشورهاي پيشرفته خريداري شده و عده‌اي در حال ترجمه آن هستند كه قرار است زير نظر موسسه كار و تامين اجتماعي كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان و سازمان بهزيستي به زودي در اختيار همه مهدكودك‌ها قرار بگيرد تا مباحث كارآفريني در قالب قصه، بازي و نمايش و حتي لالايي‌هاي مادران براي كودك مشخص شود. او ادامه داد: دومين ركن، ارائه آموزش‌هاي كارآفريني و خلاقيت به مربيان و كاركنان مهدكودك است، چون كودك زمان قابل توجهي را با اين افراد سر مي‌كند و آنها كودك را مديريت مي‌كنند. اگر چه در حال حاضر دوره‌هاي كارآفريني به صورت عمومي ارائه مي‌شود، ولي پاسخگوي موضوع كارآفريني در كودكان نيست و بايد دوره‌هاي ويژه مربيان مهد اجرا شود. در همين زمينه نيز بخش خصوصي فعال شده و تاكنون چهار دوره براي مربيان مهدكودك برگزار كرده است. البته اين موضوع نيز به استانداردهاي آموزشي نياز دارد كه در حال تدوين است و در آن مدير مهدكودك، مربي، كاركنان، پرستار و حتي راننده نيز تحت آموزش قرار مي‌گيرد. وي افزود: سومين ركن مهدكودك كارآفريني و خلاقيت، ارائه آموزش‌هاي كارآفريني به والدين است، چون بخش زيادي از وقت كودك در اختيار خانواده است و آموزش‌هاي درون مهد بايد در داخل خانه نيز ادامه پيدا كند. كودك مي‌تواند در داخل خانه با انجام كارهاي ساده مانند كمك در انداختن سفره يا تميز كردن اتاق خود، پاداش بگيرد و اين كار باعث آشنايي او با مفهوم درآمد در ازاي كار مي‌شود. وي خاطرنشان كرد: چهارمين ركن مهدكودك كارآفريني و خلاقيت، برگزاري كارگاه‌هاي آشنايي با مشاغل است. در اين شيوه كه استانداردهايي براي كارگاه‌هاي آن تعريف شده است، هر هفته سه بار و هر جلسه 45 دقيقه، كودكان با مشاغل آشنا مي‌شوند. در واقع هر بار يك نفر با شغل مشخص به زبان كودكانه ويژگي‌هاي مختلف شغل خود را براي كودك تشريح مي‌كند. خاني با بيان اين كه در كشور ما هم اكنون شش هزار و 400 رشته شغلي وجود دارد كه از نمدبافي تا مهندسي هوا و فضا را در بر مي گيرد، اما مطالعات نشان داده 84 درصد كودكان حداكثر پنج شغل معلمي، مهندسي، پزشكي، پرستاري وكارمندي را مي‌شناسند، گفت: اين كارگاه‌ها مي‌تواند ارتباط ملموسي بين كودك و مشاغل مختلف برقرار كند. با اين كار دورنماي شغل به كودك منتقل مي‌شود و او به دليل داشتن شخصيت انعطاف‌پذير نسبت به آن ها واكنش نشان مي‌دهد. وي تاكيد كرد: ركن پاياني مهدكودك خلاقيت و كارآفريني، اردوهاي كارآفريني است كه عملي‌ترين و جذاب‌ترين بخش آن است.كودك در اين اردوها به ترتيب با مشاغل نرم مانند كارخانه تهيه شكلات و شيريني و بستني، مشاغل نيمه سخت مانند نانوايي و مشاغل سخت مانند كار در كارخانه خودروسازي آشنا مي شود و فرآيند كاري آنها را از نزديك مي بيند.
اين كارشناس كارآفريني تاكيد كرد: نكته مهم در فلسفه ايجاد مهدكودك كارآفريني و خلاقيت اين است كه كودك آموزش‌ديده در اين محيط هرگز به ياس و نااميدي و بيكاري نمي‌انديشد، چون فكر او از كار و اميد و انرژي و خلاقيت پر شده است. در حال حاضر آموزش‌هاي كارآفريني در كشور ما براي كساني ارائه مي‌شود كه از همه جا نااميدند و به دليل رسيدن به نقطه بيكاري و نه از روي علاقه، به دنبال كسب آموزش‌هاي كارآفريني براي دريافت كمك‌هاي مادي هستند، اما در صورتي كه يك كودك از ابتدا با شيوه هاي مختلف كارآفريني آشنا شود، در جواني با مشكلات كمتري مواجه خواهد بود. وي با بيان اين كه هم اكنون با بخش خصوصي به توافق رسيده‌ايم تا شهر بچه‌هاي كارآفرين راه اندازي شود، در اين باره توضيح داد: در اين محل كودكان هر كدام شغلي را انتخاب مي‌كنند و در آن فعاليت مي‌كنند. اين موسسه توافق‌نامه‌اي با بهزيستي امضا كرده تا دست كم يك روز در هر هفته آموزش‌هاي كارآفريني را در مهدكودك‌ها ارائه كند و بخش زيادي از مهدكودك‌هاي شهرهاي بزرگ هم اكنون با اين موسسه همكاري مي‌كند. از سوي ديگر چهار مهدكودك خلاقيت و كارآفريني هم اكنون راه اندازي شده و علاقمندي كودكان به حضور در آن براي والدين ثابت شده است. نكته مهم ديگر اين است كه قرار نيست در مهدكودك كارآفريني و خلاقيت همه وقت كودك به اين موضوعات اختصاص يابد، بلكه 60 درصد فعاليت‌ها كارهاي معمولي و هميشگي مهدكودك و 40 درصد آن موضوع آموزش كارآفريني و خلاقيت در قالب قصه، داستان وكار سرگرم‌كننده است. خاني گفت: موضوع كارآفريني و خلاقيت در مهدكودك دورنمايي آرماني دارد كه در آن بايد مهدكودك تخصصي كارآفريني ايجاد شود. البته بايد ويژگي‌هاي ظاهري و منابع آموزشي آن به صورت استاندارد مشخص شود. در اين مهدكودك‌ها براي هر كودك يك پرونده استعداديابي وجود دارد و كارشناس از مرحله ورود تا مرحله خروج كودك استعداد او را ارزيابي مي كند. ضمن اين‌كه مهدكودك كارآفريني بايد به دبستان، دبيرستان و دانشكده كارآفريني متصل شود. وي با اشاره به اين كه الان با آمدن اسم كارآفريني، همه به ياد كمك‌هاي دولتي مي‌افتند، در حالي كه مثلث كارآفريني از سه بعد انسان كارآفرين، موضوع كارآفريني و ابزارهاي كارآفريني ايجاد شده است، گفت: اقدام غلط ما دولتي‌ها باعث شده ابزارهاي كارآفريني كه اتفاقا اهميت كمتري دارند، در اوج قرار گرفته و انسان كارآفرين به عنوان مهمترين بعد در پايين قرار بگيرد؛ بنابراين انسان كارآفرين بر ساير ابعاد كارآفريني ارجحيت دارد. نكته ديگر اين كه در حال حاضر ثروت ناشي از منابع طبيعي در كشور ما بيش از 72 درصد است، در حالي كه ثروت ناشي از منابع انساني در كشوري مانند ژاپن بيش از 94 درصد است. در چنين كشوري، انسان فكر و ارزش افزوده توليد مي‌كند، اما كارآفرين در كشور ما به دنبال دولت و اقدامات دولتي است، در حالي كه كارآفرين بايد خود منشاء اثر باشد.
وي در پايان گفت: من معتقدم تبيين مفاهيم كارآفريني و لزوم گسترش آن باعث مي‌شود سطح تقاضا در والدين افزايش يابد و آنها به آموزش‌هاي پيش پا افتاده در مهدكودك خلاقيت كارآفريني راضي نباشند. پيشينه اين مهدكودك‌ها در اروپا بيش از سه دهه و در آمريكا بيش از دو دهه است. اين تجربه با ارزش باعث شده كه انسان‌هاي داراي اعتماد به نفس و با برنامه در اين كشورها تربيت شوند كه به مديريت دنيا فكر مي‌كنند، بنابراين من اميدوارم آيين‌نامه‌هاي مربوط به مهدكودك كارآفريني زودتر تدوين شود و اين مهدكودك‌ها هر چه زودتر راه‌اندازي شوند.
منبع: روزنامه تفاهم