neginekimiya
20th July 2010, 12:18 PM
پیس میکر ، منجی قلب انسان ها
http://Img.Tebyan.net/icon/False2.gif نخستین فردی كه از پیس‌میكر استفاده كرد بیماری 43 بود سال از بیماری حاد قلبی رنج می‌برد و این فرد پس از استفاده از پیس‌میكر توانست بدون هیچ‌گونه مشكلی تا 43 سال بعد به زندگی خود ادامه دهد.
پیس‌میكر در سال 1949 توسط دكتر Hopps كه در آن زمان یك مهندس پزشك بود، اختراع شد و عنوان پدر این شاخه از پزشكی را به خود اختصاص داد.
این دستگاه برای نخستین بار در مركز پزشكی Bunting تورنتو ساخته شد و در سال 1999 جزء 5 اختراع برتر قرار گرفت. http://www.iranbmemag.com/en/editor/images/1_beh4.jpg اما گذشت زمان و تغییر در روند بیماری‌های قلبی باعث شد كه این پیسمیكرها دیگر نتوانند با بیماری‌ها تطبیق پیدا كنند و نیاز به طراحی پیسمیكرهای جدید احساس شد. از جمله اشکالات پیس میکرها این است که هنگامی كه شارژ باطری‌های آنها تمام میشود به فرد اطلاعی داده نمی‌شود و این مسأله خود میتواند سبب بروز مشكلات جدی حتی مرگ شود. پیسمیكرهای دایمی یا ثابت از دو بخش تشكیل شده‌اند، حفره پیس‌میكر و لیدهای آن. حفره پیس‌میكرو شامل یك بخش تنظیم زمان برای راه‌اندازی و آغاز نرخ ضربان، سیستم مداری بر ثبت سیگنال‌های الكتریكی قلب و باطری است. این مشخصات اگرچه نشان‌دهنده یك پیس‌میكر خوب است اما به علت پیچیدگی چنین سیستمی امروزه پیس‌میكرهایی با این مشخصات كمتر دیده میشود و بیشتر از پیسمیكرهای تك حفره‌ای استفاده میشود. با پیشرفت تكنولوژی پیسمیكرهای متناسب با ضربان ساخته شده‌اندكه با ضربان قلب بیمار تطبیق پیدا می‌كنند و ایمنی بیشتر بیمار را تضمین می‌كنند.
نخستین پیسمیكرها به صورت خارجی استفاده می‌شدند چرا كه تكنولوژی در آن زمان در حدی پیشرفت نكرده بود كه بتوان پیس‌میكر را در بدن بیمار كار گذاشت. بنابراین جابه‌جایی و حركت دادن آنها بسیار دردناك بود چون لیدها توسط چسب‌های خاصی باید به بدن متصل می‌شدند و گاهی اوقات درد آنقدر زیاد بود كه بیمار ترجیح می‌داد كه از پیس‌میكر استفاده نكند. اما كم كم با پیشرفت تكنولوژی و طراحی پیسمیكرهای جدید این مشكلات تقریباً به دست فراموشی سپرده شده‌اند. برای آشنایی با نحوه كار پیس‌میكر مرور مختصری بر نحوه كار قلب خواهیم داشت. قلب را میتوان به دو قسمت قلب چپ و راست تقسیم كرد. هر قسمت دارای حفره‌ای است كه خون را دریافت می‌كند (بطن چپ و راست) و یك حفره عضلانی كه عمل پمپ كردن خون را به سمت خارج قلب را بر عهده دارد (دهلیزهای چپ و راست). ناحیه‌ای از بافت قلب به نام گره SA كه در بطن راست قرار دارد، وظیفه ایجاد پالس‌های الكتریكی قلب را در فواصل زمانی معین در هر دو بطن بر عهده دارد. این پالس‌ها به سمت بافت‌های قلب حركت می‌كنند و به گره AV می‌رسند كه بین بطن و دهلیز قرار گرفته است. این پروسه دقیقاً همان چیزی است كه یك پیس‌میكر واقعی باید انجام دهد، پالس‌های الكتریكی كه به گره AV می‌رسند مسیر دهلیزها را در پی می‌گیرند و باعث پمپ خون به سمت خارج و ریه‌ها میشوند. این توالی‌های الكتریكی ریتم سینوسی نامیده میشود و هر بار كه قلب ضربان می‌كند یعنی حدود 60 تا 80 بار در دقیقه این مسأله تكرار میشود. هنگامی كه ضربان قلب افت می‌كند باید از روش‌هایی برای جبران این افت و افزایش افزایش آن استفاده شود. اكثر افراد مسن و بالای 45 سال دچار این عارضه میشوند.
برای آنكه سلامت بدن حفظ شود، قلب باید به میزان لازم ضربان داشته باشد، تا اكسیژن و مواد غذایی كافی توسط دهلیز چپ به نقاط مختلف بدن برسد. هر ضربان قلب شامل مجموعه‌ای از حركات عضلانی است كه منجر به تولید پالس الكتریكی میشود. قلب پیس‌میكر ویژه خود را دارد، در واقع قلب مجموعه‌ای از سلول‌هایی است كه فعالیت الكتریكی دارند كه در حفره سمت راست قلب قرار دارد. نرخ‌های پایین ضربان قلب میتواند باعث بروز مشكل در گره SA شوند، بافت‌های رابط و گره AV شود. سندروم Sick سینوسی، بیماری است كه در آن گره SA نمی‌تواند سیگنال‌های الكتریكی را به صورت متناوب و كافی تولید كند و قلب دچار مشكل در ضربان خواهد شد.
وزن پیس‌میكر تنها چند اونس (28 گرم) است، از یك باطری قوی و یك حافظه كامپیوتری قوی همراه با مدارات الكتریكیhttp://www.iranbmemag.com/en/editor/images/1_549px-Pacemaker_GuidantMeridianSR.jpg برای تولید سیگنال‌های الكتریكی تشكیل شده است. سیگنال‌ها از طریق وایرهای بسیار ظریف یا لیدهای خاص به سمت عضله قلب هدایت میشوند. سیگنال‌ها باعث میشوند كه قلب منقبض شود و در نهایت به ضربان خود ادامه دهد. پیس‌میكر طی یك عمل جراحی كه معمولاً حدود 2 ساعت به طول می‌انجامد در پایین ترقوه كار گذاشته میشود و طوری برنامه‌ریزی میشود كه قلب را در مرحله پیش- ضربان تحریك كند و این تنظیمات در هر زمان قابل تغییر است. مهم‌ترین كاربرد پیس‌میكر در مواردی است كه ضربان قلب كمتر از حد طبیعی است و فرد دچار برادی كاردی شده است. پیس‌میكر با تنظیم نرخ ضربان قلب، در واقع تضمینی برای فرستاده شدن خون و مواد غذایی كافی به مغز و سایر بخش‌های بدن خواهد بود.
پیسمیكرها را میتوان به سه دسته كلی تقسیم كرد كه برای اهداف مختلفی طراحی شده‌اند:
پیسمیكرهای تك حفره
پیسمیكرهای تك حفره شامل یك سیم (لید pacing) هستند كه در داخل حفره قلب كار گذاشته میشود. گاهی اوقات در داخل حفره بالایی یا بطن قرار میگیرد و گاهی اوقات نیز درون حفره پایینی یا دهلیز كار گذاشته میشود كه بستگی به نوع بیماری دارد.
پیسمیكرهای دو حفره‌ای
در این نوع پیس‌میكر وایرها درون دو حفره قلب قرار می‌گیرند. یك لید pace در بطن و دیگری درون دهلیز قرار میگیرد. این روش باعث تطبیق بیشتر ضربان قلب میشود و میتواند عملكرد بطن‌ها و دهلیزها را هماهنگ كند.
پیس‌میكر متناسب با ضربان
این سنسورها به صورت خودكار و متناسب با فعالیت‌های فیزیكی فرد ضربان قلب را تنظیم می‌كند.
موارد استفاده از پیس‌میكر
پیسمیكرها در شرایطی كه نرخ ضربان قلب بسیار پایین است و علایمی شامل خستگی، یا ضعف شدید در بیمار ظاهر میشوند، كاربرد دارند. برادی كاردی در اثر افزایش سن و یا سندروم سینوسی ایجاد میشود. یكی دیگر از كاربردهای پیس‌میكر در زمینه فیریلاسیون بطنی است. گاهی اوقات افرادی كه دچار فیبریلاسیون بطنی شده‌اند نیز ممكن است ضربان قلب‌های كندی داشته باشند كه این مشكل توسط پیس‌میكر قابل حل است. ضربان ناقص قلب نیز حالتی است كه در آن حجم ضربان كافی انجام نمی‌دهد بنابراین حجم كافی خون برای اكسیژن‌رسانی به مغز و سایر بخش‌های بدن وجود ندارد.
پیسمیكرهای خاصی را میتوان در این موارد به كار بردكه با برنامه‌ریزی دقیق میتوانند عضله قلب را وادار به انقباض و در نتیجه ضربان كنند. به این روش سنكرون‌سازی مجدد گفته میشود.
نكات كلیدی در مورد پیس‌میكر
در تصویربرداری MRI از مغناطیس بسیار قدرتمندی برای گرفتن تصاویر استفاده میشود. بنابراین اگر بیماری كه از پیس‌میكر استفاده می‌كند مجبور به گرفتن تصاویر MRI باشد، پیش از آن حتماً باید پزشك را مطلع سازد. سیستم‌های حفاظتی الكتریكی نظیر سیستمهایی كه در هواپیما استفاده میشوند نیز ممكن است برای فرد مشكلات خاصی ایجاد كنند. عبور از چنین سیستمهایی حتی برای مدت كوتاه ممكن است باعث اختلال در كاركرد پیس‌میكر شود. بیمارانی كه از پیس‌میكر استفاده می‌كنند باید از عبور از چنین سیستمهایی اجتناب كنند.
اون‌های میكروویو، تلفن‌های همراه نیز ممكن است باعث بروز اختلال در عملكرد این ابزار شوند.
iranbmemag.com
http://Img.Tebyan.net/icon/False2.gif نخستین فردی كه از پیس‌میكر استفاده كرد بیماری 43 بود سال از بیماری حاد قلبی رنج می‌برد و این فرد پس از استفاده از پیس‌میكر توانست بدون هیچ‌گونه مشكلی تا 43 سال بعد به زندگی خود ادامه دهد.
پیس‌میكر در سال 1949 توسط دكتر Hopps كه در آن زمان یك مهندس پزشك بود، اختراع شد و عنوان پدر این شاخه از پزشكی را به خود اختصاص داد.
این دستگاه برای نخستین بار در مركز پزشكی Bunting تورنتو ساخته شد و در سال 1999 جزء 5 اختراع برتر قرار گرفت. http://www.iranbmemag.com/en/editor/images/1_beh4.jpg اما گذشت زمان و تغییر در روند بیماری‌های قلبی باعث شد كه این پیسمیكرها دیگر نتوانند با بیماری‌ها تطبیق پیدا كنند و نیاز به طراحی پیسمیكرهای جدید احساس شد. از جمله اشکالات پیس میکرها این است که هنگامی كه شارژ باطری‌های آنها تمام میشود به فرد اطلاعی داده نمی‌شود و این مسأله خود میتواند سبب بروز مشكلات جدی حتی مرگ شود. پیسمیكرهای دایمی یا ثابت از دو بخش تشكیل شده‌اند، حفره پیس‌میكر و لیدهای آن. حفره پیس‌میكرو شامل یك بخش تنظیم زمان برای راه‌اندازی و آغاز نرخ ضربان، سیستم مداری بر ثبت سیگنال‌های الكتریكی قلب و باطری است. این مشخصات اگرچه نشان‌دهنده یك پیس‌میكر خوب است اما به علت پیچیدگی چنین سیستمی امروزه پیس‌میكرهایی با این مشخصات كمتر دیده میشود و بیشتر از پیسمیكرهای تك حفره‌ای استفاده میشود. با پیشرفت تكنولوژی پیسمیكرهای متناسب با ضربان ساخته شده‌اندكه با ضربان قلب بیمار تطبیق پیدا می‌كنند و ایمنی بیشتر بیمار را تضمین می‌كنند.
نخستین پیسمیكرها به صورت خارجی استفاده می‌شدند چرا كه تكنولوژی در آن زمان در حدی پیشرفت نكرده بود كه بتوان پیس‌میكر را در بدن بیمار كار گذاشت. بنابراین جابه‌جایی و حركت دادن آنها بسیار دردناك بود چون لیدها توسط چسب‌های خاصی باید به بدن متصل می‌شدند و گاهی اوقات درد آنقدر زیاد بود كه بیمار ترجیح می‌داد كه از پیس‌میكر استفاده نكند. اما كم كم با پیشرفت تكنولوژی و طراحی پیسمیكرهای جدید این مشكلات تقریباً به دست فراموشی سپرده شده‌اند. برای آشنایی با نحوه كار پیس‌میكر مرور مختصری بر نحوه كار قلب خواهیم داشت. قلب را میتوان به دو قسمت قلب چپ و راست تقسیم كرد. هر قسمت دارای حفره‌ای است كه خون را دریافت می‌كند (بطن چپ و راست) و یك حفره عضلانی كه عمل پمپ كردن خون را به سمت خارج قلب را بر عهده دارد (دهلیزهای چپ و راست). ناحیه‌ای از بافت قلب به نام گره SA كه در بطن راست قرار دارد، وظیفه ایجاد پالس‌های الكتریكی قلب را در فواصل زمانی معین در هر دو بطن بر عهده دارد. این پالس‌ها به سمت بافت‌های قلب حركت می‌كنند و به گره AV می‌رسند كه بین بطن و دهلیز قرار گرفته است. این پروسه دقیقاً همان چیزی است كه یك پیس‌میكر واقعی باید انجام دهد، پالس‌های الكتریكی كه به گره AV می‌رسند مسیر دهلیزها را در پی می‌گیرند و باعث پمپ خون به سمت خارج و ریه‌ها میشوند. این توالی‌های الكتریكی ریتم سینوسی نامیده میشود و هر بار كه قلب ضربان می‌كند یعنی حدود 60 تا 80 بار در دقیقه این مسأله تكرار میشود. هنگامی كه ضربان قلب افت می‌كند باید از روش‌هایی برای جبران این افت و افزایش افزایش آن استفاده شود. اكثر افراد مسن و بالای 45 سال دچار این عارضه میشوند.
برای آنكه سلامت بدن حفظ شود، قلب باید به میزان لازم ضربان داشته باشد، تا اكسیژن و مواد غذایی كافی توسط دهلیز چپ به نقاط مختلف بدن برسد. هر ضربان قلب شامل مجموعه‌ای از حركات عضلانی است كه منجر به تولید پالس الكتریكی میشود. قلب پیس‌میكر ویژه خود را دارد، در واقع قلب مجموعه‌ای از سلول‌هایی است كه فعالیت الكتریكی دارند كه در حفره سمت راست قلب قرار دارد. نرخ‌های پایین ضربان قلب میتواند باعث بروز مشكل در گره SA شوند، بافت‌های رابط و گره AV شود. سندروم Sick سینوسی، بیماری است كه در آن گره SA نمی‌تواند سیگنال‌های الكتریكی را به صورت متناوب و كافی تولید كند و قلب دچار مشكل در ضربان خواهد شد.
وزن پیس‌میكر تنها چند اونس (28 گرم) است، از یك باطری قوی و یك حافظه كامپیوتری قوی همراه با مدارات الكتریكیhttp://www.iranbmemag.com/en/editor/images/1_549px-Pacemaker_GuidantMeridianSR.jpg برای تولید سیگنال‌های الكتریكی تشكیل شده است. سیگنال‌ها از طریق وایرهای بسیار ظریف یا لیدهای خاص به سمت عضله قلب هدایت میشوند. سیگنال‌ها باعث میشوند كه قلب منقبض شود و در نهایت به ضربان خود ادامه دهد. پیس‌میكر طی یك عمل جراحی كه معمولاً حدود 2 ساعت به طول می‌انجامد در پایین ترقوه كار گذاشته میشود و طوری برنامه‌ریزی میشود كه قلب را در مرحله پیش- ضربان تحریك كند و این تنظیمات در هر زمان قابل تغییر است. مهم‌ترین كاربرد پیس‌میكر در مواردی است كه ضربان قلب كمتر از حد طبیعی است و فرد دچار برادی كاردی شده است. پیس‌میكر با تنظیم نرخ ضربان قلب، در واقع تضمینی برای فرستاده شدن خون و مواد غذایی كافی به مغز و سایر بخش‌های بدن خواهد بود.
پیسمیكرها را میتوان به سه دسته كلی تقسیم كرد كه برای اهداف مختلفی طراحی شده‌اند:
پیسمیكرهای تك حفره
پیسمیكرهای تك حفره شامل یك سیم (لید pacing) هستند كه در داخل حفره قلب كار گذاشته میشود. گاهی اوقات در داخل حفره بالایی یا بطن قرار میگیرد و گاهی اوقات نیز درون حفره پایینی یا دهلیز كار گذاشته میشود كه بستگی به نوع بیماری دارد.
پیسمیكرهای دو حفره‌ای
در این نوع پیس‌میكر وایرها درون دو حفره قلب قرار می‌گیرند. یك لید pace در بطن و دیگری درون دهلیز قرار میگیرد. این روش باعث تطبیق بیشتر ضربان قلب میشود و میتواند عملكرد بطن‌ها و دهلیزها را هماهنگ كند.
پیس‌میكر متناسب با ضربان
این سنسورها به صورت خودكار و متناسب با فعالیت‌های فیزیكی فرد ضربان قلب را تنظیم می‌كند.
موارد استفاده از پیس‌میكر
پیسمیكرها در شرایطی كه نرخ ضربان قلب بسیار پایین است و علایمی شامل خستگی، یا ضعف شدید در بیمار ظاهر میشوند، كاربرد دارند. برادی كاردی در اثر افزایش سن و یا سندروم سینوسی ایجاد میشود. یكی دیگر از كاربردهای پیس‌میكر در زمینه فیریلاسیون بطنی است. گاهی اوقات افرادی كه دچار فیبریلاسیون بطنی شده‌اند نیز ممكن است ضربان قلب‌های كندی داشته باشند كه این مشكل توسط پیس‌میكر قابل حل است. ضربان ناقص قلب نیز حالتی است كه در آن حجم ضربان كافی انجام نمی‌دهد بنابراین حجم كافی خون برای اكسیژن‌رسانی به مغز و سایر بخش‌های بدن وجود ندارد.
پیسمیكرهای خاصی را میتوان در این موارد به كار بردكه با برنامه‌ریزی دقیق میتوانند عضله قلب را وادار به انقباض و در نتیجه ضربان كنند. به این روش سنكرون‌سازی مجدد گفته میشود.
نكات كلیدی در مورد پیس‌میكر
در تصویربرداری MRI از مغناطیس بسیار قدرتمندی برای گرفتن تصاویر استفاده میشود. بنابراین اگر بیماری كه از پیس‌میكر استفاده می‌كند مجبور به گرفتن تصاویر MRI باشد، پیش از آن حتماً باید پزشك را مطلع سازد. سیستم‌های حفاظتی الكتریكی نظیر سیستمهایی كه در هواپیما استفاده میشوند نیز ممكن است برای فرد مشكلات خاصی ایجاد كنند. عبور از چنین سیستمهایی حتی برای مدت كوتاه ممكن است باعث اختلال در كاركرد پیس‌میكر شود. بیمارانی كه از پیس‌میكر استفاده می‌كنند باید از عبور از چنین سیستمهایی اجتناب كنند.
اون‌های میكروویو، تلفن‌های همراه نیز ممكن است باعث بروز اختلال در عملكرد این ابزار شوند.
iranbmemag.com