شپش ( پدیکلوزیس )

[AvAstiN]

عزیزان سلام [shaad]

در این تاپیک قصد داریم اطلاعاتی در مورد بیماری پدیکلوزیس ، بدست بیاریم .




http://ucdnema.ucdavis.edu/imagemap/nemmap/ENT10/med_ent.jpg


شپش ها ، جز رده حشرات (insect ) ها هستند . شپش ها حشرات بدون بال و مسطح هستند که 6 دارند که انتهای پاها به چنگک ختم می شود . به دو راسته آنوپلورا و مالوفاگا تقسیم می شوند ؛ مالوفاگا جونده و آنوپلورا خونخوار هستند .
در راسته آنوپلورا ، دو خانواده پدیکولیده و فتیریده حائز اهمیت هستند .
در خانواده پدیکولیده ، دو گونه مهم : شپش سر ( pediculus capatis ) و شپش بدن ( pediculus humanis ) از نظر پزشکی اهمیت دارند و از خانواده فتیریده ، گونه معروف آن شپشک عانه یا زهار ( phthirus pubis ) از اهمیت بیشتری برخوردار هستند .

[AvAstiN]

http://www.biology.utah.edu/bionews/louse384.jpg


موفولوژی :

شپش سر از شپش بدن کوچک تر و تیره تر است . اندازه شپش بدن ، نر 2/5-3/5 میلی متر و در ماده 3/5 - 4/5 میلی متر است . از نظر ظاهری شپش نر و ماده مشابهند و هر دو خونخوارند ، شپش ها دارای سه جفت پای یک اندازه هستند . شپش سر روی موی سر و شپش بدن روی الیاف لباس تخم می گذارد .
شپشک عانه از نظر آناتومی و مورفولوژی بسیار شبیه شپش سر و بدن است با این تفاوت که کوچکتر است (1/5-2 میلی متر ) . در شپشک زوج پای اول کوچکتر از زوجهای دوم و سوم است و دارای چنگک کوچکی است . چون اندازه پاها یکسان نیست ، راه رفتن آنها شبیه خرچنگ است ، به همین دلیل به شپشک ، شپش خرچنگ (Crab louse ) هم می گویند . محل تخم گذاری آنها موهای ناحیه تناسلی ، اطراف مقعد ، مژه ها ، ابروها و زیر بغل است . معمولا براي چندين روز در يك ناحيه قرار گرفته و گاه به گاه خونخواري مي‏كند. شپش عانه به رنگ خاكستري است و سر آن در يك فرورفتگي سينه قرار دارد.



http://www.ghi.com/WebMD/topics/lice.jpg





تخم شپش (Nit ):



http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/9e/Pediculus-egg.jpg

به تخم شپش ، رشک (nit ) گفته می شود که سفید ، بیضی شکل و دارای دریچه (opercul ) می باشد . تخم شپشک بسیار شبیه تخم شپش است ولی اندازه آن کوچکتر است . ماده ای سیمانی ، تخم ها رو به مو می چسباند .

[AvAstiN]

http://www.dpd.cdc.gov/DPDx/images/ParasiteImages/G-L/HeadLice/Lice_LifeCycle.gif

سیکل زندگی :

شپش ماده پس از جفت گیری تخم گذاری می کند ، شپش سر تخم های خود را نزدیک قاعده ساقه مو های سر و گردن می چسباند ، شپش بدن به الیاف و درزهای لباس می چسباند .

پس از چند روز اولین نوچه ( nymph ) از تخم خارج می شود . این نیمف ها پس از چند بار پوست اندازی تبدیل به شپش بالغ می شوند .



http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/7e/Pediculus_humanus_development.jpg

[AvAstiN]

بیماریزایی :

آلودگی به شپش در بدن میزبان را اصطلاحا پدیکلوزیس (pediculusis ) می گویند که در افراد کثیف که به صورت مرتب استحمام نمی کنند ، شایع است . نیش زدن و خونخواری مکرر شپش ها در میزبان موجب خارش شدید و مستمر و متعاقب آن ریزش مو ، ازدیاد حساسیت و التهابات جلدی زخم و بالخره عفونت های ثانویه می شود ، علاوه بر این استنشاق گرده های مدفوع شپش و یا خود آن موجب بروز واکنشهای آلرژیک می شوند .
افرادی که به مدت طولانی مبتلا به پدیکلوزیس بدن هستند ، پوستشان ضخیم و دچار هایپرپیگمانتاسیون می شود به این حالت بیماری ولگردان (vaga band's disease ) گفته می شود .

شپش سر هیچ گونه بیماری را منتقل نمی کند ولی شپش بدن ناقل بیولوژیک بعضی از بیماریها می باشد :




http://static.newworldencyclopedia.org/thumb/5/5a/Epidemic_typhus_Burundi.jpg/190px-Epidemic_typhus_Burundi.jpg

1- تیفوس اپیدمیک (epidemic typhus ) : عامل آن ریکستیا پروازکی (rickettsia prowazki) می باشد و به وسیله شپش بدن به انسان منتقل می شود . آنچه در مورد این بیماری مهم است ، این است که آلودگی از طریق نیش شپش نیست ، بلکه از طریق مدفوع آلوده شپش به پروازکی منجر به آلودگی فرد می شود .





http://history-wiki.wikispaces.com/file/view/foot.jpg/45451557/foot.jpg

2- تب خندق ( trench fever ) : نام دیگر آن تب 5 روزه است و عامل آن ریکتسیا کنتانا می باشد .




3- تب راجعه شپشی (louse bourn relapsing fever ) : عامل آن اسپروکتی به نام بورلیا کورنتیس می باشد و از طریق له کردن پشه منتقل می شود .




4- بریل زینسر (brill-zinsser disease ) : به بیماری شبه تیفوئید مرسوم است . در برخی بیماران مبتلا به تیفوس پس از رفع شدن علائم ظاهری ، ریکتسیا در نسوج آنها به صورت خفته باقی می ماند و در صورت نقص ایمنی بروز کرده و بیماری ظاهر می شود .

[AvAstiN]

http://www.insectimages.org/images/384x256/1236035.jpg



راههای انتقال :

شپش از طریق استفاده مشترک از وسائل شخصی مثلا کلاه ، روسری ، شانه و برس ، لباس ، بالش و ملحفه انتقال می یابد . در هنگام ورزش و بازی کودکان به علت گرمی و تعریق بدن شپش تن از لباس فرد خارج شده و می تواند افراد نزدیک او را نیز مبتلا کند .

شپش سر همچنین از طریق تماس نزدیک فرد آلوده با فرد سالم و یا تماس نزدیک وسائل شخصی و لباسهای آلوده دیگران با لوازم شخصی می توانند منتقل شون .

شپشک ، از طریق تماس جنسی امکان انتقال دارد .

[AvAstiN]

درمان :
درمان پدیکلوزیس باید به صورت خانوادگی صورت بگیرد . کلیه لباسها و وسائل شخصی باید به مدت 2-4 هفته داخل کیسه نایلون در بسته نگهداری شود و یا به مدت 30 دقیقه در آب جوش جوشانیده شود .
برای کنترل خارش از آنتی هیستامین استفاده می شود . در صورت وجود عفونت ثانویه آنتی بیوتیک مناسب تجویز می شود .
برای درمان پدیکلوزیس سر از شامپو و پدیکلوزیس بدن از لوسیون استفاده می شود . درمان شپشک عانه هم با استفاده از شامپو صورت می گیرد .
این شامپو ها و لوسیون ها قادر به از بین بردن Nit ها نمی باشند . بنابراین لازم است که درمان 7-10 روز بعد هم تکرار شود .
کوتاه کردن موها ، به زودتر پاسخ دادن به درمان کمک می کند شانه زدن موها با شانه ریز هم کمک کننده است .

شامپو ها و لوسیونهای مورد استفاده :


http://www.torquepharma.com/images/external%20preparation/scabisin.jpg

1- شامپو گاما بنزن هگزاکلراید (GBH ) یا لیندان


http://www.healthsquare.com/common/images/a/ALP5242Z_120528_5.JPG

2- لوسیون پرمترین برای خانمهای حامله


3- پماد ارزین (اکسید زرد جیوه ) : برای شپشک و شپش سر


http://img.tebyan.net/big/1387/06/47242512032451832151042015224222665201206218.jpg

از قرص کوتریموکسازول هم برای درمان استفاده می شود

[AvAstiN]

پیشگیری :

* رعایت بهداشت فردی
* حمام کردن و شانه کردن روزانه موی سر و تمیز کردن همه روزه برس و شانه
* عدم استفاده از برس و شانه دیگران
* تعویض ، شستشو و اتو کردن مرتب لباسها
*کوتاه کردن موهای ناحیه تناسلی










http://uc-njavan.ir/images/ohqrbjft7pzngo2h9zaz.jpg

منبع : سایت علمی نخبگان جوان

استفاده از مطلب تنها با ذکر منبع مجاز است