آشنایی با داروهای قلبی که بیشترین مصرف را دارند

[ساناز فرهیدوش]

در بین داروهایی که توسط پزشک برای بیماران قلبی توصیه می شود ، نیتراتها و بلوک کننده های گیرنده بتا بیشتر به چشم می خورد که لازم است مصرف کنندگان ین دسته از داروها مواردی را هنگام مصرف رعیت کنند .
* نیتراتها
( ایزوسورباید دی نیترات ؛ پرل t.n.g ، پماد نیتروبید ، قرص نیتروکانتین )
این داروها با اثرات ضدآنژین ؛ پائین آورنده فشارخون ( بخصوص شکل تزریقی ) و کاهنده بار قلب اثر خود را اعمال می کنند .
مکانیسم اثر این داروها به این شکل است که سبب کاهش تقاضای اکسیژن در عضله قلبی می شوند این امر ناشی از کاهش بار ورودی و خروجی بطن چپ بدلیل گشاد شدن عروق ریوی و شریانی همراه با انتشار مؤثرتر جریان خون عضله قلب می باشد و اثر پایین آورنده فشار خون آن ناشی از گشاد کردن عروق محیطی می باشد .
توصیه های لازم هنگام مصرف نیتراتها :
در صورت بروز تاری دید ؛ خشکی دهان مصرف دارو را قطع نمائید .
برای جذب سریعتر بهتر است اشکال خوراکی این دارو با یک لیوان آب و با معده خالی مصرف شود .
دوره درمان را کامل مصرف کنید .
به هنگام مصرف قرص زیرزبانی آن را زیرزبان قرار داده و تا زمانی که قرص حل نشده از خوردن و نوشیدن آن اجتناب کنید .
به هنگام استفاده از ‍پمادنیتروگلیسرین پیش از مصرف پوست را تمیز کنید ؛ به میزان دستور داده شده روی پوست بمالید و از ماساژ دادن محل خودداری کنید دارو را بر روی محلهای بدون موی پوست بگذارید .
از جویدن و خرکردن قرص زیر زبانی و همچنین بلعیدن آن خودداری کنید .
با بروز اولین علائم آنژین بنشینید و از قرص زیرزبانی استفاده کنید .
برای جلوگیری از حمله آنژینی ۵-۱۰ دقیقه قبل از امکان وقوع یک حادثه استرس زا قرص زیرزبانی استفاده کنید .
در صورتیکه یک نوبت مصرف دارو را فراموش کردید به محض به یادآوردن آن را مصرف نمائید ولی اگر تا نوبت بعدی کمتر از دو ساعت فاصله باشد از مصرف آن خودداری کنید .
سردرد عارضه عادی نیترات هاست که با ادامه درمان کاهش می یابد در صورت تداوم یا تشدید سردرد به پزشک مراجعه نمائید .
پیش از قطع مصرف دارو به پزشک مراجعه کنید ممکن است کاهش تدریجی مقدار مصرف دارو مورد نیاز باشد .
* بلوک کننده های گیرنده های بتا ( پروپرانول ؛ آتنولول )
این داروها با اثرات ضدآنژین صدری ؛ ضدآریتمی ، کاهنده فشارخون ، پیش گیری کننده از آنفارکتوس مجدد ، پیش گیری کننده از سردردهای عروقی ، درمان کمکی اضطراب مورد مصرف قرار می گیرند .
این داروها اثرات اعصاب سمپاتیک را با رقابت در اتصال به گیرنده های بتا مسدود می کنند . گیرنده های بتا در بدن دو دسته اند :
گیرنده های بتا یک که این گیرنده ها در نسوج قلب وجود دارند .
گیرنده های بتا دو که در بافتهای دیگری به جز قلب ( مثلاً در ریه ) یافت می شوند .
برخی از این داروها بصورت انتخابی فقط بر روی بتا یک اثر می کنند و برخی بطور غیرانتخابی تمام گیرنده های بتا را مسدود می نمایند و برخی از این داروها با مقادیر کم گیرنده های بتا یک را مسدود و با اقزایش مقدار دارو شروع به انسداد گیرنده های بتا دو می نمایند .
نکات قابل توصیه :
این دارو در صورتیکه ضربان قلب کمتر از ۴۵ ضربه در دقیقه باشد یا فشار خون کمتر از ۱۰۰ میلیمتر جیوه باشد منع مصرف دارد .
در صورت قطع ناگهانی مصرف این دارو خطر تشدید آنژین – آنفارکتوس میوکارد و بی نظمی ضربان قلب وجود خواهد داشت .
در صورت بروز افسردگی روانی ناشی از این دارو بخصوص پروپرانول مصرف این دارو باید قطع شود .
در صورتیکه بعد از یک دوره درمان لازم است مصرف دارو قطع شود باید به تدریج و حداقل طی ۳ روز تا دو هفته صورت بگیرد .
ممکن است در حین مصرف این داروها به محدودیت مصرف نمک در رژیم غذایی ویا کاهش وزن نیاز باشد .
این داروها زیادی فشارخون را درمان نمی کنند بلکه آن را کنترل می نمایند و ممکن است مصرف آن تا پایان عمر ضروری باشد .
مصرف دارو را حتی اگر احساس بهبودی گردید ادامه دهید و به دستورات پزشک معالج توجه نمائید .
در بیماران مبتلا به دیابت ، با مصرف این دارو ممکن است گاهی غلظت قندخون افزایش یابد .
این داروها را می توان هم با غذا و هم با معده خالی میل نمود