اعتکاف از شنبه در ۳۷۱۷ مسجد کشور آغازمی شود

[آبجی]

3هزار و ۷۱۷ مسجد کشور از روز شنبه ۱۳ رجب همزمان با سالروز ولادت حضرت علی(ع) پذیرای بیش از ۶۰۰ هزار معتکف خداجوی هستند . اعتکاف، در لغت ‏به معنای توقف در جایی است و در اصطلاح احکام عبارت است از ماندن در مسجد به قصد عبادت خداوند، با شرایطی خاص .
اعتکاف بر دو قسم است، مستحب و واجب، که در اصل یک عمل مستحبی است ولی ممکن است‏ بدلیل نذر، عهد و یا قسم واجب شود.
عقل (از دیوانه صحیح نیست) ، ایمان ( از غیر مؤمن صحیح نیست) ، قصد قربت (هر گونه ریا و خود نمایی اعتکاف را باطل می‏کند) ، روزه داری در ایام اعتکاف ، اجازه گرفتن از کسی که اجازه او لازم است، شرایط ضروری برای اعتکاف است.
اعتکاف، مانند سایر عبادات باید با نیت و قصد قربت‏ باشد و هرگونه ریا و خودنمایی و قصد غیر الهی آنرا باطل می‏کند.
معتکف شدن تنها در مسجد صحیح است، بنابراین اگر کسی در خانه خود یا تکیه، حسینیه یا در حرم معتکف شود صحیح نیست و از مساجد نیز تنها در مسجد جامع اعتکاف صحیح و قابل قبول است.
اعتکاف فرصت ‏بسیار مناسبی است تا انسانی که غرق در مسائل ریز و درشت زندگی است خود را بازیافته و به قصد بهره بردن از ارزشهای معنوی، از علایق مادی دست کشیده به خالق هستی نزدیک شود .
معتکف با عبادت خالصانه سه روزه خود، به پالایش درونی رسیده، ضمن نزدیکی هرچه بهتر و بیشتر به معبود، روح خویش را نیز تطهیر کرده، امکان برخورداری از رحمت بیکران الهی را خواهد داشت .


● اعتکاف در دیگر ادیان
اعتکاف مخصوص دین اسلام نیست ‏بلکه در ادیان الهی دیگر نیز وجود داشته و در اسلام استمرار یافته است، اگر چه ممکن است در شرع مقدس اسلام پاره‏ای از خصوصیات و احکام و شرایط آن تغییر یافته باشد.
در بحارالانوار، جلد ‏۱۴، صفحه ‏۱۴۱ آمده است: حضرت سلیمان (ع) در مسجد بیت المقدس به مدت یک سال و دو سال، یک ماه و دو ماه و کمتر و بیشتر اعتکاف می‏کرد و آب و غذا برای آن حضرت فراهم می‏شد و او در همان جا به عبادت می‏پرداخت.
برخی آیات قرآن نیز دال بر این است که اعتکاف در ادیان الهی گذشته وجود داشته است: ... و عهدنا الی ابراهیم و اسماعیل ان طهرا بیتی للطائفین والعاکفین والرکع السجود( بقره/ ‏۱۲۵)؛ به حضرت ابراهیم و اسماعیل (ع) سفارش نمودیم تا خانه‏ام را برای طواف کنندگان، معتکفان و نمازگزاران تطهیر کنند.
حضرت مریم (س) آن گاه که به افتخار ملاقات با فرشته الهی نائل آمد، از مردم فاصله گرفت و در خلوت به سر برد تا در مکانی خالی و فارغ از هر گونه دغدغه به راز و نیاز با خدای خود بپردازد و چیزی او را از یاد محبوب غافل نکند.
امروزه مراسم اعتکاف در دهه پایانی ماه مبارک رمضان در بسیاری از کشورهای اسلامی از جمله عربستان ( به ویژه شهر مکه) با شکوه خاصی برگزار می‏شود.
شبیه این مراسم در مسجدالنبی و در کنار مرقد مطهر پیامبر(ص) برگزار می‏شود. مسجد کوفه در عراق نیز سالهای متمادی، محل برپایی مراسم اعتکاف در دهه آخر ماه مبارک رمضان بوده است.
انبوه شیعیان و پیروان مکتب اهل بیت (ع) در این مسجد مقدس معتکف شده و بسیاری از عالمان بزرگ شیعه نیز همراه با مردم در این مراسم شرکت می‏کرده‏اند.
اعتکاف در کشور ایران تاریخچه‏ای پرفراز و نشیب دارد در هر عصری که عالمان برجسته دینی به اعتکاف اهتمام ورزیده‏اند، مردم مسلمان نیز از آنان پیروی کرده و به اعتکاف بها داده‏اند.
در عصر صفوی، درپی تلاشهای دو عالم بزرگ آن زمان، مرحوم شیخ بهایی و شیخ لطف الله میسی عاملی اصفهانی اعتکاف در شهرهای ایران، به ویژه قزوین و اصفهان رونق گرفت.


● اعتکاف در احادیث
خداوند متعال پیامبر خویش را به داشتن خلق و خویی عظیم و بزرگ ستوده است. با این حال، آن حضرت با وجود مسئولیت ‏بزرگ اجتماعی که بر دوش داشت خود را از اعتکاف بی نیاز نمی‏دانست.
در حدیثی از امام صادق (ع) آمده است: "رسول خدا در دهه آخر ماه مبارک رمضان در مسجد معتکف می‏شدند، برای آن حضرت خیمه‏ای که از مو بافته شده بود در مسجد برپا می‏شد.
پیامبر(ص) برای اعتکاف آماده می‏شدند و بستر خویش را جمع می‏کردند." وسائل الشیعه، ج ۷، ص ۱۱۶رسول خدا افزون بر اهتمام عملی نسبت ‏به اعتکاف، با بیان فضایل و پاداش بزرگ آن، مؤمنان را به انجام این عمل تشویق می کرد.
در حدیثی از آن حضرت آمده است: اعتکاف عشر فی شهر رمضان تعدل حجتین و عمرتین؛ یک دهه اعتکاف در ماه رمضان همچون دو حج و دو عمره است.
شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، کتاب الاعتکاف، ص ‏۱۸۸گرچه این حدیث ناظر به اعتکاف به مدت ده روز و در ماه مبارک رمضان است، ولی اعتکاف در کمتر از این مدت (به شرط آن که از سه روز کمتر نباشد) در غیر ماه مبارک رمضان مخصوصا "ایام البیض‏" از ثواب، خیرات و برکات بسیاری برخوردار است .


● زمان اعتکاف
اعتکاف از نظر زمان محدود به وقت ‏خاص نیست اما از آنجا که لازمه اعتکاف، روزه است باید اعتکاف در زمانی انجام شود که روزه گرفتن به لحاظ شرعی مشکلی نداشته باشد .
با این وجود بهترین زمان برای اعتکاف دهه آخر ماه مبارک رمضان و ایام البیض ماه رجب است.
نکته قابل توجه این است که اعتکاف در دهه آخر ماه رمضان، به منظور آماده سازی انسان برای درک لیلهٔ القدر و بهره برداری از فیض این شب گرانقدر بی‏ارتباط نیست.
در کشور ما اعتکاف در سه روز از ماه رجب بیش از اعتکاف در دهه پایانی ماه رمضان رواج دارد .


● ارزشهای معنوی اعتکاف
در دنیای امروز که دغدغه ها و مشغله های مختلف و متنوع گاهی انسان را از خود و معبود هستی بخش غافل می کند، فرصتی چند روزه در سال که بصورت همگانی مورد توجه قرار می گیرد، بستری برای اندیشه، خردورزی و توجه به خود و خالق است .
فطرت همه انسانها خداجوی است و اعتکاف ، تأمین کننده نیازهای معنوی و نیازها و خواستهای فطری انسان نسبت به بندگی و عبودیت خداوند متعال است ، انسانی که به خالق خویش نزدیک بوده و به آن امید و یقین کامل داشته باشد، هرگز دچار سردرگمی و ناامیدی نمی شود .
اعتکاف یکی از اعمالی است که تکامل انسان را در پی داشته و سبب می شود انسان راه سعادت دنیوی و اخروی را بدرستی یافته ، بخوبی آنرا طی کند .
ترویج و گسترش فرهنگ اعتکاف به تأمین سلامت اجتماعی و مصونیت بخشی به آدمی از لغزش در سراشیب فساد و تباهی می انجامد .
اعتکاف، توقفی ناآگاهانه در مسجد نیست بلکه دوره کوتاه مدت خودسازی است که حداقل سه روز طول می‏کشد و انسان را از روزمرگیها جدا و به خالق نزدیک می کند .


گزارش : خبرگزارى مهر (www.mehrnews.com)