آبجی
20th June 2010, 02:26 AM
مورچه ها با جثه ریزشان می توانند بارهایی تا صد برابر وزن و جثه خود حمل کنند. اکنون دانشمندان توانسته اند با به کارگیری دوربین های تصویربرداری پرسرعت، راز تعادل این حشرات زحمت کش را کشف کنند.
توانایی فوق العاده مورچه های کوچک برای جابه جایی بارهای سنگین همیشه برای ما جای سوال بوده است.
اما اکنون دانشمندان با کمک دوربین های پرسرعت متوجه شده اند که چگونه مورچه ها از حرکات سر کنترل شده برای حفظ تعادل خود استفاده می کنند.
محققان هم چنین متوجه شده اند گردن مورچه ها نقش بسیار مهمی در حفظ تعادل بار بازی می کند که این خصوصیت تاکنون در مورد هیچ نوع مورچه ای شناخته نشده بود. جزئیات این تحقیقات در نشریه فیزیولوژی تطبیقی A به چاپ رسیده است.
● حرکات تعادلی
مورچه های علف بر (Atta vollenweideri) تکه های گیاهانی را که تا صد برابر از آن ها سنگین تر و بلند تر است، حمل می کنند.
این مورچه ها گیاهان را برش داده و مسافت قابل توجهی به سمت لانه خود حمل می کنند که گاهی این فاصله به ۱۰۰ متر می رسد.
محققان متوجه شده اند مورچه با انتخاب تکه گیاهان بلند، میزان باری را که می توانند حمل کنند چند برابر می کنند. اما انجام این کار ساده نیست و برای حمل این محموله ها، کارگران مجبورند در حین بلند کردن بار تعادل آن را نیز حفظ کنند.
کارین مال از دانشگاه کمبریج که این تحقیقات را به همراه دکتر والتر فدرل از دانشگاه کمبریج و دکتر فالویو روسس از دانشگاه وورزبرگ در آلمان انجام داده، در این باره گفت: «برای آن که متوجه شویم چگونه مورچه ها تعادل خود را حفظ می کنند، تیم تحقیقاتی از ویدیوهای با سرعت بالا استفاده کردند تا حرکات این حشره را با دقت اندازه گیری کنند.
آن ها به مورچه ها تکه هایی از کاغذ را که در آب پرتقال خیس شده بود، دادند تا مشابه با گیاهان و علف ها به نظر بیاید و سپس زاویه ای را که این مورچه ها برای حمل این بارها استفاده می کردند، اندازه گیری کردند».
● بلند کردن برگ
مال ادامه داد: «برای حفظ تعادل، باید مرکز گرانشی ترکیب بار و مورچه در بالای ناحیه پشتیبانی کننده پاها قرار بگیرد. محققان متوجه شدند مورچه ها تکه های بلند را با زاویه تندتری نسبت به تکه های کوتاه با همان وزن نگاه می دارند.
آن ها این تکه ها را به شکل های گوناگون نگاه نمی دارند، بلکه موقعیت آن ها را با بالا و پایین بردن سرشان در ناحیه اتصال به گردن تغییر می دهند».
به این ترتیب مورچه ها قادرند موقعیت برگ ها را حتی زمانی که در حال بالا یا پایین رفتن از تپه ها یا اشیای مختلف هستند، حفظ کنند.
در هنگام بالا رفتن، مورچه ها این تکه ها را در زاویه بسیار تند تری نسبت به مورچه هایی که در سطح های افقی حرکت می کردند، نگاه می دارند؛ اما در هنگام پایین آمدن از سراشیبی ها، مورچه ها این تکه ها را با زاویه بسیار کم تری با خود حمل می کنند.
این تحقیقات اطلاعات مفیدی را در مورد بیومکانیک مورچه ها به همراه داشت و نتایج جالبی را برای آن ها روشن کرد. لغت بیومکانیک برای توصیف قوانین مکانیکی در موجودات زنده به کار می رود.
ابوالفضل کریمی
توانایی فوق العاده مورچه های کوچک برای جابه جایی بارهای سنگین همیشه برای ما جای سوال بوده است.
اما اکنون دانشمندان با کمک دوربین های پرسرعت متوجه شده اند که چگونه مورچه ها از حرکات سر کنترل شده برای حفظ تعادل خود استفاده می کنند.
محققان هم چنین متوجه شده اند گردن مورچه ها نقش بسیار مهمی در حفظ تعادل بار بازی می کند که این خصوصیت تاکنون در مورد هیچ نوع مورچه ای شناخته نشده بود. جزئیات این تحقیقات در نشریه فیزیولوژی تطبیقی A به چاپ رسیده است.
● حرکات تعادلی
مورچه های علف بر (Atta vollenweideri) تکه های گیاهانی را که تا صد برابر از آن ها سنگین تر و بلند تر است، حمل می کنند.
این مورچه ها گیاهان را برش داده و مسافت قابل توجهی به سمت لانه خود حمل می کنند که گاهی این فاصله به ۱۰۰ متر می رسد.
محققان متوجه شده اند مورچه با انتخاب تکه گیاهان بلند، میزان باری را که می توانند حمل کنند چند برابر می کنند. اما انجام این کار ساده نیست و برای حمل این محموله ها، کارگران مجبورند در حین بلند کردن بار تعادل آن را نیز حفظ کنند.
کارین مال از دانشگاه کمبریج که این تحقیقات را به همراه دکتر والتر فدرل از دانشگاه کمبریج و دکتر فالویو روسس از دانشگاه وورزبرگ در آلمان انجام داده، در این باره گفت: «برای آن که متوجه شویم چگونه مورچه ها تعادل خود را حفظ می کنند، تیم تحقیقاتی از ویدیوهای با سرعت بالا استفاده کردند تا حرکات این حشره را با دقت اندازه گیری کنند.
آن ها به مورچه ها تکه هایی از کاغذ را که در آب پرتقال خیس شده بود، دادند تا مشابه با گیاهان و علف ها به نظر بیاید و سپس زاویه ای را که این مورچه ها برای حمل این بارها استفاده می کردند، اندازه گیری کردند».
● بلند کردن برگ
مال ادامه داد: «برای حفظ تعادل، باید مرکز گرانشی ترکیب بار و مورچه در بالای ناحیه پشتیبانی کننده پاها قرار بگیرد. محققان متوجه شدند مورچه ها تکه های بلند را با زاویه تندتری نسبت به تکه های کوتاه با همان وزن نگاه می دارند.
آن ها این تکه ها را به شکل های گوناگون نگاه نمی دارند، بلکه موقعیت آن ها را با بالا و پایین بردن سرشان در ناحیه اتصال به گردن تغییر می دهند».
به این ترتیب مورچه ها قادرند موقعیت برگ ها را حتی زمانی که در حال بالا یا پایین رفتن از تپه ها یا اشیای مختلف هستند، حفظ کنند.
در هنگام بالا رفتن، مورچه ها این تکه ها را در زاویه بسیار تند تری نسبت به مورچه هایی که در سطح های افقی حرکت می کردند، نگاه می دارند؛ اما در هنگام پایین آمدن از سراشیبی ها، مورچه ها این تکه ها را با زاویه بسیار کم تری با خود حمل می کنند.
این تحقیقات اطلاعات مفیدی را در مورد بیومکانیک مورچه ها به همراه داشت و نتایج جالبی را برای آن ها روشن کرد. لغت بیومکانیک برای توصیف قوانین مکانیکی در موجودات زنده به کار می رود.
ابوالفضل کریمی