باستان شناس
14th June 2010, 02:35 AM
پوشاک نواحی مختلف استان کردستان
پوشاک مردان و زنان کرد شامل تن پوش، سرپوش و پای افزار است. ساخت و کاربرد هر یک از این اجزاء بسته به فصل، نوع کار و معیشت و مراسم و جشن ها با یکدیگر تفاوت دارد.
هر چند پوشاک نواحی مختلف کردستان مانند اورامان، سقز، بانه، گروس، سنندج، مریوان و ... متفاوت است، اما از نظر پوشش کامل بدن، همه با هم یکسان هستند.
پیش از ورود پارچه، کفش های خارجی و سایر محصولات داخلی به استان کردستان، بیشتر پارچه ها و نیز پای افزار مورد نیاز، توسط بافندگان و دوزندگان محلی بافته و ساخته می شد.
از نظر بافت پارچه، منطقه سقز و از نظر ساخت پای افزار "گیوه" یا "کلاش" و "کالی" اورامانات و آبادی های پیرامون کوهستان شاهو مانند هجیج، نودشه و آبادی های نوسود شهرستان پاوه چون میریه، خانه دره، مژگان، مزوی و وزلی از عمده ترین نواحی بافت و صدور پارچه و پای افزار در استان به شمار می رفتند.
جولایی و بافت پارچه و انواع منسوجات مانند بوزو، برمال، جاجم، بره، پوشمین، موج، جوراب، دستکش، زنگال و کلاء به عنوان حرفه یا کار جنبی بخشی از آبادی نشینان مناطق مختلف کردستان محسوب می شود.
پوشاک مردان
http://img.tebyan.net/big/1387/09/471124220431142228918618612432192266942.jpg
لباس مردان کرد عبارت است از:
چوخه: نیم تنه ای پنبه ای یا پشمی است که در ناحیه سقز، بانه و مریوان به آن "گوا" می گویند و در سنندج آن را "چوخه" می نامند.
پانتول: نیم تنه ای بدون یقه است که از پایین نیم تنه تا بالا به وسیله دکمه بسته می شود.
لفکه سورانی: پیراهن با آستین فراخ و بلند و زبانه ای مثلث شکل در انتهای آستین است که آن را در حال عادی دور مچ یا بازو می پیچند.
شال: که به آن "پشتون" و "پشتینه" نیز می گویند، پارچه ای است تقریباً به طول 3 تا 10 متر که بر روی لباس در ناحیه کمر بسته می شود.
دستار: یا "کلاغه" که به آن "شلمه"، "مندلی"، "رشتی" و "سروین" (سربند) نیز می گویند و مردان به جای کلاه از آن استفاده می کنند.
فرنجی: یا "فره جی" که ویژه مردان ناحیه اورامانات است و از نمد ساخته و آماده می شود.
کله بال: نوعی از نمدهای پوششی است که چوپانان در مناطق چرای گله در صحرا استفاده می کنند.
پوشاک زنان
http://img.tebyan.net/big/1387/09/132722418713815133208126199157210751219225.jpg
لباس زنان کرد عبارت است از:
جافی: شلواری همانند شلوار مردان است. این شلوار را زنان کرد، به ویژه زنان روستایی، هنگام کار می پوشند. در سایر مواقع، زنان شلواری گشاد از جنس حریر به پا می کنند.
کلنجه: نیم تنه ای است که روی پیراهن بلند می پوشند و در اورامان آن را "سوخمه" می نامند و از پارچه زری یا مخمل دوخته می شود.
شال: از پارچه ای زیبا بر روی لباس در ناحیه کمر بسته می شود.
کلاو: یا کلاه که از جنس مقوا و به شکل استوانه ای کوتاه است که آن را با پولک هایی رنگین به صورت بسیار زیبایی تزیین می کنند.
کلکه: روسری یا دستاری است که به جای کلاه مورد استفاده زنان قرار می گیرد. کلکه دارای رشته بلندی از ابریشم سیاه و سفید با ملیله دوزی است.
منبع:سیمای میراث فرهنگی کردستان
پوشاک مردان و زنان کرد شامل تن پوش، سرپوش و پای افزار است. ساخت و کاربرد هر یک از این اجزاء بسته به فصل، نوع کار و معیشت و مراسم و جشن ها با یکدیگر تفاوت دارد.
هر چند پوشاک نواحی مختلف کردستان مانند اورامان، سقز، بانه، گروس، سنندج، مریوان و ... متفاوت است، اما از نظر پوشش کامل بدن، همه با هم یکسان هستند.
پیش از ورود پارچه، کفش های خارجی و سایر محصولات داخلی به استان کردستان، بیشتر پارچه ها و نیز پای افزار مورد نیاز، توسط بافندگان و دوزندگان محلی بافته و ساخته می شد.
از نظر بافت پارچه، منطقه سقز و از نظر ساخت پای افزار "گیوه" یا "کلاش" و "کالی" اورامانات و آبادی های پیرامون کوهستان شاهو مانند هجیج، نودشه و آبادی های نوسود شهرستان پاوه چون میریه، خانه دره، مژگان، مزوی و وزلی از عمده ترین نواحی بافت و صدور پارچه و پای افزار در استان به شمار می رفتند.
جولایی و بافت پارچه و انواع منسوجات مانند بوزو، برمال، جاجم، بره، پوشمین، موج، جوراب، دستکش، زنگال و کلاء به عنوان حرفه یا کار جنبی بخشی از آبادی نشینان مناطق مختلف کردستان محسوب می شود.
پوشاک مردان
http://img.tebyan.net/big/1387/09/471124220431142228918618612432192266942.jpg
لباس مردان کرد عبارت است از:
چوخه: نیم تنه ای پنبه ای یا پشمی است که در ناحیه سقز، بانه و مریوان به آن "گوا" می گویند و در سنندج آن را "چوخه" می نامند.
پانتول: نیم تنه ای بدون یقه است که از پایین نیم تنه تا بالا به وسیله دکمه بسته می شود.
لفکه سورانی: پیراهن با آستین فراخ و بلند و زبانه ای مثلث شکل در انتهای آستین است که آن را در حال عادی دور مچ یا بازو می پیچند.
شال: که به آن "پشتون" و "پشتینه" نیز می گویند، پارچه ای است تقریباً به طول 3 تا 10 متر که بر روی لباس در ناحیه کمر بسته می شود.
دستار: یا "کلاغه" که به آن "شلمه"، "مندلی"، "رشتی" و "سروین" (سربند) نیز می گویند و مردان به جای کلاه از آن استفاده می کنند.
فرنجی: یا "فره جی" که ویژه مردان ناحیه اورامانات است و از نمد ساخته و آماده می شود.
کله بال: نوعی از نمدهای پوششی است که چوپانان در مناطق چرای گله در صحرا استفاده می کنند.
پوشاک زنان
http://img.tebyan.net/big/1387/09/132722418713815133208126199157210751219225.jpg
لباس زنان کرد عبارت است از:
جافی: شلواری همانند شلوار مردان است. این شلوار را زنان کرد، به ویژه زنان روستایی، هنگام کار می پوشند. در سایر مواقع، زنان شلواری گشاد از جنس حریر به پا می کنند.
کلنجه: نیم تنه ای است که روی پیراهن بلند می پوشند و در اورامان آن را "سوخمه" می نامند و از پارچه زری یا مخمل دوخته می شود.
شال: از پارچه ای زیبا بر روی لباس در ناحیه کمر بسته می شود.
کلاو: یا کلاه که از جنس مقوا و به شکل استوانه ای کوتاه است که آن را با پولک هایی رنگین به صورت بسیار زیبایی تزیین می کنند.
کلکه: روسری یا دستاری است که به جای کلاه مورد استفاده زنان قرار می گیرد. کلکه دارای رشته بلندی از ابریشم سیاه و سفید با ملیله دوزی است.
منبع:سیمای میراث فرهنگی کردستان