میهن
8th May 2010, 10:49 AM
تربیت فرزندان و اصولاً پدر و مادر بودن، وظیفه اى بس دشوار و حساس. مثلاً هنگامى که بچه شما در برابر ساده ترین درخواست ها و معمولى ترین حرف ها حاضرجوابى مى کند، از سرِ لجبازى حرف نمى زند، با سر جواب منفى مى دهد و یا شانه بالا مى اندازد چکار مى کنید؟ آیا عصبانى نمى شوید؟
براستى علت گستاخى بچه ها چیست؟ اغلب اوقات این کار را براى جلب توجه دیگران، محک زدن مهارت و یا تلاش جهت تسلط یافتن بر والدین، دوستان و یا معلم خود انجام مى دهند. استفاده از واژه هایى که دیگران را عصبانى و یا ناراحت مى کند به بچه ها احساس غرور مى بخشد. با این حال نباید تمامى رفتارهاى گستاخانه عملى از روى مبارزه طلبى تلقى شود. وقتى خواسته هاى بچه ها با نظر و اقتدار والدین تعارض پیدا مى کند، آنان احساس ناامیدى مى کنند. هنگامى که به فرزندان تان مى گویید کارى را انجام دهند و یا محدودیت هایى را براى آنان در نظر مى گیرید باید هم انتظار مقدارى غر و لند را داشته باشید.
زمانى که با بچه ها مؤدبانه رفتار مى کنید، متقابلاً آنان نیز تمایل به احترام گذاشتن از خود نشان مى دهند. در عوض اگر همسر، فرزند و یا دوست تان را تحقیر و بى مقدار سازید، به فرزند خود یاد مى دهید که رنجاندن دیگران با کلمات آزاردهنده کار درست و خوبى است.
همین که کودک تان شروع به حرف زدن مى کند به او بیاموزید که بگوید: «لطفا، متشکرم، متأسفم و یا معذرت مى خواهم.»
براى آنکه به بچه هایتان تفاوت میان حرف بد و خوب را بیاموزید، از هر کدام مثال بزنید و نشان دهید که چگونه لحن صدا و صرف فعل مى تواند حتى خنثى ترین عبارات را وارونه جلوه دهد.
یکى از مؤثرترین راهها براى آموختن رفتار درست به بچه ها آن است که هر گاه بر طبق نظر شما حرف زدند و یا عمل کردند آنها را تشویق کنید. فرزندتان را به خاطر تعارف کردن، فروتنانه گوش دادن و یا گفتگوى مؤدبانه اش تحسین کنید و یا هنگامى که تلاش مى کند تا در شرایطى دشوار جلوى زبانش را بگیرد و رفتارش را کنترل نماید، با بیان جملاتى نظیر «من مى دانم از اینکه باید برویم ناراحت هستى و یا ممنونم که بدون غر غر کردن همکارى مى کنى» به او نشان دهید که قدردان تلاشش بوده و بى اعتنا نیستید.
بچه ها وقتى عصبانى مى شوند و احساس مى کنند حق شان ضایع شده و یا نسبت به آنها بى اعتنا هستیم، پرخاشجو مى شوند. این نوع بروز احساسات دیرى نمى پاید. بنابراین هر چند کار دشوارى است اما حرف هاى او را به دل نگیرید. در عوض به او توضیح دهید اگر بدزبانى کند دیگران احساس مى کنند به حقوق شان تجاوز شده یا ناراحت شده و احساسات شان جریحه دار خواهد شد. تأثیرات منفى واژه هایى را که کودک تان به شما نسبت داده به آرامى توضیح دهید. زیرا حتى یک کودک سه ساله نیز هنگامى که به او مى گویید احساسات شما را جریحه دار کرده، آن را درک مى کند.
اغلب پیش آمده والدین متوجه مى شوند فرزندشان به آنها دروغ مى گوید. این مسئله اى عادى است و بسیار اتفاق مى افتد فرزندان به والدین شان دروغ بگویند. روش هاى ساده اى وجود دارند که مى توان با توسل به آنها امکان دروغگویى را سلب نمود اما اغلب پدر و مادر طورى رفتار مى کنند که فرزندان تشویق به دروغگویى مى شوند. در اینجا به برخى از این روش ها اشاره مى شود.
1ـ برخى از دروغ هاى کوچک والدین الگوى ناپسند و بدى براى فرزندان است و به آنها یاد مى دهد که دروغگویى در برخى مواقع به دردبخور و قابل قبول است.
2ـ زمانى که مطمئنیم فرزندمان کار اشتباهى انجام داده، بار دیگر از خود او در مورد آن سؤال نپرسیم. این نوع سؤال ها بر بچه فشار مى آورد تا به طور طبیعى با دروغ گفتن در مقابل آن عکس العمل نشان بدهد.
3ـ زمانى که بچه ها خطاهایشان را مى پذیرند و از آن شرمنده مى شوند، آنان را به سختى تنبیه نکنیم زیرا در این صورت آنها ناخودآگاه مى خواهند از تنبیه سخت فرار کرده، پس به ناچار دروغ مى گویند.
4ـ طبیعى است به چیزى شک کنیم یا بدبین شویم و چیزهایى در آن ارتباط از بچه ها بپرسیم اما نباید زیاد عصبانى شویم. اگر فرزند ما خطایش را مى پذیرد، باید نشان دهیم از صداقتش خوشحالیم و او را تشویق کنیم که همیشه راستگو باشد.
5ـ بچه ها باید یاد بگیرند دروغ گفتن باعث از بین رفتن احترام مردم نسبت به فرد دروغگو مى شود و محبوبیتش را کم و کمتر مى کند. به آنها بگوییم زندگى بدون حس اعتماد و اطمینان نسبت به کسانى که دوست شان داریم مأیوس کننده و خالى از محتواست و اگر مردم متوجه بشوند شخصى دروغگوست و دروغ مى گوید باید مدت زیادى بگذرد تا وى بتواند دوباره احترام و اعتماد اطرافیان را به دست آورد.
6ـ هرگز فرزندان خود را دروغگو خطاب نکنیم. ما نباید اجازه بدهیم دروغگویى قسمتى از وجود و شخصیت فرزندمان شود. این بسیار مهم است که عواقب دروغ گفتن را به فرزندمان خاطرنشان سازیم و یاد بدهیم.
7ـ مراقبت هاى خود را افزایش داده و از راست بودن گفته هاى فرزندان مان مطمئن شویم. فرزند ما باید متوجه باشد که ما نمى توانیم و اجازه نمى دهیم او دروغ بگوید و از این حربه براى فریب ما استفاده کند. همچنین باید متوجهش سازیم اگر به ما دروغ بگوید سرانجام موضوع را خواهیم فهمید. با این حال نباید مانند یک کارآگاه و پلیس به صورت دائمى او را تحت نظر گیریم.
در این مورد باید توجه داشته باشیم بچه هایمان و بخصوص نوجوانان به حد معینى نیاز به استقلال دارند بنابراین لازم نیست با کنجکاوى هاى خارج از حدّ و غیر معقولانه آنان را وادار به دروغگویى نماییم. بر عکس، بر والدین فرض است تا حدودى استقلال فرزندان خود را محترم شمرده و از بازخواست دائمى شان خوددارى ورزند.
براستى علت گستاخى بچه ها چیست؟ اغلب اوقات این کار را براى جلب توجه دیگران، محک زدن مهارت و یا تلاش جهت تسلط یافتن بر والدین، دوستان و یا معلم خود انجام مى دهند. استفاده از واژه هایى که دیگران را عصبانى و یا ناراحت مى کند به بچه ها احساس غرور مى بخشد. با این حال نباید تمامى رفتارهاى گستاخانه عملى از روى مبارزه طلبى تلقى شود. وقتى خواسته هاى بچه ها با نظر و اقتدار والدین تعارض پیدا مى کند، آنان احساس ناامیدى مى کنند. هنگامى که به فرزندان تان مى گویید کارى را انجام دهند و یا محدودیت هایى را براى آنان در نظر مى گیرید باید هم انتظار مقدارى غر و لند را داشته باشید.
زمانى که با بچه ها مؤدبانه رفتار مى کنید، متقابلاً آنان نیز تمایل به احترام گذاشتن از خود نشان مى دهند. در عوض اگر همسر، فرزند و یا دوست تان را تحقیر و بى مقدار سازید، به فرزند خود یاد مى دهید که رنجاندن دیگران با کلمات آزاردهنده کار درست و خوبى است.
همین که کودک تان شروع به حرف زدن مى کند به او بیاموزید که بگوید: «لطفا، متشکرم، متأسفم و یا معذرت مى خواهم.»
براى آنکه به بچه هایتان تفاوت میان حرف بد و خوب را بیاموزید، از هر کدام مثال بزنید و نشان دهید که چگونه لحن صدا و صرف فعل مى تواند حتى خنثى ترین عبارات را وارونه جلوه دهد.
یکى از مؤثرترین راهها براى آموختن رفتار درست به بچه ها آن است که هر گاه بر طبق نظر شما حرف زدند و یا عمل کردند آنها را تشویق کنید. فرزندتان را به خاطر تعارف کردن، فروتنانه گوش دادن و یا گفتگوى مؤدبانه اش تحسین کنید و یا هنگامى که تلاش مى کند تا در شرایطى دشوار جلوى زبانش را بگیرد و رفتارش را کنترل نماید، با بیان جملاتى نظیر «من مى دانم از اینکه باید برویم ناراحت هستى و یا ممنونم که بدون غر غر کردن همکارى مى کنى» به او نشان دهید که قدردان تلاشش بوده و بى اعتنا نیستید.
بچه ها وقتى عصبانى مى شوند و احساس مى کنند حق شان ضایع شده و یا نسبت به آنها بى اعتنا هستیم، پرخاشجو مى شوند. این نوع بروز احساسات دیرى نمى پاید. بنابراین هر چند کار دشوارى است اما حرف هاى او را به دل نگیرید. در عوض به او توضیح دهید اگر بدزبانى کند دیگران احساس مى کنند به حقوق شان تجاوز شده یا ناراحت شده و احساسات شان جریحه دار خواهد شد. تأثیرات منفى واژه هایى را که کودک تان به شما نسبت داده به آرامى توضیح دهید. زیرا حتى یک کودک سه ساله نیز هنگامى که به او مى گویید احساسات شما را جریحه دار کرده، آن را درک مى کند.
اغلب پیش آمده والدین متوجه مى شوند فرزندشان به آنها دروغ مى گوید. این مسئله اى عادى است و بسیار اتفاق مى افتد فرزندان به والدین شان دروغ بگویند. روش هاى ساده اى وجود دارند که مى توان با توسل به آنها امکان دروغگویى را سلب نمود اما اغلب پدر و مادر طورى رفتار مى کنند که فرزندان تشویق به دروغگویى مى شوند. در اینجا به برخى از این روش ها اشاره مى شود.
1ـ برخى از دروغ هاى کوچک والدین الگوى ناپسند و بدى براى فرزندان است و به آنها یاد مى دهد که دروغگویى در برخى مواقع به دردبخور و قابل قبول است.
2ـ زمانى که مطمئنیم فرزندمان کار اشتباهى انجام داده، بار دیگر از خود او در مورد آن سؤال نپرسیم. این نوع سؤال ها بر بچه فشار مى آورد تا به طور طبیعى با دروغ گفتن در مقابل آن عکس العمل نشان بدهد.
3ـ زمانى که بچه ها خطاهایشان را مى پذیرند و از آن شرمنده مى شوند، آنان را به سختى تنبیه نکنیم زیرا در این صورت آنها ناخودآگاه مى خواهند از تنبیه سخت فرار کرده، پس به ناچار دروغ مى گویند.
4ـ طبیعى است به چیزى شک کنیم یا بدبین شویم و چیزهایى در آن ارتباط از بچه ها بپرسیم اما نباید زیاد عصبانى شویم. اگر فرزند ما خطایش را مى پذیرد، باید نشان دهیم از صداقتش خوشحالیم و او را تشویق کنیم که همیشه راستگو باشد.
5ـ بچه ها باید یاد بگیرند دروغ گفتن باعث از بین رفتن احترام مردم نسبت به فرد دروغگو مى شود و محبوبیتش را کم و کمتر مى کند. به آنها بگوییم زندگى بدون حس اعتماد و اطمینان نسبت به کسانى که دوست شان داریم مأیوس کننده و خالى از محتواست و اگر مردم متوجه بشوند شخصى دروغگوست و دروغ مى گوید باید مدت زیادى بگذرد تا وى بتواند دوباره احترام و اعتماد اطرافیان را به دست آورد.
6ـ هرگز فرزندان خود را دروغگو خطاب نکنیم. ما نباید اجازه بدهیم دروغگویى قسمتى از وجود و شخصیت فرزندمان شود. این بسیار مهم است که عواقب دروغ گفتن را به فرزندمان خاطرنشان سازیم و یاد بدهیم.
7ـ مراقبت هاى خود را افزایش داده و از راست بودن گفته هاى فرزندان مان مطمئن شویم. فرزند ما باید متوجه باشد که ما نمى توانیم و اجازه نمى دهیم او دروغ بگوید و از این حربه براى فریب ما استفاده کند. همچنین باید متوجهش سازیم اگر به ما دروغ بگوید سرانجام موضوع را خواهیم فهمید. با این حال نباید مانند یک کارآگاه و پلیس به صورت دائمى او را تحت نظر گیریم.
در این مورد باید توجه داشته باشیم بچه هایمان و بخصوص نوجوانان به حد معینى نیاز به استقلال دارند بنابراین لازم نیست با کنجکاوى هاى خارج از حدّ و غیر معقولانه آنان را وادار به دروغگویى نماییم. بر عکس، بر والدین فرض است تا حدودى استقلال فرزندان خود را محترم شمرده و از بازخواست دائمى شان خوددارى ورزند.