طبس

[LaDy Ds DeMoNa]

طبس http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/8px-Red_pog.svg.png (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Red_pog.svg)
طبس

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/New_Iran_locator.PNG/200px-New_Iran_locator.PNG (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:New_Iran_loca tor.PNG)
اطلاعات کشور (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88% D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86): ایران (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86) http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Flag_of_Iran.svg/20px-Flag_of_Iran.svg.png (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Flag_of_Iran. svg) استان (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A 7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86) : یزد (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D8%B2%D8%AF) شهرستان (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%B4%D9%87%D8%B1% D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C _%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86) : طبس (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%B7% D8%A8%D8%B3) بخش (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%A8%D8%AE%D8%B4% E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A 7%D9%86) : مرکزی (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AE%D8%B4_%D9%85%D8%B1%DA %A9%D8%B2%DB%8C_%28%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA% D8%A7%D9%86_%D8%B7%D8%A8%D8%B3%29&action=edit&redlink=1) جمعیت (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA) : (۱۳۸۵ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%DB%B1%DB%B3%DB%B8%DB%B5)) ۳۰٬۶۸۱ [۱] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B7%D8%A8%D8%B3#cite_note-.D8.A2.D9.85.D8.A7.D8.B1-0) ارتفاع از سطح دریا : ۶۶۶ متر [۱] (http://www.fallingrain.com/world/IR/30/Tabas.html) پیش‌شماره تلفنی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%B4%E2%80%8C%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B 1%D9%87) : ۰۳۵۳[۲] (http://www.weather.ir/farsi/SMS/SMS.htm) وب‌گاه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%D8%A8%E2%80%8C%DA%AF%D8%A7%D9%87) : پایگاه اطلاعات جامع طبس (http://tabas.persiangig.ir/) شهر طَبَس، مرکز شهرستان طبس (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%B7% D8%A8%D8%B3)، شهری کویری است در شمال شرقی استان یزد (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D8%B2%D8%AF) ایران. این شهر پیشتر جزئی از استان خراسان (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AE%D8%B1%D8%A7% D8%B3%D8%A7%D9%86) بود.
این شهر در مدار ۳۳ درجه و ۳۵ دقیقه شمالی و نصف‌النهار ۵۶ درجه و ۵۵ دقیقه شرقی، در منطقه‌ای با آب و هوای بیابانی واقع شده‌است. ارتفاع شهر طبس از سطح دریا حدود ۶۹۰ متر است. در شرق شهر طبس رشته‌کوه بلندی به نام رشته کوه شتری قرار گرفته که ضلع شرقی چاله بزرگ طبس را تشکیل می‌دهد. معادن غنی ذغال سنگ این شهرستان حاکی از وجود جنگل‌های انبوه و دریاچه‌های بزرگ در گذشته‌های دور در این منطقه می‌باشد. این معادن، طبس را در ردیف یکی از غنی‌ترین مناطق کشور به لحاظ ثروت ملی قرار داده‌است. علي رغم اينكه طبس در حال حاضر جزء استان يزد است اما فرهنگ مردم منطبق بر فرهنگ خراسان است. مردم آن به گويش خراساني سخن مي گويند و هنوز از لحاظ ريشه خود را خراساني ميدانند
فهرست مندرجات

[نهفتن (javascript:toggleToc())]


۱ زمین‌لرزه طبس (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B7%D8%A8%D8%B3#.D8.B2.D9.85.DB.8C.D9.86.E2.80. 8C.D9.84.D8.B1.D8.B2.D9.87_.D8.B7.D8.A8.D8.B3)
۲ اماکن دیدنی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B7%D8%A8%D8%B3#.D8.A7.D9.85.D8.A7.DA.A9.D9.86_ .D8.AF.DB.8C.D8.AF.D9.86.DB.8C)
۳ جستارهای وابسته (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B7%D8%A8%D8%B3#.D8.AC.D8.B3.D8.AA.D8.A7.D8.B1. D9.87.D8.A7.DB.8C_.D9.88.D8.A7.D8.A8.D8.B3.D8.AA.D 9.87)
۴ منابع (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B7%D8%A8%D8%B3#.D9.85.D9.86.D8.A7.D8.A8.D8.B9)
۵ پیوند به بیرون (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B7%D8%A8%D8%B3#.D9.BE.DB.8C.D9.88.D9.86.D8.AF_ .D8.A8.D9.87_.D8.A8.DB.8C.D8.B1.D9.88.D9.86)

[ویرایش (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%B7%D8%A8%D8%B3&action=edit&section=1)] زمین‌لرزه طبس

نوشتار اصلی: زمین‌لرزه طبس (۱۳۵۷) (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D9%84%D8%B1%D8%B 2%D9%87_%D8%B7%D8%A8%D8%B3_%28%DB%B1%DB%B3%DB%B5%D B%B7%29)
در شهریور سال ۱۳۵۷، زمین‌لرزه‌ای به شدت ۷٫۸ ریشتر (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%B4%D8%AA%D8%B1)[۲] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B7%D8%A8%D8%B3#cite_note-USGS-1) طبس و روستاهای مجاور آن را ویران کرد. این زمین‌لرزه که یکی از بزرگ‌ترین زمین‌لرزه‌های سدهٔ اخیر در ایران بوده‌است، حدود ۱۵٬۰۰۰ کشته به جای گذاشت.[۲] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B7%D8%A8%D8%B3#cite_note-USGS-1)
[ویرایش (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%B7%D8%A8%D8%B3&action=edit&section=2)] اماکن دیدنی



باغ گلشن
ارگ
امام زاده حسین بن موسی الکاظم
روستای ییلاقی خرو
آب گرم مرتضی علی
طاق شاه عباس
سد کریت (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%AF_%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%AA) (قدیمی ترین و بزرگ‌ترین سد قوسی جهان)
روستای اصفهک
روستای ازمیغان(شالی کاری و نخیلات)
قلعه و مزار روستای پیرحاجات (قرن ۴ هجری)
کرانه‌های زیبای کویر
روستای دیدنی و تاریخی نای‌بند
روستای جوخواه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D9%88%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87) و کاروانسراهای شاه عباسی متعلق به دوره صفویه در ۱۸کیلومتری طبس.
کال جنی و خانهٔ شریف گرگی در شمال جاده طوفان.[نیازمند منبع (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8 C%D8%A7:%D8%B4%DB%8C%D9%88%D9%87_%D8%A7%D8%B1%D8%A C%D8%A7%D8%B9_%D8%A8%D9%87_%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A 8%D8%B9)]
روستای جنت آباد در شرق طبس از جاده جوخاه ( خور بیابانک )

[ویرایش (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%B7%D8%A8%D8%B3&action=edit&section=3)] جستارهای وابسته



عملیات چنگ عقاب (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%85%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%DA%86%D9%86% DA%AF_%D8%B9%D9%82%D8%A7%D8%A8)

[ویرایش (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%B7%D8%A8%D8%B3&action=edit&section=4)] منابع



↑ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B7%D8%A8%D8%B3#cite_ref-.D8.A2.D9.85.D8.A7.D8.B1_0-0) نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳۸۵, پایگاه اینترنتی مرکز آمار ایران (http://www.amar.org.ir/portal/faces/public/census85/census85.natayej/)
↑ ۲٫۰ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B7%D8%A8%D8%B3#cite_ref-USGS_1-0) ۲٫۱ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B7%D8%A8%D8%B3#cite_ref-USGS_1-1) Earthquakes with 1٬000 or More Deaths since 1900 (http://earthquake.usgs.gov/regional/world/world_deaths.php) (انگلیسی). US Geographical Survey. بازدید در تاریخ فروردین ۱۳۸۸.

‎‎




اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: ۱۳۸۳خ.

[ویرایش (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%B7%D8%A8%D8%B3&action=edit&section=5)] پیوند به بیرون



تاریخچه طبس و نگاهی به بناهای باستانی آن، نگاشته بقراط نادری (http://ghoolabad.com/index2.asp?cat=d&id=66)

[LaDy Ds DeMoNa]

بس در شمال شرق استان يزد، در مدار 33 درجه و 35 دقيقه شمالي و نصف النهار 56 درجه و 55 دقيقه شرقي، در منطقه اي با آب و هواي بياباني واقع شده، و شهرستانهاي بردسكن و شاهرود از شمال، فردوس و بيرجند از شرق، استان كرمان از جنوب، و شهرستانهاي نايين، اردكان و بافق از غرب و جنوب غربي آنرا احاطه كرده اند.
ارتفاع شهر طبس از سطح دريا حدود 690 متر است، و در شرق آن رشته كوه بلندي به نام رشته كوه شتري قرار گرفته كه ضلع شرقي چاله بزرگ طبس را تشكيل ميدهد. معادن غني ذغال سنگ اين شهرستان حاكي از وجود جنگلهاي انبوه و درياچه هاي بزرگ در گذشته هاي دور در اين منطقه ميباشد. اين معادن، طبس را در رديف يكي از غني ترين مناطق كشور به لحاظ ثروت ملي قرار داده است. جمعيت شهرستان (براساس سر شماري سال 82) 65701 نفر ميباشد، كه از اين تعداد 29899 نفر (حدود 5/45%) در شهر طبس و 35802 نفر (حدود 5/54%)در ساير نقاط سكونت دارند.
وسعت شهرستان 55461 كيلومتر مربع و تراكم جمعيت در اين منطقه بسيار كم (تقريباً برابر 2/1 نفر در هر كيلومتر مربع) مي باشد، كه كمترين تراكم جمعيت در منطقه است، و فاصله بين دورترين روستاهاي منتهي اليه شمالي و جنوبي شهرستان بيش از 400 كيلومتر مي باشد.

اولين اقوام ساكن طبس و در واقع اجداد طبسي ها دامدار و در غارهاي مجاور چشمه سارها ساكن بوده اند كه هنوز آثاري از آنان باقي است. در دوره هخامنشيان و قبل از آن طبس مرزبان نشين تابع ايالت شاه نشين پارت (خراسان بزرگ) بوده است. در دوره اشكانيان طبس پادگان نظامي مهم مرزهاي غربي آنان محسوب مي شد و گاهي دست بدست مي شده است. در زمان سلوكيان طبس از نفوذ فرهنگي و يورش نظامي آنها بدور ماند و در عين حال به پادگان بزرگ نظامي ايزد خواست (يزد) باج (ماليات) مي داد و در دوره ساسانيان طبس همانند دوره هخامنشيان بود. يزدگرد سوم آخرين امپراطور ساساني در گريز به سمت مرو چند ماه در طبس اردو زد.

در تمام طول اين مدت طبس به عنوان پل ارتباطي شرق ـ شمال شرق با غرب بوده، يعني راه مهم و سوق الجيشي پارت و هگمتانه و شوش و بين النهرين به پاسارگاد از طبس مي گذشته و راهدارها در رباط ها و چاپارخانه هاي بسياري در مسير آن احداث شده بود كه بقاياي برخي موجوداست. در سالهاي 29 هجري قمري سپاه اعراب مسلمانان به فرماندهي عبدالله بن بديل خزاعي از شمال غرب طبس وارد و قلعه چارده (جوخواه امروز) را متصرف شدند و آماده نبرد با سپاه طبس مي شدند. مردم طبس صلح خواستند و با 60000 درهم خراج ساليانه صلح گرديد. اين فتح موجب مسرت فراوان عمر بن خطاب، خليفه دوم شد و دولت ارشد طبس را بعنوان مطلع الفجر و دروازه خراسان ناميدند. در زمان خلافت اميرالمؤمنين مردم طبس به اسلام گرويدند و آن حضرت خراج را به آنان بخشيد. در زمان حكومت امويان و مروانيان وضع به همين منوال سپري شد در حاليكه مالياتهاي سختي از مردم گرفته مي شده است. زيرا كوير سوزان و صعب العبور مركزي يك مانع طبيعي و سخت براي عبور دادن لشكر و تجهيزات محسوب مي شد. طبس از حمله مغول آسيبي نديد و پذيراي مهاجرين بسيار بوده است.

در زمان سلجوقيان، اسماعيليان بر طبس استيلا يافته و قلاع محكمي در كوههاي طبس ساختند. طبس در اين زمان پايتخت اسماعيليان قهستان بوده است و نيز مركز آموزش فدائيان مطلق كه مستقيماً از قلعه الموت دستور مي گرفتند.

سياحاني چند مثل ناصر خسرو قبادياني (445 هـ.ق.) در آن دوره از طبس بازديد و از زيبايي طبس و حكومت گيلك بن محمد به عظمت ياد كرده و از وجود امنيت بسيار و رعايت دقيق احكام شرع سخن به ميان آوردند. با استيلاي تيموريان طبس تابع حراست بوده و سپس با ضعف آن نظام ازبكهاي مهاجم چندين بار به طبس يورش آورده و دختران و پسران بسياري را به قتل رساندند. زيرا در برابر برده شدن و انتقال آنها به بين النهرين مقاومت مي نمودند. در اوايل دوره صفويه مردم طبس سنتي و متعصب بودند و بسختي با شاه اسماعيل صفوي جنگيدند.

بالاخره سلطان شيردم خان از وي امان خواست و از فرماندهان عالي رتبه وي گرديد و بعد به صفت بابرخان حاكم هند درآمد. طبس در دوره صفويه مستقيماً تحت نظارت اصفهان بر بلوك بزرگي از شرق كشور حكومت نمود و همواره گروهي قزلباش براي رفع حمله ازبكان و امنيت طريق الرضا (ع) (راه تجاري نظامي اصفهان ـ يزد ـ مشهد) در طبس مستقر بودند.

محمد افغان با حمايت مالي و تسليماتي كمپاني هند شرقي (انگلستان) شهرهاي شرقي ايران از جمله طبس را گرفت و سپس به كرمان و اصفهان رفت. طبس بعداً توسط نادرشاه از وجود مهاجمين افغاني پاكسازي و نامبرده حاكم جديدي از اعراب شيباني را در طبس به حكومت گمارد كه 7 نسل متوالي تا دوره پهلوي بر طبس حاكم بودند و حاكم نشين طبس از آن دوره تا سال 1380 هجري شمسي تابع خراسان به مركزيت مشهد مقدس بوده است. قلمرو حكومتي طبس شامل: گناباد ، فردوس ، بشرويه ، بجستان ، دستگردان ، رباط پشت بادام و قسمتي از شمال كرمان بوده است. از ميان امراي شيباني طبس اميرحسن خان در عمران و آبادي طبس بسيار كوشيد. تالار آيينه نشان، عمارات باشكوه و منبت كاري، استخرهاي آب باشكوه با نوارهاي چرخان و طلاكوب يا سيمكوب، باغها و كوشكهاي باصفا، خيابان بندي طبس و كانال كشي انهار، هرس درختان بر اساس طرحهاي هندي، احداث آب انبارها، احداث حمامهاي بزرگ و تميز و مساجد و تكايا و... از اقدامات وي و دولت يا اعقاب اوست.

در دوره معاصر شكوه و عظمت طبس به فراموشي گذاشته شد. گناباد، بجستان، تون (فردوس) و بشرويه به تدريج از آن جدا شدند، از قلمرو آن كاسته شد، و «حكومت» به «فرمانداري» تنزل يافت.

در سال 1355 طبس به عنوان يك شهر باستاني شناخته شده و تغيير و تخريب آثار قديمی آن ممنوع شد. دو سال بعد، زلزله مخرب 25 شهريور 1357 طبس را بكلي ويران نمود و حدود 10000 تن قرباني گرفت.

در سال 1380 با تصويب هيأت دولت شهرستان طبس مشتمل بر دو بخش و هشت دهستان از استان خراسان منتزع و به استان يزد الحاق گرديد و به عنوان دهمين شهرستان آن استان شناخته شد. در سال 1381 بخش مركزي طبس به دو بخش مركزي و ديهوك تقسيم شد و در حال حاضر شهرستان طبس داراي سه بخش مركزي، دستگردان و ديهوك مي باشد.

[LaDy Ds DeMoNa]

کوير،
مظهر خشونت روز و لطافت شب
«كوير، در نگاه اول، تجلی خشونت، خشكی، بی آبی و پژمردگی است. پهنه گسترده ای كه ريگزارهای بی‌حدّ و مرز آن، زندگی را در كام خود فرو می برد. از آسمان كوير، باران آفتاب می بارد و از متن آن طوفانهای سهمگين شن بر می خيزد. اما از ديگر نگاه، كوير مظهر زندگی، تلاش، صبوری و سازندگی است؛ كه نوميدی در دل دريايی مردان و زنانش غرق و هضم می شود و از ناممكن ها امكان شگفت انگيز زندگی پويا بر می خيزد. مبارزه آرام با طبيعت سخت و خشن و ناآرام، مردان و زنان كويری را چنان پرورده، كه لحظه‌ای از زندگيشان تهی از آفرينندگی و اميدآفرينی نيست. روز كوير سوزان است؛ از آتش آفتاب در تابستان و سرمای استخوان سوز در زمستان. روز بی سايه و آتش زای كوير امّا، شبی را در پی دارد كه همه لطافتها و زيباييها را درخود جای داده است. وقتی شب، حجاب خورشيد از چهره بر می دارد، آسمان را در همسايگی خود می بينی! چه می گويم؟ در شب كوير، زمين و آسمان يكی می شوند. آسمان به زلالی و شفافی دريای آب شيرين است كه فقط در وهم تو وجود دارد و ستارگان به تو نزديكند، آنقدر كه با دستانت می توانی آنها را صيد كنی. شب كوير با زبان ستاره با تو شاعرانه ترين گفتگوها را دارد و چنان جانت را از اميد و زيبايي پر می كند كه سختی و سوز روز كوير نيز راحت و دلپذير می شود.
می جنبی، می كاوی و از ژرفای دهها و صدها متر زمين، آب زندگی را برمی‌آوری و در رشته ای به درازای دهها كيلومتر در زير زمين آنرا جاری می سازی و به لب تشنه كوير می رسانی. به همين دليل است كه نام كاريز و قنات در گوش جان تو آهنگ زندگی و شعر دارد. مرد و زن كوير، هنگامی كه گونه آفتاب سوخته خود را در معرض نوازش خنكای نسيم شامگاهی قرار می دهند، به آسمان می نگرند، ستاره می چينند و شعر می سرايند؛ زندگی را باهمه جلال و جمال خود تكرار می كنند. دل انسان كويری آسمانی است و به همين جهت به خدا نزديكتر است. ايمان ناب را نه عبوس و ظاهربين، كه ژرف و عرفانی، در متن جان خود جا داده است. كوير صبور است و بی ادّعا، اميدوار و پرتلاش؛ همه شبهايش شب قدر است و همه روزهايش سرشار از تلاش و ناآرامی در جستجوی آرامش پايدار.»


http://tabas.parsaspace.com/fa/golshan2.jpg



طبس، گلشن کوير
گاهی در حاشيه اين كوير داغ و سوزان و پژمرده، اما سرشار از شور زندگی، مناطقی را می يابی كه وقتی به آن پای می گذاری، همه خشكی و خشونت كوير را از ياد می بری. و شهر طبس، يكی از اين مناطق است. طبيعت لطيف و خرم طبس، با درختان هميشه سبز نخل و مركبات، هوش از سر هر مسافر خسته از كوير می ربايد.

[LaDy Ds DeMoNa]

واقعه تاریخی :

شكست امريكا در صحراي طبس‌چهارم ارديبهشت 1359 نيروهاي امريكايي در عملياتي موسوم به «دلتا» و با هدف آزاد كردن گروگانهاي اين كشور كه در لانه جاسوسي امريكا در تهران تحت مراقبت بودند، در صحراي طبس پياده شدند.
قرار بود اين نيروها كه در ميان آنان افسران حكومت پهلوي و افراد وابسته به ساواك نيز حضور داشتند، از طبس با چرخبال به سوي تهران حركت كرده و در ورزشگاه امجديه (شهيد شيرودي‌) فرود آيند وسپس با لباس مبدل‌، به سفارت امريكا در تهران حمله كرده و جاسوسان خود را آزاد كنند. طبق اين نقشه‌، آنان پس از پايان فعاليتشان، از همين راه به طبس رفته و از آنجا با هواپيما از ايران خارج مي‌شدند.
نيروهاي امريكايي براي انجام اين عمليات در «فورت برگ‌» امريكا آموزش نظامي ديده و در فرودگاه كاروليناي شمالي انجام آن را تمرين كرده بودند. پيش از شروع عمليات نيز به پايگاه‌هايي در مصر و عمان منتقل شده بودند.
فرودگاه‌هاي نظامي مصر، عمان و عرشه ناو هواپيمابر امريكا دردرياي عمان از مراكز عمده برخاستن هواپيماها و چرخبال‌هاي مهاجم امريكا براي فرود در منطقه طبس بود. ناو هواپيمابر نيميتس‌نيز 4 ماه پيش از اين حمله ـ دي 1358 ـ در چهارچوب نيروهاي موسوم به «واكنش سريع‌» وارد خليج فارس شده بودند. حمله نظامي امريكا به طبس‌، دوهفته پس از آن صورت گرفت كه دولت اين كشور در اقدامي يكجانبه، روابط كشورش را با جمهوري اسلامي ايران قطع كرد.
نيروهاي امريكايي ـ 132 نظامي‌، 8 چرخبال و سه هواپيماي باربري هركولس 130 c-ـ پس از استقرار در طبس و قبل از حركت به تهران دچار حوادث مختلفي شدند و از ادامه مأموريت بازماندند. دستگاه هيدروليك يكي از چرخبال‌ها از كار افتاد، چرخبال ديگر بر اثر طوفان شن و عدم ديد كافي به هنگام جابجايي، با يكي از هواپيماهاي هركولس برخورد كرده و هر دو وسيله نقليه آتش گرفت و در نتيجه آن 8 تن از نظاميان در شعله‌هاي آتش سوختند.
منابع سياسي امريكا مدعي‌اند كه كاخ سفيد براي توقف عمليات‌، از سوي كرملين نيز تحت فشار بوده‌اند‌. ادعايي كه به نظر مي‌رسد با هدف كتمان شكست عمليات مطرح شده است. در تمام مراحل عمليات دلتا تنها 4 نفر در امريكا از انجام آن باخبر بودند: كارتر رئيس جمهور، هارولد براون وزير دفاع، هاميلتون جوردن مشاوركاخ سفيد و برژينسكي مشاور امنيت ملي‌. در ايران نيز عوامل ناشناخته‌اي در جريان اين عمليات بوده و با آن همكاري داشته‌اند.
به هرحال، درپي حادثه صحراي طبس و فرار باقي مانده هواپيماها و چرخبال‌هاي امريكايي به سوي ناو «نيميتس‌» جيمي كارتر رئيس جمهور امريكا شكست اين عمليات مداخله جويانه را اعلام كرد. پس از اين مداخله، كتابهاي بسياري در خارج از كشور انتشار يافت و اهداف پشت پرده امريكا در اين حمله ماجراجويانه و ناموفق وهمچنين ابعاد رسوايي كاخ سفيد را بر ملا ساخت.
علاوه بر اين، گزارشهاي مستند و مصور منابع خبري امريكا به ويژه روزنامه نيويورك تايمز و مجلات تايم و نيوزويك، همچنين مصاحبه هايي كه از قول فرماندهان نظامي امريكا درباره عمليات طبس در اين منابع منعكس شد، ابعاد مداخله جويانه تروريسم دولتي و نگاه متعرضانه كاخ سفيد عليه جمهوري اسلامي ايران را نشان مي‌داد. اين حادثه يكي از بزرگترين رسوايي‌هاي نظامي وسياسي كاخ سفيد در برابرانقلاب اسلامي ايران محسوب مي‌شود.
در پي شكست قطعي عمليات امريكا در طبس و بازگشت باقيمانده هواپيماهاي آن كشور يكي از چرخبال‌ها كه حاوي مداركي در مورد جزئيات عمليات بود، به دستور بني‌صدر بمباران شد. در همين بمباران بود كه محمد منتظر قائم، فرمانده سپاه پاسداران يزد به شهادت رسيد. به هرحال اين اقدام كاخ سفيد كه پس از بلوكه كردن دارائي‌هاي ايران در بانك‌هاي امريكا، تحريم اقتصادي ايران و اعلام قطع رابطه سياسي واشنگتن باجمهوري اسلامي ايران صورت گرفت‌، حلقه ديگري از اقدامات كاخ سفيد عليه جمهوري اسلامي ايران در سالهاي پس از پيروزي انقلاب بود كه به شكست انجاميد.
پس از اين حادثه، جاسوسان امريكايي در چند دسته به نقاط مختلف كشور برده شدند تا دسترسي به آنان ميسر نباشد. جاسوسان امريكايي بيش از 6 ماه پس از عمليات امريكا در طبس در اختيار دانشجويان پيرو خط امام بودند.

[LaDy Ds DeMoNa]

http://www.sajed.ir/pe/images/stories/tabas/tabas%20%2813%29.gifhttp://i16.tinypic.com/33fchv4.jpghttp://www.najafedu.org/Portals/0/Tabas1.jpg