روزهای هفته در ایران باستان [بایگانی] - سایت علمی نخبگان جوان

توجه ! این یک نسخه آرشیو شده میباشد و در این حالت شما عکسی را مشاهده نمیکنید برای مشاهده کامل متن و عکسها بر روی لینک مقابل کلیک کنید : روزهای هفته در ایران باستان

mahmoodmah

14th October 2013, 05:22 PM

هَفته یکایی از زمان برابر ۷ شبانه روز است.

هفته از گام‌های چهارگانه ماه قمری گرفته شده و امروزه در همه جوامع از آن به عنوان یک واحد زمان استفاده می‌شود.∗
در گاهشماری ایرانی هفته با شنبه شروع شده و با جمعه که روز تعطیل هفته‌است، پایان می‌پذیرد. امروز دوشنبه از روزهای هفته است.

محتویات

۱ نام روزهای هفته
۲ هفته در ایران باستان

۲.۱ نام روزهای هفته در ایران باستان

۳ روزهای هفته در زبانهای دیگر برگرفته از فرهنگ کهن ایران

۳.۱ زبان انگلیسی
۳.۲ زبان فرانسوی
۳.۳ زبان ایتالیایی
۳.۴ زبان اسپانیایی
۳.۵ زبانهایی دیگر

۴ منابع
۵ پانویس

نام روزهای هفته
نام‌های روزهای هفته در خاورمیانه و برخی زبان‌های پیرامونی:

فارسی
عربی
ترکی
ترکی آذربایجانی
پشتو
کردی کرمانجی
کردی سورانی
عبری
ارمنی
اردو
ایران باستان

شنبه
سبت
Cumartesi
Şənbə
شنبې
Şemî
شەممە
יום השבת
Շաբաթ
ہفتہ
کیوان شید

یک‌شنبه
أَحَد
Pazar
Bazar
یکشنبه
Yekşem
یەکشەممە
יום ראשון
Կիրակի
اتوار
مهرشید

دوشنبه
إثْنَان
Pazartesi
Bazar ertəsi
دوشنبه
Duşem
دووشەممە
יום שני
Երկուշաբթի
پیر
مه شید

سه‌شنبه
ثلاثاء
Salı
Çərşənbə axşamı
سې شنبه
Sêşem
سێشەممە
יום שלישי
Երեքշաբթի
منگل
بهرام شید

چهارشنبه
أربعاء
Çarşamba
Çərşənbə
چهارشنبه
Çarşem
چوارشەممە
יום רביעי
Չորեքշաբթի
بده
تیر شید

پنج‌شنبه
خمیس
Perşembe
Cümə axşamı
پنجشنبه
Pêncşem
پێنجشەممە
יום חמישי
Հինգշաբթի
جمعرات
اورمزد شید

جمعه/آدینه
الجمعة
Cuma
Cümə
جمعه
În
هەینی
יום שישי
Ուրբաթ
جمعہ
ناهید شید

نام‌های روزهای هفته در فارسی تاجیکی با فارسی یک‌سان است. این نام‌ها در تاجیکستان به خط سیریلیک این‌گونه نوشته می‌شود: Шанбе (شنبه)، Якшанбе (یک‌شنبه)، Душанбе (دوشنبه)، Сешанбе (سه‌شنبه)، Чоршанбе (چهارشنبه)، Панҷшанбе (پنج‌شنبه)، Ҷумъа (جمعه).

هفته در ایران باستان معروف است که ایرانیان باستان تقسیم‌بندی ماه به هفته نداشتند و هر روز ماه نام ویژه خودش را داشت. واژه شنبه از اصل سامی است و با سابات (Sabath) هم‌ریشه‌است.
کاربرد هفته اهمیت بسیاری در نظام گاهشماری دارد. اما عقیده‌ای که امروزه گسترده شده‌است مبنی بر این است که در ایران باستان از هفته استفاده نمی‌شده‌ است. البته آنها یک دلیلی دارند و آن هم این است که در متون پهلوی به وجود هفته اشاره‌ای نشده‌است و تنها از نامهای ویژه روزها استفاده شده‌است. تا اینجا می‌توان پذیرفت که در دربار دوره ساسانی از هفته استفاده نمی‌شده‌است. اما آن را نمی‌توان به همه دوره‌های ایران ربط داد.
اما دلایلی نیز مبتنی بر اینکه در ایران باستان از هفته استفاده می‌شده‌است، وجود دارد.
نخست اینکه، تعداد روزهای هفته که از اهله‌های هفت روزه ماه برگرفته شده‌است و چون گاهشماری قمری ساده‌ترین و ابتدایی‌ترین گاهشماری است و تشخیص گذر زمان از آن راه آسانتر است برخی از گروه‌ها وکشورها بدون آموختن از یکدیگر به آن پی برده‌اند.
در شاهنامه واژه‌های هفته و چهارشنبه بیش از ۱۲۰ بار از آن یاد شده‌است.

سـتاره شُـمَـر گفـت بـهرام را

کـه در چـارشـنبه مـزن کـام را

از آنجایی که شاهنامه را یکی از دلایل نگهداری زبان و فرهنگ پارسی میدانیم، بعید است که آفریننده بهترین شاهنامه ایران، ابوالقاسم فردوسی بدون هیچ دلیلی و از روی ناآگاهی از آن استفاده کرده باشد.
در بررسی‌های انجام شده در تقویم آفتابی کعبه زرتشت به سازوکار تعبیه‌شده برای تشخیص چهار هفته شهریور ماه (آخرین ماهِ سال هخامنشی) پی برده که جزئیات آن در کتاب «بناهای تقویمی و نجومی ایران» باز آمده‌است.
متون مانوی کاربرد گسترده هفته را تأیید می‌کند. البته در کتابهای یافت شده مانوی در تورفان و نیز در موگ‌تاگ از روزنگار پنجه‌ای نیز استفاده شده‌است. و همینطور در این کتابها از روزهای یکشنبه و دوشنبه با نام مهر روز/ خور روز و ماه روز یاد شد کرده‌است و این دو، روزهای روزه‌داری مانوی دانسته شده‌اند.و همچنین می‌دانیم که روز دوشنبه، روز مقدس و تعطیل مانویان بوده‌است.
و آخر اینکه در متون یافت شده چینی از نام روزهای هفته نام برده شده‌است. در یک متن نجومی کهن بودایی که در سال ۷۵۹ میلادی از سانسکریت به چینی بازگردانده شده‌است. و یانگ چینگ فنگ در سال ۷۶۴ میلادی حاشیه‌ای بر آن بازنوشته است؛ از نام روزهای هفته در زبان چینی و معادل آنها با روزهای هفته در فارسی میانه در دو نوع آن یاد کرده‌است: یوشمبت (روز تعطیل)، دوشمبت، سه‌شمبت، چرشمبت، پنج‌شمبت، شش‌شمبت، شمبت.
در همان متن، معادل سغدی این نام‌ها بدینگونه با مبدأ یکشنبه باز آمده‌است: مهر روز (خورشید)، ماه روز(مهشید)، بهرام روز(بهرام شید)، تیر روز(تیرشید)، اورمزد روز(برجیس شید)، ناهید روز(ناهیدشید) و جیان روز (کیوان روز یا کیوان شید).
همانگونه که دیده می‌شود این نام‌ها از نام هفت اختر سیار آسمان، یعنی خورشید و ماه و پنج ستاره روان (سیاره) شناخته‌شده آن زمان برگرفته شده‌است. این نام روزهای هفته ریشه در آیین کهن ایرانی مهرپرستی یا همان میترایی دارد. و شایان به ذکر است که با رسوخ فرهنگ و آیین ایرانی میتراییسم در اروپا و گروویدن افراد زیاد به این آیین و محبوبیت آن در ملل اروپایی، تا حدی که اواسط قرن پنجم میلادی آیین اغلب مردم مهرپرستی بوده‌است، باعث شد تا در دین مسیحیت و اغلب فرهنگ کشورها اثر بگذارد به طوریکه ما آن را در روزهای هفته نیز میبینیم.
نام روزهای هفته در آیین میترایی که وارد زبانهای اروپایی می‌شود: ۱) دوشنبه (مه شید) از خدای ماه یا مون که در زبان انگلیسی "Monday" می‌شود ودر زبان آلمانی مونتاک ۲) سه شنبه (بهرام شید) روز < تی ویس> که در انگلیسی "Tuesday" و در آلمانی دینزتاک ۳) چهار شنبه (تیر شید) روز ودین که در انگلیسی "Wednesday" و در آلمانی میتـــوخ ۴) پنج شنبه (برجیس شید) روز تور که در انگلیسی "Thursday"و در زبان آلـمانی در دونـــر یا دونرســــتاه ۵) آدینه (ناهید شید) روز اریر (خدای باروری) در انگلیسی "Friday" و در آلمانی فری تاک ۶) شنبه(کیوان شید) روز کیوان (ساتورن) در انگلیسی "Saturday" و در آلمانی سام تاگ ۷) یکشنبه (مهر شید) روز خورشید در انگلیسی "Sunday" و در آلمانی سون تاگ که توسط کنستانتین در سال ۳۲۱ میلادی روز خورشید (مهر) تعطیل هفتگی شد.
نام روزهای هفته در ایران باستان کیوان شید (شنبه)

کیوان شید (کیوان + شید) برگرفته از روز سیاره کیوان است. نخستین روز هفته به نام کیوان شید نام گذاری شده است. کیوان بعد از مشتری بزرگترین سیاره شمرده میشود . که 700 برابر زمین است. شید نیز به چم روز، نور و روشنایی است . از این رو روز نخست ایرانی حکایت از سیاره روشن و نورانی دارد.[۱]

مهر شید (یکشنبه)

مهرشید (مهر + شید) برگرفته از روز سیاره خورشید است. روز دوم از هفته مهر شید است که مهر آن به چم ( معنی) خورشید، دوستی و مهربانی است در پهلوی میتراست . مهربرگرفته شده از آئین هفت هزار ساله میترایی است .خورشید و ماه از تندیس های آیین میترایی بوده است که نشان از قدرت و پویایی جهان آفرینش داشته است. مهر همچنین ایزد عهد و پیمان است و در اوستا آمده است که هیچ چیز بر ایزد مهر پوشیده نخواهد بود . نامگذاری این روز به مهرشید حکایت از تعهدی است که بین مردمان باید برقرار باشد زیرا در ایران باستان پیمان شکنی و دروغ بزرگترین گناهان به حساب می آمده است . شید نیز به چم روز، نور و روشنایی می باشد.[۱]

مه شید (دوشنبه)

مه شید (مه + شید) برگرفته از روز سیاره ماه است. همچنین برگفته از آیین میترایی کهن ایرانی آمده است . خورشید و ماه از تندیس های آیین میترایی بوده است که نشان از قدرت و پویایی جهان آفرینش داشته است . سومین روز هفته در ایران باستان به نام این نماد خداوند نامگذاری شد و آنرا مه شید به چم ماه روشن و نورانی نام گذاشتند.[۱]

بهرام شید (سه شنبه)

بهرام شید (بهرام + شید) برگرفته از روز سیاره بهرام است. همچنین بهرام برگفته شده از ورهرام زبان پهلوی باستان است. بهرام ایزد پیروزی در ایران باستان شمرده می شده است و اندیشه نیاکان ما بر این بوده است که خداوند یکتا (اهورامزدا) نیروی هایش را برای اجرا در بین افراد بشر بین ایزدان (فرشتگان) خود تقسیم نموده است تا آنان آنرا برای مردمان پیاده کنند. از این رو بهرام ایزد پیروزی نامیده شده بوده است و چهارمین روز هفته به نام روز پیروزی روشنایی بر تاریکی و غلبه انسان بر بدی ها و اهریمن نام گذاری شده است.[۱]

تیر شید (چهارشنبه)

تیرشید (تیر + شید) برگرفته از روز سیاره تیر است. همچنین تیر برگرفته شده از تیشتر پهلوی است . نیاکان ما تیر را ایزدان و نگهبان باران نامگذاری نموده اند و اینگونه می پنداشته اند که اهورامزدا برای یاری رسانی به کشاورزان و جلوگیری از خشکسالی و باروری زمین و سبز و سالم و پاکیزه ماندن جهان به ایزد باران فرمان میداده است که به یاری مردمان برسد . در کل این روز به نام روز روشنایی باران و خواست پروردگار برای حفظ طبیعت نامگذاری شده است.[۱]

اورمزد شید (پنجشنبه)

اورمزد شید (اورمزد + شید) برگرفته از روز سیاره اورمزد است. همچنین اورمزد نام دیگری از دهها نام اهورامزدا است که همه حاکی از قدرت و توانایی پروردگار است . این نام از واژه های پهلوی ارمزد - هرمزد - اورمزد - هورمزد - اهورامزدا - مزدا گرفته شده است . از این رو پنجمین روز هفته به نام روز روشنایی خداوند نام گذاری شده است. از این رو این واژه هنوز به گونه ای دیگر در شبهای آدینه برقرار است و هنوز تصور مردمان ما بر این است که شبهای آدینه (جمعه) روز پیوند با خداوند و درگذشتگان است.[۱]

ناهید شید (آدینه) :

ناهیدشید (ناهید + شید) برگرفته از روز سیاره ناهید است. همچنین ناهید همان آنهیته یا آناهیتا است که به نام ایزد آب است. در اوستا آناهیتا به صورت دوشیزه ای بسیار زیبا - بالا بلند و اندامی تراشیده نگاشته شده است و نام دیگر ستاره ونوس نیز آناهیتا یا ناهید است .
در کل روز آدینه (جمعه) روز روشنایی آب و نماد بخشندگی و عنایت پروردگار نامگذاری شده است.[۱]

روزهای هفته در زبانهای دیگر برگرفته از فرهنگ کهن ایران
زبان انگلیسی روزهای هفته به زبان انگلیسی برگرفته از فرهنگ کهن ایران است، به این ترتیب که:[۲]

نام روز در ایران
نام روز در ایران باستان
برگرفته
انگلیسی
انگلیسی باستان
ترکیب
نام روز به انگلیسی
بیان

شنبه
کیوان شید (کیوان + شید)
کیوان
Saturn
Saeternesdaeg
Satur + day
[۳]Saturday
-

یک‌شنبه
مهرشید (مهر + شید)
مهر (خورشید)
Sun
Sunnandæg
Sun + day
[۴]Sunday
-

دوشنبه
مه شید (مه + شید)
مه (ماه)
Moon
Mōnandæg
Mon + day
[۵]Monday
-

سه‌شنبه
بهرام شید (بهرام + شید)
بهرام
Tues = [۶]Teiwaz => Mars
Tiwesdæg
Tues + day
[۷]Tuesday
تیر= Teiwaz

چهارشنبه
تیرشید (تیر + شید)
تیر
Wednes = [۸]Wōdanaz => Mercury
Wōdnesdæg
Wednes + day
[۹]Wednesday
-

پنج‌شنبه
اورمزد شید (اورمزد + شید)
اورمزد
Thurs = [۱۰]Thunor => Jupiter
Þūnresdæg
Thurs + day
[۱۱]Thursday
ثور= Thunor

جمعه/آدینه
ناهیدشید (ناهید + شید)
ناهید
Fri = [۱۲]Frige => Venus
Frīġedæġ

Fri + day
[۱۳]Friday
ونوس = Frige

زبان فرانسوی روزهای هفــته به زبان فرانسوی برگرفته از فرهنگ کهن ایران از راه زبان‌های رومی‌تبار است، و از آنجا که گاه‌شماری ایرانی پیشینهٔ بیشتری از گاه‌شماری رومی دارد گمان بر این است که گاه‌شماری رومی هم خود برگرفته از گاه‌شماری ایرانی باشد، به این ترتیب که:

نام روز در ایران
نام روز در ایران باستان
برگرفته
لاتین
ترکیب
نام روز به فرانسوی
بیان

شنبه
کیوان شید (کیوان + شید)
کیوان
Sambati dies / Dies Saturni
-
[۱۴]Samedi
پیوند مستقیم ندارد

یک‌شنبه
مهرشید (مهر + شید)
مهر
Dies Dominicus / Dies Solis
-
[۱۵]Dimanche
پیوند مستقیم ندارد: "روز پروردگار"

دوشنبه
مه شید (مه + شید)
مه
lunae dies
Lun + di
[۱۶]Lundi
روز ماه

سه‌شنبه
بهرام شید (بهرام + شید)
بهرام
Martis dies
Mar + di
[۱۷]Mardi
روز بهرام

چهارشنبه
تیرشید (تیر + شید)
تیر
Mercurii dies
Mercre + di
[۱۸]Mercredi
روز تیر

پنج‌شنبه
اورمزد شید (اورمزد + شید)
اورمزد
Jovis dies
Jeu + di
[۱۹]Jeudi
روز اورمز

جمعه/آدینه
ناهیدشید (ناهید + شید)
ناهید
Veneris dies
Vendre + di
[۲۰]Vendredi
روز ناهید

زبان ایتالیایی

روزهای هفــته به زبان ایتالیایی برگرفته از فرهنگ کهن ایران از راه زبان‌های رومی‌تبار است، و از آنجا که گاه‌شماری ایرانی پیشینهٔ بیشتری از گاه‌شماری رومی دارد گمان بر این است که گاه‌شماری رومی هم خود برگرفته از گاه‌شماری ایرانی باشد، به این ترتیب که:

نام روز در ایران
نام روز در ایران باستان
برگرفته
لاتین
ترکیب
نام روز به ایتالیایی
بیان

شنبه
کیوان شید (کیوان + شید)
کیوان
Sambati dies / Dies Saturni
-
[۲۱]Sabato
روز ساتورن (سیاره کیوان)

یک‌شنبه
مهرشید (مهر + شید)
مهر
Dies Dominicus / Dies Solis
-
[۲۲]Domenica
روز پروردگار (مهر یا میترا)

دوشنبه
مه شید (مه + شید)
مه
lunae dies
Lune + dì
[۲۳]Lunedì
روز ماه

سه‌شنبه
بهرام شید (بهرام + شید)
بهرام
Martis dies
Marte + dì
[۲۴]Martedì
روز بهرام

چهارشنبه
تیرشید (تیر + شید)
تیر
Mercurii dies
Mercole + dì
[۲۵]Mercoledì
روز تیر

پنج‌شنبه
اورمزد شید (اورمزد + شید)
اورمزد
Jovis dies
Giove + dì
[۲۶]Giovedì
روز اورمز

جمعه/آدینه
ناهیدشید (ناهید + شید)
ناهید
Veneris dies
Vener + dì
[۲۷]Venerdì
روز ناهید

زبان اسپانیایی
روزهای هفــته به زبان اسپانیایی برگرفته از فرهنگ کهن ایران از راه زبان‌های رومی‌تبار است، و از آنجا که گاه‌شماری ایرانی پیشینهٔ بیشتری از گاه‌شماری رومی دارد گمان بر این است که گاه‌شماری رومی هم خود برگرفته از گاه‌شماری ایرانی باشد، به این ترتیب که:

نام روز در ایران
نام روز در ایران باستان
برگرفته
لاتین
ترکیب
نام روز به اسپانیایی
بیان

شنبه
کیوان شید (کیوان + شید)
کیوان
Sambati dies / Dies Saturni
-
[۲۸]Sábado
پیوند مستقیم ندارد

یک‌شنبه

مهرشید (مهر + شید)

مهر
Dies Dominicus / Dies Solis
-
[۲۹]Domingo
روز پروردگار (مهر یا میترا)

دوشنبه
مه شید (مه + شید)
مه
lunae dies
Lune + s
[۳۰]Lunes
روز ماه

سه‌شنبه
بهرام شید (بهرام + شید)
بهرام
Martis dies
Marte + s
[۳۱]Martes
روز بهرام

چهارشنبه
تیرشید (تیر + شید)
تیر
Mercurii dies
Miércole + s
[۳۲]Miércoles
روز تیر

پنج‌شنبه
اورمزد شید (اورمزد + شید)
اورمزد
Jovis dies
Jueve + s
[۳۳]Jueves
روز اورمز

جمعه/آدینه
ناهیدشید (ناهید + شید)
ناهید

Veneris dies
Vierne + s
[۳۴]Viernes
روز ناهید

زبانهایی دیگر
به همین ترتیب در زبانهای دیگر دنیا همانطور که در زبانهای انگلیسی، فرانسوی، ایتالیایی، اسپانیایی گفته شد، روزهای هفته برگرفته از فرهنگ کهن ایران می باشد. در میان این زبانها میشود زبانهایی زیر را نام برد:

زبان آلمانی
زبان سوئدی
زبان دانمارکی
زبان فنلاندی
زبان رومانیایی
زبان گالیک اسکاتلندی

زبانهای دیگر در دنیا همین برگرفتگی را از فرهنگ ایرانی دارند که اینجا به آنان اشاره نشده است.
منابع

مرادی غیاث آبادی، رضا. نوروزنامه، پنجاه گفتار در پژوهش‌های ایرانی، ۱۳۸۶.

پانویس ^ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%81%D8%AA%D9%87#ref_.DB.B1) مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا، «Week (http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Week&oldid=63571226)»، ویکی‌پدیای انگلیسی، دانشنامه آزاد، (نسخه ۱۳ ژوئیه ۲۰۰۶).

↑ ۱٫۰ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%81%D8%AA%D9%87#cite_ref-.D9.86.D8.A7.D9.85_.D8.B1.D9.88.D8.B2.D9.87.D8.A7. DB.8C_.D9.87.D9.81.D8.AA.D9.87_.D8.AF.D8.B1_.D8.A7 .DB.8C.D8.B1.D8.A7.D9.86_.DA.A9.D9.87.D9.86_1-0) ۱٫۱ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%81%D8%AA%D9%87#cite_ref-.D9.86.D8.A7.D9.85_.D8.B1.D9.88.D8.B2.D9.87.D8.A7. DB.8C_.D9.87.D9.81.D8.AA.D9.87_.D8.AF.D8.B1_.D8.A7 .DB.8C.D8.B1.D8.A7.D9.86_.DA.A9.D9.87.D9.86_1-1) ۱٫۲ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%81%D8%AA%D9%87#cite_ref-.D9.86.D8.A7.D9.85_.D8.B1.D9.88.D8.B2.D9.87.D8.A7. DB.8C_.D9.87.D9.81.D8.AA.D9.87_.D8.AF.D8.B1_.D8.A7 .DB.8C.D8.B1.D8.A7.D9.86_.DA.A9.D9.87.D9.86_1-2) ۱٫۳ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%81%D8%AA%D9%87#cite_ref-.D9.86.D8.A7.D9.85_.D8.B1.D9.88.D8.B2.D9.87.D8.A7. DB.8C_.D9.87.D9.81.D8.AA.D9.87_.D8.AF.D8.B1_.D8.A7 .DB.8C.D8.B1.D8.A7.D9.86_.DA.A9.D9.87.D9.86_1-3) ۱٫۴ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%81%D8%AA%D9%87#cite_ref-.D9.86.D8.A7.D9.85_.D8.B1.D9.88.D8.B2.D9.87.D8.A7. DB.8C_.D9.87.D9.81.D8.AA.D9.87_.D8.AF.D8.B1_.D8.A7 .DB.8C.D8.B1.D8.A7.D9.86_.DA.A9.D9.87.D9.86_1-4) ۱٫۵ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%81%D8%AA%D9%87#cite_ref-.D9.86.D8.A7.D9.85_.D8.B1.D9.88.D8.B2.D9.87.D8.A7. DB.8C_.D9.87.D9.81.D8.AA.D9.87_.D8.AF.D8.B1_.D8.A7 .DB.8C.D8.B1.D8.A7.D9.86_.DA.A9.D9.87.D9.86_1-5) ۱٫۶ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%81%D8%AA%D9%87#cite_ref-.D9.86.D8.A7.D9.85_.D8.B1.D9.88.D8.B2.D9.87.D8.A7. DB.8C_.D9.87.D9.81.D8.AA.D9.87_.D8.AF.D8.B1_.D8.A7 .DB.8C.D8.B1.D8.A7.D9.86_.DA.A9.D9.87.D9.86_1-6) نام روزهای هفته در ایران کهن | خبرگزاری بین المللی آزادنگار (http://fa.azadnegar.com/mohamad90/news/22089.html)
↑ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%81%D8%AA%D9%87#cite_ref-2) نام روزهای هفته در ایران کهن | خبرگزاری بین المللی آزادنگار (http://fa.azadnegar.com/mohamad90/news/22089.html)
↑ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%81%D8%AA%D9%87#cite_ref-3) http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Saturday&oldid=469831409
↑ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%81%D8%AA%D9%87#cite_ref-4) http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Sunday&oldid=471243328
↑ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%81%D8%AA%D9%87#cite_ref-5) http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Monday&oldid=470187704
↑ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%81%D8%AA%D9%87#cite_ref-6) http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=T%C3%BDr&oldid=466893706
↑ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%81%D8%AA%D9%87#cite_ref-7) http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Tuesday&oldid=469944550
↑ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%81%D8%AA%D9%87#cite_ref-8) http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=W%C5%8Ddanaz&oldid=461325985
↑ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%81%D8%AA%D9%87#cite_ref-9) http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Wednesday&oldid=472030532
↑ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%81%D8%AA%D9%87#cite_ref-10) http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Thor&oldid=467978253
↑ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%81%D8%AA%D9%87#cite_ref-11) http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Thursday&oldid=469943024
↑ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%81%D8%AA%D9%87#cite_ref-12) http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Frijj%C5%8D&oldid=471605603
↑ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%81%D8%AA%D9%87#cite_ref-13) http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Friday&oldid=472035217
↑ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%81%D8%AA%D9%87#cite_ref-14) http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Samedi&oldid=74487757
↑ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%81%D8%AA%D9%87#cite_ref-15) http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dimanche&oldid=74488297
↑ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%81%D8%AA%D9%87#cite_ref-16) http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Lundi&oldid=74006793
↑ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%81%D8%AA%D9%87#cite_ref-17) http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mardi&oldid=74006654
↑ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%81%D8%AA%D9%87#cite_ref-18) http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mercredi&oldid=74059252
↑ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%81%D8%AA%D9%87#cite_ref-19) http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Jeudi&oldid=74006367
↑ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%81%D8%AA%D9%87#cite_ref-20) http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Vendredi&oldid=74488980
↑ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%81%D8%AA%D9%87#cite_ref-21) http://it.wikipedia.org/w/index.php?title=Sabato&oldid=46533285
↑ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%81%D8%AA%D9%87#cite_ref-22) http://it.wikipedia.org/w/index.php?title=Domenica&oldid=46533630
↑ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%81%D8%AA%D9%87#cite_ref-23) http://it.wikipedia.org/w/index.php?title=Luned%C3%AC&oldid=46218058
↑ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%81%D8%AA%D9%87#cite_ref-24) http://it.wikipedia.org/w/index.php?title=Marted%C3%AC&oldid=46217968
↑ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%81%D8%AA%D9%87#cite_ref-25) http://it.wikipedia.org/w/index.php?title=Mercoled%C3%AC&oldid=46253153
↑ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%81%D8%AA%D9%87#cite_ref-26) http://it.wikipedia.org/w/index.php?title=Gioved%C3%AC&oldid=46217786
↑ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%81%D8%AA%D9%87#cite_ref-27) http://it.wikipedia.org/w/index.php?title=Venerd%C3%AC&oldid=46533957
↑ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%81%D8%AA%D9%87#cite_ref-28) http://es.wikipedia.org/w/index.php?title=S%C3%A1bado&oldid=52600446
↑ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%81%D8%AA%D9%87#cite_ref-29) http://es.wikipedia.org/w/index.php?title=Domingo&oldid=53095422
↑ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%81%D8%AA%D9%87#cite_ref-30) http://es.wikipedia.org/w/index.php?title=Lunes&oldid=52779207
↑ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%81%D8%AA%D9%87#cite_ref-31) http://es.wikipedia.org/w/index.php?title=Martes&oldid=52859114
↑ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%81%D8%AA%D9%87#cite_ref-32) http://es.wikipedia.org/w/index.php?title=Mi%C3%A9rcoles&oldid=52810350
↑ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%81%D8%AA%D9%87#cite_ref-33) http://es.wikipedia.org/w/index.php?title=Jueves&oldid=52778875
↑ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%81%D8%AA%D9%87#cite_ref-34) http://es.wikipedia.org/w/index.php?title=Viernes&oldid=53095966

منبع (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%81%D8%AA%D9%87)