Isengard
14th April 2010, 11:34 PM
برگرفته از همشهری آنلاین
يادم مي‌آيد در دوران كودكي از صبح تا ظهر با برادران و بچه‌هاي فاميل در حياط و كوچه بازي كرده، هنگام گرسنگي خودمان را با نان و پنير، نان و ماست يا نان خالي و مثل اينها سير مي‌كرديم. ناهار و شام معمولاً آبگوشت بود يا آش و اگر مهماني بود يا بودجه، حوصله و وقت مادر اجازه مي‌داد، پلو خورشتي كه شادي را بر دل‌ها سرازير مي‌كرد. دور هم بر سر سفره مي‌نشستيم و منتظر بشقاب غذا و در چند دقيقه ظرف‌ها خالي و دوباره بازي شروع مي‌شد يا به اجبار پدر و مادر به بستر مي‌رفتيم به اميد پايان شب و شروع روزي پر از بازي ديگر، نه اصراري به خوردن بود و نه نازي براي نخوردن.
از آن روز، سال‌ها مي‌گذرد و امروز من و بچه‌هاي آن زمان هر كدام پدر يا مادري شده‌ايم با مشكلات و مسائلي كه هيچ‌گاه در كودكي تجربه نكرده‌ايم؛ بي‌حوصلگي، تنهايي، بي‌اشتهايي و بسياري رويكردهاي ديگر كه با فرزندانمان لمس مي‌كنيم. يكي از ابهاماتي كه اغلب والدين در عصر جديد با آن مواجهند امتناع كودكان از غذا خوردن است.
فقط گرسنگي، كودك را به سوي غذا نمي‌كشاند يا فقط سير بودن موجب دوري و پرهيز از غذا نمي‌شود، بلكه عوامل گوناگوني جدا از نيازهاي فيزيكي، باعث مي‌شود تا او غذا بخورد يا نخورد. وقتي والدين به‌خصوص مادران دور هم جمع مي‌شوند در مورد رسيدگي و توجه خود نسبت به فرزندانشان صحبت مي‌كنند.
گاهي اوقات براي نشان دادن خود و جلب توجه، اين ابراز‌ها جنبه اغراق به‌خود مي‌گيرد. بي‌اشتهايي اطفال و توصيه‌هاي ايمني ديگر والدين در اين ميان بسيار ديدني است. شايد بيشتر ما نوعي حساسيت غيرواقعي نسبت به اين قضيه نشان مي‌دهيم. بارها در مشاوره با مادران، پديده ذكر شده را تجربه كرده‌ام؛ مادراني كه از غذا نخوردن كودكشان ابراز نگراني مي‌كنند و داراي فرزنداني سالم، سرحال و گاهي با اضافه وزن هستند كه موقع ذكر اين اوصاف مي‌گويند «صورتش تپله نه باباي و... به انحاي مختلف سعي در قبولاندن وضعيت غيرطبيعي كودكشان دارند. اگر صادقانه فكر كنيم درگيري با مسئله فوق را مي‌توان در چند بخش خلاصه كرد:
الف) مادراني كه تنها يك فرزند دارند و به شكل غيرطبيعي همه حركات او را كنترل مي‌كنند، تغذيه برايشان اهميت خارق‌العاده‌اي دارد و با اصرار خسته‌كننده‌اي غذايي بيش از نياز و حجم بدني كودك را به او تحميل مي‌كنند و درصورت تمرد طفل ابراز نگراني‌ها شروع مي‌شود. اين روند، بي‌اشتهايي واقعي و تنفر از غذا را باعث مي‌شود و والد و كودك وارد سيكل معيوبي به نام اصرار و انكار مي‌شوند.
ب) مادراني كه دائم نگران وزن خود هستند، در صحبت‌ها تأكيد زيادي بر مد (به‌خصوص نزد دختران كوچك) و رژيم‌هاي غذايي متفاوت دارند و كودك دچار توهم، همزادپنداري و الگوگيري نامناسب و كاذب مي‌شود.
ج) مادراني كه فرزندشان را در هنگام غذا همراهي نمي‌كنند، شاغلند يا هميشه عجله دارند و سرپايي و با استرس طفل را سير مي‌كنند كه باز با مقاومت كودك روبه‌رو هستند.
د) كودكاني كه در خانواده‌هاي درگير، بي‌توجه و سرد رشد مي‌كنند دچار تنش‌هاي مختلف روحي هستند و براي جلب ترحم و توجه دچار بي‌اشتهايي مي‌شوند.
هـ) كودكاني كه براي گرفتن امتياز از والدين غذا نمي‌خورند.
و) كودكاني كه مشكلات فيزيكي خاصي دارند و بايد تحت درمان پزشكي قرار گيرند.
تا زماني كه فرزندتان سالم است، قد و وزن طبيعي دارد در مورد غذاي او نگران نباشيد، هر چه حساسيت شما بيشتر باشد و با او بحث كنيد، جنگ بيشتري به خاطر غذا نخوردن در مي‌گيرد. گاه همه ما دچار بي‌اشتهايي مي‌شويم. غذا خوردن در هنگام بي‌ميلي، متابوليسم كودك را دچار اختلال كرده، بي‌اشتهايي او را تشديد مي‌كند.
در ذيل به مواردي اشاره خواهم كرد كه با رعايت آن مطمئن باشيد اين درگيري فكري ختم به خير خواهد شد ولي قبل از آن لطفاً به آشپزخانه سري بزنيد و همه اسنك‌ها اعم از چيپس، پفك، آبنبات، شكلات، بيسكويت، كيك و امثال اينها را از خانه خارج كرده و ميوه و خشكبار، ميوه‌هاي خشك‌شده، لواشك‌هاي خانگي، پاپ كورن‌هاي مامان‌پز، برنجك و... را جايگزين كنيد. خوب حالا مي‌رويم سر اصل مطلب:
1- اگر شاغليد صبح نيم ساعت يا يك‌ربع زودتر از خواب برخيزيد. بعضي بچه‌ها تا مدتي بعد از بيداري گرسنه نيستند. بگذاريد كم كم بيدار شود، لباسش را بپوشد، كارتوني ببيند، پس از مدتي خود او ممكن است تمايل بيشتري به خوردن صبحانه نشان دهد.
2- كودك از خوردن غذا با ديگران لذت بيشتري مي‌برد حتماً هنگام صرف وعده‌هاي غذايي با او همراهي كنيد. سيني، ميز يا سفره قشنگي تهيه كنيد و با آرامش اين كار را به حركتي خوشايند همراه با شادي و لذت تبديل كنيد.
3- براي وعده‌هاي غذايي امكان انتخاب‌هاي بيشتري فراهم كنيد. گاهي حتي خوردن پلو از شب مانده با ماست براي كودك دلچسب‌تر از شير، نان، كره و عسل است.
4- بلافاصله بعد از صرف وعده اصلي، خوراكي‌هاي ميان وعده‌اي را كه دوست دارد در اختيارش قرار دهيد (بستني، لواشك، شيريني‌هاي خانگي و...).
5- امكان فعاليت بدني را برايش فراهم كنيد، رفتن به پارك، حياط منزل يا هر گونه حركت فيزيكي گرسنگي را تحريك مي‌كند. كودكي كه از صبح تا ظهر جلوي تلويزيون يا كامپيوتر بي‌تحرك نشسته، هرگز ميلي به غذا نخواهد داشت.
6- هرگز به اجبار، قول دادن جايزه و... او را وادار به خوردن نكنيد، اين كار به تشديد بي‌ميلي منجر خواهد شد.
7- از سرعت و شتاب زندگي بكاهيد و به او توجه و عشق بورزيد. گاهي كودك براي جلب توجه يا لجبازي از غذا خوردن امتناع مي‌كند. با ابراز علاقه بدون قيد و شرط، بستري از احساس امنيت و شادابي را برايش فراهم كنيد.
8- بعضي از خردسالان علاقه‌اي به سبزيجات، گوشت و مواردي از اين دست ندارند. صادقانه بينديشيد آيا اين تمردها، الگوبرداري از شما نيست ؟ آخرين باري كه مقدار زيادي سبزي، حبوبات يا گوشت خورده‌ايد را به ياد مي‌آوريد؟ نزد فرزندتان با به‌به و چه‌چه و شادي از موادي كه كمتر به آن علاقه‌مند هستند ميل كنيد.
9- از خواص مواد غذايي برايشان بگوييد. آگاهي داشتن از فوايد خوراكي‌ها در ترغيب كودك براي مصرف بيشتر اين گروه‌هاي غذايي ياري خواهد كرد.
10- اگر كودك دچار لجبازي و كشمكش با شماست، وارد بازي با او نشويد. نخوردن غذا در يك يا 2 وعده هيچ مشكلي ايجاد نمي‌كند، درصورت خودداري از غذا خوردن، بشقاب را برداريد و تا وعده بعدي به او خوراكي ندهيد، مطمئن باشيد از اين رويه خود منصرف خواهد شد.
11- درصورتي كه با رعايت موارد بالا مسئله حل نشد از پزشك متخصص مشورت بگيريد.
و در آخر كودكان با اندكي تفاوت جسماني دير يا زود بزرگ خواهند شد. با فراهم آوردن شرايط لازم، ايجاد همدلي، عشق و امنيت، روح آنان را سيراب كنيم و شادماني را تا دورها به آنان هديه دهيم؛ غذايي با ماندگاري طولاني.
يادم مي‌آيد در دوران كودكي از صبح تا ظهر با برادران و بچه‌هاي فاميل در حياط و كوچه بازي كرده، هنگام گرسنگي خودمان را با نان و پنير، نان و ماست يا نان خالي و مثل اينها سير مي‌كرديم. ناهار و شام معمولاً آبگوشت بود يا آش و اگر مهماني بود يا بودجه، حوصله و وقت مادر اجازه مي‌داد، پلو خورشتي كه شادي را بر دل‌ها سرازير مي‌كرد. دور هم بر سر سفره مي‌نشستيم و منتظر بشقاب غذا و در چند دقيقه ظرف‌ها خالي و دوباره بازي شروع مي‌شد يا به اجبار پدر و مادر به بستر مي‌رفتيم به اميد پايان شب و شروع روزي پر از بازي ديگر، نه اصراري به خوردن بود و نه نازي براي نخوردن.
از آن روز، سال‌ها مي‌گذرد و امروز من و بچه‌هاي آن زمان هر كدام پدر يا مادري شده‌ايم با مشكلات و مسائلي كه هيچ‌گاه در كودكي تجربه نكرده‌ايم؛ بي‌حوصلگي، تنهايي، بي‌اشتهايي و بسياري رويكردهاي ديگر كه با فرزندانمان لمس مي‌كنيم. يكي از ابهاماتي كه اغلب والدين در عصر جديد با آن مواجهند امتناع كودكان از غذا خوردن است.
فقط گرسنگي، كودك را به سوي غذا نمي‌كشاند يا فقط سير بودن موجب دوري و پرهيز از غذا نمي‌شود، بلكه عوامل گوناگوني جدا از نيازهاي فيزيكي، باعث مي‌شود تا او غذا بخورد يا نخورد. وقتي والدين به‌خصوص مادران دور هم جمع مي‌شوند در مورد رسيدگي و توجه خود نسبت به فرزندانشان صحبت مي‌كنند.
گاهي اوقات براي نشان دادن خود و جلب توجه، اين ابراز‌ها جنبه اغراق به‌خود مي‌گيرد. بي‌اشتهايي اطفال و توصيه‌هاي ايمني ديگر والدين در اين ميان بسيار ديدني است. شايد بيشتر ما نوعي حساسيت غيرواقعي نسبت به اين قضيه نشان مي‌دهيم. بارها در مشاوره با مادران، پديده ذكر شده را تجربه كرده‌ام؛ مادراني كه از غذا نخوردن كودكشان ابراز نگراني مي‌كنند و داراي فرزنداني سالم، سرحال و گاهي با اضافه وزن هستند كه موقع ذكر اين اوصاف مي‌گويند «صورتش تپله نه باباي و... به انحاي مختلف سعي در قبولاندن وضعيت غيرطبيعي كودكشان دارند. اگر صادقانه فكر كنيم درگيري با مسئله فوق را مي‌توان در چند بخش خلاصه كرد:
الف) مادراني كه تنها يك فرزند دارند و به شكل غيرطبيعي همه حركات او را كنترل مي‌كنند، تغذيه برايشان اهميت خارق‌العاده‌اي دارد و با اصرار خسته‌كننده‌اي غذايي بيش از نياز و حجم بدني كودك را به او تحميل مي‌كنند و درصورت تمرد طفل ابراز نگراني‌ها شروع مي‌شود. اين روند، بي‌اشتهايي واقعي و تنفر از غذا را باعث مي‌شود و والد و كودك وارد سيكل معيوبي به نام اصرار و انكار مي‌شوند.
ب) مادراني كه دائم نگران وزن خود هستند، در صحبت‌ها تأكيد زيادي بر مد (به‌خصوص نزد دختران كوچك) و رژيم‌هاي غذايي متفاوت دارند و كودك دچار توهم، همزادپنداري و الگوگيري نامناسب و كاذب مي‌شود.
ج) مادراني كه فرزندشان را در هنگام غذا همراهي نمي‌كنند، شاغلند يا هميشه عجله دارند و سرپايي و با استرس طفل را سير مي‌كنند كه باز با مقاومت كودك روبه‌رو هستند.
د) كودكاني كه در خانواده‌هاي درگير، بي‌توجه و سرد رشد مي‌كنند دچار تنش‌هاي مختلف روحي هستند و براي جلب ترحم و توجه دچار بي‌اشتهايي مي‌شوند.
هـ) كودكاني كه براي گرفتن امتياز از والدين غذا نمي‌خورند.
و) كودكاني كه مشكلات فيزيكي خاصي دارند و بايد تحت درمان پزشكي قرار گيرند.
تا زماني كه فرزندتان سالم است، قد و وزن طبيعي دارد در مورد غذاي او نگران نباشيد، هر چه حساسيت شما بيشتر باشد و با او بحث كنيد، جنگ بيشتري به خاطر غذا نخوردن در مي‌گيرد. گاه همه ما دچار بي‌اشتهايي مي‌شويم. غذا خوردن در هنگام بي‌ميلي، متابوليسم كودك را دچار اختلال كرده، بي‌اشتهايي او را تشديد مي‌كند.
در ذيل به مواردي اشاره خواهم كرد كه با رعايت آن مطمئن باشيد اين درگيري فكري ختم به خير خواهد شد ولي قبل از آن لطفاً به آشپزخانه سري بزنيد و همه اسنك‌ها اعم از چيپس، پفك، آبنبات، شكلات، بيسكويت، كيك و امثال اينها را از خانه خارج كرده و ميوه و خشكبار، ميوه‌هاي خشك‌شده، لواشك‌هاي خانگي، پاپ كورن‌هاي مامان‌پز، برنجك و... را جايگزين كنيد. خوب حالا مي‌رويم سر اصل مطلب:
1- اگر شاغليد صبح نيم ساعت يا يك‌ربع زودتر از خواب برخيزيد. بعضي بچه‌ها تا مدتي بعد از بيداري گرسنه نيستند. بگذاريد كم كم بيدار شود، لباسش را بپوشد، كارتوني ببيند، پس از مدتي خود او ممكن است تمايل بيشتري به خوردن صبحانه نشان دهد.
2- كودك از خوردن غذا با ديگران لذت بيشتري مي‌برد حتماً هنگام صرف وعده‌هاي غذايي با او همراهي كنيد. سيني، ميز يا سفره قشنگي تهيه كنيد و با آرامش اين كار را به حركتي خوشايند همراه با شادي و لذت تبديل كنيد.
3- براي وعده‌هاي غذايي امكان انتخاب‌هاي بيشتري فراهم كنيد. گاهي حتي خوردن پلو از شب مانده با ماست براي كودك دلچسب‌تر از شير، نان، كره و عسل است.
4- بلافاصله بعد از صرف وعده اصلي، خوراكي‌هاي ميان وعده‌اي را كه دوست دارد در اختيارش قرار دهيد (بستني، لواشك، شيريني‌هاي خانگي و...).
5- امكان فعاليت بدني را برايش فراهم كنيد، رفتن به پارك، حياط منزل يا هر گونه حركت فيزيكي گرسنگي را تحريك مي‌كند. كودكي كه از صبح تا ظهر جلوي تلويزيون يا كامپيوتر بي‌تحرك نشسته، هرگز ميلي به غذا نخواهد داشت.
6- هرگز به اجبار، قول دادن جايزه و... او را وادار به خوردن نكنيد، اين كار به تشديد بي‌ميلي منجر خواهد شد.
7- از سرعت و شتاب زندگي بكاهيد و به او توجه و عشق بورزيد. گاهي كودك براي جلب توجه يا لجبازي از غذا خوردن امتناع مي‌كند. با ابراز علاقه بدون قيد و شرط، بستري از احساس امنيت و شادابي را برايش فراهم كنيد.
8- بعضي از خردسالان علاقه‌اي به سبزيجات، گوشت و مواردي از اين دست ندارند. صادقانه بينديشيد آيا اين تمردها، الگوبرداري از شما نيست ؟ آخرين باري كه مقدار زيادي سبزي، حبوبات يا گوشت خورده‌ايد را به ياد مي‌آوريد؟ نزد فرزندتان با به‌به و چه‌چه و شادي از موادي كه كمتر به آن علاقه‌مند هستند ميل كنيد.
9- از خواص مواد غذايي برايشان بگوييد. آگاهي داشتن از فوايد خوراكي‌ها در ترغيب كودك براي مصرف بيشتر اين گروه‌هاي غذايي ياري خواهد كرد.
10- اگر كودك دچار لجبازي و كشمكش با شماست، وارد بازي با او نشويد. نخوردن غذا در يك يا 2 وعده هيچ مشكلي ايجاد نمي‌كند، درصورت خودداري از غذا خوردن، بشقاب را برداريد و تا وعده بعدي به او خوراكي ندهيد، مطمئن باشيد از اين رويه خود منصرف خواهد شد.
11- درصورتي كه با رعايت موارد بالا مسئله حل نشد از پزشك متخصص مشورت بگيريد.
و در آخر كودكان با اندكي تفاوت جسماني دير يا زود بزرگ خواهند شد. با فراهم آوردن شرايط لازم، ايجاد همدلي، عشق و امنيت، روح آنان را سيراب كنيم و شادماني را تا دورها به آنان هديه دهيم؛ غذايي با ماندگاري طولاني.