آبجی
27th March 2010, 06:00 PM
اسکرینسیورها از نظر بیشتر مردم یک پنجره POP UP هستند که پس از مدتی که کامپیوتر بدون استفاده می‌ماند روی صفحه‌نمایش ظاهر می‌شوند. POP UPها پنجره‌های تبلیغاتی کوچکی هستند که به طور معمول به شکل ناگهانی در سایت‌ها نمایش داده می‌شوند. در حالت استفاده از کامپیوتر نیز اسکرین‌سیور پس از مدت زمان مشخصی فعال می‌شود. این POP Upها می‌توانند به سادگی یک صفحه خالی، یک برنامه خاص مانند SETI@home یا به پیچیدگی گروهی از رشته‌های رقصنده باشند. اما سوال این است که یک اسکرین سرور چیست؟ هدف استفاده از اسکرینسیورها چیست؟ یک اسکرین‌سیور چگونه آغاز به کار می‌کند؟ در این مقاله فارغ از زیبایی‌‌های بصری و از دیدگاهی دیگر اسکرینسیورها را بررسی می‌کنیم.
● اسکرین‌سیور چیست؟
اسکرین‌سیور یک فایل اجرایی است که قابلیت تغییر از فرمت exe به scr را دارد. همان‌طور که می‌دانید پسوند فایل‌ها مشخص می‌کند که کامپیوتر با چه نوع فایلی سر و کار دارد. برای مثال، windows.exe یک برنامه کاربردی پردازش لغت است که به وسیله کامپیوتر بارگذاری می‌شود. این در حالی است که Article.doc یک فایل متنی به شمار می‌رود که در برنامه‌های کاربردی پردازش لغت Microsoft Word ویندوز بارگذاری می‌شود.
فایل اجرایی، فایلی است که سیستم‌عامل آن را به عنوان یک برنامه شناسایی می‌کند. فایل‌های exe یا scr بدون نیاز به فایل‌های دیگر اجرا می‌شوند یا در صورت نیاز به فایل دیگر انتظار می‌رود که کامپیوتر فایل مورد نیاز را شناسایی و به کاربر اعلام کند. بنابراین اسکرینسیورها یک نوع برنامه هستند.
با قرار دادن یک اسکرین‌سیور روی ویندوز و دادن پسوند scr به فایل آن، کامپیوتر تشخیص می‌دهد که باید با این فایل مانند یک اسکرین‌سیور رفتار کند و آن را در گزینه‌های Properties ویندوز جای دهد. اسکرینسیورها را می‌توان به چندین روش مختلف برنامه‌ریزی کرد که در زیر به چند مورد اشاره می‌کنیم:
۱) ارایه یک صفحه مشکی
۲) استفاده از گرافیک‌های برداری برای رسم طرح‌های مختلف
۳) بارگذاری و نمایش یک تصویر یا گروه خاصی از تصاویر
۴) نمایش خطوط خاصی از متن
۵) نمایش یک یا مجموعه‌ای از انیمیشن‌ها
۶) نمایش ترتیبی ویدیو‌ها
۷) پخش موزیک و افکت‌های صوتی مختلف
۸) نمایش اطلاعات از یک وب‌سایت یا برنامه
بیشتر اسکرینسیورها ترکیبی از موارد مذکور هستند. علاوه بر اسکرین‌سیور‌های slide show (ساخت اسلاید با استفاده از تصاویر) که به صورت ترتیبی نمایش داده می‌شوند بیشتر آن‌ها یک تکه از متن یا انیمیشن را در اطراف صفحه‌نمایش حرکت می‌دهند.
● اسکرین سیور‌ها به چه درد می‌خورند؟
اسکرین‌سیور برای حفاظت از مانیتورها و جلوگیری از سوختن فسفر‌ها استفاده می‌شدند. فسفر‌ها برای ساخت پیکسل‌ها در صفحه‌نمایش کاربرد داشتند و اگر با یک مقیاس یکسان در یک بازه زمانی طولانی می‌درخشیدند منجر به تغییر رنگ سطح شیشه‌ای مانیتور می‌شدند. در مانیتور‌های ابتدایی CRT خصوصا در نوع تک‌رنگ اگر یک تصویر یکسان برای مدت طولانی نمایش داده می‌شد چنین مشکلاتی را در مانیتور به وجود می‌آورد. با پیشرفت تکنولوژی و ظهور مانیتور‌های صرفه‌جو نیاز به اسکرینسیورها برطرف شد اما هنوز هم به دلایل مختلف کاربران از اسکرین سیور‌ها استفاده می‌کنند. از جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
▪ سرگرمی: تماشای رشته‌های رقصنده همراه با موزیک مورد علاقه، خالی از لطف نخواهد بود.
▪ امنیت: قرار دادن اسکرین‌سیور با پسورد، محافظی مطمئن برای کاربر است و هنگام ترک کامپیوتر دیگر نگرانی از بابت لو رفتن اطلاعات شخصی وجود نخواهد داشت.
▪ ظاهر یکنواخت: بسیاری از شرکت‌ها به منظور ایجاد محیطی زیبا و متحد از کاربران می‌خواهند اسکرین‌سیور‌های یکسانی را روی کامپیوتر خود قرار دهند.
▪ آگهی: بسیاری از شرکت‌ها و بخش‌های تجاری از اسکرینسیورها به عنوان ابزاری برای تبلیغات استفاده می‌کنند.
▪ اطلاعات: بسیاری از اسکرینسیورها اطلاعات به‌روز و پویایی را ارایه می‌دهند. این نوع اسکرینسیورها می‌توانند چرخه‌ای از سوالات ساده، ابتدایی و ناچیز یا اطلاعات پیشرفته و جدید از یک سایت باشند.
▪ محاسبات توزیع‌شده: نوع دیگری از اسکرینسیورها وجود دارند که در زمان عدم استفاده از کامپیوتر به پردازش اطلاعات از منابع دیگر می‌پردازند. یک مثال خوب برای این نوع اسکرینسیورها، Seti@home نام دارد که در حال حاضر استفاده از آن میان هزاران کاربر رایج است.
اسکرین‌سیور‌های Seti@home خطی از طیف‌های رادیویی را نمایش می‌دهند و اطلاعات دریافتی از سیگنال‌های رادیویی سرور SETI را پردازش می‌کنند. SETI مخفف واژه Search For Terrestrial Intelligence به معنای جست‌وجو برای هوش فرا زمینی است. با استفاده از توان پردازشی چندین کامپیوتر، SETI زمان کمتری را جهت وارسی کردن سیگنال‌های دریافتی از تلسکوپ‌های رادیویی صرف می‌کند.
● گام به گام
در این‌جا به فرآیند عملکرد اسکرینسیورها در ویندوز ۹۵ و ۹۸ می‌پردازیم. اگرچه در کامپیوتر‌های دیگر ممکن است فرمان‌های سیستم یا جزئیات فرق داشته باشند اما اساس این فرآیند برای تمامی آن‌ها یکسان است. ویندوز برای اینکه بفهمد آیا می‌تواند اسکرین‌سیور را اجرا کند یا نه پیامی را به APPهای پیش‌زمینه می‌فرستد. این فرمان از APP می‌پرسد که "آیا می‌توانم اسکرین‌سیور را آغاز کنم؟" برنامه‌های غیرویندوزی این فرمان را نمی‌فهمند و در نتیجه پاسخی نیز نخواهد داد. یک CBT application این فرمان را درک می‌کند اما پاسخ آن منفی خواهد بود. اما پاسخ تمامی APPهای دیگر به این فرمان باید مثبت باشد. پس از آن ویندوز به خط SCRNSAVE>EXE در فایل System.ini می‌رود و جست‌وجو می‌کند که آیا اسکرین‌سیوری انتخاب شده است یا نه؟
اگر انتخاب نشده باشد فرمان اجرای اسکرین‌سیور را رد می‌کند. اما اگر نام فایل در فهرست باشد تلاش برای بارگذاری آن آغاز می‌شود. تا زمانی که فایل در فهرست اسکرینسیورها قرار دارد و ورودی از کیبرد یا ماوس دریافت نشود اسکرین‌سیور همچنان فعال خواهد بود. بیشتر اسکرینسیورها با دریافت ورودی تمام می‌شوند اما می‌توان آن‌ها را طوری تنظیم کرد که فقط با وارد کردن چند کلید خاص غیرفعال شوند.
زمانی که ویندوز، ورودی کیبرد یا ماوس را دریافت کند متوجه می‌شود که باید اسکرین‌سیور را خاموش کند اما پیش از آن چک می‌کند که آیا گزینه حفاظت از پسورد روشن است یا خیر؟ در صورت روشن بودن فقط پس از وارد کردن نام کاربری و پسورد صحیح، اسکرین‌سیور قطع خواهد شد. با وجود فراهم آوردن امکانات امنیتی فراوان در این نوع اسکرین‌سرور‌ها به یاد داشته باشید که آن‌ها را از منابع معتبر دریافت کنید. هکر‌ها می‌توانند اسکرین‌هایی را طراحی کنند که با استفاده از نقطه ضعف‌هایی در امنیت سیستم پسورد را بدزدند.
● راه‌های گوناگون تهیه اسکرین سیور
▪ استفاده از یکی از اسکرین‌سیور‌های استاندارد ویندوز
▪ خریداری مجموعه‌های اسکرین‌سیور
▪ دانلود یکی از هزاران اسکرین‌سیور‌های رایگان در اینترنت
▪ استفاده از برنامه‌های مخصوص برای طراحی اسکرین‌سیور‌های شخصی
▪ ایجاد اسکرین‌سیور از طریق نوشتن کد‌های واقعی
در چندین سال گذشته استفاده از مجموعه اسکرین‌سیور‌های تجاری بسیار محبوب بوده اما رشد اینترنت منجر به دسترسی آسان‌تر، متنوع‌تر و دریافت اسکرین‌سیور‌های رایگان شده است. برنامه‌هایی مانند Screen Saver Builder به کاربران امکان ترکیب تصاویر، انیمیشن‌ها، افزودن موزیک و ایجاد یک اسکرین‌سیور شخصی را می‌دهند. اگر برنامه‌نویس هستید منابع آنلاین بیشماری نیز وجود دارد که اطلاعات فنی و کد‌های منبع را برای نوشتن برنامه یک اسکرین‌سیور در اختیار شما قرار می‌دهد. وقتی اسکرین سیور خود را ساختید سایت‌های بیشماری نیز وجود دارد که می‌توانید برنامه خود را آپلود و آن را با مردم دنیا به اشتراک بگذارید.
● اسکرین‌سیور چیست؟
اسکرین‌سیور یک فایل اجرایی است که قابلیت تغییر از فرمت exe به scr را دارد. همان‌طور که می‌دانید پسوند فایل‌ها مشخص می‌کند که کامپیوتر با چه نوع فایلی سر و کار دارد. برای مثال، windows.exe یک برنامه کاربردی پردازش لغت است که به وسیله کامپیوتر بارگذاری می‌شود. این در حالی است که Article.doc یک فایل متنی به شمار می‌رود که در برنامه‌های کاربردی پردازش لغت Microsoft Word ویندوز بارگذاری می‌شود.
فایل اجرایی، فایلی است که سیستم‌عامل آن را به عنوان یک برنامه شناسایی می‌کند. فایل‌های exe یا scr بدون نیاز به فایل‌های دیگر اجرا می‌شوند یا در صورت نیاز به فایل دیگر انتظار می‌رود که کامپیوتر فایل مورد نیاز را شناسایی و به کاربر اعلام کند. بنابراین اسکرینسیورها یک نوع برنامه هستند.
با قرار دادن یک اسکرین‌سیور روی ویندوز و دادن پسوند scr به فایل آن، کامپیوتر تشخیص می‌دهد که باید با این فایل مانند یک اسکرین‌سیور رفتار کند و آن را در گزینه‌های Properties ویندوز جای دهد. اسکرینسیورها را می‌توان به چندین روش مختلف برنامه‌ریزی کرد که در زیر به چند مورد اشاره می‌کنیم:
۱) ارایه یک صفحه مشکی
۲) استفاده از گرافیک‌های برداری برای رسم طرح‌های مختلف
۳) بارگذاری و نمایش یک تصویر یا گروه خاصی از تصاویر
۴) نمایش خطوط خاصی از متن
۵) نمایش یک یا مجموعه‌ای از انیمیشن‌ها
۶) نمایش ترتیبی ویدیو‌ها
۷) پخش موزیک و افکت‌های صوتی مختلف
۸) نمایش اطلاعات از یک وب‌سایت یا برنامه
بیشتر اسکرینسیورها ترکیبی از موارد مذکور هستند. علاوه بر اسکرین‌سیور‌های slide show (ساخت اسلاید با استفاده از تصاویر) که به صورت ترتیبی نمایش داده می‌شوند بیشتر آن‌ها یک تکه از متن یا انیمیشن را در اطراف صفحه‌نمایش حرکت می‌دهند.
● اسکرین سیور‌ها به چه درد می‌خورند؟
اسکرین‌سیور برای حفاظت از مانیتورها و جلوگیری از سوختن فسفر‌ها استفاده می‌شدند. فسفر‌ها برای ساخت پیکسل‌ها در صفحه‌نمایش کاربرد داشتند و اگر با یک مقیاس یکسان در یک بازه زمانی طولانی می‌درخشیدند منجر به تغییر رنگ سطح شیشه‌ای مانیتور می‌شدند. در مانیتور‌های ابتدایی CRT خصوصا در نوع تک‌رنگ اگر یک تصویر یکسان برای مدت طولانی نمایش داده می‌شد چنین مشکلاتی را در مانیتور به وجود می‌آورد. با پیشرفت تکنولوژی و ظهور مانیتور‌های صرفه‌جو نیاز به اسکرینسیورها برطرف شد اما هنوز هم به دلایل مختلف کاربران از اسکرین سیور‌ها استفاده می‌کنند. از جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
▪ سرگرمی: تماشای رشته‌های رقصنده همراه با موزیک مورد علاقه، خالی از لطف نخواهد بود.
▪ امنیت: قرار دادن اسکرین‌سیور با پسورد، محافظی مطمئن برای کاربر است و هنگام ترک کامپیوتر دیگر نگرانی از بابت لو رفتن اطلاعات شخصی وجود نخواهد داشت.
▪ ظاهر یکنواخت: بسیاری از شرکت‌ها به منظور ایجاد محیطی زیبا و متحد از کاربران می‌خواهند اسکرین‌سیور‌های یکسانی را روی کامپیوتر خود قرار دهند.
▪ آگهی: بسیاری از شرکت‌ها و بخش‌های تجاری از اسکرینسیورها به عنوان ابزاری برای تبلیغات استفاده می‌کنند.
▪ اطلاعات: بسیاری از اسکرینسیورها اطلاعات به‌روز و پویایی را ارایه می‌دهند. این نوع اسکرینسیورها می‌توانند چرخه‌ای از سوالات ساده، ابتدایی و ناچیز یا اطلاعات پیشرفته و جدید از یک سایت باشند.
▪ محاسبات توزیع‌شده: نوع دیگری از اسکرینسیورها وجود دارند که در زمان عدم استفاده از کامپیوتر به پردازش اطلاعات از منابع دیگر می‌پردازند. یک مثال خوب برای این نوع اسکرینسیورها، Seti@home نام دارد که در حال حاضر استفاده از آن میان هزاران کاربر رایج است.
اسکرین‌سیور‌های Seti@home خطی از طیف‌های رادیویی را نمایش می‌دهند و اطلاعات دریافتی از سیگنال‌های رادیویی سرور SETI را پردازش می‌کنند. SETI مخفف واژه Search For Terrestrial Intelligence به معنای جست‌وجو برای هوش فرا زمینی است. با استفاده از توان پردازشی چندین کامپیوتر، SETI زمان کمتری را جهت وارسی کردن سیگنال‌های دریافتی از تلسکوپ‌های رادیویی صرف می‌کند.
● گام به گام
در این‌جا به فرآیند عملکرد اسکرینسیورها در ویندوز ۹۵ و ۹۸ می‌پردازیم. اگرچه در کامپیوتر‌های دیگر ممکن است فرمان‌های سیستم یا جزئیات فرق داشته باشند اما اساس این فرآیند برای تمامی آن‌ها یکسان است. ویندوز برای اینکه بفهمد آیا می‌تواند اسکرین‌سیور را اجرا کند یا نه پیامی را به APPهای پیش‌زمینه می‌فرستد. این فرمان از APP می‌پرسد که "آیا می‌توانم اسکرین‌سیور را آغاز کنم؟" برنامه‌های غیرویندوزی این فرمان را نمی‌فهمند و در نتیجه پاسخی نیز نخواهد داد. یک CBT application این فرمان را درک می‌کند اما پاسخ آن منفی خواهد بود. اما پاسخ تمامی APPهای دیگر به این فرمان باید مثبت باشد. پس از آن ویندوز به خط SCRNSAVE>EXE در فایل System.ini می‌رود و جست‌وجو می‌کند که آیا اسکرین‌سیوری انتخاب شده است یا نه؟
اگر انتخاب نشده باشد فرمان اجرای اسکرین‌سیور را رد می‌کند. اما اگر نام فایل در فهرست باشد تلاش برای بارگذاری آن آغاز می‌شود. تا زمانی که فایل در فهرست اسکرینسیورها قرار دارد و ورودی از کیبرد یا ماوس دریافت نشود اسکرین‌سیور همچنان فعال خواهد بود. بیشتر اسکرینسیورها با دریافت ورودی تمام می‌شوند اما می‌توان آن‌ها را طوری تنظیم کرد که فقط با وارد کردن چند کلید خاص غیرفعال شوند.
زمانی که ویندوز، ورودی کیبرد یا ماوس را دریافت کند متوجه می‌شود که باید اسکرین‌سیور را خاموش کند اما پیش از آن چک می‌کند که آیا گزینه حفاظت از پسورد روشن است یا خیر؟ در صورت روشن بودن فقط پس از وارد کردن نام کاربری و پسورد صحیح، اسکرین‌سیور قطع خواهد شد. با وجود فراهم آوردن امکانات امنیتی فراوان در این نوع اسکرین‌سرور‌ها به یاد داشته باشید که آن‌ها را از منابع معتبر دریافت کنید. هکر‌ها می‌توانند اسکرین‌هایی را طراحی کنند که با استفاده از نقطه ضعف‌هایی در امنیت سیستم پسورد را بدزدند.
● راه‌های گوناگون تهیه اسکرین سیور
▪ استفاده از یکی از اسکرین‌سیور‌های استاندارد ویندوز
▪ خریداری مجموعه‌های اسکرین‌سیور
▪ دانلود یکی از هزاران اسکرین‌سیور‌های رایگان در اینترنت
▪ استفاده از برنامه‌های مخصوص برای طراحی اسکرین‌سیور‌های شخصی
▪ ایجاد اسکرین‌سیور از طریق نوشتن کد‌های واقعی
در چندین سال گذشته استفاده از مجموعه اسکرین‌سیور‌های تجاری بسیار محبوب بوده اما رشد اینترنت منجر به دسترسی آسان‌تر، متنوع‌تر و دریافت اسکرین‌سیور‌های رایگان شده است. برنامه‌هایی مانند Screen Saver Builder به کاربران امکان ترکیب تصاویر، انیمیشن‌ها، افزودن موزیک و ایجاد یک اسکرین‌سیور شخصی را می‌دهند. اگر برنامه‌نویس هستید منابع آنلاین بیشماری نیز وجود دارد که اطلاعات فنی و کد‌های منبع را برای نوشتن برنامه یک اسکرین‌سیور در اختیار شما قرار می‌دهد. وقتی اسکرین سیور خود را ساختید سایت‌های بیشماری نیز وجود دارد که می‌توانید برنامه خود را آپلود و آن را با مردم دنیا به اشتراک بگذارید.