آبجی
22nd March 2010, 09:34 PM
برای غذا قديمي‌ترين ظروف سفالي كه باستان شناسان موفق به يافتن آنها شده‌اند، مربوط به هزاره دهم پيش از ميلاد و از محدوده بين‌النهرين است. اين مسئله نشان مي‌دهد كه وقتي انسان‌هاي اوليه از خوردن غذا در ظرف سنگي و چوبي به تنگ آمدند، به سفال روي آوردند.
قديمي‌ترين ظرف سفال ايراني نيز مربوط به 8 هزار سال پيش از ميلاد است كه در روستاي گنج‌دره در حوالي كرمانشاه پيدا شده‌است. به هر حال ظروف سفالي را مي‌توان قديمي‌ترين ظروف غذاخوري ناميد كه البته اين قدمت باعث فراموشي آنها نشده است و هنوز هم به دو شكل سنتي سفال و سراميك استفاده مي‌شوند.
ظروف سراميکي:
سفالي كه لعاب مي‌خورد و مجدداً پخته مي‌شود به سراميك تبديل مي‌شود.
امروزه ظروف سراميكي معمولاً به عنوان ظروف غذاخوري استفاده مي‌شوند و ظروف سفالي بيشتر جنبه تزئيني دارند، چون سفال اگر لعاب نداشته باشد چربي و رطوبت را پس مي‌دهد.
تهيه ظروف سراميکي:
براي تهيه اين ظروف معمولاً از خاك كائولن به عنوان ماده اوليه به همراه مقداري كاه و شن به عنوان چسب استفاده مي‌شود. اين مواد با آب مخلوط مي‌شوند و گل حاصل به شكل ظرف مورد نظر در مي‌آيد و سپس در كوره‌اي با حرارت حدود 800 درجه به مدت 8 ساعت عمليات پخت صورت مي‌گيرد. سپس كوره خاموش مي‌شود و ظروف شب تا صبح همانجا مي‌مانند و به آرامي خنك مي‌شوند. بعد از اين مرحله با كمك اكسيدهاي رنگي فلزات آهن و آلومينيوم و مس و سرب، لعاب بر روي ظرف قرار مي‌گيرد و مجدداً عمليات پخت تكرار مي‌شود. ظرفي كه به اين ترتيب تهيه شده است، چون در درجه حرارت 800 درجه پخته شده، توان تحمل حرارت بالايي دارد، به طوري كه بعضي از ظروف سراميك را مي‌توان در ماكروفر استفاده كرد. همچنين اين ظروف تحمل شعله ملايم را نيز دارند.
خطرات ظروف سفالي:
كارشناسان هشدار مي‌دهند در استفاده از ظروف سفالي و سراميك بايد از استفاده از ظروف آبي‌رنگ به‌عنوان ظروف غذاخوري پرهيز كرد، چون اين ظروف داراي تركيبات سربي هستند و احتمال بروز مسموميت غذايي را ايجاد مي‌كنند.
غير از اين، در مذمت ظروف سراميك و خطرات آن براي سلامت، هيچ مطلب ديگري نمي‌توانيد پيدا كنيد،
اگرچه از محاسن اين ظروف مي‌توان به سبك بودن و قيمت كمترشان نسبت به ظروف چيني و كريستال اشاره كرد.
قديمي‌ترين ظرف سفال ايراني نيز مربوط به 8 هزار سال پيش از ميلاد است كه در روستاي گنج‌دره در حوالي كرمانشاه پيدا شده‌است. به هر حال ظروف سفالي را مي‌توان قديمي‌ترين ظروف غذاخوري ناميد كه البته اين قدمت باعث فراموشي آنها نشده است و هنوز هم به دو شكل سنتي سفال و سراميك استفاده مي‌شوند.
ظروف سراميکي:
سفالي كه لعاب مي‌خورد و مجدداً پخته مي‌شود به سراميك تبديل مي‌شود.
امروزه ظروف سراميكي معمولاً به عنوان ظروف غذاخوري استفاده مي‌شوند و ظروف سفالي بيشتر جنبه تزئيني دارند، چون سفال اگر لعاب نداشته باشد چربي و رطوبت را پس مي‌دهد.
تهيه ظروف سراميکي:
براي تهيه اين ظروف معمولاً از خاك كائولن به عنوان ماده اوليه به همراه مقداري كاه و شن به عنوان چسب استفاده مي‌شود. اين مواد با آب مخلوط مي‌شوند و گل حاصل به شكل ظرف مورد نظر در مي‌آيد و سپس در كوره‌اي با حرارت حدود 800 درجه به مدت 8 ساعت عمليات پخت صورت مي‌گيرد. سپس كوره خاموش مي‌شود و ظروف شب تا صبح همانجا مي‌مانند و به آرامي خنك مي‌شوند. بعد از اين مرحله با كمك اكسيدهاي رنگي فلزات آهن و آلومينيوم و مس و سرب، لعاب بر روي ظرف قرار مي‌گيرد و مجدداً عمليات پخت تكرار مي‌شود. ظرفي كه به اين ترتيب تهيه شده است، چون در درجه حرارت 800 درجه پخته شده، توان تحمل حرارت بالايي دارد، به طوري كه بعضي از ظروف سراميك را مي‌توان در ماكروفر استفاده كرد. همچنين اين ظروف تحمل شعله ملايم را نيز دارند.
خطرات ظروف سفالي:
كارشناسان هشدار مي‌دهند در استفاده از ظروف سفالي و سراميك بايد از استفاده از ظروف آبي‌رنگ به‌عنوان ظروف غذاخوري پرهيز كرد، چون اين ظروف داراي تركيبات سربي هستند و احتمال بروز مسموميت غذايي را ايجاد مي‌كنند.
غير از اين، در مذمت ظروف سراميك و خطرات آن براي سلامت، هيچ مطلب ديگري نمي‌توانيد پيدا كنيد،
اگرچه از محاسن اين ظروف مي‌توان به سبك بودن و قيمت كمترشان نسبت به ظروف چيني و كريستال اشاره كرد.