s@ba
18th March 2010, 04:18 PM
ماجراي ترانه يك فيلم كه افسانه شد - حكايت ترانه مرا ببوس چه بود؟
شايد بتوان گفت ترانه مرا ببوس كه اغلب با صداي خاطره انگيز حسن گلنراقي شنيده ايم جنجالي ترين ترانه فيلم در تاريخ سينماي ايران باشد. احتمالا با همين جملات عده اي بر مي آشوبند كه مگر ترانه مرا ببوس اصلا ترانه يك فيلم سينمايي بوده است؟! جهت اطلاع دوستان جوان هم كه شده بايد گفت كه ترانه خاطره انگيز مرا ببوس سال ها به عنوان يك ترانه سياسي و انقلابي در محافل مختلف قلمداد مي شد و آن را حتي به بعضي افسران سازمان نظامي حزب توده مانند سرهنگ سيامك و سرهنگ مبشري نسبت مي دادند كه پس از كودتاي 28 مرداد 1332 اعدام شدند و چنين روايت مي گرديد كه يكي از اين افسران در شب اعدام، شعر مرا ببوس را براي دخترش سروده و خوانده است.
خصوصا كه محتواي شعر مرا ببوس بسيار به شرايط آنچه روايت مي گرديد، نزديك بود:
در ميان طوفان .... هم پيمان با قايقران ها
گذشته از جان ... دارم با يارم پيمان ها
كه بر فروزم ... آتش ها در كوهستان ها
شب سيه، سفر كنم، ز تيره ره گذر كنم...
از همين رو بود كه ساليانه سال ترانه فوق توسط انقلابيون و سياسيون زمزمه ميگرديد: اما واقعيت ماجراي ترانه مرا ببوس چه بود؟
مجيد وفادار سراينده آهنگ اين ترانه، خود ماجراي فوق را طي مصاحب هاي در شماره 1418 هفته نامه تهران مصور مورخ 11 آذر ماه 1349 چنين شرح مي دهد: ... در اين دوره من گاه گاهي براي فيلم ها هم آهنگ مي ساختم. يادم مي آيد يكي از اين فيلم ها اتهام نام داشت كه در آن ژاله بازي مي كرد. تهيه كنندگان فيلم از من يك آهنگ نو خواستند و من براي اين فيلم آهنگي ساختم كه بعدها به نام مرا ببوس معروف شد ... به ياد مي آورم روزهايي را كه اين آهنگ سر زبان ها افتاده بود و داستان هايي را كه براي آن ساخته بودند. اين آهنگ شايد نقطه عطف موسيقي جاز ايران بود. چرا كه بعد از آن خواننده هاي ديگري به راديو آمدند و موسيقي جاز نضج پيدا كرد... شعر اين آهنگ از حيدر رقابي (هاله) بود كه متاسفانه در ايران نماند و براي هميشه بار سفر بست و به آمريكا رفت...
ترانه مرا ببوس براي فيلم اتهام ساخته شاپور ياسمي كه در ارديبهشت ماه سال 1335 روي پرده رفت، ساخته شد و در يكي از صحنه هاي فيلم توسط پروانه (خواننده معروف آن دوران) و با لبخواني ژاله علو خوانده شد. در آن فيلم ژاله علو نقش زني را داشت كه سزاي خيانت شوهر سابقش را داده و پس از كش و قوس داستاني، سرانجام خود را به پليس معرفي كرده بود و در صحنه فوق كه با فرزند كوچكش وداع مي كند و به سوي زندان و مجازات روانه مي شود، چنين مي خواند:
مرا ببوس، مرا ببوس براي آخرين بار....خدا تورا نگهدار
كه ميروم به سوي سرنوشت...
پس از اتمام اكران فيلم مذكور در خرداد 1335، ترانه مرا ببوس چندان مطرح نگرديد، اما آهنگ و شعرش بسيار مورد توجه برخي موسيقيدان ها از جمله پرويز ياحقي قرار گرفته بود. پرويز ياحقي هم يكي از دوستانش به نام حسن گلنراقي را در يكي از روزهاي تابستان سال 1335 وادار به خواندن اين ترانه در استوديو شماره 8 راديو ايران مي كند و خودش هم ويلن آن را مي زند. مرا ببوس بدون اطلاع گلنراقي ضبط مي شود. چرا كه حسن گلنراقي فرزند يكي از تجار معتبر بازار بود و اگر چه صدايي گرم و گيرا داشت و در محافل دوستانه مي خواند ولي به لحاظ موقعيت خانوادگي هرگز نمي توانست به عنوان خواننده راديو معرفي شود و در آن روز تابستاني نيز تنها براي ديدار دوستش آمده بود.
به هر حال ترانه مرا ببوس با صداي حسن گلنراقي مورد تاييد رييس وقت راديو قرار مي گيرد و به اصرار ياحقي بدون ذكر نام گلنراقي از راديو پخش مي گردد كه بسيار مورد توجه واقع مي شود. سرانجام خانواده گلنراقي متوجه ماجرا شده و از آن پس ديگر وي ترانه نمي خواند و مرا ببوس اولين و آخرين ترانه وي مي شود. البته گفته شد كه گلنراقي در يك فيلم ديگر از زبان دانشجوي دانشگاه كه دل و قلوه فروشي مي كند ترانه دل دارم، قلوه دارم، جگر و ... را خوانده است. به هر حال ترانه اي كه آن روز تابستاني با ويلن پرويز ياحقي توسط حسن گلنراقي خوانده شد و بدون اطلاع وي ضبط گرديد، بارها و بارها پخش شد و روي نوار دست به دست گشت تا به عنوان ترانه اي ماندگار در تاريخ موسيقي ايران بماند.
http://uc-njavan.ir/images/ogyct0lbvcpv8gi5gvye.jpg
مرا ببوس مرا ببوس
برای آخرین بار
ترا خدانگهدار
که میروم بسوی سرنوشت
بهار ما گذشته
گذشته ها گذشته
منم به جستجوی سرنوشت
در میان طوفان
هم پیمان با قایقرانها
گذشته از جان باید بگذشت از طوفانها
به نیمه شبها
دارم با یارم پیمانها
که برفروزم آتشها در کوهستانها آه
شب سیه
سفر کنم
ز تیره راه
گذر کنم
نگه کن ای گل من
سرشک غم به دامن
برای من میفکن
مرا ببوس مرا ببوس
برای آخرین بار
ترا خدانگهدار
که میروم بسوی سرنوشت
بهار ما گذشته
گذشته ها گذشته
منم به جستجوی سرنوشت
دختر زیبا امشب بر تو مهمانم
درپیش تو میمانم تا لب بگذاری بر لب من
دختر زیبا از برق نگاه تو
اشک بی گناه تو
روشن سازد یک امشب من
مرا ببوس مرا ببوس
برای آخرین بار
ترا خدانگهدار
که میروم بسوی سرنوشت
بهار ما گذشته
گذشته ها گذشته
منم به جستجوی سرنوشت
شايد بتوان گفت ترانه مرا ببوس كه اغلب با صداي خاطره انگيز حسن گلنراقي شنيده ايم جنجالي ترين ترانه فيلم در تاريخ سينماي ايران باشد. احتمالا با همين جملات عده اي بر مي آشوبند كه مگر ترانه مرا ببوس اصلا ترانه يك فيلم سينمايي بوده است؟! جهت اطلاع دوستان جوان هم كه شده بايد گفت كه ترانه خاطره انگيز مرا ببوس سال ها به عنوان يك ترانه سياسي و انقلابي در محافل مختلف قلمداد مي شد و آن را حتي به بعضي افسران سازمان نظامي حزب توده مانند سرهنگ سيامك و سرهنگ مبشري نسبت مي دادند كه پس از كودتاي 28 مرداد 1332 اعدام شدند و چنين روايت مي گرديد كه يكي از اين افسران در شب اعدام، شعر مرا ببوس را براي دخترش سروده و خوانده است.
خصوصا كه محتواي شعر مرا ببوس بسيار به شرايط آنچه روايت مي گرديد، نزديك بود:
در ميان طوفان .... هم پيمان با قايقران ها
گذشته از جان ... دارم با يارم پيمان ها
كه بر فروزم ... آتش ها در كوهستان ها
شب سيه، سفر كنم، ز تيره ره گذر كنم...
از همين رو بود كه ساليانه سال ترانه فوق توسط انقلابيون و سياسيون زمزمه ميگرديد: اما واقعيت ماجراي ترانه مرا ببوس چه بود؟
مجيد وفادار سراينده آهنگ اين ترانه، خود ماجراي فوق را طي مصاحب هاي در شماره 1418 هفته نامه تهران مصور مورخ 11 آذر ماه 1349 چنين شرح مي دهد: ... در اين دوره من گاه گاهي براي فيلم ها هم آهنگ مي ساختم. يادم مي آيد يكي از اين فيلم ها اتهام نام داشت كه در آن ژاله بازي مي كرد. تهيه كنندگان فيلم از من يك آهنگ نو خواستند و من براي اين فيلم آهنگي ساختم كه بعدها به نام مرا ببوس معروف شد ... به ياد مي آورم روزهايي را كه اين آهنگ سر زبان ها افتاده بود و داستان هايي را كه براي آن ساخته بودند. اين آهنگ شايد نقطه عطف موسيقي جاز ايران بود. چرا كه بعد از آن خواننده هاي ديگري به راديو آمدند و موسيقي جاز نضج پيدا كرد... شعر اين آهنگ از حيدر رقابي (هاله) بود كه متاسفانه در ايران نماند و براي هميشه بار سفر بست و به آمريكا رفت...
ترانه مرا ببوس براي فيلم اتهام ساخته شاپور ياسمي كه در ارديبهشت ماه سال 1335 روي پرده رفت، ساخته شد و در يكي از صحنه هاي فيلم توسط پروانه (خواننده معروف آن دوران) و با لبخواني ژاله علو خوانده شد. در آن فيلم ژاله علو نقش زني را داشت كه سزاي خيانت شوهر سابقش را داده و پس از كش و قوس داستاني، سرانجام خود را به پليس معرفي كرده بود و در صحنه فوق كه با فرزند كوچكش وداع مي كند و به سوي زندان و مجازات روانه مي شود، چنين مي خواند:
مرا ببوس، مرا ببوس براي آخرين بار....خدا تورا نگهدار
كه ميروم به سوي سرنوشت...
پس از اتمام اكران فيلم مذكور در خرداد 1335، ترانه مرا ببوس چندان مطرح نگرديد، اما آهنگ و شعرش بسيار مورد توجه برخي موسيقيدان ها از جمله پرويز ياحقي قرار گرفته بود. پرويز ياحقي هم يكي از دوستانش به نام حسن گلنراقي را در يكي از روزهاي تابستان سال 1335 وادار به خواندن اين ترانه در استوديو شماره 8 راديو ايران مي كند و خودش هم ويلن آن را مي زند. مرا ببوس بدون اطلاع گلنراقي ضبط مي شود. چرا كه حسن گلنراقي فرزند يكي از تجار معتبر بازار بود و اگر چه صدايي گرم و گيرا داشت و در محافل دوستانه مي خواند ولي به لحاظ موقعيت خانوادگي هرگز نمي توانست به عنوان خواننده راديو معرفي شود و در آن روز تابستاني نيز تنها براي ديدار دوستش آمده بود.
به هر حال ترانه مرا ببوس با صداي حسن گلنراقي مورد تاييد رييس وقت راديو قرار مي گيرد و به اصرار ياحقي بدون ذكر نام گلنراقي از راديو پخش مي گردد كه بسيار مورد توجه واقع مي شود. سرانجام خانواده گلنراقي متوجه ماجرا شده و از آن پس ديگر وي ترانه نمي خواند و مرا ببوس اولين و آخرين ترانه وي مي شود. البته گفته شد كه گلنراقي در يك فيلم ديگر از زبان دانشجوي دانشگاه كه دل و قلوه فروشي مي كند ترانه دل دارم، قلوه دارم، جگر و ... را خوانده است. به هر حال ترانه اي كه آن روز تابستاني با ويلن پرويز ياحقي توسط حسن گلنراقي خوانده شد و بدون اطلاع وي ضبط گرديد، بارها و بارها پخش شد و روي نوار دست به دست گشت تا به عنوان ترانه اي ماندگار در تاريخ موسيقي ايران بماند.
http://uc-njavan.ir/images/ogyct0lbvcpv8gi5gvye.jpg
مرا ببوس مرا ببوس
برای آخرین بار
ترا خدانگهدار
که میروم بسوی سرنوشت
بهار ما گذشته
گذشته ها گذشته
منم به جستجوی سرنوشت
در میان طوفان
هم پیمان با قایقرانها
گذشته از جان باید بگذشت از طوفانها
به نیمه شبها
دارم با یارم پیمانها
که برفروزم آتشها در کوهستانها آه
شب سیه
سفر کنم
ز تیره راه
گذر کنم
نگه کن ای گل من
سرشک غم به دامن
برای من میفکن
مرا ببوس مرا ببوس
برای آخرین بار
ترا خدانگهدار
که میروم بسوی سرنوشت
بهار ما گذشته
گذشته ها گذشته
منم به جستجوی سرنوشت
دختر زیبا امشب بر تو مهمانم
درپیش تو میمانم تا لب بگذاری بر لب من
دختر زیبا از برق نگاه تو
اشک بی گناه تو
روشن سازد یک امشب من
مرا ببوس مرا ببوس
برای آخرین بار
ترا خدانگهدار
که میروم بسوی سرنوشت
بهار ما گذشته
گذشته ها گذشته
منم به جستجوی سرنوشت