انواع پمپ ها

[كورش كبير]

مhttp://www.pumpyar.com/Images/PUMPYAR---Mono_dakheli1-Pump.jpg

طرز کار:

ضمن چرخش خارج از مرکز (لنگ زدن) مارپیچ یک راهه (روتور) داخل مهره ای دوراهه (استاتور)، مواد محفوظ شده در بین آنها در موازات محور به سمت خروجی حرکت می نمایند. معمولا جنس مارپیچ از فلز و جنس مهره از لاستیک قابل انعطاف انتخاب می گردد تا در اثر فشردن سطوح درگیر لاستیک با مارپیچ، فشار لازم تولید شود.

مشخصات:
انتقال مـواد در این پمپها مشابه پمپهای پیستونی و بـدون نیاز بـه سوپاپ (شیرهای یـکطرفـه) می باشد. در حالی که به دلیل انتقال مواد ناشی از حرکت چرخشی روتور، پمپ از استهلاک بسیار کمتری برخوردار بوده و جریان مواد خروجی نیز پیوستگی خوبی دارند.

فشار:
فشار تولیدی در این پمپها وابسته به تعداد گام مارپبچ (روتور) بوده و هرچه تعداد آن بیشتر باشد بدلیل افزایش سطوح آببندی بین روتور و استاتور فشار خروجی آن نیز بیشتر خواهد شد. همچنین افزایش تعداد گام ها در فشار منفی تولید شده در ورودی نیز تاثیر داشته و در مواردی که به فشار منفی بیشتری نیاز باشد از این روش برای دستیابی به نتیجه استفاده می شود.
http://www.pumpyar.com/Images/stages2.jpg
بیشتر سازندگان به طور استاندارد دو گام روتور را معادل یک مرحله فشار در نظر گرفته و در صورت نیاز به فشار بیشتر مراحل فشار(هر مـرحله فشار = دو گــام) را تـا رسیدن بـه فشار مورد نیاز اضافه می کنند، به عنوان مثال روتور پمپی بــا چهارمرحله ( 4 Stage) فشار هشت گام دارد. سازندگانی وجود دارند که پمپهایی تا 24 مرحله و فشاری معادل 70 barرا تولید می کنند. فشار معادل برای مجموع مراحل بعدی به راحتی و با ضرب نمودن تعداد مراحل (Stages) در فشار مرحله اول بدست می آید. مثلا پمپی با فشار 6 barدر یک مرحله، معادل 24 barفشار با چهار مرحله خواهد بود:



6 bar x 4 stages = 24 bar


فشار تولیدی در هر مرحله (Stage ) بسته به عوامل مختلفی از جمله میزان لقی بین روتور و استاتور، جنس قطعات و گشتاور قابل تحمل آنها بوده و هر سازنده پس از انجام آزمایشات مختلف آنرا بدست می آورد .

ظرفیت:

در این نوع پمپ، ظرفیت تابعی است از چند پارامتر:

قطر روتور، عمق لنگ روتور، طول گام روتور

سرعت دورانی روتور

کاملا بدیهی است که سه مورد اول جزو مراحل طراحی و ساخت پمپ بوده و در دور ثابت، ظرفیت پمپ قابل تغییر نخواهد بود. ولی با تغییر دور در این پمپها می توان ظرفیت را از صفر تا حداکثر آن تغییر داد، حداکثر ظرفیت پمپ علاوه بر وابستگی بــه ابعاد روتور به حداکثر سرعت دورانی مجاز پمپ نیز وابسته است. بــه طور کلی با افزایش ابـعاد پمپ، حداکثر سرعت دورانی آن نیز کاسته می گردد. این محدودیت از نوع حرکت دورانی روتور (همراه با لنگ) ناشی می شود.

انتخاب پمپ برای مواد با لِزجَتهای متفاوت:

مواد با لِزجَت زیاد و یا دارای ذرات جامد درشت و یا برعکس، مواد دارای ذرات بسیار ریز و پودری به راحتی قادر به عبور از دهانه های کوچک نبوده و دچار تجمع مواد (پل زدن) در ابتدای ورودی پمپ می شوند. برای رفع این مسئله دهانه ای خاص که دارای سطح مقطع بزرگی است استفاده می شود تا از وزن مـواد ورودی نیز بـرای ورود بـه پمپ کمک بـگیرد. این دهانه ها که معمولا به صورت قیف می باشند دارای مارپیچ جلو برنده ای نیز هستند تا به انتقال مواد به درون پمپ (فضای ایجاد شده بین روتور و استاتور) کمک نماید.
البته از این مارپیچ برای انتقال مواد در انواع ورودی لوله ای و فلنچی نیز استفاده می شود تا به مواد نیمه غلیظ نیز برای ورود بهتر به پمپ کمک نماید.

در مواقعی که مواد دارای چسبندگی زیادی هستند و یا به دلیل داشتن مواد رشته ای ورود به پمپ به سادگی صورت نمی گیرد از مکانیزمهای کمکی استفاده می شود، به عنوان مثال استفاده از بازوی چرخنده ای واقع در میان ورودی قیفی پمپ و دهانه خروجی مخزن اولیه مواد.


نکات مثبت:

*استهلاک کم
*عدم وابستگی فشار خروجی به ظرفیت به طوری که با کاهش دور و در نتیجه کاهش ظرفیت، فشار تغییری نمی کند.(خاصیت مورد نیاز پمپهای اندازه گیر).
*خروجی ثابت و بدون ضربان (پالس)
*خود مکش (Self Prime ) امکان مکش از ارتفاع بدون نیاز به شیرهای یکطرفه
*کنترل حجمی ظرفیت پمپ با کنترل دور
*انتقال مواد از لِزجَت آب تا مواد بسیار لَزِج
*انتقال مواد دارای ذرات جامد و رشته های فیبری
*انتقال مواد چند فازی (مایع و گاز، مایع و گاز و جامد)
*فشار خروجی نسبتا زیاد
*ورودی و خروجی پمپ در حالت خاموش آببندی بوده و به خروجی نشت نمی کند.
*عدم نیاز به آببندهای گران قیمت در قسمت شفت
*تعمیرات آسان و بدون نیاز به ابزار مخصوص


هشدار:

بدلیل افزایش حرارت ناشی از چرخش اصطکاکی روتور درون استاتور (تماس لغزشی)، خالی کار کردن پمپ باعث ایجاد آسیب در قسمت استاتور لاستیکی می شود. برای جلوگیری از این آسیب روشهای گوناگونی وجود دارد که با قطع جریان ورودی، پمپ را خاموش می نمایند. برای استفاده از این روشها باید در حین طراحی پمپ، انتخاب و نصب آن مواردی را رعایت نمود. برخی از این موارد در بحش انتهائی آورده شده اند.

با تغییر جهت دوران پمپ، جریان ورودی و خروجی نیز تغییر می کنند. این مسئله در برخی از پمپها مجاز بوده و در بعضی دیگر توصیه نشده و یا غیر مجاز می باشد. در حین انتخاب و نصب باید این نکته را در نظر داشت.

[كورش كبير]

http://www.pumpyar.com/Images/rightup.gif http://www.pumpyar.com/Images/PUMPYAR---Screw_dakheli1-Pump.jpgدو مـارپیچ در کنـار هم و بدون تماس، طـوری همزمان دوران می کنند که برآمدگی های هر گام مارپیچ در فرورفتگی های مارپیچ مقابل قرار داشته باشد. فاصله بسیار کم بین مارپیچ ها، سرعت دورانی زیاد و کشش سطحی مایع باعث می شود که مقداری از آن بین مارپیچ ها حبس شده و به سمت دیگر (وابسته به جهت چرخش) حرکت نماید.

در این تصویر نحوه انتقال مواد از ورودی به سمت خروجی به وضوح دیده می شود.



http://www.pumpyar.com/Images/Screwpump.gif

مشخصات:

این پمپها برای انتقال مایعات با ویسکوزیته کم تا متوسط استفاده می شود. این مایعات باید همگن بوده و دارای ذرات جامد نباشند. با توجه به نحوه کار پمپ، معمولا مایع باید دارای خاصیت روانکاری بوده و بهمین دلیل این نوع پمپها بهترین گزینه برای انتقال انواع روغن هستند.
این پمپها نسبت به سایر پمپهای مخصوص مواد غلیظ، ظرفیت بیشتر و در عین حال ابعاد کوچکتر دارند. همچنین فشار تولیدی در این پمپها نیز نسبتا زیاد است.

یکی دیگر از خـواص ایـن پمپها، ایجـاد فشار منفی در دهانه ورودی است که باعث مکش مواد می شود (پمپ خود مکش یا (Self Prime )).

خروجی مواد دارای کمترین ضربان بوده و از ثبات نسبی در فشار خروجی برخوردار می باشد.
انتقال مواد نسبتا داغ نیز با در نظر گرفتن شرایط سازنده پمپ امکان پذیر می باشد.



کاربردها:

روغنها، مواد سوختی سنگین و نیمه سنگین ، مواد شیمیایی و کلا مواد با ویسکوزیته متوسط.
پمپهای انتقال و تزریق مازوت به دیگهای بخار و پمپهای شارژ سوخت از جمله نمونهای استفاده از این نوع پمپها هستند.

[كورش كبير]

http://www.pumpyar.com/Images/PUMPYARHose-Pump_dakheli1.jpgلوله ای انعطاف پذیر (شلنگ) درون بدنه دایره ای شکل پمپ قرار دارد، در اثر عبور روتور با کمک استوانه های چرخنده (Roller) لوله انعطاف پذیر فشرده شده و باعث خروج مواد از داخل آن می شود، پس از عبور Roller شلنگ به حالت اولیه برگشته و با ایجاد خلاء موجب مکش مواد به درون خود می گردد.

این سیستم در بسیاری از مکانیزمهای بیولوژیکی وجود داشته و به عنوان مثال نحوه انتقال مواد درون روده ها به این صورت می باشد.

مشخصات: http://www.pumpyar.com/Images/peristaltic.gif

مکانیزم این پمپ نیازی به آببند ندارد لذا بهترین گزینه برای انتقال مواد سمی، مواد انفجاری و یا مواد بشدت شیمیایی می باشد که در صورت نشت جزئی مواد می تواند مشکلات جبران ناپذیری را ایجاد نماید.

همچنین مواد حاوی ذرات سایا و یا مواد سایا همراه با خواص خورندگی از جمله موادی هستند که این پمپ برای انتقالشان بهترین گزینه خواهد بود.
عدم نیاز به شیرهای یکطرفه در ورود و خروج پمپ، عدم ارتباط بین ورودی و خروجی (آببندی ورودی از خروجی) حتی زمانی که پمپ بدون حرکت باشد، استهلاک ناچیز، امکان ساخت در سایزهای بسیار کوچک به طوری که برای انتقال دقیق مواد قابل استفاده باشند (پمپ اندازه گیر Metering Pump ) و بسیاری دیگر از جمله خواص این پمپ می باشد.

فشار تولیدی این پمپ کاملا وابسته به مقاومت شلنگ (لوله انعطاف پذیر) بوده و با افزایش ظرفیت پمپ به دلیل افزایش مقاومت شلنگ بیشتر می شود.

[كورش كبير]

http://www.pumpyar.com/Images/PUMPYARLobe-Pump_dakheli_fn.jpg

با چرخش همزمان و بدون تماس دو دنده گوشواره ای شکل (روتور) درون پوسته و ایجاد آب بندی بین آنها که ناشی از لقی کم و سرعت دورانی می باشد، مواد به سمت خروجی هدایت می شوند. حرکت همزمان دو دنده اصلی (روتور) با کمک یک جفت دنده همزمان کننده ( Synchronizer ) دیگر تضمین شده است.


مشخصات:

انتقال مواد رقیق تا لزج در کنار ابعاد کوچک از مزایای استفاده از این پمپها می باشد. همچنین توانایی پمپاژ مواد دارای ناخالصی، ذرات ریز جامد و یا حبابهای گازی استفاده از این نوع پمپ را به صنایع مختلف گسترش داده است.

استهلاک پائین، کارائی بالا به خصوص در انتقال مواد غلیظ و سهولت در پاکسازی شامل شستشو در محل (Clean- in- Place, CIP) و یا بخار دهی در محل (Steam- in- Place, SIP) باعث افزایش استفاده از این محصول در صنایع مختلف و بخصوص صنایع شیمیائی، داروئی و غذائی گردیده است.

جنس قطعات سازنده پمپ وابسته به نوع ماده می باشد. مواد دارای خواص شیمیائی نیاز به پمپی با قطعات مقاوم در برابر خوردگی بوده و مواد دارای ذرات جامد نیز نیازمند قطعاتی با جنس ضد سایش می باشند. همچنین استفاده از پوششهای فلزی و یا لاستیکی برای دستیابی به خواص بهتر نیز امکان پذیر می باشد.

هم اکنون پمپهایی با قطعات لاستیکی نیز وجود دارند که دارای خواص خوبی بوده و ضمن ارزانی به سهولت قابلیت جایگزینی دارند.

لِزجَت مواد قابل انتقال و ابعاد ذرات موجود در آن وابسته به سایز پمپ بوده و با افزایش آن توانائی انتقال پمپ نیز افزایش می یابد.

قسمت آببنـدی در این پمپها وابسته به نوع ماده پمپ شونده، درجه حرارت و وجود یا عدم وجود ذرات جامد در ماده بوده و می توان از انواع پکینگهای نخی تا انواع آببندهای مکانیکی (Mechanical Seal) استفاده نمود.

[كورش كبير]

http://www.pumpyar.com/Images/PUMPYAR_Gear_dakheli1.jpg
این پمپها در دو دسته دنده خارجی و داخلی ساخته می شوند. در اثر گردش چرخدنده ها، مواد موجود در ورودی به سمت دیگر پمپ (خروجی) حمل می گردند. (به دلیل لقی بسیار ناچیز بین دنده ها و بدنه امکان برگشت مواد وجود ندارد.)

مشخصات:
این پمپها نیز مانند پمپهای مارپیچی (Screw Pump) مناسب مواد با لِزجَت کم تا متوسط، دارای خاصیت روانکاری و بدون هرگونه ناخالصی و یا ذرات جامد بوده و در صورت استفاده برای مواد با غلظتهـای بیشتر ضمـن کاهش شدیـد کارائـی، استهلاک در پمپ و قسمتهای آببندی آن افـزایش می یابد.


http://www.pumpyar.com/Images/Exter%20Gear_pump.png
http://www.pumpyar.com/Images/lope.gif

یکی از بزرگترین مزیتهای این پمپ قیمت کم آن است که این هم به دلیل سهولت نسبی ساخت آن نسبت به سایر انواع پمپهای جابجائی مثبت می باشد.

بهترین مواد قابل استفاده در این پمپها موادی هستند که تا حدودی خاصیت روغنکاری داشته و لِزجَت نیز زیاد نباشد. موادی همچون روغنهای صنعتی و خوراکی، انواع گریس و روغنهای لزج و موارد مشابه.

هشدار:

وجود ذرات جامد در ماده باعث استهلاک شدید دنده های پمپ می شود.
استفاده از این پمپ برای موادی که خاصیت روانکاری ندارند پیشنهاد نمی گردد

[كورش كبير]

http://www.pumpyar.com/Images/PUMPYAR_Diaphragm-Pump_Dakheli1.jpg
انتقال مواد در این پمپ ناشی از حرکت رفت و برگشتی یک صفحه ارتجاعی (دیافراگم) و به کمک دو عدد سوپاپ (شیر یک طرفه) می باشد، چیزی مشابه پمپهای پیستونی.



مشخصات:

حرکت رفت و برگشتی این پمپها با استفاده از مکانیزمهای مختلفی از جمله با استفاده از میل لنگ و شاتون، بوبین مغناطیسی و یـا هوای فشرده صورت مـی گیرد.
این پمپها معمولا به صورت جفت با محرک مشترک (مثالا شاتون مشترک و یا سیستم هوای فشرده مشترک) ساخته می شوند تا میزان ضربان جریان خروجی را به حداقل برساند.

ظرفیت بالا در کنار ابعاد کوچک از جمله مزیتهای این پمپها بوده و فشار تولید شده نیز وابسته به میزان فشار سیستم محرک (مثلا فشار هوای فشرده) و همچنین مقاومت صفحه دیافراگمی می باشد. این پمپها دارای مکش قوی در ورودی پمپ بوده و به دلیل مقاومت در برابر خشک کار کردن ( در مـدلهـای خـاص ) گـزینه منـاسبی بـرای تخلیه مـواد از ارتفـاع ( مثلا بشکه ) مـی باشند. (Self prime pumps)
همانند پمپهای پیستونی، ظرفیت پمپها با تنظیم طول کورس صفحه دیافراگم و تعداد دفعات رفت و برگشت آن به راحتی قابل کنترل بوده و تنظیم میگردد. (Dosing pump, Metering pump) جنس دیافراگم علاوه بر خاصیت ارتجاعی باید طوری انتخاب شود تا در برابر خواص شیمیائی و فیزیکی ماده پمپاژ شونده مقاومت داشته باشد.


http://www.pumpyar.com/Images/diafragm.gif

نکته ای که در حین انتخاب این نوع پمپ باید در نظر داشت، هزینه های جانبی پمپ می باشد. مثلا پمپ دیافراگمی با راه انداز هوای فشرده نیازمند سیستم تولید هوای فشرده می باشد. این سیستم علاوه بر هزینه اولیه، استهلاک زیادی داشته و هزینه هر واحد انتقال مواد را شدیدا افزایش می دهد.

به طور کلی هزینه خرید و نگه داری یک دستگاه پمپ دیافراگمی با راه انداز هوای فشرده به صورت زیر است:

هزینه خرید و نگه داری سیستم پمپاژ= هزینه خرید سیستم هوای فشرده (شامل کمپرسور، مخزن ذخیره، سیستم پاکسازی هوا و شیرهای مربوطه) + هزینه خرید پمپ دیافراگمی + هزینه تعمیر و نگهداری سیستم هوای فشرده + هزینه تعمیر و نگهداری پمپ

ایـن مـوضوع اهمیت بیشتری می یـابـد وقتی بـدانیم هوای فشرده گرانترین راه انداز در صنعت می باشد.

[كورش كبير]

http://www.pumpyar.com/Images/PUMPYAR_Piston-Pump_D1.jpg

طرز کار:

با حرکت پیستون داخل سیلندر و به کمک دو عدد سوپاپ( شیر یکطرفه) حجم محبوس شده بین آنها از ورودی به خروجی هدایت می شود. در اثر حرکت برگشتی پیستون، مواد داخل آن پرشده و با حرکت رفت، مواد تخلیه می شوند.


مشخصات:

توانائی خوب تولید فشار این پمپ را مناسب استفاده در خطوطی نموده که نیاز به فشار بالا دارند. از طرفی ظرفیت پمپ به راحتی و با کنترل طول کورس حرکت پیستون و یا سرعت حرکت رفت و برگشتی پیستون قابل کنترل می باشد. این خصوصیات کاربرد زیادی در ساخت پمپهای اندازه گیر (Metering Pump, Dosing Pump) دارند.

همچنین فشار منفی (مکش) تولیدی در دهانه ورودی پمپ زیاد است. ولی باید توجه داشت که به علت افزایش سریع حرارت ناشی از اصطکاک بین سیلندر و پیستون، باید از کارکرد مداوم این پمپها بدون وجود مواد در داخل آن جلوگیری نمود.

استهلاک نسبتا زیاد اشکال اساسی این پمپها است، به دلیل تغییر جهت دائمی حرکت پیستون، استهلاک در قسمت آببندی، شاتون و میل لنگ زیاد بوده و نیاز به تعمیرات دوره ای دارند. همچنین نیاز به شیرهای یک طرفه (سوپاپ) در این نوع پمپها باعث افزایش استهلاک به عنوان بخشی از قطعات پمپ می گردد.

با توجه به نحوه کارکرد پمپ باید دقت داشت مواد تاحد امکان حاوی ذرات جامد نباشند.
یکی دیگر از اشکلات این پمپها که ناشی از حرکت رو به عقب پیستون برای ورود مواد به داخل سیلندر می باشد، انتقال ناپیوسته (ضربان دار) مواد می باشد که برای تعدیل این مشکل از ترکیب چند پمپ پیستونی با اختلاف زمانی حرکت پیستونها استفاده می شود. در این حالت سعی می شود در هر لحظه حداقل یک پمپ در حال تخلیه باشد. بسته به حساسیت، تعداد مناسب از دو (معمولا سه) پمپ به بالا می باشد.

راه انداز این پمپها معمولا ترکیبی از الکتروموتور با گیربکس کاهنده می باشد، بسته به شرایط در بعضی از موارد نیز از موتورهای دیزلی برای راه اندازی این پمپها استفاده می گردد. مثلا در صنعت ساختمان، از این نوع پمپ (پمپ بتن) برای انتقال بتن به طبقات بالاتر ساختمان بهره می برند. در مواردی که قطر پیستون کوچک بوده و فشار مورد انتظار از پمپ نیز کم باشد(معمولا در پمپهای اندازه گیر)، از میله های مغناطیسی برای حرکت رفت و برگشتی پیستون استفاده می شود. در این حالت میله با برقراری جریان و ایجاد میدان مغناطیسی، جذب شده و به یک سمت حرکت می نماید، برای برگشت نیز از میدان مغناطیسی مخالف و یا نیروی فنر استفاده می شود.
http://www.pumpyar.com/Images/Piston2.jpg


این پمپها در ظرفیت های مختلف ساخته می شوند:
1- ظرفیتهای بسیار پائین (پمپهای اندازه گیر) (Metering pump, Dosing pump) :

معمولا از توانائی تولید فشار بالا در کنار توانائی کنترل دقیق ظرفیت خروجی برای تزریق دقیق مواد در صنایع مختلفی مانند صنایع داروسازی، صنایع شیمیائی، صنعت نفت و پتروشیمی و همچنین در آزمایشگاه ها مورد استفاده قرار می گیرند.


برای درک این مسئله به مثال زیر توجه کنید:
بــرای تزریق مواد روانکار به نفت خام موجود در لوله های انتقال از ایــن نوع پمپ با ظرفیت 5lit/h و فشار 200bar استفاده می شود.
نمونه های دیگری که معمولا در آزمایشگاه ها بکار می روند نیز با قابلیت تزریق چند صدم لیتر با فشارهایی نزدیک به 50 bar وجود دارند.
2- ظرفیتهای متوسط: مورد استفاده در صنایع متوسط.
دستگاه های پرس، هموژنایزرهای فشاری، دستگاه پودر ساز (Spray Dryer )، دستگاه پخت تحت فشار، پمپهای کارواش و ...

3-ظرفیتهای بالا

خود به دو دسته ظرفیت (دبی) زیاد و فشار زیاد ساخته می شوند.

به دلیل حساسیت موجود در این پمپها و هزینه های بالای ساخت، این سری از پمپها به صورت تولید انبوه نبوده و معمولا با توجه به شرایط مشتری سفارشی ساخته می شوند.
مثلا استفاده از پمپهایی با فشار 1000bar که آب را برای پاک سازی جرم لوله های دیگ بخار و یا سایر مبدل های حرارتی به صورت پودر می سازد. بدیهی است که آب مصرفی در این پمپ برای جلوگیری از ایجاد استهلاک از درجه خلوص بالائی برخوردار است.

نکات مورد توجه در هنگام انتخاب این نوع از پمپها:


همانطور که ذکر شد به دلیل استهلاک بالا، باید از عدم وجود ذرات ناخالص در مایع اطمینان حاصل کرد. در مواردی که وجود ذرات جامد در مواد اجتناب ناپذیرند، باید از پمپهایی با سطوح مقاوم در برابر سایش و آببندی مناسب استفاده نمود.


مشخصه های فیزیکی و شیمیایی از جمله خورندگی، لِزجَت، درجه حرارت و ... نیز باید در حین انتخاب پمپ در نظر گرفته شود.

[كورش كبير]

http://www.pumpyar.com/Images/PUMPYAR_Dosing-Pump_D1.jpg
پمپهای اندازه گیر یا پمپ های دقیق معمولا به منظور تزریق مواد به مقدار لازم و با دقت بالا مورد استفاده قرار میگیرند. ظرفیت این پمپ ها بین یک هزارم لیتر در دقیقه تا چند مترمکعب در ساعت و فشار تا 1000 bar می باشند. این پمپ ها قابلیت تنظیم ظرفیت خروجی با دقت لازم را داشته و به راحتی قابل کنترل می باشند.

تقریبا تمام پمپهای اندازه گیر از انواع پمپهای جابجائی مثبت می باشند. در این نوع پمپها استقلال فشار از سرعت دورانی (یـا سرعت رفت و بـرگشت) و تناسب مستقیم ظرفیت خروجی با آن، گزینه ایده ال و مناسبی برای ساخت پمپهای اندازه گیر است.

همانطور که قبلا توضیح داده شد، حجم محصور شده بین قطعات پمپ، همیشه ثابت بوده و تعداد مشخصی از این احجام در هر کورس و یا دور از پمپ خارج می شوند. لذا دقت این پمپها کاملا وابسته به اندازه حجم محصور شده می باشد. این حجم در بعضی از انواع پمپ مانند پمپهای دیافراگمی و پیستونی با تغییر طول کورس قابل تنظیم بوده و در بعضی دیگر مانند منوپمپها، لوب پمپها، پمپهای شلنگی و ... ثابت می باشد. به همین دلیل در پمپهای پیستونی و دیافراگمی، علاوه بر قابلیت کنترل ظرفیت با تعداد کورس در واحد زمان، تنظیم آن با افزایش و یا کاهش طول کورس نیز امکان پذیر است. درحالی که در سایر پمپها ظرفیت فقط از طریق کنترل سرعت دورانی امکان پذیر است.

روش انتخاب و تطابق هر پمپ با مشخصات ماده مورد نظر مشابه انتخاب پمپهای مذکور در بخش چهار (انواع پمپهای جابجائی مثبت) می باشد.

نکته اصلی در این پمپها سیستم کنترل سـرعت دورانـی و یـا تعداد کـورس در کنار سیستم کنترل حجـم خروجی می باشد که دربخش ده (تجهیزات صنعتی) در مورد آنها بحث شده است. تفاوت عمده در این مورد مربوط به پمپهایی با ظرفیت کم است. در این حالت معمولا پمپ به صورت کامل (همراه با سیستم راه انداز و کنترل) ارائه می شود.