آيا معني شهر تهران را مي دانيد ؟

[آبجی]

درخصوص وجه تسميه تهران روايات مختلف زيادي وجود دارد كه در برگيرنده معاني متفاوتي مي باشند. كلمه تهران از دو قسمت ( ته ) بفتح ت و به معناي انتها و آخر و ( ران ) كه به معناي دامنه است تشكيل شده است كه در كل بمعناي آخردامنه مي باشد و چون در انتهاي دامنه البرز قرار دارد بدين نام خوانده مي شود.مانند ناحيه اي از گيلان كه در دامنه كوه قرار دارد كه ( ران كوه ) نام دارد. در مقابل ، قريه شمران مي باشد كه حرف (شم) معني بالا را مي دهد و ران نيز همان دامنه مي باشد. در كل شميران بمعناي بالاي دامنه مي باشد و شميران را بدين جهت بالاي دامنه مي گويند كه بر فراز دامنه كوه البرز و بالا دست تهران قرار دارد و در نهايت ( ته ران )كم كم در گويش مردم به تهران تبديل شد. در كتب متعدد به نگارش افراد مختلف وجه تسميه به گونه هاي ديگري مطرح شده است: تفسير آقاي احمد كسروي كه منطقي تر به نظر مي رسد، وي در كتاب ( نام شهرها و ديه هاي ايران ) در زمينه نامگذاري تهران بحث مفصلي نموده و در نتيجه بيان نمودند كه : اصل تهران ، كهران بوده و ( كه ) بمعني گرم است و به (ته ) تبديل مي شود و (ران ) به معناي جا و آبادي است. همانگونه كه شميران از تركيب (شمي) به معناي سرد و ( ران ) جا و آبادي است . بدين لحاظ صورت صحيح املائي تهران است و طهران صورت املائي صحيحي ندارد. همچنين طرز ساختمان خانه هاي تهران در قرن 7 هجري باعث ايجاد يك استدلال ديگر در باب تسميه تهران مي باشد. به نحوي كه در معجم البلدان معتمدالدوله اينطور نگاشته است كه چون اهالي پايكوهي در هنگام هجوم دشمن در زير زمين پنهان مي شدند بدين عنوان موسوم شده است كه ( ته ران ) در واقع يعني زير زمين. تهران همانطور كه مي تواند پاي دامنه معنا شود به مكاني گرم و در كنار آن به مكاني زيرزميني نيز مي تواند معنا شود.
جهت وجه تسميه تهران بصورت اصلي و پايه در تاريخ بايد به قبل از استفاده از دالانهاي زير زميني رجوع كرد . كه باز معناي ديگري را در بردارد. چون شغل اوليه مردم در همان آغاز تولد تهران قديم ، كوچروي بوده و به پاي دامنه و سراي دامنه ، پس تهران به معناي انتهاي دامنه – به معناي نخستين – نزديكتر است.در كل نام تهران امروز در تمام دنيا شناخته شده است نه به دليل پايتخت بودنش يا بدليل گسترش صنعت بلشكه توسعه و گسترش آن ريشه در گذشته تاريخي دارد . بهمين دليل آگاهي از وجه تسميه تهران كه حتي يك معناي آن نيز براي هر فرد كفايت مي كند ، براي هر ايراني بالاخص تهران نشينان يك اصل مهم مي باشد.