آموزش ++C

[آبجی]

++C زبان برنامه نویسی است که در سال ۱۹۸۰ میلادی از زبان برنامه نویسی C توسعه یافت. ++C مبتنی بر سبک زبان برنامه نویسی شیء گرا می باشد. نکته ی دیگر اینکه در ++C کلمات کلیدی کمی وجود دارد اما مانور زیادی می توان روی آن داد و تقریباً برنامه ای نیست که نتوان با آن پیاده سازی کرد.



هدف ما ارائه آموزش صریح و کاربردی به دور از حاشیه و توضیحات نا به جا می باشد. امید واریم این بخش نیز مورد توجه کاربران گرامی قرار گرفته شود.

قالب اصلی برنامه نویسی با ++C :
قبل از شروع برنامه نویسی با ++C ابتدا باید یاد قالب کلی برنامه نویسی را بیاموزید. در ++C فایل هایی با عناوین “فایل سر آیند” یا “هدر فایل” وجود دارد که می بایست قبل از شروع برنامه نویسی به برنامه پیوست شود. این فایل ها متناسب با نوع دستوراتی که در برنامه استفاده می شود متفاوت است.
قاعدتاً برای هر برنامه ای در ++C نیاز به هدر فایل iostream احساس می شود. این هدر فایل یا فایل سر آیند را می بایست توسط این دستور به برنامه الصاق کرد :

http://www.shahvar.net/wp-content/uploads/2008/05/1.GIF

دقت داشته باشید بین # و include فاصله ای وجود ندارد و نام هدر فایل بین دو علامت <> قرار می گیرد ، h. نیز پسوند هدر فایل محسوب می گردد. (توضیحات تکمیلی در مورد هدر فایل ها در قسمت های بعدی شرح داده می شود.)
پس از تعیین هدر فایل نوبت به تعیین بدنه ی اصلی برنامه می رسد. در ++C حتماً و حتماً باید این بخش رعایت شود و بدنه ی اصلی برنامه تعریف گردد. نحوه تعریف بدنه ی اصلی برنامه به شرح زیر است :

http://www.shahvar.net/wp-content/uploads/2008/05/2.GIF

از main به عنوان یک کلمه ی کلیدی که تعیین کننده بدنه ی اصلی برنامه است استفاده می شود. آکولاد باز نیز تعیین کننده ی بلاک بدنه ی اصلی برنامه است که یک جا باز می شود و در انتهای کار نیز باید بسته شود. همچنین دستورات برنامه و مقادیر بازگشتی نیز بعد از main باید تعریف شوند که در این رابطه در ادامه مفصلاً بحث خواهد شد. دقت داشته باشید اغلب دستورات در ++C به ; ختم می شوند که تعیین کننده انتهای دستور یا خط محسوب می شود.
در ++C می توان چندین دستور را در یک خط نوشت که این کار توصیه نمی شود. به این موضوع هم توجه کنید که اغلب دستورات در ++C با حروف کوچک نوشته می شود ، ++C بین حروف کوچک و بزرگ تفاوت قائل است. نکته ی جالب تر اینکه ارتباط تنگاتنگی بین ++C با اسمبلی وجود دارد که می توان دستورات اسمبلی را در ++C نیز پیاده سازی نمود.

ثابت ها و متغیر ها در ++C :
احتمالاً با ثابت ها و متغیر ها آشنا هستید ، ثابت ها مقادیری هستند که در طول برنامه قابل تغییر نیستند ، در صورتی که متغیر ها جهت ذخیره سازی داده ها استفاده می شوند که در طول برنامه نیز قابل تغییر می باشند.
int ، char ، double ، float ، short int ، long int و… داده هایی هستند که به زودی با آن ها آشنا می شوید. فقط به این نکته بسنده می کنم که برای تعریف متغیر باید از قالب ذیل استفاده کرد :

http://www.shahvar.net/wp-content/uploads/2008/05/3.GIF

به عنوان مثال دستور زیر را در نظر بگیرید :

http://www.shahvar.net/wp-content/uploads/2008/05/4.GIF

این دستور متغیر a را از نوع int تعریف کرد. در جلسات آینده شما با متغیر ها و ثابت ها بیشتر آشنا می شوید. موفق باشید.

[آبجی]

گفتیم متغیر ها ، محلی در حافظه جهت نگه داری داده ها می باشند و به شکل ”;نام متغیر نوع” تعریف می شوند. نوع می تواند int ، char ، double ، float ، short int ، long int و… باشد ، نام متغیر نیز یک نام دلخواه می باشد. البته در نام گذاری متغیر ها باید قواعد خاصی را رعایت کرد ، از جمله اینکه از کاراکتر های غیر مجاز شامل !#$%* و… استفاده نشود یا از اعداد در اول اسامی استفاده نشود ،‌ البته می توان از خط تیره (-) در نام گذاری متغیر ها به جز حرف اول استفاده کرد.



انواع داده ای صحیح در ++C :
یک بایت : char ، unsigned char ، singed char
دو بایت : int ، short int
چهار بایت : unsigned short int ، long int ، unsigned int ، unsigned long int
داده های فوق نوع های متغیر ها هستند و هر کدام برای عملیات مختلف استفاده می شوند ، به عنوان مثال از int برای اعداد تا محدوده مشخص (منفی و مثبت) حداکثر تا ۲ بایت استفاده می شود که مناسب برای عملیات ریاضی است ، یا از char زمانی استفاده می شود که با کاراکتر ها سر و کار داریم و… که در آینده با همه ی اینها آشنا می شوید.

مثال های تعریف متغیر :
int a یا char b و… که در انتهای هر دستور طبق قواعد ++C باید از ; (سمی کالون) استفاده کرد که این نکته را فراموش نکنید.

اپراتور ها در ++C :
به سه دسته تقسیم می شوند : ۱- ریاضی ۲- رابطه ای ۳- بیتی
۱- ریاضی شامل : — ++ % / * – +
۲- رابطه ای شامل : != == <= >= > <
3- بیتی : << >> ( بخوانید شیفت به راست و شیفت به چپ )
در رابطه با عملکرد و تقدم هر یک از اپراتور ها در آینده بحث می شود.

چند نکته مهم :
۱- همانطور که قبلاً هم اشاره شد ++C حساس به متن بوده و بین حروف کوچک و بزرگ تفاوت قائل است.
۲- سعی کنید در برنامه حالت تو رفتگی دندانگی (indention) را رعایت کنید.
۳- اصل برنامه ++C با main شروع می شود.

[آبجی]

متغیر ها را هم می توان هنگام تعریف مقدار دهی کرد و هم جداگانه که در ادامه مطلب با آن ها بیشتر آشنا می شوید.



به عنوان مثال دستور فوق را در نظر بگیرید : ;int a=5
این دستور متغیر a را با مقدار ۵ و از نوع صحیح یا int تعریف می کند. دقت کنید سمی کالون آخر دستور همان طور که قبلاً هم اشاره شد اجباری است و در ++C اکثر خط ها به ; ختم می شوند.
حال دستور فوق را در نظر بگیرید : ;char b,c
این دستور متغیر های c و b را از نوع کاراکتری یا char تعریف می کند. یعنی می توانیم هم زمان چندین متغیر را در یک خط با یک نوع تعریف کنیم.
اکنون به دستور مورد نظر دقت کنید : ;char ch1=’a’ ch2=’b’
این دستور متغیر های ch1 و ch2 را از نوع کاراکتری با مقادیر به ترتیب a و b تعریف کرد ، در کاراکتری برای تعیین مقادیر متغیر باید آن ها را در ” قرار دهیم.
ثابت ها : در طول برنامه مقدار آن ها تغییر نمی کند و ثابت می ماند ، بر عکس متغیر ها که ممکن است مقدار آن ها در طول برنامه تغییر کند.
نحوه تعریف ثابت ها : مقدار نام ثابت define#
مثال : define# M 100 : این دستور ثابتی به نام M را با مقدار ۱۰۰ تعریف می کند.
نکته مهم : در انتهای دستور define# استثنائاً سمی کالون ; قرار نمی گیرد.
دستورات ورودی و خروجی در ++C :
برای اینکه بخواهیم کاربر در برنامه چیزی را وارد کند از دستور cin و برای اینکه بخواهیم در خروجی چیزی را به نمایش در آوریم از دستور cout استفاده می کنیم. به مثال های زیر توجه کنید :
;cin >>x
این دستور مقدار متغیر x را از کاربر می گیرد و ذخیره می کند. دقت کنید علامت << برای دستور cin به صورت پیش فرض تعریف شده است.
;cout <<x
این دستور مقدار متغیر x را در خروجی چاپ می کند. دقت کنید علامت >> برای دستور cout به صورت پیش فرض تعریف شده است.