*مینا*
31st January 2010, 11:41 PM
http://www.aftab.ir/articles/health_therapy/illness/images/f367cedfc0cd09d54c5aa1afad8c7336.jpg
تب از گذشته‌های دور، هم به عنوان پاسخی به ناخوشی‌ها و هم به عنوان بیماری تلقی می‌شده و این دیدگاه دوگانه نسبت به تب، با وجودی که امروزه ما درک نسبتا کاملی از سازوکارهای فیزیولوژیک کنترل درجه حرارت بدن داریم، همچنان باقی مانده است. اگرچه دانش کنونی به ما می‌آموزد که تب، بخشی از پاسخ التهابی در بدن است و بنابراین تنها نشانه‌ای از فرآیند بیماری‌زای زمینه‌ای است، هنوز احساس نیاز می‌کنیم که «تب» را با دارو یا پاشویه درمان کنیم؛ هر چند که همیشه به چنین کاری نیاز نیست.
● تب چیست؟
تب، یک پاسخ سازگارکننده عمومی در پاسخ به تحریک سیستم ایمنی است. بررسی در حیوانات آزمایشگاهی نشان داده است این پاسخ طبیعی بدن به بیماری، میزان بقا را بالا می‌برد و دوره بیماری را کوتاه می‌کند.
اگرچه تعریف تب بر حسب سن فرد، محل اندازه‌گیری درجه حرارت و نوع دماسنج مورد استفاده فرق می‌کند، به سادگی می‌توان آن را بالاتر رفتن درجه حرارت بدن از حد نوسانات عادی آن در طول روز تعریف کرد. باوجود شواهد فزاینده در مورد آثار مفید تب ملایم، هنوز ترسی عمومی از فرآیند تب وجود دارد. تب معمولا به عنوان شاخص شدت بیماری در نظر گرفته میشود و بسیاری از پزشکان، آن را جدی می‌گیرند. ترس مشابهی در والدین نیز وجود دارد؛ در حالی که اغلب موارد تب در کودکان خود به خود بهبود پیدا می‌کنند و کودکان موارد خفیف تا ملایم تب را به راحتی تحمل می‌کنند. این نگرانی‌ها شاید از ناآگاهی ما نسبت به فرآیند فیزیولوژیک تب ناشی شده باشد.
● ضدتب‌های طبیعی
درجه حرارت بدن در حین تب به ندرت از ۴۰ درجه بالاتر میرود. فرآیند تب معمولا خود به خود محدود میشود و بدن هورمون‌های گوناگونی تولیدمی‌کند که مانع از آن می‌شوند که افزایش درجه حرارت از کنترل خارج شود. تصور میشود این مواد ضدتب طبیعی به طور موثری آثار مخرب تب را از طریق سازوکارهای پسخوراند منفی کنترل می‌کنند. این پسخوراند منفی ممکن است عامل نوسانات درجه حرارتی باشد که در بیماران تبدار دیده میشود. هنگامی که تب افزایش پیدا می‌کند به عنوانی محرکی برای تولید مواد ضدتب درونی بدن عمل می‌کند که درجه حرارت را پایین می‌آورند. با افت درجه حرارت، تولید این مواد ضدتب کاهش پیدا می‌کند و درجه حرارت دوباره به «نقطه تنظیم‌شده» هیپوتالاموس باز می‌گردد و این روند تکرار میشود.
شواهد فعلی نشان می‌دهد که این مواد ضدتب درونی بر سلول‌های عصبی تنظیم‌کننده درجه حرارت در ناحیه پره اپتیک در جلوی هیپوتالاموس و دیواره شکمی‌دستگاه لیمبیک اثر می‌کنند.
همچنین شواهدی در دست است که داروهای ضدالتهابی غیراستروییدی با کاهش تولید پروستاگلاندین E۲ تب را مهار می‌کند. بدیهی است تولید این مواد ضدتب درونی مانع آن میشود که تب حالتی غیرقابل کنترل پیدا کند.
● اثر تب بر بدن
افزایش درجه حرارت بدن، به پاسخ پیچیده و دوسویه رفتاری، هورمونی و عصبی نیاز دارد.
در این حالت، افزایش تولید هورمون آدرنالین از بخش مرکزی غده فوق‌کلیه رخ می‌دهد. این هورمون به افزایش سرعت ضربان قلب، سرعت سوخت و ساز و توان عضلانی می‌انجامد. آدرنالین سرعت تجزیه قند گلوگز در سلو‌ها و تبدیل آن به انرژی را می‌افزاید و با سرعت گرفتن این واکنش‌های شیمیایی، درون سلول‌ها، تولید محصول فرعی آنها که حرارت باشد هم افزوده میشود. آدرنالین همچنین نوعی تنگ‌کننده عروقی قدرتمند در رگ‌های محیطی است، به این ترتیب، گرما در بدن حفظ میشود. تنگ شدن شریانچه‌های پوست، باعث افزایش مقاومت رگ‌های خونی محیطی میشود و به این ترتیب، خون از بسترهای مویرگی پوست به بافت‌های عمقی‌تر نزدیک به مرکز بدن فرستاده میشود. در نتیجه، حرارت حفظ میشود و از راه رسانایی، پرتوتابی، هم‌رفت و تبخیر، عرق از دست نمی‌رود. همچنین تولید هورمون ضدادراری کاهش می‌یابد. این هورمون در بخش خلفی هیپوفیز در مغز تولید و ذخیره میشود. در شرایط عادی این هورمون با تغلیظ ادرار از ازدست رفتن آب از بدن جلوگیری می‌کند. اما کاهش تولید این هورمون در هنگام بروز تب باعث از دست رفتن مایع بیشتر و کاهش مایعات درون عروق و خارج عروق میشود و در نتیجه، انرژی کمتری برای حفظ درجه حرارت مرکزی بدن لازم است.
این فرآیندهای فیزیولوژیک پیامدهای رفتاری هم دارد. فرد تبدار ممکن است احساس سرما و لرز کند و خود را در پتو بپیچد و بدنش را جمع کند تا میزان سطح بدن‌اش را که در معرض محیط است کاهش یابد، یا در بستر بی‌حرکت بماند.
حال اگر ما سعی کنیم بخش محیطی بدن را با انجام کاری مانند پاشویه سرد کنیم، نتیجه، افزایش بیشتر سرعت سوخت و ساز و تلاش بیشتر بدن تبدار برای حفظ حرارت است؛ یعنی وضع بدتر میشود. اگر به همان مثال «دستگاه حرارت مرکزی» برگردیم، تاثیربخش‌‌ترین راه برای کاهش درجه حرارت بدن از ۳۰ درجه به ۲۱ درجه، این نیست که پنجره‌ها را باز کنیم. این کار تنها باعث میشود که بویلر برای حفظ درجه حرارت محیط در حد ۳۰ درجه تلاش بیشتری کند و به این ترتیب، مقدار زیادی انرژی هدر رود.
در فرد تبدار نیز اثر مشابهی ایجاد میشود. هر چه شما سعی کنید درجه حرارت محیطی بدن او را کاهش دهید، هیپوتالاموس که این کار را تهدید برای درجه حرارت مرکزی بدن می‌بیند، با افزایش سرعت سوخت و ساز بدن، احتمالا با ایجاد لرز شدید و به کار انداختن بیشتر سازوکارهای حفظ حرارت پاسخ خواهد داد.
● فیزیولوژی تب
تب نوعی شاخص بالینی در مجموعه‌ای از پاسخ‌ها است که در شایع‌ترین حالت نسبت به عفونت‌های میکروبی رخ می‌دهد. تب یکی از چند ساز و کاری است که بدن برای خلاصی از عامل آسیب‌رسان مهاجم به کار می‌برد.
موادی که تب را در بدن القا می‌کنند، تب‌زا (پیروژن) نام دارند و ممکن است از خارج وارد بدن شوند. برای مثال، ویروس آسیب‌رسان، سموم باکتریایی، ترکیب آنتی‌ژن،آنتی‌بادی و یا در داخل بدن تولید شوند مثل واسطه‌های شیمیایی مانند اینترلوکین و اینترفرون.
در اینجا به چگونگی ایجاد تب در شایع‌ترین حالت آن، یعنی تب ناشی از عفونت میکروبی، می‌پردازیم.
عفونت میکروبی اگر به حال خود رها شود، در حالی که میکروب مهاجم تکثیر میشود، به مرگ یا آسیب بافت‌های محلی می‌انجامد. از این سلول‌های آسیب‌دیده واسطه‌های شیمایی التهاب‌زایی مانند هیستامین، کینین‌ها، پروستاگلاندینها، لکوترین‌ها و اینترلوکین‌ها آزاد می‌شوند. این واسطه‌های التهابی باعث جلب سلول‌های سفید خون به محل عفونت می‌شوند (فرآیند کموتاکسی).
اولین گلبول‌های سفیدی که به عامل عفونت‌زا پاسخ می‌دهند، سلول‌هایی به نام «ماکروفاژها» هستند که میکروب را می‌بلعند و به نوبه خود مجموعه‌هایی از سیتوکین‌ها و سایر مواد التهاب‌زا را آزاد می‌کنند که پاسخ ایمنی را تشدید می‌کند و تداوم می‌بخشد.
این مواد التهاب‌زا که مولکول‌های کوچک پروتئینی هستند باعث فعال شدن دستگاه ایمنی و بروز تب می‌شوند.
● تب یعنی چند درجه؟
هنگام اندازه‌گیری درجه حرارت بدن، در صورتی که درجه حرارت به این ارقام رسیده باشد، می‌گوییم فرد تب دارد:
▪ درجه حرارت مقعدی بالاتر از ۸/۳۷ درجه سانتی‌گراد
▪ درجه حرارت دهانی بالای ۵/۳۷ درجه سانتی‌گراد
▪ درجه حرات زیربغلی بالای ۲/۳۷ درجه سانتی‌گراد
▪ درجه حرارت درون‌گوشی بالای ۲/۳۷ درجه سانتی‌گراد
اندازه‌گیری دهانی درجه حرارت طبیعی بدن ۸/۳۶ به علاوه یا منهای ۷/۰ درجه محسوب میشود. این امر به معنای آن است که درجه حرات دهانی میان ۱/۳۶ درجه و ۵/۳۷ درجه احتمالا طبیعی محسوب میشود. البته باید توجه داشته باشید که نوسانات زیادی در درجه حرارت بدن رخ می‌دهد که هنگام اندازه‌گیری تب باید به آن توجه داشت. این ارقام برای فرد بزرگسالی است که ناشتا نیست، لباس راحتی پوشیده است، درون خانه در اتاقی که درجه حرارتی عادی ۷/۲۲ درجه تا ۴/۲۴ درجه سانتی‌گراد دارد و در صبح با فاصله زمانی مناسبی پس از بلندشدن از بستر، تعیین شده است. به علاوه، برای اندازه‌گیری درجه حرارت دهانی، فرد نباید دست کم در ۱۵ تا ۲۰ دقیقه قبل از آن چیزی خورده با نوشیده باشد یا سیگار کشیده باشد. درجه حرارت بدن در طول روز نوسانی طبیعی دارد، کمترین درجه حرارت در ساعت ۴ بامداد و بیشترین درجه حرارت در ساعت ۶ بعدازظهر است. درجه حرارت طبیعی بدن ممکن است تا حد ۶/۰ درجه در میان افراد متفاوت و از روزی به روز دیگر تغییر کند. در زنان در زمان‌های مختلف چرخه قاعدگی درجه حرارت بدن تغییر می‌کند. درجه حرارت بدن پس از غذا خوردن بالا میرود و عوامل روانی نیز ممکن است بر آن تاثیر بگذارند.
● مواد تب زای درونی
مواد بسیاری در بدن ممکن است در نتیجه پاسخ التهابی آزاد شود، اما سیتوکین‌ها بیشترین نقش را در ایجاد تب دارند. این سیتوکین‌ها از جمله شامل اینترلوکین‌ها، اینترفرون و عامل نکروز تومور آلفا (TNF آلفا) می‌شوند.
این سیتوکین‌های مختلف، هم آثار موضعی و هم آثار عمومی دارند؛ برای مثال، اینترلوکین‌ها به ارتباط سلولی میان گلبول‌های سفید کمک کرده و به دلیل اثر شبه‌هورمونی‌شان بر شدت و مدت پاسخ التهابی اثر می‌گذارند.
به جز بروز پاسخ ایمنی برای مقابله با میکروب مهاجم، اینترلوکین‌ها، اینترفرون و TNF آلفا با ایجاد ما‌ده‌ای به نام پروستاگلاندین E۲، اثر تب‌زای درونی هم دارند. پروستاگلاندینها از اسیدهای چرب ضروری در بدن تولید می‌شوند و به سادگی با گذر از دیواره سلولی وارد جریان خون می‌شوند. پروستاگلاندینها تقریبا در همه اندام‌ها و بافت‌های بدن وجود دارند و آثار شبه‌هورمونی بر سلول‌ها ایجاد می‌کنند، تولید آنزیم «آدنیل سیکلاز» را تنظیم می‌کنند و از این راه می‌توانند بر سرعت سوخت و ساز سلول‌ها اثر بگذارند.
در هیپوتالاموس در مغز که ترموستات بدن به حساب می‌‌آید، پروستاگلاندین E۲ نقش مهمی‌در تغییر اختصاصی روند تنظیم درجه حرارت ایفا می‌کند.
مشخص شده است که میزان زیادی از گیرنده‌های پروستاگلاندین E۲ در ناحیه «پره-اپتیک» هیپوتالاموس وجود دارد که مسوول ایجاد تب است. در عین حال، هیپوتالاموس از طریق خوشه‌ای از سلول‌های عصبی در تماس نزدیک با جریان خون است. این ساختار عصبی به فراتر از سد خونی مغزی (که ورود مواد از خون به مغز را کنترل می‌کند) میرود و امکان تماس مستقیم مواد تب‌زای بیرونی و درونی موجود در جریان خون و نیز پروستاگلاندین E۲ را با هیپوتالاموس ایجاد می‌کند.
پیامد اثر مستقیم بر هیپوتالاموس افزایش «نقطه تنظیم» درجه حرارت بدن در این اندام است. اکنون این درجه جدید بالا رفته را هیپوتالاموس عادی فرض می‌کند و تا زمانی که تولید مواد تب‌زا ادامه یابد، درجه حرارت بالا می‌ماند و تب ادامه می‌یابد.
شیوه عمل مانند تعیین درجه حرارت در دستگاه حرارت مرکزی در خانه است. اگر شما ترموستات دستگاه را در حد ۲۱ درجه قرار دهید، بویلر سیستم را آن‌قدر گرم می‌کند تا درجه حرارت‌‌اش به ۲۱ درجه برسد. بعد هنگامی که درجه حرارت به بالای ۲۱ درجه رسید، بویلر به طور خود کار خاموش میشود و هنگامی‌که درجه حرارت به زیر ۲۱ درجه رسید، دوباره روشن میشود. حال اگر شما درجه ترموستات را مثلا به ۳۰ درجه برسانید، بویلر به گرم کردن سیستم تا رسیدن به این درجه حرارت جدید ادامه خواهد داد.
http://www.aftab.ir/images/article/break.gif روزنامه سلامت ( www.salamat.ir (http://njavan.com/forum/redirector.php?url=http%3A%2F%2Fwww.salamat.ir) )
تب از گذشته‌های دور، هم به عنوان پاسخی به ناخوشی‌ها و هم به عنوان بیماری تلقی می‌شده و این دیدگاه دوگانه نسبت به تب، با وجودی که امروزه ما درک نسبتا کاملی از سازوکارهای فیزیولوژیک کنترل درجه حرارت بدن داریم، همچنان باقی مانده است. اگرچه دانش کنونی به ما می‌آموزد که تب، بخشی از پاسخ التهابی در بدن است و بنابراین تنها نشانه‌ای از فرآیند بیماری‌زای زمینه‌ای است، هنوز احساس نیاز می‌کنیم که «تب» را با دارو یا پاشویه درمان کنیم؛ هر چند که همیشه به چنین کاری نیاز نیست.
● تب چیست؟
تب، یک پاسخ سازگارکننده عمومی در پاسخ به تحریک سیستم ایمنی است. بررسی در حیوانات آزمایشگاهی نشان داده است این پاسخ طبیعی بدن به بیماری، میزان بقا را بالا می‌برد و دوره بیماری را کوتاه می‌کند.
اگرچه تعریف تب بر حسب سن فرد، محل اندازه‌گیری درجه حرارت و نوع دماسنج مورد استفاده فرق می‌کند، به سادگی می‌توان آن را بالاتر رفتن درجه حرارت بدن از حد نوسانات عادی آن در طول روز تعریف کرد. باوجود شواهد فزاینده در مورد آثار مفید تب ملایم، هنوز ترسی عمومی از فرآیند تب وجود دارد. تب معمولا به عنوان شاخص شدت بیماری در نظر گرفته میشود و بسیاری از پزشکان، آن را جدی می‌گیرند. ترس مشابهی در والدین نیز وجود دارد؛ در حالی که اغلب موارد تب در کودکان خود به خود بهبود پیدا می‌کنند و کودکان موارد خفیف تا ملایم تب را به راحتی تحمل می‌کنند. این نگرانی‌ها شاید از ناآگاهی ما نسبت به فرآیند فیزیولوژیک تب ناشی شده باشد.
● ضدتب‌های طبیعی
درجه حرارت بدن در حین تب به ندرت از ۴۰ درجه بالاتر میرود. فرآیند تب معمولا خود به خود محدود میشود و بدن هورمون‌های گوناگونی تولیدمی‌کند که مانع از آن می‌شوند که افزایش درجه حرارت از کنترل خارج شود. تصور میشود این مواد ضدتب طبیعی به طور موثری آثار مخرب تب را از طریق سازوکارهای پسخوراند منفی کنترل می‌کنند. این پسخوراند منفی ممکن است عامل نوسانات درجه حرارتی باشد که در بیماران تبدار دیده میشود. هنگامی که تب افزایش پیدا می‌کند به عنوانی محرکی برای تولید مواد ضدتب درونی بدن عمل می‌کند که درجه حرارت را پایین می‌آورند. با افت درجه حرارت، تولید این مواد ضدتب کاهش پیدا می‌کند و درجه حرارت دوباره به «نقطه تنظیم‌شده» هیپوتالاموس باز می‌گردد و این روند تکرار میشود.
شواهد فعلی نشان می‌دهد که این مواد ضدتب درونی بر سلول‌های عصبی تنظیم‌کننده درجه حرارت در ناحیه پره اپتیک در جلوی هیپوتالاموس و دیواره شکمی‌دستگاه لیمبیک اثر می‌کنند.
همچنین شواهدی در دست است که داروهای ضدالتهابی غیراستروییدی با کاهش تولید پروستاگلاندین E۲ تب را مهار می‌کند. بدیهی است تولید این مواد ضدتب درونی مانع آن میشود که تب حالتی غیرقابل کنترل پیدا کند.
● اثر تب بر بدن
افزایش درجه حرارت بدن، به پاسخ پیچیده و دوسویه رفتاری، هورمونی و عصبی نیاز دارد.
در این حالت، افزایش تولید هورمون آدرنالین از بخش مرکزی غده فوق‌کلیه رخ می‌دهد. این هورمون به افزایش سرعت ضربان قلب، سرعت سوخت و ساز و توان عضلانی می‌انجامد. آدرنالین سرعت تجزیه قند گلوگز در سلو‌ها و تبدیل آن به انرژی را می‌افزاید و با سرعت گرفتن این واکنش‌های شیمیایی، درون سلول‌ها، تولید محصول فرعی آنها که حرارت باشد هم افزوده میشود. آدرنالین همچنین نوعی تنگ‌کننده عروقی قدرتمند در رگ‌های محیطی است، به این ترتیب، گرما در بدن حفظ میشود. تنگ شدن شریانچه‌های پوست، باعث افزایش مقاومت رگ‌های خونی محیطی میشود و به این ترتیب، خون از بسترهای مویرگی پوست به بافت‌های عمقی‌تر نزدیک به مرکز بدن فرستاده میشود. در نتیجه، حرارت حفظ میشود و از راه رسانایی، پرتوتابی، هم‌رفت و تبخیر، عرق از دست نمی‌رود. همچنین تولید هورمون ضدادراری کاهش می‌یابد. این هورمون در بخش خلفی هیپوفیز در مغز تولید و ذخیره میشود. در شرایط عادی این هورمون با تغلیظ ادرار از ازدست رفتن آب از بدن جلوگیری می‌کند. اما کاهش تولید این هورمون در هنگام بروز تب باعث از دست رفتن مایع بیشتر و کاهش مایعات درون عروق و خارج عروق میشود و در نتیجه، انرژی کمتری برای حفظ درجه حرارت مرکزی بدن لازم است.
این فرآیندهای فیزیولوژیک پیامدهای رفتاری هم دارد. فرد تبدار ممکن است احساس سرما و لرز کند و خود را در پتو بپیچد و بدنش را جمع کند تا میزان سطح بدن‌اش را که در معرض محیط است کاهش یابد، یا در بستر بی‌حرکت بماند.
حال اگر ما سعی کنیم بخش محیطی بدن را با انجام کاری مانند پاشویه سرد کنیم، نتیجه، افزایش بیشتر سرعت سوخت و ساز و تلاش بیشتر بدن تبدار برای حفظ حرارت است؛ یعنی وضع بدتر میشود. اگر به همان مثال «دستگاه حرارت مرکزی» برگردیم، تاثیربخش‌‌ترین راه برای کاهش درجه حرارت بدن از ۳۰ درجه به ۲۱ درجه، این نیست که پنجره‌ها را باز کنیم. این کار تنها باعث میشود که بویلر برای حفظ درجه حرارت محیط در حد ۳۰ درجه تلاش بیشتری کند و به این ترتیب، مقدار زیادی انرژی هدر رود.
در فرد تبدار نیز اثر مشابهی ایجاد میشود. هر چه شما سعی کنید درجه حرارت محیطی بدن او را کاهش دهید، هیپوتالاموس که این کار را تهدید برای درجه حرارت مرکزی بدن می‌بیند، با افزایش سرعت سوخت و ساز بدن، احتمالا با ایجاد لرز شدید و به کار انداختن بیشتر سازوکارهای حفظ حرارت پاسخ خواهد داد.
● فیزیولوژی تب
تب نوعی شاخص بالینی در مجموعه‌ای از پاسخ‌ها است که در شایع‌ترین حالت نسبت به عفونت‌های میکروبی رخ می‌دهد. تب یکی از چند ساز و کاری است که بدن برای خلاصی از عامل آسیب‌رسان مهاجم به کار می‌برد.
موادی که تب را در بدن القا می‌کنند، تب‌زا (پیروژن) نام دارند و ممکن است از خارج وارد بدن شوند. برای مثال، ویروس آسیب‌رسان، سموم باکتریایی، ترکیب آنتی‌ژن،آنتی‌بادی و یا در داخل بدن تولید شوند مثل واسطه‌های شیمیایی مانند اینترلوکین و اینترفرون.
در اینجا به چگونگی ایجاد تب در شایع‌ترین حالت آن، یعنی تب ناشی از عفونت میکروبی، می‌پردازیم.
عفونت میکروبی اگر به حال خود رها شود، در حالی که میکروب مهاجم تکثیر میشود، به مرگ یا آسیب بافت‌های محلی می‌انجامد. از این سلول‌های آسیب‌دیده واسطه‌های شیمایی التهاب‌زایی مانند هیستامین، کینین‌ها، پروستاگلاندینها، لکوترین‌ها و اینترلوکین‌ها آزاد می‌شوند. این واسطه‌های التهابی باعث جلب سلول‌های سفید خون به محل عفونت می‌شوند (فرآیند کموتاکسی).
اولین گلبول‌های سفیدی که به عامل عفونت‌زا پاسخ می‌دهند، سلول‌هایی به نام «ماکروفاژها» هستند که میکروب را می‌بلعند و به نوبه خود مجموعه‌هایی از سیتوکین‌ها و سایر مواد التهاب‌زا را آزاد می‌کنند که پاسخ ایمنی را تشدید می‌کند و تداوم می‌بخشد.
این مواد التهاب‌زا که مولکول‌های کوچک پروتئینی هستند باعث فعال شدن دستگاه ایمنی و بروز تب می‌شوند.
● تب یعنی چند درجه؟
هنگام اندازه‌گیری درجه حرارت بدن، در صورتی که درجه حرارت به این ارقام رسیده باشد، می‌گوییم فرد تب دارد:
▪ درجه حرارت مقعدی بالاتر از ۸/۳۷ درجه سانتی‌گراد
▪ درجه حرارت دهانی بالای ۵/۳۷ درجه سانتی‌گراد
▪ درجه حرات زیربغلی بالای ۲/۳۷ درجه سانتی‌گراد
▪ درجه حرارت درون‌گوشی بالای ۲/۳۷ درجه سانتی‌گراد
اندازه‌گیری دهانی درجه حرارت طبیعی بدن ۸/۳۶ به علاوه یا منهای ۷/۰ درجه محسوب میشود. این امر به معنای آن است که درجه حرات دهانی میان ۱/۳۶ درجه و ۵/۳۷ درجه احتمالا طبیعی محسوب میشود. البته باید توجه داشته باشید که نوسانات زیادی در درجه حرارت بدن رخ می‌دهد که هنگام اندازه‌گیری تب باید به آن توجه داشت. این ارقام برای فرد بزرگسالی است که ناشتا نیست، لباس راحتی پوشیده است، درون خانه در اتاقی که درجه حرارتی عادی ۷/۲۲ درجه تا ۴/۲۴ درجه سانتی‌گراد دارد و در صبح با فاصله زمانی مناسبی پس از بلندشدن از بستر، تعیین شده است. به علاوه، برای اندازه‌گیری درجه حرارت دهانی، فرد نباید دست کم در ۱۵ تا ۲۰ دقیقه قبل از آن چیزی خورده با نوشیده باشد یا سیگار کشیده باشد. درجه حرارت بدن در طول روز نوسانی طبیعی دارد، کمترین درجه حرارت در ساعت ۴ بامداد و بیشترین درجه حرارت در ساعت ۶ بعدازظهر است. درجه حرارت طبیعی بدن ممکن است تا حد ۶/۰ درجه در میان افراد متفاوت و از روزی به روز دیگر تغییر کند. در زنان در زمان‌های مختلف چرخه قاعدگی درجه حرارت بدن تغییر می‌کند. درجه حرارت بدن پس از غذا خوردن بالا میرود و عوامل روانی نیز ممکن است بر آن تاثیر بگذارند.
● مواد تب زای درونی
مواد بسیاری در بدن ممکن است در نتیجه پاسخ التهابی آزاد شود، اما سیتوکین‌ها بیشترین نقش را در ایجاد تب دارند. این سیتوکین‌ها از جمله شامل اینترلوکین‌ها، اینترفرون و عامل نکروز تومور آلفا (TNF آلفا) می‌شوند.
این سیتوکین‌های مختلف، هم آثار موضعی و هم آثار عمومی دارند؛ برای مثال، اینترلوکین‌ها به ارتباط سلولی میان گلبول‌های سفید کمک کرده و به دلیل اثر شبه‌هورمونی‌شان بر شدت و مدت پاسخ التهابی اثر می‌گذارند.
به جز بروز پاسخ ایمنی برای مقابله با میکروب مهاجم، اینترلوکین‌ها، اینترفرون و TNF آلفا با ایجاد ما‌ده‌ای به نام پروستاگلاندین E۲، اثر تب‌زای درونی هم دارند. پروستاگلاندینها از اسیدهای چرب ضروری در بدن تولید می‌شوند و به سادگی با گذر از دیواره سلولی وارد جریان خون می‌شوند. پروستاگلاندینها تقریبا در همه اندام‌ها و بافت‌های بدن وجود دارند و آثار شبه‌هورمونی بر سلول‌ها ایجاد می‌کنند، تولید آنزیم «آدنیل سیکلاز» را تنظیم می‌کنند و از این راه می‌توانند بر سرعت سوخت و ساز سلول‌ها اثر بگذارند.
در هیپوتالاموس در مغز که ترموستات بدن به حساب می‌‌آید، پروستاگلاندین E۲ نقش مهمی‌در تغییر اختصاصی روند تنظیم درجه حرارت ایفا می‌کند.
مشخص شده است که میزان زیادی از گیرنده‌های پروستاگلاندین E۲ در ناحیه «پره-اپتیک» هیپوتالاموس وجود دارد که مسوول ایجاد تب است. در عین حال، هیپوتالاموس از طریق خوشه‌ای از سلول‌های عصبی در تماس نزدیک با جریان خون است. این ساختار عصبی به فراتر از سد خونی مغزی (که ورود مواد از خون به مغز را کنترل می‌کند) میرود و امکان تماس مستقیم مواد تب‌زای بیرونی و درونی موجود در جریان خون و نیز پروستاگلاندین E۲ را با هیپوتالاموس ایجاد می‌کند.
پیامد اثر مستقیم بر هیپوتالاموس افزایش «نقطه تنظیم» درجه حرارت بدن در این اندام است. اکنون این درجه جدید بالا رفته را هیپوتالاموس عادی فرض می‌کند و تا زمانی که تولید مواد تب‌زا ادامه یابد، درجه حرارت بالا می‌ماند و تب ادامه می‌یابد.
شیوه عمل مانند تعیین درجه حرارت در دستگاه حرارت مرکزی در خانه است. اگر شما ترموستات دستگاه را در حد ۲۱ درجه قرار دهید، بویلر سیستم را آن‌قدر گرم می‌کند تا درجه حرارت‌‌اش به ۲۱ درجه برسد. بعد هنگامی که درجه حرارت به بالای ۲۱ درجه رسید، بویلر به طور خود کار خاموش میشود و هنگامی‌که درجه حرارت به زیر ۲۱ درجه رسید، دوباره روشن میشود. حال اگر شما درجه ترموستات را مثلا به ۳۰ درجه برسانید، بویلر به گرم کردن سیستم تا رسیدن به این درجه حرارت جدید ادامه خواهد داد.
http://www.aftab.ir/images/article/break.gif روزنامه سلامت ( www.salamat.ir (http://njavan.com/forum/redirector.php?url=http%3A%2F%2Fwww.salamat.ir) )