diamonds55
17th October 2008, 08:09 AM
برخورد با پديده بدحجابي نبايد با نگرش يك سويه باشد
خبرگزاري فارس: يك وكيل پايه يك دادگستري گفت: در برخورد با پديده بدحجابي بايد از نگرش يك سويه به زنان در امر حجاب و عفاف پرهيز شود و با در نظر گرفتن همه عوامل فرهنگ با بازنگري در شيوه‌هاي گذشته و آسيب‌شناسي آن و استفاده از همه ظرفيت و منابع، يك عزم و اراده ملي در جهت جامعه‌پذيري عفاف تلاش شود.
به گزارش خبرنگار اجتماعي فارس، در ارزيابي وضعيت موجود حجاب، عفاف و فراز و نشيب‌هايي آن در سه دهه گذشته گفت‌وگويي را با ميترا توانچه؛ وكيل پايه يك دادگستري و كارشناس مسائل زنان انجام داده‌ايم كه متن آن در ادامه آمده است.
فارس: وضعيت موجود حجاب و عفاف در ايران را چگونه ارزيابي مي‌كنيد، اين وضعيت در سه دهه گذشته چه فراز و نشيب‌هايي داشته است؟
توانچه: حجاب يكي از عناصر فرهنگي و نماد راستين اعتقادات ديني و ارزشي است. حجاب اسلامي در جامعه مي‌تواند شخصيت زن را به عنوان يك انسان كامل كه در امور اجتماعي و مدني يك فرد كامل است حفظ كرده و زمينه فعاليت‌هاي سالم اجتماعي، سياسي و اقتصادي را فراهم آورد و خانواده را به عنوان هسته اوليه زندگي اجتماعي استحكام بخشد. اشاعه و تعميق حجاب در جامعه نيازمند آموزش‌هاي بنيادين و مداوم در خانواده، مدرسه و ساير اجزاي جامعه است. بديهي است در كنار شرايط مساعد اجتماعي براي ارزش تلقي كردن اين فرهنگ، دروني شدن آن در وجود افراد نيز لازمه وجودي گسترش آن است. براي رسيدن به اين هدف نيازمند مشاركت و توجه جدي تمام دستگاه‌ها و نهادهاي متولي به صورت مستمر و هدفمند هستيم.
وضعيت عفاف و حجاب از ابتداي انقلاب تاكنون دستخوش تغييرات و فراز و نشيب‌هايي شده است كه عوامل مختلف در آن دخيل بوده است.
سليقه‌‌مداري و افراط و تفريط در امر حجاب، عدم هماهنگي و وحدت رويه ميان دستگاه‌هاي مختلف، عدم پيش‌بيني سيستم نظارت و فقدان برنامه‌هاي بلند‌مدت و اصولي، ارائه الگوهاي متضاد، ضعف معرفت جوانان و خانواده‌ها و تلقي آن‌ها از حجاب و فلسفه و ضرورت آن از جمله اين عوامل مهم است.
در شرايط كنوني نهادينه كردن اين امر با توجه به وضعيت فرهنگي كشور نياز به برنامه‌ريزي جديد متناسب با ويژگي‌هاي زماني مكاني است. به ويژه اين‌كه اين مسئله همواره مورد تهاجم فرهنگي بيگانگان براي خدشه‌دار كردن اعتقادات ديني و جايگاه و منزلت زن مسلمان قرار گرفته است.
فارس: در خصوص موضوع حجاب و ترويج آن چه راهكار و تدابيري بايد اتخاذ شود؟
توانچه: در برخورد با پديده بدحجابي بايد از نگرش يك سويه به زنان در امر حجاب و عفاف پرهيز شود و با در نظر گرفتن همه عوامل فرهنگ و با بازنگري در شيوه‌هاي گذشته و آسيب‌شناسي آن و استفاده از همه ظرفيت و منابع، يك عزم و اراده ملي در جهت جامعه‌پذيري عفاف تلاش كنند.
كنكاش و تفكر در مفاهيم ديني توسط جوانان به منظور پذيرش دروني و قلبي و عمل به آن‌ها از ديگر راهبردهاي گسترش فرهنگ عفاف است. به نحوي كه توجه دادن به رعايت آن نه به عنوان اجبار اجتماعي بلكه به عنوان يك ارزش انساني، ديني، معنوي و يك باور قلبي جهت مصونيت از آسيب‌هاي خانوادگي است.
در جامعه امروز ايراني لازم است فلسفه و فوايد عفاف و حجاب در زندگي فردي و اجتماعي براي نسل جوان تبيين شود و آثار و نتايج سوء عدم رعايت آن بيان شود همچنين ضروي است توسط مبلغان ديني فرم حجاب، مرز حجاب، فلسفه حجاب و حدود آن مشخص شود.
دستگاه‌ها و نهادهاي فرهنگ‌ساز بايد به مد به عنوان مولفه نوين و تأثيرگذار در جهت‌دهي به نوع پوشش و آراستگي جوانان توجه كنند و به تبليغ نهادها و الگوهاي لباس ايراني و بومي مناطق مختلف كشور بپردازند.
اين حق مسلم زن ايراني مسلمان است كه لباس دلخواه و به روز در چارچوب شرع به تن كند كه تنوع هم داشته باشد، لذا برگزاري جشنواره‌هاي مختلف لباس در سه حوزه اجتماعي، مدرسه و ورزشي و تشكيل كارگاه‌هاي آموزشي براي انتخاب نوع پوشش مناسب در مناسبت‌ها و جايگاه‌هاي مختلف و نيز تشويق و حمايت توليد‌كنندگان و طراحان لباس مناسب شرايط روز با رعايت چارچوب و الگوهاي مورد نظر و در شرع براي جلوگيري از تهاجم فرهنگي و ورود كالاهاي مصرفي تحميلي و نيز ترويج مد غرب ضروري است.
تنش رسانه‌ها در تبليغ و ترويج اين امر بسيار موثر است توسعه و تنوع‌بخشي به الگوهاي مناسب حجاب و تبليغ آن توسط رسانه‌ها به منظور اقناع روحيه تنوع‌طلبي و حس زيباشناختي جوانان و تشويق چادر به عنوان حجاب برتر و پرهيز از تحميل و اجباري كردن يك الگوي ثابت از حجاب متاسفانه در برخي از نمايش‌ها و فيلم‌ها، برنامه‌هاي فرهنگي در رسانه‌هاي عمومي به جاي پرداختن به اين موضوع، تجمل‌گرايي و الگوهاي مغاير با فرهنگ ايراني و اسلامي تبليغ مي‌شود كه بايد مورد توجه مسئولان مربوطه قرار گيرد و از هرگونه تضاد و تناقض در اين امر پرهيز شود.
همچنين نظارت دقيق و همه‌جانبه در امر توليد و نشر كتاب، مطبوعات و مجلات سينمايي در خصوص رعايت حريم عفاف و حجاب از نظر محتوايي و شكلي صورت گيرد.
ايجاد زمينه تبادل فرهنگي ملل اسلامي از طريق ارائه الگوها و نمادهاي پارچه و لباس ايراني، تصويب مقررات لازم براي جلوگيري از واردات پارچه و لباس غير‌متناسب با فرهنگ عفاف و حجاب، ايجاد زمينه‌هاي دسترسي عمومي به پارچه و لباس منطبق با الگوهاي ايراني - اسلام با قيمت مناسب و با كيفيت مطلوب و حمايت از توليد‌كنندگان و طراحي‌هاي داخلي تمامي موارد و راهكارهايي است كه به ترويج و تقويت اين موضوع در جامعه كمك مي‌كند.
فارس: آيا قوانيني در خصوص عفاف و حجاب تصويب شده است؟
توانچه: قوانين و مقرراتي كه در حال حاضر در زمينه عفاف و حجاب به تصويب هيئت دولت و مجلس شوراي اسلامي و شوراي عالي انقلاب فرهنگي رسيده است شامل سياست‌هاي فرهنگي - تبليغي روز زن مصوب16/7/81 شوراي عالي انقلاب فرهنگي، اصول مباني و روش‌هاي اجرايي گسترش فرهنگ عفاف مصوب 14/11/76 شوراي عالي انقلاب فرهنگي، راهبردهاي گسترش فرهنگ عفاف مصوب 4/5/84 شوراي عالي انقلاب فرهنگي، بند 105 منشور حقوق و مسئوليت‌هاي زنان مصوب 31/6/83 شوراي عالي انقلاب فرهنگي، آئين‌نامه ساماندهي فعاليت پايگاه‌هاي اطلاع‌رساني سايت‌هاي اينترنتي ايران مصوب 29/5/85 هيئت دولت، سياست فرهنگي اجتماعي ورزش بانون مصوب 7/6/76 شوراي عالي انقلاب فرهنگي، سياست‌هاي اشتغال زنان مصوب 20/5/71 (ماده 4) شوراي عالي انقلاب فرهنگي، آئين‌نامه نظارت بر نمايش فيلم و اسلايد و ويدئو مصوب 4/12/61 هيئت دولت، آئين‌نامه اجرايي قانون نحوه رسيدگي به تخلفات و مجازات فروشندگان لباس‌هايي كه استفاده آن‌ها در ملاء‌عام خلاف شرع است.
با توجه به قوانين مصوب در خصوص عفاف و حجاب در حال حاضر براي ايجاد هماهنگي بين دستگاه‌هاي اجرايي و ساير اشخاص حقيقي و حقوقي فعال در امر ترويج و گسترش اين فرهنگ، كميته ترويج و گسترش فرهنگ عفاف در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي تشكيل شد كه بايد گزارش عملكرد كميته هر 6 ماه يكبار به شوراي عالي انقلاب فرهنگي ارائه شود. به نظر مي‌رسد اين شورا ناظر بر اجراي اين قانون است. تحقق اهداف مدنظر در مصوبات شوراي عالي انقلاب فرهنگ در زمينه فرهنگ عفاف و حجاب را بايد از عملكرد دستگاه‌هاي متولي و عضو اين كميته ارزيابي كرد كه ضروري است به دليل اهميت موضوع، كميسيون فرهنگ مجلس شوراي اسلامي نيز در جريان عملكرد مربوطه جهت ارزيابي ميزان اثر‌بخشي فعاليت‌هاي به عمل آمده قرار گيرد و سيستم نظارتي و ساز و كار مربوط به آن پيش‌بيني شود.
فارس: آيا سياست‌ها و رويكردهاي نظام اسلامي در حوزه‌هاي سياسي، فرهنگي، اقتصادي و اجتماعي ولو به صورت غير مستقيم مي‌تواند بر فرهنگ حجاب در جامعه نقش داشته باشد؟
توانچه: قطعاً اهتمام جدي مراكز فرهنگي و همه رسانه‌هاي كشور نسبت به ارائه الگوي مطلوب از عفاف در محصولات فرهنگي خود، پرهيز از ايجاد تضاد و تناقض براي جوانان اعم از دختر و پسر يكي از راهبردهاي گسترش اين فرهنگ است كه مي‌تواند به طور غيرمستقيم بر فرهنگ حجاب در جامعه تأثير بگذارد.
از سوي ديگر تبيين دائمي جايگاه والا و پراعتبار زن در اسلام و مقايسه آن با ساير مكاتب به منظور احساس برتري شخصيت زن مسلمان نسبت به زنان ساير مكاتب در سياست‌ها، برنامه‌ريزي‌ها و راهبردهايي اجرايي در حوزه‌هاي مختلف و توجه به آن به عنوان موضوعي فرابخشي در بخش‌هاي دولتي و غيردولتي از راهبردهاي اساسي در بسط و گسترش اين فرهنگ است.
ايجاد هماهنگي بين دستگاه‌هاي اجرايي و ساير اشخاص حقيقي و حقوقي فعال در امر ترويج اين فرهنگ به ويژه سازمان‌هاي مردم نهاد فعال در اين حوزه در گسترش آن نقش به سزايي دارد.
خبرگزاري فارس: يك وكيل پايه يك دادگستري گفت: در برخورد با پديده بدحجابي بايد از نگرش يك سويه به زنان در امر حجاب و عفاف پرهيز شود و با در نظر گرفتن همه عوامل فرهنگ با بازنگري در شيوه‌هاي گذشته و آسيب‌شناسي آن و استفاده از همه ظرفيت و منابع، يك عزم و اراده ملي در جهت جامعه‌پذيري عفاف تلاش شود.
به گزارش خبرنگار اجتماعي فارس، در ارزيابي وضعيت موجود حجاب، عفاف و فراز و نشيب‌هايي آن در سه دهه گذشته گفت‌وگويي را با ميترا توانچه؛ وكيل پايه يك دادگستري و كارشناس مسائل زنان انجام داده‌ايم كه متن آن در ادامه آمده است.
فارس: وضعيت موجود حجاب و عفاف در ايران را چگونه ارزيابي مي‌كنيد، اين وضعيت در سه دهه گذشته چه فراز و نشيب‌هايي داشته است؟
توانچه: حجاب يكي از عناصر فرهنگي و نماد راستين اعتقادات ديني و ارزشي است. حجاب اسلامي در جامعه مي‌تواند شخصيت زن را به عنوان يك انسان كامل كه در امور اجتماعي و مدني يك فرد كامل است حفظ كرده و زمينه فعاليت‌هاي سالم اجتماعي، سياسي و اقتصادي را فراهم آورد و خانواده را به عنوان هسته اوليه زندگي اجتماعي استحكام بخشد. اشاعه و تعميق حجاب در جامعه نيازمند آموزش‌هاي بنيادين و مداوم در خانواده، مدرسه و ساير اجزاي جامعه است. بديهي است در كنار شرايط مساعد اجتماعي براي ارزش تلقي كردن اين فرهنگ، دروني شدن آن در وجود افراد نيز لازمه وجودي گسترش آن است. براي رسيدن به اين هدف نيازمند مشاركت و توجه جدي تمام دستگاه‌ها و نهادهاي متولي به صورت مستمر و هدفمند هستيم.
وضعيت عفاف و حجاب از ابتداي انقلاب تاكنون دستخوش تغييرات و فراز و نشيب‌هايي شده است كه عوامل مختلف در آن دخيل بوده است.
سليقه‌‌مداري و افراط و تفريط در امر حجاب، عدم هماهنگي و وحدت رويه ميان دستگاه‌هاي مختلف، عدم پيش‌بيني سيستم نظارت و فقدان برنامه‌هاي بلند‌مدت و اصولي، ارائه الگوهاي متضاد، ضعف معرفت جوانان و خانواده‌ها و تلقي آن‌ها از حجاب و فلسفه و ضرورت آن از جمله اين عوامل مهم است.
در شرايط كنوني نهادينه كردن اين امر با توجه به وضعيت فرهنگي كشور نياز به برنامه‌ريزي جديد متناسب با ويژگي‌هاي زماني مكاني است. به ويژه اين‌كه اين مسئله همواره مورد تهاجم فرهنگي بيگانگان براي خدشه‌دار كردن اعتقادات ديني و جايگاه و منزلت زن مسلمان قرار گرفته است.
فارس: در خصوص موضوع حجاب و ترويج آن چه راهكار و تدابيري بايد اتخاذ شود؟
توانچه: در برخورد با پديده بدحجابي بايد از نگرش يك سويه به زنان در امر حجاب و عفاف پرهيز شود و با در نظر گرفتن همه عوامل فرهنگ و با بازنگري در شيوه‌هاي گذشته و آسيب‌شناسي آن و استفاده از همه ظرفيت و منابع، يك عزم و اراده ملي در جهت جامعه‌پذيري عفاف تلاش كنند.
كنكاش و تفكر در مفاهيم ديني توسط جوانان به منظور پذيرش دروني و قلبي و عمل به آن‌ها از ديگر راهبردهاي گسترش فرهنگ عفاف است. به نحوي كه توجه دادن به رعايت آن نه به عنوان اجبار اجتماعي بلكه به عنوان يك ارزش انساني، ديني، معنوي و يك باور قلبي جهت مصونيت از آسيب‌هاي خانوادگي است.
در جامعه امروز ايراني لازم است فلسفه و فوايد عفاف و حجاب در زندگي فردي و اجتماعي براي نسل جوان تبيين شود و آثار و نتايج سوء عدم رعايت آن بيان شود همچنين ضروي است توسط مبلغان ديني فرم حجاب، مرز حجاب، فلسفه حجاب و حدود آن مشخص شود.
دستگاه‌ها و نهادهاي فرهنگ‌ساز بايد به مد به عنوان مولفه نوين و تأثيرگذار در جهت‌دهي به نوع پوشش و آراستگي جوانان توجه كنند و به تبليغ نهادها و الگوهاي لباس ايراني و بومي مناطق مختلف كشور بپردازند.
اين حق مسلم زن ايراني مسلمان است كه لباس دلخواه و به روز در چارچوب شرع به تن كند كه تنوع هم داشته باشد، لذا برگزاري جشنواره‌هاي مختلف لباس در سه حوزه اجتماعي، مدرسه و ورزشي و تشكيل كارگاه‌هاي آموزشي براي انتخاب نوع پوشش مناسب در مناسبت‌ها و جايگاه‌هاي مختلف و نيز تشويق و حمايت توليد‌كنندگان و طراحان لباس مناسب شرايط روز با رعايت چارچوب و الگوهاي مورد نظر و در شرع براي جلوگيري از تهاجم فرهنگي و ورود كالاهاي مصرفي تحميلي و نيز ترويج مد غرب ضروري است.
تنش رسانه‌ها در تبليغ و ترويج اين امر بسيار موثر است توسعه و تنوع‌بخشي به الگوهاي مناسب حجاب و تبليغ آن توسط رسانه‌ها به منظور اقناع روحيه تنوع‌طلبي و حس زيباشناختي جوانان و تشويق چادر به عنوان حجاب برتر و پرهيز از تحميل و اجباري كردن يك الگوي ثابت از حجاب متاسفانه در برخي از نمايش‌ها و فيلم‌ها، برنامه‌هاي فرهنگي در رسانه‌هاي عمومي به جاي پرداختن به اين موضوع، تجمل‌گرايي و الگوهاي مغاير با فرهنگ ايراني و اسلامي تبليغ مي‌شود كه بايد مورد توجه مسئولان مربوطه قرار گيرد و از هرگونه تضاد و تناقض در اين امر پرهيز شود.
همچنين نظارت دقيق و همه‌جانبه در امر توليد و نشر كتاب، مطبوعات و مجلات سينمايي در خصوص رعايت حريم عفاف و حجاب از نظر محتوايي و شكلي صورت گيرد.
ايجاد زمينه تبادل فرهنگي ملل اسلامي از طريق ارائه الگوها و نمادهاي پارچه و لباس ايراني، تصويب مقررات لازم براي جلوگيري از واردات پارچه و لباس غير‌متناسب با فرهنگ عفاف و حجاب، ايجاد زمينه‌هاي دسترسي عمومي به پارچه و لباس منطبق با الگوهاي ايراني - اسلام با قيمت مناسب و با كيفيت مطلوب و حمايت از توليد‌كنندگان و طراحي‌هاي داخلي تمامي موارد و راهكارهايي است كه به ترويج و تقويت اين موضوع در جامعه كمك مي‌كند.
فارس: آيا قوانيني در خصوص عفاف و حجاب تصويب شده است؟
توانچه: قوانين و مقرراتي كه در حال حاضر در زمينه عفاف و حجاب به تصويب هيئت دولت و مجلس شوراي اسلامي و شوراي عالي انقلاب فرهنگي رسيده است شامل سياست‌هاي فرهنگي - تبليغي روز زن مصوب16/7/81 شوراي عالي انقلاب فرهنگي، اصول مباني و روش‌هاي اجرايي گسترش فرهنگ عفاف مصوب 14/11/76 شوراي عالي انقلاب فرهنگي، راهبردهاي گسترش فرهنگ عفاف مصوب 4/5/84 شوراي عالي انقلاب فرهنگي، بند 105 منشور حقوق و مسئوليت‌هاي زنان مصوب 31/6/83 شوراي عالي انقلاب فرهنگي، آئين‌نامه ساماندهي فعاليت پايگاه‌هاي اطلاع‌رساني سايت‌هاي اينترنتي ايران مصوب 29/5/85 هيئت دولت، سياست فرهنگي اجتماعي ورزش بانون مصوب 7/6/76 شوراي عالي انقلاب فرهنگي، سياست‌هاي اشتغال زنان مصوب 20/5/71 (ماده 4) شوراي عالي انقلاب فرهنگي، آئين‌نامه نظارت بر نمايش فيلم و اسلايد و ويدئو مصوب 4/12/61 هيئت دولت، آئين‌نامه اجرايي قانون نحوه رسيدگي به تخلفات و مجازات فروشندگان لباس‌هايي كه استفاده آن‌ها در ملاء‌عام خلاف شرع است.
با توجه به قوانين مصوب در خصوص عفاف و حجاب در حال حاضر براي ايجاد هماهنگي بين دستگاه‌هاي اجرايي و ساير اشخاص حقيقي و حقوقي فعال در امر ترويج و گسترش اين فرهنگ، كميته ترويج و گسترش فرهنگ عفاف در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي تشكيل شد كه بايد گزارش عملكرد كميته هر 6 ماه يكبار به شوراي عالي انقلاب فرهنگي ارائه شود. به نظر مي‌رسد اين شورا ناظر بر اجراي اين قانون است. تحقق اهداف مدنظر در مصوبات شوراي عالي انقلاب فرهنگ در زمينه فرهنگ عفاف و حجاب را بايد از عملكرد دستگاه‌هاي متولي و عضو اين كميته ارزيابي كرد كه ضروري است به دليل اهميت موضوع، كميسيون فرهنگ مجلس شوراي اسلامي نيز در جريان عملكرد مربوطه جهت ارزيابي ميزان اثر‌بخشي فعاليت‌هاي به عمل آمده قرار گيرد و سيستم نظارتي و ساز و كار مربوط به آن پيش‌بيني شود.
فارس: آيا سياست‌ها و رويكردهاي نظام اسلامي در حوزه‌هاي سياسي، فرهنگي، اقتصادي و اجتماعي ولو به صورت غير مستقيم مي‌تواند بر فرهنگ حجاب در جامعه نقش داشته باشد؟
توانچه: قطعاً اهتمام جدي مراكز فرهنگي و همه رسانه‌هاي كشور نسبت به ارائه الگوي مطلوب از عفاف در محصولات فرهنگي خود، پرهيز از ايجاد تضاد و تناقض براي جوانان اعم از دختر و پسر يكي از راهبردهاي گسترش اين فرهنگ است كه مي‌تواند به طور غيرمستقيم بر فرهنگ حجاب در جامعه تأثير بگذارد.
از سوي ديگر تبيين دائمي جايگاه والا و پراعتبار زن در اسلام و مقايسه آن با ساير مكاتب به منظور احساس برتري شخصيت زن مسلمان نسبت به زنان ساير مكاتب در سياست‌ها، برنامه‌ريزي‌ها و راهبردهايي اجرايي در حوزه‌هاي مختلف و توجه به آن به عنوان موضوعي فرابخشي در بخش‌هاي دولتي و غيردولتي از راهبردهاي اساسي در بسط و گسترش اين فرهنگ است.
ايجاد هماهنگي بين دستگاه‌هاي اجرايي و ساير اشخاص حقيقي و حقوقي فعال در امر ترويج اين فرهنگ به ويژه سازمان‌هاي مردم نهاد فعال در اين حوزه در گسترش آن نقش به سزايي دارد.