*مینا*
1st January 2010, 04:07 PM
http://www.aftab.ir/articles/science_education/technology/images/2555fdd5dac74fc043833b62418b2c9c.jpg
شبکه آزمایشگاهی فناوری نانو در ابتدای سال ۱۳۸۳ با هدف ایجاد بستر مناسب برای ارایه‌ی خدمات آزمایشگاهی به محققین دانشگاهی و صنعتی و استفاده‌ی بهتر از ظرفیت‌های آزمایشگاهی کشور تشکیل شد. این شبکه متشکل از تعدادی از آزمایشگاه‌های کشور است که تجهیزات آنالیز و اندازه‌گیری در مقیاس نانو را در اختیار داشته و مطابق آیین نامه‌های شبکه، به ارائة خدمات به محققان فناوری نانو می‌پردازند.
در ادامه، گزارشی از فعالیت های شبکه در سال ۱۳۸۷ ارائه می‌شود.
● آخرین وضعیت شبکه
در حال حاضر ۳۷ مجموعه آزمایشگاهی عضو اصلی شبکه و ۶ مجموعه عضو آزمایشی شبکه هستند. شبکه تقریباً در همه شهرهای مهم کشور (۱۲ شهر) از ۱۱ استان دارای آزمایشگاه عضو است. اغلب آزمایشگاه‌های عضو شبکه از طریق سایت شبکه به صورت آنلاین به روزرسانی اطلاعات و ارسال گزارش خدمات خود را انجام می دهند.
▪ فعالیت های مهم شبکه در سال ۱۳۸۷
الف) عضویت در شبکه
در سال ۱۳۸۷ از بین ۱۳ مرکز جدید متقاضی عضویت در شبکه، ۶ مجموعه زیر به‌عنوان اعضای آزمایشی شبکه انتخاب شدند:
آزمایشگاه نانوالکترونیک و لایه نازک دانشگاه تهران؛
پژوهشکده توسعه تکنولوژی جهاد دانشگاهی شریف؛
پژوهشگاه نیرو؛
شرکت تحقیقات صنعتی آبسار کویر (یزد)؛
شرکت مهار فن ابزار؛
آزمایشگاه تولید حیوانات فاقد سیستم ایمنی و کاشت تومور-دانشگاه علوم پزشکی تهران.
این مراکز پس از طی یک دوره آزمایشی ۶ ماهه، در صورت کسب امتیاز لازم به عضویت قطعی شبکه در خواهند آمد. لازم به ذکر است که در سال ۱۳۸۷ عضویت ۴ مرکز به دلیل عدم همکاری مطلوب لغو گردید.
ب) حمایت از اخذ استانداردهای بین المللی توسط مراکز عضو شبکه
دو آزمایشگاه دیگر از اعضای شبکه توانستند گواهینامه استاندارد بین المللی ISO/IEC۱۷۰۲۵ را دریافت نمایند که بدین ترتیب تعداد آزمایشگاه‌های دارای این استاندارد در شبکه به ۵ مرکز رسید. ۳ مرکز دیگر نیز در حال طی کردن مراحل فرایند استقرار این استاندارد هستند
مرکز پژوهش متالورژی رازی؛
مؤسسه تحقیقات پیشرفته فراوری مواد معدنی ایران؛
پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران؛
پزوهشگاه صنعت نفت (۱۳۸۷)؛
پژوهشکده مهندسی جهاد کشاورزی (۱۳۸۷).
حمایت شبکه برای دریافت این استاندارد ادامه دارد و در سال‌های آتی، داشتن این استاندارد یکی از الزامات عضویت در شبکه خواهد بود.
ج) حمایت از برگزاری دوره های آموزشی
برگزاری دوره‌های آموزشی برای تکنسین‌های شبکه، پژوهشگران و دانشجویان، با همکاری شبکه و آزمایشگاه‌های عضو ادامه دارد. دوره‌های اخیر شبکه با دعوت از متخصصین خارجی و ایرانیان مقیم خارج انجام شده‌است. تعدادی از دوره های برگزار شده در سال ۱۳۸۷ عبارتند از:
دورة آموزشی آشنایی با طیفسنجی مازباور و تابش سنکروترونی و کاربرد آنها در علم مواد و فناوری نانو (۲۶ و ۲۷ فروردین‌ماه ۱۳۸۷– پژوهشگاه صنعت نفت)، با حضور متخصصی از کشور ژاپن؛
دورة آموزشی تعیین مشخصات نانومواد با استفاده از میکروسکوپ الکترونی عبوری (TEM) (۱۷ تیرماه ۱۳۸۷) – با حضور دو استاد ایرانی مقیم کانادا؛
دورة آموزشی فناوری‌نانو در کروماتوگرافی مایع و طیفسنجی جرمی (۱۳ و ۱۴ آبان‌ماه ۱۳۸۷ – پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران) با حضور متخصصی از کشور آلمان؛
دوره آموزشی مبانی، الزامات و مستندسازی سیستم مدیریت کیفیت، مبتنی بر استاندارد ISO/IEC۱۷۰۲۵ در روزهای (۳۰,۲۹ دی‌ماه ۱۳۸۷ – پژوهشکدة فناوری‌نانو دانشگاه سیستان و بلوچستان)؛
دورة آموزشی کاربرد میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM)، در تصویربرداری از نانوذرات و پوشش‌های ریزساختار (۱۷ آذرماه ۱۳۸۷ – پژوهشگاه علوم و فناوری رنگ).
د) حمایت از خرید تجهیزات جدید
حمایت از خرید تجهیزات ساخت داخل به همه آزمایشگاه‌های عضو شبکه تا سقف ۵۰ درصد قیمت دستگاه انجام می شود. برای خرید تجهیزات وارداتی از بین ۱۰ مرکز برتر شبکه، از ۷ مرکز برای خرید تجهیزات جدید حمایت شد. حداقل مشارکت خود مراکز باید تا ۵۰ درصد قیمت تجهیزات باشد و تمرکز بر دستگاه‌های اصلی مورد نیاز شبکه می باشد.
ه) حمایت از ساخت داخل تجهیزات فناوری نانو
حمایت از ساخت تجهیزات فناوری نانو در کشور، یکی از فعالیت‌های مهم شبکه در دو سال اخیر بوده است. نگاه شبکه به ساخت داخل یک نگاه تجاری است و به دنبال ساخت یک نمونه از هر دستگاه و رها کردن آن نیست (هدف ساختن کاردستی نیست). دستگاه های STM، VSM، GC و Electro-spinning هم‌اکنون به شکل تجاری در کشور تولید می‌شوند.
در سال ۱۳۸۷، ۶ پروژه امکان‌سنجی ساخت تجهیزات آزمایشگاهی فناوری نانو تعریف و از آنها حمایت گردید. که عبارتند از :
TOF-Mass
Particle Size Analyzer
Mossbauer
Squid
GC-GC
DTA-DSC
همچنین در سال گذشته ۲ پروژه ساخت داخل تجهیزات زیر پس از طی مرحله امکان سنجی تعریف و حمایت شدند:
دستگاه NanoSpray-Mass
دستگاه GC-GC
حمایت از ۳ شرکت سازنده تجهیزات نانو زیر برای تجاری‌سازی و افزایش تولیدات خود به میزان ۵/۴ میلیارد ریال، یکی دیگر از فعالیت های شبکه در زمینه حمایت از ساخت داخل تجهیزات بوده است.
شرکت مغناطیس کویر کاشان، دستگاه VSM؛
شرکت نانوسیستم پارس، دستگاه STM؛
شرکت نانوریس، دستگاهElectro-spinning ؛
و) طراحی نرم‌افزار جامع مدیریت آزمایشگاه بر مبنای الزامات استاندارد ISO/IEC۱۷۰۲۵
این پروژه به پیشنهاد پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی؛ یکی از مراکز عضو شبکه، در سال ۱۳۸۷ شروع و مطالعات آن با همکاری ۶ مرکز عضو شبکه ۸۷ انجام شد. قرارداد تحلیل و طراحی آن با یک شرکت پیمانکار نرم‌افزاری منعقد گردید. هم‌اکنون فاز طراحی به پایان رسیده است و به‌زودی پیمانکار فاز ساخت از طریق مناقصه انتخاب خواهد شد.
ز) توسعه همکاری‌های بین المللی
برخی از فعالیت های شبکه در این زمینه عبارتند از:
امضاء تفاهم‌نامه همکاری با آکادمی علوم اکراین، برای تبادل خدمات آزمایشگاهی؛
امضاء تفاهم‌نامه همکاری با هند، برای تبادل تجارب و دانش‌های آزمایشگاهی؛
دعوت از متخصصین خارجی (از آلمان، کانادا، ژاپن، هنگ کنگ و ...) برای برگزاری کارگاه‌های آموزشی.
ح) مجموع حمایت های شبکه در سال ۱۳۸۷
ردیف / نوع حمایت / تعداد (مورد) / مبلغ کل حمایت (میلیون ریال)
۱) تعمیر و نگهداری تجهیزات مراکز عضو / ۱۷ / ۲۱۱۱
۲) خرید تجهیزات جدید برای مراکز عضو / ۷ / ۱۰۸۰۳
۳) حمایت از استقرار استاندارد ISO/IEC۱۷۰۲۵ ـ / ۳ / ۳۴۶
۴) حمایت از برگزاری و شرکت در کارگاه‌های آموزشی / ۱۴ / ۱۵۷
۵) ساخت تجهیزات مرتبط با فناوری‌نانو / ۸ / ۳۶۸۱
جمع کل / ۱۷۰۹۸
http://www.aftab.ir/images/article/break.gif ستاد ویژه توسعه فناوری نانو ( www.nano.ir (http://njavan.com/forum/redirector.php?url=http%3A%2F%2Fwww.nano.ir) )
شبکه آزمایشگاهی فناوری نانو در ابتدای سال ۱۳۸۳ با هدف ایجاد بستر مناسب برای ارایه‌ی خدمات آزمایشگاهی به محققین دانشگاهی و صنعتی و استفاده‌ی بهتر از ظرفیت‌های آزمایشگاهی کشور تشکیل شد. این شبکه متشکل از تعدادی از آزمایشگاه‌های کشور است که تجهیزات آنالیز و اندازه‌گیری در مقیاس نانو را در اختیار داشته و مطابق آیین نامه‌های شبکه، به ارائة خدمات به محققان فناوری نانو می‌پردازند.
در ادامه، گزارشی از فعالیت های شبکه در سال ۱۳۸۷ ارائه می‌شود.
● آخرین وضعیت شبکه
در حال حاضر ۳۷ مجموعه آزمایشگاهی عضو اصلی شبکه و ۶ مجموعه عضو آزمایشی شبکه هستند. شبکه تقریباً در همه شهرهای مهم کشور (۱۲ شهر) از ۱۱ استان دارای آزمایشگاه عضو است. اغلب آزمایشگاه‌های عضو شبکه از طریق سایت شبکه به صورت آنلاین به روزرسانی اطلاعات و ارسال گزارش خدمات خود را انجام می دهند.
▪ فعالیت های مهم شبکه در سال ۱۳۸۷
الف) عضویت در شبکه
در سال ۱۳۸۷ از بین ۱۳ مرکز جدید متقاضی عضویت در شبکه، ۶ مجموعه زیر به‌عنوان اعضای آزمایشی شبکه انتخاب شدند:
آزمایشگاه نانوالکترونیک و لایه نازک دانشگاه تهران؛
پژوهشکده توسعه تکنولوژی جهاد دانشگاهی شریف؛
پژوهشگاه نیرو؛
شرکت تحقیقات صنعتی آبسار کویر (یزد)؛
شرکت مهار فن ابزار؛
آزمایشگاه تولید حیوانات فاقد سیستم ایمنی و کاشت تومور-دانشگاه علوم پزشکی تهران.
این مراکز پس از طی یک دوره آزمایشی ۶ ماهه، در صورت کسب امتیاز لازم به عضویت قطعی شبکه در خواهند آمد. لازم به ذکر است که در سال ۱۳۸۷ عضویت ۴ مرکز به دلیل عدم همکاری مطلوب لغو گردید.
ب) حمایت از اخذ استانداردهای بین المللی توسط مراکز عضو شبکه
دو آزمایشگاه دیگر از اعضای شبکه توانستند گواهینامه استاندارد بین المللی ISO/IEC۱۷۰۲۵ را دریافت نمایند که بدین ترتیب تعداد آزمایشگاه‌های دارای این استاندارد در شبکه به ۵ مرکز رسید. ۳ مرکز دیگر نیز در حال طی کردن مراحل فرایند استقرار این استاندارد هستند
مرکز پژوهش متالورژی رازی؛
مؤسسه تحقیقات پیشرفته فراوری مواد معدنی ایران؛
پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران؛
پزوهشگاه صنعت نفت (۱۳۸۷)؛
پژوهشکده مهندسی جهاد کشاورزی (۱۳۸۷).
حمایت شبکه برای دریافت این استاندارد ادامه دارد و در سال‌های آتی، داشتن این استاندارد یکی از الزامات عضویت در شبکه خواهد بود.
ج) حمایت از برگزاری دوره های آموزشی
برگزاری دوره‌های آموزشی برای تکنسین‌های شبکه، پژوهشگران و دانشجویان، با همکاری شبکه و آزمایشگاه‌های عضو ادامه دارد. دوره‌های اخیر شبکه با دعوت از متخصصین خارجی و ایرانیان مقیم خارج انجام شده‌است. تعدادی از دوره های برگزار شده در سال ۱۳۸۷ عبارتند از:
دورة آموزشی آشنایی با طیفسنجی مازباور و تابش سنکروترونی و کاربرد آنها در علم مواد و فناوری نانو (۲۶ و ۲۷ فروردین‌ماه ۱۳۸۷– پژوهشگاه صنعت نفت)، با حضور متخصصی از کشور ژاپن؛
دورة آموزشی تعیین مشخصات نانومواد با استفاده از میکروسکوپ الکترونی عبوری (TEM) (۱۷ تیرماه ۱۳۸۷) – با حضور دو استاد ایرانی مقیم کانادا؛
دورة آموزشی فناوری‌نانو در کروماتوگرافی مایع و طیفسنجی جرمی (۱۳ و ۱۴ آبان‌ماه ۱۳۸۷ – پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران) با حضور متخصصی از کشور آلمان؛
دوره آموزشی مبانی، الزامات و مستندسازی سیستم مدیریت کیفیت، مبتنی بر استاندارد ISO/IEC۱۷۰۲۵ در روزهای (۳۰,۲۹ دی‌ماه ۱۳۸۷ – پژوهشکدة فناوری‌نانو دانشگاه سیستان و بلوچستان)؛
دورة آموزشی کاربرد میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM)، در تصویربرداری از نانوذرات و پوشش‌های ریزساختار (۱۷ آذرماه ۱۳۸۷ – پژوهشگاه علوم و فناوری رنگ).
د) حمایت از خرید تجهیزات جدید
حمایت از خرید تجهیزات ساخت داخل به همه آزمایشگاه‌های عضو شبکه تا سقف ۵۰ درصد قیمت دستگاه انجام می شود. برای خرید تجهیزات وارداتی از بین ۱۰ مرکز برتر شبکه، از ۷ مرکز برای خرید تجهیزات جدید حمایت شد. حداقل مشارکت خود مراکز باید تا ۵۰ درصد قیمت تجهیزات باشد و تمرکز بر دستگاه‌های اصلی مورد نیاز شبکه می باشد.
ه) حمایت از ساخت داخل تجهیزات فناوری نانو
حمایت از ساخت تجهیزات فناوری نانو در کشور، یکی از فعالیت‌های مهم شبکه در دو سال اخیر بوده است. نگاه شبکه به ساخت داخل یک نگاه تجاری است و به دنبال ساخت یک نمونه از هر دستگاه و رها کردن آن نیست (هدف ساختن کاردستی نیست). دستگاه های STM، VSM، GC و Electro-spinning هم‌اکنون به شکل تجاری در کشور تولید می‌شوند.
در سال ۱۳۸۷، ۶ پروژه امکان‌سنجی ساخت تجهیزات آزمایشگاهی فناوری نانو تعریف و از آنها حمایت گردید. که عبارتند از :
TOF-Mass
Particle Size Analyzer
Mossbauer
Squid
GC-GC
DTA-DSC
همچنین در سال گذشته ۲ پروژه ساخت داخل تجهیزات زیر پس از طی مرحله امکان سنجی تعریف و حمایت شدند:
دستگاه NanoSpray-Mass
دستگاه GC-GC
حمایت از ۳ شرکت سازنده تجهیزات نانو زیر برای تجاری‌سازی و افزایش تولیدات خود به میزان ۵/۴ میلیارد ریال، یکی دیگر از فعالیت های شبکه در زمینه حمایت از ساخت داخل تجهیزات بوده است.
شرکت مغناطیس کویر کاشان، دستگاه VSM؛
شرکت نانوسیستم پارس، دستگاه STM؛
شرکت نانوریس، دستگاهElectro-spinning ؛
و) طراحی نرم‌افزار جامع مدیریت آزمایشگاه بر مبنای الزامات استاندارد ISO/IEC۱۷۰۲۵
این پروژه به پیشنهاد پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی؛ یکی از مراکز عضو شبکه، در سال ۱۳۸۷ شروع و مطالعات آن با همکاری ۶ مرکز عضو شبکه ۸۷ انجام شد. قرارداد تحلیل و طراحی آن با یک شرکت پیمانکار نرم‌افزاری منعقد گردید. هم‌اکنون فاز طراحی به پایان رسیده است و به‌زودی پیمانکار فاز ساخت از طریق مناقصه انتخاب خواهد شد.
ز) توسعه همکاری‌های بین المللی
برخی از فعالیت های شبکه در این زمینه عبارتند از:
امضاء تفاهم‌نامه همکاری با آکادمی علوم اکراین، برای تبادل خدمات آزمایشگاهی؛
امضاء تفاهم‌نامه همکاری با هند، برای تبادل تجارب و دانش‌های آزمایشگاهی؛
دعوت از متخصصین خارجی (از آلمان، کانادا، ژاپن، هنگ کنگ و ...) برای برگزاری کارگاه‌های آموزشی.
ح) مجموع حمایت های شبکه در سال ۱۳۸۷
ردیف / نوع حمایت / تعداد (مورد) / مبلغ کل حمایت (میلیون ریال)
۱) تعمیر و نگهداری تجهیزات مراکز عضو / ۱۷ / ۲۱۱۱
۲) خرید تجهیزات جدید برای مراکز عضو / ۷ / ۱۰۸۰۳
۳) حمایت از استقرار استاندارد ISO/IEC۱۷۰۲۵ ـ / ۳ / ۳۴۶
۴) حمایت از برگزاری و شرکت در کارگاه‌های آموزشی / ۱۴ / ۱۵۷
۵) ساخت تجهیزات مرتبط با فناوری‌نانو / ۸ / ۳۶۸۱
جمع کل / ۱۷۰۹۸
http://www.aftab.ir/images/article/break.gif ستاد ویژه توسعه فناوری نانو ( www.nano.ir (http://njavan.com/forum/redirector.php?url=http%3A%2F%2Fwww.nano.ir) )