اموزش کامل ای سی دی ال

[آبجی]

مقدمه

ICDL چیست ؟
در بیشتر کشورهای توسعه یافته و صاحب فناوری و در بعضی کشورهای در حال توسعه آموزش علوم کامپیوتری و فراگیری دانش IT -Information Technology جزو برنامه های اصلی مدارس ، دبیرستانها و دانشگاهها به شمار می آید . در ایران نیز برنامه توسعه و کاربردی فناوری ارتباطات و اطلاعات موسوم به ( تکفا ) مهمترین برنامه دولت در زمینه توسعه ، گسترش و کاربردی ساختن IT در کشور محسوب می شود .
ICDL- International Computer Driving License ICDL گواهینامه ای است بین المللی جهت استفاده از کامپیوتر در حدی که نیازهای مقدماتی و اصلی کاربر را پاسخگو باشد . دوره ی آموزشی که در ادامه خواهد آمد و حدود 10 صفحه را در بر خواهد گرفت شما را با اولین مبحث و مقدمات این استاندارد آشنا می سازد .

برای یادگیری این دوره ی آموزشی نیازی به نرم افزار خاص نمی باشد . فقط لازم است توضیحات ارائه شده بطور کامل مطالعه گردد تا مفاهیم پایه و اصلی کاربرد کامپیوتر آموزش گرفته شود .

تاريخچه استفاده از كامپيوتر

بشر از دير باز سرگرم اموري نظير شمارش ‌، اندازه گيري و ضبط كردن اشياء و نيز گزارش دادن اطلاعات در مورد اشياء به همنوعان خود بوده است . واژه ( اشياء ) مي تواند دلالت بر تعداد گوسفندان يك گله ، وزن يك كودك ، ابعاد يك زمين ، مدت زمان طي شده از آخرين خشكسالي يا شدت يك زمين لرزه را داشته باشد .
در مقابل كلمه ي Computer در دائره المعارفها نوشته شده است : محاسبه كردن ، تخمين زدن ، حساب كردن و ما Computer را به نام ماشين محاسبه گر مي خوانيم .
كامپيوتر آخرين زنجير از حلقه ماشين هاي محاسبه گر و ذخيره كننده اطلاعات مي باشد . البته چيزي كه كامپيوتر را از ديگر ماشينهاي محاسبه گر جدا كرده است ، در واقع سرعت ، دقت و اطمينان بالا در انجام كارهاست .
كامپيوترهاي امروزي در مقياس ميليونها عمليات در ثانيه اندازه گيري مي شود . هر چند ممكن است اين عمليات ساده باشد ، اما تركيب آنها به روشهاي مختلف ، منجر به ظهور آرايش عظيمي از عملكردهاي مفيد مي گردد . اين موضوع تقريبا تمام اتفاقي است كه طي سه چهار دهه اخير ( كه معادل است با كل تاريخ كامپيوترهاي تجاري ) به وقوع پيوسته است .
كامپيوترهاي امروزي بسيار كوچكتر طراحي شده اند . به طوري كه به راحتي بر روي يك ميز جا مي گيرند . چيزي كه قبلا يك اتاق بزرگ را به طور كامل اشغال مي كرد ، امروزه در يك جعبه كوچك جا مي شود . در عين حال كه كامپيوترهاي امروزي توانايي ذخيره اطلاعات بيشتر و سرعت بيشتر در محاسبه را دارند .

[آبجی]

واحد پردازش مركزي CPU

مدت زمان انجام يك كار بوسيله كامپيوتر، به عوامل متعددي بستگي دارد كه اولين آنها ، سرعت پردازشگر Processor كامپيوتر است . پردازشگر يك تراشه الكترونيكي كوچك در قلب كامپيوتر بوده و سرعت آن بر حسب مگاهرتز MHz سنجيده مي شود . هر چه مقدار اين پارامتر بيشتر باشد ، پردازشگر سريعتر خواهد بود و در نتيجه قادر خواهد بود ، محاسبات بيشتري را در هر ثانيه انجام دهد . سرعت پردازشگر به عنوان يكي از مشخصه هاي يك كامپيوتر به قدري در تعيين كارآيي آن اهميت دارد كه معمولا به عنوان يكي از اجزاي تشكيل دهنده نام كامپيوتر از آن ياد مي شود . تراشه پردازشگر و اجزاي الكترونيكي كه آن را پشتيباني مي كنند ، مجموعا به عنوان واحد پردازش مركزي يا CPU شناخته مي شوند .

واحد پردازش مرکزي با حروف اختصاري CPU -Central Processing Unit واحد محاسباتي و کنترلي کامپيوتر است که دستورالعمل ها را تفسير و اجرا ميکند. کامپيوترهاي بزرگ و ميني کامپيوتر هاي قديمي بردهايي پر از مدارهاي مجتمع داشته اند که عمل واحد پردازش مرکزي را انجام داده است. واحدهاي پردازش مرکزي ، تراشه هايي که ريز پردازنده ناميده ميشوند ، امکان ساخت کامپيوترهاي شخصي و ايستگاههاي کاري را ميسر ساخته اند. در اصطلاح عاميانه CPU به عنوان مغز کامپيوتر شناخته ميشود.

[آبجی]

سخت افزار


هنگاميكه به قصد خريد يك كامپيوتر وارد بازار مي شويد ، بلافاصله با انتخابهاي بسيار متعددي مواجه مي شويد . اين انتخابها ، حتي افرادي را كه در به كارگيري كامپيوتر داراي تجربه هستند ، دچار سردرگمي مي كنند . در نتيجه ، براي اتخاذ يك تصميم معقول لازم است با عملكرد اجزاي اصلي يك سيستم كامپيوتري و معيارهايي كه بايد بر اساس آنها تصميم بگيريد ، آشنا باشيد وگر نه قطعا در انتخاب يك سيستم كامپيوتري كه نياز شما را پاسخگو باشد دچار مشكل خواهيد شد . همانطور كه مي دانيد كامپيوتر كاربردهاي فراواني دارد و مقدار حافظه ي آن مي بايستي متناسب با نوع كاري كاربر تنظيم گردد تا بتواند از لحاظ سرعت ، امنيت، مقدار ذخيره سازي اطلاعات و ديگر تجهيزات پاسخگو باشد . حال آنكه در خريد يك سيستم كامپيوتري وجود برخي از قطعات لازم و اجباري و برخي ديگر حالت اختياري دارد. به عنوان مثال اگر يك Pc داراي كارت گرافيكي نباشد قطعا استفاده از آن غير ممكن خواهد بود اما اگر همان سيستم قلم نوري نداشته باشد شايد كاربر با مشكل چنداني مواجه نشود . پس مهمترين مساله در انتخاب قطعات سخت افزاري نياز كاري كاربر مي باشد .

سخت افزار عبارتست از تجهيزات فيزيکي که سيستم کامپيوتري را تشکيل ميدهند از جمله نمايشگر ( مونيتور )، چاپگر ، صفحه کليد ، کابلها و غيره . سخت افزار به همراه نرم افزار براي انجام وظايف بر روي کامپيوتر کار ميکند. سخت افزار از تعدادي قطعات تشکيل ميشود که هر کدام کاربرد مشخصي دارند.

[آبجی]

نرم افزار

نرم افزار وجه غير قابل لمس به كارگيري كامپيوتر مي باشد . نرم افزار يك نام عام است كه به تمام برنامه ها ( كه خود مجموعه اي از دستورالعملها مي باشند ) اطلاق شده و نحوه رفتار كامپيوتر را تعيين مي كنند . هنگاميكه سخن از نرم افزار به ميان مي آيد منظور مجموعه اي از صفر و يك هايي است كه براي سخت افزار قابل خواندن باشد اما براي يك برنامه نويس لازم نيست كه با زبان برنامه نويسي ماشين آشنا باشد اكثر نرم افزارهايي كه شايد خود شما هم نام آنها را شنيده باشيد اين قابليت را دارند كه دستورالعملها را به زبان ماشين تبديل نمايند( مانند زبان C ) . ضمن اينكه هر نرم افزار قابليت هاي خاص خود را دارد كه كار كردن با آنها را سخت يا آسان مي كند . برخي از نرم افزارها هم الزاما به زبان ماشين نوشته مي شوند( مانند زبان اسمبلي ). به طور كلي هر نرم افزار به يكي از دو دسته نرم افزارهاي سيستمي و نرم افزارهاي كاربردي تعلق دارد .

نرم افزار (Soft ware ) يا برنامه هاي کامپيوتري دستور العملهايي هستند که باعث کار کردن سخت افزار (Hardware) ميشوند. نرم افزار سيستم ( سيستمهاي عامل ) که کار کامپيوتر را کنترل ميکنند و برنامه هاي کاربردي مانند برنامه هاي واژه پردازي صفحه گسترده ها ، پايگاه داده ها که وظايف را براي کاربران کامپيوتر انجام ميدهند ، دو نوع اصلي نرم افزار هستند.
نرم افزار شبکه که باعث ارتباط گروهي از کامپيوتر ها ميشود و نرم افزار برنامه نويسي که ابزار هايي را براي نوشتن برنامه ها در اختيار برنامه نويسان قرار ميدهد دو گروه اضافي ديگر هستند.

[آبجی]

انواع كامپيوتر

كامپيوترها در گروههاي مختلفي دسته بندي مي شوند ، هر چند مرز اين گروهها هميشه كاملا واضح نبوده و مي توان آنها را به صورت طيفي يا تغيير تدريجي در نظر گرفت .

در يك سوي اين طيف ، كامپيوترهاي Main Frame قرار دارند .
از خصوصيات اين كامپيوترها مي توان به موارد زير اشاره كرد :
1- بزرگ و گران قيمت هستند .
2- مورد استفاده آن در شركتهاي بزرگ ، سازمانهاي دولتي و موسسه هاي علمي – تحقيقاتي است .
3- از آنها مي توان بصورت پيوسته در 24 ساعت روز و 365 روز سال استفاده كرد .
4- توانايي پردازش تعداد عظيمي كار و محاسبات بسيار پيچيده را دارند .

در انتهاي ديگر اين طيف ، كامپيوترهايي قرار دارند كه اغلب ما با آنها آشنا هستيم ، اين كامپيوترها را كامپيوترهاي شخصي يا PC مي نامند كه البته قبلا با عنوان ميكرو كامپيوتر شناخته مي شدند .
از خصوصيات اين كامپيوترها مي توان به موارد زير اشاره كرد :
1- نسبت به كامپيوترهاي Main Frame ارزان هستند .
2- تنوع زيادي در شكل و كاربرد آنها وجود دارد .

يكي از اشكال كامپيوترهاي PC ، كامپيوترهاي روميزي هستند .
كامپيوترهاي روميزي معمولا حاوي اجزاي جداگانه اي شامل يك واحد سيستم ، يك صفحه نمايش و يك صفحه كليد هستند .

نوع ديگري از كامپيوترهاي شخصي ، كامپيوترهاي لپ تاپ Lap-Top Notebook هستند كه امكان جابه جا كردن آنها بيشتر بوده و داراي يك صفحه نمايش تخت از نوع كريستال مايع يا LCD مي باشند . در اين نوع كامپيوترها ، صفحه كليد و واحد سيستم بوسيله يك لولا به يكديگر متصل مي شوند . در عين حال ، كامپيوترهاي لپ تاپ قدري گرانتز از PC ها هستند .

اما بين دو انتهاي طيفي كه انواع كامپيوترها را دسته بندي مي كند ، ميني كامپيوترها قرار دارند . از خصوصيات اين نوع كامپيوترها مي توان به موارد زير اشاره كرد :
1- مورد استفاده در شركتهايي با توانايي متوسط
2- داراي توان پردازشي بالا ، ظرفيت ذخيره سازي و اطمينان بيشتر نسبت به PC ها .

در انتهاي اين قسمت لازم است به نوع ديگري از كامپيوترها اشاره كرد :
كامپيوترهاي شبكه ( سرورهاي شبكه ) كامپيوترهايي هستند كه يك شبكه كامپيوتري را مديريت ، پشتيباني و از نظر امنيتي محافظت مي كنند . كاربران شبكه مي توانند از منابع ( شامل داده ها ، نرم افزارها و سخت افزارها ي ) موجود در سرور شبكه استفاده كنند . در گذشته اين كاربران تنها از پايانه هاي گنگ استفاده مي كردند ، پايانه هاي گنگ وسايلي ( شامل تنها يك صفحه نمايش و يك صفحه كليد ) بودند كه به سادگي ورودي را از كاربر پذيرفته و نتايج را نمايش مي دادند . در اين حالت ، تمام عمليات پردازش و نگهداري داده ها توسط كامپيوتر سرور انجام مي شود .

اما امروزه اكثر كاربران شبكه از پايانه هاي هوشمند سود مي جويند . پايانه هاي هوشمند كامپيوترهايي از نوع PC هستند كه خود نيز داراي قابليت پردازش و نگهداري اطلاعات به صورت محلي هستند .

[آبجی]

سوپر كامپيوتر ، ابر كامپيوتر

سوپر کامپيوتر عبارتست از يک کامپيوتر بزرگ فوق العاده سريع و گران قيمت که براي انجام محاسبات پيچيده و پيشرفته مورد استفاده قرار میگيرد. به عنوان مثال اين نوع کامپيوتر ميتواند تعداد محاسبات بي شماري را براي رسم و حرکت دادن يک سفينه فضايي در يک تصوير متحرک انجام دهد. ابر کامپيوتر ها در مواردي چون پيش بيني وضع هوا ، مدل سازي و شبيه سازي علمي و کشف منابع نفتي و .... مورد استفاده قرار ميگيرد .
كامپيوتر شخصي

اغلب مردم زمانيکه با واژه " تکنولوژی " برخورد می نمايند ، بی اختيار "کامپيوتر" برای آنها تداعی می گردد. امروزه کامپيوتر در موارد متعددی بخدمت گرفته می شود. برخی از تجهيزات موجود در منازل ، دارای نوع خاصی از " ريزپردازنده" می باشند. حتی اتومبيل های جديد نيز دارای نوعی کامپيوتر خاص می باشند.
کامپيوترهای شخصی ، اولين تصوير از انواع کامپيوترهائی است که در ذهن هر شخص نقش پيدا می کند. بدون شک مطرح شدن اين نوع از کامپيوترها در سطح جهان، باعث عموميت کامپيوتر در عرصه های متفاوت بوده است . کامپيوتر شخصی وسيله ای "همه منظوره " بوده که توان عملياتی خود را مديون يک ريزپردازنده است. اين نوع از کا مپيوترها دارای بخش های متعددی نظير : حافظه ، هارد ديسک، مودم و... بوده که حضور آنها در کنار يکديگر به منظور انجام عمليات مورد نظر است . علت استفاده از واژه " همه منظوره " بدين دليل است که می توان بکمک اين نوع از کامپيوترها عمليات متفاوتی ( تايپ يک نامه ، ارسال يک نامه الکترونيکی، طراحی و نقشه کشی و ...) را انجام داد .

کامپيوتر شخصي ( Personal Computer ) ، با علامت اختصاري PC کامپيوتري است که براي استفاده اشخاص طراحي شده است. کامپيوتر هاي شخصي نيازي به اشتراک گذاري منابع پردازشي ، ديسک و چاپگر با کامپيوترهاي ديگر ندارند. ايده و فکر کامپيوتر شخصي حداقل بطور اوليه آزاد کردن افراد از وابستگي به منافع شديداً کنترل شونده کامپيوتر هاي بزرگ و کوچک بوده است. مثلاً در يک سازمان يا شرکت ، مديران داده پردازي داراي اختيار بلا منازع در انتخاب برنامه ها و قالب داده هايي بودند که افراد بايد مورد استفاده قرار ميدادند.

كامپيوتر Laptop

Laptop يکی از انواع متفاوت کامپيوترهای موجود است . اين نوع از کامپيوترها دارای قدرت محاسباتی و عملياتی نظير کامپيوترهای شخصی می باشند. با توجه به ويژگی های متعدد اين نوع از کامپيوترها خصوصا" قابليت حمل، می توان آنها را در موارد متفاوت و بصورت فرامکانی استفاده کرد .

سير تکاملی کامپيوترهای Laptop

اولين مرتبه ايده ايجاد يک کامپيوتر Laptop ، توسط شخصی با نام "Alen Key" در سال 1970 مطرح گرديد.
در سال 1979 اولين کامپيوتر Laptop توسط "William Moggridge" طراحی گرديد. کامپيوتر فوق دارای 340 کيلوبايت حافظه بود. در سال 1983 ، توسط " Gavilan Compute " يک Laptop با مشخصات زير توليد گرديد :
64 کيلوبايت حافظه RAM ( امکان ارتقاء آن تا 128 کيلوبايت وجود داشت )
از سيستم عامل اختصاصی شرکت Gavilan استفاده می کرد( قابليت استفاده از MS-DOS نيز وجود داشت ).
ريزپردازنده 8080
موس touchpad
چاپگر قابل حمل
وزن آن 4 کيلوگرم و بهمراه چاپگر 6/4 کيلوگرم
کامپيوتر فوق دارای يک فلاپی درايو بود که با ساير فلاپی درايوهای موجود ، سازگار نبود.
در سال 1984 ، شرکت "اپل " مدل Apple II را معرفی کرد. کامپيوتر فوق از لحاظ اندازه نظير يک کامپيوتر notebook بود. سيستم فوق دارای يک ريزپردازنده 65 C02 يکصد وبيست و هشت کيلوبايت حافظه ، يک فلاپی درايو 5.25 ، دو پورت سريال ، يک پورت موس ، يک کارت مودم و منبع تغذيه خارجی ، بود. وزن کامپيوتربدون در نظر گرفتن مانيتور، 5 کيلوگرم بود. در کامپيوتر فوق از يک مانيتور نه اينچ تک رنگ و يا يک پانل اختياری LCD استفاده می شد. .
در ادامه و در سال 1986 ، شرکت IBM نمونه محصول خود را در اين زمينه عرضه کرد. در سيستم فوق از ريزپردازنده 8080 ، 256 کيلوبايت حافظه ، دو عدد فلاپی درايو 3.5 اينچ ، يک LCD ، پورت های سريال و موازی و يک محل خاص برای يک مودم خارجی ، استفاده می گرديد. کامپيوتر فوق بهمراه نرم افزارهای اختصاصی نظير واژه پرداز ، دفترچه تلفن و ... عرضه گرديد. وزن سيستم فوق 5.4 کيلوگرم و به قيمت 3500 دلار فروخته می گرديد.
در ادامه شرکت های متعدد اقدام به توليد کامپيوترهای Laptop نمودند. امروزه اين نوع از کامپيوترها دارای قابليت ها ی فراوانی بوده که استفاده کنندگان مربوطه را در تمام سطوح راضی می نمايد .

کامپيوتر Laptop، کامپيوتري کوچک و قابل حمل ميباشد که داراي صفحه تصوير مسطح و صفحه کليدي است که روي هم تا ميشوند . کامپيوتر هاي Laptop که با باتري کار ميکنند اغلب داراي يک صفحه تصوير LCD ( نمايشگر کريستال مايع ) ميباشند. بعضي از مدلها ميتوانند با يک ايستگاه جفت شوند و به عنوان يک سيستم روميزي کامل در دفتر عمل کنند. در بعضي از کامپيوتر هاي Laptop مجموعه اي از برنامه هاي کاربردي تجاري در ROM تعبيه شده است.

كامپيوتر آنالوگ

کامپيوتر قياسي يا آنالوگ کامپيوتري است که بجاي اطلاعات کد دهي شده رقمي مانند اعداد در مبناي دو داده هاي دائمي در حال تغيير و پيوسته مانند تغييرات ولتاژ را مورد پردازش قرار ميدهد. کامپيوترهاي ديجيتالي ( رقمي ) مقادير را با سيگنالهاي گسسته بيان ميکند. ريز پردازنده ، ديجيتالي ( رقمي ) است اما میتواند با کمک يک مبدل قياسي به رقمي از اطلاعات قياسي استفاده کند و همچنين با کمک يک مبدل رقمي به قياسي ،اطلاعات رقمي را به قياسي تبديل کند.

[آبجی]

سيستم عامل چیست ؟



سيستم عامل بدون شک مهمترين نرم افزار در کامپيوتر است . پس از روشن کردن کامپيوتر اولين نرم افزاری که مشاهده می گردد سيستم عامل بوده و آخرين نرم افزاری که قبل از خاموش کردن کامپيوتر مشاهده خواهد شد، نيز سيستم عامل است . سيستم عامل نرم افزاری است که امکان اجرای تمامی برنامه های کامپيوتری را فراهم می آورد. سيستم عامل با سازماندهی ، مديريت و کنترل منابع سخت افزاری امکان استفاده بهينه و هدفمند آنها را فراهم می آورد. سيستم عامل فلسفه بودن سخت افزار را بدرستی تفسير و در اين راستا امکانات متعدد و ضروری جهت حيات ساير برنامه های کامپيوتری را فراهم می آورد.
تمام کامپيوترها از سيستم عامل استفاده نمی نمايند. مثلا" اجاق های مايکروويو که در آشپزخانه استفاده شده دارای نوع خاصی از کامپيوتر بوده که از سيستم عامل استفاده نمی نمايند. در اين نوع سيستم ها بدليل انجام عمليات محدود و ساده، نيازی به وجود سيستم عامل نخواهد بود. اطلاعات ورودی و خروجی با استفاده از دستگاههائی نظير صفحه کليد و نمايشگرهای LCD ، در اختيار سيستم گذاشته می شوند. ماهيت عمليات انجام شده در يک اجاق گاز مايکروويو بسيار محدود و مختصر است، بنابراين همواره يک برنامه در تمام حالات و اوقات اجراء خواهد شد.
برای سيستم های کامپيوتری که دارای عملکردی بمراتب پيچيده تر از اجاق گاز مايکروويو می باشند، بخدمت گرفتن يک سيستم عامل باعث افزايش کارآئی سيستم و تسهيل در امر پياده سازی برنامه های کامپيوتری می گردد. تمام کامپيوترهای شخصی دارای سيستم عامل می باشند. ويندوز يکی از متداولترين سيستم های عامل است . يونيکس يکی ديگر از سيستم های عامل مهم در اين زمينه است . صدها نوع سيستم عامل تاکنون با توجه به اهداف متفاوت طراحی و عرضه شده است. سيستم های عامل مختص کامپيوترهای بزرگ، سيستم های روبوتيک، سيستم های کنترلی بلادرنگ ، نمونه هائی در اين زمينه می باشند.

سيستم عامل با ساده ترين تحليل و بررسی دو عمليات اساسی را در کامپيوتر انجام می دهد :
- مديريت منابع نرم افزاری و سخت افزاری يک سِستم کامپيوتری را برعهده دارد. پردازنده ، حافظه، فضای ذخيره سازی نمونه هائی از منابع اشاره شده می باشند .
- روشی پايدار و يکسان برای دستيابی و استفاده از سخت افزار بدو ن نياز از جزئيات عملکرد هر يک از سخت افزارهای موجود را برای برنامه های کامپيوتری فراهم می نمايد.
اولين وظيفه يک سيستم عامل، مديريت منابع سخت افزاری و نرم افزاری است . برنامه های متفاوت برای دستيابی به منابع سخت افزاری نظير: پردازنده ، حافظه، دستگاههای ورودی و خروجی، حافظه های جانبی، در رقابتی سخت شرکت خواهند کرد. سيستم های عامل بعنوان يک مدير عادل و مطمئن زمينه استفاده بهينه از منابع موجود را برای هر يک از برنامه های کامپيوتری فراهم می نمايند.
وظيفه دوم يک سيستم عامل ارائه يک رابط ( اينترفيس ) يکسان برای ساير برنامه های کامپيوتری است . در اين حالت زمينه استفاده بيش از يک نوع کامپيوتر از سيستم عامل فراهم شده و در صورت بروز تغييرات در سخت افزار سيستم های کامپيوتری نگرانی خاصی از جهت اجرای برنامه وجود نخواهد داشت، چراکه سيستم عامل بعنوان ميانجی بين برنامه های کامپيوتری و سخت افزار ايفای وظيفه کرده و مسئوليت مديريت منابع سخت افزاری به وی سپرده شده است .برنامه نويسان کامپيوتر نيز با استفاده از نقش سيستم عامل بعنوان يک ميانجی براحتی برنامه های خود را طراحی و پياده سازی کرده و در رابطه با اجرای برنامه های نوشته شده بر روی ساير کامپيوترهای مشابه نگرانی نخواهند داشت . ( حتی اگر ميزان حافظه موجود در دو کامپيوتر مشابه نباشد ) . در صورتيکه سخت افزار يک کامپيوتر بهبود و ارتقاء يابد، سيستم عامل اين تضمين را ايجاد خواهد کرد که برنامه ها، در ادامه بدون بروز اشکال قادر به ادامه حيات وسرويس دهی خود باشند. مسئوليت مديريت منابع سخت افزاری برعهده سيستم عامل خواهد بود نه برنامه های کامپيوتری، بنابراين در زمان ارتقای سخت افزار يک کامپيوتر مسئوليت سيستم عامل در اين راستا اولويت خواهد داشت . ويندوز 98 يکی از بهترين نمونه ها در اين زمينه است . سيستم عامل فوق بر روی سخت افزارهای متعدد توليد شده توسط توليدکنندگان متفاوت اجراء می گردد. ويندوز 98 قادر به مديريت و استفاده از هزاران نوع چاپگر ديسک و ساير تجهيزات جانبی است .

سيستم عامل ( Operating System ) با حروف اختصاري OS نرم افزاري است که مسئول کنترل و بکار گيري منابع سخت افزاري مانند حافظه ، واحد پردازش مرکزي ( CPU) فضاي ذخيره سازي ديسک و تجهيزات جانبي ميباشد. سيستم عامل مبنايي است که برنامه هاي کاربردي مانند برنامه هاي واژه پردازي و صفحه گسترده ها بر اساس آن ساخته ميشود. متداولترين سيستم عامل تا کنون Unix, Windows, OS/2 Mac OS, MS-DOS بوده اند.

[آبجی]

سيستم عامل Dos


MS-DOS - Microsoft Disk Operating System سيستم عامل تک کاربره با خط فرماني که در سال 1981 براي کامپيوترهاي شخصي آي بي ام و سازگار با آن توسط مایکروسافت منتشر شد. نسخه اصلي DOS توسط يک شرکت کوچک در سياتل به منظور کارهاي آزمايشگاهي ايجاد شده بود. از آنجا که مایکروسافت قرار بود سيستم عاملي براي IBM تهيه کند لذا آن نسخه را خريداري نمود و برنامه را تهيه کرد. مايکروسافت بعدها نگارشهاي بالاتري از MS-DOS ارائه نمود. MS-DOS تا مدتها يکي از گسترده ترين سيستمهاي عامل محسوب ميشد.

سيستم مديريت پايگاه داده

سيستم مديريت پايگاه داده ها (Database Management System ) با حروف اختصاري DBMS يک لايه نرم افزاري بين پايگاه داده ها و کاربر است. اين سيستم تمام درخواستهاي کاربر نسبت به پايگاه داده ها ( مثلاً پرس و جو و نوسازي ) را کنترل ميکند. بنابراين کاربر الزامي به پيگيري جزئيات فيزيکي محل فايلها و قالبها ، طراحي شاخص دهي و غيره نخواهد داشت. علاوه بر اين DBMS کنترل تمرکز يافته مربوط به حفاظت داده ها را نيز ميسر ميسازد. از معروفترين سيستمهاي مديريت پايگاه داده ميتوان به دي بيس، فاکس پرو، پارادکس، اکسس، اينفورميکس و اوراکل اشاره کرد.

سيستم پشتيباني تصميم گيري

DSS - Decision Support System مجموعه اي از برنامه ها و داده هاي مرتبط است که مدير را در تحليل و تصميم گيري ياري ميسازد. کمک اين گونه سيستمها در تصميم گيري بيش از سيستمهاي اطلاعات مديريت (MIS) يا سيستمهاي اطلاعاتي اجرايي (EIS) است. اين سيستمها داراي يک بانک اطلاعاتي ، متشکل از مجموعه دانش موجود درباره يک زبان ، که براي فرموله کردن مسائل و پرسش بکار ميرود و يک برنامه مدل سازي براي آزمايش تصميمات ممکن است.


سيستم عامل شبكه

سيستم عامل شبکه سر نام عبارت ( Network Operating System ) و مخفف آن NOS ميباشد. در شبکه هاي محلي معماري سرويس گيرنده سرويس دهنده NOS شامل دو بخش است. بزرگترين و پيچيده ترين بخش نرم افزار سيستم ، در حال اجرا بر روي سرويس دهنده است. اين نرم افزار سيستم ، اعمال بسياري شامل اطلاعات حسابهاي کاربردي و دستيابي به شبکه ، امنيت ، به اشتراک گذاري منابع ، اعمال سرپرستي ، نظارت بر UPS و توان مصرفي ، حفاظت داده ها و کشف و کنترل خطا را هماهنگ ميسازد. در شبکه هاي نظير به نظير بخشي از NOS بر روي هر PC يا ايستگاه کاري متصل به شبکه نصب و در بالاي سيستم عامل PC اجرا ميگردد.

پردازشگر

مدت زمان انجام يک کار بوسيله کامپيوتر ، به عوامل متعددي بستگي دارد که اولين آنها ، سرعت پردازشگر ( Processor) کامپيوتر ميباشد. پردازشگر يک تراشه الکترونيکي در قلب کامپيوتر بوده و سرعت آن بر حسب واحد مگاهرتز (MHz ) سنجيده ميشود. هر چه مقدار اين پارامتر بيشتر باشد پردازشگر سريعتر خواهد بود و در نتيجه قادر خواهد بود محاسبات بيشتري را در هر ثانيه انجام دهد. سرعت پردازشگر به عنوان يکي از مشخصه هاي يک کامپيوتر به قدري در تعيين کارايي آن اهميت دارد که معمولاً به عنوان يکی از اجزاي تشکيل دهنده نام کامپیوتر از آن ياد ميکنند. تراشه پردازشگر و اجزاي الکترونيکي که آنرا پشتيباني ميکنند ، مجموعاً بعنوان واحد پردازش مرکزي يا CPU شناخته ميشود.

[آبجی]

حافظه


حافظه با هدف ذخيره سازی اطلاعات ( دائم ، موقت ) در کامپيوتر استفاده می گردد. از انواع متفاوت اصطلاح حافظه در کامپيوتر استفاده می گردد :

RAM
ROM
Cache
Dynamic RAM
Static RAM
Flash Memory
Virtual Memory
Video Memory
BIOS

استفاده از حافظه صرفا" محدود به کامپيوترهای شخصی نبوده و در دستگاههای متفاوتی نظير : تلفن های سلولی، PDA ، راديوهای اتومبيل ، VCR ، تلويزيون و ... نيز در ابعاد وسيعی از آنها استفاده بعمل می آيد.هر يک از دستگاههای فوق مدل های متفاوتی از حافظه را استفاده می نمايند.


مبانی اوليه حافظه

با اينکه می توان واژه " حافظه " را بر هر نوع وسيله ذخيره سازی الکترونيکی اطلاق کرد، ولی اغلب از واژه فوق برای مشخص نمودن حافظه های سريع با قابليت ذخيره سازی موقت استفاده بعمل می آيد. در صورتيکه پردازنده مجبور باشد برای بازيابی اطلاعات مورد نياز خود بصورت دائم از هارد ديسک استفاده نمايد، قطعا" سرعت عمليات پردازنده ( با آن سرعت بالا) کند خواهد گرديد. زمانيکه اطلاعات مورد نياز پردازنده در حافظه ذخيره گردند، سرعت عمليات پردازنده از بعد دستيابی به داده های مورد نياز بيشتر خواهد گرديد. از حافظه های متعددی بمنظور نگهداری موقت اطلاعات استفاده می گردد.
مجموعه متنوعی ازانواع حافظه ها وجود دارد . پردازنده با توجه به ساختار سلسله مراتبی فوق به آنها دستيابی پيدا خواهد کرد. زمانيکه در سطح حافظه های دائمی نظير هارد و يا حافظه دستگاههائی نظير صفحه کليد، اطلاعاتی موجود باشد که پردازنده قصد استفاده از آنان را داشته باشد ، می بايست اطلاعات فوق از طريق حافظه RAM در اختيار پردازنده قرار گيرند. در ادامه پردازنده اطلاعات و داده های مورد نياز خود را در حافظه Cache و دستورالعمل های خاص عملياتی خود را در رجيسترها ذخيره می نمايد.
تمام عناصر سخت افزاری ( پردازنده، هارد ديسک ، حافظه و ...) و عناصر نرم افزاری ( سيستم عامل و...) بصورت يک گروه عملياتی بکمک يکديگر وظايف محوله را انجام می دهند . بدون شک در اين گروه " حافظه " دارای جايگاهی خاص است . از زمانيکه کامپيوتر روشن تا زمانيکه خاموش می گردد ، پردازنده بصورت پيوسته و دائم از حافظه استفاده می نمايد. بلافاصله پس از روشن نمودن کامپيوتر اطلاعات اوليه ( برنامه POST) از حافظه ROM فعال شده و در ادامه وضعيت حافظه از نظر سالم بودن بررسی می گردد ( عمليات سريع خواندن ، نوشتن ) .در مرحله بعد کامپيوتر BIOS را ازطريق ROM فعال خواهد کرد. BIOS اطلاعات اوليه و ضروری در رابطه با دستگاههای ذخيره سازی، وضعيت درايوی که می بايست فرآيند بوت از آنجا آغاز گردد، امنيت و ... را مشخص می نمايد. در مرحله بعد سيستم عامل از هارد به درون حافظه RAM استقرار خواهد يافت . بخش های مهم و حياتی سيستم عامل تا زمانيکه سيستم روشن است در حافظه ماندگار خواهند بود. در ادامه و زمانيکه يک برنامه توسط کاربر فعال می گردد، برنامه فوق در حافظه RAM مستقر خواهد شد. پس از استقرار يک برنامه در حافظه و آغاز سرويس دهی توسط برنامه مورد نظر در صورت ضرورت فايل های مورد نياز برنامه فوق، در حافظه مستقر خواهند شد.و در نهايت زمانيکه به حيات يک برنامه خاتمه داده می شود (Close) و يا يک فايل ذخيره می گردد ، اطلاعات بر روی يک رسانه ذخيره سازی دائم ذخيره و نهايتا" حافظه از وجود برنامه و فايل های مرتبط ، پاکسازی ! می گردد.
همانگونه که اشاره گرديد در هر زمان که اطلاعاتی ، مورد نياز پردازنده باشد، می بايست اطلاعات درخواستی در حافظه RAM مستقر تا زمينه استفاده از آنان توسط پردازنده فراهم گردد. چرخه درخواست اطلاعات موجود درRAM توسط پردازنده ، پردازش اطلاعات توسط پردازنده و نوشتن اطلاعات جديد در حافظه يک سيکل کاملا" پيوسته بوده و در اکثر کامپيوترها سيکل فوق ممکن است در هر ثانيه ميليون ها مرتبه تکرار گردد.

به محل ذخيره کردن محاسباتي که توسط کامپيوتر انجام ميگيرد حافظه گويند. در کامپيوتر ها دو نوع متداول حافظه وجود دارد. در واقع حافظه اصلي کامپيوتر شامل دو بخش است : حافظه فقط خواندني (ROM) و حافظه با دسترسي تصادفي (RAM)

[آبجی]

RAM


حافظه (RAM(Random Access Memory شناخته ترين نوع حافظه در دنيای کامپيوتر است . روش دستيابی به اين نوع از حافظه ها تصادفی است . چون می توان به هر سلول حافظه مستقيما" دستيابی پيدا کرد . در مقابل حافظه های RAM ، حافظه های(SAM(Serial Access Memory وجود دارند. حافظه های SAM اطلاعات را در مجموعه ای از سلول های حافظه ذخيره و صرفا" امکان دستيابی به آنها بصورت ترتيبی وجود خواهد داشت. ( نظير نوار کاست ) در صورتيکه داده مورد نظر در محل جاری نباشد هر يک از سلول های حافظه به ترتيب بررسی شده تا داده مورد نظر پيدا گردد. حافظه های SAM در موارديکه پردازش داده ها الزاما" بصورت ترتيبی خواهد بود مفيد می باشند ( نظير حافظه موجود بر روی کارت های گرافيک ). داده های ذخيره شده در حافظه RAM با هر اولويت دلخواه قابل دستيابی خواهند بود.


مبانی حافظه های RAM

حافظه RAM ، يک تراشه مدار مجتمع (IC) بوده که از ميليون ها ترانزيستور و خازن تشکيل شده است .در اغلب حافظه ها با استفاده و بکارگيری يک خازن و يک ترانزيستور می توان يک سلول را ايجاد کرد. سلول فوق قادر به نگهداری يک بيت داده خواهد بود. خازن اطلاعات مربوط به بيت را که يک و يا صفر است ، در خود نگهداری خواهد کرد.عملکرد ترانزيستور مشابه يک سوييچ بوده که امکان کنترل مدارات موجود بر روی تراشه حافظه را بمنظور خواندن مقدار ذخيره شده در خازن و يا تغيير وضعيت مربوط به آن ، فراهم می نمايد.خازن مشابه يک ظرف ( سطل) بوده که قادر به نگهداری الکترون ها است . بمنظور ذخيره سازی مقدار" يک" در حافظه، ظرف فوق می بايست از الکترونها پر گردد. برای ذخيره سازی مقدار صفر، می بايست ظرف فوق خالی گردد.مسئله مهم در رابطه با خازن، نشت اطلاعات است ( وجود سوراخ در ظرف ) بدين ترتيب پس از گذشت چندين ميلی ثانيه يک ظرف مملو از الکترون تخليه می گردد. بنابراين بمنظور اينکه حافظه بصورت پويا اطلاعات خود را نگهداری نمايد ، می بايست پردازنده و يا " کنترل کننده حافظه " قبل از تخليه شدن خازن، مکلف به شارژ مجدد آن بمنظور نگهداری مقدار "يک" باشند.بدين منظور کنترل کننده حافظه اطلاعات حافظه را خوانده و مجددا" اطلاعات را بازنويسی می نمايد.عمليات فوق (Refresh)، هزاران مرتبه در يک ثانيه تکرار خواهد شد.علت نامگذاری DRAM بدين دليل است که اين نوع حافظه ها مجبور به بازخوانی اطلاعات بصورت پويا خواهند بود. فرآيند تکراری " بازخوانی / بازنويسی اطلاعات" در اين نوع حافظه ها باعث می شود که زمان تلف و سرعت حافظه کند گردد.
سلول های حافظه بر روی يک تراشه سيليکون و بصورت آرايه ای مشتمل از ستون ها ( خطوط بيت ) و سطرها ( خطوط کلمات) تشکيل می گردند. نقطه تلاقی يک سطر و ستون بيانگر آدرس سلول حافظه است .
حافظه های DRAM با ارسال يک شارژ به ستون مورد نظر باعث فعال شدن ترانزيستور در هر بيت ستون، خواهند شد.در زمان نوشتن خطوط سطر شامل وضعيتی خواهند شد که خازن می بايست به آن وضعيت تبديل گردد. در زمان خواندن Sense-amplifier ، سطح شارژ موجود در خازن را اندازه گيری می نمايد. در صورتيکه سطح فوق بيش از پنجاه درصد باشد مقدار "يک" خوانده شده و در غيراينصورت مقدار "صفر" خوانده خواهد شد. مدت زمان انجام عمليات فوق بسيار کوتاه بوده و بر حسب نانوثانيه ( يک ميلياردم ثانيه ) اندازه گيری می گردد. تراشه حافظه ای که دارای سرعت 70 نانوثانيه است ، 70 نانو ثانيه طول خواهد کشيد تا عمليات خواندن و بازنويسی هر سلول را انجام دهد.
سلول های حافظه در صورتيکه از روش هائی بمنظور اخذ اطلاعات موجود در سلول ها استفاده ننمايند، بتنهائی فاقد ارزش خواهند بود. بنابراين لازم است سلول های حافظه دارای يک زيرساخت کامل حمايتی از مدارات خاص ديگر باشند.مدارات فوق عمليات زير را انجام خواهند داد :

مشخص نمودن هر سطر و ستون (انتخاب آدرس سطر و انتخاب آدرس ستون )
نگهداری وضعيت بازخوانی و باز نويسی داده ها ( شمارنده )
خواندن و برگرداندن سيگنال از يک سلول ( Sense amplifier)
اعلام خبر به يک سلول که می بايست شارژ گردد و يا ضرورتی به شارژ وجود ندارد ( Write enable)
ساير عمليات مربوط به "کنترل کننده حافظه" شامل مواردی نظير : مشخص نمودن نوع سرعت ، ميزان حافظه و بررسی خطاء است .

حافظه های SRAM دارای يک تکنولوژی کاملا" متفاوت می باشند. در اين نوع از حافظه ها از فليپ فلاپ برای ذخيره سازی هر بيت حافظه استفاده می گردد. يک فليپ فلاپ برای يک سلول حافظه، از چهار تا شش ترانزيستور استفاده می کند . حافظه های SRAM نيازمند بازخوانی / بازنويسی اطلاعات نخواهند بود، بنابراين سرعت اين نوع از حافظه ها بمراتب از حافظه های DRAM بيشتر است .با توجه به اينکه حافظه های SRAM از بخش های متعددی تشکيل می گردد، فضای استفاده شده آنها بر روی يک تراشه بمراتب بيشتر از يک سلول حافظه از نوع DRAM خواهد بود. در چنين مواردی ميزان حافظه بر روی يک تراشه کاهش پيدا کرده و همين امر می تواند باعث افزايش قيمت اين نوع از حافظه ها گردد. بنابراين حافظه های SRAM سريع و گران و حافظه های DRAM ارزان و کند می باشند . با توجه به موضوع فوق ، از حافظه های SRAM بمنظور افزايش سرعت پردازنده ( استفاده از Cache) و از حافظه های DRAM برای فضای حافظه RAM در کامپيوتر استفاده می گردد.


RAM سر نام عبارت (Random Access Memory ) به مفهوم حافظه با دستيابي مستقيم يا دستيابي تصادفي ، محلي است که دستورالعمل ها و داده هاي برنامه در آن ذخيره ميشوند. بطوري که مستقيماً براي واحد پردازش مرکزي (CPU) قابل دستيابي باشند. RAM حافظه خواندني / نوشتني نيز ناميده ميشود. لازم به ذکر است که با قطع ناگهاني برق تمام اطلاعات اين حافظه از بين خواهد رفت .

[آبجی]

ROM


حافظه ROM يک نوع مدار مجتمع (IC) است که در زمان ساخت داده هائی در آن ذخيره می گردد. اين نوع از حافظه ها علاوه بر استفاده در کامپيوترهای شخصی در ساير دستگاههای الکترونيکی نيز بخدمت گرفته می شوند. حافظه های ROM از لحاظ تکنولوژی استفاده شده، دارای انواع زير می باشند:
ROM
PROM
EPROM
EEPROM
Flash Memory

هر يک از مدل های فوق دارای ويژگی های منحصربفرد خود می باشند . حافظه های فوق در موارد زيردارای ويژگی مشابه می باشند:
داده های ذخيره شده در اين نوع تراشه ها " غير فرار " بوده و پس از خاموش شدن منبع تامين انرژی اطلاعات خود را از دست نمی دهند.
داده های ذخيره شده در اين نوع از حافظه ها غير قابل تغيير بوده و يا اعمال تغييرات در آنها مستلزم انجام عمليات خاصی است.


مبانی حافظه های ROM

حافظه ROM از تراشه هائی شامل شبکه ای از سطر و ستون تشکيل شده است ( نظير حافظه RAM) ، هر سطر وستون در يک نقطه يکديگر را قطع می نمايند. تراشه های ROM دارای تفاوت اساسی با تراشه های RAM می باشند. حافظه RAM از " ترانزيستور " بمنظور فعال و يا غيرفعال نمودن دستيابی به يک " خازن " در نقاط برخورد سطر و ستون ، استفاده می نمايند.در صورتيکه تراشه های ROM از يک " ديود" (Diode) استفاده می نمايد. در صورتيکه خطوط مربوطه "يک" باشند برای اتصال از ديود استفاده شده و اگر مقدار "صفر" باشد خطوط به يکديگر متصل نخواهند شد. ديود، صرفا" امکان حرکت " جريان " را در يک جهت ايجاد کرده و دارای يک نقطه آستانه خاص است . اين نقطه اصطلاحا" (Forward breakover) ناميده می شود. نقطه فوق ميزان جريان مورد نياز برای عبور توسط ديود را مشخص می کند. در تراشه ای مبتنی بر سيليکون نظير پردازنده ها و حافظه ، ولتاژ Forward breakover تقريبا" معادل شش دهم ولت است .با بهره گيری از ويژگی منحصر بفرد ديود، يک تراشه ROM قادر به ارسال يک شارژ بالاتر از Forward breakover و پايين تر از ستون متناسب با سطر انتخابی ground شده در يک سلول خاص است .در صورتيکه ديود در سلول مورد نظر ارائه گردد، شارژ هدايت شده (از طريق Ground ) و با توجه به سيستم باينری ( صفر و يک )، سلول يک خوانده می شود ( مقدار آن 1 خواهد بود) در صورتيکه مقدار سلول صفر باشد در محل برخورد سطر و ستون ديودی وجود نداشته و شارژ در ستون ، به سطر مورد نظر منتقل نخواهد شد.
همانطور که اشاره گرديد، تراشه ROM ، مستلزم برنامه نويسی وذخيره داده در زمان ساخت است . يک تراشه استاندارد ROM را نمی توان برنامه ريزی مجدد و اطلاعات جديدی را در آن نوشت . در صورتيکه داده ها درست نبوده و يا مستلزم تغيير و يا ويرايش باشند، می بايست تراشه را دور انداخت و مجددا" از ابتدا عمليات برنامه ريزی يک تراشه جديد را انجام داد.فرآيند ايجاد تمپليت اوليه برای تراشه های ROM دشوار است .اما مزيت حافظه ROM بر برخی معايب آن غلبه می نمايد. زمانيکه تمپليت تکميل گرديد تراشه آماده شده، می تواند بصورت انبوه و با قيمت ارزان به فروش رسد.اين نوع از حافظه ها از برق ناچيزی استفاده کرده ، قابل اعتماد بوده و در رابطه با اغلب دستگاههای الکترونيکی کوچک، شامل تمامی دستورالعمل های لازم بمنظور کنترل دستگاه مورد نظر خواهند بود.استفاده از اين نوع تراشه ها در برخی از اسباب بازيها برای نواختن موسيقی، آواز و ... متداول است .

ROM سرنام عبارت (Read Only Memory ) يا حافظه فقط خواندني ، حافظه اي بر پايه نيمه هادي است که دستورالعمل ها يا داده هاي قابل خواندن و غير قابل تغييري را در خود جاي ميدهد. ROM بخشي از انبار اوليه کامپيوتر است که محتوياتش را زمان خاموش کردن دستگاه از دست نميدهد و شامل برنامه هاي ضروری سيستم است . دستورالعمل هاي راه اندازي در ROM نگهداري ميشود و هنگام روشن کردن کامپيوتر کار راه اندازي سيستم به عهده آنها است.

[آبجی]

هارد ديسك

بر روی هر کامپيوتر حداقل يک هارد ديسک وجود دارد.برخی از سيستم ها ممکن است دارای بيش از يک هارد ديسک باشند. هارد ديسک يک محيط ذخيره سازی دائم برای اطلاعات را فراهم می نمايد . اطلاعات ديجيتال در کامپيوتر می بايست بگونه ای تبديل گردند که بتوان آنها را بصورت دائم بر روی هارد ديسک مغناطيسی ذخيره کرد.


مبانی هارد ديسک

هارد ديسک در سال 1950 اختراع گرديد. هارد ديسک های اوليه شامل ديسک های بزرگ با قطر 20 اينچ بوده و توان ذخيره سازی چندين مگابايت بيشتر را نداشتند. به اين نوع ديسک ها در ابتدا " ديسک ثابت " می گفتند. در ادامه بمنظور تمايز آنها با فلاپی ديسک ها از واژه " هارد ديسک " استفاده گرديد. هارد ديسک ها دارای يک Platter ( صفحه ) بمنظور نگهداری محيط مغناطيسی می باشند. عملکرد يک هارد ديسک مشابه يک نوار کاست بوده و از يک روش يکسان برای ضبط مغناطيسی استفاده می نمايند. هارد ديسک ونوار کاست از امکانات ذخيره سازی مغناطيسی يکسانی نيز استفاده می نمايند.در چنين مواردی می توان بسادگی اطلاعاتی را حذف و يا مجددا" بازنويسی کرد. اطلاعات ذخيره شده بر روی هر يک از رسانه های فوق ، ساليان سال باقی خواهند ماند. عليرغم وجود شباهت های موجود ، رسانه های فوق در مواردی نيز با يکديگر متفاوت می باشند:
- لايه مغناطيسی بر روی يک نوار کاست بر روی يک سطح پلاستيکی نازک توزيع می گردد. در هارد ديسک لايه مغناطيسی بر روی يک ديسک شيشه ای ويا يک آلومينيوم اشباع شده قرار خواهد گرفت . در ادامه سطح آنها بخوبی صيقل داده می شود.
- در نوار کاست برای استفاده از هر يک از آيتم های ذخيره شده می بايست بصورت ترتيبی ( سرعت معمولی و يا سرعت بالا) در محل مورد نظر مستقر تا امکان بازيابی ( شنيدن ) آيتم دلخواه فراهم گردد. در رابطه با هارد ديسک ها می توان بسرعت در هر نقطه دلخواه مستقر و اقدام به بازيابی ( خواندن و يا نوشتن ) اطلاعات مورد نظر کرد.
در يک نوار کاست ، هد مربوط به خواندن / نوشتن می بايست سطح نوار را مستقيما" لمس نمايد. در هارد ديسک هد خواندن و نوشتن در روی ديسک به پرواز در می آيد! ( هرگز آن را لمس نخواهد کرد )
- نوار کاست موجود در ضبط صوت در هر ثانيه 2 اينچ جابجا می گردد. گرداننده هارد ديسک می تواند هد مربوط به هارد ديسک را در هر ثانيه 3000 اينچ به چرخش در آورد .
يک هارد ديسک پيشرفته قادر به ذخيره سازی حجم بسيار بالائی از اطلاعات در فضائی اندک و بازيابی اطلاعات با سرعت بسيار بالا است . اطلاعات ذخيره شده برروی هارد ديسک در قالب مجموعه ای از فايل ها ذخيره می گردند. فايل نامی ديگر برای مجموعه ای از بايت ها است که بنوعی در آنها اطلاعاتی مرتبط به هم ذخيره شده است . زمانيکه برنامه ای اجراء و در خواست فايلی را داشته باشد، هارد ديسک اطلاعات را بازيابی و آنها برای استفاده پردازنده ارسال خواهد کرد.
برای اندازه گيری کارآئی يک هارد ديسک از دو روش عمده استفاده می گردد:

- ميزان داده (Data rate) . تعداد بايت هايی ارسالی در هر ثانيه برای پردازنده است . اندازه فوق بين 5 تا 40 مگابايت در هر ثانيه است .

- زمان جستجو (Seek Time) . مدت زمان بين درخواست يک فايل توسط پردازنده تا ارسال اولين بايت فايل مورد نظربرای پردازنده را می گويند.


ذخيره سازی داده ها

اطلاعات بر روی سطح هر يک از صفحات هارد ديسک در مجموعه هائی با نام سکتور و شيار ذخيره می گردد. شيارها دوايرمتحدالمرکزی می باشند که بر روی هر يک از آنها تعداد محدودی سکتور با ظرفيت بين 256 ، 512 بايت ايجاد می گردد. سکتورهای فوق در ادامه و همزمان با آغاز فعاليت سيستم عامل در واحد های ديگر با نام " کلاستر " سازماندهی می گردند. زمانيکه يک درايو تحت عملياتی با نام Low level format قرار می گيرد، شيارها و سکتورها ايجاد می گردند. درادامه و زمانيکه درايو High level format گرديد، با توجه به نوع سيستم عامل و سياست های راهبردی مربوطه ساختارهائی نظير : جدول اختصاص فايل ها، جدول آدرس دهی فايل ها و... ايجاد، تا بستر مناسب برای استقرار فايل های اطلاعاتی فراهم گردد.

ديسکهاي مغناطيسي ( Hard Disk ) قادر به نگهداري داده ها در کامپيوتر هستند ، نوعاً داراي ظرفیتي بين چند گيگا بايت تا چند ده گيگا بايت ميباشد.

[آبجی]

مفهوم بيت و بايت

اگر تاکنون از کامپيوتر حتی به مدت پنج دقيقه استفاده کرده باشيد بيت و بايت برای شما کلماتی غريب نخواهند بود. ظرفيت حافظه اصلی، هارد ديسک ، فلاپی ديسک ها و... با بايت اندازه گيری می گردد. در زمان مشاهده ليست فايل ها توسط برنامه های نمايش دهنده فايل ها ، ظرفيت يک فايل نيز توسط بايت مشخص می گردد. در زمان تهيه يک کامپيوتر با عباراتی مشابه : " اين کامپيوتر دارای يک پردازنده 32 بيتی پنتيوم ، حافظه با ظرفيت 256 مگابايت و هارد ديسک با ظرفيت 10.2 گيگابايت است " ، برخورد داشته ايد. در اين بخش به بررسی مفهومی هر يک از موارد پرداخته تا از اين رهگذر شناخت مناسبی نسبت به آنها بوجود آيد.


اعداد دهدهی : ساده ترين روش شناخت بيت ها مقايسه آنها با " ارقام " است . يک رقم محلی برای ذخيره نمودن مقادير عددی بين صفر تا نه است . ارقام با يکديگر ترکيب و اعداد بزرگ را بوجود می آورند. مثلا" عدد 100618 شامل شش رقم است . در عدد فوق هر رقم دارای جايگاه اختصاصی خود است . مثلا" رقم 8 در اولين جايگاه ( رتبه يکان ) و رقم 1 در دومين جايگاه ( رتبه دهگان ) و رقم 6 در سومين جايگاه ( رتبه صدگان) قرار دارند.

بيت :

در کامپيوتر از سيستم عدد نويسی مبنای دو استفاده می شود. سيستم فوق را سيستم عدد نويسی باينری نيز می گويند. علت استفاده از مبنای دو در کامپيوتر سهولت در پياده سازی آنها توسط تکنولوژی های موجود الکترونيک است . می توان کامپيوترهائی را ساخت که از مبنای ده استفاده نمايند ولی قطعا" قيمت ساخت آنها شايد مقرون بصرفه نبوده و استفاده از مبنای دو از بعد پياده سازی مطمئنا" مقرون بصرفه تر از ساير مبناهای عدد نويسی است .در مبنای دو از ارقام باينری ( صفر و يک ) استفاده می گردد. کلمه " بيت " از کلمات Binary digIT اقتباس شده است . در سيستم عدد نويسی مبنای ده از ده رقم و در سيستم عدد نويسی مبنای دو از دو رقم بمنظور توليد اعداد استفاده می گردد.بنابراين يک عدد باينری صرفا" شامل ارقام صفر و يک است . برای محاسبه عدد 1011 از چه روشی استفاده می گردد؟ برای محاسبه عدد فوق در مبنای دو از همان روشی استفاده می گردد که در محاسبه عدد 100618 در مبنای ده استفاده شد با اين تفاوت که از توان های متفاوت عدد دو استفاده خواهد شد.

بايت :

هر بيت می تواند صرفا" شامل يکی از ارقام صفر و يا يک باشد. ( از لحاظ مقداردهی دارای محدوديت هستند و فقط می توان بکمک آنها دو حالت و يا مفهوم را ارائه داد ). از ترکيب هشت بيت ، يک بايت بوجود می آيد. چرا هشت بيت در يک بايت است ؟ با استفاده از هشت بيت در يک بايت ، می توان 256 مقدار ( صفر تا 255 ) را نشان داد.

از بايت برای ذخيره سازی کاراکترها در مستندات مبتنی بر متن ( Text) استفاده می گردد. در مجموعه کاراکتر اسکی (ASCII) هر يک از مقادير بين صفر تا 127 دارای يک کاراکتر خاص است . اغلب کامپيوترها جدول اسکی را توسعه داده اند تا بتوانند از 256 کاراکتر بطور کامل در يک بايت استفاده نمايند.از 128 بايت بعدی برای موارد خاصی نظير کاراکترهای موجود در يک زبان غير انگليسی استفاده می گردد. کامپيوترها مستندات متنی را در حافظه و يا ديسک بر اساس کدهای فوق ( اسکی ) ذخيره می نمايند. مثلا" از برنامه NotePad در ويندوز برای ايجاد يک فايل متنی با محتويات " Four Seven" استفاده و فايل فوق را با نام Test.txt ذخيره نمائيد. پس از ذخيره نمودن فايل و مشاهده فايل مورد نظر در برنامه های نمايش دهنده مشخصات فايل ها متوجه خواهيد شد که ظرفيت فايل فوق 10 بايت است . ( يک بايت برای هر حرف ) در صورتيکه معيار مشاهده ما به فايل فوق بر اساس ديدگاه کامپيوتر باشد ، بجای هر حرف يک عدد ( معادل کد اسکی ) را مشاهده خواهيم کرد.

بايت های فراوان !

برای سنجش ميزان حافظه اصلی ، هارد ديسک و ... که دارای بايت های فراوانی می باشند از مجموعه ای " پيشوند" قبل از نام بايت استفاده می گردد. ( کيلو، مگا ، گيگا نمونه هائی ازاين پيشوندها می باشند) جدول زير برخی از پيشوندها بهمراه کاربرد هر يک را نشان می دهد.


کد:
اندازه مخفف نام
Kilo K 2^10 = 1,024
Mega M 2^20 = 1,048,576
Giga G 2^30 = 1,073,741,824
Tera T 2^40 = 1,099,511,627,776
Peta P 2^50 = 1,125,899,906,842,624
Exa E 2^60 = 1,152,921,504,606,846,976
Zetta Z 2^70 = 1,180,591,620,717,411,303,424
Yotta Y 2^80 = 1,208,925,819,614,629,174,706,176




با توجه به جدول فوق می توان چنين برداشت کرد که : کيلو تقريبا" معادل هزار ، مگا تفريبا" معادل ميليون ، گيگا تقريبا معادل ميليارد و ... است. بنابراين زمانيکه شخصی عنوان می نمايد که دارای هارد ديسکی با ظرفيت دو گيگا بايت است ، معنای سخن وی اينچنين خواهد بود : " هارد ديسک وی دارای توان ذخيره سازی دو گيگا بايت ، يا تقريبا" دو ميليارد بايت و يا دقيقا" 2,147,483,648 بايت است ."
امروزه استفاده از رسانه های ذخيره سازی با ظرفيت بالا بسيار رايج بوده و ما شاهد حضور و استفاده از بانک های اطلاعاتی با ظرفيت بسيار بالا ( چندين ترابايت ) در موارد متعدد هستيم .

بيت شکل خلاصه شده (Binary Digital ) و مقدار يک صفر در سيستم عددي دودويي ميباشد. در پردازش و ذخيره سازي، بيت کوچکترين واحد اطلاعاتي است که کامپیوتر مورد استفاده قرار ميدهد و بطور فيزيکي بوسيله پالسي که به يک مدار ارسال ميگردد و يا به شکل نقطه کوچکي روي ديسک مغناطيسي که قابليت ذخيره سازي يک يا صفر را دارد، مشخص ميشود. بيتها کمترين اطلاعات قابل فهم براي انسان را ارائه ميکنند. بيتها در گروه هاي هشت تايي ، بايتها را تشکيل ميدهند که جهت ارائه تمام انواع اطلاعات از جمله حروف الفبا و رقمهاي صفر تا نه مورد استفاده قرار ميگيرند.

هر بايت شامل هشت بيت ميباشد . هر بيت را ميتوانيد بصورت يک سوئيچ الکتريکي با دو وضعيت ON يا OFF و يا يک عدد باينري در مبناي 2 با دو مقدار 0 يا 1 تصور کرد.

بيت نت


BITNET سر نام ( Because It's Time Network ) يک شبکه گسترده ( WAN ) است که در سال 1981 توسط موسسه همکاري براي تحقيقات و آموزش شبکه سازي (CREN ) در واشنگتن به کار افتاد. اين شبکه که اينک از بين رفته است ، پست الکترونيکي و خدمات انتقال فايل بين کامپيوتر هاي بزرگ انستيتو هاي آموزشي و تحقيقاتي در آمريکاي شمالي ، اروپا و ژاپن را ارائه مي نمود. اين شبکه بجاي TCP/IP از پروتکل NJE -Network Job Entry IBM استفاده ميکرد و قادر به تبادل پست الکترونيکي در اينترنت نيز بود.

[آبجی]

انواع RAM

Static random access memory)SRAM)
اين نوع حافظه ها از چندين ترانزيستور ( چهار تا شش ) برای هر سلول حافظه استفاده می نمايند. برای هر سلول از خازن استفاده نمی گردد. اين نوع حافظه در ابتدا بمنظور cache استفاده می شدند.

Dynamic random access memory) DRAM)
در اين نوع حافظه ها برای سلول های حافظه از يک زوج ترانزيستورو خازن استفاده می گردد .

Fast page mode dynamic random access memory) FPM DRAM)
شکل اوليه ای از حافظه های DRAM می باشند.در تراشه ای فوق تا زمان تکميل فرآيند استقرار يک بيت داده توسط سطر و ستون مورد نظر، می بايست منتظر و در ادامه بيت خوانده خواهد شد.( قبل از اينکه عمليات مربوط به بيت بعدی آغاز گردد) .حداکثر سرعت ارسال داده به L2 cache معادل 176 مگابايت در هر ثانيه است .

Extended data-out dynamic random access memory)EDO DRAM)
اين نوع حافظه ها در انتظار تکميل و اتمام پردازش های لازم برای اولين بيت نشده و عمليات مورد نظر خود را در رابطه با بيت بعد بلافاصله آغاز خواهند کرد. پس از اينکه آدرس اولين بيت مشخص گرديد EDO DRAM عمليات مربوط به جستجو برای بيت بعدی را آغاز خواهد کرد. سرعت عمليات فوق پنج برابر سريعتر نسبت به حافظه های FPM است . حداکثر سرعت ارسال داده به L2 cache معادل 176 مگابايت در هر ثانيه است .

Synchronous dynamic random access memory) SDRM)
از ويژگی "حالت پيوسته " بمنظور افزايش و بهبود کارائی استفاده می نمايد .بدين منظور زمانيکه سطر شامل داده مورد نظر باشد ، بسرعت در بين ستون ها حرکت و بلافاصله پس از تامين داده ،آن را خواهد خواند. SDRAM دارای سرعتی معادل پنج برابر سرعت حافظه های EDO بوده و امروزه در اکثر کامپيوترها استفاده می گردد.حداکثر سرعت ارسال داده به L2 cache معادل 528 مگابايت در ثانيه است .

Rambus dynamic random access memory ) RDRAM)
يک رويکرد کاملا" جديد نسبت به معماری قبلی DRAM است. اين نوع حافظه ها از Rambus in-line memory module) RIMM) استفاده کرده که از لحاظ اندازه و پيکربندی مشابه يک DIMM استاندارد است. وجه تمايز اين نوع حافظه ها استفاده از يک گذرگاه داده با سرعت بالا با نام "کانال Rambus " است . تراشه های حافظه RDRAM بصورت موازی کار کرده تا بتوانند به سرعت 800 مگاهرتز دست پيدا نمايند.

Credit card memory
يک نمونه کاملا" اختصاصی از توليدکنندگان خاص بوده و شامل ماژول های DRAM بوده که دريک نوع خاص اسلات ، در کامپيوترهای noteBook استفاده می گردد .

PCMCIA memory card
نوع ديگر از حافظه شامل ماژول های DRAM بوده که در notebook استفاده می شود.

FlashRam
نوع خاصی از حافظه با ظرفيت کم برای استفاده در دستگاههائی نظير تلويزيون، VCR بوده و از آن به منظور نگهداری اطلاعات خاص مربوط به هر دستگاه استفاده می گردد. زمانيکه اين نوع دستگاهها خاموش باشند همچنان به ميزان اندکی برق مصرف خواهند کرد. در کامپيوتر نيز از اين نوع حافظه ها برای نگهداری اطلاعاتی در رابطه با تنظيمات هارد ديسک و ... استفاده می گردد.

VideoRam) VRAM)
يک نوع خاص از حافظه های RAM بوده که برای موارد خاص نظير : آداپتورهای ويدئو و يا شتاب دهندگان سه بعدی استفاده می شود.
به اين نوع از حافظه ها multiport dynamic random access memory) MPDRAM) نيز گفته می شود.علت نامگذاری فوق بدين دليل است که اين نوع از حافظه ها دارای امکان دستيابی به اطلاعات، بصورت تصادفی و سريال می باشند . VRAM بر روی کارت گرافيک قرار داشته و دارای فرمت های متفاوتی است. ميزان حافظه فوق به عوامل متفاوتی نظير : " وضوح تصوير " و " وضعيت رنگ ها " بستگی دارد.

RAM شامل دو نوع است : ايستا و پويا .
متداولترين و ارزانترين RAM در واقع نوعي خازن است که ميتواند شارژ الکتريکي را در خود حفظ کرده و نشان دهنده يک بيت از داده باشد. متاسفانه خازن فقط به مدت کوتاهي ميتواند شارژ الکتريکي را در خود حفظ کند و بايد بطور مرتب محتوياتش تجديد شود. به همين دليل RAM مبتني بر اين روش را (RAM پويا ) يا " DRAM " ميگويند.

نمونه سريعتر و گران قيمت تري از RAM نيز وجود دارد که در آن از کليد هاي بسيار کوچکي به نام فليپ فلاپ استفاده شده است . اين کليد ها قطعه هاي پايداري بوده و تا زماني که جريان الکتريکي جديدي به آنها اعمال نشده باشد ميتوانند محتويات يک بيت را در خود نگهداري کنند. RAM مبتني بر اين روش ( RAM ايستا ) يا " SRAM " ناميده ميشود.

[آبجی]

انواع ROM

حافظه PROM

توليد تراشه های ROM مستلزم صرف وقت و هزينه بالائی است .بدين منظور اغلب توليد کنندگان ، نوع خاصی از اين نوع حافظه ها را که PROM ) Programmable Read-Only Memory) ناميده می شوند ، توليد می کنند.اين نوع از تراشه ها با محتويات خالی با قيمت مناسب عرضه شده و می تواند توسط هر شخص با استفاده از دستگاههای خاصی که Programmer ناميده می شوند ، برنامه ريزی گردند. ساختار اين نوع از تراشه ها مشابه ROM بوده با اين تفاوت که در محل برخورد هر سطر و ستون از يک فيوز ( برای اتصال به يکديگر) استفاده می گردد. يک شارژ که از طريق يک ستون ارسال می گردد از طريق فيوز به يک سلول پاس داده شده و بدين ترتيب به يک سطر Grounded که نماينگر مقدار "يک" است ، ارسال خواهد شد. با توجه به اينکه تمام سلول ها دارای يک فيوز می باشند، درحالت اوليه ( خالی )، يک تراشه PROM دارای مقدار اوليه " يک" است . بمنظور تغيير مقدار يک سلول به صفر، از يک Programmer برای ارسال يک جريان خاص به سلول مورد نظر، استفاده می گردد.ولتاژ بالا، باعث قطع اتصال بين سطر و ستون (سوختن فيوز) خواهد کرد. فرآيند فوق را " Burning the PROM " می گويند. حافظه های PROM صرفا" يک بار قابل برنامه ريزی هستند. حافظه های فوق نسبت به RAM شکننده تر بوده و يک جريان حاصل از الکتريسيته ساکن، می تواند باعث سوخته شدن فيوز در تراشه شده و مقدار يک را به صفر تغيير نمايد. از طرف ديگر ( مزايا ) حافظه ای PROM دارای قيمت مناسب بوده و برای نمونه سازی داده برای يک ROM ، قبل از برنامه ريزی نهائی کارآئی مطلوبی دارند.


حافظه EPROM

استفاده کاربردی از حافظه های ROM و PROM با توجه به نياز به اعمال تغييرات در آنها قابل تامل است ( ضرورت اعمال تغييرات و اصلاحات در اين نوع حافظه ها می تواند به صرف هزينه بالائی منجر گردد)حافظه هایEPROM)Erasable programmable read-only memory) پاسخی مناسب به نياز های مطرح شده است ( نياز به اعمال تغييرات ) تراشه های EPROM را می توان چندين مرتبه باز نويسی کرد. پاک نمودن محتويات يک تراشه EPROM مستلزم استفاده از دستگاه خاصی است که باعث ساطع کردن يک فرکانس خاص ماوراء بنفش باشد.. پيکربندی اين نوع از حافظه ها مستلزم استفاده از يک Programmer از نوع EPROM است که يک ولتاژ را در يک سطح خاص ارائه نمايند ( با توجه به نوع EPROM استفاده شده ) اين نوع حافظه ها ، نيز دارای شبکه ای مشتمل از سطر و ستون می باشند. در يک EPROM سلول موجود در نقطه برخورد سطر و ستون دارای دو ترانزيستور است .ترانزيستورهای فوق توسط يک لايه نازک اکسيد از يکديگر جدا شده اند. يکی از ترانزيستورها Floating Gate و ديگری Control Gate ناميده می شود. Floating gate صرفا" از طريق Control gate به سطر مرتبط است. ماداميکه لينک برقرارباشد سلول دارای مقدار يک خواهد بود. بمنظور تغيير مقدار فوق به صفر به فرآيندی با نام Fowler-Nordheim tunneling نياز خواهد بود .Tunneling بمنظور تغيير محل الکترون های Floating gate استفاده می گردد.يک شارژ الکتريکی بين 10 تا 13 ولت به floating gate داده می شود.شارژ از ستون شروع و پس از ورود به floating gate در ground تخليه خواهد گرديد. شارژ فوق باعث می گردد که ترانزيستور floating gate مشابه يک "پخش کننده الکترون " رفتار نمايد . الکترون های مازاد فشرده شده و در سمت ديگر لايه اکسيد به دام افتاده و يک شارژ منفی را باعث می گردند. الکترون های شارژ شده منفی ، بعنوان يک صفحه عايق بين control gate و floating gate رفتار می نمايند.دستگاه خاصی با نام Cell sensor سطح شارژ پاس داده شده به floating gate را مونيتور خواهد کرد. در صورتيکه جريان گيت بيشتر از 50 درصد شارژ باشد در اينصورت مقدار "يک" را دارا خواهد بود.زمانيکه شارژ پاس داده شده از 50 درصد آستانه عدول نموده مقدار به "صفر" تغيير پيدا خواهد کرد.يک تراشه EPROM دارای گيت هائی است که تمام آنها باز بوده و هر سلول آن مقدار يک را دارا است.
بمنظور باز نويسی يک EPROM می بايست در ابتدا محتويات آن پاک گردد. برای پاک نمودن می بايست يک سطح از انرژی زياد را بمنظور شکستن الکترون های منفی Floating gate استفاده کرد.در يک EPROM استاندارد ،عمليات فوق از طريق اشعه ماوراء بنفش با فرکانس 253/7 انجام می گردد.فرآيند حذف در EPROM انتخابی نبوده و تمام محتويات آن حذف خواهد شد. برای حذف يک EPROM می بايست آن را از محلی که نصب شده است جدا کرده و به مدت چند دقيقه زير اشعه ماوراء بنفش دستگاه پاک کننده EPROM قرار داد.


حافظه های EEPROM و Flash Memory

با اينکه حافظه ای EPROM يک موفقيت مناسب نسبت به حافظه های PROM از بعد استفاده مجدد می باشند ولی کماکان نيازمند بکارگيری تجهيزات خاص و دنبال نمودن فرآيندهای خسته کننده بمنظور حذف و نصب مجدد آنان در هر زمانی است که به يک شارژ نياز باشد. در ضمن، فرآيند اعمال تغييرات در يک حافظه EPROM نمی تواند همزمان با نياز و بصورت تصاعدی صورت پذيرد و در ابتدا می بايست تمام محتويات را پاک نمود.حافظه های Electrically Erasable Programmable Read Only Memory)EEOPROM) پاسخی مناسب به نيازهای موجود است . در حافظه های EEPROM تسهيلات زير ارائه می گردد:

برای بازنويسی تراشه نياز به جدا نمودن تراشه از محل نصب شده نخواهد بود.
برای تغيير بخشی از تراشه نياز به پاک نمودن تمام محتويات نخواهد بود.

اعمال تغييرات در اين نوع تراشه ها مستلزم بکارگيری يک دستگاه اختصاصی نخواهد بود.
در عوض استفاده از اشعه ماوراء بنفش، می توان الکترون های هر سلول را با استفاده از يک برنامه محلی و بکمک يک ميدان الکتريکی به وضعيت طبيعی برگرداند. عمليات فوق باعث حذف سلول های مورد نظر شده و می توان مجددا" آنها را بازنويسی نمود.تراشه های فوق در هر لحظه يک بايت را تغيير خواهند داد.فرآيند اعمال تغييرات در تراشه های فوق کند بوده و در مواردی که می بايست اطلاعات با سرعت تغيير يابند ، سرعت لازم را نداشته و دارای چالش های خاص خود می باشند.

توليدکنندگان با ارائه Flash Memory که يک نوع خاص از حافظه های EEPROM می باشد به محدوديت اشاره شده پاسخ لازم را داده اند.در حافظه Flash از مدارات از قبل پيش بينی شده در زمان طراحی ، بمنظور حذف استفاده می گردد ( بکمک ايجاد يک ميدان الکتريکی). در اين حالت می توان تمام و يا بخش های خاصی از تراشه را که " بلاک " ناميده می شوند، را حذف کرد.اين نوع حافظه نسبت به حافظه های EEPROM سريعتر است ، چون داده ها از طريق بلاک هائی که معمولا" 512 بايت می باشند ( به جای يک بايت در هر لحظه ) نوشته می گردند. شکل زير حافظه BIOS را که نوع خاصی از حافظه ROM مدل Flash memory است ، نشان می دهد.


EPROM سر نام عبارت (Erasable Programmable Read Only Memory ) است که به آن حافظه فقط خواندني قابل برنامه ریزي نيز گفته ميشود. EPROM ها تراشه هاي حافظه غير فرار ( پايدار ) هستند که پس از ساخت برنامه ريزي ميشوند. تفاوت اين نوع حافظه با حافظه PROM ، قابليت پاک شدن برنامه هاي درون آن ميباشد. در اين تراشه ها اشعه ماوراء بنفش قوي ميتواند اتصالهاي قطع شده تراشه را دوباره برقرار کند. اگر چه قيمت EPROM ها بسيار بيشتر از DROM ها است اما اگر تغييرات زيادي در برنامه ريزي اعمال گردد، EPROM مقرون بصرفه خواهد بود.

[آبجی]

ديسك

گستره وسيعي از وسايل ذخيره سازي قابل جابجايي وجود دارند که به راحتي امکان انتقال آنها از کامپيوتري به کامپيوتر ديگر و يا بکارگيري آنها به عنوان نسخه هاي پشتيبان امنيتي در هنگام از دست رفتن ، خراب شدن يا به سرقت رفتن کامپیوتر وجود دارد.

فلاپي ديسک - Floppy Disk

ديسکهاي مغناطيسي کوچکي که ميتوان آنها را از کامپيوتر خارج کرد. ديسک ها نوعاً حدود 1.4 مگابايت اطلاعات را در خود نگهداري ميکنند.

[آبجی]

CD Player

CD Player مسئوليت يافتن و خواندن اطلاعات ذخيره شده بر روی يک CD را برعهده دارد. يک CD drive دارای سه بخش اساسی است : يک موتور که باعث چرخش ديسک می گردد. چرخش موتور فوق 200 و 500 دور دردقيقه با توجه به شياری است می بايست خوانده شود.
يک ليزر و يک سيستم لنز که برآمدگی های موجود بر روی CD را خواهند خواند.
يک مکانيزم رديابی بمنظور حرکت ليزر بگونه ای که پرتو نور قادر به دنبال نمودن شيار حلزونی باشد.
CD Player يک نمونه مناسب از آخرين فن آوري های موجود در زمينه کامپيوتر است . در سيستم فوق داده ها به شکل قابل فهم و بصورت بلاک هائی از داده شکل دهی شده وبرای يک مبدل ديجيتال به آنالوگ ( زمانيکه Cd صوتی باشد ) و يا يک کامپيوتر ( زمانيکه يک درايو CD-ROM باشد ) ارسال خواهد شد. پس از تابش نور بر روی سطح ديسک ( برآمدگی ها )، بازتابش آن از طريق يک چشم الکترونيکی کنترل می گردد. در صورتيکه بازتابش نور دقيقا" بر روی چشم الکترونيکی منطبق گردد ، عدد يک تشخيص داده شده و در صورتيکه بازتابش نور منطبق بر چشم الکترونيکی نباشد ، عدد صفر تشخيص داده خواهد شد. پس از تشخيص فوق ( صفر و يا يک ) اطلاعات بصورت سيگنالهای ديجيتال شکل دهی خواهند شد. در ادامه سيگنال های فوق در اختيار يک تبديل کننده قرار خواهند گرفت . تبديل کننده سيگنالهای ديجيتال را به آنالوگ تبديل خواهد کرد. اگر CD مورد نظر حاوی اطلاعات صوتی ( موزيک ) باشد ، در ادامه سيگنال های آنالوگ در اختيار يک تقويت کننده آنالوگ قرار گرفته و پس از تقويت سيگنال مربوطه امکان شنيدن صوت از طريق بلندگوی کامپيوتر بوجود خواهد آمد.
وظيفه اوليه CD player تمرکز ليزر بر روی شيار حاوی برآمدگی های ايجاد شده است . پرتوهای نور از بين لايه پلی کربنات عبور و توسط لايه آلومينيم بازتابش خواهند شد. يک چشم الکترونيکی ( Opto-electronic ) از تغييرات بوجود آمده در نور استنباطات خود را خواهد داشت . با توجه به برآمدگی های موجود در سطح ديسک ، بازتابش نور منعکس شده تفاوت های موجود را مشخص وچشم الکترونيکی تغييرات حاصل از انعکاس را تشخيص خواهد داد. الکترونيک های موجود در درايو تغييرات نور منعکس شده را بمنظور خواندن بيت ها ، تفسير می نمايد.
مشکل ترين بخش سيستم فوق نگهداری پرتو های نور در مرکز شيارهای داده است . عمليات فوق بر عهده "سيستم ردياب" مي باشد .سيستم فوق ماداميکه CD خوانده می شود ، بصورت پيوسته ليزر راحرکت و آن را از مرکز ديسک دور خواهد کرد. به موازات حرکت خطی فوق ، موتور مربوطه (Spindle motor) می بايست سرعت CD را کاهش داده تا در هر مقطع زمانی ، اطلاعات با يک نسبت ثابت از سطح ديسک خوانده شوند.

CD-ROM - Compact Disk Read Only Memory رسانه ذخيره سازي نوري است که ظرفيت ذخيره سازي 650 مگابايت را دارد. سرعت منفرد (1X ) در گرداننده هاي CD-ROM ، 150 کيلو بايت در ثانيه است. چون داده ها توسط گرداننده هاي CD-ROM مبتني بر زمان نيست ميتوان با چرخاندن اين داده ها توسط گرداننده هاي با سرعت خطي بالاتر خواندن آنها را افزايش داد. به عنوان مثال يک گرداننده 24 ساعته (24X ) سرعت انتقالي برابر 3/6 مگابايت در ثانيه ( 24*150kb/s) دارد.

[آبجی]

وسايل جانبي

هر وسيله اي که خارج از واحد سيستم ( Case ) قرار داشته باشد وسيله جانبي ناميده ميشود. در اغلب سيستم هاي کامپيوتري ، سه وسيله جانبي ضروري موسوم به صفحه کليد (Keyboard) ، ماوس ( Mouse ) و صفحه نمايش (Monitor) وجود دارد.

ماوس-Mouse

استفاده از موس در کامپيوتراز سال 1984 و همزمان با معرفی مکينتاش آغاز گرديد . با عرضه موس ، کاربران قادر به استفاده از سيستم و نرم افزارهای مورد نظر خود با سهولت بيشتری شدند. امروزه موس دارای جايگاه خاص خود است . موس قادر به تشخيص حرکت و کليک بوده و پس از تشخيص لازم ، اطلاعات مورد نياز برای کامپيوتر ارسال تا عمليات لازم انجام گيرد.

روند شکل گيری موس

درسيستم های اوليه نيازی به استفاده از موس احساس نمی گرديد، چون کامپيوترهای آن زمان دارای اينترفيسی مشابه ماشين های تله تايپ و يا کارت پانچ برای ورود اطلاعات بودند. ترمينال های متنی اوليه، چيزی بيشتر از يک تله تايپ شبيه سازی شده نبودند ( استفاده از صفحه نمايشگر در عوض کاغذ ). چندين سال طول کشيد تا کليدهای پيکانی در اغلب ترمينال ها مورد استفاده قرار گرفتند ( اواخر 1960 و اوايل 1970 ) . اديتورهای تمام صفحه اولين چيزی بودند که از قابليت های واقعی کليدهای پيکانی استفاده کردند. مداد های نوری برای ساليان زيادی بر روی ماشين های متفاوت ، بعنوان يک دستگاه اشاره ای استفاده می گرديدند. Joysticks و دستگاه هائی ديگر در اين خصوص در سال 1970 رايج شده بودند. زمانيکه موس بهمراه کامپيوترهای مکينتاش ارائه گرديد يک موفقيت بزرگ بدست آمده بود.عملکرد موس کاملا" طبيعی بود. قيمت موس ارزان و فضای زيادی را اشغال نمی کرد. همزمان با حمايت سيستم های عامل از موس ، استفاده از موس رشد بيشتری پيدا کرد. زمانيکه ويندوز 1/3 از يک رابط گرافيکی بعنوان استاندارد استفاده کرد، موس بعنوان يک وسيله و اينترفيس بين انسان - کامپيوتر، جايگاه خاص خود را کسب نمود.

ماوس ، ابزاري ورودي است که به کاربر اجازه ميدهد به اقلام موجود بر روي صفحه تصوير اشاره و آنها را انتخاب کند. ساختار اصلي ماوس متشکل از يک وسيله کوچک که در دست جاي ميگيرد و چند دکمه مسطح روي آن است. زير ماوس يک بخش جهت ياب ( معمولاً گوي ) قرار دارد. کل اين مجموعه نيز به وسيله سيمي به کامپيوتر متصل ميشود. با حرکت ماوس توسط کاربر اشاره گر ماوس بر روي صفحه تصوير ، به طور همزمان به همان سمت حرکت ميکند. اولين ماوس توسط دکتر داوگ انگلبرت در سال 1964 اختراع شد.

صفحه كليد

صفحه کليد، متداولترين وسيله ورود اطلاعات در کامپيوتر است .عملکرد صفحه کليد مشابه يک کامپيوتر است!
صفحه کليد شامل مجموعه ای از سوييچ ها است که به يک ريزپردازنده متصل می گردند. ريزپردازنده وضعيت هر سوئيچ را هماهنگ و واکنش لازم در خصوص تغيير وضعيت يک سوئيچ را از خود نشان خواهد داد.

انواع صفحه کليد

صفحه کليدها از بدو استفاده در کامپيوتر، تاکنون کمتر دستخوش تغييراتی شده اند. اغلب تغييرات اعمال شده در رابطه با صفحه کليد، افزودن کليدهائی خاص ، بمنظور انجام خواسته های مورد نظر است . متداولترين نوع صفحه کليدها عبارتند از :

- صفحه کليد پيشرفته با 101 کليد
- صفحه کليد ويندوزبا 104 کليد
- صفحه کليد استاندارد اپل با 82 کليد
- صفحه کليد پيشرفته اپل با 108 کليد

کامپيوترهای laptop دارای صفحه کليدهای مختص بخود بوده که آرايش کليدها بر روی آنان با صفحه کليدهای استاندارد متفاوت است . برخی از توليد کنندگان صفحه کليد، کليدهای خاصی را نسبت به صفحه کليدهای استاندارد اضافه نموده اند. صفحه کليد دارای چهار نوع کليد متفاوت است :

کليدهای مربوط به تايپ
کليدهای مربوط به بخش اعداد (Numeric keypad)
کليدهای مربوط به توابع ( عمليات ) خاص
کليدهای کنترلی

کليدهای تايپ بخشی از صفحه کليد را شامل می گردند که بکمک آنها می توان حروف الفبائی را تايپ نمود. آرايش کليدهای فوق بر روی صفحه کليد مشابه دستگاههای تايپ است . همزمان با گسترش استفاده از کامپيوتر در بخش های تجاری ضرورت وجود کليدهای خاص عددی برای بهبود سرعت ورود اطلاعات نيز احساس گرديد، بدين منظوور Numeric keypad در صفحه کليدها مورد استفاده قرار گرفت . با توجه به اينکه حجم بالائی از اطلاعات بصورت عدد می باشند ، يک مجموعه با 17 کليد به صفحه کليد اضافه گرديد. آرايش کليدهای فوق بر روی صفحه کليد مشابه اغلب ماشين های حساب است .
در سال 1986 شرکت IBM صفحه کليد اوليه خود را تغيير و کليدهای عملياتی و کنترلی را به آن اضافه کرد. کليدهای عملياتی بصورت يک سطر و در بالاترين قسمت صفحه کليد قرار می گيرند. با استفاده از نرم افزارهای کاربردی و يا سيستم عامل می توان به هر يک از کليدهای عملياتی مسئوليتی را واگذار نمود. کليدهای کنترلی باعث کنترل مکان نما (Cursor) و صفحه نمايشگر می باشند. در اين راستا از چهار کليد ( با فرمت معکوس حرف T ) بين بخش مربوط به کليدهای مختص تايپ و بخش عددی صفحه کليد استفاده شده است. با استفاده از کليدهای فوق کاربران قادر به حرکت مکان نما بر روی صفحه نمايشگر خواهند بود. در اغلب نرم افزارها با استفاده از کليدهای کنترلی کاربران قادر به پرش هائی با گام های بلند نيز خواهند بود. اين کليدها شامل موارد زير می باشد :

Home
End
Insert
Delete
Page Up
Page Down
Control -Ctrl
Alternate -Alt
Escape -Esc

صفحه کليد ويندوز، کليدهای اضافه ای را معرفی نمود. کليدهای Windows يا Start و يک کليد Application نمونه هائی در اين زمينه می باشند. صفحه کليدهای " اپل " اختصاص به سيستم های مکينتاش دارد.

صفحه کليد يا Keyboard شامل مجموعه اي از کليد هاست که چيدمان آنها مانند ماشين تايپ بوده و شما ( کاربر ) را قادر ميسازد، اطلاعات و فرمانهاي دلخواه خود را وارد کامپيوتر کنيد. Keyboard نيز يکي از وسایل ورودي کامپيوتر به شمار مي آيد.

[آبجی]

صفحه نمايش

به صفحه نمايش کامپيوتر مانيتور Monitor ( به معني آگاهي دهنده ) گفته ميشود. چرا که براي آگاهي يافتن از وقايعي که در کامپيوتر شما در حال وقوع هستند استفاده ميکند. مانيتور از وسايل خروجي کامپيوتر ميباشد.


چاپگر

چاپگر يا Printer ، از ابزار هاي خروجي کامپيوتر است که متن يا تصوير ايجاد شده به وسيله کامپيوتر را بر روي کاغذ ( يا رسانه مشابه ديگر ) پياده ميکند. چاپگر ها از جنبه هاي مختلف تقسيم بندي ميشوند که متداولترين مشخصه آنها ضربه اي يا غير ضربه اي بودن آنهاست. در چاپگرهاي ضربه اي هر چاپگر با کاغذ تماس فيزيکي دارد. مثل چاپگر هاي ماتريسي نقطه اي و چرخ و فلکي ، اما در چاپگر هاي غير ضربه اي هر چاپگر با کاغذ تماس ندارد که به عنوان نمونه ميتوان از چاپگر هاي ليزري و جوهر افشان و حرارتي نام برد.

[آبجی]

چاپگر ليزری

چاپگرهای ليزری با توجه به ويژگی های منحصربفرد خود طی ساليان اخير با استقبال عموم کاربران کامپيوتر در سراسر جهان مواجه شده اند. شرکت های توليدکننده اين نوع چاپگرها متناسب با خواسته های جديد و همزمان با پيشرفت تکنولوژی ، مدل های متفاوتی از اين نوع چاپگرها را به بازار عرضه نموده اند.

مبانی چاپگرهای ليزری

استفاده از الکتريسيته ساکن در تکنولوژی چاپگرهای ليزری، يکی از اصول مهم و اوليه است . الکتريسيته ساکن يک شارژ الکتريکی است که توسط اشياء عايق ايجاد می گردد. بدن انسان نمونه ای در اين زمينه بوده که می تواند باعث ايجاد الکتريسيته ساکن گردد. انرژی حاصل از الکتريسيته ساکن باعث ايجاد چسبندگی بين اشياء می گردد. ( نظير لباس های داخل يک ماشين خشک کن ). رعد و برق حاصل از يک ابر صاعقه دار نيز حامل الکتريسيته ساکن بوده که مسير ابر تا زمين را طی خواهد کرد.
چاپگر ليزری از پديده فوق بعنوان يک نوع " چسب موقت " استفاده می نمايد. هسته اساسی سيستم فوق ، دستگاهی با نام " نورپذير" (Photoreceptor) است . ماهيت فيزيکی دستگاه فوق، يک استوانه و يا يک سيلندر است. دستگاه فوق از مواد هادی نور تشکيل شده که توسط کوانتوم نور تخليه می گردند. در ابتدا ، استوانه يک شارژ مثبت را از طريق يک سيم حامل جريان الکتريکی (Corona Wire) ، پيدا می کند . همزمان با چرخش استوانه ، چاپگر يک پرتو نور ليزری نازک را بر سطح استوانه بمنظور تخليه الکتريکی بخش مربوطه ، می تاباند. در ادامه ليزر حروف و تصاير را بر سطح استوانه خواهد نوشت .( يک الگو از شارژ الکتريکی ) . سيستم فوق می تواند با شارژ معکوس هم کار نمايد، در اين حالت يک شارژ الکترواستاتيک مثبت بر روی يک شارژ منفی بعنوان زمينه در نظر گرفته خواهد شد.
پس از عملکرد الگوی موردنظر ، چاپگر سطح استوانه را با گرد جوهر ( پودر مشکی رنگ با کيفيت مناسب ) شارژ شده مثبت، می پوشاند. با توجه با اينکه پودر فوق دارای شارژ مثبت است ، تونر به ناحيه تخليه شده استوانه ( بار منفی ) چسبانده می گردد.( در اين حالت شارژ زمينه مثبت نخواهد شد ) . عمليات فوق مشابه نوشتن بر روی سودا و چسباندن آن بر روی سطح مورد نظر است .
پس از چسباندن پودر مورد نظر ، استوانه حول يک کاغذ می چرخد .قبل از اينکه کاغذ زير استوانه قرار بگيرد ، يک شارژ منفی توسط سيم انتقالی Corona به آن داده می شود. شارژ فوق بمراتب قويتر از شارژ منفی الکترواستاتيک مربوط به تصوير بوده و کاغذ قادر به رها کردن پودر مربوطه خواهد بود. همزمان با حرکت کاغذ (با سرعت معادل استوانه) بر روی کاغذ تصوير مربوطه درج خواهد شد. بمنظور ممانعت از چسبيدن کاغذ به استوانه ، بلافاصله پس از درج تصويرعمليات تخليه شارژ توسط يک سيم Detac corona انجام خواهد شد.
درنهايت ، چاپگر کاغذ را از بين يک Fuser ( يک زوج غلتک گرم ) عبور داده می شود. در حين انجام فرآيند فوق، گردجوهر پاشيده شده در کاغذ تنيده می گردد. غلتک ها باعث حرکت کاغذ به سمت سينی خروجی خواهند شد. Fuser باعث گرم شدن کاغذ نيز خواهد شد بهمين دليل زمانيکه کاغذ از چاپگر خارج می گردد ، داغ است .
چه عاملی باعث می شود که کاغذ سوزانده نگردد؟ مهمترين عامل سرعت است . سرعت حرکت کاغذ توسط غلتک ها بگونه ای خواهد بود که باعث عدم سوختگی کاغذ خواهد شد.
پس از ريختن پودر بر روی کاغذ ، سطح استوانه تحت تاثير يک لامپ تخليه قرار می گيرد. اين لامپ روشن تمام سطح "نور پذير" استوانه را تحت تاثير قرار داده و تصاوير الکتريکی را پاک خواهد کرد. در ادامه سطح استوانه توسط سيم شارژCorona تحت تاثير شارژ مثبت قرار می گيرد.

کنترل کننده

قبل از انجام هر گونه عمليات توسط چاپگر ليزری ، می بايست صفحه حاوی داده در اختيار آن قرار گرفته و در ادامه در رابطه با نحوه ايجاد خروجی مورد نظر تصميم گيری می گردد. عمليات فوق بر عهده کنترل کننده چاپگر خواهد بود. کنترل کننده چاپگر بعنوان برد اصلی چاپگر ليزری ايفای وظيفه می نمايد. کنترل کننده فوق از طريق يک پورت ارتباطی نظير : پورت موازی و يا پورت USB با کامپيوتر ارتباط برقرار می نمايد. در صورتيکه چاپگر به چندين کامپيوتر متصل باشد ، کاربران متفاوت قادر به ارسال درخواست های چاپ خود خواهند بود. در اين حالت کنترل کننده ، هر يک از درخواست های واصله را بصورت جداگانه پردازش خواهد کرد.
بمنظور گفتمان بين کنترل کننده و کامپيوتر ، می بايست آنها با يک زبان مشترک صحبت نمايند. در چاپگرهای اوليه ، کامپيوتر يک نوع فايل متنی خاص را بهمراه مجموعه ای از کدهای اطلاعاتی برای چاپگر ارسال می کرد. با توجه به ماهيت چاپگرهای اوليه و محدوديت فونت های موجود ، روش فوق بخوبی تامين کننده نيازهای اطلاعاتی چاپگر بود. امروزه از صدها نوع فونت استفاده می گردد.بدين منظور لازم است که اطلاعات مورد نياز چاپگر با استفاده از يک زبان پيشرفته در اختيار آن گذاشته شود. متداولترين زبانهای موجود در اين زمينه زبان PCL)Printer Command Language) مربوط به شرکت هيولت پاکارد و " پوست اسکريپت " مربوط به Adobe است . زبانهای فوق برای تشريح صفحه از يک نوع بردار استفاده می نمايند. بردار فوق مقادير رياضی از اشکال geometric می باشند. ( بصورت مجموعه ای از نقاط نخواهد بود ) چاپگر بردار را اخذ و در ادامه آن را به يک صفحه bitmap تبديل می نمايد.
برخی از چاپگرها از يک دستگاه اينترفيش گرافيکی GDI)Graphical device interface) در عوض PCL استاندارد، استفاده می نمايند. درسيستم فوق ، کامپيوتر بردار مربوط به نقاط را خود ايجاد می نمايد، بدين ترتيب کنترل کننده پردازشی در اين زمينه را انجام نداده و صرفا" دستورالعمل های نقاط را برای ليزر ارسال می نمايد. در اغلب چاپگرهای ليزری ، کنترل کننده می بايست عمليات مربوط به سازماندهی داده های دريافتی از کامپيوتر را خود انجام دهد. اطلاعات فوق شامل : دستورات مربوط به نوع عمليات ، نوع کاغذ ، نحوه برخورد با فونت ها و ... است . کنترل کننده بمنظور انجام عمليات مربوطه بطرز صحيح می بايست اطلاعات فوق را با اولويت درست دريافت نمايد.
پس از سازماندهی داده ها ، کنترل کننده عمليات آماده سازی صفحه را آغاز خواهد کرد. تنظيم حاشيه ها ی متن ، سازماندهی کلمات و استقرار تصاوير مورد نظر و ... را انجام داده و ماحصل عمليات فوق ايجاد برداری حاوی نقاط متفاوت است . چاپگر بمنظور چاپ يک صفحه به اطلاعات فوق نياز خواهد داشت .
در اکثر چاپگرهای ليزری ، کنترل کننده قادر به ذخيره درخواست های مربوط به چاپ در حافظه اختصاصی خود است . با استفاده از ويژگی فوق ، کنترل کننده قادر به استقرار چندين کار در حافظه می باشد ( ايجاد يک صف از کارها ) . پس از استقرار هر درخواست چاپ در حافظه اختصاصی ، امکان چاپ آنها در زمان مربوطه فراهم خواهد شد. در موارديکه از يک سند می بايست چندين نسخه چاپ گردد ، داده های مربوطه صرفا" يک بار برای چاپگر ارسال و بدين طريق در زمان صرفه جوئی خواهد شد.

ليزر

نقش سيتم ليزر چاپگر در ايجاد خروجی مورد نظر بسيار حائز اهميت است . در چاپگرهای ليزری قديمی ، سيستم فوق از عناصر زير تشکيل شده بود :

يک ليزر
يک آيينه قابل حرکت
يک لنز

ليزر داده های مربوط به صفحه را دريافت ( نقاط ) و بر اساس اطلاعات فوق متن و تصوير مورد نظر را ايجاد می کرد. در هر زمان(لحظه) يک خط افقی چاپ می گرديد. همزمان با حرکت پرتو های نور بر روی استوانه ، ليزر يک پالس نوری برای هر يک از نقاط مورد نظر جهت چاپ را منعکس می نمود. برای فضا های خالی پالسی توليد نمی گرديد. ليزر نقشی در حرکت پرتو های نور نداشته و باعث تابش نور از طريق يک آيينه قابل حرکت است. همزمان با حرکت آيينه ، توسط مجموعه ای از لنزها نور تابانده می گرديد.با تنظيم فاصله بين آيينه و نقاط در زمان تابش نور ، از بهم ريختگی تصوير پيشگيری بعمل می آمد.
دستگاه ليزری صرفا" در جهت افقی حرکت می کرد.پس از پيمايش افقی ، چاپگر استوانه مربوطه را حرکت داده تا زمينه ايجاد خط بعدی توسط دستگاه ليزر فراهم گردد.
برخی از چاپگرهای ليزری از مجموعه ای ديود نوری (LED) برای نوشتن محتويات صفحه استفاده می نمايند. هر يک از نقاط دارای نور اختصاصی خود خواهد بود. چاپگرهای با تکنولوژی فوق نسبت به چاپگرهائی که از دستگاه ليزری استفاده می نمايند ، دارای قيمت ارزان تری می باشند.

تونر

يکی از مهمترين شاخص های يک چاپگر ليزری ، تونر است . تونر يک نوع پودر الکتريکی شارژ شده بوده که دارای دو عنصر اصلی : رنگ دانه و پلاستيک است . رنگ دانه ها تامين کننده رنگ مورد نياز می باشند ( در چاپگرهای تک رنگ ، رنگ فوق مشکی است ) .رنگ دانه ها با پلاستيک آميخته شده اند. بدين ترتيب زمانيکه تونر از بين غلتک های داغ عبور می نمايد ، گداخته خواهند گرديد.
پودر در يک toner hopper ( يک محفظه کوچک در داخل يک روکش قابل حرکت ) ذخيره می گردد. چاپگر تونر مورد نياز خود را از طريق developer unit ( تامين کننده دانه ) از محفظه دريافت می دارد. developer ، يک مجموعه از لانه های مغناطيسی با شارژ منفی است . دانه های فوق به يک پاک کن فلزی قابل چرخش ، متصل خواهند شد. با حرکت ميله فوق دانه هایمغناطيسی در محفظه گفته شده قرار خواهند گرفت . با توجه به اينکه دانه های مغناطيسی دارای شارژ منفی می باشند ، تامين کننده دانه ها ، دانه های مثبت تونر را جمع آوری خواهد کرد.درادامه پاک کن، ذرات را تميز و آنها را برای استوانه ارسال می دارد. تصاوير الکترواستاتيک دارای شارژ منفی قويتر نسبت به تامين کننده دانه ها بوده و استوانه شامل ذرات چسبانده شده را از خود دور می نمايد. در ادامه استوانه در طول کاغذ حرکت و بموازات آن کاغذ تحت تاثير يک ميدان قرار گرفته( يک سيم detac corona ) و تخليه الکتريکی می گردد.در وضعيت فوق تنها عاملی که باعث نگهداری تونر بر سطح کاغذ می گردد ، نيروی جاذبه است .بمنظور چسباندن تونر بر روی سطح کاغذ ، می بايست کاغذ از طريق غلتک های داغ بحرکت درآيد. در اغلب چاپگرها ، Toner hopper ، developer,drum assembly در يک کارتريج قابل تعويض قرار می گيرند.

مزايای يک چاپگر ليزری

مهمترين مزايای چاپگرهای ليزری : سرعت ، دقت و مقرون بصرفه بودن است . يک ليزر قادر به حرکت بسيار سريع بوده و طبيعی است سرعت نوشتن آن بمراتب بيشتر از چاپگرهای جوهر افشان باشد. چاپگرهای ليزری بمراتب گرانتر نسبت به چاپگرهای جوهرافشان می باشند. در مقابل پودر مصرفی آنها زياد گران نبوده و هزينه نگهداری آنان بالا نخواهد بود.

چاپگرهای رنگی

در ابتدا اغلب چاپگرهای ليزری بصورت تک رنگ ( سياه رنگ نوشته و سفيد رنگ کاغذ ) بودند. امروزه چاپگرهای ليزری رنگی نيز متداول و توسط توليدکنندگان متفاوت عرضه شده اند. عملکرد چاپگرهای رنگی در اکثر موارد مشابه چاپگرهای سياه و سفيد است . يکی از تفاوت های عمده چاپگرهای رنگی با سياه و سفيد نحوه انجام فرآيند چاپ با توجه به ماهيت رنگی بودن آنان است . چاپگرهای رنگی برای انجام فرآيند مربوطه از چهار فاز متفاوت استفاده می نمايند. در هر فاز يکی از رنگ های فيروزه ای ( آبی ) ، سرخابی ( قرمز ) ، زرد وسياه استفاده می گردد. با ترکيب چهار رنگ فوق مجموعه ای گسترده از رنگ ها بوجود می آيد. برخی از چاپگرها دارای چهار تونر و developer unit مجزا بر روی يک چرخ دوار می باشند. برخی ديگر از چاپگرها برای هر يک از رنگ ها، از دستگاه های ليزر ، استوانه و تونر مجزا استفاده می نمايند.

[آبجی]

مودم

در صورتيکه هم اکنون در حال مطالعه اين مطلب در منزل و يا محل کار خود می باشيد، مطلب فوق از طريق مودم در اختيار شما گذاشته شده است . واژه " مودم " از ترکيب کلمات "modulator-demodulator" اقتباس شده است .از مودم برای ارسال داده های ديجيتال از طريق خطوط تلفن استفاده بعمل می آيد. مودم ارسال کننده اطلاعات، عمليات مدوله نمودن داده را به سيگنال هائی که با خطوط تلفن سازگار می باشند، انجام خواهد داد. مودم دريافت کننده اطلاعات، عمليات " دی مدوله " نمودن سيگنال را بمنظور برگشت به حالت ديجيتال انجام می دهد. مودم های بدون کابل داده های ديجيتال را به امواج راديوئی تبديل می نمايند.
مودم ازسال 1960 در کامپيوتر و بمنظور ارسال و دريافت اطلاعات توسط ترمينال ها و اتصال به سيستم های مرکزی، مورد استفاده قرار گرفته است .شکل زير نحوه ارتباط فوق در کامپيوترهای بزرگ را نشان می دهد.
سرعت مودم ها در سال 1960 حدود 300 بيت در ثانيه (bps) بود. در آن زمان يک ترمينال ( يک صفحه کليد و صفحه نمايشگر) قادر به تماس تلفنی با کامپيوتر مرکزی بود. فراموش نکنيم که در آن زمان وقت کامپيوتر بصورت اشتراکی مورد استفاده قرار می گرفت و سازمانها و موسسات با خريداری نمودن زمان مورد نظر خود، امکان استفاده از کامپيوتر اصلی را بدست می آورند. مودم ها در آن زمان اين امکان را بوجود می آورند که موسسات ياد شده قادر به ارتباط با سيستم مرکزی با سرعتی معادل 300 بيت در ثانيه باشند.در چنين حالتی زمانيکه کاربری از طريق ترمينال کاراکتری را تايپ می کرد، مودم کد معادل کاراکتر تايپ شده را بر اساس استاندارد اسکی، برای کامپيوتر مرکزی ارسال می نمود. در موارديکه کامپيوتر مرکزی اطلاعاتی را بمنظور نمايش برای ترمينال ارسال می کردد نيز از مودم استفاده می گرديد.
همزمان با عرضه کامپيوترهای شخصی در سال 1970 استفاده از سيستم های بولتنی(BBS(Bulletin board system مطرح گرديد. اشخاص و يا موسسات با استفاده ازيک و يا چند مودم و برخی نرم افزارهای مربوط به BBS ، سيستم را پيکربندی نموده و کاربران ديگر با استفاده از مودم قادر به تماس با سيستم بولتنی، بودند. در چنين مواردی کاربران برنامه شبيه ساز کننده ترمينال، را بر روی کامپيوتر خود اجراء می نمودند و بدين ترتيب سيستم آنان مشابه يک ترمينال رفتار می نمود. از سيستم های بولتنی اغلب برای اطلاع رسانی استفاده می گرديد. سرعت مودم ها در آن زمان حدود 300 بيت در ثانيه بود. در اين حالت در هر ثانيه حدود 30 حرف می توانست ارسال گردد. تا زمانيکه کاربران حجم بالائی از اطلاعات را ارسال نمی کردند مشکلات ارتباطی از بعد سرعت چندان مشهود نبود ولی بمحض ارسال داده های با حجم بالا نظير برنامه ها و تصاوير به سيستم های بولتنی و يا دريافت اطلاعا ت از طريق آنان سرعت 300 بيت در ثانيه پاسخگو نبود . تلاش های فراوانی در جهت افزايش سرعت مودم ها صورت گرفت . ماحصل تلاش های فوق افزايش نرخ انتقال اطلاعات در مودم ها بود .

- از سال 1960 تا 1983 سرعت 300 بيت در ثانيه
- از سال 1984 تا 1985 سرعت 1200 بيت در ثانيه
- از سال 1986 تا 1989 سرعت 2400 بيت در ثانيه
- از اواخر سال 1990 تا اوايل 1991 9600 بيت در ثانيه

- سرعت 19/2 کيلو بيت در ثانيه
- سرعت 28/8 کيلو بيت در ثانيه
- سرعت 33/6 کيلو بيت در ثانيه
- سرعت 56 کيلو بيت در ثانيه ( در سال 1998 استاندارد گرديد )
- خطوط ADSL با حداکثر سرعت 8 مگابيت در ثانيه ( از سال 1999 متداول شده است )
- مود مهای با سرعت 300 بيت در ثانيه

در آغاز از مودم های با سرعت 300 بيت در ثانيه استفاده می گرديد . طرز کار مودم های فوق بسيار ساده بود. مودم های فوق از يک Frequency shift keying FSK برای ارسال اطلاعات ديجيتال از طريق خطوط تلفن استفاده می کردند. در FSK از يک فرکانس ( tone) متفاوت برای بيت های متفاوت استفاده می گرديد. زمانيکه يک مودم متصل به ترمينال با مودم متصل به کامپيوتر تماس می گرفت، مودم متصل به ترمينال مودم، originate ناميده می شود. مودم فوق برای مقدار" صفر" ، فرکانس 1070 هرتز و برای مقدار" يک"، فرکانس 1270 هرتز را ارسال می نمايد. مودم متصل به کامپيوتر را مودم Answer می نامند. مودم فوق برای ارسال مقدار" صفر" ، فرکانس 2025 هرتز و برای مقدار" يک" ، فرکانس 2225 هرتز را ارسال می کرد.با توجه به اينکه مودم های فرستنده و گيرنده از فرکانس های متفاوت برای ارسال اطلاعات استفاده می کردند، امکان استفاده از خط بصورت همزمان فراهم می گرديد. عمليات فوق Full-duplex ناميده می شود. مودم هائی که صرفا" قادر به ارسال اطلاعات در يک جهت در هر لحظه می باشند half-duplex ناميده می شوند.
فرض کنيد دو مودم متصل و کاربر ترمينال ( فرستنده ) حرف a را تايپ نمائيد. کد اسکی حرف فوق 97 دهدهی و يا 01100001 باينری است . دستگاهی با نام UART موجود در ترمينال بايت ها را به بيت تبديل و آنها را از طريق پورت سريال (RS-232 Port) در هر لحظه ارسال می دارد. مودم ترمينال به پورت سريال متصل بوده و در هر لحظه يک بيت را دريافت می دارد.در ادامه اطلاعات مورد نظر از طريق خط تلفن ارسال خواهند شد.

مودم های سريعتر

بمنظور ايجاد مودمهای سريعتر طراحان مودم مجبور به استفاده از روش های مناسبتری نسبت به FSK بودند. در ابتدا ازPhase-Shift Keying PSK و در ادامه از روش Quadrature amplitude modulation)QAM) استفاده کردند. روشهای فوق امکان ارسال حجم بالائی از اطلاعات را فراهم می نمودند.
تمام مودم های با سرعت بالا بنوعی از مفهوم " تنزل تدريجی " استفاده می نمايند. اين بدان معنی است که آنها قادر به تست خط تلفن و تنظيم سرعت مناسب می باشند.
در ادامه تحولات مربوط به مودم مودم های Asymmetric digital subscriber line)ADSL) بوجود آمدند. از واژه "غير متقارن" بدين دليل استفاده شده چون مودم های فوق قادر به ارسال اطلاعات با سرعت بالاتر در يک مسير نسبت به مسير ديگر می باشند. مودم های ADSL از اين حقيقت که هر منزل و يا محل کار دارای يک کابل مسی اختصاصی بين محل مورد نظر و شرکت مخابرات مربوطه می باشند، استفاده نموده اند. خط فوق قادر به حمل حجم بالائی از داده نسبت به سيگنال 3000 هرتزی مورد نياز برای کانال های صوتی تلفن می باشد . در صورتيکه مرکز تلفن مربوط و منزل و محل کار کاربر هر دو از مودم های ADSL در دو طرف خط استفاده نمايند، بخشی از کابل مسی بين منزل و مرکز تلفن می تواند بعنوان يک کانال انتقال اطلاعات ديجيتال با سرعت بالا مطرح گردد. ظرفيت خطوط فوق در حد ارسال يک ميليون بيت در ثانيه بين منزل و مرکز تلفن (UpStream) و هشت مگابيت در ثانيه بين مرکز تلفن و منزل (Downstream) تحت شرايط ايده آل است . با استفاده از يک خط می توان بصورت همزمان مکالمات تلفنی و داده های ديجيتال را ارسال کرد.
رويکرد استفاده شده در مودم های ADSL از اصول ساده ای تبعيت می نمايد. پهنای باند خطوط تلفن بين 24000 هرتز و 1100000 هرتز به باندهای 4000 هرتزی تقسيم می گردد.و يک مودم مجازی برای هر باند در نظر گرفته می شود. هر يک از 249 مودم مجازی باند مربوط به خود را تست و بهينه ترين حالت را برای خود در نظر خواهند گرفت .برآيند سرعت تمام 249 مودم مجازی، مجموع سرعت کانال خواهد بود.

پروتکل Point-to-point

امروزه از ترمينال های واقعی و يا شبيه سازی شده بمنظور اتصال به يک کامپيوتر استفاده نمی شود. از مودم ها بمنظور اتصال به يک مرکز ارائه دهنده خدمات اينترنت (ISP) استفاده و مرکز فوق امکان ارتباط با اينترنت را فراهم می آورد. مودم مربوطه مسئوليت روتينگ بسته های اطلاعاتی بسته بندی شده بر اساس پروتکل TCP/IP بين مودم استفاده شده و ISP را برعهده خواهد داشت . روش استاندارد استفاده شده برای روتينگ بسته های اطلاعاتی از طريق مودم، Point-to-point protocol)ppp) ناميده می شود. TCP/IP موجود بر روی کامپيوتر کاربر بصورت عادی داده گرام های خود را ايجاد می نمايد داده گرام های فوق برای انتقال در اختيار مودم گذاشته می شوند. ISP مربوطه داده گرام ها را دريافت و آنها را در مسير مناسب هدايت ( ارسال) خواهد کرد. در زمان دريافت اطلاعات از طريق ISP و استقرار آنها بر روی کامپيوتر کاربر از فرآيندی مشابه استفاده می گردد.

داده کامپيوتر در قالب رقم (Digital) ذخيره ميشود و در حالي که خطوط تلفن داده ها را در قالبي قياسي (Analog ) منتقل ميکنند. به اطلاعاتي رقمي ميگوييم که توسط اعداد گسسته قابل نمايش باشد . به داده اي قياسي گوييم که توسط کميتهاي متغير پيوسته نمايش داده ميشوند. هنگامي که دو کامپيوتر را از طريق خط تلفن متصل ميکنيم، نياز به ابزاري به عنوان واسط بين کامپيوتر خود و سيستم تلفن داريم که داده ها را از قالبي رقمي به قالبي تلفيقي ( Modulation) نموده تا از طريق خط تلفن قابل انتقال باشند. همچنين در انتهاي ديگر داده قياسي را به قالب رقمي اوليه اش تفکيک ( Demodulation ) مينمايد. اين ابزار " Modulation / Demodulation " ( تلفيق کننده / تفکيک کننده ) يا Modem ناميده ميشود.

[آبجی]

اسكنر

استفاده از اسکنر طی ساليان اخير در اغلب ادارات و موسسات متداول شده است . اسکنرها دارای مدل ها ی متفاوتی می باشند .

- اسکنرهای مسطح : اين نوع اسکنرها ، روميزی نيز ناميده می شوند. اسکنرهای فوق دارای قابليت های فراوانی بوده و از متداولترين اسکنرهای موجود می باشند.

- اسکنرهای Sheet-fed : اين نوع اسکنرها نظير يک چاپگر قابل حمل عمل می نمايند.در اسکنرهای فوق هد اسکنر ثابت بوده و در عوض سند مورد نظر برای اسکن ، حرکت خواهد کرد.

- اسکنرهای Handheld : اسکنرهای فوق از تکنولوژی بکار گرفته شده در اسکنرهای مسطح استفاده می نمايند. در اسکنرهای فوق در عوض استفاده از يک موتور برای حرکت از نيروی انسانی استفاده می گردد.

- اسکنرهای استوانه ای : از اسکنرهای عظيم فوق ، مراکز انتشاراتی معتبر و بزرگ استفاده می نمايند. با استفاده از اسکنرهای فوق می توان تصاوير را با کيفيت و جزئيات بالا اسکن نمود.

ايده اوليه تمامی انواع اسکنرها ، تجزيه و تحليل يک تصوير و انجام پردازش های مربوطه است .

مبانی اسکنرها

يک اسکنر مسطح از عناصر زير تشکيل شده است :

- CCD-Charge-Coupled device Array
- آينه ها
- هد مربوط به اسکن
- صفحه شيشه ای
- لامپ
- لنز
- فيلترها
- روکش
- موتور Stepper
- تثبيت کننده - Stablizer
- تسمه
- منبع تغذيه
- پورت های اينترفيس
- مدار کنترل کننده

هسته اساسی يک اسکنر CCD است . CCD رايج ترين تکنولوژی برای اخذ تصاوير در اسکنرها است . CCD شامل مجموعه ای از ديودهای حساس نوری نازک بوده که عمليات تبديل تصاوير ( نور ) به الکترون ها ( شارژ الکتريکی ) را انجام می دهد. ديودهای فوق ،Photosites ناميده می شوند. هر يک از ديودهای فوق حساس به نور می باشند.
تصوير اسکن شده از طريق مجموعه ای از آينه ها ، فيلتر ها و لنزها به CCD خواهد رسيد پيکربندی واقعی عناصر فوق به مدل اسکنر بستگی دارد ولی اصول اغلب آنها يکسان است .

نحوه اسکن تصاوير

عمليات زير مراحل اسکن نمودن يک تصوير را توضيح می دهد :
- متن ( سند ) مورد نظر را بر روی سينی شيشه ای قرار داده و روکش مربوط را بر روی آن قرار دهيد. درون روکش در اغلب اسکنرها سفيد بوده و در برخی ديگر سياه رنگ است . روکش يک زمينه يکسان را فراهم کرده تا نرم افزار اسکنر قادر به استفاده از يک نقطه مرجع برای تشخيص اندازه سندی باشد که اسکن می گردد. در اکثر اسکنرها می توان روکش فوق را در زمان اسکن يک شی حجيم نظير يک کتاب قطور ، استفاده نکرده و عملا" آن را کنار گذاشت .
- يک لامپ بمنظور روشن نمودن ( نورانی کردن ) سند استفاده می گردد. در اسکنرهای قديمی لامپ فوق از نوع فلورسنت بوده و در اسکنرهای جديد از لامپ های زنون و يا لامپ های کاتدی فلورسنت استفاده می گردد.
- تمام مکانيزم ( آينه ها ، لنزها ، فيلتر و CCD) هد اسکن را تشکيل می دهند. هد اسکن توسط يک تسمه که به يک موتورStepper متصل است به آرامی در طول سند مورد نظر برای اسکن ، حرکت خواهد کرد. هد اسکن به يک ميله " تثبيت کننده " (Stabilizer) متصل بوده تا اين اطمينان بوجود آيد که در زمان اسکن هد مربوطه تکان نخواهد خورد. زمانيکه يک مرتبه بطور کامل سند ، اسکن گردد عملا" يک Pass ( فاز ) سپری شده است .
- تصوير موجود بر روی سند توسط يک آينه زاويه ای به آينه ديگر منعکس می گردد. در برخی اسکنرها صرفا" از دو آينه استفاده می گردد ، برخی ديگر از اسکنرها از سه آينه استفاده می نمايند. هر يک از آينه ها خميده شده تا امکان تمرکز بهتر بر روی تصوير برای انعکاس فراهم گردد .
- آخرين آيينه ، تصوير را بر روی يک لنز منعکس خواهد کرد. لنز از طريق يک فيلتر بر روی تصوير در CCD متمرکز خواهد شد.
سازماندهی فيلتر و لنزها ، متفاوت بوده و بستگی به نوع اسکنر دارد. برخی از اسکنرها برای اسکن يک سند از سه فاز استفاده می نمايند. در هر فاز از يک فيلتر متفاوت ( قرمز ، سبز ، آبی ) بين لنز و CCD استفاده می گردد. در نهايت نرم افزار مربوطه نتايج بدست آمده در هر فاز را با يکديگر ترکيب تا تصوير تمام رنگی نهائی بوجود آيد.
در اکثر اسکنرهای جديد ، سندهای مورد نظر در يک فاز اسکن می گردند. لنز تصوير ( سند ) مورد نظر را به سه بخش تقسيم می نمايد. هر يک ازبخش های فوق از طريق يک فيلتر ( قرمز ، آبی ، سبز ) اسکن و در يک ناحيه مجزا در CCD مستقر می گردند. در ادامه اسکنر داده های هر بخش را با يکديگر ترکيب و تصوير تمام رنگی نهائی ايجاد خواهد شد.

وضوح تصوير و درون يابی

اسکنرها دارای مدل های متفاوت با توجه به دقت وضوح تصوير و شفافيت می باشند. اکثر اسکنرهای مسطح دارای حداقل وضوح تصوير 300 * 300 Dpi )Dot per inch) می باشند . Dpi مربوط به اسکنر توسط تعدادی از سنسورهای موجود در يک سطر ( جهت X نرخ نمونه برداری ) از CCD با دقت مضاعف موتور Stepper ( جهت Y نرخ نمونه برداری ) مشخص می گردد. مثلا" اگر دقت 300*300 dpi باشد ، و اسکنر يک صفحه A4 را اسکن نمايد ، CCD دارای 2550 سنسور بوده که در هر سطر افقی سازماندهی می گردند. يک اسکنر تک فازه دارای سه سطر از سنسورهای فوق و در مجموع 1650 سنسور را دارا خواهد بود. موتور Stepper در مثال فوق قادر به حرکت در گام هائی به اندازه يک سيصدم ، اينچ خواهد بود . يک اسکنر با دقت 300 * 600 دارای يک آرايه CCD به ميزان 5100 سنسور در هر سطر خواهد بود.

ميزان شفافيت ارتباط مستقيم با کيفيت لنز و منبع نور دارد. اسکنری که از لامپ زنون و لنزهای با کيفيت بالا استفاده می نمايد ، قطعا" يک تصوير با کيفيت و شفاف تر نسبت به اسکنری که از لامپ های فلورسنت و لنزهای معمولی استفاده می کند ، ايجاد خواهد کرد.
درون يابی (InterPolation) ، فرآيندی است که نرم افزارهای اسکن استفاده تا از طريق آن آگاهی ودانش خود را نسبت به دقت و وضوح تصوير افزايش دهند. بدين منظور از پيکسل های اضافه ای استفاده می گردد. پيکسل های اضافه معدل پيکسل های همجوار می باشند. مثلا" اگر اسکنری از بعد سخت افزاری دارای دقت 300*300 باشد ، دقت درون يابی معادل 300 * 600 خواهد بود. در اين حالت نرم افزار يک پيکسل را بين هر پيکسلی که اسکن می گردد توسط يک سنسور CCD انجام خواهد داد.
Bit Depth ، يکی ديگر از اصطلاحاتی است که در رابطه با اسکنر مطرح می شود. واژه فوق به تعداد رنگ هائی که اسکنر قادر به توليد آنها می باشد ، اطلاق می گردد. هر پيکسل بمنظور توليد رنگ های استاندارد (True color) به 24 بيت نياز دارد.

[آبجی]

ارسال تصوير

پس از اسکن يک تصوير ، می بايست تصوير اسکن شده به کامپيوتر منتقل گردد. برای اتصال اسکنر به کامپيوتر سه گزينه متفاوت وجود دارد :
استفاده از پورت موازی ( کندترين روش ارسال تصوير خواهد بود )
استفاده از SCSI .اسکنرها از يک کارت اختصاصی SCSI که بر روی برد اصلی نصب می گردد، استفاده می نمايند.
استفاده از پورت USB . اسکنرمی بايست دارای يک کانکتور از نوع USB باشد.
بمنظور استفاده از اسکنر ، می بايست درايور مربوطه نصب گردد. درايور فوق مسئول تبين نحوه ارتباط با اسکنر خواهد بود. اکثر اسکنرها از زبان TWAIN برای صحبت کردن استفاده می نمايند. درايور TWAIN نظير يک اينترفيس بين برنامه ها( برنامه هائی که استاندارد TWAIN را حمايت می نمايند ) و اسکنر عمل می نمايد. در اين راستا برنامه ها نيازی به آگاهی از جزئيات عملکرد يک اسکنر بمنظور ايجاد ارتباط با آن نخواهند داشت. مثلا" با استفاده از برنامه فتوشاپ ( نرم افزار فوق استاندارد TWAIN را حمايت می نمايد) می توان بسادگی فرمان اسکن يک تصوير را صادر و از نتايج بدست آمده در محيط فتوشاپ استفاده کرد.

پويشگر يا اسکنر ( Scanner ) از جمله وسايل ورودي نوري ميباشد که با استفاده از تجهيزات حساس به نور ، تصويري از طرح روي يک برگ کاغذ يا هر موضوع ديگر ميسازد. تصوير مزبور به سيگنالهاي ديجيتال تبديل ميشود تا بوسيله نرم افزار تشخيص نوري کاراکتر ها ، و يا نرم افزار هاي گرافيکي ديگر پردازش شود. اسکنر ها در انواع مختلفي عرضه ميشوند. از جمله اسکنر هاي تخت ( هد اسکن از روي يک شيء ساکن حرکت ميکند ) اسکنرهاي تغذيه اي ( شيء از روي هد اسکن ثابت حرکت داده ميشود) اسکنر هاي غلطکي ( شيء حول هد اسکن ثابت دوران ميکند ) و اسکن هاي دستي ( کاربر اسکنر را روي شيء ثابت حرکت ميدهد. )

[آبجی]

دوربين ديجيتالي

دوربين Web

امروزه استفاده از دوربين های وب بسيار متداول شده است . در زمان استفاده از اينترنت و وب ، می توان با نصب يک دوربين به کامپيوتر خود ، امکان مشاهده تصوير خود را برای سايرين فراهم نمود. دوربين های وب دارای مدل های ساده تا پيچيده می باشند. استفاده از دوربين صرفا" به وب ختم نشده و امروزه شاهد بکارگيری اين نوع از دوربين ها در موارد متفاوت نظير : ترافيک ، تجارت ، موارد شخصی و خصوصی می باشيم . با نصب يک دوربين وب در مکان مورد نظر، امکان مشاهده محل فوق برای علاقه مندان فراهم می گردد.
يک دوربين وب ساده ، يک دوربين ديجيتالی است که به کامپيوتر متصل می گردد. اين نوع دوربين ها بمنظور اتصال به کامپيوتر عمدتا" از پورت های USB استفاده می نمايند.( دوربين های اوليه از طريق يک کارت اختصاصی و يا پورت موازی به کامپيوتر متصل می شدند) پس از نصب فيزيکی يک دوربين وب ، درايور مربوطه از طريق سيستم عامل بخدمت گرفته خواهد شد ( پس از تشخيص توسط سيستم عامل ، درايور مربوطه می بايست نصب گردد ) . پس از نصب فيزيکی و نصب منطقی ، امکان استفاده از دوربين فراهم خواهد شد. بدين منظور لازم است که نرم افزار کاربردی مربوطه نيز نصب گردد. نرم افزار فوق ، بصورت تکراری تصاويری ( فريم ) را از دوربين اخذ خواهد کرد .
بمنظور استفاده از دوربين های وب در محيط اينترنت به امکانات زير نياز خواهد بود :
يک دوربين که به کامپيوتر متصل شده باشد.
يک نرم افزار که قادر به تامين فريمها بصورت ادواری ( تکراری) از دوربين باشد.
يک خط با پهنای باند قابل قبول برای اتصال کامپيوتر به اينترنت
در صورتيکه پهنای باند خط ارتباطی با اينترنت مناسب نباشد ، تصاوير قادر به بازخوانی / بازنويسی مجدد نخواهند بود.
يکی از مسايل مرتبط با دوربين های وب در زمان اتصال به کامپيوتر( از طريق يک کابل USB )، محدوديت طول کابل است . حداکثر طول کابل پنج متر می تواند باشد.. بمنظور حل مشکل فوق می توان ازدوربين هائی که دارای يک کانکتور خارجی ويدئويی می باشند ، استفاده کرد.

عملکرد دوربينهاي ديجيتال يا WebCam دقيقاً شبيه به دوربينهاي استاندارد معمول ميباشد با اين تفاوت که در آنها از فيلم عکاسي استفاده نشده و تصاوير به صورت ديجتالي در حافظه دوربين ضبط ميشوند. پس از ضبط شدن تصاوير در حافظه دوربين اين امکان وجود خواهد داشت که آنها را به کامپيوتر خود منتقل کنيد.

[آبجی]

نرم افزارهاي كاربردي

عنوان Application Program Interface ، که به اختصار API خوانده ميشوند تعريفي کامل از تمام توابع سيستم عامل است که در دسترس يک برنامه کاربردي قرار دارند ( توابعي که برنامه کاربردي ميتواند به منظور انجام وظايفي مانند مدیريت پرونده ها و نمايش اطلاعات بر روي صفحه تصوير کامپيوتر از آنها استفاده نمايد) و همچنين نحوه استفاده ازآن توابع ميباشد.
API در سيستمهاي عاملي که رابط گرافیک کاربر را پشتيباني می کنند توابعي را نيز براي پشتيباني پنجره ها، شکلها ، فهرستهاي گزينشي عمودي ( Pull Down ) و ساير اجزاي رابط تعريف می نمايند.

نرم افزارهاي مجاز

به نرم افزار هايي گفته ميشود که از سوي فرد يا سازمان توليد کننده به عنوان نسخه مجاز به خريدار فروخته شده باشد و خريدار تنها بتواند آن را تحت شرايط خاصي مورد استفاده قرار دهد.
این اصطلاح در مقابل نرم افزارهای غیر مجاز قرار دارد که بدون اجازه صاحب امتیاز آن تکثیر و استفاده می شود.

نرم افزارهاي رايگان

به نرم افزار هايي گفته ميشود که بدون دريافت هيچ هزينه اي در اختيار استفاده کنندگان قرار ميگيرند. معمولاً توليد کنندگان اين نوع نرم افزار ها اجازه استفاده از آنها را به کاربران ميدهند .

نرم افزار هاي Share Ware

به نرم افزار هايي گفته ميشود که نوعاً بدون دريافت هيچ هزينه اي در اختيار افراد قرار ميگيرند اما توليد کننده آن از کاربر ميخواهد در صورت تمايل به استفاده مستمر از نرم افزار مبلغ اندکي را به عنوان هزينه مجوز پرداخت نمايند. به اين ترتيب ، کاربراني که اين مبلغ را پرداخت مينمايند از دستيابي سرويس و نسخه هاي روز آمد شده نرم افزار بهره مند خواهند شد.

[آبجی]

ويروسهاي كامپيوتري

ويروس های کامپيوتری از جمله موارد اسرارآميز و مرموز در دنيای کامپيوتر بوده که توجه اغلب کاربران را بخود جلب می نمايد. ويروس های کامپيوتری بخوبی قدرت آسيب پذيری سيستم های اطلاعاتی مبتنی بر کامپيوتر را به ما نشان می دهند. يک ويروس مدرن و پيشرفته قادر به بروز آسيب های کاملا" غيرقابل پيش بينی در اينترنت است . مثلا" ويروس مليزا (Melissa) ، که در سال 1999 متداول گرديد ، از چنان قدرت و توانی برخوردار بود که شرکت های بزرگی نظير مآيکروسافت و ساير شرکت های بزرگ را مجبور به خاموش نمودن کامل سيستم های پست الکترونيکی نمود. ويروس "ILOVEYOU" ، که در سال 2000 رايج گرديد ، باعث آسيب های فراوان در اينترنت و شبکه های کامپيوتری گرديد.

ويروس های کامپيوتری به دو گروه عمده تقسيم می گردند. گروه اول را "ويروس های سنتی " و گروه دوم را "ويروس های مبتنی بر پست الکترونيکی " می نامند. خصوصيات ، عملکرد و نحوه پيشگيری از هر يک از گروه های فوق متفاوت بوده و در اين راستا لازم است ، اطلاعات لازم در اين خصوص را کسب کرد.

انواع آلودگی

آلودگی الکترونيکی دارای اشکال منتفاوتی است . متداولترين موارد آلودگی الکترونيکی عبارتند از :

- ويروس : ويروس يک قطعه نرم افزار کوچک بوده که بر دوش يک برنامه حقيقی حمل می گردد. مثلا" يک ويروس می تواند خود را به برنامه ای نظير واژه پرداز متصل ( الحاق ) نمايد. هر مرتبه که برنامه واژه پرداز اجراء می گردد ، ويروس نيز اجراء و اين فرصت ( شانس ) را پيدا خواهد کرد که نسخه ای از خود را مجددا" توليد ( الحاق يک نسخه از خود به ساير برنامه ها ) و يا يک خرابی عظيم را باعث گردد.

- ويروس های مبتنی بر پست الکترونيکی : ويروس هائی از اين نوع از طريق پيام های پست الکترونيکی منتقل می گردند. اين نوع ويروس ها بصورت خودکار برای افراد متعدد ، پست خواهند شد. گزينش افراد برای ارسال نامه الکترونيکی بر اساس دفترچه آدرس پست الکترونيکی ، انجام می گيرد.

- کرم ها : يک کرم ، برنامه نرم افزاری کوچکی بوده که با استفاده از شبکه های کامپيوتری و حفره های امنيتی موجود ، اقدام به تکثير خود می نمايند. نسخه ای از "کرم " ، شبکه را پيمايش تا ماشين های ديگر موجود در شبکه را که دارای حفره های امنيتی می باشند ، تشخيص و نسخه ای از خود را تکثير نمايند. کرم ها با استناد به حفره های امنيتی موجود ، نسخه ای از خود را بر روی ماشين های جديد تکثير می نمايند.

- اسب های تراوا: يک اسب تراوا، نوع خاصی از برنامه های کامپيوتری می باشند . برنامه های فوق اين ادعا را دارند که قادر به انجام يک عمليات خاص می باشند ( مثلا" ادعای آنان می تواند شامل يک بازی کامپيوتری باشد ). برنامه های فوق برخلاف ادعای خود نه تنها عمليات مثبتی را انجام نخواهند داد بلکه باعث بروز آسيب های جدی پس از فراهم نمودن شرايط اجراء، می باشند. ( مثلا" ممکن است اطلاعات موجود بر روی هارد ديسک را حذف نمايند) . اسب های تراوا دارای روشی برای تکثير خود نمی باشند.

[آبجی]

ويروس چيست ؟

ويروس های کامپيوتری بدين دليل ويروس ناميده شده اند ، چون دارای برخی وجوه مشترک با ويروس های زيست شناسی می باشند. يک ويروس کامپيوتری از کامپيوتری به کامپيوتر ديگر عبور کرده ، دقيقا" مشابه ويروس های زيست شناسی که از شخصی به شخص ديگری منتقل می گردند.
ويروس زيست شناسی يک موجود زنده نيست . ويروس بخشی از DNA بوده و داخل يک روکش حفاظتی قرار می گيرد . ويروس بر خلاف سلول ، قادر به انجام عمليات و يا تکثير مجدد خود نمی باشد. ( ويروس زنده و در قيد حيات نمی باشد ) .يک ويروس زيست شناسی می بايست DNA خود را به يک سلول تزريق نمايد. DNA ويروسی در ادامه با استفاده از دستگاه موجود سلول ، قادر به تکثير خود می گردد. در برخی حالات ، سلول با ذرات ويروسی جديد آلوده تا زمانيکه سلول فعال و باعث رها سازی ويروس گردد.در حالات ديگر ، ذرات ويروس جديد باعث عدم رشد سلول در هر لحظه شده و سلول همچنان زنده باقی خواهد ماند.
ويروس های کامپيوتری دارای وجوه مشترک فوق می باشند. يک ويروس کامپيوتری می بايست بر دوش ساير برنامه ها و يا مستندات قرار گرفته تا در زمان لازم شرايط اجرای آن فراهم گردد.پس از اجرای يک ويروس ، زمينه آلوده نمودن ساير برنامه ها و يا مستندات نيز فراهم می گردد.

کرم چيست ؟

کرم ، يک برنامه کامپيوتری است که قابليت تکثير خود از ماشينی به ماشين ديگر را دارا است . شبکه های کامپيوتری بستر مناسب برای حرکت کرمها و آلوده نمودن ساير ماشين های موجود در شبکه را فراهم می آورند. با استفاده از شبکه های کامپيوتری ، کرمها قادر به تکثير باورنکردنی خود در اسرع زمان می باشند. مثلا" کرم "Code Red" ، که در سال 2001 مطرح گرديد ، قادر به تکثير خود به ميزان 250.000 مرتبه در مدت زمان نه ساعت بود. کرمها در زمان تکثير، زمان کامپيوتر و پهنای باند موجود را استفاده می نمايند. کرم Code Red ، در زمان تکثير به ميزان قابل ملاحظه ای سرعت ترافيک اطلاعاتی بر روی اينترنت را کند می نمود. هر نسخه از کرم فوق ، پيمايش اينترنت بمنظور يافتن سرويس دهندگان ويندوز NT و يا 2000 را آغاز می کرد. هر زمان که يک سرويس دهنده ناامن ( سرويس دهنده ای که بر روی آن آخرين نرم افزارهای امنيتی مايکروسافت نصب نشده بودند ) پيدا می گرديد ، کرم نسخه ای از خود را بر روی سرويس دهنده تکثير می کرد. نسخه جديد در ادامه عمليات پيمايش برای يافتن ساير سرويس دهندگان را آغاز می نمايد. با توجه به تعداد سرويس دهندگان ناامن ، يک کرم قادر به ايجاد صدها و هزاران نسخه از خود است .

[آبجی]

نحوه تکثير به چه صورت است ؟

ويروس های اوليه ، کدهائی محدود بوده که به يک برنامه متداول نظير يک بازی کامپيوتری و يا يک واژه پرداز ، الحاق می گرديدند. کاربری ، يک بازی کامپيوتری آلوده را از يک bbs اخذ و آن را اجراء می نمايد. .ويروس ، بخش کوچکی از نرم افزار بوده که به يک برنامه بزرگ متصل می گردد. ويروس های فوق بگونه ای طراحی شده بودند که در زمان اجرای برنامه اصلی ، بعلت فراهم شدن شرايط مساعد ، اجراء می گرديدند. ويروس خود را بدرون حافظه منتقل و در ادامه بدنبال يافتن ساير برنامه های اجرائی موجود بر روی ديسک ، بود. در صورتيکه اين نوع برنامه ها ، پيدا می گرديدند ، کدهای مربوط به ويروس به برنامه اضافه می گرديدند. در ادامه ويروس ، برنامه واقعی را فعال می کرد. کاربران از فعال شدن و اجرای ويروس آگاه نشده و در اين راستا روش های خاصی نيز وجود نداشت. متاسفانه ويروس، نسخه ای از خود را تکثير و بدين ترتيب دو برنامه آلوده می گرديدند. در آينده با توجه به فراهم شدن شرايط لازم ، هر يک از برنامه های فوق ساير برنامه ها را آلوده کرده و اين روند تکراری ادامه می يابد.
در صورتيکه يکی از برنامه های آلوده از طريق ديسکت به شخص ديگری داده شود و يا فايل آلوده برای يک bbs ارسال تا بر روی سرويس دهنده قرار گيرد ، امکان آلوده شدن ساير برنامه ها نيز فراهم خواهد شد. فرآيند فوق نحوه تکثير يک ويروس کامپيوتری را نشان می دهد.
تکثير و گسترش از مهمترين ويژگی های يک ويروس کامپيوتری بوده و در صورت عدم امکان فوق ، عملا" موانع جدی در تکثير ويروس های کامپيوتری بوجود آمده و برخورد با اين نوع برنامه با توجه به ماهيت محدود ميدان عملياتی ، کار پيچيده ای نخواهد بود. يکی ديگر از ويژگی های مهم ويروس های کامپيوتری ، قابليت حملات مخرب آنان بمنظور آسيب رساندن به اطلاعات است . مرحله انجام حملات مخرب عموما" توسط نوع خاصی چاشنی ( نظير ماشه اسلحه ) صورت می پذيرد. نوع حملات متنوع بوده و از نمايش يک پيام ساده تا پاک نمودن تمام اطلاعات موجود را می تواند شامل گردد. ماشه فعال شدن ويروس می تواند بر اساس يک تاريخ خاص و يا تعداد نسخه های تکثير شده از يک ويروس باشد . مثلا" يک ويروس می تواند در تاريخ خاصی فعال و يا پس از ايجاد يکصد نسخه از خود ، فعال و حملات مخرب را آغاز نمايد.
ايجاد کنندگان ويروس های کامپيوتری افرادی آگاه و با تجربه بوده و همواره از آخرين حقه های موجود استفاده می نمايند. يکی از حقه های مهم در اين خصوص ، قابليت استقرار در حافظه و استمرار وضعيت اجرای خود در حاشيه می باشد ( ماداميکه سيستم روشن است). بدين ترتيب امکان تکثير اين نوع ويروس ها با شرايط مطلوبتری فراهم می گردد. يکی ديگر از حقه های موجود ، قابليت آلوده کردن " بوت سکتور " فلاپی ديسک ها و هارد ديسک ها ، می باشد. بوت سکتور شامل يک برنامه کوچک بمنظور استقرار بخش اوليه يک سيستم عامل در حافظه است . با استقرار ويروس های کامپيوتری در بوت سکتور ، اجراء شدن آنها تضمين خواهد شد. ( شرايط مناسب برای اجرای آنها بوجود می آيد). بدين ترتيب يک ويروس بلافاصله در حافظه مستقر و تا زمانيکه سيستم روشن باشد به حضور مخرب خود در حافظه ادامه خواهند داد. ويروس های بوت سکتور قادر به آلوده نمودن ساير بوت سکتورهای فلاپی ديسک های سالمی که دردرايو ماشين قرار خواهند گرفت ، نيز می باشد. در مکان هائی که کامپيوتر بصورت مشترک بين افراد استفاده می گردد ( نظير دانشگاه ها ) ، بهترين شرايط برای تکثير ويروس های کامپيوتری بوجود خواهد آمد ( نظير يک آتش سوزی بزرگ بوده که بسرعت همه چيز را نابود خواهد کرد ).
ويروس های قابل اجراء و بوت سکتور در حال حاضر تهديدی جدی تلقی نمی گردند. مهمترين علت در صحت ادعای فوق ، حجيم شدن ظرفيت برنامه های کامپيوتری است . امروزه اغلب برنامه های کامپيوتری بر روی ديسک های فشرده (cd) ذخيره و در اختيار متقاضيان قرار می گيرند. اطلاعات ذخيره شده بر روی ديسک های فشرده ، غير قابل تغيير بوده و تقريبا" آلودگی اطلاعاتی بر روی آنان غيرممکن است . استفاده از فلاپی ديسک برای توزيع و استفاده برنامه های کامپيوتری نظير آنچه که در اواسط 1980 استفاده می گرديد ، عموميت ندارد. و اين خود می تواند عاملی موثر در عدم گسترش سريع ويروس های اجرائی و خصوصا" ويروس های بوت سکتوری باشد.
در حال حاضر امکان وجود ويروس های اجرائی و يا بوت سکتور ، همچنان نيز وجود داشته و صرفا" امکان گسترش سريع آنها سلب شده است . محيط های مبتنی بر فلاپی ديسک ها ، برنامه های کوچک و ضعف موجود در برخی از سيستم های عامل ، حضور ملموس اين نوع ويروس های کامپيوتری را در دهه 80 ميسر و توجيه پذير کرده بود.

[آبجی]

ويروس های پست الکترونيکی

آخرين اطلاعات موجود در رابطه با ويروس های کامپيوتری به " ويروس پست الکترونيکی " اشاره دارد. عملکرد ويروس "مليزا " در سال 1999 بسيار ديدنی بود. ويروس فوق از طريق مستندات ( سندها ) از نوع Word شرکت مايکروسافت ، گسترش و توسط پست الکترونيکی ارسال و توزيع می گرديد. عملکرد ويروس فوق بشکل زير بود :
فردی اقدام به ايجاد يک ويروس کرده ، آن را بعنوان يک سند Word برای " گروه های خبری اينترنت " ، ارسال می کرد. در ادامه هر فرد ديگری که فايل فوق را اخذ و آن را بر روی سيستم خود فعال می کرد ، زمينه اجراء و فعال شدن ويروس را هم فراهم می کرد. ويروس در ادامه ، سند ( بهمراه خود ويروس ) را از طريق يک پيام پست الکترونيکی برای اولين پنجاه نفر موجود در دفترچه آدرس ، ارسال می کرد. پيام الکترونيکی شامل يک متن دوستانه بهمراه نام شخص بود، بنابراين گيرنده بدون هيچگونه نگرانی اقدام به بازنمودن نامه می کرد. در ادمه ويروس ، پنجاه پيام جديد را از کامپيوتر گيرنده پيام ، ارسال می کرد. ويروس مليزا ، سريعترين ويروس از بعد گسترش تاکنون بوده است . همانگونه که در ابتدا اشاره گرديد ، عملکرد و سرعت باورنکردنی گسترش ويروس فوق باعث گرديد که تعدادی از شرکت های بزرگ ، سيستم های پست الکترونيکی خود را غيرفعال نمايند.
عملکرد ويروس ILOVEYOU ، که در سال 2000 مطرح گرديد ، بمراتب ساده تر از ويروس مليزا بود. ويروس فوق شامل کد محدودی بود که بعنوان يک Attachment ( ضميمه ) به يک پيام پست الکترونيکی متصل می شد. افراديکه پيام را دريافت می کردند با فعال نمودن ضميمه ، امکان اجرای ويروس را فراهم می کردند. کد ارسال شده در ادامه نسخه هائی از خود را تکثير و برای افراديکه نام آنها در دفترچه آدرس بود، ارسال می کرد.
ويروس مليزا از قابليت های برنامه نويسی توسط VBA)Visual Basic for Application) که در Ms Word وجود دارد ، استفاده می کرد. VBA يک زبان برنامه نويسی کامل بوده که امکانات متعددی نظير : تغيير محتويات فايل ها و يا ارسال پيام های پست الکترونيکی را فراهم می آورد. VBA دارای يک امکان مفيد و در عين حال خطرناک با نام " اجرای خودکار " است . يک برنامه نويس قادر به درج يک برنامه درون يک سند بوده و بلافاصله پس از باز نمودن سند ، شرايط اجرای کدهای فوق فراهم خواهد شد. ويروس مليزا بدين طريق برنامه نويسی شده بود. هر شخص که سند آلوده به ويروس مليزا را فعال می نمود ، بلافاصله زمينه فعال شدن ويروس نيز فراهم می گرديد. ويروس فوق قادر به ارسال 50 پيام پست الکترونيکی بوده و در ادامه يک فايل مرکزی با نام NORMAL.DOT را آلوده تا هر فايل ديگری که در آينده ذخيره می گردد ، نيز شامل ويروس گردد.
برنامه های مايکروسافت دارای يک ويژگی خاص با نام " حفاظت ماکروها در مقابل ويروس " بوده که از فايل ها و مستندات مربوطه را در مقابل ويروس حفاظت می نمايد. زمانيکه ويژگی فوق فعال گردد ، امکان " اجرای خودکار " ، غيرفعال می گردد. در چنين حالتی در صورتيکه يک سند سعی در اجرای خودکار کدهای ويروسی نمايد ، يک پيام هشداردهنده برروی نمايشگر ظاهر می گردد. متاسفانه ، اکثر کاربران دارای شناخت لازم و مناسب از ماکروها و ماکروهای ويروسی نبوده و بمحض مشاهد پيام هشداردهنده ، از آن چشم پوشی و صرفنظر می نمايند. در چنين مواردی ، ويروس با خيال آسوده اجراء خواهد شد. برخی ديگر از کاربران امکان حفاظتی فوق را غير فعال نموده و ناآگاهانه در توزيع و گسترش ويروس های کامپيوتری نظير مليزا ، سهيم می گردند.

[آبجی]

پيشگيری از ويروس

با رعايت چندين نکته ساده می توان يک پوشش مناسب ايمنی در مقابل ويروس های کامپيوتری را ايجاد کرد :
● از سيستم های عامل ايمن و مطمئن نظير : يونيکس و ويندوز NT استفاده تا پوشش حفاظتی مناسبی در مقابل ويروس های سنتی ( نقطه مقابل ويروس های پست الکترونيکی ) ايجاد گردد.
● در صورتيکه از سيستم های عامل غير مطمئن و ايمن استفاده می گردد ، سيستم خود را مسلح به يک نرم افزار حفاظتی در رابطه با ويروس ها ، نمائيد.
● از نرم افزارهائی که توسط منابع غير مطمئن توزيع و ارائه می گردند ، اجتناب و نرم افزارهای مربوطه را از منابع مطمئن تهيه و نصب نمائيد. در ضمن امکان بوت شدن از طريق فلاپی ديسک را با استفاده از برنامه BIOS ، غير فعال کرده تا بدين طريق امکان آلوده شدن ويروس از طريق يک ديسکت که بصورت تصادفی در درايو مربوطه قرار گرفته شده است ، اجتناب شود.
● امکان "حفاظت ماکرو در مقابل ويروس " را در تمام برنامه های مايکروسافت فعال نموده و هرگز امکان اجرای ماکروهای موجود در يک سند را تا حصول اطمينان از عملکرد واقعی آنها ندهيد.
● هرگز بر روی ضمائمی که بهمراه يک پيام پست الکترونيکی ارسال شده و شامل کدهای اجرائی می باشند ، کليک ننمائيد. ضمائمی که دارای انشعاب DOC ( فايل های word) ، انشعاب XLS( صفحه گسترده ) ، تصاوير( فايل های با انشعاب GIF و يا JPG و ...) بوده ، صرفا" شامل اطلاعات بوده و خطرناک نخواهند بود ( در رابطه با فايل های word و Execl به مسئله ماکرو و ويروس های مربوطه دقت گردد ) . فايل های با انشعاب EXE,COM و يا VBS اجرائی بوده و در صورت آلوده بودن به ويروس ، با اجرای آنان بر روی سيستم خود زمينه فعال شدن آنها فرام خواهد شد. بنابراين لازم است از اجرای هرگونه فايل اجرائی که بهمراه پست الکترونيکی برای شما ارسال می گردد ( خصوصا" موارديکه آدرس فرستنده برای شما گمنام و ناشناخنه اس ) ، صرفنظر نمائيد.
با تحقق اصول فوق ، يک پوشش ايمنی مناسب در رابطه با ويروس های کامپيوتری بوجود می آيد.

[آبجی]

علت ايجاد ويروس های کامپيوتری

انسان ويروس ها را ايجاد می نمايند. برنامه نويس مجبور به نوشتن کد لازم ، تست آن بمنظور اطمينان از انتشار مناسب آن و در نهايت رها سازی و توزيع ويروس است . برنامه نويس همچنين می بايست نحوه حملات مخرب را نيز طراحی و پياده سازی نمايد ( تبين و پياده سازی سياست حملات مخرب). چرا انسان ها دست به چنين اقداماتی زده و خالق ويروس های کامپيوتری می گردند؟
در رابطه با سوال فوق ، حداقل سه دليل وجود دارد :

● دليل اول : اولين دليل مربوط به دلايل روانی با گرايش مخرب در وجود اين نوع افراد است . دليل فوق صرفا" به دنيای کامپيوتر برنمی گردد. مثلا" فردی بدون دليل ، شيشه اتومبيل فرد ديگری را شکسته تا اقدام به سرقت نمايد، نوشتن و پاشينن رنگ بر روی ساختمانها ، ايجاد حريق تعمدی در يک جنگل زيبا ، نمونه هائی در ساير زمينه ها بوده که بشريت به آن مبتلا است .برای برخی از افراد انجام عمليات فوق ، نوعی هيجان ايجاد می کند. در صورتيکه اين نوع اشخاص دارای توانائی لازم در رابطه با نوشتن برنامه های کامپيوتری باشند ، توان و پتانسيل خود را صرف ايجاد ويروس های مخرب خواهند کرد.

● دليل دوم : دليل دوم به هيجانات ناشی از مشاهده اعمال نادرست برمی گردد. تعدادی از افراد دارای يک شيفتگی خاص بمنظور مشاهده حوادثی نظير انفجار و تصادفات می باشند. قطعا" در مجاورت منزل شما به افرادی برخورد می نمايد که عاشق يادگيری نحوه استفاده از باروت ( و يا ترقه ) بوده و اين روند ادامه داشته و همزمان با افزايش سن اين افراد آنها تمايل به ايجاد بمب های بزرگتر را پيدا می نمايند. فرآيند فوق تا زمانيکه فرد مورد نظر خسته شده و يا به خود آسيبی برساند ، ادامه خواهد يافت . ايجاد يک ويروس کامپيوتری که بسرعت تکثير گردد مشابه موارد فوق است . افراديکه ويروس های کامپيوتری را ايجاد می نمايند ، بمبی درون کامپيوتر را ايجاد کرده اند و بموازات افزايش کامپيوترهای آلوده ، صدای انفجار بيشتری بگوش فرا خواهد رسيد.

● دليل سوم : دليل سوم به حس خود بزرگ جلوه دادن و هيجانات ناشی از آن برمی گردد. ( نظير صعود به قله اورست ) اورست موجود است و هر فرد می تواند مدعی صعود به آن گردد. در صورتيکه برنامه نويسی يک حفره امنيتی موجود در يک سيستم را مشاهده و امکان سوءاستفاده از آن وجود داشته باشد ، سريعا" بدنبال سوءاستفاده از وضعيت فوق (قبل از اينکه سايرين اقدام به ناکام نمودن وی را در اين زمينه داشته باشند) ، بر خواهند آمد.
متاسفانه اکثر ايجاد کنندگان ويروس های کامپيوتری فراموش کرده اند که آنها باعث ايجاد خرابی واقعی برای افراد واقعی هستند ( هيچ چيز در خيال و رويا نمی باشد ) حذف تمام اطلاعات موجود بر روی هارد ديسک اشخاص ، يک خرابکاری واقعی و نه خيالی! است .صرف زمان زياد در يک شرکت بزرگ برای برطرف نمودن فايل های آلوده به ويروس يک خرابکاری واقعی و نه خيالی ! است. حتی ارسال يک پيام ساده و بی محتوا نيز بدليل تلف شدن زمان ، يک نوع خرابکاری است . خوشبختانه قانون در اين زمينه سکوت نکرده و در اين راستا قوانين لازم تصويب و مجازات های سنگين برای افراديکه ويروس های کامپيوتری را ايجاد می نمايند ، پيش بينی شده است .

[آبجی]

تاريخچه

ويروس های سنتی کامپيوتر در اواخر 1980 بشدت گسترش يافتند. موضوع فوق دارای چندين دليل است .

● دليل اول ، به گسترش استفاده از کامپيوترهای شخصی برمی گردد. قبل از 1980 استفاده از کامپيوتر در منازل بسيار کم و در مواردی شامل استفاده محدود بصورت سرگرمی و اسباب بازی بود. کامپيوترهای واقعی کمياب و صرفا" در اختيار متخصصين و کارشناسان مجرب گذاشته می گرديد. در سال 1980 ، استفاده از کامپيوتر بشدت گسترش و در موارد متعددی بخدمت گرفته گرديد.

● دومين دليل ، به استفاده از سيستم های BBS برمی گردد. افراد از طريق مودم به يک BBS متصل و انواع برنامه های مورد نياز خود را اخذ (Download) می کردند. بازيهای کامپيوتری نمونه ای از برنامه های کامپيوتری بودند که بشدت با استقبال مواجه و همواره از طريق مراکز BBS توزيع و منتشر می شدند. طبيعی است آلوده بودن يکی از بازيهای کامپيوتری که علاقه مندانن زيادی داشت ، می توانست در مدت زمان کوتاهی باعث انتشار و تکثير يک ويروس کامپيوتری گردد.

● سومين دليل ، استفاده فراوان از فلاپی ديسک ها بمنظور استفاده از برنامه های کامپيوتری بود. در سال 1980 ، برنامه ها دارای ظرفيت کم بوده و امکان استقرار يک سيستم عامل ، يک واژه پرداز و مستندات فراوانی در يک و يا دو فلاپی ديسک وجود داشت . اغلب کامپيوترها در آن زمان دارای هارد ديسک نبوده و می بايست برای راه اندازی کامپيوتر از فلاپی ديسک استفاده می شد ، استفاده از فلاپی ديسک ها ، زمينه ای مساعد برای توزيع و انتشار برنامه های آلوده را فراهم می کرد.

ويروسهاي کامپيوتري نرم افزارهايي هستند که بدون آگاهي يا مجوز شما به ماشينتان راه پيدا ميکنند. بعضي از ويروسها طوري طراحي ميشوند که برنامه هاي نسبتاً ضروري که فقط پيامهايي را نمايش ميدهند يا موسيقي مينوازند را فعال ميکنند. ساير ويروسها ميتوانند با ضرب کردن برنامه يا پاک کردن محتواي گرداننده ديسک سخت به کامپيوترتان ضرر برسانند. تا کنون بيش از 000/50 ويروس کامپيوتري شناخته شده است.

[آبجی]

ويندوز

ويندوز ( Windows ) سيستم عاملي است که در سال 1983 توسط مايکروسافت معرفي شد. ويندوز يک محيط رابط کاربر گرافيکي چند وظيفه اي است که بر روي کامپيوترهاي مبتني بر داس ( ويندوز Workgroups Windows for ) و به عنوان سيستم عاملي مستقل اجرا ميشوند. در ويندوز فهرستهاي گزينشي نواحي پنجره اي روي صفحه نمايش و يک ابزار ورودي مانند ماوس بکار برده ميشود.

ويندوز NT

سيستم عاملي که در سال 1993 توسط شرکت مايکروسافت ارائه گرديد. Windows NT بر خلاف نگارشهاي اوليه ويندوز به وجود سيستم عامل MS-DOS وابسته نبود. Windows NT يک سيستم عامل چند وظيفه اي ، 32 بيتي با ويژگيهاي شبکه سازي ، چند پردازشي و امنيتي ميباشد. اين سيستم عامل بر روي سخت افزار هاي متنوعي از جمله سيستمهاي 8086 و 80486 پنتيوم اينتل و DEC Alpha AXP و همچنين کامپيوترهاي چند پردازنده اي به اجرا در مي آيد و تا 4 گيگا بايت حافظه مجازي را پشتيباني ميکند.

پنتيوم

پردازنده پنتيوم در سال 1993 توسط اينتل معرفي شد. سرعت پالس ساعت اين گروه از پردازنده پنتيوم 60 و 66 مگا هرتز ( و با منبع تغذيه 5 ولت کار ميکند ) بعد از آن پردازنده هاي پنتيوم ديگري با سرعت 75 مگاهرتز ، 90 مگا هرتز ، 120 مگا هرتز، 133 مگا هرتز ، 166 مگا هرتز و 2000 مگا هرتز توليد شدند. پنتيوم 133 مگا هرتزي به عنوان مثال ميتوانست 9/218 دستور در ثانيه را اجرا کند. پردازنده پنتيوم از 2/3 ميليون ترانزيستور تشکيل شده است.

[آبجی]

قسمت 2 آموزش Windows-XP



Windows-XP ويندوزxp شباهت زيادي به ويندوز 98 دارد اما مي توان گفت نسخه ي كاملتر و پيشرفته تري نسبت به ويندوز 98 مي باشد . در واقع مزاياي xp نسبت به 98 بصورت كلي عبارتند از :

- كنترل كاربران
- امكانات شبكه
- چند زبانه بودن
- امنيت بالا
- كاربرد تصاوير ديجيتال
- ابزار ويرايش فيلم و موسيقي
- مرورگرهاي اينترنتي و سرويس هاي e-mail
- ...

اساس كار همه ي برنامه ها و كامپيوترها را ويندوز انجام مي دهد . ويندوز XP يك سيستم عامل است . يعني بيش از اينكه يك كامپيوتر شخصي بتواند كاري انجام دهد بايد اين نرم افزار سيستمي در حافظه ي اصلي آن بارگذاري شود . اين سيستم عامل پس از روشن شدن كامپيوتر بصورت خودكار در حافظه ي اصلي بارگذاري و اجرا مي شود .
براي آموزش سيستم عامل ويندوز XP نياز به سيستمي با مشخصات ذيل مي باشد:

- 128 Mb حافظه ي Ram
- كامپيوتر با پردازنده ي 300 MHz يا بالاتر
- 1.5 GB فضا بر روي هارد ديسك
- CD-Rom يا DVD-Rom
- كارت گرافيكي با Resolution 800*600 يا بالاتر
- كيبورد و ماوس

مراحل اول كار با كامپيوتر

راه اندازي كامپيوتر :

واضح است اولين كاري كه بايد قادر به انجام آن باشيد روشن كردن كامپيوتر و شناختن وقايعي است كه هنگام انجام اين كار رخ مي دهد . وقتي كامپيوتر خود را روشن مي كنيد ابتدا كاراكترهاي سفيد رنگي در زمينه ي سياه و سفيد مانيور به نمايش در مي آيند . اين اطلاعات مشخص مي كنند كه PC - Personal computer ، در حال بررسي سخت افزار و نرم افزار شماست . برخي از اين اطلاعات در تراشه هاي حافظه فقط خواندني (Ram) و برخي ديگر نيز در هارد ديسك كامپيوتر نگهداري مي شوند . اگر همه چيز به خوبي پيش رود ، مي توانيد صفحه مقدماتي ويندوز XP و بعد از آن Desktop ويندوز را در صفحه نمايش مشاهده كنيد . مدت زمان لازم براي مشاهده Desktop ويندوز XP چند دقيقه است ولي در سيستم هاي امروزي عواملي نظير سرعت پردازشگر و تعداد برنامه هايي كه هنگام راه اندازي سيستم بايد به طور اتوماتيك اجرا شوند ، اين زمان را تحت تاثير قرار مي دهند و طبيعتا آنرا كوتاهتر مي كنند .

نكته : تصاويري كه بعد از راه اندازي سيستم خود در صفحه نمايش مشاهده مي كنيد به كارخانه اي كه كامپيوتر شما را توليد كرده است بستگي دارد .

نكته :اگر كامپيوتر براي استفاده بيش از يك كاربر تنظيم شده باشد يا چنانچه به يك شبكه متصل باشيد براي نمايش صفحه Desktop بايد با استفاده از نام كاربري و كلمه ي عبور خود وارد ويندوز شويد .

[آبجی]

انتخاب يك برنامه جهت اجراي آن در هنگام راه اندازي كامپيوتر به نياز فرد بستگي دارد . عموما تنظيمات مربوط به اجرا شدن نرم افزارها در هنگام راه اندازي ويندوز در گزينه ي Setting و تب General پايه ريزي مي شود كه مي توان به دلخواه اين تنظيمات را تغيير داد .
هنگاميكه مي خواهيد براي اولين بار از محيط ويندوز استفاده كنيد پنجره اي شناور در منوي Taskbar ظاهر شده و فرصتي را براي گشت و گذار در ويندوز XP در اختيار شما قرار مي دهد (Tour Windows XP) اگر اين پنجره را در مراحل اوليه كاربرد ويندوز مشاهده نكرديد براي نمايش آن از منوي Start به ترتيب گزينه هاي All program- Accessories – tour windows xp را انتخاب كنيد .
خوب است قبل از شروع به كار با ويندوز از پنجره ي Windows XP Tour ، گشت و گذاري در محيط ويندوز داشته باشيد . توجه كنيد كه بعد از اجراي Tour ، پنجره اي به صورت Wizard ( راهبرهاي كمكي ويندوز ) باز شده و شامل دو گزينه مي باشد : در گزينه ي اول امكان استفاده از صوت و تصوير متحرك (animation) براي كاربر وجود دارد و در گزينه ي دوم استفاده از نسخه ي تصويري و متني كه از طريق Internet يا IE ( مرورگر وب ) در اختيار شما قرار مي گيرد . هنگام انتخاب اين گزينه برنامه ي IE به طور اتوماتيك اجرا مي شود .

خاموش كردن كامپيوتر :

خوب است قبل از خاموش كردن كامپيوتر خود تمام برنامه هاي كاربردي در حال اجرا را ببنديد . در صورتيكه اين كار را انجام ندهيد اتفاقات مختلفي ممكن است رخ دهد :

1- احتمالا پيام هايي را مشاهده خواهيد كرد كه تقاضاي بستن فايل هايي را كه مشغول كار روي آنها بوديد مي كنند .
2- ممكن است پيغامي را مشاهده كنيد كه در بردارنده ي برنامه هايي است كه هنوز در احال اجرا هستند . گزينه اي كه متعاقب اين پيام در اختيار شما قرار مي گيرد و مي تواند به قطع عملكرد برنامه ختم شود كه در پاره اي مواقع منجر به از دست دادن تغييرات انجام شده خواهد شد .
3- احتمال باز شدن اتوماتيك و بدون اجرا توسط شما براي پنجره هايي كه در هنگام خاموش كردن كامپيوتر باز بوده اند ( پس از راه اندازي مجدد ) وجود دارد .

بنابراين قبل از خارج شدن از محيط ويندوز و خاموش كردن كامپيوتر برنامه هاي در حال اجرا و پنجره هاي باز شده را ببنديد .
در نهايت براي خاموش كردن كامپيوتر برروي منوي Start و گزينه ي Turn off computer كليك كرده تا پنجره مربوطه به آن در صفحه ي نمايش ظاهر شود .

[آبجی]

Desktop

عموما اين صفحه زماني به نمايش در مي آيد كه شما كامپيوتر خود را با موفقيت راه اندازي كرده باشيد . اگر براي اولين بار پس از نصب ويندوز وارد اين محيط شديد صفحه ي نمايش شما داراي تصوير پيش فرض ويندوز XP خواهد بود كه در ابتدا فقط يك آيكون به نام Recycle bin را در آن مشاهده خواهيد كرد . در ادامه مطالب در همین تالارگفتگوی میکرورایانه خواهيد آموخت كه مي توان تصوير پس زمينه را تغيير داد .
از آيكون هاي ديگري كه به صورت پيش فرض در محيط ويندوز شما وجود دارند ولي از همان ابتدا در صفحه ي Desktop قابل مشاهده نيستند مي توان به My Computer ، My Document و Internet Explorer اشاره كرد .
لازم به ذكر است با كليك بر روي منوي Start ، گزينه هاي قيد شده قابل دسترسي مي باشند .

آشنايي با عملكرد آيكونهاي موجود در Desktop :

Recycle Bin : فايلهاي حذف شده از محيط ويندوز را در خود نگه مي دارد با اين توضيح كه تمامي اين فايلها قابل دستيابي مجدد مي باشند .
فضاي Recycle Bin ثابت بوده و در صورت پر شدن اين حجم ، فايهاي قديمي تر به طور اتوماتيك از آن خارج و فايلهاي جديد جايگزين مي شوند . بنابراين در صورت نياز به بازيابي از قرار گرفتن فايل به صورت طولاني مدت در اين محدوده جلوگيري كنيد .

نكته : در صورت اطمينان از عدم نياز فايل مورد نظر مي توان آنرا به طور مستقيم و بدون واسطه ي Recycle Bin از محيط ويندوز حذف كرد به اين ترتيب كه پس از انتخاب فايل همزمان كليدهاي Delete و Shift بفشاريد و گزينه ي Yes از پنجره ي هشدار در مورد عدم دستيابي مجدد به فايل را انتخاب نماييد .

نكته : پاك كردن اطلاعات از روي ديسك هاي قابل حمل ( فلاپي ديسك – Flash memory و ... ) به صورت مستقيم انجام شده با اين معني كه اين فايلها پس از حذف به Recycle Bin انتقال نيافته و متعاقب آن فايل قابل بازگشت نخواهد بود .

My document: محلي كه اسناد خود را در آن نگهداري مي كنيد . از آنجا كه ويندوز XP اين امكان را فراهم آورده تا چندين كاربر براي اين محيط تعريف شوند لذا به ازاي هر كاربر پوشه ي My document جداگانه ساخته كه متمايز از يكديگر خواهند بود . بصورت پيش فرض My document شامل دو پوشه ي my picture و my music بوده كه اين دو نيز به ترتيب داراي فايل هاي تصويري و صوتي به صورت Sample ( مثالي ) هستند .
شايد دسترسي سريع به My document را بتوان علت اصلي ذخيره سازي اسناد در آن دانست در غير اين صورت بيان اينكه چه عناويني را در اين پوشه ذخيره كنيد بسيار مشكل است .

My Computer : درگاه رسيدن به ديسكها و درايوهاي موجود در سيستم ، كه شامل سه قسمت مي باشد :

1- قسمت اول Files stored on this computer نام دارد كه حاوي دو پوشه ي Shared Document ( اسنادي كه براي كليه ي كاربران قابل دسترسي است ) و User Document كه در آن براي هر كاربر پوشه هاي مخصوص به او اختصاص داده مي شود .

2- قسمت دوم Hard Disk drives نام دارد كه حاوي تمام درايوها و پوشه ها و فايلهاي موجود در كامپيوتر بوده و قابليت دسترسي به آنها را فراهم مي آورد . به تعبير ديگر حتي كليه ي اطلاعات ذخيره شده در My document نيز از طريق اين قسمت قابل دسترسي مي باشد .

3- و قسمت آخر كه Devices with removable storage نام دارد كه مديريت تمام درايوهاي قابل جابجايي نظير Floppy disk ، Cool disk و Tape drive ها را در اختيار كاربر قرار مي دهد .

[آبجی]

نوار وظيفه - Taskbar

به نواري كه در حالت پيش فرض در پايين ترين ناحيه از صفحه ي نمايش خود قرار دارد نوار وظيفه Taskbar گویند.
مي توان محيط ويندوز را طوري تنظيم كرد كه Taskbar در بالاي صفحه يا كنار صفحه به نمايش در آيد و يا حتي زماني كه از آن استفاده نمي كنيد مخفي باشد ( Auto-hide the taskbar) .

- Notification area ( فضاي اعلانات يا ناحيه توجه ): عموما شامل برنامه هايي است كه مورد نياز شما هستند و در كنار ساعت قرار گرفته اند . از آن جمله مي توان به برنامه هاي كنترل حجم صدا ، سيستم امنيتي ويندوز و غيره اشاره كرد .
هنگاميكه اشاره گر ماوس را بر روي ساعت نگه داريد ، تاريخ روز جاري را به نمايش در مي آورد . عموما آيكونهاي موجود در ناحيه توجه مربوط به برنامه هايي است كه نياز به توجه دارند ( به عنوان مثال برنامه هايي كه به صورت آيكونهاي موجود در ناحيه توجه به صورت محدود در سيستم شما نصب مي شوند و پس از گذشت چند روز غير فعال مي گردند مگر اينكه نسخه ي اصلي برنامه از طريق اينترنت خريداري گردد و يا اقدام به رجيستر كردن برنامه شود .)
برخي ديگر از آيكونهاي موجود در ناحيه ي توجه حاوي اطلاعات اجمالي از برنامه مربوطه مي باشند به اين صورت :

- برنامه هاي در حال اجرا : به برنامه هايي اطلاق مي شود كه هم اكنون مورد استفاده ي شما قرار دارند و پنجره هاي آنها به صورت minimize در نوار وظيفه مشاهده مي شوند .

براي سوئيچ كردن بين چند برنامه يا پنجره كه به صورت همزمان در سيستم مورد استفاده قرار گرفته اند . كليد Alt را پايين نگه داشته و با هر بار فشردن كليد Tab پنجره ها را يكي پس از ديگري انتخاب كنيد .

- Quick launch : همانطور كه از نام آن پيداست حاوي آيكونهايي است كه با يك كليك مي توان آنها را اجرا كرد. قابليت تنظيمات آن به گونه اي است كه مي توان برنامه ها را به آن اضافه (add) يا از آن حذف (Remove) كرد . در صورت عدم مشاهده در نوار وظيفه با كليد راست بر روي Taskbar و انتخاب گزينه ي Toolbar و سپس انتخاب Quick launch مي توانيد آنرا در نوار وظيفه ظاهر كنيد .

اجزاء پنجره در ويندوز

1- نوار عنوان Title Bar

- Close براي بستن پنجره
- Minimize براي به حداقل رساندن پنجره
- Maximize براي به حداكثر رساندن پنجره
- Restore براي برگشت به حالت قبل

( از اين دكمه زماني استفاده مي شود كه بخواهيد اندازه ي پنجره اي را به حالت اصلي خود باز گردانيد )

2- نوار منو Menu Bar

نوار منو همانطور كه از نامش مشخص است در بردارنده ي منوهاي مربوط به محيط ويندوز مي باشد كه شامل منوهاي File ، Edit ، View ، Favorites ، Tools و Help مي باشد .
هر كدام از اين گزينه ها داراي زير مجموعه هايي مي باشد كه در ادامه به شرح آنها خواهيم پرداخت .


3- نوار ابزار Tool Bars

جهت انجام يك فرمان خاص از اين نوار استفاده مي گردد .

نكته :در صورت ظاهر نبودن نوار ابزار از منوي View گزينه ي Toolbars را انتخاب كرده و سپس Standard Buttons را فعال نماييد .


4- نوار وظيفه Task Bar

پاييني ترين نوار در محيط Desktop ويندوز ، نوار وظيفه مي باشد كه در قسمت پايين و سمت چپ صفحه نمايش دكمه ي Start مشاهده مي گردد . با كليك كردن بر روي آن كليه ي نرم افزارهاي تحت ويندوز به چشم مي خورد . وظيفه ي ديگر اين نوار آنست كه در هنگام اجراي يك برنامه و يا باز كردن يك پنجره نام آنرا نشان مي دهد .
نكته : براي افزودن نوار ابزار به Task Bar در مكان خالي بر روي نوار راست كليك كرده از منوي باز شده گزينه هاي دلخواه را انتخاب كنيد .

5- نوار آدرس Address Bar

نواري است كه آدرس مكانهاي مختلف در ويندوز را نشان مي دهد . براي فعال كردن Address Bar از منوي View ، از سربرگ Toolbars گزينه ي Address Bar را انتخاب كنيد .

6- نوار وضعيت يا Statues Bar

نواري است كه وضعيت اشياء و خصوصيات آنها را در قسمت پايين و سمت چپ صفحه نمايش مي دهد . براي ظاهر كردن اين نوار از منوي View گزينه ي Statues Bar را فعال كنيد .

[آبجی]

روشهاي نسخه برداري در Windows-XP

1- ابتدار فولدر مورد نظر را انتخاب ، سپس بر روي آن راست كليك كرده و گزينه ي Copy را از منوي باز شده انتخاب مي نماييم . سپس به محيط مقصد رفته و با راست كليك مجدد گزينه ي Paste را كليك مي كنيم .

2- انتخاب Folder ، سپس از منوي Edit گزينه ي Copy را كليك مي كنيم و بعد از آن به درايو مقصد رفته از منوي Edit گزينه ي Past را كليك مي كنيم .

3- مي توان از كليدهاي ميانبر استفاده كرد . به اين صورت كه ابتدا فولدر مورد نظر را انتخاب كرده سپس براي Copy كردن ، كليدهاي Ctrl + C و براي Past كردن كليدهاي Ctrl +V را همزمان فشار مي دهيم .

4- به وسيله ماوس يعني انتخاب Folder و كشيدن Folder مورد نظر به پنجره ي دلخواه (Drag & Drop)

ايجاد كليد ميانبر براي Folder

روش هاي ايجاد Short cut

1- كليك راست روي فولدر مورد نظر و انتخاب گزينه ي Create shortcut
2- انتخاب كردن فولدر مورد نظر و سپس از منوي File گزينه ي New و در نهايت انتخاب زير منوي Short cut

در فضاي خارج از مكان فولدرهاي يك درايو راست كليك كرده و از منوي باز شده گزينه ي New و سپس زير منوي Shortcut را انتخاب كنيد پنجره اي با عنوان Create shortcut باز مي شود . در قسمت Brows نرم افزار مورد نظر را انتخاب كرده و Ok كنيد ، سپس كليد Next را فشار دهيد و در آخر نام مورد نظر را براي Shortcut وارد كرده و كليد Finish را فشار دهيد . قابل ذكر است كه اين آيكون ها داراي يك فلش كوچك در قسمت پايين و سمت چپ شكل فولدر مي باشد .

نكته : اگر قصد ايجاد Shortcut در محيط Desktop را داريد از فرمان Send to استفاده كنيد و يا Drag & Drop كنيد .

فرمان Send To :

همانطور كه در بالا قيد شد يكي از روشهاي Shortcut فرمان Send to مي باشد . براي اين كار نرم افزار يا فايل مورد نظر را Select كرده بر روي آن راست كليك كنيد سپس گزينه ي Send to و از زير منوي باز شده ، مقصد را انتخاب كنيد .

[آبجی]

حذف يك فايل يا فولدر

براي حذف يك فايل چندين روش وجود دارد كه در ذيل به آنها اشاره خواهد شد :

1- انتخاب فايل يا فولدر مورد نظر و فشردن كليد Del از صفحه كليد
2- انتخاب فايل يا فولدر مورد نظر ، فشردن كليك سمت راست ماوس و انتخاب گزينه ي Delete از منوي باز شده
3- انتخاب فايل يا فولدر سپس كشيدن آن توسط ماوس به پنجره ي Recycle Bin ( سطل زباله )
4- انتخاب فايل يا فولدر مورد نظر و سپس انتخاب گزينه ي Delete از منوي File
5- انتخاب فايل يا فولدر مورد نظر و فشردن دكمه ي Delete از نوار ابزار پنجره ي جاري

نكته :همانطور كه در پست قبلی تالار میکرورایانه گفتم شد حذف يك فايل يا فولدر در ويندوز XP در دو مرحله انجام مي گيرد . در مرحله ي اول فايلها وارد پنجره ي Recycle bin شده و در مرحله ي دوم از آنجا حذف مي گردند . اگر مي خواهيد فايل يا فولدري را به صورت مستقيم حذف نماييد كليدهاي Shift+Del را همزمان بفشاريد .


نكاتي در رابطه با Recycle Bin (سطل زباله):

سطل زباله يا Recycle Bin مكاني است كه فايلها پس از حذف در آن ذخيره مي شوند تا در صورتيكه كاربر نياز مجدد به بازگشت فايل پيدا نمود اين امكان براي او وجود داشته باشد . پس امكان بازيابي فايل ها به مكان اوليه از امكانات اين پنجره مي باشد . در صورتيكه بخواهيد چنين كاري انجام دهيد به روش زير عمل كنيد :

ابتدا بر روي فايل يا فولدر مورد نظر كليك نماييد تا به حالت Select درآيد ، سپس از منوي File بر روي گزينه ي Restore كليك كنيد تا فايل دلخواه شما به مكان اوليه بازگردانده شود .
اما ممكن است بخواهيد كليه ي فايل هاي موجود در Recycle Bin را به مكان اوليه بازگردانيد . پس از منوي File بر روي گزينه ي Restore all كليك كنيد . و روش آخر انتخاب فايل يا فولدر مورد نظر و يا كليه ي آنها توسط ماوس بوده كه پس از آن كليك سمت راست ماوس را فشرده بر روي گزينه ي Restore كليك نماييد .
اگر مايل هستيد پنجره ي Recycle Bin را خالي از هر گونه شي نماييد از منوي File بر روي گزينه ي Empty Recycle Bin كليك كنيد . اين مرحله از حذف ، حذف كامل بوده و ديگر امكان بازيابي فايل مقدور نمي باشد .

Cut و Past:

در صورتيكه مايل هستيد يك فايل يا گروهي از فايلها يا فولدرها را از يك مكان برداشته و به مكان ديگر ببريد ، آن فايل يا فولدر را به حالت Select در آوريد ، سپس با فشردن كليك سمت راست ماوس و انتخاب گزينه ي Cut و يا از منوي Edit و انتخاب گزينه ي Cut آن فايل را بصورت موقت از مكان خود حذف و در حافظه قرار مي دهيد ، حال به مقصد مورد نظر برويد و با فشردن كليك سمت راست ماوس و انتخاب گزينه ي Paste و يا از منوي Edit ، انتخاب گزينه ي Past آن فايل يا فولدر را به مكان دلخواه انتقال دهيد .

[آبجی]

آرايش Icon ها در محيط Windows

بر روي فضاي خالي در محيط مربوطه راست كليك كرده ، از منوي باز شده عبارت Arrange Icon را انتخاب نماييد . كشوي باز شوي زير با عمل كردهاي قيد شده مشاهده مي گردد :

- By Name: آيكونها بر اساس نام و به ترتيب صعودي مرتب مي شوند.
- By Type: آيكونها بر اساس پسوند مشخص مي شوند با اين توضيح كه ابتدا فولدرهايي كه پسوند ندارند از روي نام مرتب كرده ، سپس فايل هاي داراي پسوند يكسان را از روي نامشان مرتب مي كند.
- By Size: بر اساس حجم اشغال شده توسط فايل ها آنها را مرتب مي كند.
- By Date: بر اساس تاريخ ايجاد فايل آنها را مرتب مي كند.

نكته :اگر بخواهيم تمام پنجره هاي روي Desktop را بر روي Taskbar نيز داشته باشيم بر روي نوار وظيفه راست كليك كرده و گزينه ي Toolbars را انتخاب كرده و سپس گزينه ي Desktop را فعال كنيد .

آشنايي با برنامه ي Notepad

براي باز كردن برنامهNotepad مي توان در محيط Desktop در يك محيط خالي راست كليك كرده و از كشوي باز شوي New گزينه ي Text Document را انتخاب كرد و يا بر روي Start كليك كرده گزينه ي Accessories و سپس انتخاب برنامه ي Notepad .
اين برنامه براي تايپ متنهاي ساده كه بدون قالب خاصي باشد استفاده مي شود ، همچنين يكي از استفاده هاي ديگر اين برنامه براي طراحان Web مي باشد . بدين صورت كه آنها تگ هاي HTML را در Notepad وارد كرده و سپس آن فايل را با پسوند مربوطه Save مي نمايند.

شرحي كوتاه بر منوي هاي برنامه Notepad :

منوي File

- گزينه ي New : ايجاد يك فايل متني جديد
- گزينه ي Open : فراخواني فايل هاي موجود
- گزينه ي Save : ذخيره كردن يك متن با نام پيش فرض برنامه
- گزينه ي Save as : ذخيره كردن يك متن با نام دلخواه
- گزينه ي Page setup : تنظيمات مربوط به صفحه ، اندازه كاغذ ، حاشيه و ...
- گزينه ي Print : براي چاپ متن
- گزينه ي Exit : خروج از Notepad

منوي Edit

- گزينه ي Undo : بازگرداني آخرين عمل انجام شده
- گزينه ي Cut : جدا كردن يك قسمت متن و انتقال آن در حافظه ي موقت.
- گزينه ي Copy : نسخه برداري از يك قسمت يا متن .
- گزينه ي Past : مكمل گزينه ي Cut مي باشد . در واقع متن جدا شده از متن كه در حافظه ي موقت ذخيره
شده بود بوسيله ي فرمان Cut در محل دلخواه فراخواني مي شود .
- گزينه ي Delete : معادل فشردن كليد Del مي باشد براي پاك كردن يك قسمت .
- گزينه ي Find : در صورتي كه بخواهيم يك حرف ، كلمه و يا عبارت خاص را در متن تايپ شده جستجو كنيم از اين عبارت استفاده مي كنيم . كلمه ي مورد جستجو را در جعبه ي مربوط به Find What وارد مي كنيم .

با اين توضيح كه :

-اگر گزينه ي Mach case را فعال كنيم دقيقا مانند عبارت تايپ شده عمل جستجو را انجام مي دهد يعني بين حروف كوچك و بزرگ حساسيت نشان مي دهد .
- اگر بخواهيم عمل جستجو از بالا به پايين انجام شود در قسمت Direction گزينه ي Up را فعال كرده و اگر بخواهيم از پايين به بالا انجام شود گزينه ي Down را فعال مي كنيم .
- گزينه ي Find next : در صورت اجراي فرمان Find براي ادامه ي جستجو از اين فرمان استفاده مي شود .
- گزينه ي Replace : براي جستجوي يك حرف يا كلمه و جايگزين كردن آن با حرف يا كلمه اي ديگر .
- گزينه ي go To : براي رفتن به سطري خاص در متن وارد شده از اين گزينه استفاده مي شود .
- گزينه ي Select All : براي انتخاب تمامي متن يكجا استفاده مي شود .
- گزينه ي Time/Date : براي درج تاريخ و ساعت سيستم در مكان دلخواه استفاده مي شود .

منوي Format :

- Word Warp : از شكسته شدن متن تا زمانيكه از Enter استفاده مي شود جلوگيري مي كند .
- Font : در صورتيكه بخواهيد Font نوشته شده بر روي صفحه ي Notepad را تغيير دهيد از اين گزينه استفاده مي شود .

منوي View :

- Status bar : گزارش وضعيت

[آبجی]

منوي Start در Windows-XP

با كليك بر روي دكمه ي Start و يا فشردن كليدهاي Ctrl + Esc اين منو ظاهر مي شود :

در قسمت بالاي منوي Start نام كاربر (user) را مشاهده مي كنيد ، در قسمت چپ برنامه هاي جانبي ويندوز نظير IE و E-mail و يك ليست از آخرين برنامه هايي كه مورد استفاده قرار داده ايد را مي بينيد ، و در نهايت عبارت All Programs كه در نگارش هاي قبلي ويندوز Programs ناميده مي شد و متشكل از اكثر نرم افزارهاي موجود در كامپيوتر شما است .
در قسمت راست منوي Start گزينه هايي قابل دسترسي اند كه عموما عنوان دكمه هاي وظيفه به آنها اطلاق مي شود كه به طور مفصل به تفسير آنها خواهيم پرداخت . منوي Start نسبت به نگارشهاي قبلي ويندوز داراي دستورات كمتري بوده كه از آن جمله مي توان به Setting and favorites كه در ويندوز 98 و ME وجود داشتند اشاره كرد .

نكته :با كليك راست بر روي منوي Start و انتخاب گزينه ي Properties مي توانيد به منوي Start كلاسيك كه مربوط به نگارشهاي قديمي ويندوز است دست يابيد .

عنوان ديگر اين قسمت استفاده از منوي Start پيش فرض ويندوز XP است كه در حال حاضر در محيط ويندوز شما فعال مي باشد .

Control panel:

شامل عناويني است كه تقريبا اجازه هدايت تمام تنظيمات ويندوز را به كاربر مي دهد كه آنرا به تفصيل مورد بررسي قرار خواهيم داد .

Printer and faxes:

به كمك اين گزينه كاربر قادر خواهد بود دستگاههاي پرينتر و فاكس را به محيط ويندوز شناسانده و از آنها استفاده كند .

[آبجی]

Help and support

ممكن است در هنگام كار در محيط ويندوز با مشكلي روبرو شويد ، با استفاده از اين گزينه مي توانيد به اطلاعات كاملي پيرامون مسئله ي پيش آمده دست يابيد .
براي دست يابي به گزينه ي Help در محيط ويندوز 2 راه پيش روي شماست :

1- با كليك بر روي منوي Start و انتخاب گزينه ي Help and support ، پنجره ي اصلي اين گزينه گشوده شده كه نماي كلي از محتويات دستوري شما را به معرض نمايش مي گذاردو قادر خواهيد بود كه گزينه ي مورد نظر خود را از ميان آن بيابيد .

• Pick a help topic :

اين قسمت شامل عنوانهاي كلي ويندوز در مجموعه ي Help and support مي باشد كه با انتخاب هر كدام از موارد ذكر شده مي توان اطلاعات مورد نظر را بدست آورد . به عنوان مثال با كليك بر روي گزينه ي Hardware اطلاعاتي راجع به سخت افزارهاي نصب شده در سيستم خود خواهيد ديد .

• Ask for assistance

كه خود شامل دو زير عنوان به نامهاي Remote Assistance و Support in windows xp newsgroups مي باشد كه در عبارت اول قادر خواهيد بود از طريق اتصال به اينترنت ميز كار (Desktop )خود را در اختيار يك كاربر ماهر قرار داده تا مشكلات نرم افزاري سيستم شما را برطرف كند . و عبارت دوم امكان عضو شدن در سايت خبري مايكروسافت را مهيا ساخته كه در آن مي توان از اطلاعات و راهنمايي هاي سودمندي در رابطه با ويندوز xp بهره جست .
عموما براي دستيابي به توضيحات دلخواه از اين روش استفاده نمي شود چرا كه پس از گشودن آن احتياج است كه وارد مجموعه ها و زير مجموعه هاي مربوط به مطلب مورد نظر شويد كه در نهايت وقت زيادي را صرف خواهيد كرد .

2- راه دوم براي رسيدن به اين گزينه فشردن كليد F1 است . با انجام اين عمل ، پنجره اصلي Help گشوده نشده بلكه اطلاعاتي كه در معرض شما قرار مي گيرد به محتواي كاري كه در حال انجام آن هستيد مربوط مي شود .
در نتيجه دسترسي سريع به عناوين مورد نظر ، اين شيوه را در نزد كاربران نسبت به راه حل اول مرسوم تر مي نمايد .

اين تصوير پنجره ي Help را پس از فشردن كليد F1 نشان مي دهد. لازم به توضيح است فشردن كليد F1 ، هنگام كار با نرم افزارهاي كاربردي پنجره ي Help مربوط به همان برنامه را نمايان خواهد كرد .
نكته ي قابل توجه ديگر در اين عكس اين است كه پنجره ي Help حالت خود توضيحي دارد و در عين حال مي توان از منابع درج شده در سمت چپ اين صفحه براي دريافت اطلاعات بيشتر بهره جست و مضاف بر آن مي توان از شاخص هاي Search و Index به عنوان راه حل هاي ديگري براي يافتن اطلاعات نام برد .
بدين ترتيب كه براي استفاده از گزينه ي Search ، عبارت مورد نظر خود را در كادر متني تعريف شده در بالاي پنجره ي Help تايپ كرده و بر روي پيكان سمت راست اين كادر كليك كنيد و يا كليد Enter را بفشاريد . با انجام اين عمل فهرستي از مولفه هاي Help در قالب 3 تيتر ( عنوان ) به نمايش در خواهد آمد .

1- suggested topics
2- Full-text search matches
3- Microsoft knowledge base

گزينه ي 1 ، ويندوز در قالب راهنمايي مواردي را در راستاي عبارت مورد جستجوي شما يافته و با طبقه بندي مناسب به نمايش مي گذارد .

گزينه ي 2 ، ويندوز در متن كليه ي صفحات Help and support ( صفحات راهنمايي ) به جستجوي عبارت مورد نظر پرداخته و نتايج خود را تحت عناويني كه اين عبارت در آنها يافت نشده نمايان مي سازد .

گزينه ي 3 ، با استفاده از سايت رسمي مايكروسافت و استفاده از مقالات متعدد مي توانيد به اطلاعات مورد نظر خود دست يابيد ( در اين حالت بايد به اينترنت متصل باشيد )

Index ( فهرست كردن )

همانطور كه از نام آن پيداست با انتخاب اين گزينه از صفحه ي Help and support تمامي عناويني كه قابليت جستجو دارند به ترتيب حروف الفبا فهرست و دسته بندي شده و به كمك Scrollbar (پيمايش صفحه ) مي توانيد به موضوعات مورد نظر خود دست يابيد يا عبارت مورد نظر را در كادر بالاي همين ناحيه تايپ كرده و بر روي گزينه ي Display كليك كنيد تا توضيحات مربوطه به نمايش در آيد .

گزينه ي What is This

عموما هنگام كار با پنجره هاي دستوري قسمت بالاي پنجره (دركنار گزينه ي Close ) با علامت سوال برخورد كرده ايد . اگر بر روي آن كليك كنيد ، در كنار نشانگر ماوس علامت سوالي ؟ ايجاد خواهد شد و در صورت كليك كردن نشانگر بر روي هر Object ( عنصر ) داخل كادر ، پنجره ي شناوري كه حاوي توضيحاتي پيرامون عنصر مورد نظر است ، ظاهر مي شود و با كليك مجدد بر روي كادر دستوري بسته خواهد شد .
راه ديگر براي دستيابي به اين اطلاعات كليك راست بر روي Object مورد نظر و انتخاب گزينه ي What is this از منوي ظاهر شده مي باشد .

Pick a task

مرسوم ترين اطلاعات درخواستي و كاربردهاي روزمره ويندوز را مي توان در اين ناحيه مشاهده كرد .

Did you know؟

در اين ناحيه مواردي ، تحت عنوان تذكر يا نكته در اختيار كاربر قرار مي گيرد و روند كاركرد او را در محيط ويندوز بهبود مي بخشد .

[آبجی]

Search

ممكن است به سبب گستردگي سيستم عامل ، نرم افزار هاي نصب شده . مواردي از اين دست كه حاكي از پيچيده بودن مولفه هاي كاربردي كامپيوتر شماست ، محل و مشخصات فايلهاي ذخيره شده خود را فراموش كنيد . در اين مواقع مي توانيد با ابزار كارآمدي به نام Search فايلهاي مورد نظر خود را جستجو كنيد .جهت باز كردن كادر محاوره اي Search از طريق منوي Start و انتخاب گزينه ي Search اقدام كنيد .

در قسمت چپ صفحه ، راهنمايي هايي در راستاي تسريع جستجو قيد شده است كه بنا بر فرمت فايل مورد نظر طبقه بندي شده اند .

- or video ، music ، Pictures

در رابطه با يافتن فايلهاي تصويري ، صوتي و ويدئويي مي باشد و با كليك بر روي آن پنجره ي سمت چپ كادر محاوره اي Search بصورت زير در خواهد آمد .

ابتدا نوع فايل مورد جستجو را انتخاب كرده و در نوار سفيد رنگ درج شده نام كامل يا بخشي از نام فايل مورد نظر را تايپ كنيد . سپس با فشردن دكمه ي Search جستجو آغاز خواهد شد .

- (Document(word

processing ,spreadsheet ,etc

جهت جستجوي فايهاي اسنادي نظير Word و Excel و ... از اين گزينه استفاده مي شود .

در كادر ظاهر شده پس از وارد كردن نام فايل و با انتخاب يكي از زير عنوانهاي Don’t remember ( نامعلوم ) ، Within the last week ( هفته ي گذشته ) ، Path month ( ماه قبل ) و Within the past year ( سال گذشته ) زمان آخرين تغييرات اعمال شده بر روي فايل مورد نظر را تعيين كرده و جستجو را با فشردن دكمه ي Search آغاز كنيد .

نكته : شايان ذكر است كه در هر دو مورد ذكر شده ( فايلهاي صوتي و تصويري و فايلهاي مستند ) مي توان از گزينه ديگر ابزار Search به نام Advance search ياجستجوي پيشرفته (قيد شده در زير نوار سفيد رنگ نام فايل ) جهت كامل كردن مشخصات فايل مورد جستجو بهره جست .

- All files and folders

همانطور كه از نام آن پيداست به كمك اين گزينه مي توان هر نوع فايل و يا پوشه اي را جستجو كرد . با انتخاب اين گزينه كادر سمت چپ پنجره Search به صورت تصوير زير در خواهد آمد .

در نوار All or part of the file name نام فايل را قيد كنيد ، در نوار پاييني (A ward or phrase in the file) محتواي فايل در كادر Look in حوزه ي جستجو را تعيين كنيد .
نوار A ward or phrase in the file در مواقعي كاربرد دارد كه فايل مورد نظر متني بوده و يا رشته اي از متن فايل مورد جستجو را داشته و قيد نماييد . در جستجوي فايل هاي اسنادي كه قبلا توضيح داده شد با انتخاب گزينه ي Advance option مي توانيد به نوار A ward or phrase in the file دست يابيد . ابزار جستجو را تا حد امكان گسترش دهيد تا هر چه سريعتر به فايلهاي مورد نظر خود دست يابيد .

- Computer or people

جستجوي كامپيوترها و اشخاص مورد نظر در شبكه داخلي يا اينترنت را مهيا مي سازد . با انتخاب آن و به كمك دو گزينه ظاهر شده مي توان كامپيوتر مورد نظر را در شبكه داخلي (a computer on the network) و شخص مورد نظر را در كتاب آدرس ويندوز (People in the address book) كه قبلا توسط خود شما پيكربندي شده جستجو كرد و يا در صورت اتصال به اينترنت از قابليت هاي جستجو در شبكه جهاني بهره جست .

- Change performances

اين گزينه قابليت تغيير دادن برخي تنظيمات را به صورت دلخواه فراهم مي آورد .

o Without an animated screen character
بدون همراهي كاراكتر انيميشن

o With a different character
همراه با كاراكتر متفاوت

o With indexing service -for
همراه با سرويس فهرست بندي جهت سريعتر شدن جستجوي موضعي

o Change file and folders search behavior
تغيير وضعيت جستجوي فايل ها و پوشه هاي استاندارد و پيشرفته

o Change internet search behavior
تغيير وضعيت جستجوي اينترنتي

o Show balloon tips
برگشت به صفحه ي اصلي Search

o Turn auto complete off
فعال سازي كامل كردن اتوماتيك ( با درج يك حرف ، كلمات مورد جستجوي اخير كه با اين حرف آغاز مي شوند به نمايش در مي آيند )

علائم جانشين در Search :

منظور از علائم جانشين در كادر محاوره اي Search ، ؟ و * مي باشند كه در نامگذاري فايلها قابل استفاده نيستند ولي در جستجوي فايلهاي مورد نظر كاربرد ويژه اي دارند . كاراكتر ؟ مي تواند تنها به جاي يك حرف مورد استفاده قرار گيرد و زماني مي توان آن را به كاربرد كه حرفي از كلمه اي را فراموش كرده و يا حتي نمي خواهيد آن را مشخص كنيد . به عنوان مثال با درج عبارت F?P.doc كليه فايلهاي اسنادي سه حرفي كه با حرف F آغاز و با حرف P خاتمه مي يابند جستجو مي شوند و علامت سئوال مي تواند هر حرفي كه در عنوان اين فايل باشد جستجو نمايد . كاراكتر * به جاي هر تعداد حرف به كار مي رود ( بدون محدوديت حروف ) و به عنوان مثال اگر عبارت *.doc را در كادر جستجو تايپ كنيد تمامي فايلهاي اسنادي در حوزه جستجو صرف نظر از نام آنها به نمايش در مي آيند .

[آبجی]

Run

كادر مكالمه Run از طريق منوي Start قابل دسترسي است .
براي اجراي برنامه ي مورد نظر از طريق كادر محاوره اي Run مي بايست در نوار Open اين برنامه نام دقيق درايو ، پوشه و فايل مورد نظر را تايپ كنيد و يا از گزينه ي Brows استفاده كرده و فايل مورد نظر را به برنامه ي Run شناسانده سپس بر روي دكمه ي Ok كليك كنيد .
اگر فايل مورد نظر را قبلا توسط برنامه Run اجرا كرده باشيد مي توانيد براي اجراي مجدد بر روي فلش سمت راست كادر Open كليك كرده و نام فايل را انتخاب كنيد .

[آبجی]

Start up :

بر روي منوي Start كليك كرده ، گزينه ي All programs را فعال كنيد ، گزينه ي Start Up مشاهده مي گردد .
در محيط Windows مي توانيد تعيين كنيد كه هنگام راه اندازي سيستم نرم افزار يا فايل مورد دلخواهتان به اجرا در آيد . براي انجام اين كار لازم است از فايل دلخواه يك Short cut تهيه كنيد . يعني يك كپي از فايل مورد نظر بگيريد سپس بر روي منوي Start كليك كرده بر روي گزينه ي All Program رفته از منوي باز شده گزينه ي Start up را انتخاب كنيد . ماوس را بر روي اين گزينه نگاه داشته ، كليك سمت راست ماوس را فشار دهيد و گزينه ي Open را انتخاب كنيد . پنجره اي باز مي شود كه در آن مي توانيد فايلي كه قبلا Copy كرده ايد را Past كنيد . حال اگر سيستم تان را Restart كنيد برنامه مورد نظرتان بصورت اتوماتيك به اجرا در مي آيد .

نكته اي راجع به منوي Start :

در صورتيكه بخواهيد پنجره اي مانند My document ، Control Panel و ... را بطور مستقيم باز نماييد كافي است بر روي منوي Start كليك كرده و پنجره دلخواه را انتخاب كنيد . لازم به ذكر است اين پنجره مي تواند تعدادي از آخرين نرم افزارهاي استفاده شده توسط شما در محيط ويندوز را به نمايش در آورد . اين تعداد قابل تنظيم توسط خود شما مي باشد به اين صورت كه بر روي Task Bar كليك سمت راست كرده گزينه ي Properties انتخاب كنيد سپس بر روي سر برگ Start menu رفته گزينه ي Start menu رافعال و سپس بر روي قسمت Customize كليك كنيد . در Box مربوط به Programs تعداد نرم افزارهاي اجرايي در منوي Star را انتخاب نماييد و اگر بخواهيد ليست نرم افزارهاي اجرايي را پاك كنيد گزينه ي Clear List را انتخاب كرده بر روي كليد OK كليك كنيد .

Control Panel

پانل كنترل از طريق منوي Start و كليك بر روي عنوان Control panel قابل دسترسي است و آيكونهايي را به نمايش در مي آورد كه به كمك آنها قادر خواهيد بود بسياري از تنظيمات ويندوز و سخت افزارهاي نصب شده در كامپيوترتان را مديريت كنيد و در صورت نصب كردن نرم افزار آنها را كنترل نماييد .
در سمت چپ پانل كنترل دو زير عنوان وجود دارد كه به كمك اولين زير عنوان خواهيد توانست به نمايش كلاسيك ( ويندوز 98 ، me و 95 ) برويد و براي بازگشت به نماي كلي يا Category view كه خاص ويندوز XP مي باشد بار ديگر بر روي آن كليك كنيد . در زير عنوان هم مي توانيد به گزينه هاي به روز كردن ويندوز و استفاده از Help and support در حوزه ي پانل كنترل دست يابيد .
در اين قسمت كليه ي آيكونهاي قيد شده در پانل كنترل را مورد بررسي قرار مي دهيم .

Display

مديريت آنچه در صفحه مانيتور كامپيوتر شما به نمايش در مي آيد از طريق كادر محاوره اي Display Properties امكان پذير است .
دستيابي به اين پنجره از طريق پانل كنترل و انتخاب گزينه ي Display و هم با كليك راست بر روي يك نقطه ي خالي از صفحه ي Desktop و انتخاب گزينه ي properties امكانپذير مي باشد .
كادر محاوره اي Display Properties به صورت پيش فرض شامل پنج تب يا سربرگ مي باشد.

[آبجی]

سربرگ Themes :

اين قسمت مديريت تم هاي صفحه نمايش را به عهده دارد . تم ها در برگيرنده ي فونت ، رنگ ، آيكون ، اشاره گر ماوس ، صفحه Desktop و محافظ صفحه نمايش مي باشند كه با تغيير آنها به طور همزمان تمامي موارد ياد شده را تغيير خواهيد داد .
براي اعمال تغييرات دلخواه ، از كشوي بازشوي مربوط به قسمت Theme ، حالت دلخواه را انتخاب كنيد تا در صفحه ي Sample پيش نمايش آن را مشاهده نماييد . در اين حالت با كليك بر روي دكمه ي Apply و سپس Ok ، Theme جاري اعمال خواهد شد .

تغييرات و ذخيره سازي Theme ها :

ممكن است تم انتخاب شده با مشخصات پيش فرض ، مطلوب شما واقع نشده باشد ، لذا مي توانيد با اعمال تغييراتي بر روي فونت ، اندازه ، رنگ و ... و با كليك بر روي دكمه ي Save as ، تم تغيير يافته را در پوشه ي مورد نظر ذخيره كنيد . تم ذخيره شده به كادر كشويي تم اضافه مي شود . براي حذف آن مي توانيد پس از انتخاب آن از دكمه ي Delete استفاده كنيد .

سربرگ Desktop :

Desktop يا پس زمينه مي تواند تصوير يا رنگ باشد . پس از باز شدن اين Page ، پيش نمايش صفحه ي Desktop كنوني خود را خواهيد ديد و با انتخاب هر كدام از تصاوير در كادر Background پيش نمايش تغيير خواهد كرد . پس از انتخاب تصوير مورد نظر با كليك بر روي Apply و سپس Ok تصوير پس زمينه كامپيوترتان تغيير خواهد يافت . اگر بخواهيد از رنگ به عنوان پيش نمايش استفاده كنيد بايد از كادر Background گزينه ي None را انتخاب كرده تا ويندوز بفهمد كه از انتخاب تصوير به عنوان پيش نمايش منصرف شده ايد سپس براي انتخاب رنگ بر روي كادر كشويي Color كليك كنيد ، رنگ مورد نظر را انتخاب كرده و سپس Apply و Ok كنيد .
ممكن است در انتخاب تصوير براي پيش نمايش Desktop به مشكل عدم همخواني اندازه ي تصوير با اندازه ي صفحه نمايش برخورد كنيد . در اين هنگام به كمك كادر Position قادر خواهيد بود بهترين انتخاب را براي تصوير مورد نظر رقم بزنيد . كادر كشويي Position شامل سه گزينه بوده كه هر يك را بررسي خواهيم كرد :

• Center: تصوير را در مركز صفحه نمايش قرار داده و اجازه مي دهد تا رنگ صفحه ي Desktop در تصوير مورد نظر به نمايش در آيد . اين عمل در مواقعي اتفاق مي افتد كه سايز تصوير از صفحه ي نمايش كوچكتر باشد .

• Tile : با تكرار تصوير ، كل صفحه نمايش را پر مي كند ، اين انتخاب درپاره اي مواقع تصاوير جذابي را ايجاد مي كند .

• Stretch : با كشيدن تصوير در كل صفحه نمايش آن را اعمال مي كند .

با انتخاب گزينه ي Brows مي توانيد تصاوير دلخواه را از هر كجاي كامپيوترتان به كادر Background كشيده و در پس زمينه استفاده كنيد.

Customize desktop :

در ادامه ي بررسي تب Desktop به دكمه ي Customize desktop بر مي خوريم كه به آن و جزئياتش اشاره مي كنيم .
با كليك بر روي اين دكمه پنجره اي ديگر به عنوان Desktop Item باز مي شود كه خود شامل دو سربرگ زير مي باشد :

1. General : شامل دو قسمت مي باشد كه اولي Desktop icon نام دارد كه در كادر تعريفي آن به عنوانهاي My computer ، My network places ، My document و Internet explorer بر مي خوريم كه هر كدام از آنها قابليت انتخاب شدن را دارند و اين به معناي نمايش آيكونهاي عناوين ياد شده در صفحه ي Desktop مي باشد . در ادامه ي پاراگراف Desktop icon ، آيكونهاي عناوين كادر تعريفي آن را مشاهده مي كنيد كه به كمك دكمه ي Change icon قادر به تغيير پيش نمايش اين عناوين خواهيد بود و پس از تغيير و در صورت تمايل به بازگشت به تصوير اوليه مي توانيد بر روي دكمه ي Restore Default كليك كنيد .

پارت دوم از صفحه ي general ، Desktop clean up نام دارد و در كادر تعريفي خود عبارت اجرا شدن ويزار Desktop Cleanup در هر 60 روز ، تيك خورده است و اين به معناي پاك كردن آيتم هايي در صفحه ي Desktop مي باشد كه كمتر از سايرين مورد استفاده قرار مي گيرند و با توجه به اينكه هر چه تعداد آيتم ها كمتر باشد سرعت Load شدن ويندوز افزايش مي يابد ، لذا ويندوز برنامه هايي را طي تنظيماتي به كاربر معرفي كرده تا روند كاري ويندوز بهبود يابد البته من مطالبی در همین تالار میکرورایانه در این زمینه دیدم که با سرچ می توانید آنها را پیدا کنید. در اینجا حتي كاربر مي تواند به صورت دستي و با كليك بر روي دكمه ي Desktop Cleanup و در امتداد آن عبور از مراحل ويزارد برنامه نسبت به پاك كردن آيتم هاي Desktop اقدام كند كه پس از انجام اين عمل و انتخاب آيكونهاي مورد نظر توسط كاربر ، يك پوشه در Desktop با عنوان Un used desktop shortcuts ايجاد شده و آيكونهاي انتخاب شده در مرحله ي ويزارد در آن قرار مي گيرد .

2. Web : صفحه ي Desktop علاوه بر تصاوير يا رنگ مي تواند يك صفحه ي Web باشد كه از طريق اينترنت به روز شود . البته اين امر زماني منطقي است كه از خطوط پر سرعت اينترنت بهره مند هستيد ، علاوه بر آن مي توانيد صفحه وبي را كه در هارد ديسك خود ذخيره كرده ايد ، به عنوان پس زمينه استفاده كنيد كه در اين صورت نمايش آن ارتباطي به اتصال كامپيوتر شما با اينترنت ندارد .
حتي كاربر قادر است صفحات وب دلخواه را به كادر Web Page در تب Web اضافه كند . البته به صورت پيش فرض صفحه ي My Current home page در اين كادر به نمايش در مي آيد كه با تيك زدن آن و تاييد تمام مراحل ويزارد ، صفحه ي Home page در Internet Explorer به عنوان پس زمينه ي Desktop انتخاب مي شود .
جهت اضافه كردن صفحه ي وب جديد به اين كادر بر روي دكمه ي New كليك كرده تا پنجره ي New desktop item باز شود سپس در كادر Location ، آدرس سايت مورد نظر خود را تايپ كرده يا به كمك دكمه ي Brows از پوشه ي Favorites خود آدرسي را انتخاب كرده ، سپس تمام پنجره هاي ويزارد را در ادامه ي كار تاييد كنيد تا شاهد نمايش آدرس جديد در كادر Web Page باشيد .
جهت عدم تغييرات در اندازه ي صفحه ي وب انتخابي به عنوان پس زمينه Desktop گزينه ي Lock desktop items را تيك بزنيد . پس از باز شدن صفحه ي وب مورد نظر در پس زمينه ي Desktop ، نوار Tools در لبه ي بالايي صفحه ي وب ايجاد مي شود كه كاربر را جهت جابجايي صفحه ي وب ، تغيير اندازه و ... ياري خواهد رساند ، در ضمن در قسمت چپ اين نوار فلش رو به پاييني وجود دارد كه در صورت كليك كردن بر روي آن كاربر قادر خواهد بود دستوراتي را تنظيم كند تا مثلا صفحه ي وب پس زمينه در مواقع دلخواه به روز شوند يا چه مقدار فضا اشغال كنند و ...
صفحه ي وب پس زمينه ي Desktop به صورت پيش فرض برنامه ريزي نشده كه بطور اتوماتيك به روز شود بلكه كاربر مي بايست با انتخاب گزينه ي Synchronize در منوي Tools يا تعيين برنامه زمان بندي نسبت به ، به روز شدن صفحه ي وب اقدام كند بنابراين با كليك بر روي گزينه ي Properties از فلش رو به پايين سمت چپ نوار Tools پنجره اي به نام My current homepage properties باز مي شود كه شامل سه تب مي باشد .

- Web document : شامل توضيحات عمومي راجع به صفحه ي وب انتخابي مي باشد .

- Schedule : شامل برنامه ي زمان بندي جهت به روز كردن صفحه ي وب مورد نظر است .

به اين ترتيب كه دو عبارت بالاي كادر اين صفحه تعيين كننده ي تنظيمات زمانبندي مي باشد .
عبارت اول صفحه ي وب را زماني به روز مي كند كه گزينه ي Synchronize را از منوي Tools انتخاب كرده باشيد .
عبارت دوم پيروي از عنوان تعيين شده در كادر تنظيمات زمانبندي را پيشنهاد مي كند . بر روي دكمه ي Add كليك كنيد تا پنجره ي New Schedule باز شود .
در اين پنجره تعداد روزهاي متناوب به روز شدن و ساعت مورد نظر را انتخاب كنيد ، همچنين در كادر Name براي برنامه ي زمانبندي خود اسمي انتخاب كنيد . حتي مي توانيد تعيين كنيد كه كامپيوتر شما در زمان تعيين شده به صورت اتوماتيك به اينترنت وصل شود . پنجره را با كليك بر روي دكمه ي Ok ببنديد و تمامي مراحل ويزارد را با كليك بر روي دكمه ي OK تاييد كنيد تا برنامه زمان بندي شده را فعال كرده باشيد .

- Download : در اين تب بارگذاري تعداد لينك هاي موجود در وب مورد نظر را تعيين مي كنيد و يا حجم تخصيص داده شده توسط هارد ديسك خود را به اين صفحه معين مي نماييد . همچنين معين مي كنيد كه اگر اين صفحه تغيير كرد به آدرس مورد نظر كه به صورت پيش فرض غير فعال است ايميل شود .

سربرگ Screen saver :

اين گزينه مخصوص زماني است كه بخواهيد يك محافظ صفحه نمايش براي سيستم خود تعريف كنيد . جهت انتخاب و فعال كردن اين گزينه پس از آنكه در فضايي خالي از صفحه نمايش راست كليك نموديد ، گزينه ي Properties و بر روي سربرگ Screen saver كليك كنيد و يا از منوي Start گزينه ي Control panel را انتخاب و بر روي Desktop كليك نماييد سپس به سربرگ Screen saver برويد .

همانطور كه ملاحظه مي كنيد ، يك كادر پيش نمايش كوچك وجود دارد كه نوع محافظ صفحه نمايش شما را نشان مي دهد . شما مي توانيد با استفاده از كشوي باز شوي مربوطه ، يكي از حالتهاي دلخواه را با حركت ماوس بر روي گزينه ها انتخاب و پيش نمايش آنرا بصورت كوچك در كادر نمايش مشاهده نماييد . ممكن است بخواهيد در محافظ صفحه نمايش انتخابي خود تغييراتي اعمال كنيد . براي اينكار پس از انتخاب محافظ صفحه نمايش ، بر روي دكمه ي Setting كليك كنيد .

- هر محافظ صفحه نمايش تنظيماتي خاص دارد كه در اين قسمت قابل اجرا مي باشد ، تنظيماتي مانند رنگهاي مورد استفاده ، سرعت چرخش و نوع بازي كردن تصاوير در صفحه ، اندازه ي تصاوير ، ضخامت خطوط و ... قابل تغيير مي باشند .

- دكمه ي Preview محافظ صفحه نمايش شما را بصورت Full-screen و يا متناسب با اندازه ي مانيتور شما به نمايش در مي آورد . اگر نشانگر ماوس را حركت دهيد از اين حالت خارج مي شويد .

- در كارد محاوره اي تعبيه شده در مقابل گزينه ي Wait مي توانيد مدت زمان انتظار سيستم را بر حسب دقيقه وارد كنيد . يعني سيستم شما پس از چه مدت زماني كه هيچ عملي ( تايپ ، حركت ماوس و يا ... ) از سوي شما انجام نگرفت محافظ صفحه نمايش را فعال كند . بديهي است با يك حركت ماوس و يا فشردن هر يك از كليدهاي صفحه كليد از اين حالت خارج خواهيد شد .

- اگر مي خواهيد امنيت كاربري سيستم خود را افزايش دهيد و اجازه ندهيد هنگاميكه شما در پشت سيستم قرار نداريد ، كاربر ديگري وارد محيط ويندوز شما شود مي توانيد براي محافظ صفحه نمايش خود رمز عبور تعيين كنيد . براي اينكار گزينه ي On resume password protect را فعال نماييد

سربرگ Appearance :

براي تغيير و يا انتخاب رنگهاي مختلف محيط Desktop از اين قسمت استفاده مي شود ، محيط Desktop و كادرهاي محاوره اي مختلف محيط ويندوز داراي مجموعه اي از رنگهاي هماهنگ است . ممكن است شما بخواهيد اين رنگ بندي را به سليقه ي خود تغيير دهيد . اگر مي خواهيد از رنگهاي پيش فرض ويندوز استفاده كنيد از كشوي بازشوي Color scheme رنگ بندي دلخواهتان را با حركت ماوس بر روي گزينه ها انتخاب كنيد و تغييرات اعمال شده را در كادر نمايش مشاهده نماييد . اما ممكن است بخواهيد مجموعه ي رنگ را به دلخواه خودتان تنظيم كنيد . براي اينكار بر روي دكمه ي Advanced كليك كنيد . در اين قسمت با حركت ماوس بر روي گزينه هاي مختلف و مشاهده ي تغييرات ايجاد شده در كادر نمايش ، تنظيمات دلخواهتان را اعمال كنيد .
براي تعيين اندازه ي فونتهاي بكار برده شده در Desktop ويندوز XP ، بر روي كشوي بازشوي Font Size كليك كنيد و در نهايت براي تغيير اندازه ي آيكونها بر روي دكمه ي Effect كليك نماييد ، انتخاب و فعال كردن عبارت Use large icons باعث بزرگ شدن اندازه ي آيكونها در محيط Desktop مي شود .

سربرگ Setting :

سربرگ Setting جهت تغيير كيفيت وضوح صفحه نمايش مي باشد . همانطور كه مي دانيد ابعاد Desktop تشكيل شده است از نقاط ريزي به نام پيكسل . هر پيكسل نقاط رنگي است كه در نهايت اشكال و ابعاد مختلف را با كنار هم قرار گرفتن براي شما مي سازد . ابعاد مانيتور بر حسب اينچ ثابت است . پس شما بايستي با كم يا زياد كردن تعداد نمايش پيكسل ها در صفحه كيفيت وضوح صفحه نمايش را كم يا زياد كنيد . بديهي است هنگاميكه تعداد پيكسل ها افزايش يابد ، اندازه پيكسل كوچك شده و در قسمت Screen Resolution ، نوار لغزنده را به كمك نشانگر ماوس جابجا كنيد تا حالت دلخواه خود را بيابيد . بهترين وضوح تصور براي مانيتورهاي 14 اينچ ، 480*640 – مانيتورهاي 15 اينچ ، 600*800 – مانيتورهاي 17 اينچ 768*1024 و مانيتورهاي 19 تا 21 اينچ 1200*1600 مي باشد . با اين توضيح كه ويندوز XP كيفيت وضوح تصوير كمتر از 600*800 را پشتيباني نمي نمايد .

[آبجی]

چگونگي دسترسي به اطلاعات پايه سيستم

يكي ديگر از ابزارهاي موجود در Control panel دسترسي به اطلاعات پايه ي سيستم شما مي باشد . ممكن است بخواهيد اطلاعاتي مانند نوع سيستم عامل ، ورژن سيستم عامل و ... داشته باشيد . براي اينكار از قسمت Control panel بر روي گزينه ي System كليك كنيد . كادر محاوره اي System properties به نمايش در مي آيد كه در ذيل به شرح سربرگهاي مختلف آن مي پردازيم :

- سربرگ General :

اين قسمت براي دسترسي به اطلاعاتي مانند نوع سيستم عامل ، ورژن آن ، شخص نصب كننده ي سيستم عامل ، نوع پردازشگر و مقدار حافظه ي Ram در اختيار شما قرار مي دهد .

- سربرگ Computer name :

در صورتيكه در محلي كار مي كنيد كه سيستم هاي متعدد توسط همكاران شما بكار گرفته شده اند و بنا به نياز كاري ، احتياج بر آن است كه يكسري اطلاعات بين چندين كاربر به اشتراك گذاشته شود ، بايستي كامپيوترها از طريق شبكه به يكديگر متصل شوند و براي شناسايي هر كامپيوتر يك نام در نظر گرفته شود . اين نام يا شناسه در اين قسمت معرفي مي شود .

- سربرگ Hardware :

اين قسمت مربوط به تنظيم و مديريت سخت افزارهاي موجود در سيستم شماست . براي نصب يك سخت افزار در ويندوز XP ، نيازي به اعمال دستوري خاص نمي باشد زيرا ويندوز خود اين سخت افزارها را بصورت Plug and play شناسايي مي كند .

- سربرگ Advanced :

براي تنظيمات مربوط به كارآيي سيستم يعني چگونگي استفاده از پردازشگر و انجام وظايف مخفي آن ، چگونگي ظاهر شدن كادرها و منوها ، چگونگي تخصيص حافظه و چگونگي راه اندازي و بازيابي سيستم ارتباط دارد .

- سربرگ System Restore :

براي رفع اشكالاتي كه ممكن است در روند كار سيستم شما بوجود آمده باشد ، نياز است چگونگي ذخيره شدن اطلاعات در سيستم را رد يابي كنيد . براي اينكار از اين قسمت مي توانيد استفاده كنيد . توصيه مي كنم در صورت نياز ، اينكار را به كارشناس كامپيوتر محول كنيد تا شخص خودتان .

- سربرگ Automatic updates :

براي استفاده از اين قسمت لازم است سيستم شما به اينترنت متصل باشد . در اين حالت و پس از اتصال به اينترنت ، آخرين ويژگيها و تغييرات اعمال شده در ويندوز XP ، به صورت خودكار در سيستم شما بارگذاري مي شود .

- سربرگ Remote :

براي دسترسي سيستم هاي ديگر به سيستم شما اين قسمت كاربرد دارد .

Add hardware

براي نصب سخت افزار جديد بر روي سيستم خود ، لازم است ابتدا آن قطعه را در جاي مخصوص خود تعبيه كنيد ، سپس بايستي آنرا براي سيستم عامل معرفي كنيد تا بتواند از آن استفاده كند . سپس از قسمت Control panel بر روي گزينه ي Add hardware كليك كنيد . كادر محاوره اي باز مي شود كه در مراحل مختلف نوع و مشخصات سخت افزار جديد را از شما سوال مي كند و گاها مواردي را نيز به صورت پيشنهاد ارائه مي دهد . آنها را انتخاب و تاييد كنيد . سخت افزار مربوطه در سيستم شما قابل استفاده مي گردد .

Add or remove programs :

همانطور كه مي دانيد نصب نرم افزارهاي مختلف در ويندوز توسط Setup نرم افزارهاي مربوطه انجام مي گيرد . يكي از راه هاي نصب نرم افزار از طريق CD مي باشد . بدين صورت كه شما CD آن نرم افزار را در CD درايور قرار مي دهيد و پس از دابل كليك برروي گزينه ي Setup ، عمل نصب انجام مي گيرد . حال ممكن است زماني پيش بيايد كه ديگر احتياجي به آن نرم افزار نداشته باشيد و يا عمل نصب با موفقيت انجام نشده باشد و لازم شود كه شما آن نرم افزار خاص را حذف و مجددا نصب كنيد . همانطور كه مي دانيد عمل حذف يك فايل يا دايركتوري در محيط ويندوز توسط فشردن كليد Del و يا انتخاب آن فايل يا فولدر و راست كليك ماوس و سپس انتخاب گزينه ي Delete مي باشد .
اما براي حذف نرم افزار هرگز از اين روش استفاده نكنيد . زيرا هنگاميكه يك نرم افزار نصب مي شود تعدادي فايل از آن ، در شاخه ويندوز XP شما قرار مي گيرد . اگر نرم افزار را به روش حذف معمولي پاك كنيد اين فايلها پاك نمي شوند و همچنان در ويندوز شما باقي مي مانند . براي حذف تمام فايلها و زير شاخه هاي نرم افزار از پنجره ي Control panel بر روي گزينه ي Add remove programs كليك كنيد ، سپس نام نرم افزار را از ليست موجود انتخاب و بر روي دكمه ي Change/remove كليك نماييد . بديهي است تمامي فايلها و زير شاخه هاي موجود از ويندوز شما حذف مي گردد .

Date and Time

براي تنظيمات مربوط به زمان و تاريخ سيستم ، از پنجره ي Control panel بر روي گزينه ي Date and time كليك كنيد . پس از آن كادر محاوره اي با عنوان Date and time properties باز مي شود كه امكان تغيير و تنظيم زمان و تاريخ سيستم را در اختيار شما قرار مي دهد . سربرگ Time zoon مربوط به ناحيه ي زماني محل سكونت شماست. اگر گزينه ي Automatically adjust clock for daylight saving changes را فعال كنيد سيستم شما قادر خواهد بود بصورت اتوماتيك ، تغييرات ساعتي را به منظور حداكثر استفاده از روشنايي روز انجام دهد . اگر مي خواهيد به ساعت سيستم نگاه كنيد ، كافي است به گوشه ي سمت راست و پايين صفحه نمايش نگاه كنيد و اگر مي خواهيد تاريخ را نيز مشاهده كنيد ، نشانگر ماوس را روي ساعت سيستم ببريد . در نهايت سربرگ Internet Zone مي باشد كه اين امكان را به سيستم شما مي دهد كه ساعت را با ساعت اينترنت هماهنگ كند . براي تغيير فرمت تاريخ و ساعت ، از پنجره ي Regional and language options در Control panel استفاده كنيد .

Regional and language options

همانطور كه قيد شد ، براي تغيير فرمت تاريخ و ساعت از پنجره ي Control panel گزينه ي Regional and language options را فعال كنيد . پس از فعال كردن اين گزينه كادر محاوره اي با عنوان Regional and language options و سه سربرگ مشاهده مي شود :

- سربرگ Regional Options :

با استفاده از اين قسمت مي توانيد عملكرد و فرمت زباني سيستم خود را سفارشي سازي كنيد . براي اينكار از كشوي باز شوي مربوطه زبان كشور خود را انتخاب كنيد . بديهي است زبان ايرانيان فارسي است . پس گزينه ي Farsi را انتخاب نماييد . در قسمت بعد هم مي توانيد نماد پولي كشور خود را به همراه كاراكتر نشان دهنده ي علامت اعشار و فرمت هاي نمايش ساعت و تاريخ را تنظيم نماييد . براي مشاهده ي گزينه هاي فوق ، روي دكمه ي Customize كليك كنيد و در آخر در قسمت Location ، كشور محل سكونت خود را از كشوي بازشو انتخاب نماييد .

- سربرگ Language :

براي چند زبانه كردن سيستم از اين قسمت استفاده مي شود . اگر بر روي دكمه ي Details كليك نماييد پنجره ي Text services and input language نمايش داده مي شود . لازم به توضيح است كه قبل از آنكه بتوانيد زبان مورد استفاده را تغيير دهيد ، بايستي آنرا به زبان هاي كاربردي در ويندوز XP اضافه كنيد . براي اينكار بر روي دكمه ي Add كليك كرده و زبان دلخواه را انتخاب نماييد .

در قسمت Performances ، اگر بر روي گزينه ي Language bar كليك كنيد مي توانيد روش سريعي براي انتخاب گزينه هاي مختلف زبان در اختيار بگيريد . ( در واقع مي خواهيد امكان سوئيچ بين زبانهاي مختلف در اختيار شما قرار گيرد ) ، دكمه ي Key setting براي تعريف ميانبرهاي صفحه كليدي مستقيم جهت استفاده از زبان مورد نظر مي باشد .

[آبجی]

Sound and audio devices

براي كنترل حجم صدا مي توانيد از پنجره ي Control panel گزينه ي Sound and audio devices را انتخاب و يا از نوار وظيفه كنترل مذبور را انتخاب نماييد . كادر محاوره اي با نام Sound and audio devices Properties با چهار سربرگ به نمايش در مي آيد كه براي تنظيمات مربوط به حجم صدا مي باشد . جهت تعيين مقدار بلندي صدا بر روي نوار لغزنده كليك كرده ماوس را به سمت High يا Low حركت دهيد تا صداي مورد نظر شما بدست آيد .
در صورت فعال كردن گزينه ي Mute صداي سيستم شما قطع خواهد شد و نيز اگر گزينه ي Place volume icon in the taskbar را فعال كنيد امكان نمايش كنترل كننده ي صدا در نوار وظيفه را فراهم آورده ايد . براي ايجاد تعادل صدا بين بلندگوهاي سيستم ، بر روي دكمه ي Advanced كليك كنيد . پس از انجام تغييرات دلخواه پنجره ي فوق را با كليك بر روي علامت ضربدر بسته و در نهايت بر روي دكمه ي OK كليك كنيد .

Keyboard:

تنظيمات و پيكربندي مربوط به صفحه كليد از طريق فعال نمودن گزينه ي Keyboard از پنجره ي Control panel مي باشد . پس از انتخاب و اجراي اين گزينه كادر محاوره اي با عنوان Keyboard properties باز مي شود . گزينه ي Repeat delay جهت تاخير بين زماني است كه يكي از كليدهاي صفحه كليد را فشرده و زماني كه كليد شروع به تايپ مكرر يك كاراكتر ، زده شود . گزينه ي Repeat rate تعيين سرعت تايپ مكرر توسط كليدو گزينه ي Cursor blink rate تعيين سرعت چشمك زدن مكان نما مي باشد .

پيكر بندي ماوس

براي تعيين سرعت حركت اشاره گر ماوس ، شكل ظاهري آن و عملكرد كليدهاي آن با استفاده از پنجره ي Control panel و انتخاب گزينه ي Mouse اين كار انجام مي پذيرد . پس از انتخاب و اجراي اين گزينه كادر محاوره اي با عنوان Mouse Properties فعال مي شود كه داراي سربرگهاي زير مي باشد :

- سربرگ Buttons :

جهت تعريف عملكرد كليدهاي ماوس از اين قسمت استفاده مي شود. گزينه ي Switch primary and secondary buttons مربوط به تعيين چپ دست يا راست دست بودن كاربر مي باشد . در صورتيكه چپ دست هستيد اين گزينه را فعال و در غير اينصورت ، غير فعال نگاه داريد .
نوار لغزنده ي مربوط به قسمت Double click speed براي تعيين سرعت دابل كليك جهت باز كردن پنجره و يا اجراي هر دستوري كه نياز به دابل كليك داشته باشد مي باشد .
گزينه ي Click lock كه در حالت عادي غير فعال نيز هست باعث قفل شدن كليدهاي ماوس هنگام فشردن مي شود . بدين صورت كه زمانيكه شما كليد ماوس را براي مدت كوتاهي فشار دهيد ، قفل شده و بدين ترتيب مي توانيد مورد انتخابي را بدون پايين نگه داشتن كليد ماوس بكشيد .

- سربرگ Pointers :

همانطور كه در قبل گفته شد شما مي توانيد در اين قسمت شكل ظاهري نشانگر ماوس را بسته به سليقه ي شخصي خود تغيير دهيد. حالت مورد نظر خود را از كشوي باز شوي مربوطه انتخاب و آنرا در كادر Customize مشاهده كنيد . همچنين مي توانيد تركيبي از اين اشكال را ايجاد كرده و اشاره گر ماوس را به آن شكل تطبيق دهيد . براي اينكار پس از انتخاب يكي از انواع حالتها در پنجره ي Customize بر روي دكمه ي Brows كليك كنيد . براي بازگشت به اشاره گر پيش فرض ، در كشوي بازشوي قسمت Scheme بر روي گزينه ي Windows default كليك نماييد .

- سربرگ Pointer options :

اين قسمت مربوط به زماني است كه شما جهت پيگيري شكل ظاهري ماوس دچار اشكال و ترديد مي گرديد ، مي توانيد با تعيين دنباله اي براي آيكون ماوس ، عمل رد يابي را ساده تر انجام دهيد . همچنين با استفاده از نوار لغزنده ي Select a pointer speed مي توانيد سرعت حركت ماوس را در صفحه كم يا زياد كنيد .

- سربرگ Hardware :

اين قسمت مربوط به ابزارهاي كنترلي ديگر شبيه جوي استيك ها و ... مي باشد كه جهت بازيهاي كامپيوتري كاربرد دارد .

Printers and faxes

براي دادن فرمان چاپ به سيستم ، بايستي پس از آنكه سيستم شما توانايي شناسايي Printer يا Fax را داشت آيكن مربوط به آن در اين پنجره نمايش داده شود . براي فعال كردن اين قسمت از پنجره ي Control panel بر روي گزينه ي Printers and faxes كليك كنيد . براي اضافه كردن Printers and faxes به منوي Start بر روي دكمه ي Start راست كليك نموده از منوي باز شده گزينه ي Properties را انتخاب كنيد . بر روي دكمه ي Customize رفته سپس به سربرگ Advanced برويد . در نهايت گزينه ي Printers and faxes را انتخاب و بر روي دكمه ي Ok كليك كنيد .

Font:

هنگاميكه مايل هستيد متني را به چاپ برسانيد گاهي لازم مي شود از چندين نوع مختلف فونت استفاده كنيد . ويندوز مجموعه ي كوچك اما كاملي از فونتها را در فولدري به نام Fonts در Control panel دارا مي باشد . پس از فعال كردن اين گزينه سه نوع آيكن مشاهده مي كنيد . فونتهاي True type داراي آيكن TT ، فونتهاي Open type داراي آيكن O و فونتهاي قديمي هم داراي آيكون A مي باشند . اگر بر روي هر كدام از اين فونتها دابل كليك كنيد حالتهاي مختلف از ريز تا درشت را از همان فونت به شما نشان مي دهد .

نكته :ويندوز قادر به نمايش 1000 فونت مي باشد اما براي بهبود سرعت سيستم بيش از 200 فونت نصب نكنيد . در صورتيكه نياز به نصب فونت جديدي پيش آمد از سربرگ File در پنجره ي Font ، بر روي گزينه ي Install new font كليك كرده كه كادر محاوره اي Add Fonts به نمايش در مي آيد .

در قسمت هاي Folders و Drivers ، درايو فولدري را كه فايل فونتهاي جديد در آن قرار دارد را انتخاب و اگر از روي شبكه فونت نصب مي كنيد بر روي دكمه ي Network كليك كنيد . سپس از قسمت List of fonts ، فونتهايي كه مي خواهيد نصب كنيد را انتخاب نماييد و سپس بر روي دكمه ي Ok كليك كنيد .

[آبجی]

User Accounts

براي تعيين و تعريف حقوق دسترسي به سيستم ، از طريق منوي Start ، گزينه ي Control panel و سپس User Accounts را انتخاب كنيد . ممكن است زماني پيش بيايد كه لازم باشد چندين كاربر از يك كامپيوتر استفاده كنند . شما مي توانيد حقوق دسترسي متفاوتي همراه با رمز عبور براي سيستم تعريف كنيد تا اطلاعات و نرم افزارها در امان بمانند. در حالت پيش فرض ويندوز داراي يك حق دسترسي با نام Administrator مي باشد . پس شما به عنوان سرپرست يا Admin كامپيوتر مي توانيد حق دسترسي افراد به سيستم را تعريف كنيد .

- گزينه ي Change an account جهت تغيير نام كاربرهاي موجود مي باشد پس از كليك بر روي اين گزينه ، نام كاربرها نمايش داده شده و امكان تغيير نيز در اختيار شما قرار داده مي شود .

- گزينه ي Create a new account جهت تعريف امكان دسترسي جديد است . مثلا شما مي خواهيد يك كاربر جديد با نام Ostadonline تعريف كنيد . بر روي اين گزينه كليك كرده نام مربوطه را وارد نماييد . سپس بر روي دكمه ي Next كليك كنيد . از شما سوال مي كند حق دسترسي جديد نقش سرپرست (admin) و يا حالت محدود يا زير گروه را داشته باشد . آنرا انتخاب كنيد و در نهايت بر روي گزينه ي Create Account كليك نماييد . هنگاميكه بر روي نام هر يك از كاربران كليك كنيد كادر محاوره اي باز مي شود كه شامل تنظيمات اصلي كاربران اعم از نام ، رمز عبور ، عكس و ... مي باشد . در ذيل به شرح قسمتهاي مختلف مي پردازيم :

1- Change my name : نام كاربري مورد نظر شما مي تواند هر نامي باشد . در اين قسمت شما مي توانيد اين نام را تغيير و يا اصلاح كنيد .

2- Change my password : اين قسمت مربوط به كلمه ي عبور هنگام وارد شدن به سيستم مي باشد . هر كدام از كاربران مي توانند رمز عبور خاص خود را داشته باشند .

3- Remove my password : جهت حذف رمز عبور اين قسمت استفاده مي شود .

4- Change my picture : تصويري است كه در سمت چپ نام كاربري و همچنين در صفحه ي ورود به سيستم در بالاي منوي Start ظاهر مي شود . ويندوز تصاويري پيش فرض ارائه مي دهد اما شما مي توانيد با استفاده از گزينه ي Brows for more picture تصوير دلخواه خود را درج كنيد .

5- Change my account type : نوع حالت دسترسي Admin ( سرگروه ) يا Limited ( مهمان ) توسط اين قسمت تعيين مي شود .

Internet Option و Network connection:

با استفاده از محيط ويندوز XP مي توانيد به شبكه ي جهاني اينترنت اتصال پيدا كنيد و يا يك Connection براي سيستم خود تعريف نماييد .

[آبجی]

اموزش کامل ورد که قبلا تو سایت گذاشتم میتونید از این لینک اون رو ببینید :


http://njavan.com/forum/showthread.php?t=31635

[آبجی]

قسمت 4 - آموزش Excel


دوره ی آموزشی Excel چهارمین مهارت از استاندارد ICDL می باشد . Excel یک نرم افزار صفحه گسترده (Spread Solution) است. از Excel برای محاسبات ریاضی ، آماری و نمودار کشی استفاده می شود .
برای مطالعه ی این دوره ی آموزشی نیاز است کاربران محترم آشنایی مقدماتی با محیط Windows داشته باشند . جهت نصب و اجرای نرم افزارهای Office که Excel نیز شامل آن می شود ، نیاز به سیستمی با مشخصات ذیل می باشد :

- حداقل سیستم مورد نیاز پنتیوم 233
- 16 مگابایت Ram
- حدود 600 مگا بایت فضای آزاد

[آبجی]

تعريف صفحه گسترده :

صفحه گسترده اين امکان را فراهم مي نمايد که داده ها را بصورت سطر و ستون وارد نمائيد .بعد از وارد کردن داده ها عملياتي نظير محاسبات ، مرتب سازي و فيلتر نمودن را روي آنها انجام داده، همچنين ميتوان اين داده ها را چاپ کرده و نمودار هايي بر اساس آنها ايجاد کرد.

انواع صفحه گسترده :

اولين صفحه گسترده VisiCalc در سال 1978 به بازار آمد. اين صفحه گسترده از نخستين "برنامه هاي کاربردي عالي " محسوب ميشد. لوتوس 123 در سال 1983 به بازار آمد و براي مدت طولاني بيشترين سهم بازار را به خود اختصاص داد. کواترو پرو و اکسل Excelدر سال 1987 به بازار معرفي شدند که هر دو تحت محيط گرافيکي Windows عمل ميکردند.

ورود به محيط Excel :

Excel جزء نرم افزار هاي گروه Office ميباشد . نرم افزار هاي Office نصبي است. پس به طور پيش فرض در منوي Program قرارميگيرند. براي ورود به محيط Excel مسير زير را طي ميكنيم :

Start/ Programs/ Microsoft Excel

آشنايي با محيط Excel

با اجراي Excel پنجره اي باز مي شود كه شامل اجزاء زير است:

1- نوار عنوان برنامه (Title Bar)

نواري است كه بالاترين پنجره محسوب مي شود . اين نوار شامل نام محيط (Microsoft Excel) و نام Book و دكمه هاي هدايت (Caption Button) كه شامل دكمه هاي مربوط به بست ، بزرگ نمايي و كوچك نمايي پنجره مي باشد است .

2- فهرست انتخابي اصلي يا نوار منو (Menu Bar)

منو به معني ليست انتخاب مي باشد و مي توانيم دستور مورد نظر را از منو انتخاب كرده، اجرا كنيم.

3- نوار ابزار (Tool Bar)

در زير نوار منو، نواري وحود دارد كه فرمانهاي موجود در منوها را به شكل يك ابزار در اختيار كاربر قرار مي دهد. بعضي از اين ابزارها ممكن است در منوها وجود نداشته باشد. به طور پيش فرض دو نوار ابزار Standard و Formatting فعال هستند.

4- نوار فرمول (Formula Bar)

از اين نوار براي ايجاد، ويرايش و نمايش فرمولها استفاده مي كنيم. اين نوار مختص محيط Excel مي باشد.

5- نوار انتخاب صفحه كاري (Sheet Bar) :

در قسمت پايين پنجره كار پوشه نواري وجود دارد كه مي توان Sheet مورد نياز براي كاركردن را انتخاب نمود. برروي اين نوار عناويني مثل Shett2 , Sheet1 و ... وجود دارندكه با Click كردن روي هر كدام، كاربرگ مورد نظر باز خواهد شد.

6- سطر وضعيت (Status Bar) :

در پائين ترين قسمت پنجره ، نواري به نام سطر وضعيت وجود دارد كه وضعيت جاري برنامه را نمايش مي دهد.


فعال كردن نوار ابزراها :

نوار ابزارها را مي توان از دو طريق فعال نمود.

1- از طريق منوي View ، گزينه Toolbar

2- بر روي يكي از نوار ابزارها Right Click كنيم.

فعال كردن نوار فرمول و سطر وضعيت:

براي فعال كردن سطر وضعيت و سطر فرمول (Formula Bar) بر روي منوي View ، Click كرده و در كنار گزينه هاي مربوط به آنها علامت تيك مي زنيم .

[آبجی]

اصطلاحات صفحه گسترده Excel

1- فايل صفحه گسترده يا كارپوشه يا Work Book يا Book :

به فايل ها در Excel كارپوشه اطلاق مي شود. فايل ها در Excel با پسوند XLS ذخيره مي شوند .

2- صفحه كاري با كاربرگ يا Work Sheet يا Sheet :

هر فايل Excel از چندين زيرصفحه تشكيل شده است كه به آنها كاربرگ گفته مي شود . در حقيقت Book مثل يك پوشه بوده و محل نگهداري چند صفحه با نام Sheet است. يعني اطلاعاتي كه ما وارد مي كنيم در Sheet ها وارد مي شود به طور پيش فرض هر Book شامل سه Sheet است كه به طور پيش فرض با اسامي Sheet1 ، Sheet2 و Sheet3 ناميده شده اند.

3- سطر يا Row :

هر Sheet از چندين رديف يا سطر تشكيل شده است كه معمولاً با شماره هاي 1 و 2 و ... مشخص مي شوند.

4- ستون يا Column :

هر Sheet از چندين ستون تشكيل شده است كه معمولاً با حروف الفباي A,B و ... مشخص مي شوند .

5- ستون يا Column :

محل برخورد يك سطر و ستون خاص در روي Sheet سبب ايجاد فضايي مي شود كه به آن سلول گفته مي شود . اين سلولها مي توانند شامل مقادير عددي، كاراكتري ، شيء و ... باشد.

6- نشاني يا آدرس سلول :

هر سلولي در Sheet با نام يا آدرس خاصي مشخص مي شود . براي نوستن آدرس هر سلول ابتدا حرف ستون و سپس شماره آن را مي نويسيم . مثلاً آدرس E5 با سلول ستون E در سطر پنجم اشاره مي كند .

رفتن سريع به يك آدرس:

براي رفتن سريع به آدرس سلول مورد نظر كافي است در اولين كادر خط فرمول (Name Box ) آدرس سلول را تايپ كرده و Enter كنيم.

اصطلاح :

- Namebox : كادري است در نوار فرمول براي ارجاع سريع به يك آدرس ، نامگذاري سلولها و يا يك محدوده ي خاص

- تايپ فارسي : به طور پيش فرض حروف در Excel ، لاتين تايپ مي شوند ، براي اينكه بتوانيم فارسي تايپ كنيم كافي است كليدهاي Alt+Shift سمت راست را همزمان فشار دهيم . با انجام اين كار آيكن Language در Task bar ، FA را نمايش مي دهد.

- فارسي كردن محيط : فارسي كردن محيط با تايپ فارسي متفاوت است . در حالت پيش فرض ستون عنوان سطرها ( 1، 2 ، 3 و ... ) در سمت چپ صفحه است و ستونها از سمت چپ شروع مي شوند . در حقيقت شروع Sheet از سمت چپ است كه اين نشان دهنده ي لاتين بودن محيط است . براي فارسي كردن آن كافي است بر روي آيكن (Sheet Right-to-left) در نوار ابزار Formatting كليك كنيم . با انجام اين كار عنوان سطرها به سمت راست منتقل شده و ستونها از سمت راست شروع مي شوند .

كلمات كليدي :

Work Book : كارپوشه

Work Sheet : كاربرگ

Cell : سلول

Row : سطر

Column : ستون

[آبجی]

كار در كارگاه 1

1- يک Book جديد باز کنيد.
2- اين Book را با نام Test1 ذخيره کنيد.
3- Book را ببنديد.
4- مجدداً آنرا باز کنيد.
5- يک کپي از آن با نام Test2 بر روي Desktop ذخيره کنيد.
6- از محيط خارج شويد.


وارد كردن Data در انواع داده ها و عملگرها

براي اينكه داده اي را در سلولي وارد كنيم ابتدا بايد روي آن سلول كليك كرده و سپس داده مورد نظر را تايپ كنيم ، يادتان باشد كه هنوز اين دادة وارد شده پذيرفته نشده است براي پذيرفته شدن اين داده پس از تايپ آن يكي از اعمال زير را انجام مي دهيم :

1- Enter : داده پذيرفته شده و سلول جاري به طور پيش فرض سلول زيرين مي شود .

2- Tab: داده پذيرفته شده و سلول جاري سلول بعدي مي شود.

نكته :
سلول بعدي در زماني كه محيط فارسي باشد سمت راست و زماني كه محيط انگليسي باشد سلول سمت چپ مي شود.

Arrow key : داده پذيرفته شده و سلول با توجه به جهت دكمه فشرده شده يكي از سلولهاي اطراف مي شود .


داده ها در Excel :

داده ها در محيط Excel مي توانند اعداد، حروف، تاريخ، زمان و يادداشت باشند كه در زير به شرح تك تك آنها مي پردازيم:

(توجه داشته باشيد كه با فرمت اطلاعات در آينده بيشتر آشنا مي شويد و اين قسمت فقط براي آشنايي با انواع اطلاعات مي باشد. )

انواع داده ها :

1- اطلاعات عددي

كاركردن با اعداد :

Excel تمام اعداد را يكسان فرض مي كند. بنابراين دقت زيادي در نمايش اعداد به صورت مبلغ ، تاريخ و كميت يا هر شكل ديگري از اعداد ندارد. در Excel اعداد را به دو روش مي توان وارد نمود:

1- با استفاده از كليدهاي عددي موجود در بالاي حروف

2- با استفاده از كليدهاي موجود در سمت راست صفحه كليد ( در صورتي كه اعداد اين قسمت كار مي كنند كه كليد Num Lock روشن باشد.)

علاوه بر ارقام 0 تا 9 نمادهاي خاص + و - و ، و . و $ و % و E و e را وارد نمود. كه در آينده با مفهوم هر يك از اين علائم بيشتر آشنا شويم.


عكس العمل Excel نسبت به عدد تايپ شده :

1- اگر طول عدد از سلول كوچكتر باشد تغييري در سلول داده نمي شود.

2- اگر طول عدد به اندازه چند كاراكتر بزرگتر از سلول باشد اندازه سلول بزرگ شده تا عدد در آن بگنجد.

3- اگر طول اعداد براي خانه مورد نظر بزرگ باشد ظاهراً عدد سلولهاي بعدي را اشغال مي كند ولي بعد از Enter كردن يكي از اتفاقات زير روي مي دهد :

الف – اعداد در نماد علمي نمايش داده مي شوند.

ب- عدد گرد مي شود .

ج- سلول با علامت # پر مي شود. اين حالت زماني اتفاق مي افتد كه فرمت سلول General نباشد.

[آبجی]

تبديل داده عددي به متني :

اگر اعدادي كه رقم اول آنها صفر است مثل (01234) تايپ كنيم Excel ، صفر را حذف مي كند زيرا صفر قبل از عدد معني ندارد و يا اگر عدد مثبت را به همراه آن تايپ كنيم (مثل 23 +) ، Excel ، + آن را حذف مي كند. همچنين اگر 2/6 را تايپ كنيم سلول 6 مارس را نمايش نمي دهد يعني آن را تبديل به فرمت تاريخ مي كند براي رفع اين مشكلات بايد عدد را تبديل به متن كنيم براي اين كار مي توانيم يكي از علائم زير را قبل از عدد بنويسيم :

' (آپستروف) : اين علامت باعث مي شود عدد به همان صورت و با تراز چپ نوشته شود.

" : اين علامت باعث مي شود عدد به همان صورت و با تراز راست نوشته شود .

^ : اين علامت باعث مي شود عدد به همان صورت و با تراز وسط نوشته شود.

= : اين علامت باعث مي شود سلول با عدد تايپ شده پر شود.

1- داده هاي متني : مي توانيم هر نوع داده متني را در سلولهاي Excel وارد كنيم.

2- داده هاي نوع تاريخ : مي توانيم بدون تنظيم خاصي داده هاي نوع تاريخ در سلولهاي Excel وارد كنيم ، كافي است در سلول تاريخي با فرمت yy/mm/dd يا yy-mm-dd وارد كنيم ، در آينده با قالب بندي هاي تاريخ آشنا مي شويم . با انجام اين كار (-) تبديل به (/) شده و سال به صورت چهار رقمي (19yy) نمايش داده مي شود .

3- داده هاي نوع زماني : مي توانيم بدون تنظيم خاصي داده هاي نوع زمان در سلولهاي Excel وارد كنيم ، كافي است در سلول تاريخي با فرمت hh:mm:ss وارد كنيم ، در آينده با قالب بندي هاي زمان آشنا مي شويم.

2- اطلاعات متني :

ميتوانيم در سلولهاي Excel هر متن دلخواهي را چه به فارسي و چه انگليسي تايپ كنيم.

توانايي Excel براي در نظر گرفتن اعداد مثل متن :

اگر عددي مثل 2/6 را وارد کنيم ، پس از Enter کردن ، Excel، 6 مارس را نمايش ميدهد. يعني اين اعداد را به تاريخ در نظر ميگيرد. براي اينکه اين اعداد با همين قالب نوشته شد قبل از آن علامت (') آپستروف قرار ميدهيم. يعني بنويسيم ( '6/2 )

3- اطلاعات از نوع تاريخ :

اگر در سلول Excel يك تاريخ به فرم dd-mm-yy يا dd/mm/yy وارد كنيم به طور اتوماتيك قالب سلول تبديل به قالب تاريخ شده و خط فاصله ها تبديل به ( / ) شده و سال در چهار رقم نمايش داده ميشود.

4- اطلاعات از نوع زمان :

ميتوانيم در سلول Excel يك زمان را با فرمت H:M:S وارد كنيم كه قالب سلول به طور اتوماتيك زمان ميشود.

5- اطلاعات از نوع يادداشت :

اين نوع اطلاعات توضيحات يا يادداشتهايي هستند كه بر روي سلول ظاهر شده و در مورد آن توضيح ميدهند. در مباحث بعدی با نحوه ايجاد توضيحات آشنا ميشويم.

[آبجی]

فرمول نويسي در Excel

عملگرها در Excel :

1- عملگرهاي محاسباتي : از عملگرهاي رياضي + (براي جمع) ، - (براي تفريق) ، * (براي ضرب) و / (براي تقسيم)، ^(براي توان) و % (براي درصد) در Excel استفاده كنيم.


ايجاد يك فرمول رياضي

براي ايجاد يك فرمول رياضي به يكي از روشهاي زير عمل مي كنيم.

روش اول : در سلولي كه مي خواهيم نتيجه نوشته شود يا در خط فرمول علامت = را تايپ كرده ، سپس آدرس عملوند اول را تايپ كرده عملگر را مي نويسيم و بعد آدرس عملوند دوم و بهمين ترتيب ادامه مي دهيم .

روش دوم : در سلولي كه مي خواهيم نتيجه نوشته شود علامت = را تايپ كرده ، سپس بر روي سلولي كه حاوي اولين عملوند است كليك كرده ، سپس عملگرد را تايپ كرده و بعد بر روي سلول حاوي در بين عملوند كليك مي كنيم و به همين ترتيب ادامه مي دهيم .


* تقدم عملگرهاي رياضي :

اگر در يك فرمول چندين عملگر رياضي داشه باشيم ، اين عملگرها داراي تقدم هستند كه عبارتند از :

()

^

%

*و/

+و-

مي بينيم كه * و / در يك خط نوشته شده اند زيرا اين دو داراي تقدم يكسان هستند و اگر در فرمولي هر دو عملگر بودند از سمت چپ اولين عملگر انجام مي شود .

2- عملگر متني : براي عبارتهاي متني مي توانيم از عملگر & (الحاق) استفاده كنيد. با قرار دادن اين عملگر بين دو متن آن دو را به هم پيوند مي دهيد.

3- عملگر آدرس : براي بيان محدوه اي از آدرس مي توانيم از عملگر : استفاده كنيم. كافي است آدرس ابتداي محدوده را نوشته، سپس عملگر آدرس را تايپ كنيم و بعد آدرس انتهاي محدوده .

[آبجی]

كار در كارگاه 2

1- عدد 12345 را وارد کنيد.
2- آيا پس از Enter کردن تغييري در اين عدد حاصل ميشود.
3- عدد 12345678901 را وارد كنيد.
4- پس از enter كردن چه اتفاقي ميافتد؟
5- عدد 1000000000000000 را وارد کنيد.
6- پس از Enter کردن چه تغييري در عدد حاصل ميشود.
7- عدد 30000000000000000000 را وارد کنيد.
8- پس از Enter کردن چه تغييري در عدد حاصل ميشود.
9- عدد 1111222233334444555512341234 را وارد کنيد.
10- پس از Enter کردن چه تغييري در عدد حاصل ميشود.
11- عدد 123456789123456789 را وارد کنيد.
12- پس از Enter کردن چه تغييري در عدد حاصل ميشود.
13- عدد 3 را در خانه A1 و عدد 5 را در خانه A2 بنويسيد.
14- در خانه A6 فرمولي بنويسيد که حاصل جمع اين دو عدد را حساب کند. ( به روشهاي مختلف)
15- عدد 3 را در خانه A4 وارد کنيد.
16- عدد 4 را در خانه B3 وارد کنيد.
17- عدد 2 را در خانه C10 وارد کنيد.
18- فرمولي در سلول D1 بنويسيد كه حاصل جمع 3 و 4 و 2 را بدست آورده و نتيجه را در 5 ضرب کرده و به توان 2 برساند.
19- حاصل عبارت زير را حدس زده و سپس نتيجه را در خانه E1 محاسبه کنيد.
A4*(A4-C10)+B3*3%
20- کلمه Hello را در خانه A1 تايپ کنيد.
21- کلمه My را در خانه A3 تايپ کنيد.
22- کلمه Friend را در خانه A5 تايپ کنيد.
23- فرمولي بنويسيد که در خانه A7 جمله Hello My Friend نوشته شود.
24- ميبينيد که بين کلمات فاصله نيفتاده . براي ايجاد فاصله از ويرايش سلول استفاده کرده و بعد از کلمات فاصله بيندازيد.

[آبجی]

مديريت كارپوشه - Book

ايجاد يك Book جديد :

براي ايجاد يك فايل جديد يا يك Bookجديد به يكي از روشهاي زير عمل مي كنيم .

روش اول : كليك بر روي آيكون New

روش دوم: Ctrl + N (يك Book خالي ) Blank Work Book - Task Pam ظاهر مي شود - New - File


بستن يك Book باز :

روش اول : كليك بر روي آيكون Close موجود در انتهاي نوار منو

روش دوم : File - Close

ممكن است با بستن يك فايل ظاهر شود كه مي پرسد مي خواهيد فايل را ذخيره كنيد يا نه اگر No را بزنيد فايل را دخيره نمي كند . آن را مي بندد. اگر Yes را بزنيم فايل را ذخيره مي كند و آن را مي بندد كه در درسهاي بعد با ذخيره كردن فايل آشنا مي شويم .


خروج از محيط Excel :

1- كليك بر روي آيكون Close موجود ردر نوار عنوان

2- File - Exit

3- Alt+f4

[آبجی]

ذخيره كردن Book ايجاد شده

1- به يكي از سه روش زير Save را انتخاب مي كنيم :

الف) Icon Save

ب) File - Save

ج) Ctrl+ S

2- پنجره اي باز شده كه شامل قسمتهاي زير است :

الف ) در سمت چپ صفحه تابلوي ديده مي شود كه براي دسترسي سريع به قستهاي اصلي Win ، مثل My Computer , My Document, Desktop است. كافي است بر روي گزينه مورد نظر كليك كرده تا در صفحه سفيد رنگ مقابل محتويات آن پوشه را ببينيم .

ب) Save in : در اين قسمت مسير ذخيره مكردن فايل را مشخص مي كنيم ، به طور پيش فرض فايلها در My Document ذخيره مي شوند .

ج) File Name : نام فايل را تايپ مي كنيم . به طور پيش فرض فايلها با اسامي Book1 ، Book2 و ... ذخيره مي شوند .

د) Create New Folder : ممكن است بخواهيم فايل ها را در پوشه جديدي قرار دهيم براي اين كار ابتدا يا Save in مسير مورد نظر را انتخاب كرده سپس برروي اين آيكون كليك مي كنيم . پنجره اي باز مي شود و نام پوشه را مي خواهد . نام پوشه را تايپ كرده و Ok مي كنيم . پس از انجام تنظيمات بالا بر روي دكمه Save پنجره كليك مي كنيم .


ذخيره كردن Book ذخيره شده با نام ديگر :

در منوي File علاوه بر Save گزينه save as هم وجود دارد. تفاوت اين دو گزينه چيست ؟

براي بار اول ذخيره سازي يك Book اين در هيچ تفاوتي با هم ندارند. بر روي هر كدام كه كليك كنيم پنجره Save as باز مي شود. ولي براي دفعات بعد (بعد از اينكه Book را ذخيره كرديم) اگر Save را انتخاب كنيم، ديگر پنجره اي باز نمي شود، و تغييرات بر روي فايل با همان نامي كه انتخاب كرده ايم ذخيره مي شود ولي اگر Save as را انتخاب كنيم مجدداً پنجره Save as باز شده و مي توانيم فايل را با نام ديگر يا در مسير ديگر يا با نام ديگر و در مسير ديگر ذخيره كنيم.

تذكر : وقتي فايلي را با نامي ذخيره مي كنيم اين فايل در نوار عنوان ظاهر مي شود.

ذخيره كردن Book روي ديسكت:

براي ذخيره كردن يك فايل بر روي ديكست بايد در پنجره Save as ، در قسمت Save in ، :3.5 floppy A را انتخاب كنيم .



ذخيره كردن Book با فرمت مناسب براي صفحات وب :

اگر بخواهيم فايل Excel را با فرمتي ذخيره كنيم كه مانند يك صفحه وب باشد و بتوان آن را در Browser ديد، كافي است مراحل زير را انجام دهيم:

1- انتخاب منوي File

2- انتخاب گزينه as a web page save

نكته :

در اين حالت فايل با پسوند .htm ذخيره مي شود .

[آبجی]

بازسازي Recovery Document

اگر Excel با مشكلي مواجه شود، در صدد ذخيره كردن كارپوشه هاي باز در هنگام برخورد با مشكل بر مي آيد در اين حالت اگر دوباره اكسل را شروع كنيم پنجره Document Recovery باز شده و كليه كارپوشه هايي كه باز بوده اند را نمايش مي دهد. كافي است بر روي كارپوشه مورد نظر كليك كرده تا باز شود. در مقابل نام كار پوشه دو عبارت ممكن است ديده شود :

1- [Recover] : اگر اين عبارت نشان داده شده باشد به اين معناست كه Excel موفق به ذخيره كردن فايل شده است .

2- [original] اگر اين عبارت نشان داده شده باشد به اين معناست كه اين فايل ، فايل با آخرين نسخه ذخيره شده است. و Excel در هنگام بروز مشكل آن را ذخيره نكرده است زيرا يا بعد از آخرين ذخيره ، تغييري نكرده است و يا تغييرات انجام شده ولي نتوانسته ذخيره كند.

تذكر : ممكن است با هر دو عنوان فايل ديده شود مي توانيم حالت Recovery را باز كرده و با فايل اصلي مقايسه كنيم و سپس ذخيره كنيم .

[آبجی]

باز كردن صفحه ذخيره شده

مي خواهيم فايلي را كه قبلا ذخيره كرده ايم دوباره بياوريم براي اين كار :

1- پنجره Open را به يكي ار روشهاي زير باز مي كنيم :

الف : Icon Open

ب: File - Open

ج: Ctrl + o


2- پنجره اي باز مي شود كه پنجره Openبوده و مشابه پنجره save بوده و شامل قسمتهاي زير است:

الف : Look in در اين قسمت مسيري كه فايل را در آن ذخيره كرده ايم انتخاب مي كنيم .

ب: Icon View : كليك بر روي اين Icon منويي ظاهر مي شود كه حالتهاي مختلف نمايش فايلها و پوشه هاي موجود در مسير انتخاب شده را نمايش مي دهد و شامل حالت هاي زير است :

1- Thumbnails : اين حالت مناسب فايلهاي تصويري بوده و تصوير را نمايش مي دهد .

2- Tiles : پوشه ها و فايلهاي موجود را به صورت كاشي وار در دو ستون نمايش مي دهد .

3- Icons : پوشه ها و فايلهاي موجود را در 6 ستون نمايش مي دهد.

4- List : پوشه ها و فايلهاي موجود را در 15 سطر نمايش مي دهد .

5- Details : پوشه ها و فايلهاي موجود را با جزئياتشان نمايش مي دهد . در حالتهاي قبل فقط نام فايلها نمايش داده مي شود ولي در اين حالت علاوه بر نام فايل ، سايز آن ، نوع و تاريخ ويرايش آن نمايش داده مي شود .

6- Properties : با انتخاب اين گزينه پنجره ي Open به دو تابلو تقسيم شده در تابلو سمت چپ نام فايل و پوشه ها و در تابلو سمت راست خصوصيات فايل مثل شخص ايجاد كننده آن ، تاريخ تغييرات ، نام كمپاني و ... نمايش داده مي شود .

7- Preview : پيش نمايش از فايل ، نمايش داده مي شود .

نكته :
براي بعضي از فايلها با انتخاب اين گزينه در تابلو سمت راست پيام Preview not available نمايش داده مي شود . براي رفع اين مشكل بايد بر روي فايل باز عمليات زير را انجام دهيم :

File – Properties – انتخاب Tab: Summary – Save preview picture – ok

پس از انجام عمليات بالا ، مجددا برروي آيكن Save ، كليك كنيد .

تذكر : در صورتي كه بخواهيم هر روز از كار پوشه اي استفاده كنيم و بخواهيم به طور خودكار با باز كردن Excel اين كار پوشه باز شود و كافي است آن را در پوشه XL start قرار دهيم. اين پوشه در هنگام نصب Excel ساخته مي شود و مسير آن يكي از دو مسير زير است .

C:/document and setting\ئي كه در آن هستيم User \application data \ يا

Microsoft \excel\ XL start

C:\program file\ Microsoft office\office ll \ XL Start

[آبجی]

كار در كارگاه 3

1- يك Book جديد باز كنيد .

2- اين فايل را بنديد .

3- از محيط Excel خارج شويد .

4- وارد محيط Excel شويد .

5- در سلول A5 ، عدد 5 را بنويسيد.

6- اين فايل را با نام T1 در درايو E در پوشه جديدي با نام Test ذخيره كنيد .

7- در سلول A10 عدد 20 را بنويسيد .

8- فايل را ذخيره كنيد .

9- در سلول A15عدد 30 را بنويسيد.

10- فايل را با تغييرات جديد در درايو D با نام T2 ذخيره كنيد .

11- فايل Test را باز كنيد .

12- كليه فايلهاي باز را بنديد .

[آبجی]

كار با سلولها

ويرايش سلول :

اگر بر روي سلولي كه مطلبي در آن تايپ شده كليك كنيم و بخواهيم قسمتي از آن را ويرايش كنيم كليد متني سلول پاك مي شود و براي رفع اين مشكل به يكي از روشهاي زير عمل مي كنيم :

روش اول : بر روي سلول كليك كرده و سپس در نوار فرمول كليك كرده ويرايش را انجام مي دهيم .

روش دوم : بر روي سلول Double كليك كرده و ويرايش را انجام مي دهيم.

ويرايش صفحات كاري :

انتخاب يك يا چند خانه :

1- توسط صفحه كليد :

- براي انتخاب يك خانه كافي است با مكان نما بر روي آن برويم .

- براي انتخاب تعدادي خانه مجاور كافي است ئكمه Shift را پايين نگه داشته و با مكان نما بر روي آن حركت كنيم .

- براي انتخاب سطر جاري كافي است كليدهاي shift + spacebar را بفشاريم .

- براي انتخاب ستون جاري كافي است كليدهاي Ctrl + Spacebar را بزنيم .

براي انتخاب كاربرگ جاري كافي است كليدهاي Ctrl + shift + spacebar را بزنيم و يا Ctrl + A را مي زنيم .

2- توسط ماوس :

- براي انتخاب يك خانه كافي است با ماوس بر روي آن كليك كنيم .

انتخاب يك يا چند خانه :

1- توسط صفحه كليد :

- براي انتخاب يك خانه كافي است يا جهت نما (Arrow Key ) بر روي آن برويم .

- براي انتخاب تعدادي خانه مجاور كافي است دكمه Shift را پايين نگه داشته و با كليدهاي جهت نما بر روي آن حركت كنيم .

- براي انتخاب سطر جاري كافي است كليدهاي Shift + Spacebar را بفشاريم .

- براي انتخاب يك ستون كافي است كليدهاي Ctrl + Spacebar را بزنيم .

- براي انتخاب كاربرگ جاري كافي است كليدهاي Ctrl + Shift + Spacebar را بزنيم.

2- توسط ماوس

- براي انتخاب يك خانه كافي است با ماوس بر روي آن كليك كنيم .

- براي انتخاب تعدادي خانه مجاور كافي است دكمه سمت چپ ماوس را پايين نگه داشته و روي خانه ها Drag كنيم .

- براي انتخاب يك سطر كافي است روي شماره سطر كليك كنيم .

- براي انتخاب يك ستون كافي است روي حرف ستون كليك كنيم .

- براي انتخاب يك كاربرگ كافي است بر روي سلول * كليك كنيم .

نكته :

براي انتخاب تعدادي خانه غير مجاور با ماوس به تنهايي يا صفحه كليد به تنهايي نمي توان انتخاب را انجام داد و بايد از ماوس و صفحه كليد، هر دو استفاده كنيم . براي اين كار كافي است كليد Ctrl را پايين نگه داشته و روي خانه هاي مورد نظر كليك كنيم .

دستور برگشت :

مي توانيم عمل انجام شده را برگردانيم . فرض كنيد در سلول A1 عدد 10 را مي نويسيم و سپس آن را پاك مي كنيم . اگر در اين زمان از دستور Undo استفاده كنيم. عدد 10 بر مي گردد. براي استفاده از Undo به يكي از روشهاي زير عمل مي كنيم .

روش اول :

1- انتخاب منوي Edit

2- انتخاب Undo

روش دوم :

فشردن همزمان كليدهاي Ctrl + Z

روش سوم :

استفاده از آيكون Undo در نوار ابزار Standard

دستور Redo :

با اين دستور مي توانيم عمل Undo را برگردانيم . براي اجراي اين دستور به يكي ار روشهاي زير عمل مي كنيم :

روش اول :

1- منوي Edit

2- انتخاب Redo

روش دوم :

فشردن همزمان كليدهاي Ctrl + Y

روش سوم :

استفاده ار آيكون Redo در نوار ابزار Standard

[آبجی]

کپی ، نسخه برداري و انتقال سلولها


نسخه برداري از سلولها :

1- موضوعات مورد نظر را انتخاب مي كنيم .

2- به يكي از روشهاي زير Copy را انتخاب مي كنيم

الف – استفاده ار آيكون كپي

ب- انتخاب منوي Edit ، گزينه Copy

ج – راست كليك بر روي موضوع و انتخاب گزينه Copy

د- فشردن همزان كليدهاي Ctrl + C

3- كليك بر روي مكاني كه مي خواهيم اطلاعات اضافه شوند.

4- با يكي از روشهاي زير Paste را انتخاب مي كنيم :

الف- استفاده از آيكون Paste

ب- انتخاب منوي Edit ، گزينه Paste

ج- راست كليك بر روي موضوع و انتخاب گزينه Paste

د- فشردن همزمان كليدهاي Ctrl + V

انتقال سلولها :

عمل انتقال مشابه عمل كپي است با اين تفاوت كه در انتقال، اطلاعات از مبدا به مقصد منتقل شده و ديگر مبدا اطلاعات وجود ندارند ولي در Copy يك نسخه از اطلاعات مبدا به مقصد منتقل مي شود . بنابراين هم در مبدا و هم در مقصد اطلاعات را داريم.

1-انتخاب موضوعات مورد نظر

2- به يكي از روشهاي زير Cut را انتخاب مي كنيم :

الف – استفاده از آيكون Cut

ب- انتخاب منوي Edit ‌، گزينه Cut

ج- راست كليك بر روي موضوع مورد نظر و انتخاب گزينه Cut

د- فشردن همزمان كليدهاي Ctrl + X

3- كليك بر روي محل انتقال موضوعات

4- به يكي از روشهاي گفته شده در حالت قبل گزينه Paste را انتخاب مي كنيم .

تذكر : وقتي كه Copy يا Cut را انتخاب مي كنيم، كادر چشمك زن به دور سلولهاي انتخابي ديده مي شود تا زماني كه اين كادر وجود واشته باشد ، Paste امكان پذير است. و زماني كه اين كادر چشمك زن از بين رفت عمل Paste انجام نمي شود . (تفاوت Excel با Word ) زماني اين كادر چشمك زن از بين مي رود كه ما عمل ديگير انجام دهيم .

اگر بخواهيم اطلاعاتي Copy يا Cut شده را داشته باشيم و دوباره از آنها استفاده كنيم ، مراحل زير را انجام مي دهيم .

1- انتخاب منوي Edit

2- انتخاب Office clipboard

3- در Task Pan منوي Clipboard ظاهر مي شود و ما مي توانيم در يك لحظه 24 مورد را در Clipboard نگه داريم و از آن استفاده كنيم .

4- موردي را كه مي خواهيم Paste كنيم انتخاب مي كنيم (در پنجره Clip Board)

5- در محل مورد نظر روي Sheet كليك مي كنيم . 6- Paste مي كنيم .

اگر بخواهيم همه موضوعات موجود در Clip board يك باره Paste شود كافي است در برنامه Clipboard روي Paste Cell ، كليك كنيم .

تذكر : اگر بر روي يك موضوع دوبار Ctrl+c را پشت سر هم بفشاريم . پنجره Clipboard باز مي شود .

[آبجی]

حذف سلول

پاك كردن سلول و حذف سلول :

در Excel دو مفهوم براي حذف داريم ، يكي حذف محتويات يا به اصطلاح درست تر پاك كردن محتويات سلول و يكي حذف سلول ، در پاك كردن محتويات فقط محتويات سلول پاك شده و خود سلول برجاي ماند ولي در حذف سلول در حقيقت تكه انتخاب شده به طور كامل حذف مي شود. در اين حالت خود سلول و محتويات آن از بين مي روند حال به توضيح اين در مورد مي پردازيم .

پاك كردن محتويات خانه ها :



روش اول :

1- خانه هاي مورد نظر را انتخاب مي كنيم .

2- از منوي Edit ، گزينه Clear را انتخاب مي كنيم .

3- زير منويي باز مي شود كه از آن Content را انتخاب مي كنيم .


روش دوم :

1- سلول را انتخاب كرده

2- دكمه del صفحه كليد را مي زنيم .

روش سوم :

1- بر روي سلول كليك راست كرده

2- Clear Content را انتخاب مي كنيم .

حذف سلول :

1- انتخاب سلول هاي مورد نظر

2- انتخاب Delete به يكي از روشهاي زير :

الف – Edit - delete

ب – R.C - delete

3- بايد دقت داشته باشيم در اين مرحله سلول ها حذف مي شوند و در نتيجه به جاي آنها حفره ايجاد مي شود كه بايد سلولهاي اطراف جايگزين اين فضاي خالي شوند. پس براي پر كردن فضاي خالي در اين مرحله متوني ظاهر شده كه شامل گزينه هاي زير است.

الف – Shift Cell Left :

باعث انتقال خانه سمت راست خانه پاك شده به جاي آن مي شود .

ب- Shift Cells Up :

خانه زيرين خانه پاك شده را بجاي آن منتقل مي كند .

ج- Entire Row :

سطر زيرين خانه پاك شده را به جاي سطري كه خانه پاك شده در آن قرار دارد منتقل مي كند.

د- Entire Column :

ستون سمت راست خانه پاك شده را به جاي ستوني كه خانه پاك شده در آن قرار دارد منتقل مي كند .

نكته :

اگر محيط فارسي بجاي ستون سمت راست ، ستون سمت چپ جايگزين مي شود .

[آبجی]

ويرايش سطر و ستون


اضافه كردن سطر :

روش اول :

1- بر روي سطري كه مي خواهيم سطر جديد قبل از آن اضافه شود ، كليك مي كنيم .

2- منوي Insert را انتخاب مي كنيم .

3- گزينه Row را انتخاب مي كنيم .

روش دوم:

1- بر روي سطري كه مي خواهيم سطر جدي قبل از آن اضافه شود كليك راست مي كنيم .

2- از منوي باز شده Insert را انتخاب مي كنيم .

نكته :

سطرهاي زيرين به پايين رانده مي شوند .

اضافه كردن ستون :

روش اول:

1- بر روي ستوني كه مي خواهيم ستون جديد قبل از آن اضافه شود ، كليك مي كنيم .

2- منوي Insert را انتخاب مي كنيم .

3- گزينه Column را انتخاب مي كنيم .

روش دوم :

1- بر روي ستوني كه مي خواهيم ستون جديد قبل از آن اضافه شود راست كليك مي كنيم .

2- گزينه Insert را انتخاب مي كنيم .

نكته : ستون قبلي به جلو رانده مي شود.

اصطلاح : از Insert Row براي اضافه كردن سطر و از Insert Column براي اضافه كردن ستون استفاده مي شود .

[آبجی]

تغيير ارتفاع سطر:

براي تغيير ارتفاع سطر به دو روش مي توان عمل كرد :

روش اول:

كافي است به مرز بين سطر بعدي رفته تا مكان نما به صورت يك فلش دو سر درآيد . سپس مرز سطر را به محل مورد نظر Drag مي كنيم . در حين Drag كادر كوچكي ظاهر مي شود كه اندازه سطر را نشان مي دهد .

روش دوم:

در اين روش ارتفاع به اندازه دقيق تنظيم مي شود . براي اين كار مراحل زير را انجام مي دهيم :

1- انتخاب منوي Format

2- انتخاب زير منوي Row

3- انتخاب گزينه Height

4- در كادر باز شده اندازه دلخواه را وارد مي كنيم .


نكته : به طور پيش فرض ارتفاع سطر 12.75 مي باشد .

تغيير پهناي ستون :

براي تغيير پهناي ستون به يكي از دو روش زير عمل مي كنيم :

روش اول :

كافي است به مرز بين ستون مورد نظر و ستون بعدي رفته تا مكان نما به صورت فلش دو سر درآيد سپس مرز ستون را در جهت مورد نظر Drag مي كنيم .

روش دوم:

در اين روش پهنا را به صورت دقيق تنظيم مي كنيم . براي اين كار مراحل زير را طي مي كنيم :

1- انتخاب متوي Format

2- انتخاب زير منوي Column

3- انتخاب گزينه Width

4- در كادر باز شده مقدار دلخواه را وارد مي كنيم .


نكته :

به طور پيش فرض پهناي ستون 8.43 مي باشد .

تغيير پهناي استاندارد ستون :

مي دانيم كه پهناي استاندارد ستونها 8.43 مي باشد اگر بخواهيم اين پهناي استاندارد را كم يا زياد كنيم به ترتيب زير عمل مي كنيم :

(فقط به ياد داشته باشيد اين تغيير بر روي ستونهايي اعمال مي شود كه پهناي آنها را تغيير نداده باشيم .)

1- انتخاب منوي Format

2- انتخاب زير منوي Column

3- انتخاب گزينه standard Width

4- در كادر باز شده پهناي ستون را وارد مي كنيم .

[آبجی]

مخفي كردن ستون يا سطر:

مي توانيم يك سطر يا ستون را مخفي كنيم تا محتويات آن و كلا خود سطر مشخص نباشد. براي اين كار مراحل زير را طي مي كنيم :

1- انتخاب منوي Format

2- انتخاب زير منوي Row (براي سطر) يا Column (براي ستون)

3- انتخاب گزينه Hide

نمايان ساختن سطر يا ستون مخفي شده :

اگر بخواهيم سطر يا ستون مخفي شده را از حالت مخفي خارج كنيم مراحل زير را انجام مي دهيم :

1- انتخاب سطر (ستون) قبل و بعد از سطر (ستون) مخفي شده

2- انتخاب منوي Format

3- انتخاب زير منوي Row (براي سطر) يا Column (براي ستون)

4- انتخاب گزينه Unhide
..

تغيير اندازه عرض ستون به اندازه اطلاعات داخل آن :

ممكن است اطلاعاتي كه در سلول تايپ مي كنيم از عرض سلول بيشتر باشد و در هنگام تايپ ظاهرا سلول بعدي را مي كيرد . براي رفع اين مشكل مراحل زير را اانجام مي دهيم .

1- كليك بر روي سلولي كه مي خواهيم عرض ستون به اندازه اطلاعات داخل آن شود.

2- Format

3- Column

4- Auto fit selection

[آبجی]

قالب بندي سلولها :

در Excel اين توانايي را داريم كه قالب بندي يا فرمت يك سلول را تغيير داده و فرمت آن سلول را مثلاً تاريخ يا درصد يا زمان يا متن و يا ... كنيم . همچنين مي توانيم دور سلول كادر بيندازيم يا رنگ زمينه آن را عوض كنيم . براي قالب بندي خانه ها در Excel مراحل زير را طي مي كنيم .

روش اول :

1- انتخاب متوي Format

2- انتخاب گزينه Cell

روش دوم:

1- انتخاب سلولهاي مورد نظر

2- راست كليك روي سلولهاي انتخابي

3- انتخاب گزينه format cells

با اجراي يكي از دو روش بالا پنجره اي باز مي شود كه داراي tab هاي زير است :

الف – Number :

توسط اين tab مي توانيم اطلاعات ورودي را تعيين كنيم . اين Tab شامل گزينه هاي زير مي باشد :

- Sample : هر فرمتي را كه انتخاب كنيم ، بر روي محتواي سلول انتخابي نمايش مي دهد . ( حالت پيش نمايش را دارد)

- Category : در اين قسمت نوع داده را مشخص مي كنيم كه شامل انواع زير مي باشد :

1- Genera: اين گزينه عددها را به صورت رشته اي از رقمهاي متوالي و بدون هرگونه قالب بندي نشان مي دهد. و اگر عددي در سلول جا نشود آن را به صورت نمايي نشان مي دهد .

2- Number : مقادير را بصورت رشته اي از رقمهاي متوالي نشان مي دهد . در اين حالت اگر عدد در سلول نگنجد سلول بزرگترمي شود . همچنين در اين قسمت مي توانيم تنظيمات زير را انجام دهيم :

- Decimal Places : در اين قسمت مي توانيم تعداد ارقام بعد از اعشار را تعيين كنيم . (به طور پيش فرض تا 2 رقم اعشار نمايش مي دهد)

- Negative Number : در اين حالت مي توانيم مشخص كنيم كه عدد منفي به همان صورت نشان داده شود يا به رنگ قرمز يا سياه با علامت منفي نشان داده شود . يا به رنگ قرمز بدون علامت منفي نشان داده شود . (توجه داشته باشيد كه اين گزينه فقط روي اعداد منفي عمل مي كند)

- Use 1000 separator : اگر در كنار اين گزينه تيك بگذاريم اعداد را سه رقم ، سه رقم از سمت راست جدا كرده و علامت (،) مي گذارد.

3- Currency : مقادير را همراه با سمبل پول رايج نشان مي دهد. در اين حالت مي توان تنظيمات زير را انجام داد :

- Symbol : نوع واحد پول را مشخص مي كنيد . در اين قسمت واحد پول كشورهاي مختلف نمايش داده شده و مي توانيم واحد دلخواه خود را انتخاب كنيم .

- Negative Number : اعداد منفي چطور نمايش داده شوند .

Accounting: مقادير صفر به صورت خط تيره (-) نمايش داده مي شوند .

در Currency قالب بندي اعداد منفي را داريم

4- Accounting : مانند حالت Currency است . اين قالب بندي حسابداري مي باشد و تفاوتهايي با حالت Currency دارد كه عبارتند از :

* در حالت Accounting علامت پول رايج در منتها عليه سمت چپ سلول و عدد در سمت راست سلول نمايش داده مي شود . در نتيجه پول هميشه در يك ستون عمودي و در هم قرار مي گيرد كه در مقايسه با Currency ، اعداد خواناتر و ظاهر آنها مرتب تر است . Accounting مقادير صفر به صورت خط تيره (-) نمايش داده مي شوند.

5- Date : تاريخ را با قالب بندي خاص تاريخ نشان مي دهد و ما مي توانيم انواع قالب بندي هاي تاريخ را ديده و انتخاب كنيم . مثلا مدلي را انتخاب كنيم كه فقط روز و ماه را نشان دهد و يا مدلي را انتخاب كنيم كه روز را به عدد و ماه را به حروف نشان دهد .

6- Time : زمان را با قالب بندي هاي خاص زمان نشان مي دهد . انواع قالب زماني در اين قسمت وجود دارند . ما مي توانيم مدلي را انتخاب كنيم كه ساعت را از 1 تا 12 با برچسب صبح و بعداز ظهر نمايش دهد و يا مدلي را انتخاب كنيم كه ساعت را از 1 تا 24 نمايش دهد و يا ...

7- Percentage : عددها را همراه با علامت درصد نشان مي دهد .

نكته : در تمام قالب بندي ها بجز Percentage فرقي نمي كند كه ابتدا اطلاعات را در سلول وارد كنيم يا اول قالب بندي را تنظيم كنيم . ولي در حالت percentage اگر ابتدا عدد را نوشته و سپس فرمت را Percentage كنيم ، عدد را در 100 ضرب مي كند. ولي اگر ابتدا فرمت را Percentage كنيم ، و بعد عدد را بنويسيم ، تغييري در عدد نمي دهد .

8- Fraction : مقادير را به صورت عدد صحيح نشان مي دهد كه بدنبال آن نزديك ترين كسر به مقدار واقعي ظاهر مي شود . براي نوشتن يك عدد مخلوط كافي است ابتدا قسمت صحيح را نوشته سپس يك فاصله بدهيم و بعد كسر رات نوشته و بعد علامت (/) را بگذاريم و بعد مخرج كسر را بنويسيم . اگر عدد را بنويسيم ، پس از enter كردن مقدار سلول مي شود . اگر بخواهيم همان مقدار اوليه باقي بماند ، كافي است در قسمت Fraction مقدار را انتخاب كنيم . در اين حالت نگاه مي كند ببيند مخرج اصلي بايد در چند ضرب شود تا مخرج انتخابي شود سپس صورت را هم در همان عدد ضرب مي كند .

9- Scientific : مقادير را با قالب بندي علمي نشان مي دهد . ( e به ... Enponent و به معناي 10 به توان n مي باشد . )

10- Text : مقادير به همان صورتي كه وارد شده اند نشان مي دهد. اگر فرمولي را به صورت متن قالب بندي كرده باشيم ، Excel آن را به صورت متن نمايش مي دهد و مقادير آن را محاسبه نمي كند . در درسهاي قبلي گفتيم كه براي تبديل سلولهاي عددي به متني مي توانيم از علائم " ، ' و ^ و = استفاده كنيم . همچنين مي توانيم قالب آن سلول را به Textتبديل كنيم .

11- Special : مقادير را با استفاده از قواعد قالب بندي خاص نشان مي دهد كه عبارتند از :

* Zip code : (كدپستي) براي قالب بندي كدپستي است و صفرهاي قبل از عددرا نشان مي دهد .

* zip code + 4 : (كدپستي 4+ رقم) : كدپستي يا درقالب معمولي (قالب بالا) است يا در قالب 4+ رقم در اين قالب دو عدد ثابت شده قبل از چهارم اول علامت خط تيره (-) مي گذارد.

* phone number : اعداد را در قالب شماره تلفن ده رقمي نمايش مي دهد . يعني به صورت (nnn) nnn – nnnn نشان مي دهد . قسمت داخل پرانتز كد شهرستان ، سه رقم بعد ، كد محله و چهار رقم آخر تلفن محل مورد نظر است .

* Social security number : (تامين اجتماعي ) اعداد را در قالب كد تامين اجتماعي 10 رقمي نمايش مي دهد . با انتخاب اين قالب بعد از رقم سوم و پنجم خط تيره مي گذارد .

12-Custom : براي ايجاد يك قالب بندي جديد از اين گزينه استفاده مي كنيم كه خارج از بحث ما مي باشد .

ب- Alignment :

توسط اين Tab مي توانيم جهت قرار گرفتن اطلاعات در سلول را تعيين كنيم . اين Tab شامل قسمتهاي زير است :

1- Horizontal : محل قرار گرفتن افقي متن را تعيين مي كند . اين قسمت شامل گزينه هاي زير است :

* general : هم ترازي پيش فرض

* Left : هم ترازي داده ها در سمت چپ (استفاده براي ارقام ) (چپ چين )

* Center : هم ترازي داده ها در مركز

* Right : هم ترازي داده ها در سمت راست (براي متون) (راست چين)

* Fill : تمام سلول را با متني كه در آن نوشته شده است ، پر مي كند .

* Justify : يك تراز مناسب براي سلول در نظر مي كيرد . معمولا براي زماني است كه اطلاعات در سلول نگنجد.

*Center Across Selection : وسط متن را در وسط سلولهاي انتخابي مي گذارد.

2- Vertical : محل قرار گرفتن اطلاعات را بطور عمودي تنظيم مي كند . اين گزينه شامل قسمتهاي زير است :

* Bottom : هم ترازي داده ها در پايين سلول

* Top:هم ترازي داده ها در بالاي سلول

* Center: هم ترازي داده ها در وسط يا مركز سلول

*Justify : داده ها در داخل سلول هم تراز مي شوند . (بدين معني كه داده ها در داخل سلول بصورت مساوي جاسازي مي شوند . مانند متون موجود در روزنامه ها )

3- Orientation : شامل قسمتهاي زير است : * زاويه متن را نسبت به افق بوسيله ماوس مي توان تعيين كرد.

* Degrees : زاوبه متن را نسبت به افق بوسيله تايپ زاويه يا با كليدهاي Increase و Decrease تعيين كرد.

4- Text Control : شامل قسمتهاي زير است :

* Wrap Text : اگر اندازه متن بيشتر از سلول باشد توسط اين گزينه مي توان آن را شكست . در نتيجه ارتفاع سطر افزايش مي يابد .

* Shrink to fit : اگر اندازه متن از سلول بيشتر باشد با انتخاب اين گزينه متن به اندازه اي كوچك مي شود كه داخل سلول بگنجد.

* Merge Cells : اگر اندازه متن از سلول بيشتر باشد مي توان سلولهايي را كه متن اشغال كرده را انتخاب نمود و سپس در كنار اين گزينه تيك زد . اين عمل باعث مي شود كه اين سلول بهم پيوسته و يك سلول شوند .

ج- Font :

توسط اين قسمت مي توان نوع خط ، اندازه ، رنگ و ... خطوط را تعيين نمود. اين Tab شامل گزينه هاي زير است :

1- Font : در اين قسمت نوع خط را تعيين مي كنيم .

2- Font Style : در اين قسمت مي توانيم تعيين كنيم كه نوشته ها كج (Italic ) و يا توپر (Bold) يا كج و تو پر (Bold Italic ) و يا معمولي (Regular ) باشد .

3- Size : در اين قسمت سايز قلم را تعيين مي كنيم .

4-Underline : در اين قسمت مي توانيم تعيين كنيم كه زير متن خط كشيده شود يا نه و نوع خطر را تعيين مي كنيم .

* None : خط نمي كشد .

* Single : خط تكي زير متن مي كشد .

* Double : دو خطي زير متن مي كشد .

* Single Accounting : تك خط زير كشيده ترين حرف كشيده مي شود . (يعني تمام حروف بالاي خط كشيده مي شوند.)

* Accounting double : دو خطي زير تمام حروف كشيده و زير كشيده ترين حرف كشيده مي شود .

5- Color : در اين قسمت رنگ متن را تعيين مي كنيم .

6-Effect : شامل قسمتهاي زير است :

* Strike Through : بر روي متن خط مي كشد .

* Super Script : براي بالا نويسي (توان نويسي) استفاده مي شود . اگر بخواهيم A2 بنويسيم كافي است A2 را نوشته ، سپس 2 را انتخاب منيم و اين گزينه را فعال كنيم .

* Sub Script : براي زيرنويسي (انديس نويسي) استفاده مي شود .

7- Preview : پيش نمايشي از انتخابات را نشان مي دهد.

د- Border : توسط اين Tab مي توانيم حاشيه بندي انجام دهيم . كه شامل قسمتهاي زير است:

1- Style : در اين قسمت نوع خط حاشيه را مشخص مي كنيم .

2- Color : در اين قسمت رنگ حاشيه را مشخص مي كنيم .

3- Presets : در اين قسمت محل خطوط را مشخص مي كنيم .

* None : حاشيه نمي گذارد.

* Outline : دور سلولها حاشيه مي گذارد.

* Inside : داخل سلولهاي انتخابي را حاشيه مي گذارد.

4- Border : در اين قسمت مي توانيم تعيين كنيم كه كدام قسمت از سلول حاشيه داشته باشد . نيز مي توانيم تعيين كنيم كه فقط سمت چپ سلول خط بيفتد و يا فقط بالا و يا پايين سلئل حاشيه داشته باشد.

نكته :براي انداختن حاشيه ابتدا رنگ و نوع خط را تعيين مي كنيم و سپس بر روي Icon هاي مورد نياز براي افتادن حاشيه Click مي كنيم .

هـ : Patterns : در اين قسمت مي توانيم رنگ زمينه را تعيين كنيم . كه شامل گزينه هاي زير است. :

* Color : در اين قسمت رنگ مورد نظر را انتخاب مي كنيم .

* Pattern : در اين قسمت مي توانيم از الگوها (هاشورها) استفاده كنيم . همچنين رنگ هاشورها را تعيين كنيم .

پاك كردن قالب بندي سلولها :

براي پاك كردن قالب بندي سلول كافي است سلول يا سلولهاي مورد نظر را انتخاب كرده سپس از منوي Edit زير منوي Clear ، گزينه Formatting را انتخاب مي كنيم . با انجام اين كار فقط قالب بندي سلل پاك مي شود و اطلاعات داخل سلول پاك نمي شود . ولي اگر A11 را انتخاب كنيم هم قالب بندي پاك مي شود و هم اطلاعات داخل سلول .

[آبجی]

كار در كارگاه 4

1- در سلول A1 ، Helo را تايپ كنيد .

2- نگارش Helo غلط است آن را ويرايش كنيد .

3- در سلولهاي D8 و F10 اعداد 1 تا 9 را بنويسيد :

4- محتواي سلول E9 را پاك كنيد .

5- محتواي سلول E9 را برگردانيد .

6- سلول E9 را حذف كنيد :

7- كاري كنيد كه مجددا 1 تا 9 را در سلولهاي D8 تا F10 داشته باشيم :

8- سلولهاي D8 تا F10 را به J20 تا L22 كپي كنيد

9- بعد از سطر A يك سطر ايجاد كنيد .

10-اندازه ستون E را 30 كنيد .

11- پهناي كليه ستونها را 5 كنيد .

12- ستون E را مخفي كنيد .

13- در سلول A1 عدد 10 را بنويسيد .

14- ستون E را از حالت مخفي خارج كنيد :

15- در سلول B5 عبارت Ostad online را تايپ كنيد .

16- عرض سلول را به اندازه متن كنيد .

[آبجی]

كار با Sheet ها

كار روي Sheet هاي كاري :



نامگذاري Sheet ها :

وقتي كار پوشه اي را باز مي كنيم . كاربرگها حاوي نامهاي پيش فرض Sheet 1, Sheet 2 , … هستند . براي نامگذاري Sheet ها مي توان تا حداكثر 21 كاراكتر استفاده كرد . به جز كاراكترهاي / . \ . * . ؟ . [ . ] بقيه كاراكترها مجاز مي باشند .

تغيير نام Sheet ها :

روش اول :

1- انتخاب Sheet

2- انتخاب منوي Format

3- انتخاب گزينه Sheet

4- انتخاب گزينه Rename

روش دوم :

1- راست كليك بر روي Sheet

2- انتخاب گزينه Rename

روش سوم :

دابل كليك بر روي Sheet

اضافه كردن Sheet ها :

روش اول :

1- انتخاب Sheet كه مي خواهيم Sheet جديد قبل از آن قرار گيرد.

2- انتخاب منوي Insert

3- انتخاب گزينه Work Sheet

4- OK

روش دوم :

1- راست كليك بر روي Sheet هايي كه مي خواهيم Sheet جديد قبل از آن قرار گيرد .

2- انتخاب گزينه Insert

3- انتخاب گزينه Work Sheet

4- Ok

حذف Sheet ها :

روش اول :

1- انتخاب Sheet

2- انتخاب منوي Edit

3- انتخاب كزينه Delete Sheet

روش دوم :

1- راست كليك بر روي Sheet

2- انتخاب گزينه Delete

[آبجی]

انتقال Sheet ها در يك پوشه

روش اول :

1- انتخاب Sheet

2- انتخاب منوي Edit

3- انتخاب گزينه move or copy sheet

4- در پنجره باز شده در كادر Before sheet نام Sheet هايي را كه مي خواهيم اين Sheet قبل از آن قرار گيرد انتخاب مي كنيم يا اگر مي خواهيم به انتها انتقال دهيم ، Move to end را انتخاب مي كنيم .

5- OK

روش دوم :

1- راست كليك بر روي Sheet

2- انتخاب گزينه Move or Copy

3- در پنجره باز شده در كادر Before Sheet نام Sheet يي را كه مي خواهيم اين Sheet قبل از آن قرار گيرد انتخاب مي كنيم .

4- OK

كپي كردن Sheet ها در يك پوشه :

مانند انتقال Sheet ها مي باشد فقط كافي است در انتها در كنار Create a copy تيك بزنيم .

انتقال یک Sheet از book هائی به book ديگر :

1- راست كليك بر روي Sheet

2- انتخاب گزینه move or copy sheet

3- در كادر To Bookنام فايل مورد نظر را كه مي خواهيم Sheet را به آن انتقال دهيم انتخاب مي كنيم .

4- در قسمت Before Sheet هم نام Sheet هايي راكه مي خواهيم Sheet انتقالی قبل از آن قرار گيرد ، انتخاب مي كنيم .

5- OK

كپي كردن Sheet هاي از يك كار پوشه به كار پوشه ديگر :

تمام مراحل ماند انتقال است فقط در كادر Create a copy تيك مي زنيم .

تذكر : بايد توجه داشته باشيم كه Book ئي كه مي خواهيم فايل را به آن منتقل يا كپي كنيم حتما باز باشد .

[آبجی]

كار در كارگاه 5

1- Sheet ئي با نام Test بعد از test2 ايجاد كنيد .

2- Sheet 1 را حذف كنيد .

- Sheet 2 را به نام "Karamooz" تغيير نام دهيد .

3- يك Sheet جديد با نام Excel بين دو Sheet ، Sheet3 , test اضافه كنيد .

4- Sheet ، Excel را به ابتداي Sheet ها منتقل كنيد .

5- يك كپي از "Excel" در انتهاي Sheet ها ايجاد كنيد.

6- اين Book را با نام T1 ذخيره كنيد

7- يك Book جديد با نام T2 ايجاد كنيد .

8- Sheet ، Test را به فايل T2 بين Sheet2 , Sheet 3 منتقل كنيد .

9- يك كپي از Sheet ، Excel در فايل T2 در ابتداي Sheet ها ايجاد كنيد .

[آبجی]

پر كردن خودكار چند خانه

يكي از مفيدترين ويژگيهاي برنامه Excel ، قابليت پر كردن داده هاي متوالي بصورت خودكار مي باشد . كه به اين عمل Auto fill گويند . داده هاي متوالي مي توانند مجموعه اي از داده ها بصورت 1و2و3و4 ..... يا 10و20و30.... يا از حروف A,B,C,…. تشكيل شده باشند . همچنين مي تواند تاريخ يا روزهاي هفته يا ماههاي سال باشند. حتي مي توان مجموعه اي از داده اي خاص را تعريف كرد .

براي اين كار مراحل زير را انجام مي دهيم .

1- چند نمونه اوليه از مقادير متوالي مزبور را در سلولهای متوالی مي نويسيم .

2- اين مقادير را انتخاب مي كنيم .

3- مكان نماي ماوس را به گوشه پايين سمت راست قسمت انتخابي مي آوريم تا به شكل (+) در آيد. به اشاره گر ماوس در اين حالت Fill Handle مي گوييم .

4- حال به طرف پايين يا راست Drag مي كنيم .

5- به اين ترتيب با رها كردن كليد ماوس خانه هاي مورد نظر با مجموعه داده هاي متوالي پر مي شوند .


اصطلاح: به اشاره گر ماوس در حالت auto fill, fill hand گفته می شود.

ايجاد ليست جديد خودكار :

اگر براي حروف الفبا Auto fill را اجرا كنيم ، پر كردن خودكار انجام نمي شود . چون حروف الفبا جزء ليستهاي آماده نيست پس بايد ايجاد شود . براي ايجاد ليست جديد مراحل زير را انجام مي دهيم :

1- انتخاب منوي Tools

2- انتخاب گزينه Options

3- انتخاب Custom list : tab

4- انتخاب New list در كادر Custom list

5- تايپ اطلاعات در قسمت List entries (بعد از وارد كردن هر اطلاعات Enter مي كنيم . )

6- انتخاب دكمه add

7- Ok


ايجاد يك ليست خودكار بر اساس ليست موجود در صفحه :

اگر ليستي بر روي صفحه داشته باشيم و بخواهيم بصورت ليست دائمي در آوريم بايد مراحل زير را انجام دهيم :

1- انتخاب منوي Tools

2- انتخاب گزينه Option

3- انتخاب Custom list : tab

4- روي دكمه Collapse dialog () كه در انتهاي كادر فهرست Cells Import list form قرار دارد Click مي كنيم . تا پنجره مينيمايز شود.

5- انتخاب ليست در صفحه

6- روي دكمه Collapse Dialog () كه در انتهاي كادر فهرست Cells Import list form قرار دارد Click مي كنيم . تا Resizeشود.

7- انتخاب دكمه Import

8- OK

نكته :

اصطلاحا به icon اي که در انتهای برخی از text box ها قرار دارد callaps dialog گفته می شود. مي توانيم بجاي انجام مراحل 4و5و6 در كادر Import ، آدرس سلولهايي كه ليست در آنها قرار دارد را تايپ كنيم .

[آبجی]

ويرايش ليست خودكار

مي توانيم ليستهايي را كه ايجاد كرده ايم ويرايش كنيم . يعني اطلاعاتي را حذف كنيم . ويرايش كنيم يا اضافه كنيم . براي اين كار مراحل زير را انجام مي دهيم :

1- انتخاي منوي Tool

2- انتخاب گزينه Option

3- انتخاب Custom list : tab

4- انتخاب ليست مورد نظر در كادر Custom list

5- كليك در محل مورد نظر در كادر Entries List

6- ويرايش متن

7- OK

پاك كردن ليست خودكار :

اگر بخواهيم يك ليست خودكار راحذف كنيم تا ديگر پر كردن خودكار بر روي آن عمل نكند مراحل زير را طي مي كنيم :

1- انتخاب منوي Tools

2- انتخاب گزينه Option

3- انتخاب Custom list : tab

4- انتخاب ليست مورد نظر در كادر Custom list

5- انتخاب گزينه delete

6- Ok

نكته :

لیست های آماده شده توسط email قابل حذف نیستند.

غير فعال كردن Auto fill :

Auto fill بطور خودكار فعال است . جهت غير فعال نمودن آن مراحل زير را طي مي كنيم:

1- انتخاب منوي Tools

2- انتخاي منوي Options

3- انتخاب Tab: edit

4- كادر انتخاب Allow cell drag and drop را غير فعال مي كنيم .

5- OK

[آبجی]

كار در كارگاه 6

1- اعداد 1 تا 16 را در خانه A1 به بعد بنويسيد :

2- عداد زوج از 100 تا110 را در خانه B1 به بعد بنويسيد .

3-روزهاي هفته را از سلول C1 تا H1 بنويسيد .

4- در سلول D1 تاريخ 2007/1/1 را وارد كنيد سپس با استفاده از Auto fill تا تاريخ 2007/1/16 را بنویسید.

5- حروف الفباي انگليسي (A,B,C,D,E,F)را به صورت ليست دائمي در آورده تا بتوانيد همواره از آنها استفاده كنيد :

6- ليستي از اسامي ( علي ، حميد ، رضا ، سينا) را در سلولهاي F1تا F4 تايپ كنيد و فهرستي بسازيد كه اين ليست را هميشه داشته باشيد .

7- در ليست اسامي دوستان خود بين اسم سوم و چهارم نام تينا را اضافه كنيد .

8- اسم دوم را حذف كنيد .

9- ليست اسامي دوستان خود را حذف كنيد

10- كاري كنيد كه Auto fill غير فعال شود .

[آبجی]

توابع

فعال كردن پنجره ي توابع :

ما مي توانيم اعمال رياضي ، منطقي و ديگر توابع را در Excel داشته باشيم . براي استفاده از توابع Excel به يكي از روشهاي زير عمل مي كنيم :

1- بر روي ، Paste function در خط فرمول ، كليك مي كنيم .

2- در پنجره ي باز شده در قسمت Select a category نوع تابع را مشخص مي كنيم . كليه ي توابع در 8 دسته طبقه بندي شده اند و در دسته ي All همه توابع قرار دارند ( اگر گروه تابع را ندانيم مي توانيم آنرا در All پيدا كنيم ) و در دسته ي Most Recently used توابعي كه به تازگي از آنها استفاده شده است قرار دارند .

8 گروه طبقه بندي شده عبارتند از :

- Financial : براي توابع

- Date & Time : براي توابع مربوط به تاريخ و زمان

- Math & trig : براي توابع مربوط به رياضي

- Statistical : براي توابع مربوط به آماري

- Lookup & Reference : براي توابع جستجويي و توابعي كه نياز به جداول مرجع دارند .

- Database : براي توابع مربوط به پايگاه داده

- Text : براي توابع متني

- Logical : براي توابع منطقي

- Information : براي توابع اطلاعاتي

3- در قسمت Select a function تابع را مشخص مي كنيم .

4- در پنجره اي كه باز مي شود به دو طريق مي توانيم عمل كنيم :

الف ) در كادر Number1 ، محدوده ي آدرس اعداد را وارد مي كنيم . براي وارد كردن محدوده ي آدرس كافي است ابتدا آدرس اولين خانه ي محدوده را وارد كرده ، سپس عملگر آدرس ( : ) را تايپ كنيم و بعد آدرس آخرين سلول محدوده را وارد مي كنيم . همچنين مي توانيم بر روي Collapse Dialog اين كادر كليك كرده و محدوده را با Drag انتخاب كنيم .

ب ) در هر كادر يك آدرس وارد كنيم . براي اين كار در كادر اول آدرس اولين سلول را تايپ كرده بر روي كادر دوم كليك كرده ، آدرس دومين سلول را تايپ مي كنيم و الي آخر ... معمولا زماني از اين روش استفاده مي كنيم كه سلولها پراكنده باشند .

5- بر روي دكمه ي OK كليك مي كنيم .

روش دوم :

1- منوي Insert را انتخاب مي كنيم.

2- زير منوي Function را انتخاب مي كنيم.

3- بقيه مراحل مانند مرحله 2 به بعد روش اول است.

روش سوم:

1- در خانه تابع را همراه با آرگومانهاي آن تايپ مي كنيم. ( توابع و آرگومانهايش در قسمت بعد توضيح داده شده اند. )

2- اگر قبل از آن = گذاشته باشيم كه Enter مي كنيم در غير اين صورت بر روي = در نوار فرمول Click مي كنيم.

روش چهارم:

1- در يك خانه (خانه اي كه مي خواهيم حاصل نوشته شود) علامت = را تايپ مي كنيم يا علامت = در خط فرمول را مي زنيم.

2- در كادر اول نوار فرمول ( Name Box ) توابع ظاهر مي شوند، كافي است بر روي drop down آن Click كنيم تا همه توابع را ببينيم. تابع مورد نظر را انتخاب مي كنيم.

3- بقيه مراحل مانند مرحلة 4 به بعد روش اول است.

[آبجی]

چند تابع معروف

1- تابع مجموع (SUM ) :

براي فعال كردن اين تابع يا آنرا تايپ كرده يا به يكي از روشهاي گفته شده در بالا عمل مي كنيم. در پنجره Function Category گروه Math & Trig را انتخاب مي كنيم و در پنجره Function name ،SUM را انتخاب مي كنيم فرمت كلي اين دستور به شكل زير است: ( از اين دو فرمت زماني که بخواهيم فرمول را تايپ کنيم استفاده ميکنيم. )

الف : Sum-number1:number2

ب : Sum-number1;number2;…

نكته :

معمولا براي زماني كه اطلاعات در سلولهاي مجاور باشند از فرمول اول و اگر اطلاعات در سلولهاي غير مجاور و پراكنده باشند از فرمول دوم استفاده مي كنيم .

2- تابع ميانگين Average :

از اين تابع براي محاسبه ي ميانگين استفاده مي شود . اين تابع جزو گروه Statistical است . شكل كلي آن بصورت زير است :

الف : Average-number1;number2;…

ب : Average -number1:number2



3- تابع ماكزيمم (Max) :

از اين تابع براي پيدا كردن ماكزيمم چند مقدار استفاده مي كنيم . اين تابع نيز جزء گروه Statistical است و شكل كلي آن به صورت زير است :

الف : Max-number1;number2;…

ب : Max-number1:number2



4- تابع مينيموم (Min) :

از اين تابع براي محاسبه ي ميانگين اعداد استفاده مي شود و جزء توابع گروه Statistical مي باشد . شكل آن به صورت زير است :

الف : Min-number1;number2;…

ب : Min-number1:number2

5- تابع شمارنده (Count) :

از اين تابع براي شمارش تعداد خانه هاي پر شامل اعداد استفاده مي شود . اين تابع نيز جزء توابع گروه Statistical مي باشد و فرم كلي آن بصورت زير است :

الف : Count-value1;value2;…

ب : Count-value1:value2

6- تابع Round :

از اين تابع براي گردكردن اعداد استفاده مي شود و جزء توابع گروه Trig & Math مي باشد و شكل كلي آن بصورت زير است :

Round -&number;num_degits

قسمت Number براي معرفي عدد و قسمت Num_degitis معرف تعداد ارقامي است كه بايد گرد شوند ، Excel هنگام گرد كردن نگاه به اولين رقم حذفي مي كند اگر كوچكتر از 5 بود كه خود عدد را مي نويسد ولي اگر بزرگتر از 5 بود يك رقم به آخرين رقم باقيمانده اضافه مي كند.

Auto sum : توسط اين دستور مي توانيم تعدادي خانه را با هم جمع كنيم . در اين حالت كافي است در خانه اي كه مي خواهيم جواب درآن نوشته شود ، كليك كرده و سپس بر روي آيكن Autosum از نوار ابزار Standard كليك كنيم . Excel خانه هاي در محدوده ي خانه ي انتخابي براي جواب را در نظر مي گيرد و مجموع آنها را حساب مي كند و خانه هاي انتخاب را به ما نشان مي دهد . اگر اين خانه ها مورد نظر ما نبودند ، خودمان محدوده را انتخاب مي كنيم

[آبجی]

كار در كارگاه 7

1- در خانه هاي A1 تا A5 اعداد 10 تا 14 را وارد كنيد .

2- در خانه هاي E8 تا G10 اعداد 1 تا 9 را وارد كنيد .

3- مجموع خانه هاي A1 تا A5 را با استفاده از تابع Sum در خانه ي C1 بدست وريد :

4- مجموع خانه هاي A5 و A3 را در خانه ي C2 بدست آوريد :

5- در خانه ي D1 مجموع خانه هاي E8 تا F9 و G10 را بدست آوريد:

6- ميانگين خانه هاي A1 تا A5 را در C3 بدست آوريد .

7- در خانه ي D2 ميانگين خانه هاي E8 تا F9 و G8 ، G10 و E10 را بدست آوريد.

8- Max خانه هاي A1 تا A5 را در خانه ي C5 بدست آوريد.

9- Min خانه هاي A1 تا A5 و C2 را در خانه ي C6 بدست آوريد .

10- در خانه ي B1 حرف a و در خانه ي B5 حرف C را بنويسيد.

11- در خانه هاي A1 تا C5 (اعداد 1تا 7)را نوشته ، سپس با استفاده از فرمول ، اعداد را شمارش كنيد و نتيجه را در E4 بنويسيد.

12- در خانه ي A6 عدد 2/345987 را بنويسيد .

13- اين عدد را تا دو رقم اعشار گرد كنيد و در C7 بنويسيد .

[آبجی]

آدرس دهي نسبي

درExcel دو مدل آدرس دهي به نامهاي : آدرس دهي مطلق و آدرس دهي نسبي داريم.

آدرس دهي نسبي :
در سلول B1 فرمول A1+A2 را مي نويسيم .اگر اين فرمول را copy كرده و در سلول B2 .Paste كنيم و يا با استفاده از Auto fill محتواي سلولهاي B2 تا B4 را پر كنيم .اعداد 5و7و4 به ترتيب براي سلولهاي B2 تا B4 ظاهر ميشوند. حال ميخواهيم بدانيم اين اعداد از كجا بدست آمده اند. وقتي ما در سلول B1 فرمول A1+ A2 را تايپ ميكنيم، در حقيقت سلول سمت چپي و يك سلول پايين آن با هم جمع ميشوند. پس براي سلول B2 ، سلول سمت چپي ( A2 ) و سلول پاييني آن ( A3) با هم جمع ميشوند كه جواب 5 ميشود. براي سلولهاي بعدي هم به همين ترتيب محاسبات انجام ميشود. به اين نوع آدرس دهي ، آدرس دهي نسبي گفته ميشود چون نسبت به مكان هر سلول ، فرمول سلول عوض ميشود و در حقيقت فرمول درون سلول B2 ، A2+A3 ميشود.

[آبجی]

آدرس دهي مطلق

در اين آدرس دهي با كپي كردن فرمول در هر سلولي ، فرمول عوض نمي شود.

فرض كنيد ميخواهيم حقوق افراد يك اداره را حساب كنيم. حقوق با استفاده از فرمول زير حساب ميشود ( حقوق پايه * 7% - حقوق پايه = حقوق )
حقوق پايه را در ستون B مينويسيم.
براي محاسبه حقوق ميتوانيم در سلول C1 فرمول B1-B1*7%= را بنويسيم و براي تمام افراد Auto fill كنيم.
در اين حالت در حقيقت از آدرس دهي نسبي استفاده كرده ايم

ولي فرض كنيد كه درصد ماليات عوض شده و 10% شود. حالا بايد دوباره فرمول جديدي در سلول C1 نوشته و مجدد Auto fill كنيم. براي اينكه نخواهيم در هر بار عوض شدن درصد ماليات فرمول را عوض كنيم ميتوانيم درصد ماليات را در سلول جدا نوشته و از آدرس آن در فرمول استفاده كنيم. پس مثلاً در سلول A1 عدد 7% را مينويسيم و در سلول C1 فرمول B1-B1*A1 را مينويسيم حال Auto fill ميكنيم. ولي ميبينيم كه براي بقيه سلولها جواب همان حقوق پايه مي شود. چرا؟

چون با آدرس دهي نسبي ميخواهد عمل كند و چون در سلول C1 فرمول B1-B1*A1 بوده ، براي C2 فرمول B2-B2*A2 ميشود كه مقدار A2 صفر است. پس جواب همان مقدار حقوق پايه ميشود. براي رفع اين مشكل بايد سلول A1 ثابت شود. يعني در تمام فرمولها A1 در ستون حقوق پايه ضرب شود. در اين حالت از آدرس دهي مطلق استفاده ميكنيم. براي ثابت كردن سطر يا ستون در كنار حرف ستون يا عدد سطر علامت $ ميگذاريم. اگر بخواهيم سلول را ثابت كنيم در كنار حرف ستون و عدد سطر هر دو علامت $ ميگذاريم. يعني در سلول C1 مينويسيم : B1-B1*$A$1

[آبجی]

آماده سازي كاربرگها براي چاپ

قبل از چاپ بايد تنظيماتي بر روي فايل مثلاً سايز كاغذ ، حاشيه ها ، سر صفحه و پا صفحه ، طريقه چاپ و ... را تعيين كنيم. براي انجام اين تغييرات از Page Setup استفاده ميكنيم. براي فعال كردن Page Setup كافي است از منوي فايل ، Page setup را انتخاب كنيم. با انتخاب اين گزينه پنجره اي باز ميشود كه شامل Tab هاي زير است :

• Tab Page :

اين Tab شامل قسمتهاي زير است :
1- Orientation : در اين قسمت جهت قرار گرفتن متن در كاغذ را تعيين ميكنيم. Portrait براي چاپ عمودي يا Landscape براي چاپ افقي است.
2- Scaling : توسط اين قسمت ميتوانيم اندازه كاربرگ خروجي را بدون هر گونه تغيير بر روي نمايشگر بزرگ يا كوچك كنيم. اين قسمت شامل گزينه هاي زير است :

الف- Adjust to : ميتوانيم ميزان بزرگي را بر اساس درصدي از بزرگي تعيين كنيم. حداقل اين ميزان 10 و حداكثر ان 400 ميباشد.
ب- Fit to : در اين قسمت ميتوانيم تعيين كنيم كه اطلاعات ما در چند صفحه گنجانده شود.

3- Paper Size : اندازه کاغذ را ميتوان تعيين کرد.
4- Print Quality : قدرت تفکيک پذيري يا كيفيت چاپ را تعيين ميكنيم که واحد آن DPI(Dot Per Inch) است.
5- First Page Number : شماره گذاري را از صفحه مشخص شده شروع ميکند.


• Tab Margins :

توسط اينTab ميتوان حاشيه هاي صفحه ، سر صفحه و پا صفحه را تعيين كرد. اين Tab شامل قسمتهاي زير است :
1- Tab , Bottom , Left, Right : فاصله حاشيه هاي راست , چپ , پايين و بالا را تعيين ميکند.
2- From Edge : محل سر صفحه يا پاصفحه را تعيين ميکند ( بايد کمتر از حاشيه هاي بالا يا پايين باشد)
3- Center On Page : مرکز فعلي را به را به طور افقي يا عمودي نسبت به حاشيه ها تعيين ميکند.
4- Preview : پيش نمايش تنظيمات در اين محدوده نمايش داده ميشود.

• Tab Header/ Footer:

توسط اين Tab ميتوانيم سر صفحه و پا صفحه ها را وارد کنيم.
يک سر صفحه در بالاي صفحه و يک پاصفحه در پايين هر صفحه چاپ خواهد شد. عموماً نام شرکتها و عنوان گزارشها به عنوان سر صفحه مورد استفاده قرار ميگيرند. شماره صفحات و ساعت و تاريخ خروجيهايي هستند که عموماً به عنوان پاصفحه مورد استفاده قرار ميگيرند.

اين Tab شامل قسمتهاي زير است :

1- کادرهاي Header , Footer :
در اين کادر يک سري Header ها و Footer هاي آماده و متداول مثل شماره صفحه , نام کاربرگ، نام کاربر، تاريخ و ترکيب اين موارد وجود دارد که ميتوانيم با توجه به نياز يکي از آنها را انتخاب کنيم.

2- دکمه هاي Custom Header , Custom Footer :

توسط اين دکمه ها ميتواتنيم Header ها و Footer هاي شخصي ايجاد کنيم. با کليک بر روي اين دکمه ها پنجره اي باز ميشود که بايد محل استقرار پاصفحه يا سر صفحه را بوسيله ماوس انتخاب کرده ( يکي از سه قسمت Left, Center, Right). قسمت سمت چپ، چپ چين خواهد شد، محتواي قسمت مياني نسبت به ميانه قسمت تنظيم خواهد شد. و قسمت راست، راست چين خواهد شد. متن مورد نظر را در يکي از اين سه قسمت تايپ ميکنيم ( براي رفتن به خط جديد کليد Enter را بايد فشار داد).
دکمه هايي که در ميانه صفحه براي قالب بندي صفحه قرار داده شده اند عبارتند از :
Format Font : با فشردن اين دکمه پنجره Font باز شده و ميتوان فرمت نوشته ها را تغيير داد.

Insert Page Number : براي درج شماره صفحه

Insert Number Of Pages : براي درج تعداد صفحات

Insert Date : براي درج تاريخ جاري

Insert Time : براي درج زمان جاري

Insert Book Name :براي درج نام Book

Insert Sheet Name : براي درج نام کاربرگ


• Tab Sheet :

اين Tab شامل قسمتهاي زير است :
1- Print Area : ميتوانيم ناحيه اي از کاربرگ را براي چاپ انتخاب کنيم يا آدرس آن را تايپ کنيم.
2- Print Titles : در اين قسمت ميتوانيم يک سطر يا یک ستون را به عنوان سطر يا ستوني که ميخواهيم در تمامي صفحات به عنوان سطر یا ستون عنوان تکرار شود انتخاب کنيم.
3- Print : اين قسمت شامل گزينه هاي زير است :

الف- Gridline : به طور پيش فرض خطوط شطرنجي محيط Excel در نسخه چاپي ظاهر نميشود. براي ظاهر شدن اين شبکه کافي است اين گزينه را تيک بزنيم.
ب- Black and White : همه چيز را با رنگ سياه و زمينه سفيد چاپ ميکند. و رنگها بدون سايه خواهند بود.
ج- Draft Quality : با انتخاب اين گزينه قدرت تفکيک پذيري کمتر شده و زمان چاپ کاهش مي يابد.
د- Row And Column Heading : به طور پيش فرض عنوان سطر ها ( 1و2و3و... ) و عنوان ستونها ( A, B, C, …)در نسخه چاپي ظاهر نميشود. ولي اگر اين گزينه را تيک بزنيم اين عناوين در نسخه چاپي , چاپ ميشوند.
هـ- Comments : در اين فسمت ميتوانيم نحوه چاپ توضيحات را تعيين کنيم :

• None : توضيحات چاپ نميشوند.
• At End Of Sheet : در انتهاي هر Sheet توضيحات چاپ ميشوند.
• As Display on Sheet : در محلي که در Sheet قرار دارند چاپ ميشوند.
4- Page Order : ترتيب چاپ صفحه ها را براي کاربرگهاي چند صفحه اي انتخاب ميکنیم.

[آبجی]

بازبيني پيش از چاپ

بهتر است صفحات خروجي را بازبيني کرده و آنها را کنترل کنيم. براي مشاهده پيش نمايش چاپ به يکي از روشهاي زير عمل ميکنيم :

روش اول :

1- انتخاب منوي File
2- انتخاب Print Preview

روش دوم :

استفاده از آيکون Print Preview ( ) در نوار ابزار Standard.
با انتخاب Print Preview پنجره ای باز می شود که شامل گزینه های زیر است :

Next : صفحه بعد را نمايش ميدهد.اين گزينه در صورتي فعال است که يا بيشتر از يک صفحه داشته باشيم يا در صفحه آخر نباشيم.

Previous : صفحه قبل را نمايش ميدهد. اين گزينه در صورتي فعال است که يا بيشتر از يک صفحه داشته باشيم يا در صفحه اول نباشيم.

Zoom : بزرگ نمايي صفحه را در هر قسمت که کليک کنيم داریم و همچنین مجدداً بازگشت به بزرگنمایی قبل با کليک مجدد .

Print : کادر مکالمه Print را نمايش ميدهد.

Set up : کادر مکالمه Page Set up را نمايش ميدهد.

Margins : ويژه نمايش خطوط حاشيه صفحه ، سر صفحه و پا صفحه ميباشد. در اين حالت با Drag کردن خطوط ميتوان حاشيه را تنظيم کرد. اين تنظيم حالت دستي دارد و براي تنظيم دقيق از همان Tab: Margins در Page Setup استفاده ميکنيم.

Page Break Preview : با فشردن اين دکمه فايل به تفکيک صفحات نمايش داده ميشود. در اين حالت مرز هر صفحه و اطلاعاتي که در آن صفحه قرار دارد نمايش داده ميشود.

Close : پنجره Preview را بسته و ما را به کاربرگ بازميگرداند.

[آبجی]

چاپ كاربرگها

براي چاپ کاربرگ به يکي از روشهاي زير عمل ميکنيم :

روش اول :

1- انتخاب منوي File
2- انتخاب گزينه Print

روش دوم :

فشردن کليد هاي Ctrl + P

روش سوم :

استفاده از آيکون Print در نوار ابزار Standard
اگر به يکي از دو روش اول و دوم عمل کنيم پنجره اي باز ميشود که شامل گزينه هاي زير است :
1- Print What : در اين قسمت تنظيماتي در مورد خود پرينتر انجام ميدهيم.
2- Page Range : در اين قسمت محدوده صفحاتي که ميخواهيم چاپ کنيم را مشخص ميکنيم. اين قسمت شامل دو گزينه ميباشد :

الف- All : تمامي صفحات را چاپ ميکند.
ب- Pages : با استفاده از اين قسمت ميتوانيم تعدادي صفحه را از بين صفحات چاپ کنيم. براي اين کار شماره صفحه شروع را مقابل From و شماره صفحه پاياني را مقابل To مينويسيم.

3- Print What : توسط اين قسمت ميتوانيم محدوده چاپ را تعيين کنيم. اين قسمت شامل سه گزينه زير ميباشد :

الف- Selection اگر بخواهيم تعدادي خاص از سلول ها را چاپ کنيم سلولها را انتخاب کرده و سپس اين گزينه را انتخاب ميکنيم.
ب- Active Sheet : Sheet جاري را چاپ ميکند.
ج- Entire Work book : Book جاري را چاپ ميکند.

4- Copies : اين قسمت شامل گزينه هاي زير است :

الف- Number Of Copies : با تايپ يک عدد مشخص ميکنيم که از هر صفحه چند کپي گرفته شود.
ب- Collate : اگر اين گزينه تيک داشته باشد در هر بار چاپ ابتدا از تمامي صفحات يک نسخه پرينت ميگيرد و بعد دوباره سراغ سري بعد ميرود. يعني يک نسخه ديگر از تمامي صفحات پرينت ميگيرد تا زماني که به تعداد کپي هايي که در پنجره Copies تعيين کرده ايم پرینت گرفته شود. در صورتي که اين گزينه تيک نداشته باشد به تعداد باري که در کادر Copies تعيين کرده ايم از صفحه 1 کپي ميگيرد سپس به همان تعداد از صفحه 2 کپی ميگیرد و الي آخر .

[آبجی]

آموزش بانک اطلاعاتی اکسس (Access)


مقدمه

مديريت پايگاه داده ها (چه داده هاي متني يا تصويري يا غيره) شايد مهمترين كاربردي بوده است كه همواره از كامپيوترهاي تجاري خواسته شده است. به همين دليل در چند سال گذشته قبل از ظهور محيطهاي مبتني بر رابط گرافيكي شاهد حكومت زبان cobol بر امپراطوري كامپيوتر بوديم. بعد از اين امر ظهور برنامه dBase و فروش حيرت آور آن خبر از همين احتياج مبرم به پايگاه داده ها مي داد.

باز در اين عرصه نيز شركت مايكروسافت بيكار ننشست و Access كه كاستيها و اشكالات برنامه هاي قبلي را برطرف نموده و كار با داده ها را به صورت فوق العاده اي راحت تر ميکند عرضه کرد.

اين برنامه كه همراه با كار در محيط كاملا گرافيكي ويندوز حتي قابليت نصب در شبكه و internet را نيز دارد بدون شك يك نياز شركتهاي تجاري, برنامه نويسان, طراحان صفحات وب و حتي براي اشخاص معمولي براي كنترل داده ها و اطلاعات خود بوده است.

ما در اين دوره آموزشي شما را با قابليت access آشنا كرده و شايد اگر اغراق نكرده باشم شما را استاد اين برنامه بي نظير خواهيم كرد شما نيز لحظه به لحظه به آشنايي با قابليتهاي اين برنامه مطمئنا مشتاق يادگيري هرچه سريع آن خواهيد شد.


شناسایی اصول ابزارهای لازم برای اجرا نرم افزار ACCESS

- براي مطالعه اين دوره آموزشي نياز است كاربران محترم آشنايي با محيط ويندوز و SQL داشته باشند.

- جهت نصب و اجراي نرم افزار هاي Office كه اكسس نيز شامل آن مي شود، نياز به سيستمي با مشخصات ذيل مي باشد:

- حداقل سيستم مورد نياز كامپيوتري با پردازشگر PENTIUM 3 يا بالاتر

- ميزان حافظه RAM بسته به سيستم عاملي كه از آن استفاده مي كند دارد


هارد ديسك
فضاي حافظه هارد ديسك بسته به پيكر بندي انجام شده متفاوت خواهد بود و با نصب سفارشي برنامه OFFICE ممكن است فضاي مورد نظر افزايش يا كاهش يابد

- 245 مگابايت از فضاي آزاد موجود در هارد ديسك كه 115 مگابايت از آن در محلي قرار داشته باشد كه در سيستم عامل خود را در آن نصب نموده ايد، 50 مگابايت فضا ديگر ديسك براي كاربراني كه از سيستم هايي به غير از Windows 2000 و windows me استفاده مي كنند.

- سيستم عامل

برنامه Access 2003 قابل نصب روي سيستم عامل هايي چون Windows 2000 و WINDOWS98 و windows me و Windows 2002 و بالاتر مي باشد

[آبجی]

آشنايي با کاربرد Access

اكسس كه يكي از برنامه هاي موجود در بسته نرم افزاري آفيس( Microsoft Office ) است براي ساماندهي و كنترل و مديريت پايگاه داده ايجاد شده است.

اين برنامه داراي قابليتهاي بسيار است , مانند ايجاد صفحه ورود اطلاعات به شكل دلخواه.

به عنوان مثال وقتي شما مي خواهيد اطلاعات موجود در يك چك را در كامپيوتر خود ذخيره كنيد شما با استفاده از برنامه اكسس مي توانيد صفحه ای درست همانند صفحه چك ايجاد كنيد و اطلاعات را به صورت كاملا گرافيكي در آن وارد كنيد.

شما پس از ايجاد پايگاه داده هايتان حتي مي توانيد از آنها گزارش گرفته و يا در بين اطلاعات خود جستجو كرده البته تمامي اين امكانات را شما با دستان قدرتمند خود ايجاد خواهيدكرد.

از موارد استفاده برنامه اكسس به طور شهودي مي توان به استفاده آن در قسمت حسابداري يك شركت و يا نگهداري اطلاعات اشخاص عضو در سايتتان و حتي نگهداري اطلاعات كارمندان (حتي عكس آنها) و موارد بسيار متنوع ديگر اشاره کرد.

شما پس از ايجاد اين پايگاه داده حتي مي توانيد آن را در شبكه در اختيار ديگران قرار داده يا بر روي آن كليد رمز گذاشته يا حتي در سطح كاربران مختلف مقدار دسترسي هر كاربر را تعيين كنيد.

[آبجی]

آشنایی با روند تکاملی نگارشهای ACCESS

برنامه های office ابتدا روی win3.11 که تحت سیستم عامل Dos اجرا میشد به وجود امد با ورزن 1 و 2و .....و سپس با ظهور نرم افزار windows9x ،نرم افزارها ی office تحت ورزن های 97،2000،2002،2003،و بالاتر بوجود امده است.


شناسایی اصول کار با Menu Bar

باید توجه داشت که همانگونه که ابزار ها متناسب با محیط اشیاء و نماها متفاوت است فرامین موجود در منو ها نیز متناسب با محیط و اشیاء و نماها مفاوت است.مثلا در محیط جدول و نمای ورود داده Data Sheet فرامین منو insert و سایر منوها ، فرامینش با نمای Design View متفاوت است.سایر محیط اشیاء و نماهای ان نیز شامل این قاعده میشود .

شناسایی اصول کار با اجزاء تشکیل دهندهء بانک اطلاعاتی در ACCESS

اكسس ابزاري براي توليد بانكهاي اطلاعاتي رابطه اي است. بانكهاي اطلاعاتي امكان گردآوري انواع اطلاعات را براي ذخيره ‌سازي ،جستجو و بازيابي فراهم مي‌كند. ساختار Access بر چيزي موسوم به object (شي) بنا شده است. شي هاي اصلي: در محيط اكسس هر چيزي كه يك نام داشته باشد يك شي تلقي مي شود.

1- Table (جدول)
2- QUERY (پرس وجوها
3-Form (فرم ها)
4- Report (گزارشها)
5- Page (صفحه هاي دسترسي به داده ها)
6- Macros (ماكروها)
7- Modules (مدول ها)

تشريح كلي بر اجزاء تشكيل دهنده DataBase Access (بانك اطلاعاتي اكسس)

Table : جدول يكي از اجزاء اصلي بانك اطلاعاتي Access مي باشد كه با هدف اصلي هر جدول نگهداري اطلاعات مي باشد و داده ها را شما در جدول وارد مي كنيد. چگونگي طراحي و سازماندهي داده ها به شكل ستون ها و سطرها جدول را تشكيل مي دهد. بانك اطلاعاتي Access مي تواند داراي يك يا چندين جدول باشد بگونه اي كه با هم در ارتباط و تقابل باشند

[آبجی]

اجزاء تشكيل دهنده بانك اطلاعاتي اكسس

Query :Query اساسا يك سئوال است و هر پرس و جو براي استخراج اطلاعات مورد نظر از يك بانك اطلاعاتي مورد استفاده قرار مي گيرد و هر پرس و جو مي تواند گروهي از ركوردها را كه شرايط خاصي را دارا هستند انتخاب كند، پرس و جوها را مي توان بر اساس جداول يا پرس و جوهاي ديگر آماده نمود. با استفاده از پرس و جوها مي توان ركودهاي بانك اطلاعاتي را انتخاب كرد و تغيير داد يا حذف كرد. همچنين مي توان براي پي ريزي فرمها، گزارشات و صفحات دسترسي به اطلاعات از نتايج پرس و جوها استفاده نمود. زبان قابل برنامه نويسي در پرس و جو،SQL مي باشد.

ادامه اجزاء تشكيل دهنده بانك اطلاعاتي اكسس

Form: متداولترين روش استفاده از فرمها، ورود داده ها و نمايش داده ها مي باشد. فرمها براي سفارشي كردن نمايش داده هايي كه برنامه شما از پرس و جو ها يا جداول ها استخراج مي كند مي باشد به عبارتي فرم شامل پنجره ايي است كه امكان اطلاع رساني به كاربران و يا دريافت اطلاعات از آنها را در اختيار قرار مي دهد.

با انتخاب گزینه open از پنجره شی Form وارد نمای ورود داده (Form View) فرم میشوید

[آبجی]

ادامه اجزاء تشكيل دهنده بانك اطلاعاتي

Data Access page:
اين صفحه شي است كه نمايش و ويرايش را تحت internet explorer ماكروسافت تسهيل مي بخشد. اين صفحه كاربران را قادر مي سازد كه از طريق اينترنت با اينترانت اطلاعات موجود در پايگاه داده ها را مشاهده و ويرايش نمايند. كار با اين صفحات بسيار شبيه كار بر روي يك جدول يا فرم در Access مي باشد.

با انتخاب نمای Open از پنجره شی Page شما وارد نمای ورود داده page میشوید

Macros: ماكروها به خود كار(Automatic)كردن كارها تكراري، بدون نوشتن برنامه هاي پيچيده يا فراگيري يك زمان برنامه نويسي كمك مي كند در واقع ماكروها يكسري عمليات هايي هستند كه در واكنش به يك رويداد مشخص اجرا مي شوند. مانند كليك بر روي يك دكمه براي بسته شدن يك فرم و غيره، واكنش نشان مي دهد. نمای ها و پنجره شی Macro را می توانید مشاهده کنی


Modules:
محيط بسيار قوي و با كيفيت براي برنامه نويسي، محاسبات و عمليات پيچيده روي سيستم بانك اطلاعاتي است در اين شي از زبان برنامه نويسي ويژوال بيسيك استفاده مي شود. مدول حاوي روال هايي سفارشي مي باشد و به شما اجازه به دام انداختن خطا را مي دهد (در صورتي كه اين قابليت در ماكروها موجود نبود) هر مدول حاوي توابعي مي باشد كه از هر جاي برنامه قابل فراخواني است و مي تواند نسبت به رويدادهاي موجود روي يك فرم و يا گزارش وابسته واكنش نشان دهد.

همچنين براي انجام فعاليتهاي پيچيده اي چون بازكردن يك صفحه گسترده برنامه exell وغیره....... ،استفاده نمود.

پنجره شی Module و نماهای آن در شکلModul0 قابل مشاهده است.

[آبجی]

شناسایی اصول کار با محیط ACCESS

تعريف پايگاه داده‌اي ارتباطي:

پايگاه داده‌هاي ارتباطي، مجموعه‌اي از جدول‌هاي داده است كه يك فيلد مشترك در هر يك از جدولهاي موجود دارد و از طريق آن مي‌توان داده‌ها را بهم ربط داد.به اين مدل از پايگاه داده‌ها ، پايگاه داده‌هاي ارتباطي RelationShip مي‌گويند.

به دو صورت زير مي‌توان يك پايگاه داده رابطه‌اي(Database) ايجاد نمود:

1. Blank Database

2. Database Wizard

ابتدا create a new file را انتخاب كرده و سپس مي توان از blank data base ،از قسمت new فايل access را با طراحي تمام اجزاء توسط كاربر انجام داد و يا اينكه با انتخاب on my computer از الگوهاي طراحي شده به صورت wizard استفاده نمود. در Wizardها بخشي از object ها طراحي شده و كاربر كافي است با تغييراتي آن را براي كار خود استفاده نمايد.

[آبجی]

Blank DataBase

در صورت انتخاب Blank كليه اشيائ اكسس شامل Table و غيره قابل طراحي توسط كاربر مي‌باشد. براي ايجاد پايگاه داده ابتدا بايد نام و مسير Data Base را تعيين نموده و بعد دیتابیس را ایجاد نمایید.

گزينه‌هاي زير در اجزا Table, Query,Form مشترك ميباشد
1. Open(نماي ورود داده)
2. Design(نماي طراحي)
3. New(ايجاد شئ جديد)

Macros ,modules داراي گزينه‌هاي زير مي‌باشند:
1. Run(اجرا)
2. Design
3. New

Report شامل:
1. Preview(پيش نمايش)
2. Design
3. New

با انتخاب blank data base مرحله file new data base فعال مي گردد كه در اين قسمت نام فايل و مسير فايل را مي توان مشخص نمود. پيش فرض برنامه براي نام db1 و يا db…… مي باشد. و مسيرپیش فرض آن my document که خود برنامه فایل ساخته شده را در این مسیر ذخیره میکند، مي باشد.

[آبجی]

توانایی ایجاد یک بانک اطلاعاتی

در این فصل می آموزید چگونه می توان جدول ایجاد نمود با تعریف داده ،فیلد و رکورد آشنا میشویدو با خصوصیات محیط طراحی و محیط ورود داده آشنا میشوید.

برای ایجاد یک بانک اطلاعاتی همانگونه که در قسمت شناسایی اصول کار با محیط ACCESS گفته شد ابتدا یک فایل با نام مورد نظر می سازید .حال برای تکمیل این بانک اطلاعاتی باید یکی یکی اشیا موجود برای ایجاد بانک اطلاعاتی را بسازیم که اولین و مهمترین انها جدول می باشد ،قبل از آشنایی و ساختن جداول باید با تعاریف و اصطلاحات لازم آشنا شد .

تعريف داده (Data) :
هرگونه اطلاعات لازم و كاربردي درباره يك موجوديت را يك داده مي‌گويند.

تعریف فیلد(Field) :
به هر ستون يك جدول كه در بر گيرنده كليه اطلاعات مربوط به آن ستون مي‌باشد و بخشي از يك موجوديت را تشگيل ميدهد فيلد گفته مي‌شود.

تعريف Rcord :
به هر سطر يك جدول كه اطلاعات مربوط به يك موجوديت را نشان مي‌دهد ، ركورد گويند.

[آبجی]

DataSheet View :

در این روش محیط را به شكل يك صفحه گسترده يا با فرمت جدولي نمايش مي‌دهد.ستونها نماينگر فيلدهاي موجود در جدول هستند. كه از Field 1 تا Field 10 در آن موجود مي‌باشد .شما در این روش با Rename Column کردن نام این فیلدها و وارد کردن نام فیلدهای مربوطه می توانید جدول خود را بسازید.برای اینکار ابتدا فیلد را انتخاب سپس از منو Format گزینهRename Column را انتخاب کنید و یا اینکه روی فیلد مورد نظر راست کلیک کنید و گزینه Rename Column را انتخاب کنید .

مزیت این روش این است که شما میتوانید هم فیلدها را بسازید هم رکورد ایجاد کنید .از معایب ان نیز این است که شما در این روش نوع دادها و خصوصیات فیلدها را نمی توانید تغییر دهید.

[آبجی]

Table Wizard

دراین روش شما می توانید از جداول از پيش طراحي شده براي ساخت جدول خود استفاده نمایید.با انتخاب این Table Wizard از قسمت New پنجرهء محاوره ای ان ظاهر می گردد که شامل گزينه‌هاي زير موجود است:

1. Sample Tabales :نمونه جدول توسط اين گزينه انتخاب مي‌شود كه بر اساس دو مورد
A. Business
B. Personal
قابل انتخاب مي‌باشد.بعبارتی دیگر چون جداول از قبل ساخته شده است و شما می خواهید جدول یا جداول خود را انتخاب کنید انها را در دو گروه دسته بندی کرده اند که شما به راحتی انها را جستجو کرده و فیلدها و جداول مورد نطرتان را انتخاب کنید.انتخاب اول جداول مربوط به مشاغل و دسته دوم جداول موارد شخصی و عمومی می باشد.

2. Sample Fields :با انتخاب هر جدول فیلدهای ان در قسمت Sample Field ظاهر میشود ،که به شما این اجازه را می دهد که توسط دکمه های راهنما انها را به قسمت Field In My New Table انتقال دهید.

3. Fields In My New Table : فیلدهای منتقل شده به این قسمت ،فیلدهایی هستند که جدول شما را می سازند.
4. NEXT

5. در اين مرحله نام براي جدول خود انتخاب کنید و از شما می پرسد که فيلد كليد اصلي برای جدولتان در نظر بگیرم ،در صورتي كه پيش فرض را بپذيريد خود برنامه كليد اصلي ايجاد مي‌كند در غير اين صورت خود بايد تعيين نماييد. برای درک اینکه فیلد کلید اصلی چیست مراجعه کنید به قسمت شناسایی اصول کار با رابطه ها و فیلدهای کلیدی .

6. NEXT

7. در اين مرحله مي‌توان نحوه اجرا جدول را تعيين نمود:

الف‌. اجرا در نماي ورود داده
Enter date directly into design

ب‌. اجرا در نماي طراحي
the table design Modify

ت‌. اجرا در نماي ورود داده همراه با ايجاد فرم از ان
Enter date into the table using a form the wizard creates for me.

گزینه خود را انتخاب کنید و دکمه Next غیر فعال است با انتخاب دکمه Finish ساخت جدول تمام می شود و نتیجه را می توانید مشاهده کنید.

[آبجی]

Design View

در این روش می توانید جدولی بسازید که خود ساختار جدول ، فيلدها و خصوصيات ان را تنظيم نمودو مشاهده نمایید .
نماي طراحي از دوقسمت بالا و پایین تشکیل شده که شامل گزينه‌هاي زير می باشد.
در قسمت اول پنجره طراحي داريم:

1. Field Name
2. Data Type
3. Description
قسمت دوم شامل Field Properties می باشد که خود شامل دو بخش است:

1. General
2. Look Up

• Field Name:

امكان نام گذاري براي فيلدها را امكان پذير مي‌سازد.در قسمت های بعدی با قواعد نامگذاری ان اشنا میشوید.

• Description :

شما میتوانید برای راهنمایی کاربران توضیحاتی درباره فیلد مد نظرتان بدهید.نتیجه انچه بعنوان توضیح نوشته اید در نمای ورود داده در قسمت StatusBar قابل مشاهده می باشد البته باید ستون نام ان فیلد انتخاب باشد.

• Field Properties :

متناسب با نوع داده خصوصيات را نشان مي‌دهد و نشان مي‌دهدچه خصوصياتي را مي‌توان وارد كرد و یا تنظیم نمایید . برای درک این مطلب باید قسمتهای اینده را بررسی و دنبال کنید.

برای ساخت جدول از طریق Design View شما باید با نوع دادهData Type و سایر خصوصیات آشنا شوید بنابراین مراحل بعدی را دنبال کنید تا توانایی ایجاد جدول را با استفاده از این روش بدست اورید.

[آبجی]

شناسایی اصول انتخاب نوع فیلدها ، اندازه انها و فرمت انها

قواعد نامگذاري فيلدها:

1. نام فيلدها نبايد از 64 كاراكتر بيشتر باشد
2. حتما بايد اول نام فيلدها با حروف الفبا شروع شود ولي در ادامه نام مي‌توان از ارقام نيز استفاده كرد.
3. در نام فيلد از علامتهايي همچون ] , [ , ? ,! , ) ,( نبايد استفاده كرد.

Data Type :

اصل و اساس جدول را مشخص مي‌كند و در واقع نوع داده و اطلاعاتي كه در فيلد ذخيره مي‌شود را مشخص مي‌كند.بعبارتی دیگر یک واحد سنجش می باشد برای فیلدهای ما بطور مثال ما برای خرید پارچه از واحد متر استفاده می کنیم و میگویم 3 متر از پارپچه A بده و یا به کسی که ادرس می پرسد می گوییم 100 متر باید حرکت کنی بنابراین نتیجه میگیریم که نوع داده ،مشخص میکند هر فیلدی چه دسته از داده ها را شامل میشودو از چه نوعی است.

نوع داده شامل گزينه‌هاي زير مي‌باشد:

Text:

وقتی بخواهیم فیلدی بسازیم که متنی باشد از این نوع داده استفاده میشود.این نوع داده شامل حرف و عدد است كه محدوده ان از 1 تا 255 كاركتر را مي‌پذيرد.مثل فیلد FirstName ،LastName ،غیره

Memo :

نوع داده متني كه 65000 كاركتر حرفي را مي‌پذيرد.این نوع داده مانند نوع داده Text میباشد با این تفاوت که برای فیلدهایی استفاده میشود که چند خطی هستند و تعداد کارکترهای انها بیش از 255 کارکتر است.مثل فیلد Note و غیره

Number :

وقتی بخواهیم فیلدی بسازیم که رقم و عددی باشد ازنوع داده عددي استفاده می کنیم کاربرد ان این است که براي نگهداري عمليات محاسباتي به كار مي‌رود.مثل فیلد NomreDarss و غیره

Date/Time :

وقتی بخواهیم فیلدی بسازیم که قابلیت نمایش تاریخ و زمان را داشته باشد ازنوع داده Date/Time استفاده می کنیم .مثل فیلد BirthDate و غیره

Currency :

وقتی بخواهیم فیلدی بسازیم که قابلیت دریافت مقادیر پولی را داشته باشد ازنوع داده Currency استفاده می کنیم .مثل فیلد UnitPrice و غیره

AutoNumber :

نوع داده كه به طور متوالي رقم مي‌اندازد.یعنی با انتخاب این نوع داده به طور اتوماتیک ارقام ایجاد میشود.اصولا فیلدهای که با نام کد پرسنلی ،کد دانش اموزی و غیره از این نوع داده استفاده میشود.

Yes/No :

این نوع داده برای فیلدهایی که می خواهیم به صورت گزينشي باشد استفاده میشود.مثلا فیلد جنسیت که جواب ان بله یا خیر می باشد.
OLE Object :

كليه برنامه‌هاي كاربردي كه ole(object link embaded) را پشتيباني مي‌كند ، نگهداري مي‌كند.در فصول بعدی در قسمت ارتباط و لینک برنامه Access با سایر برنامه های تحت Office کاربرد این نوع داده توضیح داده شده است.

HyperLink :

كليه سندها ،آدرسهاو صفحات Web را نگهداري مي‌كند. در فصول بعدی کاربرد ان توضیح داده شده است.

LookUp Wizard:

امكان انتخاب گزينه‌ها را به صورت انتخاب از ليست فراهم مي‌كند.اين گزينه روي دو نوع داده Text,Number قابل اجرا است و به دو صورت مي‌توان آن را ايجاد نمود .

1. از Table or Query

ابتدا در نماي طراحي فیلد مورد نظر را كه از نوع داده text يا number مي باشد را انتخاب كرده و سپس روي همان نوع داده ، نوع داده lookup wizard را انتخاب مي كنيم . در اين مرحله با استفاده از جدول يا پرس و جوي مدنظر مي توان look u p را طراحي نمود .
در اين مثال ابتدا فيلد *** (جنسيت) انتخاب شده است و ازجدول table 1 مي خواهيم براي lookup استفاده كنيم.
در اين مرحله فيلد table1 كه مي خواهيم به عنوان ليست lookup قرار گيرد را انتخاب مي كنيم.
در صورتي كه بخواهيم ميتوانيم ليست را به صورت مرتب شده صعودي و يا نزولي مرتب كنيم. كه در زير به صورت صعودي نمايش داده شده است.
در اين مرحله يك نام براي فيلد lookup داده شده و با تائيد كاربر، ليست look u p تشكيل مي گردد.
نتيجه ايجاد lookup (ايجاد ليست براي فيلد جنسيت) در نماي ورود داده data sheet view قابل مشاهده مي باشد.

2.ايجاد مقادير توسط كاربر

بقيه مراحل مانند ايجاد lookup با استفاد ه از روش TABLE و يا query مي باشد.

در هر دو مورد از طريق ويزارد با انتخاب گزينه‌هاي مورد نظر به آساني Look Up ايجاد مي‌گردد.

[آبجی]

سایز فیلد برای داده های عددی و متنی

Field Size :
منظور از سایز فیلد همان Field Size است. نوع داده Text,Number,AutoNumber داراي فيلد سايز مي‌باشند.

نوع داده Text :

Field size:50

مقدار اين نوع داده به صورت عددي بوده كه بطور پيش فرض مقدار 50 را نشان ميدهدبه عبارتي ديگر، كنترل كننده تعداد كاركترهاي ورود داده براي فيلد است.

نوع داده Number :

این نوع داده دارای فیلد سایز با محدوده های متفاوتی می باشد

[آبجی]

استفاده از Input Mask

اين خصوصيت نحوه ورود داده‌ها را از لحاظ قالبندي كنترل مي‌كند.داده‌هاي از نوع Text , Number , Date/Time , Currency داراي اين خصوصيت مي‌باشند ، گزينه‌ها و علائم مطرح در Input Mask به شرح زير مي‌باشد:

0 : احتياج به عدد است.بعبارتی دیگر وقتی بخواهیم کاربر فقط بتواند داده های رقمی وارد کند و همچنین الزاما داده وارد کند از این فرمت می توان استفاده نمود .

مثال:

فیلدی را با نام وزن محصول ایجاد کنید و نوع داده ان را Number قرار دهید حال:

Input mask:000 قرار دهید .وقتی که وارد نمای ورود داده میشوید شما باید الزاما یک وزن با سه رقم وارد کنید مثلا 123 ،456 و غیره

9 : عدد يا فاصله خالي مي‌تواند وارد شود اما الزامي نيست.این مورد مانند کارکتر 0 است با این تفاوت که الزاما نباید رقم وارد شود اختیاری است.مثال بالا را با این کاراکتر امتحان کنید.

#:عدد،علامت مثبت ، علامت منفي و فاصله خالي مي‌تواند وارد شود اما الزامي نيست

L :احتياج به حرف است.مثلا برای فیلد نام که از نوع داده text استفاده شده کافیست مقدار Input mask:LLLLL وارد کنید بنابراین الزاما باید داده وارد شود برای نام و باید حتما 5 کارکتری باشد مثل نام سعیده و غیره

? :حرف مي‌تواند وارد شود اما الزامي نيست.مانند مثال بالا اما الزامی نیست اختیاری است داده وارد کردن.مثال بالا را با این کاراکتر بررسی کنید.

A :احتياج به حرف يا عدد است.این کارکتر برای نوع داده Text قابلیت دارد.نحوه بکار بردن ان مانند موارد گفته شده می باشد.این کارکتر را برای فیلد کد محصول بررسی کنید.بطور مثال در Input mask:AAAA را وارد و نتیجه را بررسی کنید.

a :حرف يا عدد مي‌تواند وارد شود اما الزامي نيست.مثال بالا را با این کارکتر بررسی کنید.

& :احتياج به حرف يا فاصله خالي است.مثالهای بالا را با این کاراکتر بررسی کنید.

C :هر كاركتر يا فاصله خالي مي‌تواند وارد شود اما الزامي نيست. مثالهای بالا را با این کاراکتر بررسی کنید.

< : كاركترهايي كه بعد از آن وارد مي‌شود را به حروف كوچك تبديل مي‌كند.مثلا برای فیلد نام وارد کنیدInput mask????? وقتی وارد نمای ورود داده فیلد میشوید با وارد کردن یک نام 5 کارکتری یا کمتر آن نام را با حروف بزرگ نمایش میدهد.لازم به توضیح است که روی فیلدهای انگلیسی اجرا میشود حروف بزرگ.

<: كاركترهايي كه بعد از آن وارد مي‌شود را به حروف بزرگ تبديل مي‌كند.مشابه مثال بالا اما کارکترهای انگلیسی را کوچک نمایش میدهد.

! :باعث مي‌گردد كاركترها از راست به چپ وارد شوند

\ :كاركترهاي كه به دنبال آن مي‌آيند به جاي اينكه به عنوان كد خوانده شود به صورت تحت الفظي نمايش مي‌يابد.یعنی اگر بخواهیم یک مقداری عینا نمایش یابد قبل از آن کارکتر از این علامت استفاده میشود.مثلا در فیلد کد محصول وارد کنیم Inputmask:\a???Aدر نمای ورود داده این مقدار را وارد کنید برنامه میپذیرد و مقدار a را به طور ثابت در همه رکوردها نمایش می یابد.مثلا aksh3 یاadfg7 یا aermz و غیره

نكته :معادل کارکتر \ می توانید از علامت نقل قول(“ “) استفاده کنید.

Inputmask:”a”???A

تعیین مقادیر پیش فرض برای فیلدها

• Default Value :

شما می توانید با این خصوصيت براي فيلد طراحي شده خود يك مقدار به صورت پيش فرض تعریف کنید. به طور مثال فیلد شهر با نوع داده Text را در نظر بگیرید و خصوصیت Default Value:esfahan قرار دهید .در نمای ورود داده هرگاه رکورد جدیدی ایجاد شود شما مقدار esfahan را در ستون فیلد نام شهر می بینید،شما میتوانید این مقدار پیش فرض را پذیرفته و یاحذف و مقدار جدیدی وارد کنید.

• Rule Validatin :

خصوصيتي است كه امكان كنترل ورود داده ها را دارا مي‌باشد، به عبارتي ديگر با تعيين مقدار در اين خصوصيت كاربر را ملزم به وارد كردن مقادير تعيين شده مي‌نماييد.

برای مثال شما می خواهید فیلد کشور فقط نام کشور ایران و یا آلمان را از کاربر دریافت و لا غیر ،پس ابتدا خصوصیت Validation Rule:"Iran" or "German" را برای این فیلد وارد کنید در نمای ورود داده وقتی می خواهید برای این فیلد داده وارد کنید اگر غیر از این دو کشور کشور دیگری وارد شود ، نمی پذیرد و پیغام خطا می دهد.

[آبجی]

انواع عملگرها

عملگرهاي مقايسه‌اي :

1. > علامت بزرگتر
2. < علامت کوچکتر
3. = علامت مساوی
4. => علامت کوچکتر و مساوی
5. =< علامت بزرگتر و مساوی
6. < > علامت مخالف

عملگرهاي منطقي:

1. And این شرط در صورتی برقرار است که هر دو شرط درست باشد.
2. Or این شرط در صورتی برقرار است که حداقل یکی از شرط ها درست باشد.
3. Xor این شرط در صورتی برقرار است که حداقل یکی از شرط ها غلط باشد.
4. Not این شرط در صورتی برقرار است که هر دو شرط غلط باشد.
5. …. Between ….And این شرط محدوده ایی از مقادیر را تعیین میکند.مثلا نمرات بین 15 تا 20 کافیست در این شرط بنویسیدValidation Rule:Between 15 And 20 بنابراین فقط نمرات بین این محدوده را دریافت میکند.
این عملگر ها برای شرط گذاری روی این خصوصیت مطابق مثال فیلد کشورکاربرد دارد در مثالهای بالا با انواع کاربردهای ان اشنا شده و می توانید بکار ببرید

• Validation Text :
درصورتي كه كاربر مقاديري خارج از مقادير تعيين شده در خصوصيت قبل وارد نمايد پيغام خطا صادر مي‌نمايد.(كاربر مي‌تواند خود پيغام مناسبي درج نماييد)

• Required :
در صورت فعال كردن اين خصوصيت ورود داده براي آن فيلد الزامي مي‌باشددر صورت وارد نكردن داده ،پيغام اخطار مي‌دهد. به طور مثال اگر این خصوصیت را برای فیلد نام خانوادگی روی مقدار Yes تنظیم کنید ، در نمای ورود داده اگر کاربر ستون این فیلد را خالی گذارد و ان سطر را پر کند هنگامی که می خواهد سراغ رکورد بعد برود پیغام خطا مبنی بر اینکه این فیلد نمی تواند خالی باشد می دهد و تا زمانی که مقدار ندهید به شما اجازه ورود داده نمی دهد.
• Length Allow Zero:

مشخص مي‌كند كه آيا متني به طول صفر در فيلد قابل قبول است يا خير.

[آبجی]

شناسایی اصول کار با شاخص ها

شناسایی اصول کار با رابطه ها ، فیلدهای کلیدی و ایندکسها (شاخص ها)

دلیل استفاده از ارتباطات بین جداول این است که از ورود داده های تکراری بی مورد و شلوغی بانک اطلاعاتی جلوگیری شود.لذا هر بخش از اطلاعات مرتبط را در یک جدول سازماندهی مینماییم.به طور مثال بانک اطلاعاتی کارنامه دانش آموزی را در نظر بگیرید حداقل 2 جدول ، یکی مشخصات دانش اموز و دیگری مشخصات دروس لازم است برای اینکه مشخص شود هر دانش اموزی چه دروسی دارد باید بین این دو جدول ارتباط برقرار کرد.در برقراری ارتباط باید فیلدی انتخاب شود که نماینده برقراری این ارتباط شود پس باید این فیلد شاخص باشد،یعنی Index گذاری شود.همچنین این فیلد باید کلید اصلی شود (primary key).

کلید اصلی:

کلید اصلی ،داده های شما را با مشخص کردن رکوردها به صورت یکتا سازماندهی می کند.کلید اصلی فیلد خاصی از آن جدول است.

پس می توان نتیجه گرفت که فیلدی که کلید اصلی میشود خاصیت یکتایی و منحصر بفرد بودن دارد و تکرار پذیر نیست.بنابراین بدانید فیلد هایی باید به عنوان کلید اصلی انتخاب شود که یکتا باشد مانند کد دانش اموز در جدول مشخصات دانش اموز ،کد محصول،کد سفارش،کد مشتری و غیره....فیلدی مثل نام ،نام خانوادگی نمی توانند کلید اصلی شود زیر نامها و نام خانوادگی های مشابه وجود دارد پس نمی تواند یکتا باشد .بنابراین فیلدهایی که به صورت کد هستند برای این منظور کاربرد دارند.

[آبجی]

ارتباط بین جدولها - Tables

سه نوع ارتباط بین جداول مطابق زیر موجود میباشد:

1. ارتباط يك به چند
2. ارتباط يك به يك
3. ارتباط چند به چند

برای برقراری هر کدام از این ارتباطات شرایطی لازم است که در زیر به تفضیل بیان شده است.

نکته 1- براي مورد 1و 2 حداقل 2 جدول نياز است.

نکته 2-برای مورد 3 حداقل 3 جدول نیاز است.

- نكات ايجاد ارتباط در ارتباط يك به چند

- در جدول اول

انتخاب فيلدي به صورت منحصر بفرد با شرايط زير

- Primary Key
-( Duplicates Index:Yes( No
- انتخاب فيلدي هم نام و هم نوع در جدول متناظر

- در جدول دوم

- انتخاب فيلدي هم نام و هم نوع هماهنگ با فيلد جدول اول
- (Index:Yes(Duplicates Ok
- Primary Key لازم نيست

نكات ايجاد ارتباط در ارتباط يك به يك

- در جدول اول

- انتخاب فيلدي به صورت منحصر بفرد با شرايط زير
- Primary Key
- ( Duplicates Index:Yes( No
- انتخاب فيلدي هم نام و هم نوع در جدول متناظر

- در جدول دوم

- انتخاب فيلدي هم نام و هم نوع هماهنگ با فیلد جدول اول
-( Duplicates Index:Yes( No
- Primary Key

نكات ايجاد ارتباط در ارتباط چند به چند
در اين نوع 3 جدول مورد نياز مي‌باشد.

- در جدول اول

- انتخاب فيلدي به صورت منحصر بفرد با شرايط زير - Primary Key
-( Duplicates Index:Yes( No
- انتخاب فيلدي هم نام و هم نوع در جدول واسط
- در جدول واسط
- انتخاب فيلدي هم نام و هم نوع هماهنگ با فيلد جدول اول
- (Index:Yes(Duplicates Ok
- انتخاب فيلدي هم نام و هم نوع هماهنگ با فيلد جدول دوم
- (Index:Yes(Duplicates Ok

در جدول دوم

- انتخاب فيلدي به صورت منحصر بفرد با شرايط زير
- Primary Key
-( Duplicates Index:Yes( No
- انتخاب فيلدي هم نام و هم نوع در جدول واسط

ارتباط يك به چند ، ارتباطي است كه در آن محتواي يك فيلد از جدولي منحصربفرد و در فيلد مشابه از جدول ديگري بيش از يك بار تكرار شده باشد.

در ارتباط يك به يك درست همان تعداد ركورد كه در جدول اول است در جدول دوم نيز وجود دارد.

تلفيق دو مورد بالا در مورد رابطه چند به چند صادق است.

نكته :در مثال بانک اطلاعاتی کارنامه دانش آموزی ،جدول اصلی دانش اموز می باشد.زیرا این دانش اموز است که درس را میگیرد ،پس فیلد کد دانش اموزی در جدول مشخصات دانش اموزی کلید اصلی میباشد و یکتا و ایندکس ان تکرار ناپذیر میباشدو در جدول مشخصات دروس کد دانش اموزی را ساخته و ایندکس ان را تکرار پذیر قرار دهید.بنابراین ارتباط یک به چند برقرار میشود.

[آبجی]

شناسایی اصول نحوه کپی و اضافه نمودن جداول

برای کپی جداول کافیست نام جدول مورد نظر را از لیست شی جدول انتخاب کنید سپس از منو Edit گزینه copy را انتخاب سپس از منو Edit گزینه past را انتخاب نمائید.پنجره paste Table As ظاهر میشود ابتدا از شما نام جدول می خواهد سپس از قسمت past option باید مشخص کنید که فقط ساختار ان جدول که کپی از ان گرفته اید را می خواهید و یا ساختار ان را همراه با داده های ان و یا اضافه کردن داده ها به یک جدول که ازقبل موجود بود سپس دکمه ok را بزنید.

توانایی انجام عملیات بر روی جداول

امروز با کار روی داده ها آشنا میشویم و اینکه چگونه میتوان داده های مورد نظر را جست و جو و جایگزین نمود و با نکات ایجاد ارتباط بین جداول آشنا میشوید و با کاربرد برنامه Access در برنامه Word ،Excle اشنا میشوید و کار با فایلهای متنی در قالب برنامه Access و همچنین بکارگیری ClipBoard در داخل سازی جداول کار می کنیدو توانایی کار با Exporting از جداول را به سایر برنامه ها پیدا می کنید.

[آبجی]

توانایی انجام عملیات بر روی جداول

Edit روي محيط Design

• مراحل درج سطر Insert Rows
• استفاده از منو Insert انتخاب Rows
• استفاده از ابزار Insert Rows
• مراحل حذف سطر Delete Rows
• استفاده از منو Edit انتخاب Delete Rows و يا Delete
• استفاده از ابزار Delete Rows
• انتخاب سطر و انتخاب Delete از روي صفحه كليد



آشنايي با تنظيم خصوصيات محيط ورود داده( Data sheet View)

منو Format :

Font :

تغيير فونت ،سبك فونت ،سايز فونت و effect Cell يا Datasheet… : تغيير ساختار صفحه گسترده از لحاظ Gridها و…….

Row Height :

امكان تنظيم ارتفاع سطر ، در صورتي كه گزينه استاندارد فعال شود ارتفاع پيش فرض فعال ميشود.

Column Width :

امكان تنظيم طول ستون ، در صورتي كه گزينه استاندارد فعال شود طول پيش فرض فعال ميشود.انتخاب گزينه BestFit باعث ميشود كه طول ستون بر اساس نوشته‌ها تنظيم شود.

Rename Column:

امكان تغيير نام فيلد را فراهم مي‌اورد.

Hide Columns :

امكان پنهان كردن فيلد را فراهم مي‌اورد.

UnHide Columns :

امكان آشكار شدن فيلدپنهان شده را فراهم مي‌اورد.

[آبجی]

کلید های میانبر برای ورود و تصحیح داده ها


- تايپ داده متناسب با نوع داده انتخابي و قالبندي انتخابي

-استفاده از ‘+Ctrl كه اطلاعات ركورد قبلي را به ركورد جاري منتقل مي‌سازد.

- استفاده از:+Ctrl براي ورود تاريخ جاري سيستم

- استفاده از;+Ctrl+Sift براي ورود زمان جاري سيستم

- استفاده از Copy،Ctrl+C و سپس Paste

- استفاده از Cut،Ctrl+X و سپس Paste

[آبجی]

اضافه كردن ركورد به جدول ،حذف رکورد جدول

طريقه حذف ركوردها:

- انتخاب گزينهDelete Rcord از منو Edit
- R.C روي ركورد و انتخاب گزينه Delete Record
- استفاده از ابزار Delete از باكس ابزار

- اضافه كردن ركورد به جدول:

- انتخاب گزينهNew Rcord از منو Insert
- انتخاب گزينه New Record از راهنماي ركورد
- استفاده از ابزار New Record از باكس ابزار
- R.C روي ركورد و انتخاب گزينه New Record

[آبجی]

شناسایی اصول مرتب سازی و جستجو و فیلتر نمودن داده ها در جدول

برای مرتب سازی فیلدها باید ستون فیلد مورد نظر را انتخاب کرده از منو Records گزینه Sort را انتخاب کنید.Sort Ascending مرتب سازی صعودی است از حرف اول الفبا به انتها ،Sort Descending مرتب سازی نزولی است از حرف اخر الفبا به ابتدا الفبا.

تثبیت نمایش یک فیلد جدول (Freezing)

Freeze Columns :

ابتدا فیلد مورد نظر خود را انتخاب کنیدواز منو Format این گزینه را انتخاب کنید.فيلد فريز شده در ابتدا فيلدها قرار گرفته و ثابت مي‌شود،و ساير فيلدها مي‌توانند به صورت كشويي منطبق با آن فيلد قرار گيرند UnFreeze All Columns :عكس عمل فريز مي‌باشد.

[آبجی]

جستجو رکوردهای مورد نظر در جدول

Find :

امكان جستجو روي دادهاي يك جدول ، فرم وپرس و جو را امكان پذير مي‌سازد.انتخاب از منو Edit ويا Ctrl+Fو يا ابزار آن .


Find What :گزینه مورد جستجو در این قسمت درج میشود.

Look In :

مکان جستجو باشد ،که می تواند کل جدول باشد یا فیلدی که شما برای جستجو انتخاب کرده اید.

- Search :جهت جستجو را می توان انتخاب نمود.

- All: روی کل
- Up: قسمت بالا
- Down : قسمت پایین

- Match : شیوه جستجو ،بعبارتی چگونگی جستجو میباشد بر اساس موارد زیر:

- Any Part Of Field(جستجو بر اساس بخشي از داده درج شده)
- Whole Field(جستجو بر اساس تمام داده درج شده)
- Start Of Field(جستجو بر اساس شروع داده درج شده)

Match Case : انتخاب این گزینه جستجو را نسبت به حروف بزرگ و کوچک حساس میکند.

Find Next : با انتخاب این دکمه جستجو یکی یکی اغاز میشود.

- Search Field As Formatted : اگر دنبال داده قالبندي شده‌اي مي‌گرديد بايد از آن استفاده نماييد.بطور مثال اگر فيلد Date/Time به نوعي قالبندي شده باشد كه تاريخ را بصورت 2003,11,January نمايش دهدو شما به دنبال تاريخ با فرمت 11/1/2003 بگرديد،Access نتيجه جستجو را مثبت تلقي كرده اما اگر گزينه مزبور را فعال كنيدAccess فقط در صورتي نتيجه را مثبت مي‌دهد كه تاريخ به صورت2003,11,January وارد شده باشد.

Find براساس قالبندي زير:

1. :كاركتر *.مثال *Sm يعني دو حرف اول Sm بقيه هر تعداد و هر حرفي مي‌تواند باشد.

2. ? :يك كاركتر. مثال Sm?th يعني دو حرف اول Sm حرف سوم يك كاركتر و هر حرفي مي‌تواند باشدو سپس th.

3. # :تطبيق با يك عدد.لذا اگر به دنبال ##166 بگرديد access تمامي دادهاي 5 رقمي را كه با 166 شروع شود را انتخاب مي‌كند

جایگزینی مقادیر فیلدهای مورد نظر به طور خودکار

درصورتي كه بخواهيم دادهايي را تغيير دهيم از روش جستجو پيدا سپس داده مورد نظر را جايگزين مي‌كنيم.گزينه‌هاي آن مشابه Find مي‌باشد.

Find What :درج داده مورد جستجو

Replace With :درج داده ای که می خواهیم جایگزین گزینه مورد جستجو شود

Replace : جايگزيني يكي يكي صورت می پذیرد

Replace All :جايگزيني یکجا صورت می پذیرد

[آبجی]

فيلتر در access


فیلتر نمودن داده های جدول

توسط گزينه Filter از منوي Record مي‌توان داده‌هاي مورد نظر را از بقيه داده‌ها جدا نمود.

انواع فيلترها

Filter by form (فيلتر شرطي)

اين فيلتر داراي محيطي مي‌باشد با گزينه‌هاي زير:

• Look For (امكان جستجوو جدا سازي)

• Or (امكان شركت گذاري)

1 - امكان شركت گذاري : در این نوع فیلتر محیطی مثل شکل fb ظاهر میشود تمام داده ها بصورت لیست combo می باشد یعنی از لیست قابل انتخاب است،حال از هر فیلدی داده ای که می خواهیم فیلتر شود را انتخاب می کنیم اما در یک زمان می توانید چند تا فیلد را داده هاشون را انتخاب کنید برای فیلتر شدن. و قتی نتیجه فیلتر را دیدید باز این فیلتر را انتخاب کنید سپس در قسمت or فیلدهای دیگر را انتخاب و از داده ها ش برای فیلتر شدن استفاده کنید و نتیجه اش را مشاهده کنید.

2. seletion Filter by (فيلتر بر اساس انتخاب)ابتدا فیلد مورد نظر را برگزیده و سپس داده ای که می خواهید فیلتر شود را انتخاب کنید و از این فیلتر استفاده کنید و نتیجه را مشاهده کنید.

3. Filter Excluding Selection (عكس عمل فيلتر قبل)یعنی هر داده ای را غیر از داده انتخابی نمایش دهد.

4. Advanced Filter / Sort :فيلتر شرطي با ساختار پرس و جو.با مراجعه به فصل پرس و جو ها و مطالعه ان براحتی می توانید با این نوع فیلتر کار کنید.

5. For Filter :تنها فيلتري است كه با R.C روي ركورد به صورت يك ميانبر عمل مي‌كند و مي‌توان با تايپ كلمه مورد نظر در Filter For و Enter عمل فيلتر را انجام داده و داده مورد نظر خود را فیلتر نماید.

نكته :

به طور كلي فيلترها روي سلولي از فيلدها يا به عبارتي روي فيلدها اعمال مي‌گردد.

• Apply Filter :براي اجراي فيلتر بكار مي‌رود.

• Remove Filter :از حالت فيلتر به جدول بر‌مي‌گردد.

[آبجی]

ادغام پستی - Mail Merge

ادغام پستی(Mail Merge) بکار بردن فایل Access در برنامه Word

ادغام پستی برنامه Word یکی از بهترین ابزارها میباشد برای ادغام کپی باید یک سند در Word ساخته سپس اجزای مخصوص ادغام رادر آن قرار دهید و آن را باه یک منبع داده تلفیق کنید برنامه ی Word داده ها ی موجود در منبع را با اجزای مخصوص ادغام جایگزین میکند وبه ازای هر یک از رکورد های منبع داده یک سند منتقل ایجاد می کند . مثلا فرض کنید جدولی داریم که مشخصات اساتید ما را در بر دارد حال می خواهیم آنها را به جلسه ی مربیان دعوت کنیم و همه ی آنها یک دعوتنامه مشابه هم داشته باشند . برای این منظور ابتدا باید اطلاعات موردنیاز اساتید را از جدول بانک اطلاعاتیمان استخراج کنیم و سپس با استفاده از پیون link Office گذینه ی Merge It With Microsoft Office Word (ادغام با برنامه Word )این داده ها را با برنامه ی موردنظر ادغام می کنیم .

نكته : این قابلیت (Mail Marge)مخصوص اشیاء جدول و پرس و جو می باشد و شامل فرم و گزارش نمی شود مراحل زیر را دنبال کنید تا یک ادغام پستی انجام شود .

1- ابتدا جدول مشخصات اساتید را بسازیدکه شامل(نیروهای کد مدرس نام – نام خواندگی- میزان تحصیلات-مدس فعال – تعداد کلاس ها ) شود



4- سپس نام پرس وجویی راکه ساخته اید انتخاب سپس مسیر زیر را انتخاب کنید
Tools\Office link\ Merge It With Microsoft Office Word منوی

5- از پنجره ی ویزارد ادغام پستی (Microsoft Word Mahl Marge Wizard) گزینه ی Creat a New را فعال نموده وسپس Ok را انتخاب کنید .

6- برنامه ی Wordاجرا میگردد و بقیه ی ابزارهای Mail Marge فعال می گردد .

7- انتخاب دکمه ی Insert Marge Fild برای تعیین محل نمایش داده ها بر روی مستند استفاده می کنیم .

8- پنجره ی Insert Marge Fild ظاهر میشود که میتوان فیلد ها رابا دکمه ی Insert به سند اضافه کنید .

9- حال شما می توانید متن های لازم را اضافه کنید به طور مثال برچسب برای نام فیلد قرار دهید و متن دعوت نامه را اضافه کنید .

10- سپس گزینه ی Merge Data View را انتخاب کنید .

11- در این مرحله شما می توانید اطلاعات کامل هر فرد را به همراه دعوتنامه ببینید با انتخاب Next Record نام تمام مخاطبین مختلف را مشاهده کنید.

سپس میتوانید با توجه به قابلیتهای Wordبه هر فردی اطلاعات را Mail کنید.

[آبجی]

شناسایی اصول Tmporaing جداول

برای داخل سازی جداول باید موارد زیر را دنبال کنید.

جداول خارجی

راه های مختلفی برای وارد کردن جدول از محیط های خارج از بانک اطلاعاتی Access می باشد مثل Import ،Link ،OLE Object .

ارتباط با فایلهای صفحه گسترده

يكي از قابليت هاي خوب برنامه Access سازگاري با ساير برنامه هاي Office بلخصوص با برنامه صفحه گسترده( برنامه Ms Excel) مي باشد.در برنامه Access ميتوان كل يك فايل Excel يا بخشي از آن را فراخواني نمود.
شما ميتوانيد كليه عمليات هاي محاسباتي قابل انجام با برنامه Excel ابتدا در آن محيط ايجاد كنيد. و سپس آن را در محيط برنامه Access به عنوان جدول وارد نماييد. شما قادريد تمام فيلد ها يا بخشي از فيلد هاي موجود در برنامه Excel را به جدول يا جداولي از برنامه Access اضافه كنيد. در زير مثالي نحوه بكار گيري برنامه Excel در برنامه Access را بررسي ميكنيم.

ابتدا در برنامه Excel داده هايي با عناوين و مقادير زير ايجاد كنيد.

كد رشته(Customer ID) – نام شركت(Company name) – عنوان تماس(Contact title) – نام تماس (Contact name – آدرس(Address) – شهر (City )– ايالت(Region) – كد پستي (Postal code) – كشور (Country) – تلفن (Phone) – Fax سپس 3 ركورد داده مطابق جدول داده شده براي آن وارد كنيد و آن فايل را تحت نام Customer ذخيره كنيد. سپس مراحل زير را به ترتيب انجام دهيد.

در منوي File گزينه Get external data را انتخاب سپس زير گزينه آن Import را انتخاب كنيد.
در ليست File of type گزينه Microsoft excel را انتخاب كنيد تا نام فايلي كه در Excel ساخته بوديد ظاهر شود.

فايل را انتخاب كرده گزينه Import را انتخاب كنيد. پنجره Import spread sheet wizard ظاهر ميگردد.

[آبجی]

استفاده از Clip Board جهت داخل سازي جداول

در اين روش از Clip Board براي داخل سازي داده ها استفاده مي نماييم كه براي اجراي آن از فرمان Copy و سپس Past استفاده مي نماييم. مراحل زير را دنبال تا با نحوه اجراي داخل سازي داده ها آشنا شويد.

1-ابتدا جدول مورد نظر را در نماي طراحي Design View اجرا كرده.

2-سپس تمام فيلدها را انتخاب كرده.

3-از منوي Edit و يا ابزار Copy روي نوار ابزار و يا راست كليك روي محتوي گزينه Copy را انتخاب كنيد.

4-جدول را بسته سپس يك فايل جديد باز كنيد.(مثلا فایل db2 )

5-از روش Design View در اين فايل جديد يك جدول بسازيد سپس به تعداد خانه هاي كپي گرفته در اين جدول جديد انتخاب كنيد.

6-در اين مرحله از گزينه Past براي درج كردن استفاده نماييد ( روشهاي مختلف Past شامل منوي Edit انتخاب Past – ابزار Past از نوار ابزار و يا راست كليك انتخاب Past بدين روش داخل سازي داده ها صورت مي پذيرد).

نكته : براي وارد كردن ركوردها از يك جدول به جدول ديگر در همان فايل يا در فايل جديد نيز به روش وارد كردن فيلد از يك فايل به يك فايل ديگر مراحل اجرا مي شود فقط موارد زير را مد نظر داشته باشيد.

*-جدول را در نماي ورود داده Data Sheet باز كرده سپس يك يا چند ركورد مدنظر را انتخاب كنيد و سپس انتخاب گزينه Copy

*-انتخاب جدول در فايل جاري و يا انتخاب جدول در فايل جديد ديگر سپس باز كردن جدول مورد نظر انتخاب ركورد خالي سپس Past كردن داده ها.

نكته1 : در صورتي كه چند ركورد را انتخاب كنيد Access پيغام مي دهد آيا مي خواهيد اطلاعات در Clip Board ذخيره شود؟ شما گزينه Yes را انتخاب كنيد.

نكته2 : بعد از Past كردن از شما مي پرسد آيا مي خواهيد ركوردها ذخيره و نگهداري شوند؟ شما تاييد كنيد تا داده ها به جدولتان اضافه شود.

[آبجی]

شناسايي اصول Exporting از جدول

خروج اطلاعات به ديگر برنامه هاي كاربردي براي خارج كردن جدول از برنامه Access به ساير برنامه هاي تحت Office مثل Word، و Excel از روش Export كردن جداول استفاده مي كنيم نكته قابل توجه اين است كه شي هاي Access - Table, Query,… قابليت ارسال شما به تمام برنامه ها را ندارند كه طي جدولي مشخص مي كنيم شي Table امكان ارسال به چه محيط ها و Query به چه محيط هاي ديگر و ... را دارند. طي مراحل زير يك نمونه از ارسال جدول به برنامه Excel شرح داده شده است.

1-ابتدا جدول مورد نظر را انتخاب كرده از منوي File گزينه Export را انتخاب كنيد.

سپس از پنجره To… "نام جدول" Export Table در قسمت Save as Type آن Microsoft Excel 97-2005 را انتخاب كنيد ( اگر از ورژن پايين تر Excel استفاده مي كنيد گزينه Microsoft Excel 97-2002 را مشاهده مي كنيد كه مي توانيد آنرا انتخاب كنيد ) و سپس نام فايل Excel مدنظرتان را برگزينيد ( مثل Book1 ) سپس گزينه Save Formatted را براي حفظ فرمت برنامه و سپس گزينه Auto Start را براي فعال شدن شروع انتخاب كنيد و در نهايت دكمه Export را فعال كنيد.

سپس فايل Excel مورد نظر را باز كرده و نتيجه را مشاهده كنيد.


خروج اطلاعات از طريق clip Board

در قسمت وارد كردن جدول و اطلاعات از طريق Clip Board، خروج اطلاعات به جداول ديگر از فايلهاي ديگر Data Base از طريق Clip Board و خاصيت Past توضيح داده شد.

[آبجی]

وارد كردن اطلاعات از ديگر فايلهاي مختلف

وارد كردن اطلاعات از يك فايل HTML

HTML يك زبان برنامه نويسي Web است HTML مخفف كلمه Hyper Text Markup Language است. HTML از تك هايي براي نمايش يك جدول روي يك صفحه وب اجزاي جدول كه همان سطر و ستون و خانه هاي آن است و ترازبندي متن و غيره استفاده مي كند كه تك هاي آنها را در ميان تك هاي HTML مناسب قرار مي دهند.



وارد كردن اطلاعات از يك فايل HTML به برنامه Access

ابتدا از منوي File گزينه Get External Data را انتخاب و زير گزينه Import را برگزينيد.
2-سپس از پنجره Import از Files Of Type گزينه HTML Document را انتخاب كنيد سپس نام فايل HTML شما ظاهر مي شود آنرا انتخاب كنيد.


نكته : در صورتي شما مي توانيد يك فايل HTML را به برنامه Access وارد كنيد كه با برنامه نويسي HTML آشناي داشته باشيد و يك صفحه با استفاده از اين صفحه بسازيد لازم به ذكر است كه فايل HTML به شكل يك صفحه ذخيره شده از اينترنت مي باشد كه در شکل h1 فايل HTML انتخابي ما نمونه اي از آن مي باشد.

3-در اين مرحله اطلاعات نمايش مي يابد كه با انتخاب گزينه First Row Contains column Headings سطر اول اطلاعات به عنوان فيلد انتخاب و به رنگ خاكستري نمايش مي يابد.

4-در مرحله بعد اسم جدولي كه مي خواهيد اطلاعات HTML به عنوان جدول در آن ذخيره شود را انتخاب كنيد.

5-در مرحله بعد تاييد شما درباره نام جدولي انتخاب براي Import شدن را مي خواهد Finish را انتخاب كنيد.

[آبجی]

بحث اکسس را با طراحی پرس و جو یا همان سوال Query ادامه می دهیم و در این قسمت کاربرد توابع در پرس و جوها را می آموزیم.


توانایی طراحی سوالQuery

1. Design View
2. Simple Query Wizard
3. Cross Tab Query Wizard
4. Find Duplicate Query Wizard
5. Find Unmatched Query Wizard
1. ايجاد از طريق طراحي
2. ايجاد با ساده‌ترين شكل از ويزارد
3. گروه بندي فيلدها به صورت سطري ستوني و استنتاج نتايج از تقاطع داده‌هاي حاصل از سطر و ستون ايجاد شده.
4. مقايسه دو جدول و يافتن تمام ركوردهاي تكراري از دو جدول .
5. مقايسه دو جدول و يافتن تمام ركوردهاي تكراري از يك جدول

[آبجی]

تعريف Query:

اطلاعات يك يا چند جدول را با شرايط خاص تحت پرس و جو ايجاد مي‌نمايد، و همچنين امكان ساختن فيلدهاي محاسباتي نيز امكان پذير مي‌باشد.

تعريفQueryبه دو بخش تقسيم مي‌گردد:

1. Select Query
2. Action Query

ساده‌ترين پرس و جو Select Query مي‌باشد ،يعني پرس و جو بر اساس انتخاب.
Query مي‌تواند يك فيلد را در بر بگيرد.
چون تغييرات روي پرس‌و جو روي جدول متناظرش اعمال مي‌شود بنابراين صفت Dynamic داده اند.
چون پرس‌و جو زير مجموعه يك يا چند جدول يا پرس‌و جو است به آن صفتSubSet داده‌اند.


ايجاد Query از طريق Design View

• با ظاهر شدن پنجره Show Table ميتوان Query را از

1. Table
2. Query
3. Both
ايجاد نمود.


به طروق زير مي‌توان فيلدها را از قسمت Field List به گزينه Field در قسمت Design Gerid انتقال داد:

1. انتخاب فيلد با عمل Drag & Drop
2. انتخاب فيلد و عمل دابل كليك روي فيلد
3. انتخاب گزينهField و زدن حرف اول
4. توسط *ميتوان همه فيلدها به پايين منتقل كرد كه نتيجه آن در زمان اجرا مشخص مي‌شود.
5. انتخاب عنوان جدول و استفاده از Drag & Drop


• ‏Table : مشخص كننده نام جدول
• Sort : مرتب كردن به صورت صعودي و يا نزولي
• Show :امكان فعال يا عدم فعال بودن فيلد
• Criteria :امكان شرط گذاري توسط اين قسمت فراهم مي‌شود.از عملگرها و شروط ذكر شده در Validation Rule براي اين قسمت مي‌توان استفاده نمود.
• Or :شرط يا

[آبجی]

شناسایی اصول انجام عملیات محاسباتی در سوال

كاربرد Total در Select Query

از منوView اين گزينه را انتخاب مي‌نماييم.يا از ابزار آن

اين گزينه شامل موارد زير مي‌باشد:

1. Sum محاسبه جمع مقادير
2. Avg محاسبه ميانگين مقادير
3. Min تعيين كمترين مقدار
4. Max تعيين بيشترين مقدار
5. Count محاسبه تعداد مقادير
6. StDev محاسبه انحراف معيار
7. Var محاسبه واريانس
8. First تعيين اولين مقدار
9. Last تعيين آخرين مقدار
10. Expression امكان استفاده از عبارت ساز براي ساختن فيلد محاسباتي

[آبجی]

آشنایی با کاربرد فیلدها و شرایط در طراحی

نحوه شرط گذاري بر اساس نوع داده‌ها:

• Text :مقدار متني را وارد مي‌نماييم.امكان استفاده از دو كاركتر عام *,? امكان پذير مي‌باشد.

• Number,Currency :مقدار عددي را وارد مي‌نماييم.

• Date/Time :مقدار تاريخ/ زمان را وارد مي‌نماييم.

مثال:11/2/2002 عكس‌العمل برنامه#11/2/2002#

• اگر در قسمت Criteria بنويسيم Null برنامه Is”Null” را مي‌نويسد

[آبجی]

شناسایی اصول انجام عملیات محاسباتی در سوال

مثال:

محاسبه نمره نهايي

در گزينه ،(Field total:(nomreh) *(zarib nomreh فعال بودن فيلدهاي شركت كرده در اين فيلد محاسباتي همچنين فعال بودن Expression از Totals .
از علائم رياضي و همچنين از + ،&(الصاق)در عبارت سازي مي‌توان استفاده نمود.
CCUR( ) تابعي است كه مقدار عددي را با واحد پول نمايش مي‌دهد.

شناسایی اصول ایجاد سوال با استفاده از چند جدول

شما می توانید پرس و جویی ایجاد نمایید که شامل چند جدول باشد.

[آبجی]

شناسایی اصول طراحی سوال با شرایط دارای پارامتر

تا كنون پرس و جوها بر اساس تعيين شرط در زمان طراحي بررسي شد و اكنون مي خواهيم امكان جا گذاري را براي كاربر و در زمان اجرا فراهم آوريم و همچنين بدين روش امنيت اطلاعاتي را بالاتر بريم تا كاربر در زمان اجرا نياز به استفاده از نماي طراحي را نداشته باشد.

بنابراين اگر معيار يك پرسش به جاي آنكه طراحي مشخص شود و در زمان اجرا تعيين شود به آن پرسش پارامتري گفته خواهد شد.


مرحله 1 (پرسش پارامتري)

روش كار:

ابتدا گزينه new و سپس انتخاب فيلدهاي مورد نظر و انتقال به قسمت شبكه طراحي در قسمت criteria از دو پارامتر كروشه به اين منظور اشتفاده مي نمائيم.

سپس run، پنجره ايي ظاهر مي شود كه نام محصول را مي خواهد و كاربر مي تواند نام مورد نظر خود را وارد كند و نتيجه را مشاهده نمايد.


مرحله 2 (استفاده از علائم عمومي)

حال مي خواهيم يك پرس و جو پارامتري ايجاد نمائيم كه براساس پارامترهاي شرطي عام اجرا گردد و به عبارتي ديگر در هنگام سئوال مقدار كاربر بتوان مقداري با استفاده از كاركترهاي عام مثل ؟ بكار برود.

روش كار

مثل روش قبل پرس و جو را ايجاد مي نمائيم و اما اينبار از گزينه like قبل از پارامتر كروشه استفاده مي نمائيم و بدين صورت Critried:Like [Enter product Name]


مرحله 3 (پرسشهاي پارامتري محدوده اي)

حال مي خواهيم پرس و جويي ايجاد نمائيم كه يك محدوده معيني را از اطلاعات را نمايش دهد و مثلا تاريخ هاي سفارش بين 1/9/83 تا 20/12/83 را نمايش دهد.شکل 32

روش كار

مانند روشهاي قبل ابتدا پرس و جو را ايجاد نموده و سپس در critriea مي نويسيم.
Criteria:Between [Enter start order dare:] AND [Enter End order date

[آبجی]

شناسایی اصول طراحی سوال ، سطری –ستونی

پرسش ضربدري Crosstab Query

اين پرسش و جو داراي اهميت فراواني است و اين نوع خاص مي باشد و اين پرس و جو به صورت يك ماتريس دوبعدي مي باشد كه روي هر خانه آن عملياتي رياضياتي انجام مي شود و به طور مثال با ايجاد چنين پرس و جويي مي توان معدل هر دانش آْموز را محاسبه كرد.

نكته: براي ايجاد چنين پرس و جويي مي توان از دو يا چند جدول پرس و جوي ساده استفاده نمودسپس از نتيجه حاصله يك Crosstab Query ايجاد نمود.مراحل زیر را دنبال کنید تا با نحوه ایجاد این نوع پرس و جو اشنا شوید.
ابتدا از كوئري مورد نظر يك crasstab ساخته در مرحله اول ابتدا كه دانش آموز و نام خانوادگي آن را انتخاب مي كنيم.
در مرحله دوم نام فيلد درس را انتخاب مي كنيم.
در مرحله سوم نمره درس را انتخاب مي كنيم.
و سپس تابع Avg را انتخاب مي كنيم و سپس next غير فعال میشود یک نام برای این پرس و جو انتخاب کرده finish رامي زنيم.
نتیجه را مشاهده نمایید.

[آبجی]

شناسایی اصول طراحی سوال جهت تغییر داده ها

Query Update: این پرس و جو از نوع Action ها میباشد و با انتخاب ان میتوانید داده های پرس و جو خود را بروز رسانی کنید.

برای ساخت این پرس و جو ابتدا فیلدی که می خواهید داده های ان را بروز رسانی کنید را به شبکه طراحی اضافه کرده سپس این Action را فعال کرده و در قسمت Criteria دادهای که می خواهید تغییر کند را وارد کنید و در قسمت Update to مقداری که می خواهید جایگزین شود را وارد کنید.

Update to (گزينه جايگزيني)

Criteria(گزينه اي كه بايد تغيير كندو به روز شود)

برای مشاهده نتیجه ابتدا گزینه Run را از منو Query انتخاب کرده و پرسو جویتان را ذخیره کنید سپس جدولی که از ان این پرس و چو را ساخته بودید باز کنید و نتیجه را مشاهده نمایید.

[آبجی]

شناسایی اصول طراحی سوال جهت حذف داده ها

Delete Query :

Delete: Where

Criteria: 1 (همه يكهاي موجود در جدول انتخابي را حذف مي‌نماييد)

تذكر: تمام action ها بايد بعد از ايجاد ابتدا Run شود و ذخيره سپس نتيجه آن را روي جدول متناظر مشاهده نمود

Run از منو Query يا از ابزار آن

[آبجی]

شناسایی اصول طراحی سوال جهت ایجاد جدول

Make-Table Query :این پرس و جو از نوع Action ها میباشد و با انتخاب ان میتوانید پرس و جو خود را به یک جدول تبدیل کنید.

مراحل زیر را دنبال کنید تا با ساخت این پرس و جو اشنا شوید:

در این پرس و جو ابتدا جدول یا پرس و جو ی مورد نظر را از طریق Design انتخاب کرده سپس Make-Table Query را انتخاب کرده در قسمت Table Name نام جدول را وارد کنید و سپس مشخص می کنیم در کدام Data Base ایجاد شود که یا در همین فایل ایجاد شود با انتخاب گزینه Current Data Base این پرس و جو بعنوان جدول ایجاد میشود و یا با انتخاب گزینه Another Database در فایل دیگر ایجاد می گردد.

برای مشاهده نتیجه ابتدا گزینه Run را از منو Query انتخاب کرده و پرسو جویتان را ذخیره کنید سپس جدولی که از ان این پرس و چو را ساخته بودید باز کنید و نتیجه را مشاهده نمایید.

شناسایی اصول طراحی سوال

شناسایی اصول طراحی سوال جهت اضافه نمودن رکورد به جدول

Append Query :

همانند make- Table Query مي‌باشد با اين تفاوت كه نام جدولي كه مي‌خواهيم داده‌ها به ان الصاق شود را از ليست انتخاب مي‌كنيم.

شناسایی اصول طراحی سوال Query

ساده ترين روش ساخت پرس و جو استفاده از روش Simple Qurey مي باشد.

روش كار

ابتدا از new شي query و پنجره باز شده Simple Qurey را انتخاب مي كنيم و سپس در قسمت Available fields نام فيلدهاي حاصل از انتخاب ظاهر مي گردد. با دكمه next مرحله بعدي فعال مي گردد و در اين مرحله پيغامي مبني بر اينكه would you like a detail or summary query? شما تمايل داريد جزئيات نمايش يابد يا خلاصه پرس و جوها Detail (shoes every field of every record) جزئيات (اين روش همه فيلدها و همه ركوردها را نمايش مي دهد)

خلاصه كردن

در صورت اين انتخاب گزينه Summery option
تنظيمات summery
در اين پنجره داريم

What summery values would you like calculated?

در اين قسمت محاسبه ايي كه مي خواهيد روي مقادير صورت پذيرد را انتخاب كنيد
Nextدر اين مرحله داريم
What title do ypu want for your qunery كه يك نام براي اين پرس و جو انتخاب بايد كرد. در اين مرحله پرسيده مي شود كه اجراي پرس و جوي ايجاد شده در نماي نمايش اطلاعات باشد.

Open the quenery to view information

پيش فرض برنامه اين گزينه است.
يا modify the quenry design يا در نماي طراحي quenry فعال شود. در اين مرحله next غير فعال بوده و با انتخاب گزينه finish پرس و جو مطابق ميل شما ساخته مي شود.

[آبجی]

تابع DateDiff()

اين تابع تفاضل دو تاريخ را محاسبه و نتيجه را نمايش مي دهد و پارامترهاي آن بصورت زير مي باشد

[()Age: DateDff(yyyy,[fild],Date] اين تابع مانند تابع Format چه در پرس و جوي ساده چه به صورت پارامتر قابل استفاده است

مثال:

()Age: DateDff(yyyy,[orderdate],Date

تابع Date part() اين تابع يكي از بخشهاي تاريخ را بر مي گردانند مثلا ماه آن را بر مي گردانند تابعweek day() روز هفته يك تاريخ را تعيين مي كند تابع year() سال يك تاريخ را تعيين مي كند. تابع month() ماه يك تاريخ را تعيين مي كند.تابعday() روز يك تاريخ را تعيين مي كند.همچنين نحوه ي بكار بردن اين توابع مانند دو تابع توضيح داده شده و در روشهاي قبل مي باشد.

[آبجی]

کار با فرمها در Access

در این فصل با تعریف فرم اشنا و روشهای مختلف ساخت فرم را می اموزید و با ابزارهای کاربردی در محیط طراحی فرم اشنا میشوید ، همچنین با تصحیح و تغییر اجزاء فرم و کنترلها ،header ،footer اشنا میشوید.

فرم چيست؟
هدف مهم از ايجاد فرم ها عبارتست از نمايش و ويرايش اطلاعات به عبارتي ديگر رابط بين كاربر و برنامه بانك اطلاعتي شما مي باشد.

فرم ها چگونگي نمايش و چيدمان

1- اطلاعات را براي ما فراهم مي آورند و در فرم ها مي توان از ماكروها استفاده نمود و دسترس كاربر را به قسمتهاي مختلف بانك اطلاعاتي امكان پذير ساخت و بطوري كه لازم نباشد به پس زمينه طراحي برنامه دسترسي داشته باشد. فرم مي تواند حاوي اطلاعات به عنوان پيام رساني باشند و غيرقابل تغيير يعني فقط خواندني باشند. منبع ايجاد فرم مي تواند جداول مختلف پرس و جو ها باشند.
كاربرد مهم ديگر فرم ها نمايش- ورود- تغيير اطلاعات است و هر چند مي شود از فرم ها چاپ نمود، ولي فرم ها جنبه نمايشي دارند.
روشهاي مختلف ايجاد فرم

آشنايي باطراحي فرم

Form ------> New:

1. Design View
2. Form Wizard
3. AutoForm: Columner
4. AutoForm: Tabuler
5. AutoForm : Datasheet
6. Chart Wizard
7. Pivot Tabale Wizard

1. ايجاد فرم از طريق طراحي
2. ايجاد فرم از گزينه‌ هاي از پيش تعريف شده
3. ايجاد سريع فرم با قرار گيري فيلدها ستوني زير هم
4. ايجاد سريع فرم با قرار گيري فيلدها ستوني در مجاورت هم
5. ايجاد سريع فرم با نماي صفحه داده
6. ايجاد چارت از ويزارد
7. ايجاد نمودار از جدول به طريق ويزارد

تذكر:

-ايجاد فرم از شماره 2 تا 7 با انتخاب، نام جدول يا پرس و جو مورد نظر حاصل مي‌شود.
-فرم، كار جمع آوري اطلاعات را آسان مي‌كند.
-فرم را مي‌توان طوري طراحي كرد كه هنگام ورود
اطلاعات، هر بخش از فرم در جدول خاصي قرار داده شود.يعني يك فرم مي‌تواند براي چند جدول اطلاعات فراهم كند بدون آن كه پر كننده فرم لازم باشد اين نكته را بداندو براي آن تدارك خاصي ببيند.

[آبجی]

نحوه ايجاد فرم از طريق Design view

در اينجا لازم است تفاوت ايجاد فرم از طريق نماي طراحي را با ساير روشها گفته شده ذكر نمود و روشهاي Auto form و wizard، چيدمان و ايجاد پس زمينه، فرمتها از قبل تنظيم شده و فقط قابل انتخاب بود و در صورتي كه در نماي طراحي مي توان خود پرامترهاي ذكر شده را تعيين و تنظيم نمود و بنابراين لازم است با محيط و ابزارهاي اين قسمت آشنا شويد:

روش كار

1-new design wiew
2:انتخاب جدول يا پرس و جوي مدنظر محيط طراحي از سه قسمت عمده تشكيل شده است.

Header
Detail
Footer
مهمترين بخش طراحي فرم Detail می باشد.

Header و Footer براي نمايش دادن اطلاعات ثابت فرم مي باشد و بطور مثال عنواني براي معرفي اطلاعات فرم و يا نماي تاريخ و زمان و ....

Details مهمترين و بخش اصلي طراحي فرم مي باشد بنابراين بايد فيلدها را به قسمت طراحي اضافه نمود
لذا ابتدا مي توان نوار عنوان fieldlist جدول انتخاب شده را كليك تا فيلدها انتخاب شدند و سپس Drag & Drop آنها را به قسمت طراحي هدايت كرد و يا اينكه تك تك فيلدها را به قسمت طراحي انتقال داد و در نهايت الكورها دستگيره هايي مستطيل شكل دور اين ابزارها حاصل مي شود كه امكان تغيير مكان و تغيير اندازه اين ابزارها كه ما را به اسم فيلد مي شناسيم را فراهم مي آورد.
همچنين ذكر اين نكته لازم است كه تازماني كه اين فيلدها انتخاب هستند مي توان فرمت و قالب اين فيلدها را از لحاظ نوع-سايز-جلوه و رنگ تغيير داد و آنچه مي توان تغيير داد در شكل زير روي ميله Formatting مي توانيد مشاهده نمائيد.

نكته 1:

براي فعال كردن ميله ابزار Formatting مي توانيد از اين مسير آن را فعال نمائيد.
View
toolbar
formatting

نكته 2:

هر ميله ابزار ديگري را نيز مي توانيد از اين روش فعال نمائيد.

نكته 3:

براي فعال نمودن Header/Footer نيز بدين روش عمل مي كنيم.

بررسي اين نكته حائز اهميت مي باشد كه هنگامي كه شما فيلدها را به قسمت طراحي هدايت مي كنيد و برنامه خودش نوع ابزارهايي كه براي طراحي لازم است را شناسايي كرده و متناسب با آن اطلاعات نمايش مي دهد مثلا فيلد كه مشتري customer ID از دو ابزار روي فرم تشكيل شده يك قسمت ثابت كه نام فيلد customer ID را نشان مي دهد و 2 قسمتي كه اطلاعات را نمايش – ويرايش و ورود داده ها را به عهده دارد، ابزار دومي كه قسمت ثابت را نشان مي دهد را ابزار LABLE گفته و قسمت دوم را ابزار TEXT BOX و بنابراين اهميت شناسايي اين ابزارها و ساير ابزار ها مشخص مي شود

[آبجی]

شناسایی اصول کار با جعبه ابزار

معرفي TOOLBOX

اين ميله ابزار شامل ابزارهايي است براي طراحي فرم براي شناسايي نام هر ابزار مي توانيد نشانگر موس را روي هر ابزار برده تا نام آن را نشان دهد و براي انتخاب اين ابزارها روي آنها كليك كرده و سپس روي قسمت طراحي فرم (Detailes) آن را Dray drop كنيد به طور كلي به اين ابزارها ابزار كنترل نيز گفته مي شود.

معرفي و شناسايي ابزارهاي Toolbox



Select object tool

اين ابزار انتخاب مي باشد و بطور پيش فرض فعال مي باشد و امكان جا به جايي و تغيير اندازه و كنترل ها را فراهم مي آورد

Control wizard button

از قابليت هاي ويژه فرم ها اين است كه مانند ساير objectهاي برنامه Access اين قسمت نيز هم امكان استفاده از ويزارد را دارد و هم امكان طراحي توسط طراح بانك اطلاعاتي و در صورتي كه بخواهيد از قابليت ويزارد اين ابزارها استفاده كنيد اين گزينه بايد انتخاب باشد. نكته : تمام كنترل قابليت wizard را ندارند و ابزارهايي كه قابليت wizard دارند در كنار ابزار آنها ذكر خواهد شد.


Label tool

امكان برچسب گذاري و نمايش متنهاي ثابت را بر روي فرم امكانپذير مي سازد

Text box tool

نمايش فيلدها، ورود اطلاعات، دريافت اطلاعات را فراهم مي آورد.

Option group tool

از اين ابزار براي ايجاد يك گروه از ابزارها مانند toggle button، option button، check box استفاده مي شود.
از قابليت هاي اين ابزارها در آنست كه هر لحظه از زمان فقط يكي از كنترل هاي حاضر در گروه مي تواند فعال باشد.

Toggle button tool

اين كنترل مي تواند مقادير yes/no ، true/false را نمايش دهد و وقتي اين ابزار فعال باشد مقدار آن 1- و هنگامي كه غيرفعال باشد مقدار برگشتي آن صفر مي باشد.

Option button tool

اين ابزار مشابه ابزار toggle مي باشد

Check box tool

اين ابزار نيز مشابه 2 ابزار قبلي مي باشد.

Combo Box Tool

اين ابزار از تركيب دو ابزار text box و ليست box مي باشد و هم قابليت دريافت مقدار دارد و هم مي توان ليستي از مقادير را براي آن در نظر گرفت. نحوه ايجاد اين ابزار مانند ساختن lookup wizard مي باشد.

[آبجی]

معرفي و شناسايي ابزارهاي Toolbox

List Box Tool

اين ابزار قابليت انتخاب مقادير از ليست را فراهم مي كند و نحوه ساخت آن مانند Combo Box Tool مي باشد.

Command button tool

اين يكي از مهمترين كنترل ها مي باشد كه امكان اجراي ماكروها را از طريق فرم امكانپذير مي سازد. اين لبزار هم از طريق wizard و هم از طريق پنجره خصوصيات properties قابل تنظيم و اجرا مي باشد و به عبارتي ديگر در اثر انتخاب اين كنترل متناسب با رخداد انتخاب شده فعاليتي به وقوع مي پيوندند و از اين ابزار براي ماكرونويسي در محيط نيز استفاده مي شود.

روش كار

ابتدا دكمه ويزارد را فعال نموده و بعد كنترل commands button را روي details طراحي كنيد و پنجره زير حاصل مي شود.
اين پنجره شامل categoris و قسمت action مي باشد و يعني دسته بندي اعمال با نوع عمليات آنها مشخص مي شود.

جستجوي ديگر Find next =
جستجوي ركورد = Find record
رفتن به ركورد بالا= Go to frist record
رفتن به ركورد پائين = Go to last record
رفتن به ركورد بعدي =Go to next record
رفتن به ركورد قبلي = Go to prevision
اضافه كردن ركورد جديد = Add new record
حذف ركورد=Delete record
تكرار ركورد = Duplicate record
چاپ از ركورد = Print record
ذخيره ركورد=Save record
حذف ركورد =Undo record
اجرا فيلتر روي فرم =Apply form filtter
بستن فرم =Close form
ويرايش روي فيلتر فرم = Edit form filter
باز كردن فرم=open form
باز كردن صفحه=open page
چاپ فرم=print a form
چاپ فرم مجازي=print carrent form
تازه كردن داده هاي فرم=refresh form data
گزارش ايميل=mail report
پيش نمايش گزارش=preview report
چاپ گزارش=print report
ارسال گزارش به فايل=send report to file
خروج از برنامه كاربردي=quit application
اجراي برنامه كاربردي= run application
اجراي برنامه اكسس=Run MS exel
اجراي برنامه ورد=Run MS word
اجراي برنامه دفترچه يادداشت=Run note pad
شماره گير خودكار=Auto dialer
چاپ جدول=Print table
اجراي ماكرو=Run macro
اجراي پرس و جو=Run query

مثال:

بطور مثال از قسمت categories گزينه form operatioris و از Action گزينه openform را انتخاب مي كنيم با انتخاب next به پنجره ايي كه مشاهده مي كنيد مي رويم.
در اين پنجره ليست فرم هايي كه مي خواهيد باز شود را نشان مي دهد و فرم مورد نظر را انتخاب كنيد.

مرحله بعد

در اين پنجره از شما مي پرسد آيا مي خواهيد كنترل اطلاعات را نمايش دهد يا نه و همه ركورده را نمايش دهد و پيش فرض را بپذيرد .

سپس next و در اين مرحله شما براي كنترل خود متن يا تصوير انتخاب كنيد و در صورتي كه تصوير ديگري مدنظر داريد بايد از Browse مسير داده و تصوير را فراخواني كنيد و ذكر اين نكته حائز اهميت است كه بايد حجم و ظرفيت تصوير كم باشد و به صورت thumbnails باشد.

سپس next كه در اين مرحله نام كنترل را نمايش مي دهد كه شما مي توانيد اين نام را به دلخواه تغيير دهيد و در اين مرحله next غير فعال شده و با فشار دكمه finish فرم مدنظر ساخته مي شود.

به روش مشابه براي ساير action ها مي توان عمل نمود. از منو view نماي form view را انتخاب كنيد و كنترل بازكردن را فرم انتخاب كنيد تا فرم باز گردد

[آبجی]

Image Tool

جهت نمايش تصاوير ثابت روي فرم از اين ابزار استفاده مي شود.

Unbound object

اين ابزار از سيستم OLE پشتيباني مي كند و امكان آوردن شي هاي ديگر را به اين محيط امكانپذير مي سازد.
با انتخاب اين ابزار پنجره زير باز مي شود.
فرق اين دو مورد اين است كه در مورد اولي بايد محيط را انتخاب فايل را ايجاد كرده ولي در مورد دوم از فايل موجود آماده استفاده مي كنيم.
در مورد دوم پنجره زير را مشاهده كنيد. كه آدرس فايل را نشان مي دهد كه توسط BROWS مي توانيد فايل ديگري را انتخاب نمائيد با انتخاب OK شي هاي شما ساخته مي شود.

Bound object frame tool

جهت اضافه كردن اشيايي مثل تصوير، صدا و ... در بانك اطلاعاتي مي باشد.

Page break tool

در فرمهاي چند صفحه ايي براي اضافه نمودن صفحه ديگر از اين كنترل استفاده ميشود.

Tab control tool

براي ساخت فرم هاي چند صفحه ايي از اين ابزار استفاده مي شود در شكل زايي مي توانيد ببينيد.

Sub form/Sub report tool

براي ايجاد فرم همراه با فرم زير از اين ابزار استفاده مي شود.

نكته 1: بايد فرمي كه به عنوان زير فرم در نظر گرفته ايم ابتدا ساخته شده باشد.

نكته2 : اينكه بايد زير فرم child فرم اصلي باشد.

براي ايجاد فرم و زير فرم به روش زير مي توان اقدام نمود.

روش كار

ابتدا wizard را فعال مي كنيد و سپس اين كنترل را انتخاب كنيد و روي فرم طراحي كنيد. پنجره ايي باز مي شود.
انتخاب پيش فرض را قبول كرده و به مرحله دوم مي رويم.
در اين مرحله نام جدولي را انتخاب مي كنيم كه فرزند جدول انتخابي ما customer باشد. خصوصيات فرزند بودن اين است كه 1- فيلد مشابه جدول اصلي در آن باشد بدين صورت كه رابطه يك به چند بين آنها برقرار باشد. فرم اصلي ارتباط با يك و جدول فرعي ارتباط داشته باشد. به عبارتي در صورتي مي توان فرم و زير فرم ايجاد نمود كه اطلاعات آنها بر اساس ارتباطات ذكر شده مرتبط باشند.

در مرحله بعد

در اين مرحله دو انتخاب داريم:

1-Choose from a list
2- Define my own

به عبارتي در روش دوم خودمان فيلدهاي مشترك با قابليتهاي گفته شده در بالا را تنظيم مي كنيم ولي در روش اول خود برنامه اين ارتباط را بر اساس طراحي قبلي ما تشخيص مي دهد.

در اين مرحله يك نام براي زير فرم مي خواهد دكمه next غير فعال بوده و با finish زير فرم ما ساخته مي شود.نتیجه را در نمای Form View مشاهده کنید.

Line Tool

امكان ترسيم خط روي فرم را فراهم مي آورد.

Rectangle Tool

امكان ترسيم مستطيل روي فرم را فراهم مي آورد.
تمام كنترل هاي ذكر شده داراي خواصي مي باشند كه براي تنظيم و تغيير خصوصيات آنها مي توان اقدام نمود. بدين صورت كه ابتدا كنترل مورد نظر را انتخاب نموده و بطوريكه نام آن شي را روي ميله ابزار Formatting بتوان مشاهده نمود و سپس از يكي از روشهاي زير پنجره properties آن را فعال كرد.
view = properties
ctrl+ enter
ابزار properties
R.click
در پنجره خصوصيت باز شده بايد نام كنترل قابل مشاهده باشد.

[آبجی]

اصول انتخاب یا تصحیح و حرکت اجزاء فرم

برای تصحیح و حرکت اجزاء فرم و کنترل ها به روش زیر می توانید عمل کنید.
1- ابتدا روی کنترل مورد نظر کلیک کنید. با انجام این عمل تعدادی دستگیره مربعی شکل توپر ظاهر میشود ، توسط این مربعها می توانید اندازه کنترل را تغییر دهید شکل F1 برای تغییر اندازه کافیست اشاره گر موس را روی لبه ها قرار دهید فلشهایی ظاهر میشود که امکان نغییر اندازه کنترل را در هر جهتی امکانپذیر می سازد فلشها به صورت افقی و یا عمودی یا قطری می باشد.

1- اشار گر را روی کنترل جابجا کنید تا شکل یک دست باز ظاهر شود با نمایش این شکل شما می توانید با عمل Drag & Drop کنترل را جابجا کنید.برای جابجایی های کوچک ، بعد از انتخاب کنترل کلید Ctrl را پایین نگه داشته و یکی از دکمه های جهت نمای صفحه کلید را انتخاب کنید.

نكته : در صورتی که بخواهید کنترل های دو قسمتی را (قسمت نام فیلد که ثابت است و شامل ابزار label و قسمت دوم فیلد که مقادیر را دریافت می کند و مقادیر ان تغییر می کند و ابزار ان text box است) مثل company name که در شکل F2 مشاهده می کنید جداگانه از هم جابجا کنید لازم است شکل نشانگر موس به صورت دست اشاره شود (دست اشاره روی دو مربع توپر بزرگتر نشان داده میشود)با استفاده از خاصیت Drag & Drop می توانید کنترل ها را بطور جداگانه جابحا کنید.

شناسایی اصول تغییر اندازه Form Header/Footer

شما می توانید اندازه های کنترل ها را بر اساس Grid های موجود روی فرم در نظر گرفته و تنظیم کنید.از مزایای Grid این است که چون در فواصل مشخصی نقاط قرار دارند با شمردن یا در نظر گرفتن این فواصل طراحی فرمتان اسانتر و بهتر صورت می پذیرد.برای فعال کردن Grid از منوی View این گزینه را فعال کنید .

شناسایی اصول انتخاب و جابجایی گروهی از کنترل ها

برای انتخاب چندین کنترل ابتدا باید از روش انتخابی Drag & Drop استفاده کنید.تا کنترل ها انتخاب شوند .روش دیگر انتخاب کنترل اول و سپس گرفتن دکمه Shift و سپس کلیک روی کنترل های دیگر است. ابتدا کنترل های مورد نظر را انتخاب کنید تا مربعهای تو پر سیاه اطراف همه انها ظاهر شود با ظاهر شدن دست باز شما قادرید همه کنترل ها را در هر جهتی که مد نظرتان است جابجا کنید.

شناسایی اصول تغییر چهارچوب و رنگ یک کنترل

برای تغییر چهارچوب و رنگ یک کنترل باید از میله ابزار Formatting استفاده کنید و ابتدا باید کنترل را انتخاب کنید.و سپس با انتخاب هر دکمه ایی ویزگی کنترل را از لحاظ ظاهری تغییر دهید.مثلا رنگ ان را تغییر دهید با ابزار Fill Back color یا رنگ متن کنترل را تغییر دهید با ابزار Font/fore color .

[آبجی]

شناسایی اصول تغییر محتوی متنی کنترل ها

برای تغییر محتوی متنی کنترل ها ابتدا کنترل مورد نظر را انتخاب کرده از منو View گزینه properties را انتخاب کرده از پنجره ظاهر شده گزینه caption ان را برگزیده می توانید محتویات متن کنترل مورد نظر را تغییر دهید.همچنین برای تغییر ظاهر متن کنترل ها می توانید از میله ابزار Formatting فونت ،سایز و رنگ متن ها را تغییر داده و یا Bold،Italic و یا Underline به ان اضافه کنید.

شناسایی اصول و تنظیم خواص یک فرم

برای تنظیم خواص یک فرم ابتدا از قسمت object میله ابزار Formatting نام Form را انتخاب کنید.سپس از منو view گزینه properties را انتخاب کنید تا پنجره خصوصیات فرم ظاهر شود.

حال می توانید خصوصیات caption فرم را تغییر دهید با تغییر خصوصیت Auto resize به مقدار No اندازه فرم در نمایForm view قابل تغییر نمی باشد.
برای حذف Min Max Button می توانید گزینه none را انتخاب کنید .
برای حذف دکمه Close مقدار Close Button را به No تغییر دهید.
با انتخاب خصوصیت picture می توانید یک تصویر را فراخوانی و بعنوان Background (پشت زمینه) فرم خود قرار دهید .


شناسایی اصول تغییر خواص فرمها فرعی

تغییر خواص و خصوصیات زیر فرمها (فرم های فرعی) مانند فرمهای اصلی می باشد.

ایجاد یک فرم با بکار گیری چند جدول

در صورتی که بخواهید فرمی بسازید که اطلاعات ان را بخواهید از چند جدول استخراج کنید ابتدا باید گزینه Creat by using wizard را انتخاب کنید.
سپس از قسمت Tables/Queries جدول مورد نظر اولتان را انتخاب کنید .
فیلدها را از قسمت Availabel Field به قسمت Selected field اضافه کنید.
دوباره از قسمت Tables/Queries نام جدول دومتان را انتخاب کنید و بعد فیلدهای ان را از قسمت Availabel Field به قسمت Selected field انتقال دهید.

Next را انتخاب کرده به مرحله بعد بروید. در این شکل شما نام دو جدول خود را می بینید که فیلدهای جدول اول بعنوان فیلدهای اصلی و فرم اصلی را تشکیل می دهد و فیلدهای جدول دوم بعنوان فیلدهای فرعی و فرم فرعی را تشکیل می دهد. پس شما به دو صورت می توانید فرم و فرم فرعی خود را بسازید.

1-Form with subform
2-linked forms

الف)ابتدا گزینه Form with subform را انتخاب کنید. Next را انتخاب کنید .در این مرحله نحوه چیدمان فیلدها (نحوه نمایش و قرارگیری فیلدها) را انتخاب کنید.
Next را انتخاب کنید .در این مرحله یک سبک و پس زمینه برای فرم خود انتخاب کنید.
Next را انتخاب کنید.شکل Fl8 .در این مرحله نام فرم اصلی و فرم فرعی نمایش می یابد و سپس گزینه open the form to view or enter information به طور پیش فرض انتخاب می باشد.که شما را به نمای Form view می بردو گزینه modify the forms design شما را به نمای طراحی فرم میبرد.
Finish را بزنید تا نتیجه کار را مشاهده کنید .

ب)اینبار گزینه linked form را انتخاب کنید.
next را انتخاب کنید .در این مرحله یک سبک و پس زمینه برای فرم خود انتخاب کنید.
Next را انتخاب کنید . در این مرحله نام جدول اول بعنوان اولین فرم و جدول دوم بعنوان دومین فرم لینک به جدول اول میشود.دو گزینه پایین این مرحله مانند فرم و فرم فرعی شما را به نمای Form view و دیگری به نمای طراحی فرم می برد.
Finish را انتخاب و نتیجه را مشاهده کنید.


افزودن یک تصویر به یک فرم

ابتدا فرم را در نمای طراحی باز کنید.(Design) از جعبه ابزار Toolbox شی image را انتخاب کرده و در قسمت Details درج کنید.(با استفاده از drag &drop )
گزینه insert picture ظاهر میشود،تصویر مورد نظر را انتخاب کنید تا به کنترل شما اضافه شود.

[آبجی]

کار با گزارشات در Access

در این قسمت با تفاوت فرم و گزارش و با طراحی گزارش آشنا میشوید و همچنین با ساخت گزارشات پیشرفته آشنا خواهید شوید.


کار با گزارشات در Access


آشنایی با شباهتها و تفاوتها بین فرم ها و گزارش ها

1. فرم همواره نمايشي است اما گزارش چون به شكل چاپ شده عرضه مي‌شود ثابت و متداوم است.

2. فرم را بايد در صفحه نمايش ديد و اين كار براي بسياري از كساني كه به اطلاعات نياز دارند ناممكن است.

3. فرم را نمي‌توان مبنا قرار داد و بر اساس يك فيلد مشاهده نمود ، در گزارش بر مبناي يك فيلد مي‌توان گزارش تهيه نمود.

-گزارش را به صورت تصويري نيز مي‌توان ارائه داد.

[آبجی]

شناسایی اصول کار با انواع گزارشات

آشنايي با طراحي Report :

Report ---------> New:
1. Design View
2. Report Wizard
3. AutoForm:Columnar
4. AutoForm:Tabular
5. Chart Wizard
6. Label Wizard

نحوه ايجاد گزارش همانند فرم مي‌باشد، در حالت AutoForm ها مي‌توان گزارش به صورت ستوني زير هم و يا ستوني در مجاورت هم داشته باشيم


طرز كار با Report Wizard :

1. ابتدا تعيين جدول يا پرس‌و جو ، Next
2. انتخاب فيلدهاي شركت كننده در گزارش
3. انتخاب فيلد سر گروه در صورت نياز (Grouping Levels)
4. Next
5. امكان مرتب كردن تا 4 فيلد به دو صورت صعودي يا نزولي
6. Next
7. امكان آرايش گزارش از لحاظ مرتب شدن و خط‌كشي و همچنين نحوه قرار گرفتن گزارش به صورت افق يا عمودي
8. Next
9. در اين مرحله چند شيوه رايج ايجاد گزارش از لحاظ رنگ و قلم حروف را عرضه مي‌كند هر گزينه نام يكي از اين شيوه‌هاست. با انتخاب يكي از اين گزينه‌ها نتيجه در سمت چپ قابل مشاهده مي‌‌باشد ، در اين مرحله با انتخاب نحوه تشگيل گزارش و Finish گزارش تهيه مي‌شود.



AutoReport:Columnar
AutoReport:Tabular
این دو گزارش به روش Autoform در قسمت فرم ساخته میشود.
Group /Totals Report

[آبجی]

ايجاد گزارش از طريق Design view

نحوه ايجاد گزارش از طريق نماي طراحي مانند ساخت فرم در نماي طراحي مي باشد و تمام ابزارهاي ذكر شده در نماي طراحي رم در گزارش نيز استفاده مي شود. با همان قابليتها و ذكر 2 نكته زير در گزارش حائز اهميت است.

1- از گزارشها براي مقايسه و خلاصه كردن اطلاعات مي توان استفاده نمود.
2- از گزارشها براي گردهمبندي داده ها مي توان استفاده كرد و هر گروه را مي توان جداگانه نمايش داد و بر روي آن محاسبات انجام داد



ابتدا در نماي Design view قرار گيريد و بدين صورت كه از جدول يا quenery مورد نظر را انتخاب مي كنيم.
سه بخش عمده در نماي طراحي گزارش page footer- Details- Page header
چون ساير مراحل ايجاد مانند فرم است لذا گروهبندي و مرتب سازي در گزارش را بررسي مي كنيم.


روش كار

View sorting and grouping و يا دكمه اي را از ابزار انتخاب مي كنيم.
1- در قسمت field/ expression نام فيلدي كه مي خواهيم در گروهبندي قرار گيرد انتخاب مي كنيم و حداكثر فيلدهاي انتخابي را از 1 تا 10 مي باشد.
2- sort order نحوه مرتب كردن به صورت صعودي a scendiny يا نزولي descending را فراهم مي آورد. Groopproperties در اين مرحله مشخص مي كنيد كه گروهبندي داراي سربرگ و پاورقي باشد يا نه؟ Group header : yes / no، Group footer : yes / no
3- Group on كه شامل دو مقدار است
گروهبندي روي كميه مقادير در زمينه
1- each value 2-
prefine characters
گروهبندي روي محتواي nكاراكتر اول
مشخص كردن n در اين گزينه مي باشدGroup inter Val
نحوه چاپ چگونه باشد و پشت سر هم باشد يا با توجه به گروهبندي جدا شوند توسط اين گزينه مي باشد. در گزارش گيري توسط wizard شكل لازم است.
براي درج شماره صفحه و تاريخ به صورت زير مي توان اقدام نمود.
Insert
page number
Insert
date undtime

[آبجی]

اضافه کردن تاریخ و زمان و شماره صفحه برای گزارشات

برای اضافه کردن تاریخ جاری به گزارش خود ابتدا یک کنترل از نوع Text box در نمای طراحی در قسمت Details ایجاد کرده و بر چسب (label) این کنترل را حذف کنید سپس از منو view گزینه properties را انتخاب کرده و از برگ نشان Data خصوصیت Control source را انتخاب و مقدار =()date را در جایگاه آن وارد کنید.

از برگ نشان format خصوصیت format را انتخاب و مقدار LongDate را برای ان انتخاب کنید.

نكته1 : برای درج زمان در قسمت control source مقدار =()time را وارد کنید و خصوصیت format را هر مقداری خواستید انتخاب کنید.

نكته2 :برای درج تاریخ و زمان به طور همزمان بجای استفاده از 2 تابع ذکر شده از تابع =()Now استفاده کنید.

[آبجی]

ساخت گزارشات پیشرفته

برای انجام محاسبات در گزارشات باید مقادیر محاسباتی را در control source آن کنترل وارد کرد.

برای درک این مسئله مراحل زیر را دنبال کنید:

1- ابتدا یک گزارش از جدول مورد نظر از نمای طراحی گزارش بسازید.در این مثال جدول جزئیات سفارش انتخاب شده.

2- فیلدها را به قسمت detail نمای طراحی اضافه کنید. هدف ما محاسبه فروش محصولات است لذا یک کنترل از نوع Text box ایجاد کرده و متن برچسب ان را به forosh تبدیل کنید.

3- کنترل text box را انتخاب کرده و از منوی view گزینه properties را انتخاب و در خصوصیت control source مقدار محاسباتی را درج کنید.

از منوview گزینه print preview را انتخاب کنید.

[آبجی]

صول ساخت گزارشات پارامتری

ابتدا یک Query به صورت پارامتری بسازید(شرح ساخت Query پارامتری در بخش پرس و جوها توضیح داده شده ).سپس با یکی از AutoReport استفاده کنید و گزارش بسازید.بدین ترتیب شما یک گزارش پارامتری ساخته اید .
مراحل زیر را با یک مثال برای درک مسئله دنبال کنید:

1- ابتدا یک پرس و جو از جدول جزئیات سفارش بسازید و کد کد مشتری را بصورت پارامتری در اورید.
2- سپس به قسمت گزارش رفته گزینه AutoReport را انتخاب سپس پرس و جویی را که ساخته بودیم انتخاب می کنیم (پرس و جو Q1) تا گزارش ساخته شود.
3- با کلیک روی گزارش Q1 ساخته شده پنجره پارامتری ظاهر می گردد.
4- کد مشتری را وارد می کنیم تا وارد گزارش شویم .
5- حال نتیجه گزارش را مشاهده کنید.

[آبجی]

داده ها روی Internet و Intranet

در این فصل کار با فایلهای Html را می آموزید و با کاربرد نوع داده Hyperlink در Access آشنا میشوید.با ایجاد لینک و پیوند و همچنین با تکنولوزی IDC ،ASP آشنا می شوید.

داده روی Internet ,Intranet

با گسترش وب در اینترنت ،بسیاری از شرکت ها و سازمان ها متوجه شدند که باید از این فناوری برای رفع نیازهای خود استفاده کنند به این ترتیب اینترانت(Intranet) پا به عرصه وجود گذاشته ، اینترانت از فناوری وب اینترنت در پشت پرده آتشین امنیتی ( Fire wall ) استفاده می کنند .
برعکس اینترنت که عمومی است ، اینترانت ها خصوصی هستند و تنها افراد مجاز حق استفاده کردن از امکانات آن ها را دارند. در این بخش تولید داده روی اینترنت و اینترانت به دو صورت داده ها ی اشیاء یا ایستا ( Static ) و داده های پویا یا دینامیک ( Daynamic ) بررسی میشود.

[آبجی]

اصول کار با ابرمتنها وفایل هایHtml:

استفاده از ابرمتنها Hyper text و ابرپیوندهاHyperlink دو مزیت دارد:

اول آنکه برای مشاهده محتویات یک فایل نیازی به ذخیره کردن آن فایل ندارد.

دوم آنکه با استفاده از ابرپیوندها میتوانید مستقیما به سایر فایل ها متصل شوید در اکسس برای اتصال از یک مستند به مستند دیگر باید از ابرپیوندها استفاده نمود.


برای استفاده کردن از ابرپیوندها ،در اکسس سه راه وجود دارد که به شرح زیر می باشد:

• ایجاد یک فیلد که از نوع داده ی Hyperlink باشد در جدول موردنظر که از این فیلد میتوان درفرمها ، پرس وجوها وگزارش ها استفاده کرد.

• ایجاد یک دکمه فرمان (Command botton ) به یک فرم وسپس بکار گیری خاصیت Hyper link برای این دکمه .

[آبجی]

آشنایی با مفاهیم مربوط به فیلد ها از نوع Hyperlink در Access:

Hyperlink : ( نوع داده ی Hyperlink ) یک نوع داده است برای فیلد بانک اطلاعاتی اکسس برای ذخیره کردن آدرسهای ابر پیوندی
این نوع داده می تواند شامل 2048 کاراکتر باشد برای آدرس دهی .

Hyperlink : (آدرس ابر پيوندي ) يك مسير آدرس دهي است به يك شي (Object ) از خود برنامه Access يا يك صفحه وب ( Web page ) يا يك سند Document

يك Hyperlink address دو نوع آدرس دهي مي تواند داشته باشد :

1- محل عمومي منابع يا URL Universal Resorce Locator
و از آن براي پيدا كردن مستندات و ساير منابع در وب به صورت اينترنت و اينترانت امكان پذير مي سازد . به طور مثال http://www.microrayaneh.com (http://www.microrayaneh.com/) يكURL است كه صفحه Home
سايت ميكرورایانه را نشان ميدهد . بخش Http موجود در آدرس از پروتكل انتقال ابرمتن استفاده ميكنند بقيه ي آدرس ،آدرس خاص خود در سايت ميكرورایانه است.


HTTP چيست؟

پروتكل اصلي وب ، Http است که پروتكل انتقال ابرمتن يا Transfer Protocol Hyper Text است و براي برقراري ارتباط و كار كردن با وب به سه چيز نياز دارد:
1- يك اتصال اينترنتي كه داراي قابليت كار با Http را داشته باشد .

2- قابليتي كه كامپيوتر شما بتواند با اينترنت تماس برقرار كند كه ويندوز Nt و Xp داراي امكانات لازم براي اتصال به اينترنت از طريق Lan يا اتصال به وسيله مودم است.

3- يك مرورگر Browser كه قادر به شناسايي Http باشد ،مرورگرهای ( كاوشگري ) اينترنت اكسپلورر و ناوگيتور (نت اسكيپ) رايج تر هستند . كه براي شما اينترنت اكسپلورر شركت ماكروسافت براي كاركردن در دسترس و راحت تر است .

2-قرار دادن عمومي نامگذاري ( UNC یا Universal Naming Convention )

از آن براي نشان دادن مستندات محلي يا مستندات موجود در شبكه محلي استفاده مي شود اين قرارداد به شكلname \\Server\Share\Path\Fileا ست. اگر فايل Protocol.txt در زير پوشه ي Program File درايو :c مكان محلي باشد آنگاه UNC آن به شكل زير است :

C:\Program File \ Product.txt

به عبارت ديگر UNC آدرس دهي Page صفحات و آدرس دهي اينترنتي مي باشد .

[آبجی]

اصول تعيين و اضافه كردن پيوندها Link ابرمتني:

در اين مرحله مي خواهيم با استفاده از نوع داده Hyper link و ساخت يك نوع فيلد از نوع پيوندي نحوه ي لينك شدن را بررسي ميكنيم بنابر اين مراحل زير را دنبال كنيد:

1- ابتدا جدول موردنظرتان را در نماي طراحي Design view باز كنيد سپس نام فيلدي را كه ميخواهيد خاصيت Link داشته باشد را بسازيد و نوع داده ي آن را Hyper Link قرار دهيد.

2- سپس به نماي ورود داده وارد شويد از منوي View انتخاب Data Sheet View .

3- از شما مي پرسد اطلاعات را ذخيره كنم Do You Want To Save The Table Now ؟

جواب Yes دهيد تا به نماي ورود داده برويد .

4- حال در اين فيلد شما قادربه وارد كردن آدرس خود هستيد كه با درج هر حرف رنگ آن به صورت آبي و قابليت لينك دارد

در صورت درج آدرس ابر متني و كليك روي آن به آن آدرس لينك شويد.

[آبجی]

اصول Link به يك Book Mark در Document

1- ابتدا در نماي ورود داده( Data Sheet View) روي فيلدي كه قبلا از نوع Hayper Link ساخته ايد قرار گيرد سپس از منويInsert گزينه ي Hayper link ميانبر آن (CTRL+K)مي باشد .

2- سپس از پنجره ي Insert Hayper Link گزينه ي Creet New Page را انتخاب مي كنيم سپس در كادرName Of New Document آدرس UNC فايل مورد نظر را درج ميكنيم .
يا به وسيله ي دكمه Change فايل Document موردنظر را جستجو تا آدرس كامل آن درج شود ، سپس در قسمت Text To Display كلمه اي را كه مي خواهيم كاربر آن را ديده و با كليك روي آن لينك و به آدرس مورد صورت بگيرد را درج كنيد در اين مثال كلمه ي Word مورد نظر بوده .

3- شما مي توانيد توضيحي را به نوشته حاوي لينك اضافه كنيد تا كاربر را راهنمايي كند ، براي اين كار روي دكمه Screen Tip كليك كنيد سپس متن موردنظر را در پنجره ظاهر شده درج كنيد .

4- موارد تنظيم شده را تائيد كنيد و روي دكمه ي Ok كليك كنيد با نگه داشتن موس روي نوشته حاوي لينك پيغام درج شده در Screen Tip قابل مشاهده است .

5- شما با كليك روي نوشته حاوي لينك مي توانيد به آدرس فايلDocument لينك شود.

[آبجی]

اصول Exporting جداول و پرس وجوها به صورت Html :

نشر داده ها می تواند به صورت Static ( ایستا ) و یا Daynamic ( پویا ) انجام شود . صفحات ایستا هرگز تغیر نمی کند و همواره داده های ثابتی را نمایش می دهد . صفحات پویا بر مبنای پرس و جوهای اکسس عمل میکند . این صفحات به صورت پویا آخرین تغیرات داده های مورد پرس و جو را نمایش می دهد بنابراین با تغیر داده های بانک اطلاعاتی ، محتویات این صفحات نیز تغیر می یابد برای صادر کردنئ اطلاعات به قالب Html مراحل زیر را دنبال کنید.

1-در پنجره ی بانک اطلاعاتی روی زبانه Query کلیک کنید و جستجو مدنظرتان را انتخاب کنید در اینجا Invoice می باشد .
2- از منوی فایل گزینه ی Exportرا انتخاب کنید .
3-در پنجره As "نام پرس وجو " Exporting Query در قسمت Save As Type
گزینه ی Html Document را انتخاب می کنیم مشاهده میکنید که خود برنامه نام پرس و جو انتخابی شما را نشان می دهد ( Invoice ) اگر مایل به استفاده از یک فایل الگوی Html هستید جعبه ی چک Save For Matted را فعال کنید روی دکمه ی Export کلیک کنید .
4-در مرحله ی بعد پنجره ی Html Output Option ظاهر می گردد
در صورتی که می خواهید از یک الگوی Html برای پیاده سازی روی Object خودتان داشته باشیدروی Invoice میتوانید لینک چک گزینه ی Select a Html Template را فعال کنید و از قسمت Browser فایل الگوی خود را انتخاب کنید و Ok را کلیک کنید
5- در مرحله ی بعد از تائید و OK کردن برنامه اطلاعات شما را در قالب Html در مسیر سر شاخه نصب اکسس ذخیره میکند که می توانید در پوشه یSample برنامه اکسس نام فایل تبدیل به قاب Html شده را بیابید
در نهایت شکل نمایش یافته هنگام باز کردن فایل قابل مشاهده است که با انتخاب یک قالب الگو هنگام ساخت نمایش یافته است .

نكته :
به روش مشابه برای صادر کردن اطلاعات جداول به قالب Html می توان عمل کنید بدین صورت که به جای انتخاب Query ، در قسمت جدول نام جدول مدنظرتان را انتخاب کرده سپس بقیه ی مراحل را مانند موارد گفته شده برای پرس وجو دنبال کنید .

[آبجی]

اصول خارج کردن یا Exporting گزارشات به صورت Html

- مرحله ی تبدیل اطلاعات یک گزارش به قالب Html مانند ، تبدیل اطلاعات پرس وجو جدول در قالب Html است اما نکته ی قابل توجه این است که ، هنگام صادر کردن اطلاعات جداول به قالب Html ، اکسس به تعداد صفحات گزارش ، فایل گزارش در قالب Html می سازد به طور مثال اگر در یک گزارش تعداد صفحه های گزارشهای آن 8 صفحه باشد به تعداد 8 فایل در قالب Html می سازد

[آبجی]

اصول استفاده از تکنولوزی Internet Data Base Connector-IDC

اتصال بانک اطلاعاتی به اینترنت internet data base connector یا idc برنامه ای تخصصی است که می تواند بر روی سرویس وب شخصی personal web server یا سرویس اطلاعات اینترنتی یا internet information server نصب شود.با بکار گیری IDC می توانید صفحات پویای وب را بسازید.IDC از یک الگو استفاده می کند که به ازاء هر کدام از اجزای بانک اطلاعاتی ،حاوی یک توکن است و دارای یک فایل اسکریپت است که اطلاعات ضروری برای بازیابی داده های بانک اطلاعاتی را در خود جای داده است. فایل الگو دارای پسوند HTX . و فایل اسکریپت دارای پسوند IDC . است. برای ساختن یک پیوند به یک صفحه IDC باید پیوندی به فایل IDC آن بسازید. در صورتی که IDC بدرستی نصب شده باشد هنگامی که متقاضی بخواهد یک فایل IDC را بازیابی کند سرویس وب،صفحه وبی را که حاوی داده های بانک اطلاعاتی است به وی تحویل خواهد داد.

[آبجی]

اصول استفاده از تکنولوزی Active Server Page-ASP

صفحات سرویس فعال Active Server Page هم بر روی سرویس اطلاعات اینترنت IIS و هم روی سرویس وب شخصی اجرا می شوند. این صفحات از یک زبان اسکریپت ( Script ) استفاده می کنند این زبان معمولا VB SCRIPT نام دارد و روی سرویس وب اجرا میشود. این اسکریپت پس از اجرا شدن ، صفحه وب را به متقاضی بر می گرداند. صفحات سرویس فعال ، می تواند به همه اشیاء Active x/com نصب شده به روی سرور از جمله اشیاء بانک اطلاعاتی و کنترلهای Active x دستیابی نمایند با بکارگیری صفحات سرویس فعال ،می توانید یک برنامه کاربردی کاملا مبتنی بر وب بنویسید اگر چه جزئیات انجام این کار بسیار پیچیده است.

نکته:
برای استفاده از IDC ، ASP لازم است فرد آشنایی کامل در زمینه طراحی صفحات وب و برنامه نویسی اسکریپت داده باشد که توضیح بیشتر این مطالب از حیطه بحث ما خارج می باشد.

[آبجی]

صول کار با صفحات پویای Page

Page ها كاربران را قادر مي سازد تا از طريق اينترنت يا اينترانت اطلاعات موجود در پايگاه داده را مشاهده و ويرايش نمائيد.

روش كار

ايجاد صفحه از روشهای طراحي design view و استفاده از صفحات وب موجود existing web page و بعد ايجاد صفحه از طريق ويزارد Auto page: columnar قابل ساختن است.


روش كار ايجاد صفحه به صورت خودكار Auto page: columnar

نحوه ساخت از طريق auto page مشابه ساخت گزارش و فرم از طريق Auto مي باشد.


روش كار ايجاد صفحه به صورت page wizard

نحوه ساخت صفحه از طريق page wizard مشابه ساخت گزارش از طريق ويزارد مي باشد.



آشنايي با Design view براي طراحي صفحه

در قسمت راست پنجره طراحي page فیلدها ظاهر مي شود و مي توانيد فيلدها را به روش drag & drop به قسمت طراحي page منتقل كرده و آرايش دهيم. سپس در نماي page view نتيجه آن را مشاهده كنيد.

[آبجی]

چگونگی ارتباط Access با برنامه های دیگر Ms- Office

در این قسمت ارتباط Access با سایر برنامه های تحت Office و شناسایی اصول بکارگیری خاصیت OLE در این برنامه را و افزودن تصاویر گرافیکی به فرمها و گزارشات را می آموزید.

یکی از راه های ارتباط با برنامه Access با برنامه های دیگر تحت Office استفاده از قابلیت OLE می باشد ( Embedd Object Link )

OLE یک فناوری یکپارچگی برنامه ها است ، شما می توانید برای به اشتراک گذاشتن اطلاعات بین برنامه ها بکار بگیرید . همهی برنامه های تحت از OLE پشتبانی کنند.

شناسایی اصول استفاده از OLE 32 bit

OLE Object قابلیتی است که امکان بکار گیری برنامه های تحت Office را در برنامه Access فراهم می سازد .لذا با بکارگیری نوع داده OLE Object قابل دسترسی می باشد .


برای کارکردن با OLE Object مراحل زیر را دنبال کنید :

1- ابتدا فیلدی از نوع داده OLE Object بسازید .
2- سپس از منوی Insert گزینه ی Object را انتخاب کنید . (سپس میتوان روی رکورد فیلد Picture راست کلیک کنید Insert Object را انتخاب کنید.)
3- سپس در پنجره ی Microsoft Office Access دو قابلیت برای استفاده از خاصیت OLE دارید :

1- Creat New
2- Creat form file

در صورت انتخاب Creat New در قسمت object type تمام محیط هایی که می توانند با Access ارتباط داشته باشد نمایش می یابد شما با انتخاب هر محیط ( نرم افزار ) ابتدا بایدفایل را در همان محیط و بعد در برنامه Access بکار بگیرید . مثلا با انتخاب Autocad Drawing وارد برنامه Autocad می شود .

3- نتیجه ترسیم شده جدید را با یک نام ذخیره و خارج شوید .
4- حال نام فایل ساخته شده رادر فیلد picture می بینید با کلیک روی آن وارد محیط Autocad Drawing می شود .

راه دوم بکارگیری Creat From File است . در این روش شما فایلی که می خواهید از هر نرم افزاری که موجود است می توانید بیاورید یعنی قبلا ان را ساخته اید اکنون آن را فرا می خوانید . برای انجام ان مراحل زیر را دنبال کنید.

1-در قسمت File مسیر کامل فایل مد نظر را درج می کنید و یا اینکه از Browse مسیر فایل را انتخاب می کنید با انتخاب ok فایل شما ظاهر می گردد.
2-فرض کنید در این برنامه یک فایل word به نام T1 را انتخاب کرده باشیم مسیر فایل انتخابی در قسمت File ظاهر خواهد شد سپس ok کرده نتیجه را در فیلد picture مشاهده خواهید کرد

[آبجی]

افزودن تصاویر گرافیکی به فرمها و گزارشات

برای افزودن تصاویر گرافیکی به فرمها و یا گزارشات به دو صورت می توان اقدام کرد.

1- ابتدا از روش ole object توضیح داده شده در قسمت شناسایی اصول استفاده از ole object
ابتدا تصویر گرافیکی را که از قبل موجود بوده فراخوانی کرده از روش Creat From File سپس جدول را ذخیره و از یکی از روشهای توضیح داده شده برای ساخت فرم ، فرم خود را می سازیم

2- در این روش مستقیما از خود فرم تصویر گرافیکی را فرا میخوانیم
بدین صورت که ابتدا وارد محیط طراحی فرم شده و از منوInsert گزینه object را انتخاب می کنیم پنجره Microsoft Office Access ظاهر می گردد سپس بقیه مراحل را طبق توضیحات قسمت شناسایی اصول استفاده از ole object دنبال می کنیم تا فایل گرافیکی به فرم مان اضافه شود. موارد گفته شده به طریق مشابه برای گزارشات نیز استفاده میشود.

[آبجی]

استفاده از تکنیکهای پیشرفته در Access

در این قسمت کار با SQL و کار با ماکرو ها و خواص آنها را می آموزید.


اصول کار با Structured Query Language ) SQL )

مطالب زير اكثرا از كتاب Microsoft SQL Server 7.0 Database Implementation Training انتخاب گرديده است . اين كتاب به همراه CD آموزش آن به عنوان يك مرجع براي امتحانات مايكروسافت استفاده مي‌شود.
جداول بكار رفته نيز همگي در SQL Server 7.0 در Database Northwind موجود هستند.
برای بکار بردن دستورات sql در بانک اطلاعاتی Access باید ابتدا یک Query از نوع Select بسازید سپس از منو View گزینه sql view را انتخاب کرده و دستوراتی که یاد می گیرید در آن درج کرده و نتیجه را مشاهده کنید.

دستور Select

اين دستور كه دستوري مستقل نيست و حتما بايد با اجزايي بكار رود جهت ساخت پرس و جو بر روي بانك اطلاعاتي بكار مي‌رود و ركوردهايي كه با شرايط اين دستور همخوان باشد به عنوان نتيجه پرس و جو برمي‌گرداند . چهار كلمه كليدي وجود دارند كه بخشهاي ارزشمند اين دستور را تشكيل مي‌دهند :

1- select
2- from
3- where
4- order by


Where شرط
Order by نام فيلد يا شماره فيلد

مثال:

Select * from customers
اين دستور تمام ركوردهاي جدول customers را برمي‌گرداند.
كه نتيجه 91 سطر از اطلاعات اين جدول خواهد بود حال اگر شرط Country ='uk' اضافه كنيم ، فقط اطلاعات مشتريان انگليس جواب خواهند بود كه به 7 سطر تقليل مي‌يابد.
select * from customers
where Country ='uk'
حال
select City,Country from customers
order by city
فقط ستونهاي نام شهر (city) و نام كشور (Country) را بر گردانده و بر اساس نام شهر مرتب ميكند. دستور بالا با دستور پايين هردو يك جواب را ميدهند :
select City,Country from customers
order by 1
كه 91 سطر بازگردانده خواهد شد . در نتيجه پرس و جو تعدادي سطر تكراري وجود دارد مانند شهر London كه اگر از كلمه Distinct در Select استفاده كنيم اين سطرهاي تكراري حذف خواهد شد .
select distinct City,Country from customers
order by 1
و جواب 69 سطر خواهد بود.

[آبجی]

ماكروها

در اكسس ماكرو يك زبان برنامه نويسي ساده است كه از آن براي خودكار كردن برخي از عمليات استفاده مي شود. اساسا ماكرو مجموعه عملياتي است كه در پاسخ به وقوع يك واقعه يا در صورت تحقق شرايط پس از وقوع يك واقعه به دنبال هم اجرا مي شوند.


برخي از كاربردهاي رايج ماكرو:

1- برنامه ريزي دكمه هايي كه چند عمل مثل بازكردن و بستن فرم ها را به دنبال هم انجام مي دهند.
2- تعيين يا حذف فيلتر يا ترتيب مرتب سازي در فرم ها و گزارش ها
3- تغيير دادن خواص يا مقادير كنترل ه در زمان اجراي برنامه
4- كمك كردن به تضمين قسمت ورود داده ها و ارايه پيغامهاي مناسب به متصديان ورود داده ها در صورت وقوع خطا
5- خودكار كردن عمليات تكراري
آشنايي با ماكروهايي كه خواص را تغيير مي دهند: در تكليف زير يك فرم ساده حاوي چهار كنترل است. دو تا از اين كنترل ها در پاسخ به برخي از وقايع خواص دو كنترل ديگر را توسط ماكروها تغيير مي دهند.

[آبجی]

ايجاد فرم:

1- ابتدا form new design view
2- يك كنترل برچسب روي فرم قرار داده و green را با قلم 18 نقطه را براي آن قرار داده و سپس رنگ زمينه برچسب را به سبز تغيير دهيد.
3- پنجره خواص properties را باز كنيد و خاصيت visible را از زبانه قالبندي به no تغيير دهيم.
4- يك كنترل برچسب ديگر را درست با همان مشخصات قبلي و در همان جاي كنترل قبلي ايجاد كنيد. كه براي اين مي توانيد با دكمه راست موس روي كنترل قبلي كليك كرده و كپي و در هما جا paste مي كنيم.نام این برچسب را Red و رنگ ان را قرمز کنید با سایز 18
5- به ديدگاه فرم برويد و از آنجا خاصيت visible هر دو كنترل برابر no است و صفحه اي خالي را مشاهده خواهيد كرد
6- به ديدگاه طراحي باز گرديد و دو دكمه فرمان به فرم اضافه كنيد و تيترهاي اين دكمه ها را به ترتيب به green و red تغيير دهيد.
7- فرم را ببنديد و انرا با نام red green ذخيره كنيد.

اين ماكرو توسط دكمه هاي فرمان اجرا خواهد شد.

[آبجی]

بررسی ویژگیها و خاصیت ها در ماکروها

خواص كنترل

1- داخل ماكرو يك new باز كرده و ستون macro name را باز كرده و نام show red را وارد كنيد

2- در ستون action برويد و رديف set value را به عنوان عمل اين ماكرو انتخاب كنيد

3- روي item قسمت پائين روي سه نقطه كليك كرده تا سازنده عبارات ظاهر شود.

4- اين دو ماكرو كار مشابهي را انجام مي دهند و يكي از ماكروها خاصيت visible بر چسب را no و خاصيت visible بر چسب قرمز را yes مي كند. ماكرو ديگر visible سبز را yes ديگري قرمز را no مي كند.

5- در ديالوگ سازنده عبارت روي all forms form دوبار كليك كرده و سپس red green كليك كرده تا سازنده عبارت متوجه شود كه شما با اين فرم كار داريد.

6- در ستون دوم جزء label را پيدا كنيد و روي آْن كليك كنيد.

7- حالا در ستون سوم روي خاصيت visible كليلك كنيد

8- اين عبارت بايد ايجاد شود

Forms![red green]![label].visible

9- آرگومان عمليات expression را به no تغيير دهيد

10-سطر دوم در ستون سوم action مجددا عمليات set value را انتخاب كنيد

11-بايد در قسمت item عبارت زير را ايجاد كنيد.

Forms![red green]![label].visible

12-مقدار expression را yes كنيد

13- اين عمليات را طوري تغيير دهيد كه براي show green اجرا شود و به عبارتي عكس عمل showered را انجام دهيد.

حالا بايد ماكروي ايجاد شده را به فرم red green متصل كنيد

1- ابتدا form red green را در ديدگاه طراحي باز كرده و سپس دكمه فرمان green را خواصش را انتخاب و گزينه event را on click را انتخاب و ماكروي macroredgreen.show green را از ليست انتخاب كنيد و به روش مشابه براي red انجام دهيد بايد ماكروي macroredgreen .show red را از on click انتخاب كنيد.

2- فرم را اجرا كرده و نتيجه كار را مشاهده كنيد.

Comment توضيحات درباره عمليات انتخابي ماكرو action arguments تنظيم تا آرگومانهايي كه مطابق action انتخابي مي باشد بطور مثال در شكل زير ما action، open query را انتخاب مي كنيم. با انتخاب اين action آرگومانهاي آن در شكل فعال مي شود كه مي توانيد ببينيد

Query name
database
Design View
Print preview
Pivot table
Pivot chat

[آبجی]

همه نمايشي

Data mode Add- Edit- Read-only

در صورتي كه بخواهيم يك action تحت شرايط خاصي انجام شود در چنيني حالتي بايد ستون condition نيز به طراحي ماكرو اضافه شود و به عبارتي كه حاوي شرط مورد نظر است براي آن action نوشته شود. براي فعال كردن منو VIEW اين گزينه Condition را فعال مي كنيم.
اگر بخواهيد چند ماكرو را تحت يك ماكرو يا يك نام ذخيره كنيد بايستي macro name را فعال نمائيد و تمام ماكروها را تحت يك ماكرو ذخيره كنيد.

View macro name

[آبجی]

نحوه اجرا macro از طريق فرم

ابتدا به نماي طراحي فرم رفته و command button ايجاد نموده و بدون فعال بودن wizard آن سپس پنجره خصوصيات آن را فعال نمائيم و از پنجره ايجاد شده tab را زده و برگ نشان event رويداد مد نظر كه در اينجا on click مي باشد را انتخاب مي كنيم

سپس از ليست آن نام ماكرويي كه ساخته ايم را انتخاب مي كنيم و با رفتن به نماي form view مي توان ماكرويي كه ساخته ايم را از طريق فرم اجرا نمائيد.

نكته : در صورتي كه ماكرو از قبل نساخته باشيم و بخواهيم مستقيما از طرق فرم ابتدا ساخته سپس به كنترل فرمان command button تخصيصي دهيم و به روش قبل ابتدا عمل نمود و سپس گزينه macro builder را انتخاب مي كنيم و وارد محيط macro شده و ماكرو را مي سازيم و سپس از طريق فرم اجرا مي كنيم.


یکشنبه 22 اردیبهشت 1387, 3:22 pm
http://www.forum.microrayaneh.com/styles/etech/imageset/fa/icon_user_profile.gif (http://www.forum.microrayaneh.com/memberlist.php?mode=viewprofile&u=400)

[آبجی]

تهيه يك Switchboard

از منوي Tools
Date base utilities
Switchboard manger

را انتخاب مي كنيم ودر پنجره باز شده در آن new را انتخاب مي كنيم و سپس يك اسم براي آن انتخاب مي كنيم و سپس دكمه edit را انتخاب مي كنيم و آيتم هايي كه مي خواهيم روي board قرار دهيم را اضافه مي كنيم و نام فرم switch را وارد مي كنيم و سپس در Tools Startup نام فرم switch را وارد مي كنيم تا هنگام اجرا مستقيما اين فرم اجرا شود.

[آبجی]

آموزش Power Point




برنامه پاورپوینت Power Point يکي از برنامه هاي بسته نرم افزاري Office به شمار ميرود که با آن ميتوانيد مجموعه اسلايدهاي با متن هاي رسم شده Clipart ، عکس، صدا، تصوير ، و حتي جلوه هاي ويژه متحرک نمايش دهيد.
بعد ميتوانيد کارتان را به اسلايدهاي 35mm تبديل کنيد . علاوه بر اينها چون برنامه پاور پوینت Power Point يک Package است ميتوانيد سند هاي Word ، کاربرگهاي Excel را به صورت گرافيک و متن و به Power Point اضافه نماييد.
در حقيقت Power Point قسمت سمعي – بصري برنامه Office است. برنامه Power Point با نصب برنامه Office در سيستم شما نصب ميشود.
برای مطالعه ی این دوره ی آموزشی نیاز است کاربران محترم آشنایی مقدماتی با محیط Windows داشته باشند .

[آبجی]

آشنايي با Microsoft Power-Point 2003

PowerPoint-2003 نرم افزاري قوي و توانا براي ساخت نمايش هاي (Presentations) قابل مشاهده در كامپيوتر است كه با استفاده از آن مي توان آگهي (Handout) و يا اسلايدهايي را براي نمايش تهيه كرد. همچنين امكان اضافه نمودن Animation و Sound به اسلايدها نيز وجود دارد ، از اين برنامه در نمايش هاي تجاري (Business) و كنفرانس هاي كلاسي ، سمينارها و ... استفاده مي شود.
اسلايدهاي ايجاد شده در اين برنامه را مي توان به روش هاي مختلفي نمايش داد كه يكي از آنها استفاده از دستگاه Over head مي باشد كه نمايش را روي پرده نشان مي دهد.
PowerPoint مي تواند سه نوع خروجي با پسوندهاي متفاوت داشته باشد كه هر كدام در موارد خاص خود قابل اجرا هستند كه در ادامه ي بحث به آن اشاره خواهد شد. از فايل هاي ايجاد شده در اين برنامه در Web نمي توان استفاده نمود و اين بدليل بالا بودن حجم بالاي آن است ولي مي توان آنرا بصورت يك فايل از جنس html - Hyper text markup ذخيره كرد.

نكته : html پسوند صفحات ايجاد شده در Web مي باشد.

كلمه كليدي:

Presentation: به هر فايل ايجاد شده در پاورپوينت Presentation گفته مي شود.

Handout: هنگام ارائه مي توان اسلايدها را print كرد و در دست مشاهده كنندگان قرار داد.

Overheads: دستگاهي است كه توسط آن مي توان نمايش اسلايدها را روي پرده نمايش داد.

[آبجی]

آشنايي با محيط Power-Point

بعد از اجراي برنامه وارد محيط Power-Point مي شويم و شكل ظاهري آنرا بررسي خواهيم كرد .
به فايل هاي ايجاد شده در Power-Point اصطلاحا پرزنتیشن Presentation گفته مي شود اين نام را مي توان در نوار عنوان مشاهده نمود .

در Power-Point نماهاي مختلفي داريم كه در ظاهرنمايش برنامه تاثير مي گذارد . براي نمايش اين نمادها يكي از دو روش زير را پيشنهاد مي كنيم .

الف ) از منوي View انتخاب گزينه هاي Normal ، Slide Sorter ، Slide Show ، Notes Page .
ب ) در پنجره ي اصلي و استفاده از آيكونهاي اين نماد كه در بالاي نوار وضعيت سمت چپ قرار دارند .

با وارد شدن به برنامه ي Power-Point يك اسلايد خالي ديده مي شود كه تعداد اسلايدها را مي توان افزايش يا كاهش داد . قبل از توضيح در اين مورد با انواع نماها آشنا خواهيم شد .

[آبجی]

انواع نماها در Power-Point

Normal View: حالت طبيعي نمايش برنامه مي باشد در حقيقت مي توان گفت در بدو ورود به برنامه اين نما قابل مشاهده مي باشد. خصوصيت نماي Normal View اين است كه در آن مي توان اقدام به طراحي ، حذف و اضافه نمودن محتواي اسلايد و همچنين حذف و اضافه نمودن خود اسلايدها نمود ، در حقيقت نماي طراحي مي باشد .

Slide Sorter: با يكي از دو روش گفته شده وارد اين نما مي شويم ، نمايي كه در آن اسلايدها را در اندازه ي كوچك مي توان يكجا مشاهده نمود ، در اين نما امكان طراحي داخلي اسلايد وجود ندارد ولي در آن مي توان اقدام به اضافه يا حذف اسلايدها نمود و قابليت جابجايي اسلايدها توسط Drag & Drop وجود دارد.

Slide Show: در اين نما نتيجه حاصل از طراحي و نمايش نمايي را مي توان مشاهده نمود كليد ميان بر براي رسيدن به اين نما F5 مي باشد. در اين نما امكان هيچ گونه طراحي ، حذف و اضافه وجود ندارد و فقط براي نمايش مي باشد . براي خارج شدن از آن با زدن كليد Esc و همچنين Right click و انتخاب End Show اين كار را انجام مي دهيم .

Notes Page: احضار اين منو فقط از طريق منوي View امكانپذير مي باشد (روش اول) در اين نما طراح اسلايد يادداشتي را براي يادآوري يا تاكيد خود مي نويسد كه اين يادداشت در نمايش نهايي Slide show ظاهر نخواهد شد و صرفا خود طراح از آن استفاده خواهد كرد . مطالب نوشته شده در اين نما را در پايين قسمت نماي Normal مي توان مشاهده كرد .

[آبجی]

اضافه كردن اسلايد

براي اضافه كردن تعداد اسلايدها از منوي Insert گزينه ي New Slide يا با زدن Ctrl+M اين كار را انجام مي دهيم ، محدوديتي در اضافه كردن اسلايد وجود ندارد ولي براي جلوگيري از خسته شدن بازديدكنندگان بايد حد معمول رعايت شود و سعي كنيم مطالب را طوري در اسلايدها بگنجانيم كه مقصود اصلي به راحتي درك و از ايجاد تعداد خيلي زيادي اسلايد جلوگيري كنيم . هنگاميكه اقدام به ايجاد يك اسلايد جديد مي نماييم در قسمت Task Pan ليست Slide Layout ها ديده مي شود كه با انتخاب هر كدام Layout مربوطه به اسلايد جاري اعمال مي شود.

كلمه كليدي:

Layout نمونه اي است كه مي توان اسلايدها را طبق شكل ظاهري آنها تنظيم كرد.

Slide Layout:

هر كدام از Layout ها مي توانند محتواي متفاوتي به اسلايدها بدهند كه به ترتيب قرار گرفتن Layout ها در اين قسمت آنها را توضيح مي دهيم. هر Layout داراي يك نام مي باشد كه با ثابت نگه داشتن ماوس روي Layout ظاهر مي شود

[آبجی]

Title Slide:

(اسلايد عنوان) از اين Layout معمولا براي اولين اسلايد استفاده مي شود كه نام پروژه در آن درج مي شود ، هنگاميكه وارد Power-Point مي شويم Title slide به عنوان اولين اسلايد ديده مي شود.

Title Only:

همه ي اسلايدها درون خود نيز داراي يك عنوان مي باشند كه موضوع آن اسلايد خاص را بيان مي كند ، Title only اسلايدي است كه فقط يك عنوان درون خود دارد.

كلمه كليدي:

Place Holder – مكان هايي در اسلايدها هستند كه محتواي اسلايدها در آن قرار مي گيرد كه اصطلاحا به آن "جا نگهدارنده" نيز گفته مي شود.

Title and text:

اسلايدي كه داراي عنوان و قسمتي براي نوشتن متن مي باشد كه هر كدام داخل Place holder هاي خاص خود قرار مي گيرند متن هاي نوشته شده در اين Layout در يك ستون نوشته مي شود.

Title and 2 column text:

اسلايدي كه داراي عنوان به همراه دو ستون متني است.

Blank:

در اين حالت يك اسلايدي كاملا خالي در اختيار ما قرار مي گيرد كه مي توانيم هر نوع داده اي را در آن جا دهيم.

در بقيه ي Layout ها شاهد موارد تكراري هستيم كه فقط در ظاهر اسلايدها تاثير خواهند داشت . با توضيح يك مورد خودتان مي توانيد با بقيه ي Layout ها كار كنيد .

[آبجی]

Content

درون اسلايد Content ، شش مورد به چشم مي خورد كه هر كدام را جداگانه توضيح مي دهيم :

- Insert Table: در اين حالت مي توانيم اقدام به وارد نمودن يك جدول داخل اسلايد كنيم. با انتخاب اين مورد پنجره ي كوچك Insert Table باز مي شود كه در آن تعداد سطر و ستون را وارد مي كنيم و بعد از زدن OK شاهد درج جدول در اسلايد مي شويم

در اين حالت نوار ابزار مخصوص Table ظاهر مي شود كه براي قالب بندي جدول مي توان استفاده نمود ، توضيح كامل اين نوار ابزار در دوره ي آموزشي Word مهارت سوم از استاندارد ICDL ، در تالار گفتگوی میکرورایانه در اختيار شما قرار داده شده است .


- Insert Chart: براي درج نموداري از برنامه ي Excel در اسلايد كه با وارد نمودن داده در Sheet وارد شده مقادير نمودار نيز تغيير خواهد كرد. در اين حالت محيط شبيه سازي شده excel ديده مي شود كه مي توان به راحتي تغييرات و تنظيماتي را در آن انجام داد كه اين كار به شرط آشنا بودن با محيط Excel امكان پذير مي باشد. ( آموزش كامل دوره ي Excel جهت مطالعه ، در تالار گفتگوی سایت میکرورایانه در اختيار شما قرار داده شده است . )

با كليك كردن روي بدنه ي اسلايد حاوي نمودار ، مي توان نمودار را در اسلايد ثابت نمود ، همچنين با دابل كليك روي نمودار مي توان مجددا وارد محيط شبيه سازي شده Excel شد .

اصطلاحات خاص :

بدنه ي اسلايد به قسمتي اطلاق مي شود كه خارج از Place holder ها باشد .

- Insert Clip Art:

براي وارد كردن تصاوير Clip art داخل اسلايد كه با Double Click كردن روي تصوير مورد نظر مي توان آن را روي اسلايد درج كرد ، تصاوير Clip Art هنگام نصب Office در برنامه ها قرار مي گيرند و امكان جابجايي ، تغيير اندازه آنها وجود دارد. بعد از درج اين تصاوير نوار ابزار Picture نيز ظاهر مي شود كه توسط آن مي توان تغييراتي را روي اين نوع تصاوير بوجود آورد .

[آبجی]

نوار ابزار Picture

Insert Picture -1 : براي وارد نمودن تصوير

Color -2: كه براي تغييرات رنگي تصوير در چهار حالت صورت مي گيرد.

Gray Scale - 2-1: اين حالت تصوير را در مد خاكستري مي برد.

Black & White - 2-2: اين حالت تصوير را در مد سياه و سفيد مي برد.

Washout - 2-3: در اين حالت تصوير مثل اين كه در آب فرو رفته باشد نشان داده مي شود.

Automatic - 2-4: تصوير را به حالت قبل از تغييرات مي برد.

Move Contrast - 3: تضاد بين رنگها را زياد مي كند.

Less Contrast - 4: تضاد بين رنگها را كم مي كند.

More Brightness - 5: براي افزايش نور تصوير كه در نهايت تصوير به سمت رنگ سفيد مي رود.

Less Brightness - 6: براي كاهش نور تصوير كه در نهايت تصوير به سمت رنگ سفيد مي رود.

Crop - 7: براي برش دادن قسمتي از شكل توسط گيره هايي كه در اطراف شكل ظاهر مي شود كه البته مجددا مي توان توسط همان گيره ها شكل را به حالت اوليه برگرداند.

Rotate Left 90 - 8 : براي چرخاندن شكل در زاويه ي 90 درجه

Line Style - 9 :براي قرار دادن شكل در يك قاب با انتخاب خطوطي كه ظاهر مي شود كه در صورت تنظيمات بيشتر كافي است More Line را زده و در پنجره ي باز شده حتي رنگ قاب را تغيير دهيم.

Compress Picture - 10 : براي فشرده سازي تصوير

Recolor Picture - 11: اين گزينه معمولا براي تصاوير Clip Art فعال مي شود و اگر تصوير ديگري را غير از Clip Art داشته باشيم غير فعال مي ماند چون رنگ هاي به كار رفته در Clip Art توسط Power-Point قابل شناسايي مي باشند. در اين دستور مي توان رنگ ها را در دو قسمت New و Original شناسايي كرد و رنگ New را جايگزين Original نمود .

Format Picture - 12: با انتخاب اين گزينه پنجره ايي به همين نام باز مي شود كه تنظيمات بيشتري را براي تصوير در آن مي توان انجام داد.

Set Trance Parent Color - 13: ابزاري كه توسط آن مي توان قسمت هايي از يك تصوير را بي رنگ نمود ، تاثير گذاري اين ابزار روي رنگ هاي متصل به هم در يك تصوير مي باشد.

نكته : اين ابزار براي بعضي از تصاوير فعال است .

Reset picture - 14: تمامي تغييرات انجام شده روي تصوير را Cancel كرده و به حالت اول بر مي گرداند.

[آبجی]

Insert Picture

در ادامه ي بحث توضيح Content Layout به موضوع Insert Picture مي رسيم كه مي توان از تصاوير قرار گرفته شده در سيستم استفاده كرد و آنها را وارد اسلايد نماييم كه نتايجي شبيه به مورد قبلي يعني Clip Art دارد .

- Insert Diagram or organization chart: براي ايجاد انواع نمودارهاي سازماني كه در اينجا ما كاربردي ترين آنها يعني Organization chart (نمودار سازماني) را بررسي خواهيم كرد.

پس از انتخاب اين موضوع از پنجره ي مربوطه يك چارت در اسلايد ايجاد مي شود كه امكان گسترش آن وجود خواهد داشت . همزمان نوار ابزار Organization Chart هم ظاهر مي شود كه توسط ابزارهاي آن مي توان نمايش شكل ظاهري چارت و همچنين اضافه كردن به آيتم هاي آن را انجام داد .


همانطور كه مي دانيد در يك سازمان بالاترين مقام مدير مي باشد كه به طور واحد در بالاي چارت قرار مي گيرد و معاون هاي مدير در پايين قرار مي گيرند كه با زدن Subordinate مي توان تعداد آنها را افزايش داد ، هر معاون مي تواند چندين كارمند و هر كارمند تعدادي دستيار داشته باشد ، همچنين كارمندها مي توانند همكاراني را نيز در رده ي خود داشته باشند كه همه ي اين اعمال از طريق Insert Shape صورت مي گيرد .


- ابزار Layout :
شكل ظاهري چارت را پوشش مي دهد .

- ابزار Select :
توسط ابزار Select مي توان سطح هاي مختلفي را براي اعمال خاص در چارت انتخاب نمود . اگر متن نوشته شده در سلول هاي داخل چارت احتياج به فضاي بيشتري داشته باشد گزينه ي Fit Text اين كار را با كوچك كردن اندازه ي فونت انجام مي دهد .

يكي از امكانات جالب واقع در اين نوار ابزار Auto Format مي باشد كه نمودار را مطابق با نمونه هاي از قبل طراحي شده طراحي مي كند .

Insert Media Clip:
آخرين Content گزينه ي Insert Media Clip مي باشد كه براي ايجاد Multimedia در اسلايد استفاده مي شود . توسط اين گزينه مي توان از فيلم هاي كوتاه با پسوند (.AVI) ، اصوات با پسوند (.wav) استفاده نمود . با انتخاب اين گزينه نمونه هايي در اختيار شما قرار داده مي شود .

[آبجی]

اسلايدهاي آماده

در ابتدا مي خواهيم با يكسري از اسلايدهاي از قبل طراحي شده در برنامه ي Power-Point آشنا شويم . اين كار باعث مي شود تا بيشتر با اسلايدها و نحوه ي طراحي و تنظيمات آن آشنا شويم . براي اين كار از منوي File گزينه ي New را انتخاب كرده و در قسمت Task Pan گزينه ي From Auto Content Wizard را انتخاب مي كنيم .

پنجره اي با همين نام باز مي شود ، از خصوصيات بارز پنجره هاي Wizard وجود دو دكمه ي Next و Back در آن مي باشد كه با زدن هر Next تنظيماتي انجام مي شود و مي توان براي تغيير در قسمت قبلي از دكمه ي Back استفاده نمود .

[آبجی]

مراحل ايجاد يك Wizard

در اين پنجره 5 گزينه ديده مي شود كه در مرحله ي اول در Start قرار مي گيريم و با زدن next به مرحله ي Presentation Type مي رويم كه مي توانيم يكي از انواع مختلف اسلايد كه هر كدام براي موضوع خاصي ساخته شده را انتخاب كنيم ، به طور مثال از Sales/marketing گزينه ي Marketing plan را انتخاب مي كنيم .
با زدن Next به قسمت Presentation Slide وارد مي شويم كه براي تعيين نوع خروجي مي باشد .
كه با انتخاب هر كدام مي توانيم نحوه ي نمايش خروجي اسلايدها را تعيين كنيم كه سيستم به طور پيش فرض گزينه ي On-Screen Presentation را انتخاب كرده يعني نمايش روي صفحه نمايش سيستم .(مانيتور) با زدن Next وارد مرحله ي Presentation Option مي شويم كه در اين قسمت تعيين عنوان مناسب براي اسلايدها مي باشد كه عنوان مربوطه را در قسمت Presentation title وارد مي كنيم . همچنين اگر در قسمت Footer نامي را وارد كنيم اين نام در تمامي اسلايدها در قسمت پايين مشاهده مي شود . با فعال كردن دو گزينه ي پايين تاريخ جاري سيستم و همچنين شماره ي اسلايدها نيز در دو سمت راست و چپ اسلايد قابل مشاهده هستند . در اين قسمت با زدن Next كار به پايان رسيده و دكمه ي Finish فعال مي شود .

حال مي توانيم اسلايدهايي را همراه با طراحي گرافيكي و متن داخل آن مشاهده كنيم . در قسمت نوار وضعيت برنامه تعداد كل اسلايدها نشان داده مي شود كه با قرار گرفتن روي هر اسلايد شماره ي اسلايد جاري هم ديده مي شود . در اين اسلايدها مي توان با انتخاب موضوعات داخل اسلايد حذف آنها متن هايي را كه مي خواهيم جايگزين كنيم كه قالب بندي اين كار با توجه به تنظيم قبلي مي باشد يعني اگر موضوعات را حذف كنيم و متن خودمان را بنويسيم با همان نوع فونت ، رنگ ، اندازه مواجه مي شويم .

در قسمت چپ اسلايدها نواري ديده مي شود كه در آن دو Tab با نامهاي Out line و Slide است كه براي ديدن نماي اسلايد از Slide و براي مشاهده ي متن داخل اسلايد از Outline استفاده مي كنيم . سعي كنيد بعد از وارد نمودن يكي از سري اسلايدهاي Wizard آن را در نماهاي مختلفي كه قبلا توضيح داديم مشاهده كنيد تا بيشتر با نحوه ي كار اسلايد آشنا شويد . به طور مثال وارد Slide Sorter شويد و كاري كنيد كليه ي اسلايدها را در يك صفحه ببينيد آيا مي توانيد اين كار را انجام دهيد ؟

[آبجی]

آشنايي با انواع فايل هاي ايجاد شده در Power-Point

- هنگاميكه اسلايدهاي خود را به طور معمولي ذخيره مي كنيم در حقيقت فايلي با پسوند .ppt ايجاد كرده ايم ، از خصوصيت اين نوع فايل ها اين است كه هنگام اجرا حتما بايد برنامه ي Power-Point روي سيستم موجود باشد و فايل ذخيره شده در برنامه ي اصلي باز مي شود و زماني كه بخواهيم فايل خود را ويرايش كنيم از اين نوع ذخيره سازي استفاده مي كنيم .

- پسوند ديگري كه مي توان فايل هاي Power-Point را ذخيره كرد .PPS مي باشد كه به فايل ها حالت اجرايي مي دهد يعني براي باز كردن چنين فايل هايي نيازي به وجود خود برنامه نيست و مي توان آن را به راحتي نمايش داد . همانطور كه قبلا اشاره شد يكي از نماهاي Power-Point Slide Show است كه وظيفه صرفا نمايش را بر عهده دارد و در اين حالت اجازه ي هيچ گونه تغييري در محتواي اسلايد نخواهد داشت و حالت امنيتي به فايل مي دهد .

- نوع سوم ذخيره سازي پسوند pot. است كه فايل حالت Template يا الگو را ذخيره مي كند . از اين قالب وقتي استفاده مي كنيم كه بخواهيم فايل را با فرمت خاصي كه ساخته ايم نگه داريم . منظور از قالب بندي تعيين Background ، نوع Font ، اندازه و ... مي باشد .

سوال :

1- آيا ذخيره كردن فايل در دو حالت PPS وPPT تاثيري در حجم آن دارد ؟
جواب: بله فايل هاي pps حجم كمتري دارند.

2- آيا مي توان يك فايل PPS را در خود برنامه ي Power-Point باز كرد ؟ چرا ؟
جواب: خير چون اين يك فایل اجرائي است.

3- فايل هاي ذخيره شده با پسوند pot در كجا ذخيره مي شوند ؟
جواب: در پوشه Template

4- آيا شكل آيكن ها با پسوندهاي مختلف با هم فرق مي كند ؟
جواب: بله

[آبجی]

شماره گذاري اسلايد :

بهتر است هنگام طراحي اسلايدها آنها را شماره گذاري كنيم ، اين كار به ما كمك مي كند هنگام ايجاد پيوند بتوانيم سريع تر اين كار را انجام دهيم ، هميشه سعي مي كنيم براي هر اسلايد جداگانه عنواني را در نظر بگيريم و اسلايدها را از روي عنوان آنها بشناسيم كه اين امر نيز در ايجاد پيوند تاثير به سزايي دارد . براي انجام اين كار دو راه وجود دارد :

الف ) انتخاب منوي Insert و سپس گزينه ي Slide Number

ب ) انتخاب منوي View و سپس گزينه ي header r& Footer

كه هر دو يك پنجره را باز مي كنند .

با فعال كردن گزينه ي Slide Number اسلايدها به طور اتوماتيك شماره گذاري مي شوند همچنين مي توان تنظيماتي را انجام داد كه تاريخ جاري سيستم در كليه ي اسلايدها ديده شود .
متن نوشته شده در قسمت Footer باعث مي شود كه تكرار اين متن را در قسمت مياني در پايين اسلايد در كليه اسلايدها مشاهده كنيم .
با فعال كردن گزينه ي Don’t Show on title slide به سيستم مي گوييم كه شماره ي اسلايد را در اسلايد عنوان نمايش ندهد . البته اين باعث نمي شود كه اسلايد عنوان شمارش نشود بلكه از نظر نمايش ، شماره را نشان نمي دهد .

نكته :در اكثر پنجره هاي Power-Point دو گزينه ي Apply و Apply to all به چشم مي خورد كه جهت اعمال كردن تنظيمات به اسلايد جاري يا كليه ي اسلايدها صورت مي گيرد .

[آبجی]

طراحي اسلايد

اگر بخواهيم اسلايدهاي شناخته شده را طراحي كنيم روش هاي مختلفي وجود دارد كه يكي از آنها طراحي به صورت دستي است ، براي اين كار در زمينه ي اسلايد ( خارج از فضاي Place holder ) كليك سمت راست ماوس را فشرده و گزينه ي Background را انتخاب مي كنيم . همچنين مي توانيم اين گزينه را از منوي Format نيز داشته باشيم
با انتخاب اين گزينه پنجره ي background باز مي شود كه از قسمت منوي باز شونده مي توانيم رنگ دلخواهي را از ميان رنگهاي پيشنهادي انتخاب كنيم و براي دسترسي به رنگهاي بيشتر گزينه ي More Color را مي زنيم . اگر بخواهيم رنگ انتخاب شده به همه ي اسلايدها اضافه شود گزينه ي Apply to all و اگر بخواهيم فقط به اسلايد جاري اعمال شود گزينه ي Apply را مي زنيم . رنگ سطح اسلايد را مي پوشاند و در حقيقت پشت زمينه اسلايد قرار مي گيرد .

مسير بالا را دنبال مي كنيم و اين بار از پنجره ي Background گزينه ي Fill Effect را انتخاب مي كنيم . پنجره اي به همين نام باز مي شود كه چهار Tab در آن ديده مي شود كه هر كدام از اين قسمت ها را توضيح مي دهيم :


- Gradient ( طيف نور ) :
در اين قسمت مي توان با انتخاب يكي از سه گزينه ها در قسمت Colors جلوه هاي زيبايي را به اسلايدهاي خود بدهيم . همچنين شش گزينه ي واقع در Shading Styles موقعيت قرار گرفتن طيف نور اسلايد را تعيين مي كند .


- Texture ( بافت ) :
در اين قسمت نمونه هايي از قبل ديده مي شود كه با انتخاب و اعمال بر روي اسلايد مشاهده مي كنيم كه با قرار گرفتن اين نمونه ها در كنار هم بافت منسجمي روي اسلايد تشكيل مي شود و با نمونه هاي موجود مي توان توسط گزينه ي Other Texture تصاويري را به اين مجموعه اضافه نمود كه هنگام اعمال تصاوير آورده شده مي بينيم كه به صورت Tile ( كاشي ) تصاوير كنار هم چيده مي شوند .


- Pattern ( الگو ) :
با دادن دو رنگ دلخواه در Background و Foreground مي توان از الگوهاي اين قسمت كه با انتخاب هر كدام نام آن نيز در پايين قسمت Pattern ديده مي شود براي ايجاد پشت زمينه ي اسلايد استفاده نمود . در اين قسمت 48 نمونه به چشم مي خورد .


- Picture :
با انتخاب گزينه ي Select Picture تصويري را به عنوان پشت زمينه اسلايد قرار مي دهيم . فرق اين قسمت با وارد كردن تصوير در اسلايد اين است كه در اين قسمت امكان جابجايي و تغيير اندازه ي تصوير وجود ندارد بلكه تصوير روي اسلايد كشيده شده و ثابت مي ماند .

[آبجی]

استفاده از طرح هاي پيش فرض PowerPoint

با Right Click در زمينه اسلايد با استفاده از منوي Format و انتخاب Slide Design نيز مي توانيم طرح هاي زيبايي را به اسلايدهاي خود بدهيم.
در اين حالت در قسمت Task Pan اين طرح ها مشاهده مي شوند كه با انتخاب يك نمونه مشاهده مي كنيم كليه اسلايدها تحت تاثير قرار گرفته و طرح موردنظر رابه خود مي گيرند.
اگربخواهيم اين اتفاق نيفتدو طرحي را فقط براي يك اسلايد داشته باشيم يا كاري كنيم هر اسلايد طرح مجزايي داشته باشد كافي است منوي طرح مورد نظر را باز كرده و گزينه Apply to selected slides را انتخاب كنيم.

[آبجی]

طراحي اسلايد با استفاده از نوار ابزار Drawing

اين نوار ابزار هم مانند بقيه نوار ابزارها از منوي View گزينه Toolbar ظاهر مي شود و معمولا درپايين صفحه ودر بالاي نوار وظيفه قرار مي گيرد.

- Auto shape:
در اين قسمت مجموعه اي از شكل هاي مختلف قرار دارد كه با انتخاب هر گزينه مي توان به تصويرهاي بيشتري در داخل گزينه دست پيداكرد.اين تصاوير با Drag كردن روي اسلايد ايجاد مي شود. داخل شكل ها مي توان متن و تصوير قرار داد. هنگامي كه يك Auto shape را انتخاب مي كنيم يك نقطه زردرنگ در كنارشكل ظاهر مي شود كه توسط اين گزينه مي توان ظاهر شكل راتغييرداد. همچنين امكان تغيير سايز و جابجايي شكل ها نيز وجود دارد.

- Line :
براي رسم خطوط آزاد استفاده مي شود،با پايين نگه داشتن كليد Shiftمي توان خطوط راست را رسم كرد.

- Arrow :
براي رسم خطوط جهت نما

- Rectangle :
براي رسم مستطيل استفاده مي شود كه با پايين نگه داشتن كليد Shiftشكل رسم شده مربع مي شود.

- Oval :
براي رسم بيضي كه با پايين نگه داشتن كليد Shift شكل رسم شده دايره مي شود.

- Text Box :
با انتخاب اين گزينه مي توان روي اشكال متن نوشت،همچنين مي توان در محيط هايي كه دسترسي به مكان نما وجودندارد نيزاقدام به تايپ نمود.

- Word Art :
براي نوشتن متن هاي گرافيكي كه با انتخاب نوع موردنظر متن را نوشته ومي توانيم در محل دلخواه قرار دهيم. اين ابزار نيزبراي خود نوار ابزار مخصوص خود رادارد كه مي توان توسط نوار ابزار، اقدام به ويرايش يا تغيير نوع انتخاب شده داشته باشيم.

- Insert Diagram :
اين گزينه را قبلا در Content توضيح داده ايم.

- Clip Art :
اين گزينه را قبلا در Content توضيح داده ايم.

- Insert Picture :
اين گزينه را قبلا در Content توضيح داده ايم.

- Fill Color :
براي رنگي كردن قسمت هاي دروني شكل ها مانند Rectangle، Oval

- Line Color :
براي تغيير رنگ محيط شكل ها

- Font color :
در اين قسمت رنگ دلخواهي براي نوشتن متن انتخاب مي كنيم.

- Line Style :
اين گزينه هنگامي فعال مي شود كه اقدام به رسم خط يا Arrow كرده باشيم وضخامت خطوط رسم شده را در اين قسمت تعيين مي كنيم.

- Dash Style :
نوع خط را براي خطوط رسم شده انتخاب مي كنيم.

- Arrow Style :
نوع فلش هاي رسم شده را در اين قسمت مي توانيم داشته باشيم.

- Shadow Style :
براي گذاشتن سايه در حالت هاي مختلف براي شكل

3D Style :
سه بعدي كردن شكل هاي رسم شده

[آبجی]

نماي Out line

هنگامي كه در نماي Normal قرار داريم سمت چپ اسلايد 2 برگ نشان ديده مي شود.
1- Slides كه نماي كوچكي از اسلايدها را نمايش مي دهد.
2- Outline نمايي كه فقط درآن مي توان محتواي متني اسلايد را وارد نمود.

براي نوشتن متن داخلي اسلايد از نماي Outline بازدن Enter روي شماره اسلايد مي توانيم اسلايد ديگري ايجاد كنيم ولي اگر مكان نما روي شماره اسلايد باشد و كليد Crtl+Enter را بزنيم وارد محتواي داخلي اسلايد شده و مي توانيم اقدام به تايپ متن نماييم، دراين حالت با زدن Enter محتواي اسلايد ها افزايش مي يابد. قابل ذكر است كه متن هاي نوشته در اسلايد داراي 5 سطح يا Level مي باشدكه با استفاده از نوارابزار Outlining مي توانيم اين سطح ها را ايجاد نماييم.

يك اسلايد ايجاد كرده و با استفاده از موارد گفته شده 5 سطر درون اسلايد مي نويسيم.حال مكان نما را روي سطر دوم قرار داده و دكمه Demote را مي زنيم و مشاهده مي كنيم كه متن يك سطح فرو رفتگي پيدا مي كند مكان نما را روي سطردوم قرار داده واين بار 2 بار دكمه Demote را مي زنيم.اين كار را براي تمامي سطرها به همين ترتيب انجام مي دهيم تا 5Level ايجاد شود.


- Promote :

براي افزايش Level سطر

- Demote :

براي كاهش Level سطر

- Move up :

براي انتقال يك سطر به بالا با حفظ Level

- Move Down :

براي انتقال يك سطر به پايين با حفظ Level

- Collapse:

محتواي اسلايد را مخفي كرده و فقط عنوان را نمايش مي دهد.

- Expand :

برعكس Collapse عمل مي كند.

- Collapse All:

مانند Collapse عمل مي كند منتهي تاثيرگذاري آن روي همه اسلايدها انجام مي شود.

- Expand All :

مانند Expand عمل مي كند منتهي تاثيرگذاري آن روي همه اسلايدها انجام مي شود.

- Summary Slide :

ساخت اسلايد خلاصه
به اين صورت كه اسلايدي ساخته شود و تمامي عنوان هاي اسلايدها در اين اسلايد ديده شود.
Summary Slide را با توجه به انتخاب دلخواه اسلايدها انجام داده با پايين نگه داشتن كليد Shift و كليك روي اسلايدها،مي توان اقدام به انتخاب تعدادي اسلايد نمود.
در حقيقت مي توان از Summary Slide براي ساخت اسلايد فهرست استفاده نمود.

[آبجی]

اضافه نمودن اسلايد از فايل هاي ديگر به اسلايدهاي جاري

اگربخواهيم اسلايدي را از فايل ديگر به مجموعه اسلايدهاي خود اضافه كنيم يا اگر بخواهيم كليه اسلايدهاي يك فايل را در فايل جاري ادغام نماييم مسير زير را دنبال مي كنيم.
از منوي Insert گزينه Slides From Files پنجره اي باز مي شود بانام Slide Finder ، با زدن دكمه Browser و انتخاب فايل مورد نظر اسلايدها به نمايش در مي آيندبا انتخاب يكي از اسلايدها و زدن دكمه Insert ،اسلايد مورد نظر به ليست اسلايدها اضافه خواهد شد.
اگر بخواهيم كليه اسلايدها را با اسلايدهاي جاري ادغام كنيم دكمه Insert All را مي زنيم.

[آبجی]

ايجاد Link بين اسلايدها

براي ارتباط برقرار كردن درون اسلايدها با يكديگر بايد اتصالي ايجاد نمود كه براي اين كار از دستور Hyperlink استفاده مي كنيم.عناويني را كه مي خواهيم توسط آنها به اسلايدهاي ديگر متصل شويم انتخاب كرده و با يكي از چهار روش زير زمينه اتصال را برقرار مي كنيم.

الف) انتخاب موضوع موردنظر و Right Click روي آن و برگزيدن Hyperlink
ب) ازنوارابزار استاندارد اين گزينه را انتخاب مي كنيم.
ج) منوي Insert گزينه Hyperlink
د) استفاده از كليدهاي تركيبي Ctrl + K

پنجره اي با عنوان Insert Hyperlink باز مي شود اگر بخواهيم موضوع موردنظر را به يك برنامه يا يك فايل روي Hard Disk ارتباط دهيم Existing File or Web Page را انتخاب مي كنيم.
واگربخواهيم ارتباط بين اسلايدهاي فايل جاري برقرارشود گزينه Place in This Document را انتخاب مي كنيم وشماره اسلايدي را كه قرار است دراين ارتباط شركت كند برمي گزينيم.

نكته :

براي برقراري ارتباط بهتر چند نكته را درنظر داشته باشيم:

- براي اسلايدهاي ايجاد شده حتما "عنوان" بگذاريم زيرا در ايجاد ارتباط مهم است
- شماره گذاري اسلايدها را قبل از برقراري ارتباط تنظيم كنيم.

در اين قسمت مشاهده مي كنيم كه گزينه اي به نام Screen Tip وجود دارد. این گزینه نوشته هاي كوچكي را هنگام ثابت نگه داشتن ماوس روي Link مورد نظرنشان مي دهد.
موضوعي كه مي خواهيم Link شود مي تواند Text ، Picture ، Auto shape و... باشد يعني هيچ محدوديتي در انتخاب اين كه چه عنصري در اسلايد مي تواند ارتباط برقرار كند وجود ندارد.

[آبجی]

ايجاد دكمه هاي عملياتي

هنگامي كه اسلايدها به يكديگر ربط داده مي شوند براي كنترل بهتر و پيمايش بين اسلايدها بهتر است از Action Button يا دكمه هاي عملياتي استفاده كنيم.


استفاده از دكمه هاي آماده
براي استفاده از اين دكمه ها مسيرزيررادنبال مي كنيم.
از منوي Slide Show گزينه Action Buttons ليستي از دكمه هاي آماده نشان داده مي شود كه براي درج در اسلايد بايد نمونه اي را انتخاب و روي اسلايد Drag كنيم به محض ايجاد دكمه روي اسلايد پنجره Action Setting باز خواهد شد كه تنظيمات دكمه را انجام مي دهيم.
براي هردكمه عملكردي از قبل تعريف شده كه متناسب با شكل ظاهري دكمه ها مي باشد
به طورمثال:
Slide Show - Action Setting
كه البته مي توان اين عملكردها را تغييرداد.
داخل ليست Hyperlink to مي توان موارد زير را مشاهده نمود.

Next Slide: اسلايد بعدي Last
Slide viewed: آخرين اسلايد مشاهده شده
Previous Slide: اسلايد قبلي End Show : اتمام برنامه
First Slide: اولين اسلايد last Slide: آخرين اسلايد
Custom Show: سفارشي كردن دكمه براي رفتن به اسلايد خاص
Slide: دراين حالت مي توان كليه اسلايدها را مشاهده واسلايدموردنظرراانتخاب نمود.
URL: براي Link دادن به آدرس هاي اينترنتي
Other PowerPoint Presentation: براي ارتباط دادن به ديگر فايلهاي نمايشي PowerPoint
Other File: در اين حالت مي توان انواع فايلها را ازهر نوعي كه باشد انتخاب كرد.

[آبجی]

وارد نمودن كليپ صوتي به اسلايد

براي وارد نمودن كليپ صوتي مي توان از منوي Insert گزينه Movies and Sound را انتخاب كنيم و سپس از زيرمنوي ظاهرشده گزينه Sound From Clip Organizer را بزنيم.
پنل ClipArt كه شامل يك ليست از فايل هاي صوتي است ظاهر ميشود.با استفاده از كادر متني Search For و تايپ كلمات كليدي مورد نظر خود،نوع خاصي از فايل هاي صوتي را هم مي توان جستجو نمود. همچنين براي مشاهده خصوصيات كلي يك فايل صوتي وشنيدن آن،برروي آيكون مورد نظر Right Click كرده واز منوي ظاهرشده گزينه Preview/Properties راانتخاب مي كنيم. فايل صوتي به هنگام ظاهرشدن اين كادر محاوره اي به طور خودكار اجرا ميشود كه البته مي توان از دكمه هاي Stop ، Pause ، Play استفاده نمود. خصوصيات كلي فايل صوتي در سمت راست پنل ديده مي شود.

هنگام بستن اين پنجره كادرمحاوره اي باز ميشود كه در مورد نحوه اجراي فايل صوتي هنگام نمايش اسلايد نماي Slide Show سوال مي كند.اگر مي خواهيد فايل صوتي به طور خودكار اجراشود روي دكمه Automatically كليك كنيد.
روش وارد نمودن صوت به روش بالا فقط از اصواتي استفاده مي شود كه متعلق به ClipArt باشند ولي مي توان آهنگ دلخواه را از روي هارد يا CD وارد اسلايدها نمود.
براي اينكار بعد از انتخاب Movies and Sound از منوي Insert اينبار Sound From File را انتخاب مي كنيم سپس آهنگ مورد نظر خود را انتخاب كنيد.آيكون فايل صوتي در اسلايد ظاهر مي شود.
براي پخش يك Track از CD در منوي Insert از بخش Movies and Sound گزينه Play CD Audio Track را انتخاب مي كنيم.در پنجره باز شده براي مشخص كردن شماره Track و زمان شروع و پايان پخش Track استفاده مي كنيم.

همچنين در اين پنجره مي توان با انتخاب Loop Until Stopped اجراي آهنگ را تا متوقف شدن اسلايد ادامه داد.
توسط گزينه Sound Volume هم مي توان صداي آهنگ را به دلخواه كم يا زياد كرد.

با توجه به 2 روش گفته شده در بالا روش دوم يعني Sound From File كاربرد بيشتري دارد و مي توان طول آهنگ را مناسب با تعداد اسلايدها تنظيم نمود در صورتي كه در روش اول صداگذاري به صورت خيلي كوتاه انجام مي شود و روي اسلايدها جريان پيدا نمي كند. اگر در پنجره باز شده When Clicked انتخاب شود با كليك ماوس آهنگ اجرا خواهدشد.

[آبجی]

ضبط فايل صوتي

در مسير گفته شده در بالا با انتخاب Record Sound پنجره كوچكي باز مي شود كه دكمه هاي موجود در اين پنجره عملكردي مشابه دستگاه ضبط صوت دارند.

صداي خود را توسط ميكروفن ضبط كنيد. پس از ضبط فايل صوتي مي توانيد با كليك روي دكمه Play صداي خود را بشنويد.براي اضافه كردن اين فايل صوتي به اسلايد، روي دكمه ok كليك كنيد.

نكته : فايل هاي صوتي كه در برنامه پاورپوينت استفاده ميشوند حتما بايد از جنس WAV. باشند.

[آبجی]

تنظيمات Slide Show از پنجره Setup Show

گزينه Setup Show از منوي Slide Show
در پنجره باز شده گزينه هاي مختلفي طبقه بندي شده اند كه با تنظيم اين موارد مي توان نحوه نمايش را سفارشي كرده و امكاناتي را هنگام نمايش حذف يا اضافه نماييم.

Show Type:
اگر بخواهيم اسلايدها را به صورت تمام صفحه (Full Screen) نمايش دهيم كه پيش فرض هم همين گزينه است Present by a Speaker-Full Screen را فعال مي كنيم.
دراين حالت در نماي Slide Show كليك راست انجام شده و يكسري كليدهاي عملياتي خود اسلايد در پايين صفحه سمت چپ مشاهده خواهد شد.
چنانچه بخواهيم اسلايدها به صورت پنجره نمايش داده شود گزينه Browser by an Individual را انتخاب مي كنيم.
با انتخاب Browser at a Kiosk-Full Screen حالت نمايش مانند گزينه اول يعني تمام صفحه است با اين تفاوت كه در اين حالت كليك راست و كليدهاي عملياتي در اسلايد ديده نخواهند شد.

Show Option:
چنانچه بخواهيم نمايش اسلايدها بعدازاتمام به صورت پيوسته تكرار گردد گزينه Loop Continually Until “ESC” را انتخاب مي كنيم، نمايش اسلايدها تا زماني كه كليد ESC از صفحه كليد فشارداده شود ادامه مي يابد. گزينه Show Without narration در صورت فعال بودن نمايش اسلايد را با صداي سخنران كه قبلا ضبط شده پخش مي كند. براي ضبط صداي سخنران از منوي Slide Show گزينه Record Narration را انتخاب مي كنيم.

براي ارائه نمايش بدون انيميشن گزينه Show Without Animation را انتخاب مي كنيم و چنانچه بخواهيم انيميشن ها هنگام ارائه اسلايدها اجرا گردند اين گزينه را غير فعال مي كنيم.

در ليست Pen Color رنگ دلخواه را براي قلمي كه هنگام نمايش اسلايد از آن مي خواهيد استفاده كنيد انتخاب نماييد.استفاده از Pen Color هنگام ارائه براي تاكيد روي موضوعات مهم اسلايد استفاده مي شود.

Show Slides:
اگر بخواهيم تمام اسلايدهاي نمايش نشان داده شوند شماره اولين اسلايد را در كادر From و شماره آخرين اسلايد را در كادر To وارد مي كنيم. بطور مثال از اسلايد 5 تا 12 گزينه Custom Show كه غير فعال ديده مي شود براي سفارشي كردن شماره اسلايدها در نمايش است. مثلا اگر بخواهيم شماره اسلايد به صورت زير نمايش داده شود 1,5,8,2,12,15 يعني ترتيب نمايش را مي خواهيم خودمان تعيين كنيم.
براي فعال كردن اين گزينه در پنجره Setup Show وارد منوي Slide Show شده و اين گزينه را كه در آخر ليست منو قراردارد انتخاب مي كنيم.در پنجره باز شده بازدن دكمه New نام دلخواهي را براي نمايش مي دهيم كه اين نام را بعدا در پنجره Setup Show استفاده مي كنيم.
ليستي از نام و شماره اسلايدها درسمت چپ پنجره ديده مي شود حال با انتخاب هركدام و زدن دكمه Add اسلايد مورد نظر در صف نمايش قرار خواهد گرفت بدين صورت توانسته ايم ترتيب نمايش را به دلخواه خود انجام دهيم.
حال وارد پنجره Setup Show مي شويم و مشاهده مي كنيم كه نام داده شده به Custom Show در ليست آمده و اين گزينه فعال نشده است.

Advanced Slides:
اگربخواهيم نمايش اسلايدها تحت كنترل خودمان باشد يعني با كليك موس يا كليد Space اين كارصورت گيرد گزينه Manually را انتخاب مي كنيم.
چنانچه بخواهيم اسلايد به صورت اتوماتيك وباتوجه به زمان تعيين شده براي نمايش هر اسلايد نشان داده شود گزينه Using Timing if Present را انتخاب مي كنيم. (در مورد زمان گذاري در پست بعد توضيح داده شده است.)

Multiple Monitors:
اگر كامپيوتر شما داراي چند Monitor مي باشد از ليست بازشونده گزينه Display Slide Show on را انتخاب كنيد.

Performance :
به منظور افزايش سرعت نمايش ، گزينه Acceleration Use Hardware Graphics را فعال مي كنيم. همچنين با پايين آوردن كيفيت يا درجه وضوح نمايش از ليست بازشونده Slide Show Resolution سرعت نمايش افزايش پيدا مي كند.

[آبجی]

Slide Transition - نمايش اسلايدها
از منوي Slide Show گزينه Slide Transition

در پنل ظاهر شده تنظيمات مهمي قرار دارد از جمله زمانبندي نمايش اسلايدها بر حسب دقيقه و ثانيه در قسمت Apply to Selected Slides يكسري Effect يا جلوه ويژه وجود دارد كه براي رفتن اسلايد به اسلايد بعدي مي توانيم از آنها استفاده كنيم. چنانچه بخواهيم Effect مزبور به تك تك اسلايدها اضافه شود با انتخاب هر اسلايد و دادن يكي از Effect ها اين جلوه ها به هر اسلايد جداگانه اضافه خواهد شد و اگر بخواهيم يك جلوه را به همه اسلايدها اعمال كنيم يكي را انتخاب كرده و Apply to All Slides را كه در پايين Panel وجود دارد مي زنيم.


Speed : سرعت جابجايي اسلايد به اسلايد بعدي در سه حالت Slow (آهسته)، Fast (سريع) و Medium (بطور متوسط) را تعيين مي كند.

Sound : قبلا مفصلا توضيح داده شد اگر بخواهيم صداهاي كوتاه استفاده كنيم از داخل ليست استفاده مي كنيم ولي اگر بخواهيم آهنگي را روي اسلايدها مداوم داشته باشيم از داخل همين ليست گزينه Other Sound را انتخاب مي كنيم.

Advance Slide :در صورت فعال بودن گزينه on mouse click كنترل اجراي اسلايدها به صورت دستي و با كليك ماوس صورت خواهد گرفت.

با فعال كردن گزينه Automatically after و دادن زمان كه بر حسب دقيقه و ثانيه خواهد بود مي توانيم براي تك تك اسلايدها با توجه به محتواي دروني اسلايد زمان مناسبي را در نظر بگيريم كه اين بهترين حالت است. يعني ممكن است اسلايدي فقط 3 ثانيه زمان احتياج داشته باشد ولي اسلايد ديگر كه داراي محتواي متني مي باشد 15 ثانيه زمان احتياج داشته باشد.

در صورت فعال بودن Auto Preview پيش نمايشي از تغييرات داده شده در اين پنل نشان داده خواهد شد. بعد از زمان بندي اسلايدها مي توان زمان دقيق داده شده به اسلايدها را در نماي Slide Sorter در پايين هر اسلايد مشاهده كرد.
در نماي Slide Sorter نوار ابزاري ديده مي شود كه Transition در آن است

[آبجی]

اضافه كردن جلوه هاي انيميشن به اسلايد

برنامه PowerPoint داراي الگوهاي نمايشي متحرك مي باشد كه با اعمال اين الگوها به اسلايدها، عنوان و كادرهاي متني آنها با جلوه هاي انيميشني خاص ظاهر مي گردند. از منوي Slide Show گزينه Animation Scheme را انتخاب كرده و يكي از الگوها را از پنل مورد نظر برمي گزينيم. از قسمت Subtle نمونه اي را انتخاب كرده،با كليك روي دكمه Play واقع در پايين پنل مي توان جلوه داده شده را مشاهده نمود.

سفارشي كردن جلوه هاي انيميشن
در برنامه PowerPoint مي توان جلوه هاي انيميشن متن و اشياء ديگر را مطابق با ميل خود تغيير داده و جلوه هاي مختلف و متنوعي را كه در اختيار ما قرار مي گيرد را به موضوعات مختلف اعمال نماييم.

از منوي Slide Show گزينه Custom Animation
با ظاهر شدن پنل مورد نظر تنظيمات لازم را انجام مي دهيم.جلوه هايي كه مي توان به اشياء موجود در نمايش اختصاص داد به چهار نوع اصلي تقسيم مي شوند.

- Entrance (ورودي)
- Emphasis (تاكيد)
- Exit (خروج)
- Motion Path (مسيرهاي حركت)

هر كدام از جلوه هاي بالا داراي تعدادي Effect در منوي خود مي باشند كه با انتخاب more effects به تعداد زيادي از اين جلوه ها دسترسي پيدا مي كنيم. موضوع مورد نظر كه مي خواهيم به آن جلوه بدهيم را ازداخل اسلايد انتخاب كرده و effect ها را روي آن آزمايش مي كنيم تا به موضوع مورد نظر خود برسيم. اين كار مستلزم گذاشتن وقت و حوصله و در عين حال جذابيت مي باشد.

هنگامي كه جلوه اي را به موضوعي اعمال كنيم تنظيماتي را مي توانيم در اين پنل انجام دهيم از جمله:

Start: در اين قسمت شروع كار انيميشن را با يكي از سه مورد زير تنظيم مي كنيم.

-On Click : اجراي جلوه پس از كليك نمودن

- With Previews: اجراي جلوه به همراه جلوه انيميشن قبلي

- After Previews: اجراي جلوه پس از اجراي انيميشن قبلي بدون نياز به كليك كردن براي اغلب جلوه هايي از نوع Entrance و Exit ،دو گزينه ديگر وجود دارد كه عبارتند از:

- Direction: جهت و سمت اعمال جلوه انيميشن برشيء را تعيين مي كند.

- Speed: سرعت دادن روي جلوه را تعيين مي كند.

با انتخاب ديگر جلوه ها مانند Change Font كه از نوع Emphasis است به جاي گزينه هاي تنظيم در بالا گزينه هاي متفاوتي مانند Font و Duration براي تعيين نوع فونت و مدت زمان اجراي جلوه انيميشن قرار مي گيرد.
براي يادگيري نحوه كاركرد هر يك از گزينه هاي تنظيمي جلوه ها بهتر است بيشتر تمرين كنيد تا توانايي لازم در اين زمينه را كسب كنيد.

[آبجی]

حذف يك جلوه

كافي است روي نام effect در Panel رايت كليك كرده و گزينه Remove را انتخاب كنيم.
روي نام جلوه داده شده كليك راست كنيد و گزينه effect option را انتخاب كنيد. ملاحظه مي كنيد براي هر يك پنجره جداگانه با همان نام باز مي شود كه براي اعمال تنظيمات بيشتر استفاده مي شود.

سوال :
1- دكمه Re-Order در پايين پنل چه كاري انجام مي دهد؟
2- آيا مي توان به يك موضوع چندين جلوه اعمال نمود؟
3- ترتيب نمايش جلوه ها به چه صورتي است؟
4- چگونه مي تون با Pen روي نماي Slide Show ترسيم نمود؟
برای پاسخ دادن در نماي Slide Show رايت كليك كرده و گزينه Pointer Option را انتخاب مي كنيد.

5- چگونه مي توان زماني كه در نماي Slide Show هستيم ماوس را مخفي نمود؟
برای پاسخ دادن از رايت كليك در نماي Slide Show كمك بگيريد.

[آبجی]

ايجاد نمايش هاي وب

مي توان از Web براي دسترسي به نمايش هايي كه در يك سرور وب ( Web Server ) قرار گرقته اند استفاده كرد. براي مشاهده صفحات وب نياز به يك مرورگر ( Browser ) مانند IE- Internet Explorer و يا Netscape وجود دارد.
صفحات وب با قالب html ذخيره مي شوند كه ميتوان اين كار را در پاورپوينت به راحتي انجام داد.

اصطلاح: صفحاتي كه در قالب html ذخيره مي گردد را صفحه وب گويند. در اين حالت تصاوير گرافيكي و ديگر فايل هاي مرتبط در پوشه وابسته به صفحات وب ذخيره مي شود.

براي ذخيره اسلايدها به شكل يك صفحه وب كافي است از پنجره Save as و در قسمت Save as Type گزينه Web Page را انتخاب كنيم.
همچنين مي توان از منوي File گزينه Save as web page را انتخاب كرد.

هنگامي كه نمايش خود را به صورت يك صفحه وب ذخيره مي كنيد نمايش به صورت اتوماتيك شامل قسمت هاي زير مي شود.
- يك Frame (قاب) كه نمايش را به صورت Outline نشان مي دهد. (سمت چپ صفحه)
- قاب اسلايد Slide Frame (سمت راست صفحه)
- گزينه اي براي كنترل نمايش دادن يا مخفي نمودن بخش Outline نمايش
- گزينه اي براي كنترل نمايش دادن يا مخفي نمودن كادر يادداشت ها ( notes )
- گزينه مشاهده تمام صفحه اي،كه گزينه هاي كنترلي را مخفي نموده و موجب تشابه صفحه به نماي Slide Show در پاورپوينت مي شود (Slide Show )

هنگامي كه از منوي File گزينه Save as web page را انتخاب مي كنيم پنجره Save as باز شده بعد ازدادن نام مناسب دكمه Publish را انتخاب مي كنيم. دكمه Publish يك كپي از نمايش براي انتشار آماده مي شود. با انتخاب گزينه هاي مورد نظر در كادر محاوره اي Publish as web page كه با انتخاب دكمه Publish ظاهر مي شود مي توان ارائه نمايش در وب را سفارشي كرد.
گزينه Complete Presentation امكان انتشارهمه اسلايدهاي نمايشي رافراهم مي كند.
گزينه Slide Number دسته اي از اسلايدها را براي انتشار در وب مشخص مي نمايد.
Display Speaker notes امكان ظاهر شدن يادداشت هاي سخنران را در نمايش فراهم مي سازد.
با استفاده از دكمه web option و كادر محاوره اي آن مي توان تنظيماتي را براي انتشار در وب فراهم كرد از جمله براي مرورگرها ، فايل ها ، تصاوير و فونت ها.

در بخش Browser Support مي توان نوع مرورگر وب را تعيين كرد از جمله ورژن 6 و بالاتر IE .

در بخش Publish a copy as عنوان صفحه و محل قرارگيري صفحه وب را مشخص مي كند كه دكمه هاي Change وBrowser امكان تغيير در آنها را فراهم مي كند.

گزينه Open Published Web Page in Browser امكان نمايش صفحه وب انتشاريافته در مرورگر بلافاصله بعد از كليك كردن دكمه Publish را فراهم مي سازد.

بعد از انجام تغييرات دكمه Publish را مي زنيم. در پنجره save as با انتخاب Change Title مي توانيم عنوان مناسبي براي صفحه وب داشته باشيم. عنوان يك صفحه در نوار ابزار پنجره ديده مي شود.

[آبجی]

آموزش اینترنت



آموزش اینترنت مهارت هفتم از مجموعه مهارت های آموزشی استاندارد ICDL است . در شرایط حاضر اصلی ترین و مهم ترین رکن فراگیری آموزشهای فنآوری اطلاعات تسلط کار با اینترنت است . اینترنت همچون شاهراهی است برای ارتباط تمامی مردم جهان با یکدیگر برای تبادل هر گونه اطلاعات و ایده ها .
برای فراگیری این دوره ی آموزشی لازم است کاربران محترم آشنایی قبلی با سیستم عامل Windows XP داشته باشند تا در فراگیری این مباحث دچار سردرگمی نگردند .

ضمنا برای فراگیری این دوره لازم است سیستم کامپیوتر شما دارای امکانات اتصال به اینترنت و برنامه Internet Explorer ورژن 6 یا بالاتر بوده و مودم Modem با سرعت مناسب باشد.
همچنین داشتن برنامه های آکروبات ریدر ( Adobe Acrobat ) و همچنین داشتن نرم افزار فلش پلیر ( Flash Player ) در خیلی از مواقع برای مشاهده مطالب آموزشی سایت ها و کتابخانه های مجازی (کتابهای الکترونیکی یا E-book ضروری است)

[آبجی]

اينترنت چيست ؟

شبكه اي كه از لحاظ مقياس جغرافيايي در سطح جهان گسترش يافته است . اينترنت مخفف كلمات International Network به معناي شبكه جهاني مي باشد.

شبكه چيست ؟

به مجموعه اي از اتصالات بين دو يا چند كامپيوتر و زباني( Protocol) كه اين كامپيوترها به كمك آن با يكديگر صحبت مي كنند شبكه مي گويند. وقتي كه ما دو يا چند كامپيوتر را به يكديگر متصل كنيم به گونه اي كه اين دو بتوانند با هم تبادل اطلاعات كنند در واقع يك شبكه ساخته ايم.

اهداف شبكه :

1- استفاده از منابع مشترك ( اطلاعات ، نرم افزارها و سخت افزارها)
2- به روز بودن اطلاعات
3- جلوگيري از افزونگي اطلاعات
4- تبادل سريعتر و دقيقتر اطلاعات

تقسيم بندي شبكه ها از لحاظ مقياس جغرافيايي :

LAN شبكه محلي : که مخفف Local Aria Network ميباشد ، شبکه اي است با سرعت بالا که به منظور برقراري ارتباط و مبادله داده ها بين کامپيوترها در يک محدوده جغرافيايي کوچک مثل يک اداره ، يک ساختمان و يا يک طبقه از يک برج طراحي شده است.

WAN شبكه بندي وسيع : که مخفف Width Aria Network ميباشد ، جهت مبادله اطلاعات بين فواصل بسيار دور بکار ميرود. اين شبکه ناحيه جغرافيايي وسيعي مانند کل يک کشور و يا کل يک قاره را در بر ميگيرد. شبکه هاي WAN ممکن است از خطوط استيجاري شرکت مخابرات و يا ماهواره هاي مخابراتي جهت مبادله اطلاعات استفاده کنند.

MAN شبکه شهري : که مخفف Metropolitan Aria Network ميباشد شبکه هاي متعددي را که در نواحي مختلف يک شهر بزرگ واقع شده اند ، به يکديگر متصل و مرتبط ميسازد.

تجهيزات لازم براي شبكه كردن :

1- کارت شبکه ( NIC ) که مخفف Network Interface Card ميباشد.
2- رسانه انتقال که مخفف Transmission Medium ميباشد.
3- سيستم عامل شبکه NOS که مخفف Network Operating System ميباشد.

انتخاب تكنولوژي براي شبكه :

پيش از اينكه سخت افزار شبكه خود را خريداري كنيد درباره استانداردي كه ميخواهيد براي متصل كردن شبكه خود به كار بريد، تصميم گيري نماييد. كارتهاي رابط شبكه و كابلهايي كه انتخاب مي كنيد مي بايست از استاندارد انتخابي شما پشتيباني كند.
عمدتاً از دو نوع استاندارد شبكه استفاده ميشود. Token Ring و اترنت.

[آبجی]

استانداردهاي شبكه

عمدتاً از دو نوع استاندارد شبکه استفاده ميشود. Token Ring و اترنت .



اترنت ( Ethernet )

يك تكنولوژي مبتني بر مجادله و درگيري است بدين معنا كه هيچ كنترلي بر كامپيوترهاي انتقال دهنده اطلاعات در شبکه ندارند و زماني كه 2 كامپيوتر همزمان اقدام به ارسال اطلاعات از طريق كابلها ميكنند اين امر منجر به برخورد داده ها ميشود بنابـــراين اطلاعات پس از تاخير به مقصد ميرسند مجادله داده ها ميتواند سرعت يك شبكه شلوغ را كاهش دهد . استفاده از تكنولوژي اترنت ارزانتر از تكنولوژي Token Ring است چرا كه تكنولوژي اترنت وسيله اي براي كنترل كامپيوتر انتقال دهنده اطلاعات ندارد اترنت براي دفاتر اداري كوچك و مصارف خانگي ايده آل است .

Token Ring :

در تكنولوژي Token Ring انتقال داده ها توسط Token ( يك كاربر الكترونيكي = نشانه) كه در حلقه تشكيل دهنده كامپيوترها گردش مي كند ، كنترل ميشود. تنها كامپيوتر داراي Token ميتواند داده ها را انتقال دهد
Token پس از انتقال و دريافت داده ها به كامپيوتر بعدي حلقه سپرده ميشود و هيچ گونه مجادله در يك حلقه Token Ring به وجود نمي آيد ، چرا كه هر كامپيوتر نوبت خود را براي انتقال دارد هيچ كامپيوتر ديگري در آن زمان داده ارسال نمي كند.

[آبجی]

انواع توپولوژي شبكه

توپولوژي يا همبندي يك شبكه تعيين كننده شيوه كابل كشي اتصال كامپيوترهاست . اين توپولوژي (همبندي) معمولاً نوع كابل مورد استفاده را نيز تعيين ميكند .

توپولوژيهاي شبکه داراي انواع زير است :

1- توپولوژي BUS :

در يک شبکه خطي چندين کامپيوتر به يک کابل به نام BUS متصل ميشود. در اين توپولوژي رسانه انتقال بين کليه کامپيوتر ها مشترک است. توپولوژي BUS از متداولترين توپولوژيهاست که در شبکه هاي محلي مورد استفاده قرار ميگيرد. سادگي ، کم هزينه بودن و توسعه آسان اين شبکه از نقاط قوت توپولوژي BUS ميباشد.
ضعف عمده اين شبکه اين است که اگر کابل اصلي Back bone که پل ارتباطي بين کامپيوتر هاي شبکه است ، قطع شود ، کل شبکه از کار خواهد افتاد.


2- توپولوژي رينگ - حلقوي :

در توپولوژي باس کامپيوتر ها توسط يک رشته سيم به يکديگر متصل ميشوند که آغاز و پايان آن سيستم توسط يک مقاومت 50 اهمي بسته شده است. در توپولوژي رينگ بجاي بستن دو سر سيم آنها را به يکديگر وصل نموده و تشکيل يک حلقه ميدهند. اين توپولوژي تمامي مزايا و معايب باس را دارد با اين تفاوت که کنترل مقاومت سيم استوار تر بوده و اتصال آغاز و پايان سيم گاهي اوقات به دليل فاصله زياد دو سر سيم مشکل ساز ميگردد.


3- توپولوژي ستاره اي :

شبکه هاي متوسط و بزرگ اغلب از توپولوژي ستاره اي استفاده ميکنند. در اين پيکر بندي از کابل و سخت افزار بيشتري استفاده ميشود اما مديريت آن آسانتر و احتمال خرابي آن کمتر است. کابل مورد استفاده توپولوژي ستاره اي اترنت کابل زوج بهم تابيده بدون حفاظ است. در پيکر بندي ستاره اي هر کامپيوتر به يک هاب متصل ميشود. يک سر کابل به کارت شبکه يک کامپيوتر متصل ميشود و سر ديگر آن به هاب که نقطه اتصال مرکزي کابل کشي شبکه را نزد هم ميکند متصل ميشود. هاب ها به اندازه هاي مختلف عرضه ميشوند و مدلهاي پيشرفته آنها ميتواند خطا هاي موجود در سيگنالها را تقويت کند. آماده سازي توپولوژي ستاره اي آسان است و عيب يابي در آن اسانتر از شبکه باس است چرا که يک کابل آسيب ديده تنها به روي يک کامپيوتر تاثير ميگذارد و از طرف ديگر کابل زوج بهم تابيده معمولاً گرانتر از کواکسيال است. توپولوژي ستاره اي به کابل بسيار زياد و يک هاب نياز دارد. تمامي اينها منجر به بالا رفتن هزينه شبکه ميشود با اين مزيت که اين روش بسيار مفيد است.


4- توپولوژي هيبريدي :

سيستمي که از ترکيب حالت باس و ستاره اي پديد مي آيد هيبريدي نام دارد. در اين حالت برخي از مسير هاي شبکه به صورت باس و برخي ديگر بصورت ستاره اي ميباشند. معمول ترين طرح آن ، اتصال هاب ها بصورت باس و اتصال کامپيوتر ها بصورت ستاره اي به هاب مربوط به خودشان ميباشد.

[آبجی]

اتصال به اينترنت


تجهيزات سخت افزاري شبكه :

1- كارت رابط شبكه يا (NIC) براي هر يك از كامپيوترهاي شخصي
2- كابل كافي براي متصل كردن تمامي كامپيوترهاي شبكه مقدار و نوع كابل بستگي به توپولوژي شبكه دارد.
3- يك هاب در صورت انتخاب توپولوژي ستاره اي


نمايش كادر مكالمه :

براي نمايش کادر مکالمه ابتدا مسير زير را با هم طي مي كنيم :
Start/ Setting/ Control Panel/ Network ، بخش Configuration کادر مکالمه Network را براي نصب آداپتور سرويس گيرنده پروتکل و سرويس دهنده فعال کنيد. در بسياري از موارد ویندوز اين کار را برايتان انجام ميدهد.


Client/Server :

Client , Server دو جزء اصلي شبکه ميباشند که اينک به تعريف آنها ميپردازيم :

Server : کامپيوترهايي که منابع مشترک را در اختيار کاربران قرار ميدهند.
Client : کامپيوترهايي که به منابع مشترک ارائه شده از سوي Server دسترسي دارند.

تجهيزات استاندارد براي اتصال به اينترنت :

1- كامپيوتر
2- Modem و بعضي انواع اتصال

اينها همه تجهيزات پايه و استاندارد هستند ولي اين تجهيزات براي برقراري تماس كافي نيست و احتياج به تلفن یا خطوط ارتباطی ویژه داريم
3- تلفن

براي دستيابي به Internet ، كامپيوتر، مودم و ارائه كنندگان سرويس اينترنت و اتصال تلفني نيازهاي اوليه هستند و بطور كلي هر چه مقدار RAM سرعت پردازنده و سرعت Modem بيشتر باشد سرعت بيشتر خواهد بود.

انجام كار :

براي استفاده از سرويسهاي اينترنتي نظير FTP, Gopher, Web و غيره نيازمند بهره گيري از برخي نرم افزار ها هستيم.
در آخرين مرحله که چگونگي نگهداري اطلاعات كامپيوترهاي سرويس گيرنده و سرويس دهنده اينترنت است، احتياج به شماره تلفن جايي كه ميخواهيم با آنجا ارتباط برقرار كنيم داريم پس در اينترنت نياز به آدرس داريم . چون براي ما امکان درک زبان اينترنت ( که همان زبان صفر و يک است ) وجود ندارد پس نياز به مترجم ( Browser) داريم.

[آبجی]

IP آدرس و DNS

آدرس در اينترنت يا Intenet Protocol :

همانطور که ميدانيد همه شماره هاي تلفن با يکديگر تفاوت دارند و منحصر به فرد هستند. در شبکه جهاني اينترنت نيز هر کامپيوتر داراي شماره خاصي است که آدرس IP ناميده ميشود.


آدرس IP :

اين آدرس توسط پروتكل اينترنت IP براي شناسايي هر كامپيوتر روي اينترنت مورد استفاده قرار ميگيرد يك آدرس IP از 4 عدد تشكيل ميشود كه اين اعداد در بازه صفر تا 255 تغيير كرده و توسط نقطه (.) از هم جدا ميشود


كامپيوترها آدرس IP را چگونه به دست مي آورند؟

سازماني به نام Internic به ارائه دهندگان مختلف سرويس اينترنت ( ISP ها ) اين آدرسها را ميدهد و همانطور كه ممكن است پيش شماره تمام همسايه هاي شما مثلاً با عدد 624 شروع شود آدرس IP تمام كامپيوتر ها متصل به يك ISP نيز ممكن است با 35.8 شروع شود
در حقيقت Internic معمولاً آدرس IP را بصورت مجموعه اي از آدرسها ارائه ميكند به عنوان مثال شركت Y تمام آدرسهاي IP كه با 35.8.7 شروع ميشوند را خريداري ميكند بنابراين ميتواند 255 آدرس IP مختلف را به افراد ارائه دهد. بعضي شركتها از اسامي دامنه ها براي پنهان كردن آدرسها IP استفاده ميكنند. نام دامنه نيز توسط Internic ثبت ميشود و نسخه انگليسي آدرس IP است . بعضي كامپيوترها (Domain Name Server) را به كار ميبرند كه همان آدرس اختصاري است كه براي دسترسي سريعتر به اينترنت از آن استفاده ميشود.

[آبجی]

TCP/IP چيست ؟

اينترنت بر اساس مجموعه اي از شبكه ها بنا ميشود اين شبكه ها شامل انواع بسيار زيادي از كامپيوتر ها مي باشد ، بنابراين زبان مشترکي بين همه کامپيوتر ها وجود دارد كه آن را TCP/IP مينامند . TCP/IP بصورت پنج حرف جداگانه TCP/IP تلفظ ميشود. TCP/IP نام متداولي براي مجموعه اي از قراردادها ميباشد كه براي متصل ساختن كامپيوترها و شبكه ها استفاده ميشود نام واقعي TCP/IP از دو قرارداد مهم مي آيد.

TCP -Transmission Control Protocol IP- Internet Protocol

در شبکه اينترنت اطلاعات (داده ها) به بسته هاي كوچكي به نام Packet تقسيم بندي ميشوند.
سپس Packet ها از طريق شبكه منتقل ميشوند در اينجا كار IP آن است كه آنها را به ميزبان راه دور منتقل كند. TCP در انتهاي ديگر بسته ها را دريافت و وجود خطاها را بررسي ميكند اگر خطايي رخ داده باشد TCP ميتواند ارسال مجدد بسته بخصوص را درخواست نمايد . بعد از اينكه تمام بسته ها به درستي دريافت شدند ، TCP از شماره توالي براي ساختن مجدد پيام اصلي استفاده ميكند. (در بخش شبکه تالار گفتگوی میکرورایانه در این مورد بحث شده است) به عبارت ديگر كار IP انتقال داده هاي خام Packet ها از يك مكان به مكان ديگر است. كار TCP کنترل امور و تضمين صحت داده ها مي باشد.


محاسن Packet :

1- تقسيم بندي داده ها به Packet ها فوايد بسياري دارد . اول اينكه امکان ارائه خدمات بيشتر به کاربران بيشتر را فراهم ميکند. در مسير اينترنتي بسته ها ( Packet) علي رغم داشتن مقصدهاي متفاوت با يکديگر در حرکت ميباشند. نظير بزرگراهي که در آن اتوموبيل هاي متفاوت با وجود داشتن مقصدهاي متفاوت همگي راه مشترکي دارند.

2- بسته ها همواره در سفر هستند تا زماني كه به مقصد نهايي خود برسند. اگر اتصال بخصوصي خراب شود كامپيوترهايي كه جريان داده ها را كنترل ميكنند ميتوانند مسير جايگزيني پيدا كنند. اين امکان وجود دارد که داده هاي بسته هاي مختلف در مسيرهاي مختلف به سمت يك مقصد جريان پيدا كنند.

3- همچنين شبكه ميتواند از بهترين مسيري كه در آن شرايط قابل دسترسي است استفاده كند مثلا : وقتي كه بار بخش بخصوصي از شبكه بيش از حد متعارف ميشود بسته ها از طريق خطوطي كه بار كمتري دارند منتقل ميشوند.

4- مزيت ديگر استفاده از اين بسته ها آن است كه در هنگام بوجود آمدن هر گونه خطايي در انتقال، به جاي انتقال كل پيام فقط نياز به ارسال مجدد بسته اي منفرد خواهد بود. اين ويژگي سرعت كلي اترنت را افزايش ميدهد.

در هر صورت TCP/IP انتقال صحيح و موفقيت آميز داده ها را تضمين ميکند. در حقيقت حتي با وجود اين كه ممكن است ميزبان ها هزاران مايل از يكديگر دور باشند و بسته ها مجبور به عبور از چندين كامپيوتر اصلي باشند، اينترنت آنقدر خوب عمل ميكند كه ارسال پرونده اي از يك ميزبان به ميزبان ديگر فقط چند ثانيه طول ميكشد.

بطور خلاصه : TCP/IP خانواده اي بزرگ از قراردادهايي است كه براي سازمان دهي كامپيوتر ها و ابزارهاي ارتباطي در شبكه استفاده ميشود.

[آبجی]

پروتكل وب Web :

وب بر اساس مدل سرويسگر ( server ) / سرويسگير ( client ) عمل ميكند .
مدل سرويسگر و سرويس گير در سيستم شبكه هاي كامپيوتري شامل 3 جزء است: سرويس گر ، سرويس گير و شبكه .
سرويسگير يك نرم افزار است كه بر روي كامپيوتر كاربر اجرا ميشود و سرويسگر نرم افزاري است كه بر روي كامپيوتري كه عمل تغذيه اطلاعاتي را به عهده دارد انجام ميشود. كاربر از طريق اين نرم افزار ميتواند درخواستهايي را براي دريافت اطلاعات و انجام امور ارسال دارد. اين درخواست از طريق شبكه به كامپيوتر سرويس گر ميرسد و سرويس گر اعمال لازم را انجام مي دهد. تمام اطلاعاتي كه بر اساس مدل سرويسگر و سرويسگير عمل ميكنند از يكسري ضوابط يا پروتكل هايي پيروي ميكنند كه براي آن سيستم تعريف شده اند.
اين شكل فعاليت عرضه و تقاضا كه از طريق مدل سرويسگر و سرويسگير اجرا ميشود توانائيهاي زيادي دارد رابطه سرويسگير و سرويسگر بر اساس يك پروتكل از پيش تعيين شده برقرار ميشود.
نرم افزار سرويسگر ميتواند براي هر نوع سخت افزار خاصي طراحي شود در واقع Server ديگر نگران اينكه كاربر از چه نوع كامپيوتري استفاده ميكند نخواهد بود زيرا ميداند كه زبان مشتركي با Client دارد كه صرفنظر از سيستم سخت افزاري كاربر هر دوي آنها به اين زبان با همديگر ارتباط برقرار ميكنند در واقع اين طراحي در سطح نرم افزار Client صورت گرفته و همين امر است كه وب را به صورت يك پديده مستقل از سيستم ( Platform Independent ) در آورده است .
براي درک بهتر موضوع ارتباط Client/ Server سيستم پخش تلويزيوني را در نظر بگيريد که در آن برنامه هاي تلويزيون از طريق هر دستگاه تلويزيون دريافت ميشود. اطلاعات از يک سيستم پخش امواج بر اساس ساختار استاندارد انتشار مي يابند و از دستگاه تلويزيون قابل دريافت ميباشد.
مرورگر هاي Web ميتوانند به اطلاعات چند پروتكلي دسترسي داشته باشند مرورگرهاي وب چند پروتكلي هستند. اين بدان معناست كه مرورگر ها ميتوانند به انواع مختلفي از سرويسگرها كه بر اساس پروتكل هاي مختلفي ارتباط برقرار ميكنند دسترسي داشته باشند
مهمترين پروتكل هايي كه مرورگرها ميتوانند با استفاده از آنها به سرويسگرها متصل شوند عبارتند از :

1. HTTP -Hyper Text Transmission Protocol :
اين پروتكل مخصوص وب است و براي انتقال ابر متن ها از طريق شبكه طراحي شده

2. FTP -File Transmission Protocol:
اين پروتكل به منظور استفاده و برداشت سريع و آسان فايلها توسط کاربران طراحي شده است.

3. Telnet :
براي ورود به سيستم يك كامپيوتر ميزبان ( معمولا از راه دور ) مثلاً هنگامي كه به Gopher-server متصل است بعنوان يك سرويسگر گوفر و وقتي كه به يك اخبار يوزنت متصل است مانند يك سرويسگر اخبار عمل ميكند .

[آبجی]

آشنايي با چند اصطلاح اينترنتي


1. URL :
آدرسي كه به يك صفحه Web يا هر منبعي بر روي وب جهاني و به طور كلي اينترنت اشاره ميكند URL ناميده ميشود . URL ساختاري دارد كه بيان ميكند چگونه ميتوان به يك منبع خاص دسترسي پيدا كرد و در واقع اين اطلاعات حاوي اطلاعاتي درباره نام كامپيوتر ميزان و راه دسترسي به آن است .


2. HTML :
مخفف كلمه Hyper Text Markup Language يك زبان برنامه نويسي Coding كه ميتواند Multimedia ( صورت و تصوير و عكس ) را به زبان Coding ارســــال كند و يك Browser مي تــواند اين كدها را به شكل صفحه عادي نمايش دهد .

3. Image Map :
يك تصوير است كه هر قسمت از آن به قسمتهاي مختلف Link ميشود .

4. IP :
مخفف كلمه Internet protocol ، يك شماره است كه جهــــت اتصال ما به اينترنت داشتن آن الزامي است اين شماره از 4 ترم تشكيل شده (كه در قبل توضيح داده شد )

5. Domain Name :
يك اسم است كه در نقش آدرس اينترنتي ما استفاده ميشود و شكل مجازي IP يك سايت اينترنتي محسوب ميشود . (قبلا توضيح داده شد.)

6. Submit :
گزينه اي است كه در فرمهاي اينترنتي ظاهر ميشود و پس از پر كردن فرم جهت تقاضاي عضويت، توسط صاحب فرم ارسال ميشود تا در سايت بطور خودکار توسط نرم افزار CGI تحليل شود و پاسخ آن به ما داده شود.

7. Cookie :
در مباحث وب, Cookie شامل يکسري اطلاعات بوده که Server, مربوطه براي اولين بار با browser کاربر ارتباط برقرار کرده و سپس براي هربار اتصال مجدد, اطلاعات آن استفاده ميکند. اين اطلاعات به اصطلاح Cookie هم در Server و هم در browser به صورت فايل Plain text ذخيره ميشوند. مثلا در صورتيکه سايت نيازمند ثبت نام اشخاص باشد, ميتوان از Cookie ها در نگهداري name user و Password بر روي درايوهايشان استفاده نمود تا از وارد کردن مجدد آنها در هربار اتصال خودداري شود.

همچنين بدين صورت ميتوان, تعداد دفعات استفاده از سايتها را در Cookie ها ذخيره نمود.


مشخصات خاص Cookieها:

1. از آنها نميتوان براي بررسي محتويات هارد کاربر استفاده نمود.

2. توسط Cookieها ويروسها, انتقال نمي يابند. بطور خلاصه, يک Cookie تنها يک فايل ساده متني بر روي هارد ديسک کاربر بوده که برنامه نويس JavaScript بعضي از اطلاعات را در آن نگهداري ميسازد.
در Cookie همچنين آدرس مربوط به Server نيز نگهداري ميشود. بطور کلي ميتوان اساس پيدايش آن را " Identification " ناميد. بخاطر داشته باشيد که بدين صورت تنها کامپيوتر متصل شده, تعيين هويت ميگردد, يعني مشخصات کاربرها و يا سايتهاي مورد استفاده, مشخص نخواهد شد.

[آبجی]

ISP چیست ؟

مخفف كلمات Internet Service Provider مي باشد و واسطه اي است كه ما از طريق آن و ايجاد يک Username و Password ( با موافقت ما و ISP ) مي توانيم به اينترنت دسترسي پيدا كنيم .
بطور كل يكي از عوامل مهمي كه باعث جذابيت اينترنت شده ارتباط دو طرفه اي است كه با كاربر دارد يعني در آن واحد ميتوان در تمام محاورات شركت نمود و از سوي ديگر غير خطي بودن آن است بعضي اگر يك كلمه يا اصطلاح نياز به توجيح بيشتر داشته باشد ميتوان Link كرد و اطلاعات گسترده تري بدست آورد.

[آبجی]

انواع اتصالات ISP

اتصالاتي كه ما ميتوانيم از طريق ISP داشته باشيم :

1- اتصال Shell سيستم عامل Unix
2- PPP

1- اتصال Shell :
سيستم عاملي که ما از آن استفاده ميکنيم ، يونيكس است و سرعت آن بسيار بالاست در اتصال Shell پس از شماره گيري Isp فضايي در ISP به ما اختصاص خواهد يافت كه از درون اين فضا به شبكه جهاني اينترنت متصل خواهيم شد . جريان TCP/IP فقط تا ISP ادامه دارد اتصال بين ما و ISP يك اتصال معمولي مخابراتي است بنابراين با هر اشاره اي روي Keyboard بر كامپيوتر راه دور تاثير گذاشته ايم و نتيجه اين تاثير را مشاهده مي كنيم. سيستم عامل Unix , ISP است .

مزايا :
سرعت Unix بسيار بالاست

معايب :
1- لزوم داشتن Unix
2- عدم وجود فايل و كامپيوتر شخصي
3- عدم امكان استفاده از Multimedia
4- امكان استفاده از يك برنامه


2- اتصال PPP :
ISP به ما فضايي اختصاص نمي دهد بلكه به منزله امکان دسترسي ما به Internet است . در اين نوع اتصال پس از شماره گيري ISP در صورت امکان ميتوانيم از فضايي كه مانند يك تونل ما را به شبكه متصل مي نمايد، استفاده كنيم. يعني در شبکه Internet وارد شده ايم و ميتوانيم از مزاياي Multimadia استفاده كنيم. همچنين با داشتن سيستم عامل ویندوز در كامپيوتر شخصي ميتوانيم در يك لحظه با چند Site ارتباط برقرار كنيم . در اینجا سیستم عاملISP ميتواند هر سيستم عاملي باشد چون در سيستم عامل ISP رد ميشويم ولي در مورد قبلي در ISP گير مي افتاديم .

[آبجی]

مودم Modem :

در كامپيوتر داده ها به شكل متفاوتي با داده هايي كه از طريق خط تلفن منتقل ميشود، ذخيره مي گردد داده ها در داخل كامپيوتر در قالب رقمي ( digital ) ذخيره ميشود. در صورتی كه خطوط تلفني داده ها را در قالب قياسي ( analog )منتقل ميكنند.

- به اطلاعاتي رقمي مي گويند كه توسط اعداد گسسته قابل نمايش باشند.
- به داده اي قياسي مي گوئيم كه توسط كميتهاي متغير پيوسته نمايش داده شود.

وقتي 2 كامپيوتر از طريق خط تلفن به هم متصل كنيم داده اي كه از كامپيوتر خارج ميشود رقمي است و قبل از اينكه از طريق خط تلفن قابل حمل باشد بايد به داده قياسي تبديل شود در انتها داده قياسي پيش از اينكه توسط كامپيوتر ديگر قابل قبول باشد بايد به داده رقمي برگردانده شود.
- فرايند تبديل داده هاي digital به Analog را modulation ميگويند.
- فرايند تبديل داده ها Analog به digital را demodualation ميگويند.

[آبجی]

انتخاب مودم :

انواع مودم:
داخلي و خارجي
انتخاب اینکه مودم در داخل کامپیوتر نصب شود یا بیرون از آن موردي است كه در هنگام خريد مودم بايد به آنها توجه كنيد. نكته ديگر اطمينان از سرعت مودم ميباشد سرعتهاي مودم بر حسب بيت در ثانيه Bits per second يا BPS بيان ميشوند . سرعتهاي استاندارد مودم عبارتند از :
28800 bps,14400 bps, 9600 bps, 2400 bps . بعضي اوقات نيز از اختصار “k” براي 1000 استفاده ميكنند. بنابراين دو سرعت آخر معمولاً بصورت 28/8 kbps, 14/4 kbps بيان ميشوند.

[آبجی]

طريقه ارتباط با ISP از طريق خط تلفن

ابتدا بايد Connection بسازيم.

نحوه ايجاد Connection

1- روي گزينه My computer ميرويم و آيكون آن را باز ميكنيم.

2- وارد Dial up networking مي شويم

3- گزينه Make a New connection را انتخاب ميكنيم


4- در پنجره اي كه ظاهر ميشود نامي براي آيكون انتخاب ميكنيم

5- با فشردن Next وارد مرحله بعدي ميشويم. در صورتيكه با ISP هر دو در يك شهر باشيم Area code را خالي گذاشته در صورتيكه در در شهر هاي متفاوتي بوديم كد شهري كه ISP در آن قرار دارد وارد را ميكنيم سپس در قسمت Telephone number شماره تلفني كه ISP در اختيار ما قرار داده است را وارد مي كنيم سپس كليد Next را مي فشاريم.

6- در اينجا پيامي مبني بر اينكه Conection با موفقيت درست شده است ، دريافت ميداريم .
سپس براي سهولت کار آيكون Short cut آن را بر روي Desktop ميسازيم و با بازكردن آيكون ازروي Desktop ، User name , password كه از طرف ISP به ما داده شده وارد ميكنيم حال براي برقراري ارتباط كاملاً آماده هستيم.

[آبجی]

آزمايش ارتباط خود

پس از برقراري ارتباط با ISP به راحتي ميتوان با استفاده از برنامه مرورگر خود بسته هاي اطلاعاتي را از طريق اينترنت از كامپيوتري به كامپيوتر ديگر را انتقال داد و رفت و برگشت داده ها را کنترل کرد. با استفاده از برنامه Tracert ميتوانيد بفهميد كه بسته ها براي رسيدن به يك كامپيوتر ديگر چه مسيري را طي ميكنند.

[آبجی]

جستجو در اينترنت - Search

موتورهاي جستجو ( Search Engine ) سايتهايي هستند كه داراي برنامه جستجو گر ميباشد از جمله موتورهاي جستجوگر معروف ميتوان موارد زير را نام برد.

http://www.google.com (http://www.google.com/)
http://www.yahoo.com (http://www.yahoo.com/)
http://www.msn.com (http://www.msn.com/)
http://www.Altavista.com (http://www.altavista.com/)

جستجو در اينترنت دو صورت دارد:

1- بر اساس كلمات كليدي
2- جستجو از طريق category


قواعد حاکم بر جستجو :


AND
IRAN and Industry صفحاتي كه مربوط به يك كدام يا هر دو باشد مي يابد. گيومه “ “ در ابتدا و انتهاي كلمه براي جستجو دقيق استفاده ميشود.

استفاده از پرانتز :
جستجوي ما را واحد ميكند

IRAN+INDUSTRY- not Tehran
در مورد صنعت ايران صفحاتي را جستجو ميكند كه Tehranدر آنها نيست .

تذكر :
(به جاي AND ميتوان از + و به جاي NOT ميتوان از – نيز استفاده كرد.)

Case : اغلب موتورهاي جستجو به بزرگي و كوچكي حروف حساس هستند.

Match Case : جستجوي گسترده در اينترنت روش مناسب جهت گسترده کردن جستجو در اينترنت از Match Case ميباشد.

شما با وارد کردن کلمه جستجو امکان Search در بيش از يک موتور جستجو را داريد.

[آبجی]

پست الکترونیکی یا ایمیل E-Mail

سيستم پست الكترونيكي اينترنت از مهمترين سرويسهاي اينترنت است روزانه پيام هاي زيادي از يك بخش به بخش ديگر فرستاده ميشود كه بسياري از آنها يادداشتهاي شخصي است .

حال ذكر اين نكته ضروري است كه چه سيستمي پست الكترونيك را هدايت مي كند. تحويل نامه توسط سيستمي به نام Simple Mail Transfer Protocol - SMTP صورت ميپذيرد که بخشي از خانواده TCP/IP است .

پس SMTP قرارداد يا نحوه تحويل نامه از يك بخش اينترنت به بخش ديگر آن است.

WEB BASE E_MAIL یک ACCOUNT اينترنتی است و به ما اين امكان را مي دهد كه در صورت اتصال به شبكه اينترنت صندوق پستي خود را در يك سايت اينترنتي بگيريم. همچنين با هر ISP از هر نقطه جهان مي توان Email Box خود را چك كرد . از اين گذشته اكثر اين E- mail Account ها مجازي هستند .

معرفي چندين وب سایت برای گرفتن email رایگان (free):

http://www.yahoo.com (http://www.yahoo.com/)

http://www.gmail.com (http://www.gmail.com/) یا همان google.com

http://www.hotmail.com (http://www.hotmail.com/)

http://www.www.com (http://www.www.com/)

http://www.email.com (http://www.email.com/)

[آبجی]

روش گرفتن يك E- mail Box از سايت Yahoo:

1- رجوع به سايت اصلي http://www.yahoo.com (http://www.yahoo.com/)
2- انتخاب گزينه Check Mail
3- كليك روي گزينه Sign Up Now

تذكر :
اگر قبلا Mail- Box گرفته باشيم :
با دادن User ID و Password ، وارد Box خود مي شويم .

حال اگر بخواهیم يك Mail Box جديد ايجاد كنيم ، گزينه Sign Up را Click مي كنيم كه در نتيجه فرمی با گزینه های زير ظاهر مي شود:

Yahoo ID : ( ممکن است حرف يا عدد يا ترکيبي از هر دو باشد )

Password : ( بايد حداقل 6 کاراکتر باشد. در ضمن به هنگام وارد کردن بايد به وضعیت کليد Capslock توجه داشته باشيم. )

Re-type Password : (تكرار کلمه عبور )

Security Question : (انتخاب یک سئوال شخصی . این گزینه برای زمانی مورد استفاده قرار می گیرد که کاربر کلمه ی عبور خود را فراموش کرده باشد . )

Your Answer : ( پاسخ سئوال بالا )
Birthday : (روز و ماه تولد خود را انتخاب مي كنيم )

Current Email Address : ( آدرس ایمیل جاری ، اين قسمت خالي گذاشته شود )

Zip Code ( كدپستي ايالتهاي مختلف آمريكا ) :
Gender : ( جنسيت )
Occupation : ( شغل يا حرفه )
Industry : ( صنعتي که به آن اشتغال داريم )
TITLE: (عنوان شغلي )
Tell Us About Your Interest : مواردي كه مورد علاقه و توجه شما هستند فقط كافي است كه اين گزينه را فعال سازيد )
Entertainment ،Personal Finance ،Health ،Music ،...
Enter the Word as it is shown in the below:

(براي ديدن نمونه فرم Sign up در Yahoo به آدرس زير مراجعه كنيد )

https://edit.yahoo.com/registration?.in ... omo=&.last (https://edit.yahoo.com/registration?.intl=us&new=1&.done=&.src=ym&.partner=&.p=&promo=&.last)

با كليك روي Submit فرم تحليل شده و به ما باز مي گردد .
ممكن است بعد از تحليل فرم پيغام خطايي دريافت کنيم. اين پيغام ممکن است به علت نقصي در پر کردن فرم باشد. پس از تحلیل نهایی فرم عبارت Continue to Yahoo Mail را Click كرده ، سپس به صفحه Mail Box خود رهنمون مي شويم كه در جايي از آن گزينه Inbox 1 را داريم . این ایمیل در واقع یک پیام خوش آمد گویی از طرف سایت Yahoo می باشد .

حال هرگاه Mail جديدي براي ما برسد ،‌ تعداد آن در همين قسمت نشان داده مي شود و با كليك روي آن مي توانيم به لیست نامه هاي الكترونيكي خود رهنمون شويم .

برای مشاهده ی نامه ی جدید ، بر روی Subject نامه Click می كنيم .

[آبجی]

روش ارسال نامه

بعد از رفتن به Mail Box خود گزينه Compose را از Frame سمت چپ صفحه انتخاب مي كنيم

در قسمت To ، آدرس كامل E- mail شخص گيرنده نوشته مي شود :

موضوع نامه را در قسمت Subject تایپ می کنیم .

گزینه های CC و BCC برای ارسال رونوشتی از نامه ، برای شخص یا اشخاص دیگر است .

CC : مخفف Carbon Copy است . رونوشتي از نامه براي كساني كه آدرس آنها در اينجا تايپ شده است ارسال مي کند . در این حالت اولین شخص دریافت کننده نامه متوجه می گردد که این ایمیل برای چه اشخاص دیگری نیز ارسال شده است .

BCC : رونوشتي از نامه براي كساني كه آدرس آنها در اينجا تايپ مي شود ارسال مي کند . به طوري كه شخص اول نمي فهمد كه اين نامه براي چه اشخاص ديگري ارسال شده است .

Save a copy of outgoing Message : يك كپي از نامه در Mail Box ذخيره مي كند .

در قسمت Body نامه متن خود را تايپ مي كنيم .

بعد از ارسال پيغامي ظاهر مي شود :
(آدرس گیرنده ی نامه ) Your Mail (Subject) has been send to

[آبجی]

پارامترهاي دیگر E-Mail یاهو


اولين گزينه Forward

در صورتیکه تمایل به ارسال یکی از ایمیل های دریافتی برای شخص یا اشخاص دیگری داشته باشیم از گزینه ی Forward استفاده می کنیم .
براي Forward كردن به روش زير عمل مي كنيم .

- بازكردن نامه مورد نظر
- انتخاب گزينه Forward
در اين صورت Compose به طور اتوماتيك فعال مي شود و مي توانيم آدرس شخص سوم را در قسمت To وارد كنيم . Subject نامه هايي كه عبارت FWD در ابتداي آنها است يك Email ،Forward شده است كه البته Subject قابل ويرايش است .


Reply

در صورتي كه تمایل داشته باشیم به يك Email پاسخ دهیم ، يكي از راحت ترين راههاي موجود Reply كردن ایمیل است ، روش كار به صورت زير است :

- انتخاب نامه و خواندن آن
- انتخاب گزينه Reply
در اين صورت Compose به صورت اتوماتيك فعال شده و آدرس شخص فرستنده نامه قبلي به عنوان آدرس شخص گيرنده جديد فرض خواهد شد . عبارت Re قبل از Subject نامه قرار مي گيرد و متن نامه شخص قبل در قسمت Body ديده مي شود و بنابراين امكان ارسال جواب نامه همراه با متن نامه قبلي شخص فرستنده وجود دارد .


طريقه حذف نامه ها :

روش اول حذف يك Email :

1- انتخاب Check Mail
2- مشاهده E mail مورد نظر
3- انتخاب گزينه Delete

روش دوم :

بعد از رفتن به صفحه ی Check mail ، Check Box موجود در کنار نامه ی مورد نظر را فعال کرده و سپس گزینه ی Delete را Click كنيم . با حذف يك Email اين Email به محلي به نام Trash منتقل خواهد شد تا در صورت لزوم بازيافت شود .



طریقه ضميمه كردن يك فايل ِAttachment

1- انتخاب گزينه add / delete attachment و باز شدن فرم انتخاب فايل
2- انتخاب گزينه Brows و پيدا كردن فايل مورد نظر
3- انتخاب گزينه Attach
4- انتخاب گزينه Done



پوشه ها (Folders) :

شما می توانید نامه هایی با موضوعات مختلف را در پوشه های متعدد نگهداری نمایید . برای ایجاد یک پوشه به سه روش می توان عمل کرد :

- روش اول

انتخاب گزینه ی Folders از فریم سمت چپ Mailbox . در این حالت صفحه ای برای دریافت نام Folder جدید باز می شود . با درج نام و انتخاب کلید Add Folder ، Folder جدید به لیست Folder های موجود اضافه خواهد شد . ( در این صفحه لیست Folder های استاندارد صفحه ی Inbox نمایش داده شده است )

- روش دوم

انتخاب گزینه ی Add که در مقابل گزینه ی Folders قرار دارد . با انتخاب اين گزینه پنجره ای باز می شود که نام Folder جدید را دریافت می کند . پس از فشردن کلید Ok ، Folder جدید در لیست Folder های موجود اضافه خواهد شد .

- روش سوم

انتخاب منوی کشویی Move To Folder که در سمت راست صفحه ی Inbox تعبیه شده است و سپس انتخاب گزینه ی new Folder از منوی جاری و کلیلک بر روی گزینه ی Ok .
برای انتقال ایمیل به Folder مورد نظر Check Box کنار ایمیل را فعال کرده ، از منوی کشویی سمت راست نام Folder را انتخاب و با فشردن کلید Ok میل جاری را به پوشه ی مربوطه انتقال می دهیم .
چنانچه بخواهیم يك folder را نمايان يا پنهان كنيم از لیست Folder های موجود گزینه ی Hide یا Show مقابل My Folders را کلیک می کنیم . در حالت عادی که Folder ها آشکار می باشند گزینه ی Hide فعال است . با یک بار کلیک روی این گزینه بطور اتوماتیک تبدیل به Show خواهد شد . این در حالی است که با این عمل Folder ها مخفی شده اند .



ايجاد دفترچه Address Book:

براي ساختن Address Book بعد از اينكه وارد Mail Box خود شديد روي منوی Addresses كليك كنيد ، سپس روي دكمه Add contact كليك كنيد صفحه جديدي جهت وارد كردن اطلاعات مربوط به فرد مورد نظر باز ميشود.
اطلاعات را وارد كنيد حال با مراجعه به صفحه اول كتابچه آدرس خواهيد ديد كه آدرس شخص مورد نظر اضافه شده كه با كليك روي نام آن ميتوانيد به اطلاعات وارد شده دسترسي پيدا كنيد.
جهت تغيير هر یک از اطلاعات مربوط به اشخاص درج شده در دفترچه ی آدرس روی نام شخص مورد نظر کلیک کرده ، پنجره ای باز می شود که در آن امکان حذف و یا ویرایش اطلاعات وجود دارد .
اگر برای شخصی میلی ارسال کرده اید که آدرس پست الکترونیکی او در دفترچه ی آدرس شما موجود نمی باشد ، پس از ارسال ایمیل و دریافت پیامی مبنی بر ارسال ایمیل برای نامبرده ، با درج علامت تیک در مقابل آدرس ایمیل از شما می خواهد که در صورت تمایل آدرس جدید را به دفترچه ی آدرس خود اضافه نمایید که با فشردن کلید Add To Address Book می توان این کار را انجام داد .


پوشه هاي ثابت :

پوشه هاي Trash , Draft, Sent, In box, Bulkmail غير قابل تغيير و حذف كردن مي باشند ولي پوشه هايي را كه خودتان درست مي كنيد ميتوانيد حذف كنيد يا نام آنها را تغيير دهيد .
براي تغيير نام يك پوشه در فريم دست چپ Check mail روي Folder كليك نمائيد.
سپس در صفحه اي كه ظاهر ميشود لیستی از تمامی Folder های موجود اعم از آنچه که ما ساخته ایم و یا Folder های استاندارد Yahoo نمایش داده می شود . از ليست پوشه ها ، پوشه هایی را که توسط خود ما ایجاد شده اند را می توانیم تغییر نام داده و یا حذف کنیم ، ولی پوشه های استاندارد تنها شامل امکان تغییر مشخصات و یا خالی کردن پوشه می باشند . اگر بخواهيم از نامه اي كه ارسال ميشود يك نسخه بايگاني داشته باشيم كافي است هنگام ارسال نام جلوي گزينه Save copy to sent folder تيك بزنيم.

Save Draft محلي براي ذخيره موقت نامه ها :

هميشه قبل از اتمام تايپ نامه آن را در پوشه Draft ذخيره كنيد تا در صورت قطع ارتباط يك نسخه از مطالب داشته باشيد.

نکته
Spam : بايد توجه داشت که ارسال ايميل به تعداد زياد و به منظور بازاريابي بدون اينکه طرف شخصا خود اقدام به دريافت ايميل کرده باشد جرم محسوب ميشود و يکي از التزامات ارسال ايميل به قصد بازاريابي دادن اجازه به مشترک جهت حذف آدرس ايميلش از ليست ميباشد. در مجموع اينکه بايد مواظب آدرس ايميلتان باشيد . .

[آبجی]

عوض كردن مشخصات Account در یاهو

براي اين منظور ابتدا وارد صندوق پستي خود مي شويم ، سپس از Frame سمت چپ ، منوی Mail گزينه Options و یا از منوی سمت راست گزینه ی Mail Options را انتخاب می کنیم . براي عوض كردن مشخصات Account از صفحه اي كه ظاهر مي شود گزينة‌ Account Information را انتخاب مي كنيم .

براي عوض كردن Password به روش زیر عمل می کنیم :

در صفحه ی Mail Options از منوی سمت چپ گزینه ی Account Information را انتخاب می کنیم ، چون این صفحه مربوط به مشخصات شخصی کاربر می باشد ، برای اطمینان مجددا از کاربر تقاضا می شود کلمه ی عبور خود را وارد نماید .
صفحه ای باز می شود که در آن نام ، Id و آدرس پست الکترونیکی کاربر با رنگ قرمز نمایش داده شده اند که این بدان معناست که این گزینه ها قابل تغییر نمی باشند . برای تغییر کلمه ی رمز ، گزینه ی Change Password را انتخاب کرده ، صفحه ای باز می گردد که در آن از کاربر می خواهد کلمه ی عبور جاری خود را وارد نموده و سپس Password جدید را انتخاب و وارد نماید و برای اطمیان از صحت رمز یک بار دیگر هم وارد شود و سپس انتخاب گزینه ی Save .


Signature (امضاي ديجيتال)

در صورت دلخواه مي توان يك امضای دیجیتالی درست كرد كه هميشه به طور اتوماتيك در پايان نامه هايمان ظاهر شود . در صورت انتخاب گزينه Use Signature در پايين قسمت Body امضاء در انتهاي نامه ضميمه خواهد شد .
متن مورد نظر را وارد كرده و گزينه Save را انتخاب مي كنيم در صورت انتخاب اين گزينه امضا به طور پيش فرض در انتهاي همه نامه ها قرار خواهد گرفت .


گزینه ی Color

در صورتیکه بخواهید رنگ Background صندوق پستی خود را به دلخواه تغییر دهید از این گزینه استفاده نمایید . این گزینه در صفحه ی mail options در منوی سمت چپ صفحه قرار دارد . در صورت انتخاب این گزینه صفحه ای باز می شود که می توان رنگ دلخواه را انتخاب نموده و سپس گزینه ی Save را انتخاب نمود . در اینصورت صفحه ی Mail Box شما به رنگ دلخواهتان تغییر شکل خواهد داد .

[آبجی]

روش دريافت يك عكس و ارسال كارت پستال

كافي است به قسمت Check mail رجوع كرده و پس از خواندن Email مورد نظر روي گزينه Attachment كليك كنيد در اين صورت يك كپي از فايل Attach شده را در محل دلخواه در كامپيوتر ما ذخيره ميكند.
يا ممكن است عكس در انتهای نامه باشد . در اين صورت روي عكس راست كليك مي كنيم وSave as Picture را انتخاب مينماییم.
به طور كلي به دریافت فايل از اينترنت به كامپيوتر شخصي Download می گویند .


طريقه فرستادن Greeting Card از سايت Yahoo

1- به روي صفحه اصلي Yahoo مي رويم
2- از گزينه هاي آن Greeting را انتخاب مي كنيم .
3- در اين صفحه كه نمونه اي از كارت پستالها و نيز موضوعاتي كه مي توان در ارتباط با آنها كارت پستال فرستاد ، وجود دارد .
4- انتخاب موضوع كارت پستال
5- نمونه اي از كارتها در اين صفحه قرار دارد ممكن است همه موضوعات در اين صفحه موجود نباشد.
6- انتخاب كارت پستال مورد نظر
7- پر كردن فرم مربوط به كارت پستال كه شامل گزينه هايي مثل آدرس گيرنده و پيامي كه در كارت پستال ذكر مي شود ( در بعضي سايتها حتي امکان انتخاب موزيك براي كارت پستال نیز وجود دارد. )
8- در اينجا 2 گزينه داريم Preview كه كارت پستال را در حالي كه پيام ما در آن قرار دارد نشان مي دهد و گزينه Send كه كارت پستال را ارسال می کند .

نکته :

برای ارسال کارت پستال می توانیم در صفحه ی Compose بر روی صورتک Greeting در سمت راست صفحه کلیک می کنیم تا صفحه ی اصلی Greeting های Yahoo نمایش داده شود .

[آبجی]

مديريت فايلهاي موقت

(Internet Explore (IE براي افزايش سرعت مرورگر نسخه اي از هر فايل بازديد شده یک نسخه روي هارد ديسك ذخيره ميكند. هر بار كه شما دوباره به آن سايت برميگرديد ابتدا كامپيوتر احتمال وجود Copy را بررسي ميكند ، اگر كامپيوتر اين Copy را داشته باشد همان فايلها را به نمايش مي گذارد اگر اين كار انجام شود سرعت نمايش اطلاعات به مراتب بيشتر از زماني است که اطلاعات مستقيماً از اينترنت دريافت شود. زيرا نمايش فايل از هارد ديسك خيلي سريعتر است فرآيند ذخيره سازي و نمايش فايلهاي محلي را Caching مي گويند. Browser

فايلهاي ذخيره موقت (Cached files) را درپوشه Temporary Internet Files قرار ميدهد.
Browser امكان اعمال تنظيماتي براي Temporary files را به ما ميدهد.بوسيله Browser ميتوانيم سرعت بارگذاري صفحات Web را افزايش دهيم.
همچنين ميتوانيم به منظور ذخيره فايلهاي موقت (Cached) فضايي بر روي ديسک تعيين كنيم.


نحوه به روز رساندن اطلاعات صفحات وب ذخيره شده :

براي انجام اين تنظيم گزينه Settings را كليك ميكنيم 4 گزينه براي اين تنظيم داريم كه عبارتند از :

Every visit to the page
بروز رساني IE براي صفحاتي که مورد بازديد قرار ميگيرند.

Every time you start Internet Explorer
IE روند به روز رساني صفحاتي را كه آخرين بار مشاهده نموديد بررسي و كنترل ميكند و اطلاعات جديد در مورد صفحاتي كه در جلسه جاري بازديد مي كنيد را بررسي نمي نمايد.

Automatically
IE اطلاعات جديد را در مورد صفحاتي كه آخرين بار بازديد شده بررسي ميكند ولي با گذشت زمان و چنانچه فايلهاي صفحات وب تغييرات منظمي نداشته باشند بررسي و به روز رساني با روند كندتري انجام مي پذيرد. IE هيچ گاه به روز رساني را كنترل نمي كند و براي به روز رساني لازم است روي كليد Refresh كليك شود. بعد از انجام تنظيمات ، اهرم كشويي كه در زير آن نوشته شده :

amount of disk space to use
به طرف چپ يا راست كشيده ميشود و اندازه اختصاص يافته براي حافظه cache براي ذخيره پوشه Temporary Internet Files تغيير ميكند.

[آبجی]

History

پوشه ثبت وقايع (History) :

Browser بصورت خودكار وقايع هر جلسه مرور در اينترنت را در پوشه اي به نام History ثبت و ضبط مي نمايد . براي مشاهده مطالب پوشه بر روي History كليك كنيد نوار History در امتداد طرف چپ Browser ظاهر ميشود.

تنظيمات مربوط به ثبت وقايع :

در تب General روي قسمــــت History عدد مـــورد نظر واقع در كادر متن Days to keep page in History را وارد می کنیم . با تغيير عدد ثبت شده در اين قسمت ، تعداد روزهاي حفظ اين اطلاعات مشخص می شود.( البته در صورتي كه آن صفحه در طي اين تاريخ بازديد نشود.)


پاك كردن پوشه History :
در قسمت History به برگ نشان General مراجعه مينمائيم اگر گزينه Clear History را كليك كنيم يك كادر پيغام ظاهر ميشود. از شما براي حذف كليه گزينه هاي پوشه سئوال ميشود.

[آبجی]

غيير مشخصات پيوندها (Link) و رنگ زمينه و متن

رنگ پيوندها را ميتوان مانند رنگ متن و Background ( پس زمينه ) سفارشي نمود. در قسمت General روي دكمه Colors كليك كنيد تا پنجره مربوط به آن باز شود .


ابتدا در قسمت چپ پنچره در قسمت Colors ميتوانيد رنگ Text و پس زمينه صفحه را تغيير دهيد به اين ترتيب كه روي مربع كليك مي كنيد تا جعبه رنگ باز شود. سپس رنگ دلخواه را انتخاب مي نمایید.
علامت زدن دكمه Use windows colors سبب مي شود تا رنگ پيش فرض در نظر گرفته شود.درقسمت راست صفحه Links ميتوانيد رنگ پيوندها را تغيير دهيد. به اين ترتيب كه روي دكمه رنگ Visited كليك كنيد و در جعبه رنگ باز شده رنگ دلخواه مثلاً قرمز را انتخاب نمایید ، سپس روي دكمه رنگ Unvisited كليك كنيد تا جعبه رنگ ظاهر شود و سپس رنگ سبز را انتخاب كنيد. پيوندهايي را كه كليك نكرديد به رنگ سبز ظاهر مي شود و پيوندهاي كليك شده به رنگ قرمز .
علاوه بر اين ميتوانيد يك رنگ Hover به پيوندها اضافه كنيد. منظور از Hover قرار دادن نشانگر ماوس روي يك پيوند بدون آنكه پيوند را كليك كرده باشيد مي باشد. هنگامي كه يك رنگ Hover را به پيوند ها اضافه مي كنيد Browser رنگ پيوندها را در لحظه اشاره ماوس تغيير ميدهد.
ذکر اين نكته لازم است كه بعضي از طراحان وب ويژگي Hover را در صفحات خود قرار ميدهند.
حال در همان زبانه General ، روي گزينه Accessibility كليك نمائيد و سپس علامت كادر محاوره Ignore colors specified on web pages را پاك كنيد.
گزينه اي كه تنظيمات رنگ طراحان وب را كنسل ميكند خاموش ميشود .

[آبجی]

زبانه Security - پيكربندي تنظيمات ايمني در IE

امنيت يكي از مسائل مهم در اينترنت مي باشد .Client ها و Server ها هر دو بايد نسبت به مسائل ايمني آگاه باشند و با رعايت آن از داده ها و اطلاعات خود محافظت نمايند.
کاربران خواهان استفاده از آن دسته از داده هايي هستند که به مطالب و فايلهاي سيستم شان آسيب نميرساند. بخشهاي Security zone كمك ميكند تا اطلاعات را دريافت و كنترل نمائيم.
اين كار مستلزم انجام دو مرحله است :
1- ابتدا صفحات وب را به بخشهاي مختلف طبقه بندي كنيم.
2- براي هر كدام يک سطح ايمني در نظر بگيريم.


يك صفحه وب به يكي از نواحي زير تعلق دارد :

1- ناحيه محلي Local Interanet حاوي منابعي است كه مربوط به ما يا اينترنت است كه سطح امنيتي آن متوسط يا medium است .
2- ناحيه مطمئن يا Trusted sites كه شامل سايتهايي است كه ميتوانيد مفاد آن را بدون نگراني بارگيري كنيد كه سطح ايمني آن Low است .
3- ناحيه محدود Restricted sites سايتهايي است كه به آنها نمي توان اعتماد كرد لذا به نواحي با درجه بالا منصوب ميشود High .
4- ناحيه اينترنت صفحاتي كه شامل هيچ كدام از نواحي بالا نيستند به اين ناحيه تعلق دارند. سطح امنيت آن Medium است .

تفاوت ناحيه ايمني با سطح ايمني :

منظور از Security zone يا ناحيه ايمني گروهي است كه صفحه وب به آن تعلق دارد ولي درجه ايمني رفتاري است كه Browser در برابر صفحه اي كه به يك ناحيه خاص تعلق دارد از خود نشان ميدهد.

مشاهده نواحي ايمني :

در Internet Option روي تب Security كليك كنيد . بطور پيش فرض ناحيه اينترنت انتخاب شده و hight light شده است سطح ايمني آن كه Medium است درپايين نشان داده شده است.



حال روي Trusted sites كليك نمائيد سطح امنيتي Low براي آن در نظر گرفته شده است روي Restricted sites كليك كنيد سطح ايمني بالا high براي آن به نمايش در مي آيد .
روي Local interanet كليك كنيد .
سطح ايمني متوسط توسط پيش فرض مشخص ميگردد.


تغيير دادن سطح امنيتي يك ناحيه :

براي تغيير سطح امنيتي كافي است هنگامي كه روي ناحيه كليك ميكنيم تا سطح آن در پايين پنجره به نمايش در آيد با كمك ماوس اهرم كشويي را جابجا كنيم تا سطح ايمني تغيير کند براي ثبت اعمال خود از دكمه Apply استفاده كنيد.

منصوب كردن صفحات به نواحي ايمني :

علاوه بر كنترل سطح امنيتي ميتوانيم صفحاتي را به Trusted sites و Restricted sites منصوب كنيم. به اين ترتيب كه روي گزينه هاي Restricted sites يا Trusted sites كليك مي كنيم . سپس گزينه Sites را كليك كرده در كادر متن Add this web site to the zone آدرس سايتي را كه ميخواهيم متعلق به اين ناحيه شود وارد كرده سپس Add را كليك مي كنيم . حال براي حذف يك سايت از اين دو ناحيه عيناً مانند قبل عمل ميكنيم ، با اين تفاوت كه براي حذف سايت مــورد نظر آدرس آن را در قسمت Web sites نوشته و گزينه Remove را انتخاب مي كنيم.

در پايان اين بحث لازم است تذکر داده شود که تغيير اين گزينه ها براي افرادي که کاربر حرفه اي اينترنت نيستند کار درستي نيست.

[آبجی]

نحوه برقراري ارتباط و درست کردن اتصال به اینترنت در اینترنت اکسپلورر ( Connections )



در قسمت Connection آيکونهاي مربوط به ارتباط با ISP تنظيم ميشوند.
براي ساختن آيكون Connections روي گزينه Add كليك كنيد.
سپس پنجره مربوط به ساختن Connections كه نمايان مي گردد ، هر تعداد Connection که بسازيد در قسمت Dial up sittings ظاهر ميشود.
براي تنظيم هر يك روي منوي مورد نظر كليك كرده وارد گزينه Setting ميشويم . در قسمت Proxy server ( اگر احيانا ISP ها از Proxy استفــاده ميگردد) با فعال كردن گزينه Proxy , Use proxy اي را كه توسط ISP داده شده ، وارد مي نماییم، سپس در قسمت Advanced از همين پنجره ميتوانيم تعداد دفعات شماره گيري را تعيين كنيم .

Try to connect
عدد مورد نظر را وارد مي كنيم بسته به عددي كه در اينجا وارد شده شماره گيري انجام مي گيرد كه ماگزيمم آن 99 است! حداکثر این عدد را 10 قرار دهید.

[آبجی]

مديريت سايتهاي مورد علاقه -Favorite

چنانچه پس از بازديد يک سايت تمايل به بازديد مجدد آن سايت داشتيد ، ديگر لازم نيست براي دسترسي به آن ، آدرس URL را تايپ کنيد. زيرا Internet Explorer امکان ذخيره سازي سايتهاي مورد علاقه را در اختيارتان قرار ميدهد.


افزودن يك آدرس وب به ليست سايتهاي مورد علاقه Favorites :

ابتدا به صفحه اي كه ميخواهيد آن را به ليست Favorites اضافه كنيد ميرويد. سپس از Toolbars گزينه Favorites را انتخاب نموده صفحه به دو قسمت تقسيم ميشود. از قسمت چپ صفحه گزينه Add را كليك نموده ، سپس نامي را به دلخواه براي سايت انتخاب کنید و سپس با کليد OK موارد را تائيد نمایید.

تذکر :
بطور كلي Favorites داراي فولدرهاي زير است :
Soft ware up dates, Media, Links, Chanel شما ميتوانيد سايتها را به روش بالا مستقيماً داخل Favorites ذخيره كنيد. يا اگر خواستيد به منظور سامان دهي بهتر آنها را داخل فولدر ذخيره نمایید.

برای اینکار كافي است پس از انتخاب گزينه Add روي دكمه Creat in كليك كرده فولدر مورد نظر را انتخاب و موارد را تائيد كنيد . همچنين ميتوانيد فولدرهايي اضافه كنيد كه در زير به شرح آن مي پردازيم.

بعد از انتخاب گزينه Favorites از Toolbar به منظور سازماندهي فولدرها روي گزينه Organize كليك كنيد تا پنجره اي ظاهر شود.

انتخاب Creat Folder باعث بوجود آمدن فولدر جديد ميشود . با كليك بر روي فولدرهاي جاري و انتخاب Rename ميتوانيم نام آنها را عوض كنيم با كليك روي فولدر مورد نظر و انتخاب Delete فولدر پاك ميشود و همچنین با انتخاب سايت مورد نظر قسمت راست و كليك بر روي Move to Folder ليستي از اسامي بقيه فولدرها ظاهر ميشود كه با كليك روي فولدر مورد نظر و انتخاب گزینه ی OK سايت مورد علاقه به فولدر انتخاب شده انتقال پیدا میکند.

مشخص كردن صفحات وب براي مشاهده در حالت Offline :

براي مشاهده يك صفحه در حالت Offline به هنگام ايجاد يك ورودي براي ليست Favorites پس از اينكه كادر Add باز شد گزينه Make Availble Offline را فعال كنيد.
به اين ترتيب روي سايت مورد نظر كليك كنيد و بعد از آن پنجره را ببنديد. اين روش فقط براي به روز رساني يك صفحه است .

به روز رساني همه صفحات Offline :

براي اين كار در منوي Tool روي Synchronize كليك نمائيد به اين ترتيب مندرجات Favorites بارگيري ميشود.
فرايند بروز رساني اطلاعات در فايلها به معني حذف اطلاعات قديمي نيست، مرورگر اينترنت اطلاعات جديد را يافته و آنها را بارگيري ميكند.

[آبجی]

روش چاپ صفحه وب سایت

Browser امكان چاپ صفحات وب را در اختيار ما ميگذارد. براي چاپ صفحه كافي است روي دكمه Print در نوارابزار كليك كنيد يا از منوي File گزينه Print را انتخاب نمائيد.
در وضعيت پيش فرض ، پيش زمينه صفحه چاپ نميشود. Internet Explorerنه تنها به شما امكان چاپ صفحه جاري و نيز صفحات پيوندي را ميدهد،بلکه با در نظر گرفتن اين نکته که تعداد پيوند ها در يک صفحه متفاوت ميباشد، ممکن است تعداد صفحات زير چاپ از نظر شما بيشتر باشد .

براي چاپ يك صفحه وب بعد از انتخاب Print در منطقه Printframes گزينه As laid out on screen را كليك كرده و کليد OK را بزنید و موارد را تائيد نمایید.
براي چاپ موارد انتخاب شده در منطقه Print Range روي گزينه Selection كليك كنيد با انتخاب OK متن انتخابي چاپ مي گردد.
به منظور چاپ فريم ها در صفحات جداگانه، در قسمت Print Range روي گزينه All frames Individually كليك كرده و سپس کليد OK را زده و تائيد ميکنيم. هر فريم جداگانه چاپ ميشود. براي چاپ يك فريم تنها در ناحيه Print Frames روي گزينه Only the selected frame كليك كنيد وبعد OK كنيد تا فريم انتخابي چاپ گردد.
براي چاپ اسناد و پيوند آنها گزينه Print All linked Documents را كليك نمائيد و سپس OK كنيد تا فريم انتخابي با تمامي اسناد پيونديش چاپ گردد.

[آبجی]

ستورات مقدماتي FTP

FTP چیست ؟

FTP مخفف File Transfer Protocol مي باشد. FTP سرويسي در اينترنت است كه اجازه ميدهد پرونده ها از يك كامپيوتر به كامپيوتر ديگر منتقل شوند FTP همانند بقيه خدمات و سرويسهاي اينترنت از سيستم Client-Server پيروي مي كند.
هنگامي كه فايلي را از كامپيوتر راه دور به كامپيوتر آن كپي مي كنيد در حال Download آن هستيد و وقتي پرونده اي را از كامپيوترتان به كامپيوتر راه دور مي فرستيد در حال Upload آن مي باشيد .

[آبجی]

FTP ناشناس :

براي كپي كردن پرونده ها نياز داريد كه با كامپيوتر ارتباط برقرار كنيد يعني تا نام كاربری و كلمه عبور نداشته باشيد نمي توانيد پرونده ها را Upload يا Down load كنيد. FTP ناشناس امكاني است كه اجازه ميدهد به ميزبانهاي راه دور و معيني متصل شويد و فايلها را منتقل كنيد به جاي نام كاربر كلمه Anonymous و به جاي Password آدرس پست الكترونيكي خود را وارد كنيد. تعدادي از FTP هاي ناشناس به همه اجازه کپي کردن پرونده ها را در کامپيوتر خود ميدهند. اينترنت هزاران ميزبان FTP ناشناس دارد كه بطور رايگان در فايلها را عرضه ميدارند.


روشهاي دستيابي به FTP ناشناس :

براي دستيابي به FTP ناشناس دو روش وجود دارد ممكن است به منبع FTP به عنوان پيوند روي صفحه وب برخورد كنيد، هنگامي كه بر روي پيوند كليك ميكنيد مرورگر خودكار با سايت FTP تماس مي گيرد و به نام anonymous ارتباط برقرار ميشود.
تمامي مرورگرها امكاني براي وارد نمودن سيستم URL در اختيار شما قرار ميدهد.

FTP ://FTP.microsoft.com

با تايپ URL بالا در نوار آدرس مرورگر، ارتباط با يك سايت FTP برقرار ميشود.


- روشهاي بعدي دستيابي به FTP

Start/Programs/Ms-Dos prompt را باز كنيد
FTP
OPen microsoft.com

[آبجی]

فرامين كلي FTP :

براي پايان دادن به کار ، فرمان Quit را وارد کنيد.

با وارد نمودن ؟ يا Help فهرستي از تمام دستورات FTP نمايش داده ميشود.


فرامين FTP به چند گروه تقسيم ميشوند:
- فرامين ابتدايي مانند Open, Quit, Help
- فرامين برقراري اتصال Open, Close
- فرمان Close که بدون خارج شدن از برنامه FTP به اتصال پايان خواهد داد.

فرامين فهرست گيري :
براي حركت از فهرستي به فهرست ديگر از فرمان CD استفاده كنيد. نام فرمان و سپس فهرستي كه ميخواهيد به آن برويد را تايپ كنيد و سپس کليد Enter را بزنيد.
CD Pub
CD Usent
در هر زمان با وارد كردن فرمان PWD فهرست كار نمايش داده خواهد شد.
براي نمايش محتويات فهرست از فرمان lS يا dir استفاده كنيد.


فرامين انتقال پرونده در FTP :
از دو فرمان براي Download فايلها استفاده كنيد mget , get . با فرمان get يك پرونده را در هر زمان ميتوانيد كپي كنيد. با فرمان mget در هر زمان اجازه كپي بيش از يك پرونده را داريد.
براي استفاده از get نام فايل راه دور و بعد نامي كه ميخواهيد بر روي كامپيوتر خود به فايل بدهيد را مشخص كنيد.
نامي كه براي پرونده در كامپيوتر خود اختصاص داديد نام پرونده get در داخل برنامه FTP چندين فرمان هستند كه با استفاده از آنها ميتوانيد عمليات Download را كنترل كنيد.
پرونده هاي متني پرونده هاي ASCII ناميده ميشوند و پرونده هاي غير متني حاوي تصاوير دو دويي (Binary) ناميده ميشوند.
اگر ميخواهيد پرونده هاي دو دويي را به كامپيوتر خود انتقال دهيد بايد قبل از وارد نمودن فرمان get يا mget اين موضوع را يادآوري كنيد.


دستور Bell :
در صورت اجراي اين فرمان پس از اتمام کار Down Load يك فايل، سيستم با صداي بوق اين عمل را به اطلاع ما مي رساند .

فرمان binary نشانگر آن است كه پرونده هاي دودويي را منتقل خواهيد كرد و فرمان ascii نشان ميدهد پرونده هاي متني را منتقل خواهيد كرد.

هنگامي كه ميخواهيد پرونده هاي حاوي تصاوير را منتقل كنيد فرمان زير را وارد كنيد.
Binary

پيام زير را خواهيد داشت :
Zoo Type set to I.
I به معناي Image است .

تذکر :
با فشردن Ctrl+C ميتوانيد فرمان FTP را متوقف كنيد.

[آبجی]

پایان

[Asghar2000]

مقدمه



بنام يگانه ي هستي بخش

ويندوزxp شباهت زيادي به ويندوز 98 دارد اما مي توان گفت نسخه ي كاملتر و پيشرفته تري نسبت به ويندوز 98 مي باشد . در واقع مزاياي xp نسبت به 98 بصورت كلي عبارتند از :

- كنترل كاربران
- امكانات شبكه
- چند زبانه بودن
- امنيت بالا
- كاربرد تصاوير ديجيتال
- ابزار ويرايش فيلم و موسيقي
- مرورگرهاي اينترنتي و سرويس هاي e-mail
- ...

اساس كار همه ي برنامه ها و كامپيوترها را ويندوز انجام مي دهد . ويندوز XP يك سيستم عامل است . يعني بيش از اينكه يك كامپيوتر شخصي بتواند كاري انجام دهد بايد اين نرم افزار سيستمي در حافظه ي اصلي آن بارگذاري شود . اين سيستم عامل پس از روشن شدن كامپيوتر بصورت خودكار در حافظه ي اصلي بارگذاري و اجرا مي شود .
براي آموزش سيستم عامل ويندوز XP نياز به سيستمي با مشخصات ذيل مي باشد:

- 128 Mb حافظه ي Ram
- كامپيوتر با پردازنده ي 300 MHz يا بالاتر
- 1.5 GB فضا بر روي هارد ديسك
- CD-Rom يا DVD-Rom
- كارت گرافيكي با Resolution 800*600 يا بالاتر
- كيبورد و ماوس

کاربران محترم می توانند در صورت داشتن پیشنهاد و یا بروز اشکال و سئوالات احتمالی با نویسنده از طریق پست الکترونیکی Info@ostadonline.net (Info@ostadonline.net)ارتباط برقرار نمایند .

در پايان شايسته است از زحمات و راهنمايي هاي جناب آقاي خشايار نصيري فر كه مرا در تكميل اين دوره ي آموزشي ياري نمودند كمال تشكر به عمل آيد

[Asghar2000]

مراحل اول كار با كامپيوتر



راه اندازي كامپيوتر :


واضح است اولين كاري كه بايد قادر به انجام آن باشيد روشن كردن كامپيوتر و شناختن وقايعي است كه هنگام انجام اين كار رخ مي دهد . وقتي كامپيوتر خود را روشن مي كنيد ابتدا كاراكترهاي سفيد رنگي در زمينه ي سياه و سفيد مانيور به نمايش در مي آيند . اين اطلاعات مشخص مي كنند كه PC - Personal computer ، در حال بررسي سخت افزار و نرم افزار شماست . برخي از اين اطلاعات در تراشه هاي حافظه فقط خواندني (Ram) و برخي ديگر نيز در هارد ديسك كامپيوتر نگهداري مي شوند . اگر همه چيز به خوبي پيش رود ، مي توانيد صفحه مقدماتي ويندوز XP و بعد از آن Desktop ويندوز را در صفحه نمايش مشاهده كنيد . مدت زمان لازم براي مشاهده Desktop ويندوز XP چند دقيقه است ولي در سيستم هاي امروزي عواملي نظير سرعت پردازشگر و تعداد برنامه هايي كه هنگام راه اندازي سيستم بايد به طور اتوماتيك اجرا شوند ، اين زمان را تحت تاثير قرار مي دهند و طبيعتا آنرا كوتاهتر مي كنند .


نكته : تصاويري كه بعد از راه اندازي سيستم خود در صفحه نمايش مشاهده مي كنيد به كارخانه اي كه كامپيوتر شما را توليد كرده است بستگي دارد .


نكته :اگر كامپيوتر براي استفاده بيش از يك كاربر تنظيم شده باشد يا چنانچه به يك شبكه متصل باشيد براي نمايش صفحه Desktop بايد با استفاده از نام كاربري و كلمه ي عبور خود وارد ويندوز شويد .


انتخاب يك برنامه جهت اجراي آن در هنگام راه اندازي كامپيوتر به نياز فرد بستگي دارد . عموما تنظيمات مربوط به اجرا شدن نرم افزارها در هنگام راه اندازي ويندوز در گزينه ي Setting و تب General پايه ريزي مي شود كه مي توان به دلخواه اين تنظيمات را تغيير داد .
هنگاميكه مي خواهيد براي اولين بار از محيط ويندوز استفاده كنيد پنجره اي شناور در منوي Taskbar ظاهر شده و فرصتي را براي گشت و گذار در ويندوز XP در اختيار شما قرار مي دهد (Tour Windows XP) اگر اين پنجره را در مراحل اوليه كاربرد ويندوز مشاهده نكرديد براي نمايش آن از منوي Start به ترتيب گزينه هاي All program- Accessories – tour windows xp را انتخاب كنيد .
خوب است قبل از شروع به كار با ويندوز از پنجره ي Windows XP Tour ، گشت و گذاري در محيط ويندوز داشته باشيد . توجه كنيد كه بعد از اجراي Tour ، پنجره اي به صورت Wizard ( راهبرهاي كمكي ويندوز ) باز شده و شامل دو گزينه مي باشد : در گزينه ي اول امكان استفاده از صوت و تصوير متحرك (animation) براي كاربر وجود دارد و در گزينه ي دوم استفاده از نسخه ي تصويري و متني كه از طريق Internet يا IE ( مرورگر وب ) در اختيار شما قرار مي گيرد . هنگام انتخاب اين گزينه برنامه ي IE به طور اتوماتيك اجرا مي شود .

http://www.ostadonline.com/img/photoshop/rajab1.gif (http://www.ostadonline.com/img/win-xp/1.html)



خاموش كردن كامپيوتر :


خوب است قبل از خاموش كردن كامپيوتر خود تمام برنامه هاي كاربردي در حال اجرا را ببنديد . در صورتيكه اين كار را انجام ندهيد اتفاقات مختلفي ممكن است رخ دهد :


1- احتمالا پيام هايي را مشاهده خواهيد كرد كه تقاضاي بستن فايل هايي را كه مشغول كار روي آنها بوديد مي كنند .
2- ممكن است پيغامي را مشاهده كنيد كه در بردارنده ي برنامه هايي است كه هنوز در احال اجرا هستند . گزينه اي كه متعاقب اين پيام در اختيار شما قرار مي گيرد و مي تواند به قطع عملكرد برنامه ختم شود كه در پاره اي مواقع منجر به از دست دادن تغييرات انجام شده خواهد شد .
3- احتمال باز شدن اتوماتيك و بدون اجرا توسط شما براي پنجره هايي كه در هنگام خاموش كردن كامپيوتر باز بوده اند ( پس از راه اندازي مجدد ) وجود دارد .


بنابراين قبل از خارج شدن از محيط ويندوز و خاموش كردن كامپيوتر برنامه هاي در حال اجرا و پنجره هاي باز شده را ببنديد .
در نهايت براي خاموش كردن كامپيوتر برروي منوي Start و گزينه ي Turn off computer كليك كرده تا پنجره مربوطه به آن در صفحه ي نمايش ظاهر شود .



http://www.ostadonline.com/img/photoshop/rajab1.gif (http://www.ostadonline.com/img/win-xp/2.html)

[Asghar2000]

راه اندازي مجدد كامپيوتر



اگر بخواهيد كامپيوتر را مجدد راه اندازي كنيد در پنجره ي مربوط به Turn off computer گزينه ي Restart را انتخاب كنيد .


كاربردهاي راه اندازي مجدد Restart :


1- در موارديكه يك نرم افزار جديد در كامپيوتر نصب مي كنيد و براي هماهنگ شدن برنامه با محيط ويندوز نياز است كه يك بار PC خود را Restart كنيد . شايد راه اندازي مجدد كامپيوتر از مراحل نصب يك نرم افزار باشد و در مواقع ديگر اين امر بنا به دليلي كه قيد شد به دلخواه كاربر انجام شود .


2- در هنگاميكه به دليل بالا بودن حجم يك برنامه يا اجراي همزمان چند برنامه يا مواردي از اين دست كه موجب عدم اعمال حركت يا دستور توسط ماوس و به نوعي ديگر قفل كردن سيستم مي شود نياز است كه PC مجددا راه اندازي شود كه اين عمل در اغلب اوقات جوابگوي ناهنجاريهاي پيش آمده خواهد بود .


Stand by:


گزينه ي ديگري كه در پنجره ي Turn off computer وجود دارد Stand by است . با انتخاب اين گزينه مانيتور و هارد ديسك خاموش شده ولي با حركت ماوس و يا فشردن هر كليد از صفحه ي كيبورد ، سيستم مجددا فعال مي شود .


Hibernate:


ممكن است گزينه ي ديگري را تحت عنوان Hibernate در پنجره ي Turn off computer مشاهده كنيد . در كامپيوترهاي Laptop اين گزينه هم از طريق دكمه است و هم با بستن سرپوش Laptop فعال مي شود و در كامپيوترهاي معمولي در هنگام مشاهده ي پنجره ي Turn off computer و در صورت عدم وجود اين گزينه به صورت پيش فرض با فشردن كليد Shift از صفحه كليد گزينه ي Stand by تبديل به Hibernate خواهد شد . اما كاربرد اين عبارت به اين صورت است كه يك ذخيره سازي از كليه ي جزئيات و تنظيمات كنوني ويندوز تهيه كرده و با راه اندازي مجدد وضعيت به زمان قبل از Hibernate باز خواهد گشت .



http://www.ostadonline.com/img/photoshop/rajab1.gif (http://www.ostadonline.com/img/win-xp/3.html)
نكته : قبل از تنظيم سيستم خود در حالت Stand by از ذخيره شدن كليه ي فعاليتهاي خود در سيستم مطمئن شويد چرا كه در صورت قطع برق تمام تغييرات اعمال شده ي آخرين ذخيره سازي از بين رفته و از طرف ديگر هنگام اتصال شما به شبكه نمي توان احتمال عدم استفاده از اين گزينه را كتمان كرد .

[Asghar2000]

Desktop



عموما اين صفحه زماني به نمايش در مي آيد كه شما كامپيوتر خود را با موفقيت راه اندازي كرده باشيد . اگر براي اولين بار پس از نصب ويندوز وارد اين محيط شديد صفحه ي نمايش شما داراي تصوير پيش فرض ويندوز XP خواهد بود كه در ابتدا فقط يك آيكون به نام Recycle bin را در آن مشاهده خواهيد كرد . در ادامه خواهيد آموخت كه مي توان تصوير پس زمينه را تغيير داد .
از آيكون هاي ديگري كه به صورت پيش فرض در محيط ويندوز شما وجود دارند ولي از همان ابتدا در صفحه ي Desktop قابل مشاهده نيستند مي توان به My Computer ، My Document و Internet Explorer اشاره كرد .
لازم به ذكر است با كليك بر روي منوي Start ، گزينه هاي قيد شده قابل دسترسي مي باشند .


آشنايي با عملكرد آيكونهاي موجود در Desktop :


Recycle Bin : فايلهاي حذف شده از محيط ويندوز را در خود نگه مي دارد با اين توضيح كه تمامي اين فايلها قابل دستيابي مجدد مي باشند .
فضاي Recycle Bin ثابت بوده و در صورت پر شدن اين حجم ، فايهاي قديمي تر به طور اتوماتيك از آن خارج و فايلهاي جديد جايگزين مي شوند . بنابراين در صورت نياز به بازيابي از قرار گرفتن فايل به صورت طولاني مدت در اين محدوده جلوگيري كنيد .


نكته : در صورت اطمينان از عدم نياز فايل مورد نظر مي توان آنرا به طور مستقيم و بدون واسطه ي Recycle Bin از محيط ويندوز حذف كرد به اين ترتيب كه پس از انتخاب فايل همزمان كليدهاي Delete و Shift بفشاريد و گزينه ي Yes از پنجره ي هشدار در مورد عدم دستيابي مجدد به فايل را انتخاب نماييد .


نكته : پاك كردن اطلاعات از روي ديسك هاي قابل حمل ( فلاپي ديسك – Flash memory و ... ) به صورت مستقيم انجام شده با اين معني كه اين فايلها پس از حذف به Recycle Bin انتقال نيافته و متعاقب آن فايل قابل بازگشت نخواهد بود .


My document: محلي كه اسناد خود را در آن نگهداري مي كنيد . از آنجا كه ويندوز XP اين امكان را فراهم آورده تا چندين كاربر براي اين محيط تعريف شوند لذا به ازاي هر كاربر پوشه ي My document جداگانه ساخته كه متمايز از يكديگر خواهند بود . بصورت پيش فرض My document شامل دو پوشه ي my picture و my music بوده كه اين دو نيز به ترتيب داراي فايل هاي تصويري و صوتي به صورت Sample ( مثالي ) هستند .
شايد دسترسي سريع به My document را بتوان علت اصلي ذخيره سازي اسناد در آن دانست در غير اين صورت بيان اينكه چه عناويني را در اين پوشه ذخيره كنيد بسيار مشكل است .


My Computer : درگاه رسيدن به ديسكها و درايوهاي موجود در سيستم ، كه شامل سه قسمت مي باشد :


1- قسمت اول Files stored on this computer نام دارد كه حاوي دو پوشه ي Shared Document ( اسنادي كه براي كليه ي كاربران قابل دسترسي است ) و User Document كه در آن براي هر كاربر پوشه هاي مخصوص به او اختصاص داده مي شود .


2- قسمت دوم Hard Disk drives نام دارد كه حاوي تمام درايوها و پوشه ها و فايلهاي موجود در كامپيوتر بوده و قابليت دسترسي به آنها را فراهم مي آورد . به تعبير ديگر حتي كليه ي اطلاعات ذخيره شده در My document نيز از طريق اين قسمت قابل دسترسي مي باشد .


3- و قسمت آخر كه Devices with removable storage نام دارد كه مديريت تمام درايوهاي قابل جابجايي نظير Floppy disk ، Cool disk و Tape drive ها را در اختيار كاربر قرار مي دهد .



http://www.ostadonline.com/img/photoshop/rajab1.gif (http://www.ostadonline.com/img/win-xp/4.html)

[Asghar2000]

نوار وظيفه - Taskbar



به نواري كه در حالت پيش فرض در پايين ترين ناحيه از صفحه ي نمايش خود قرار دارد دقت كنيد ، آن نوار وظيفه نام دارد :

http://www.ostadonline.com/img/win-xp/start-menu.jpg

مي توان محيط ويندوز را طوري تنظيم كرد كه Taskbar در بالاي صفحه يا كنار صفحه به نمايش در آيد و يا حتي زماني كه از آن استفاده نمي كنيد مخفي باشد ( Auto-hide the taskbar) .

- Notification area ( فضاي اعلانات يا ناحيه توجه ): عموما شامل برنامه هايي است كه مورد نياز شما هستند و در كنار ساعت قرار گرفته اند . از آن جمله مي توان به برنامه هاي كنترل حجم صدا ، سيستم امنيتي ويندوز و غيره اشاره كرد .
هنگاميكه اشاره گر ماوس را بر روي ساعت نگه داريد ، تاريخ روز جاري را به نمايش در مي آورد . عموما آيكونهاي موجود در ناحيه توجه مربوط به برنامه هايي است كه نياز به توجه دارند ( به عنوان مثال برنامه هايي كه به صورت آيكونهاي موجود در ناحيه توجه به صورت محدود در سيستم شما نصب مي شوند و پس از گذشت چند روز غير فعال مي گردند مگر اينكه نسخه ي اصلي برنامه از طريق اينترنت خريداري گردد و يا اقدام به رجيستر كردن برنامه شود .)
برخي ديگر از آيكونهاي موجود در ناحيه ي توجه حاوي اطلاعات اجمالي از برنامه مربوطه مي باشند به اين صورت :

- برنامه هاي در حال اجرا : به برنامه هايي اطلاق مي شود كه هم اكنون مورد استفاده ي شما قرار دارند و پنجره هاي آنها به صورت minimize در نوار وظيفه مشاهده مي شوند .

براي سوئيچ كردن بين چند برنامه يا پنجره كه به صورت همزمان در سيستم مورد استفاده قرار گرفته اند . كليد Alt را پايين نگه داشته و با هر بار فشردن كليد Tab پنجره ها را يكي پس از ديگري انتخاب كنيد .

- Quick launch : همانطور كه از نام آن پيداست حاوي آيكونهايي است كه با يك كليك مي توان آنها را اجرا كرد. قابليت تنظيمات آن به گونه اي است كه مي توان برنامه ها را به آن اضافه (add) يا از آن حذف (Remove) كرد . در صورت عدم مشاهده در نوار وظيفه با كليد راست بر روي Taskbar و انتخاب گزينه ي Toolbar و سپس انتخاب Quick launch مي توانيد آنرا در نوار وظيفه ظاهر كنيد .

[Asghar2000]

اجزاء پنجره در ويندوز



1- نوار عنوان Title Bar


- Close براي بستن پنجره
- Minimize براي به حداقل رساندن پنجره
- Maximize براي به حداكثر رساندن پنجره
- Restore براي برگشت به حالت قبل


( از اين دكمه زماني استفاده مي شود كه بخواهيد اندازه ي پنجره اي را به حالت اصلي خود باز گردانيد )

http://www.ostadonline.com/img/photoshop/rajab1.gif (http://www.ostadonline.com/img/win-xp/7.html)



2- نوار منو Menu Bar


نوار منو همانطور كه از نامش مشخص است در بردارنده ي منوهاي مربوط به محيط ويندوز مي باشد كه شامل منوهاي File ، Edit ، View ، Favorites ، Tools و Help مي باشد .
هر كدام از اين گزينه ها داراي زير مجموعه هايي مي باشد كه در ادامه به شرح آنها خواهيم پرداخت .



http://www.ostadonline.com/img/photoshop/rajab1.gif (http://www.ostadonline.com/img/win-xp/5.html)



3- نوار ابزار Tool Bars


جهت انجام يك فرمان خاص از اين نوار استفاده مي گردد .


نكته :در صورت ظاهر نبودن نوار ابزار از منوي View گزينه ي Toolbars را انتخاب كرده و سپس Standard Buttons را فعال نماييد .

http://www.ostadonline.com/img/photoshop/rajab1.gif (http://www.ostadonline.com/img/win-xp/6.html)



4- نوار وظيفه Task Bar


پاييني ترين نوار در محيط Desktop ويندوز ، نوار وظيفه مي باشد كه در قسمت پايين و سمت چپ صفحه نمايش دكمه ي Start مشاهده مي گردد . با كليك كردن بر روي آن كليه ي نرم افزارهاي تحت ويندوز به چشم مي خورد . وظيفه ي ديگر اين نوار آنست كه در هنگام اجراي يك برنامه و يا باز كردن يك پنجره نام آنرا نشان مي دهد .
نكته : براي افزودن نوار ابزار به Task Bar در مكان خالي بر روي نوار راست كليك كرده از منوي باز شده گزينه هاي دلخواه را انتخاب كنيد .


5- نوار آدرس Address Bar


نواري است كه آدرس مكانهاي مختلف در ويندوز را نشان مي دهد . براي فعال كردن Address Bar از منوي View ، از سربرگ Toolbars گزينه ي Address Bar را انتخاب كنيد .


6- نوار وضعيت يا Statues Bar


نواري است كه وضعيت اشياء و خصوصيات آنها را در قسمت پايين و سمت چپ صفحه نمايش مي دهد . براي ظاهر كردن اين نوار از منوي View گزينه ي Statues Bar را فعال كنيد .

[Asghar2000]

روشهاي نسخه برداري در Windows-XP



1- ابتدار فولدر مورد نظر را انتخاب ، سپس بر روي آن راست كليك كرده و گزينه ي Copy را از منوي باز شده انتخاب مي نماييم . سپس به محيط مقصد رفته و با راست كليك مجدد گزينه ي Paste را كليك مي كنيم .


2- انتخاب Folder ، سپس از منوي Edit گزينه ي Copy را كليك مي كنيم و بعد از آن به درايو مقصد رفته از منوي Edit گزينه ي Past را كليك مي كنيم .


3- مي توان از كليدهاي ميانبر استفاده كرد . به اين صورت كه ابتدا فولدر مورد نظر را انتخاب كرده سپس براي Copy كردن ، كليدهاي Ctrl + C و براي Past كردن كليدهاي Ctrl +V را همزمان فشار مي دهيم .


4- به وسيله ماوس يعني انتخاب Folder و كشيدن Folder مورد نظر به پنجره ي دلخواه (Drag & Drop)



http://www.ostadonline.com/img/photoshop/rajab1.gif (http://www.ostadonline.com/img/win-xp/8.html)



ايجاد كليد ميانبر براي Folder


روش هاي ايجاد Short cut


1- كليك راست روي فولدر مورد نظر و انتخاب گزينه ي Create shortcut
2- انتخاب كردن فولدر مورد نظر و سپس از منوي File گزينه ي New و در نهايت انتخاب زير منوي Short cut


در فضاي خارج از مكان فولدرهاي يك درايو راست كليك كرده و از منوي باز شده گزينه ي New و سپس زير منوي Shortcut را انتخاب كنيد پنجره اي با عنوان Create shortcut باز مي شود . در قسمت Brows نرم افزار مورد نظر را انتخاب كرده و Ok كنيد ، سپس كليد Next را فشار دهيد و در آخر نام مورد نظر را براي Shortcut وارد كرده و كليد Finish را فشار دهيد . قابل ذكر است كه اين آيكون ها داراي يك فلش كوچك در قسمت پايين و سمت چپ شكل فولدر مي باشد .



http://www.ostadonline.com/img/photoshop/rajab1.gif (http://www.ostadonline.com/img/win-xp/9.html)



نكته : اگر قصد ايجاد Shortcut در محيط Desktop را داريد از فرمان Send to استفاده كنيد و يا Drag & Drop كنيد .


فرمان Send To :


همانطور كه در بالا قيد شد يكي از روشهاي Shortcut فرمان Send to مي باشد . براي اين كار نرم افزار يا فايل مورد نظر را Select كرده بر روي آن راست كليك كنيد سپس گزينه ي Send to و از زير منوي باز شده ، مقصد را انتخاب كنيد .

[Asghar2000]

حذف يك فايل يا فولدر



براي حذف يك فايل چندين روش وجود دارد كه در ذيل به آنها اشاره خواهد شد :


1- انتخاب فايل يا فولدر مورد نظر و فشردن كليد Del از صفحه كليد
2- انتخاب فايل يا فولدر مورد نظر ، فشردن كليك سمت راست ماوس و انتخاب گزينه ي Delete از منوي باز شده
3- انتخاب فايل يا فولدر سپس كشيدن آن توسط ماوس به پنجره ي Recycle Bin ( سطل زباله )
4- انتخاب فايل يا فولدر مورد نظر و سپس انتخاب گزينه ي Delete از منوي File
5- انتخاب فايل يا فولدر مورد نظر و فشردن دكمه ي Delete از نوار ابزار پنجره ي جاري

http://www.ostadonline.com/img/photoshop/rajab1.gif (http://www.ostadonline.com/img/win-xp/10.html)



نكته :همانطور كه در قبل گفته شد حذف يك فايل يا فولدر در ويندوز XP در دو مرحله انجام مي گيرد . در مرحله ي اول فايلها وارد پنجره ي Recycle bin شده و در مرحله ي دوم از آنجا حذف مي گردند . اگر مي خواهيد فايل يا فولدري را به صورت مستقيم حذف نماييد كليدهاي Shift+Del را همزمان بفشاريد .


نكاتي در رابطه با Recycle Bin (سطل زباله):


سطل زباله يا Recycle Bin مكاني است كه فايلها پس از حذف در آن ذخيره مي شوند تا در صورتيكه كاربر نياز مجدد به بازگشت فايل پيدا نمود اين امكان براي او وجود داشته باشد . پس امكان بازيابي فايل ها به مكان اوليه از امكانات اين پنجره مي باشد . در صورتيكه بخواهيد چنين كاري انجام دهيد به روش زير عمل كنيد :


ابتدا بر روي فايل يا فولدر مورد نظر كليك نماييد تا به حالت Select درآيد ، سپس از منوي File بر روي گزينه ي Restore كليك كنيد تا فايل دلخواه شما به مكان اوليه بازگردانده شود .
اما ممكن است بخواهيد كليه ي فايل هاي موجود در Recycle Bin را به مكان اوليه بازگردانيد . پس از منوي File بر روي گزينه ي Restore all كليك كنيد . و روش آخر انتخاب فايل يا فولدر مورد نظر و يا كليه ي آنها توسط ماوس بوده كه پس از آن كليك سمت راست ماوس را فشرده بر روي گزينه ي Restore كليك نماييد .
اگر مايل هستيد پنجره ي Recycle Bin را خالي از هر گونه شي نماييد از منوي File بر روي گزينه ي Empty Recycle Bin كليك كنيد . اين مرحله از حذف ، حذف كامل بوده و ديگر امكان بازيابي فايل مقدور نمي باشد .


Cut و Past:


در صورتيكه مايل هستيد يك فايل يا گروهي از فايلها يا فولدرها را از يك مكان برداشته و به مكان ديگر ببريد ، آن فايل يا فولدر را به حالت Select در آوريد ، سپس با فشردن كليك سمت راست ماوس و انتخاب گزينه ي Cut و يا از منوي Edit و انتخاب گزينه ي Cut آن فايل را بصورت موقت از مكان خود حذف و در حافظه قرار مي دهيد ، حال به مقصد مورد نظر برويد و با فشردن كليك سمت راست ماوس و انتخاب گزينه ي Paste و يا از منوي Edit ، انتخاب گزينه ي Past آن فايل يا فولدر را به مكان دلخواه انتقال دهيد .

http://www.ostadonline.com/img/photoshop/rajab1.gif (http://www.ostadonline.com/img/win-xp/11.html)

[Asghar2000]

آرايش Icon ها در محيط Windows



بر روي فضاي خالي در محيط مربوطه راست كليك كرده ، از منوي باز شده عبارت Arrange Icon را انتخاب نماييد . كشوي باز شوي زير با عمل كردهاي قيد شده مشاهده مي گردد :


- By Name: آيكونها بر اساس نام و به ترتيب صعودي مرتب مي شوند.
- By Type: آيكونها بر اساس پسوند مشخص مي شوند با اين توضيح كه ابتدا فولدرهايي كه پسوند ندارند از روي نام مرتب كرده ، سپس فايل هاي داراي پسوند يكسان را از روي نامشان مرتب مي كند.
- By Size: بر اساس حجم اشغال شده توسط فايل ها آنها را مرتب مي كند.
- By Date: بر اساس تاريخ ايجاد فايل آنها را مرتب مي كند.

http://www.ostadonline.com/img/photoshop/rajab1.gif (http://www.ostadonline.com/img/win-xp/12.html)



نكته :اگر بخواهيم تمام پنجره هاي روي Desktop را بر روي Taskbar نيز داشته باشيم بر روي نوار وظيفه راست كليك كرده و گزينه ي Toolbars را انتخاب كرده و سپس گزينه ي Desktop را فعال كنيد .

[Asghar2000]

آشنايي با برنامه ي Notepad



براي باز كردن برنامهNotepad مي توان در محيط Desktop در يك محيط خالي راست كليك كرده و از كشوي باز شوي New گزينه ي Text Document را انتخاب كرد و يا بر روي Start كليك كرده گزينه ي Accessories و سپس انتخاب برنامه ي Notepad .
اين برنامه براي تايپ متنهاي ساده كه بدون قالب خاصي باشد استفاده مي شود ، همچنين يكي از استفاده هاي ديگر اين برنامه براي طراحان Web مي باشد . بدين صورت كه آنها تگ هاي HTML را در Notepad وارد كرده و سپس آن فايل را با پسوند مربوطه Save مي نمايند .

http://www.ostadonline.com/img/photoshop/rajab1.gif (http://www.ostadonline.com/img/win-xp/13.html)



شرحي كوتاه بر منوي هاي برنامه Notepad :


منوي File


- گزينه ي New : ايجاد يك فايل متني جديد
- گزينه ي Open : فراخواني فايل هاي موجود
- گزينه ي Save : ذخيره كردن يك متن با نام پيش فرض برنامه
- گزينه ي Save as : ذخيره كردن يك متن با نام دلخواه
- گزينه ي Page setup : تنظيمات مربوط به صفحه ، اندازه كاغذ ، حاشيه و ...
- گزينه ي Print : براي چاپ متن
- گزينه ي Exit : خروج از Notepad


منوي Edit


- گزينه ي Undo : بازگرداني آخرين عمل انجام شده
- گزينه ي Cut : جدا كردن يك قسمت متن و انتقال آن در حافظه ي موقت.
- گزينه ي Copy : نسخه برداري از يك قسمت يا متن .
- گزينه ي Past : مكمل گزينه ي Cut مي باشد . در واقع متن جدا شده از متن كه در حافظه ي موقت ذخيره
شده بود بوسيله ي فرمان Cut در محل دلخواه فراخواني مي شود .
- گزينه ي Delete : معادل فشردن كليد Del مي باشد براي پاك كردن يك قسمت .
- گزينه ي Find : در صورتي كه بخواهيم يك حرف ، كلمه و يا عبارت خاص را در متن تايپ شده جستجو كنيم از اين عبارت استفاده مي كنيم . كلمه ي مورد جستجو را در جعبه ي مربوط به Find What وارد مي كنيم .


با اين توضيح كه :


-اگر گزينه ي Mach case را فعال كنيم دقيقا مانند عبارت تايپ شده عمل جستجو را انجام مي دهد يعني بين حروف كوچك و بزرگ حساسيت نشان مي دهد .
- اگر بخواهيم عمل جستجو از بالا به پايين انجام شود در قسمت Direction گزينه ي Up را فعال كرده و اگر بخواهيم از پايين به بالا انجام شود گزينه ي Down را فعال مي كنيم .
- گزينه ي Find next : در صورت اجراي فرمان Find براي ادامه ي جستجو از اين فرمان استفاده مي شود .
- گزينه ي Replace : براي جستجوي يك حرف يا كلمه و جايگزين كردن آن با حرف يا كلمه اي ديگر .
- گزينه ي go To : براي رفتن به سطري خاص در متن وارد شده از اين گزينه استفاده مي شود .
- گزينه ي Select All : براي انتخاب تمامي متن يكجا استفاده مي شود .
- گزينه ي Time/Date : براي درج تاريخ و ساعت سيستم در مكان دلخواه استفاده مي شود .


منوي Format :


- Word Warp : از شكسته شدن متن تا زمانيكه از Enter استفاده مي شود جلوگيري مي كند .
- Font : در صورتيكه بخواهيد Font نوشته شده بر روي صفحه ي Notepad را تغيير دهيد از اين گزينه استفاده مي شود .


منوي View :


- Status bar : گزارش وضعيت

[Asghar2000]

منوي Start



با كليك بر روي دكمه ي Start و يا فشردن كليدهاي Ctrl + Esc اين منو ظاهر مي شود :

در قسمت بالاي منوي Start نام كاربر (user) را مشاهده مي كنيد ، در قسمت چپ برنامه هاي جانبي ويندوز نظير IE و E-mail و يك ليست از آخرين برنامه هايي كه مورد استفاده قرار داده ايد را مي بينيد ، و در نهايت عبارت All Programs كه در نگارش هاي قبلي ويندوز Programs ناميده مي شد و متشكل از اكثر نرم افزارهاي موجود در كامپيوتر شما است .
در قسمت راست منوي Start گزينه هايي قابل دسترسي اند كه عموما عنوان دكمه هاي وظيفه به آنها اطلاق مي شود كه به طور مفصل به تفسير آنها خواهيم پرداخت . منوي Start نسبت به نگارشهاي قبلي ويندوز داراي دستورات كمتري بوده كه از آن جمله مي توان به Setting and favorites كه در ويندوز 98 و ME وجود داشتند اشاره كرد .

نكته :با كليك راست بر روي منوي Start و انتخاب گزينه ي Properties مي توانيد به منوي Start كلاسيك كه مربوط به نگارشهاي قديمي ويندوز است دست يابيد .

عنوان ديگر اين قسمت استفاده از منوي Start پيش فرض ويندوز XP است كه در حال حاضر در محيط ويندوز شما فعال مي باشد .

Control panel:

شامل عناويني است كه تقريبا اجازه هدايت تمام تنظيمات ويندوز را به كاربر مي دهد كه آنرا به تفصيل مورد بررسي قرار خواهيم داد .

Printer and faxes:

به كمك اين گزينه كاربر قادر خواهد بود دستگاههاي پرينتر و فاكس را به محيط ويندوز شناسانده و از آنها استفاده كند .

[Asghar2000]

Help and support



ممكن است در هنگام كار در محيط ويندوز با مشكلي روبرو شويد ، با استفاده از اين گزينه مي توانيد به اطلاعات كاملي پيرامون مسئله ي پيش آمده دست يابيد .
براي دست يابي به گزينه ي Help در محيط ويندوز 2 راه پيش روي شماست :


1- با كليك بر روي منوي Start و انتخاب گزينه ي Help and support ، پنجره ي اصلي اين گزينه گشوده شده كه نماي كلي از محتويات دستوري شما را به معرض نمايش مي گذاردو قادر خواهيد بود كه گزينه ي مورد نظر خود را از ميان آن بيابيد .



http://www.ostadonline.com/img/photoshop/rajab1.gif (http://www.ostadonline.com/img/win-xp/14.html)



• Pick a help topic :


اين قسمت شامل عنوانهاي كلي ويندوز در مجموعه ي Help and support مي باشد كه با انتخاب هر كدام از موارد ذكر شده مي توان اطلاعات مورد نظر را بدست آورد . به عنوان مثال با كليك بر روي گزينه ي Hardware اطلاعاتي راجع به سخت افزارهاي نصب شده در سيستم خود خواهيد ديد .


• Ask for assistance


كه خود شامل دو زير عنوان به نامهاي Remote Assistance و Support in windows xp newsgroups مي باشد كه در عبارت اول قادر خواهيد بود از طريق اتصال به اينترنت ميز كار (Desktop )خود را در اختيار يك كاربر ماهر قرار داده تا مشكلات نرم افزاري سيستم شما را برطرف كند . و عبارت دوم امكان عضو شدن در سايت خبري مايكروسافت را مهيا ساخته كه در آن مي توان از اطلاعات و راهنمايي هاي سودمندي در رابطه با ويندوز xp بهره جست .
عموما براي دستيابي به توضيحات دلخواه از اين روش استفاده نمي شود چرا كه پس از گشودن آن احتياج است كه وارد مجموعه ها و زير مجموعه هاي مربوط به مطلب مورد نظر شويد كه در نهايت وقت زيادي را صرف خواهيد كرد .


2- راه دوم براي رسيدن به اين گزينه فشردن كليد F1 است . با انجام اين عمل ، پنجره اصلي Help گشوده نشده بلكه اطلاعاتي كه در معرض شما قرار مي گيرد به محتواي كاري كه در حال انجام آن هستيد مربوط مي شود .
در نتيجه دسترسي سريع به عناوين مورد نظر ، اين شيوه را در نزد كاربران نسبت به راه حل اول مرسوم تر مي نمايد .


اين تصوير پنجره ي Help را پس از فشردن كليد F1 نشان مي دهد. لازم به توضيح است فشردن كليد F1 ، هنگام كار با نرم افزارهاي كاربردي پنجره ي Help مربوط به همان برنامه را نمايان خواهد كرد .
نكته ي قابل توجه ديگر در اين عكس اين است كه پنجره ي Help حالت خود توضيحي دارد و در عين حال مي توان از منابع درج شده در سمت چپ اين صفحه براي دريافت اطلاعات بيشتر بهره جست و مضاف بر آن مي توان از شاخص هاي Search و Index به عنوان راه حل هاي ديگري براي يافتن اطلاعات نام برد .
بدين ترتيب كه براي استفاده از گزينه ي Search ، عبارت مورد نظر خود را در كادر متني تعريف شده در بالاي پنجره ي Help تايپ كرده و بر روي پيكان سمت راست اين كادر كليك كنيد و يا كليد Enter را بفشاريد . با انجام اين عمل فهرستي از مولفه هاي Help در قالب 3 تيتر ( عنوان ) به نمايش در خواهد آمد .


1- suggested topics
2- Full-text search matches
3- Microsoft knowledge base


گزينه ي 1 ، ويندوز در قالب راهنمايي مواردي را در راستاي عبارت مورد جستجوي شما يافته و با طبقه بندي مناسب به نمايش مي گذارد .


گزينه ي 2 ، ويندوز در متن كليه ي صفحات Help and support ( صفحات راهنمايي ) به جستجوي عبارت مورد نظر پرداخته و نتايج خود را تحت عناويني كه اين عبارت در آنها يافت نشده نمايان مي سازد .


گزينه ي 3 ، با استفاده از سايت رسمي مايكروسافت و استفاده از مقالات متعدد مي توانيد به اطلاعات مورد نظر خود دست يابيد ( در اين حالت بايد به اينترنت متصل باشيد )


Index ( فهرست كردن )


همانطور كه از نام آن پيداست با انتخاب اين گزينه از صفحه ي Help and support تمامي عناويني كه قابليت جستجو دارند به ترتيب حروف الفبا فهرست و دسته بندي شده و به كمك Scrollbar (پيمايش صفحه ) مي توانيد به موضوعات مورد نظر خود دست يابيد يا عبارت مورد نظر را در كادر بالاي همين ناحيه تايپ كرده و بر روي گزينه ي Display كليك كنيد تا توضيحات مربوطه به نمايش در آيد .


گزينه ي What is This


عموما هنگام كار با پنجره هاي دستوري قسمت بالاي پنجره (دركنار گزينه ي Close ) با علامت سوال برخورد كرده ايد . اگر بر روي آن كليك كنيد ، در كنار نشانگر ماوس علامت سوالي ؟ ايجاد خواهد شد و در صورت كليك كردن نشانگر بر روي هر Object ( عنصر ) داخل كادر ، پنجره ي شناوري كه حاوي توضيحاتي پيرامون عنصر مورد نظر است ، ظاهر مي شود و با كليك مجدد بر روي كادر دستوري بسته خواهد شد .
راه ديگر براي دستيابي به اين اطلاعات كليك راست بر روي Object مورد نظر و انتخاب گزينه ي What is this از منوي ظاهر شده مي باشد .


Pick a task


مرسوم ترين اطلاعات درخواستي و كاربردهاي روزمره ويندوز را مي توان در اين ناحيه مشاهده كرد .


Did you know?


در اين ناحيه مواردي ، تحت عنوان تذكر يا نكته در اختيار كاربر قرار مي گيرد و روند كاركرد او را در محيط ويندوز بهبود مي بخشد .

[Asghar2000]

Search



ممكن است به سبب گستردگي سيستم عامل ، نرم افزار هاي نصب شده . مواردي از اين دست كه حاكي از پيچيده بودن مولفه هاي كاربردي كامپيوتر شماست ، محل و مشخصات فايلهاي ذخيره شده خود را فراموش كنيد . در اين مواقع مي توانيد با ابزار كارآمدي به نام Search فايلهاي مورد نظر خود را جستجو كنيد .جهت باز كردن كادر محاوره اي Search از طريق منوي Start و انتخاب گزينه ي Search اقدام كنيد .



http://www.ostadonline.com/img/photoshop/rajab1.gif (http://www.ostadonline.com/img/win-xp/15.html)



همانطور كه در تصوير مي بينيد در قسمت چپ صفحه ، راهنمايي هايي در راستاي تسريع جستجو قيد شده است كه بنا بر فرمت فايل مورد نظر طبقه بندي شده اند .


- or video ، music ، Pictures


در رابطه با يافتن فايلهاي تصويري ، صوتي و ويدئويي مي باشد و با كليك بر روي آن پنجره ي سمت چپ كادر محاوره اي Search بصورت زير در خواهد آمد .


ابتدا نوع فايل مورد جستجو را انتخاب كرده و در نوار سفيد رنگ درج شده نام كامل يا بخشي از نام فايل مورد نظر را تايپ كنيد . سپس با فشردن دكمه ي Search جستجو آغاز خواهد شد .


- (Document(word


processing ,spreadsheet ,etc


جهت جستجوي فايهاي اسنادي نظير Word و Excel و ... از اين گزينه استفاده مي شود .


در كادر ظاهر شده پس از وارد كردن نام فايل و با انتخاب يكي از زير عنوانهاي Don’t remember ( نامعلوم ) ، Within the last week ( هفته ي گذشته ) ، Path month ( ماه قبل ) و Within the past year ( سال گذشته ) زمان آخرين تغييرات اعمال شده بر روي فايل مورد نظر را تعيين كرده و جستجو را با فشردن دكمه ي Search آغاز كنيد .


نكته : شايان ذكر است كه در هر دو مورد ذكر شده ( فايلهاي صوتي و تصويري و فايلهاي مستند ) مي توان از گزينه ديگر ابزار Search به نام Advance search ياجستجوي پيشرفته (قيد شده در زير نوار سفيد رنگ نام فايل ) جهت كامل كردن مشخصات فايل مورد جستجو بهره جست .


- All files and folders


همانطور كه از نام آن پيداست به كمك اين گزينه مي توان هر نوع فايل و يا پوشه اي را جستجو كرد . با انتخاب اين گزينه كادر سمت چپ پنجره Search به صورت تصوير زير در خواهد آمد .


در نوار All or part of the file name نام فايل را قيد كنيد ، در نوار پاييني (A ward or phrase in the file) محتواي فايل در كادر Look in حوزه ي جستجو را تعيين كنيد .
نوار A ward or phrase in the file در مواقعي كاربرد دارد كه فايل مورد نظر متني بوده و يا رشته اي از متن فايل مورد جستجو را داشته و قيد نماييد . در جستجوي فايل هاي اسنادي كه قبلا توضيح داده شد با انتخاب گزينه ي Advance option مي توانيد به نوار A ward or phrase in the file دست يابيد . ابزار جستجو را تا حد امكان گسترش دهيد تا هر چه سريعتر به فايلهاي مورد نظر خود دست يابيد .


- Computer or people


جستجوي كامپيوترها و اشخاص مورد نظر در شبكه داخلي يا اينترنت را مهيا مي سازد . با انتخاب آن و به كمك دو گزينه ظاهر شده مي توان كامپيوتر مورد نظر را در شبكه داخلي (a computer on the network) و شخص مورد نظر را در كتاب آدرس ويندوز (People in the address book) كه قبلا توسط خود شما پيكربندي شده جستجو كرد و يا در صورت اتصال به اينترنت از قابليت هاي جستجو در شبكه جهاني بهره جست .


- Change performances


اين گزينه قابليت تغيير دادن برخي تنظيمات را به صورت دلخواه فراهم مي آورد .


o Without an animated screen character
بدون همراهي كاراكتر انيميشن


o With a different character
همراه با كاراكتر متفاوت


o With indexing service -for
همراه با سرويس فهرست بندي جهت سريعتر شدن جستجوي موضعي


o Change file and folders search behavior
تغيير وضعيت جستجوي فايل ها و پوشه هاي استاندارد و پيشرفته


o Change internet search behavior
تغيير وضعيت جستجوي اينترنتي


o Show balloon tips
برگشت به صفحه ي اصلي Search


o Turn auto complete off
فعال سازي كامل كردن اتوماتيك ( با درج يك حرف ، كلمات مورد جستجوي اخير كه با اين حرف آغاز مي شوند به نمايش در مي آيند )


علائم جانشين در Search :


منظور از علائم جانشين در كادر محاوره اي Search ، ؟ و * مي باشند كه در نامگذاري فايلها قابل استفاده نيستند ولي در جستجوي فايلهاي مورد نظر كاربرد ويژه اي دارند . كاراكتر ؟ مي تواند تنها به جاي يك حرف مورد استفاده قرار گيرد و زماني مي توان آن را به كاربرد كه حرفي از كلمه اي را فراموش كرده و يا حتي نمي خواهيد آن را مشخص كنيد . به عنوان مثال با درج عبارت F?P.doc كليه فايلهاي اسنادي سه حرفي كه با حرف F آغاز و با حرف P خاتمه مي يابند جستجو مي شوند و علامت سئوال مي تواند هر حرفي كه در عنوان اين فايل باشد جستجو نمايد . كاراكتر * به جاي هر تعداد حرف به كار مي رود ( بدون محدوديت حروف ) و به عنوان مثال اگر عبارت *.doc را در كادر جستجو تايپ كنيد تمامي فايلهاي اسنادي در حوزه جستجو صرف نظر از نام آنها به نمايش در مي آيند .

[Asghar2000]

Run



كادر مكالمه Run از طريق منوي Start قابل دسترسي است .
براي اجراي برنامه ي مورد نظر از طريق كادر محاوره اي Run مي بايست در نوار Open اين برنامه نام دقيق درايو ، پوشه و فايل مورد نظر را تايپ كنيد و يا از گزينه ي Brows استفاده كرده و فايل مورد نظر را به برنامه ي Run شناسانده سپس بر روي دكمه ي Ok كليك كنيد .
اگر فايل مورد نظر را قبلا توسط برنامه Run اجرا كرده باشيد مي توانيد براي اجراي مجدد بر روي فلش سمت راست كادر Open كليك كرده و نام فايل را انتخاب كنيد .


Start up :


بر روي منوي Start كليك كرده ، گزينه ي All programs را فعال كنيد ، گزينه ي Start Up مشاهده مي گردد .
در محيط Windows مي توانيد تعيين كنيد كه هنگام راه اندازي سيستم نرم افزار يا فايل مورد دلخواهتان به اجرا در آيد . براي انجام اين كار لازم است از فايل دلخواه يك Short cut تهيه كنيد . يعني يك كپي از فايل مورد نظر بگيريد سپس بر روي منوي Start كليك كرده بر روي گزينه ي All Program رفته از منوي باز شده گزينه ي Start up را انتخاب كنيد . ماوس را بر روي اين گزينه نگاه داشته ، كليك سمت راست ماوس را فشار دهيد و گزينه ي Open را انتخاب كنيد . پنجره اي باز مي شود كه در آن مي توانيد فايلي كه قبلا Copy كرده ايد را Past كنيد . حال اگر سيستم تان را Restart كنيد برنامه مورد نظرتان بصورت اتوماتيك به اجرا در مي آيد .


نكته اي راجع به منوي Start :


در صورتيكه بخواهيد پنجره اي مانند My document ، Control Panel و ... را بطور مستقيم باز نماييد كافي است بر روي منوي Start كليك كرده و پنجره دلخواه را انتخاب كنيد . لازم به ذكر است اين پنجره مي تواند تعدادي از آخرين نرم افزارهاي استفاده شده توسط شما در محيط ويندوز را به نمايش در آورد . اين تعداد قابل تنظيم توسط خود شما مي باشد به اين صورت كه بر روي Task Bar كليك سمت راست كرده گزينه ي Properties انتخاب كنيد سپس بر روي سر برگ Start menu رفته گزينه ي Start menu رافعال و سپس بر روي قسمت Customize كليك كنيد . در Box مربوط به Programs تعداد نرم افزارهاي اجرايي در منوي Star را انتخاب نماييد و اگر بخواهيد ليست نرم افزارهاي اجرايي را پاك كنيد گزينه ي Clear List را انتخاب كرده بر روي كليد OK كليك كنيد .



http://www.ostadonline.com/img/photoshop/rajab1.gif (http://www.ostadonline.com/img/win-xp/16.html)

[Asghar2000]

Control Panel



پانل كنترل از طريق منوي Start و كليك بر روي عنوان Control panel قابل دسترسي است و آيكونهايي را به نمايش در مي آورد كه به كمك آنها قادر خواهيد بود بسياري از تنظيمات ويندوز و سخت افزارهاي نصب شده در كامپيوترتان را مديريت كنيد و در صورت نصب كردن نرم افزار آنها را كنترل نماييد .
در سمت چپ پانل كنترل دو زير عنوان وجود دارد كه به كمك اولين زير عنوان خواهيد توانست به نمايش كلاسيك ( ويندوز 98 ، me و 95 ) برويد و براي بازگشت به نماي كلي يا Category view كه خاص ويندوز XP مي باشد بار ديگر بر روي آن كليك كنيد . در زير عنوان هم مي توانيد به گزينه هاي به روز كردن ويندوز و استفاده از Help and support در حوزه ي پانل كنترل دست يابيد .
در اين قسمت كليه ي آيكونهاي قيد شده در پانل كنترل را مورد بررسي قرار مي دهيم .

[Asghar2000]

Display



مديريت آنچه در صفحه مانيتور كامپيوتر شما به نمايش در مي آيد از طريق كادر محاوره اي Display Properties امكان پذير است .
دستيابي به اين پنجره از طريق پانل كنترل و انتخاب گزينه ي Display و هم با كليك راست بر روي يك نقطه ي خالي از صفحه ي Desktop و انتخاب گزينه ي properties امكانپذير مي باشد .
كادر محاوره اي Display Properties به صورت پيش فرض شامل پنج تب يا سربرگ مي باشد كه به توضيح يك يك آنها خواهيم پرداخت .



http://www.ostadonline.com/img/photoshop/rajab1.gif (http://www.ostadonline.com/img/win-xp/17.html)



- سربرگ Themes :


اين قسمت مديريت تم هاي صفحه نمايش را به عهده دارد . تم ها در برگيرنده ي فونت ، رنگ ، آيكون ، اشاره گر ماوس ، صفحه Desktop و محافظ صفحه نمايش مي باشند كه با تغيير آنها به طور همزمان تمامي موارد ياد شده را تغيير خواهيد داد .
براي اعمال تغييرات دلخواه ، از كشوي بازشوي مربوط به قسمت Theme ، حالت دلخواه را انتخاب كنيد تا در صفحه ي Sample پيش نمايش آن را مشاهده نماييد . در اين حالت با كليك بر روي دكمه ي Apply و سپس Ok ، Theme جاري اعمال خواهد شد .


تغييرات و ذخيره سازي Theme ها :


ممكن است تم انتخاب شده با مشخصات پيش فرض ، مطلوب شما واقع نشده باشد ، لذا مي توانيد با اعمال تغييراتي بر روي فونت ، اندازه ، رنگ و ... و با كليك بر روي دكمه ي Save as ، تم تغيير يافته را در پوشه ي مورد نظر ذخيره كنيد . تم ذخيره شده به كادر كشويي تم اضافه مي شود . براي حذف آن مي توانيد پس از انتخاب آن از دكمه ي Delete استفاده كنيد .


- سربرگ Desktop :


Desktop يا پس زمينه مي تواند تصوير يا رنگ باشد . پس از باز شدن اين Page ، پيش نمايش صفحه ي Desktop كنوني خود را خواهيد ديد و با انتخاب هر كدام از تصاوير در كادر Background پيش نمايش تغيير خواهد كرد . پس از انتخاب تصوير مورد نظر با كليك بر روي Apply و سپس Ok تصوير پس زمينه كامپيوترتان تغيير خواهد يافت . اگر بخواهيد از رنگ به عنوان پيش نمايش استفاده كنيد بايد از كادر Background گزينه ي None را انتخاب كرده تا ويندوز بفهمد كه از انتخاب تصوير به عنوان پيش نمايش منصرف شده ايد سپس براي انتخاب رنگ بر روي كادر كشويي Color كليك كنيد ، رنگ مورد نظر را انتخاب كرده و سپس Apply و Ok كنيد .
ممكن است در انتخاب تصوير براي پيش نمايش Desktop به مشكل عدم همخواني اندازه ي تصوير با اندازه ي صفحه نمايش برخورد كنيد . در اين هنگام به كمك كادر Position قادر خواهيد بود بهترين انتخاب را براي تصوير مورد نظر رقم بزنيد . كادر كشويي Position شامل سه گزينه بوده كه هر يك را بررسي خواهيم كرد :


• Center: تصوير را در مركز صفحه نمايش قرار داده و اجازه مي دهد تا رنگ صفحه ي Desktop در تصوير مورد نظر به نمايش در آيد . اين عمل در مواقعي اتفاق مي افتد كه سايز تصوير از صفحه ي نمايش كوچكتر باشد .


• Tile : با تكرار تصوير ، كل صفحه نمايش را پر مي كند ، اين انتخاب درپاره اي مواقع تصاوير جذابي را ايجاد مي كند .


• Stretch : با كشيدن تصوير در كل صفحه نمايش آن را اعمال مي كند .


با انتخاب گزينه ي Brows مي توانيد تصاوير دلخواه را از هر كجاي كامپيوترتان به كادر Background كشيده و در پس زمينه استفاده كنيد.


• Customize desktop :


در ادامه ي بررسي تب Desktop به دكمه ي Customize desktop بر مي خوريم كه به آن و جزئياتش اشاره مي كنيم .
با كليك بر روي اين دكمه پنجره اي ديگر به عنوان Desktop Item باز مي شود كه خود شامل دو سربرگ زير مي باشد :


1. General : شامل دو قسمت مي باشد كه اولي Desktop icon نام دارد كه در كادر تعريفي آن به عنوانهاي My computer ، My network places ، My document و Internet explorer بر مي خوريم كه هر كدام از آنها قابليت انتخاب شدن را دارند و اين به معناي نمايش آيكونهاي عناوين ياد شده در صفحه ي Desktop مي باشد . در ادامه ي پاراگراف Desktop icon ، آيكونهاي عناوين كادر تعريفي آن را مشاهده مي كنيد كه به كمك دكمه ي Change icon قادر به تغيير پيش نمايش اين عناوين خواهيد بود و پس از تغيير و در صورت تمايل به بازگشت به تصوير اوليه مي توانيد بر روي دكمه ي Restore Default كليك كنيد .


پارت دوم از صفحه ي general ، Desktop clean up نام دارد و در كادر تعريفي خود عبارت اجرا شدن ويزار Desktop Cleanup در هر 60 روز ، تيك خورده است و اين به معناي پاك كردن آيتم هايي در صفحه ي Desktop مي باشد كه كمتر از سايرين مورد استفاده قرار مي گيرند و با توجه به اينكه هر چه تعداد آيتم ها كمتر باشد سرعت Load شدن ويندوز افزايش مي يابد ، لذا ويندوز برنامه هايي را طي تنظيماتي به كاربر معرفي كرده تا روند كاري ويندوز بهبود يابد . حتي كاربر مي تواند به صورت دستي و با كليك بر روي دكمه ي Desktop Cleanup و در امتداد آن عبور از مراحل ويزارد برنامه نسبت به پاك كردن آيتم هاي Desktop اقدام كند كه پس از انجام اين عمل و انتخاب آيكونهاي مورد نظر توسط كاربر ، يك پوشه در Desktop با عنوان Un used desktop shortcuts ايجاد شده و آيكونهاي انتخاب شده در مرحله ي ويزارد در آن قرار مي گيرد .


2. Web : صفحه ي Desktop علاوه بر تصاوير يا رنگ مي تواند يك صفحه ي Web باشد كه از طريق اينترنت به روز شود . البته اين امر زماني منطقي است كه از خطوط پر سرعت اينترنت بهره مند هستيد ، علاوه بر آن مي توانيد صفحه وبي را كه در هارد ديسك خود ذخيره كرده ايد ، به عنوان پس زمينه استفاده كنيد كه در اين صورت نمايش آن ارتباطي به اتصال كامپيوتر شما با اينترنت ندارد .
حتي كاربر قادر است صفحات وب دلخواه را به كادر Web Page در تب Web اضافه كند . البته به صورت پيش فرض صفحه ي My Current home page در اين كادر به نمايش در مي آيد كه با تيك زدن آن و تاييد تمام مراحل ويزارد ، صفحه ي Home page در Internet Explorer به عنوان پس زمينه ي Desktop انتخاب مي شود .
جهت اضافه كردن صفحه ي وب جديد به اين كادر بر روي دكمه ي New كليك كرده تا پنجره ي New desktop item باز شود سپس در كادر Location ، آدرس سايت مورد نظر خود را تايپ كرده يا به كمك دكمه ي Brows از پوشه ي Favorites خود آدرسي را انتخاب كرده ، سپس تمام پنجره هاي ويزارد را در ادامه ي كار تاييد كنيد تا شاهد نمايش آدرس جديد در كادر Web Page باشيد .
جهت عدم تغييرات در اندازه ي صفحه ي وب انتخابي به عنوان پس زمينه Desktop گزينه ي Lock desktop items را تيك بزنيد . پس از باز شدن صفحه ي وب مورد نظر در پس زمينه ي Desktop ، نوار Tools در لبه ي بالايي صفحه ي وب ايجاد مي شود كه كاربر را جهت جابجايي صفحه ي وب ، تغيير اندازه و ... ياري خواهد رساند ، در ضمن در قسمت چپ اين نوار فلش رو به پاييني وجود دارد كه در صورت كليك كردن بر روي آن كاربر قادر خواهد بود دستوراتي را تنظيم كند تا مثلا صفحه ي وب پس زمينه در مواقع دلخواه به روز شوند يا چه مقدار فضا اشغال كنند و ...
صفحه ي وب پس زمينه ي Desktop به صورت پيش فرض برنامه ريزي نشده كه بطور اتوماتيك به روز شود بلكه كاربر مي بايست با انتخاب گزينه ي Synchronize در منوي Tools يا تعيين برنامه زمان بندي نسبت به ، به روز شدن صفحه ي وب اقدام كند بنابراين با كليك بر روي گزينه ي Properties از فلش رو به پايين سمت چپ نوار Tools پنجره اي به نام My current homepage properties باز مي شود كه شامل سه تب مي باشد .


- Web document : شامل توضيحات عمومي راجع به صفحه ي وب انتخابي مي باشد .


- Schedule : شامل برنامه ي زمان بندي جهت به روز كردن صفحه ي وب مورد نظر است .


به اين ترتيب كه دو عبارت بالاي كادر اين صفحه تعيين كننده ي تنظيمات زمانبندي مي باشد .
عبارت اول صفحه ي وب را زماني به روز مي كند كه گزينه ي Synchronize را از منوي Tools انتخاب كرده باشيد .
عبارت دوم پيروي از عنوان تعيين شده در كادر تنظيمات زمانبندي را پيشنهاد مي كند . بر روي دكمه ي Add كليك كنيد تا پنجره ي New Schedule باز شود .
در اين پنجره تعداد روزهاي متناوب به روز شدن و ساعت مورد نظر را انتخاب كنيد ، همچنين در كادر Name براي برنامه ي زمانبندي خود اسمي انتخاب كنيد . حتي مي توانيد تعيين كنيد كه كامپيوتر شما در زمان تعيين شده به صورت اتوماتيك به اينترنت وصل شود . پنجره را با كليك بر روي دكمه ي Ok ببنديد و تمامي مراحل ويزارد را با كليك بر روي دكمه ي OK تاييد كنيد تا برنامه زمان بندي شده را فعال كرده باشيد .


- Download : در اين تب بارگذاري تعداد لينك هاي موجود در وب مورد نظر را تعيين مي كنيد و يا حجم تخصيص داده شده توسط هارد ديسك خود را به اين صفحه معين مي نماييد . همچنين معين مي كنيد كه اگر اين صفحه تغيير كرد به آدرس مورد نظر كه به صورت پيش فرض غير فعال است ايميل شود .


- سربرگ Screen saver :


اين گزينه مخصوص زماني است كه بخواهيد يك محافظ صفحه نمايش براي سيستم خواد تعريف كنيد . جهت انتخاب و فعال كردن اين گزينه پس از آنكه در فضايي خالي از صفحه نمايش راست كليك نموديد ، گزينه ي Properties و بر روي سربرگ Screen saver كليك كنيد و يا از منوي Start گزينه ي Control panel را انتخاب و بر روي Desktop كليك نماييد سپس به سربرگ Screen saver برويد .


همانطور كه ملاحظه مي كنيد ، يك كادر پيش نمايش كوچك وجود دارد كه نوع محافظ صفحه نمايش شما را نشان مي دهد . شما مي توانيد با استفاده از كشوي باز شوي مربوطه ، يكي از حالتهاي دلخواه را با حركت ماوس بر روي گزينه ها انتخاب و پيش نمايش آنرا بصورت كوچك در كادر نمايش مشاهده نماييد . ممكن است بخواهيد در محافظ صفحه نمايش انتخابي خود تغييراتي اعمال كنيد . براي اينكار پس از انتخاب محافظ صفحه نمايش ، بر روي دكمه ي Setting كليك كنيد .


- هر محافظ صفحه نمايش تنظيماتي خاص دارد كه در اين قسمت قابل اجرا مي باشد ، تنظيماتي مانند رنگهاي مورد استفاده ، سرعت چرخش و نوع بازي كردن تصاوير در صفحه ، اندازه ي تصاوير ، ضخامت خطوط و ... قابل تغيير مي باشند .


- دكمه ي Preview محافظ صفحه نمايش شما را بصورت Full-screen و يا متناسب با اندازه ي مانيتور شما به نمايش در مي آورد . اگر نشانگر ماوس را حركت دهيد از اين حالت خارج مي شويد .


- در كارد محاوره اي تعبيه شده در مقابل گزينه ي Wait مي توانيد مدت زمان انتظار سيستم را بر حسب دقيقه وارد كنيد . يعني سيستم شما پس از چه مدت زماني كه هيچ عملي ( تايپ ، حركت ماوس و يا ... ) از سوي شما انجام نگرفت محافظ صفحه نمايش را فعال كند . بديهي است با يك حركت ماوس و يا فشردن هر يك از كليدهاي صفحه كليد از اين حالت خارج خواهيد شد .


- اگر مي خواهيد امنيت كاربري سيستم خود را افزايش دهيد و اجازه ندهيد هنگاميكه شما در پشت سيستم قرار نداريد ، كاربر ديگري وارد محيط ويندوز شما شود مي توانيد براي محافظ صفحه نمايش خود رمز عبور تعيين كنيد . براي اينكار گزينه ي On resume password protect را فعال نماييد


- سربرگ Appearance :


براي تغيير و يا انتخاب رنگهاي مختلف محيط Desktop از اين قسمت استفاده مي شود ، همانطور كه مشاهده مي كنيد محيط Desktop و كادرهاي محاوره اي مختلف محيط ويندوز داراي مجموعه اي از رنگهاي هماهنگ است . ممكن است شما بخواهيد اين رنگ بندي را به سليقه ي خود تغيير دهيد . اگر مي خواهيد از رنگهاي پيش فرض ويندوز استفاده كنيد از كشوي بازشوي Color scheme رنگ بندي دلخواهتان را با حركت ماوس بر روي گزينه ها انتخاب كنيد و تغييرات اعمال شده را در كادر نمايش مشاهده نماييد . اما ممكن است بخواهيد مجموعه ي رنگ را به دلخواه خودتان تنظيم كنيد . براي اينكار بر روي دكمه ي Advanced كليك كنيد . در اين قسمت با حركت ماوس بر روي گزينه هاي مختلف و مشاهده ي تغييرات ايجاد شده در كادر نمايش ، تنظيمات دلخواهتان را اعمال كنيد .
براي تعيين اندازه ي فونتهاي بكار برده شده در Desktop ويندوز XP ، بر روي كشوي بازشوي Font Size كليك كنيد و در نهايت براي تغيير اندازه ي آيكونها بر روي دكمه ي Effect كليك نماييد ، انتخاب و فعال كردن عبارت Use large icons باعث بزرگ شدن اندازه ي آيكونها در محيط Desktop مي شود .


- سربرگ Setting :


سربرگ Setting جهت تغيير كيفيت وضوح صفحه نمايش مي باشد . همانطور كه مي دانيد ابعاد Desktop تشكيل شده است از نقاط ريزي به نام پيكسل . هر پيكسل نقاط رنگي است كه در نهايت اشكال و ابعاد مختلف را با كنار هم قرار گرفتن براي شما مي سازد . ابعاد مانيتور بر حسب اينچ ثابت است . پس شما بايستي با كم يا زياد كردن تعداد نمايش پيكسل ها در صفحه كيفيت وضوح صفحه نمايش را كم يا زياد كنيد . بديهي است هنگاميكه تعداد پيكسل ها افزايش يابد ، اندازه پيكسل كوچك شده و در قسمت Screen Resolution ، نوار لغزنده را به كمك نشانگر ماوس جابجا كنيد تا حالت دلخواه خود را بيابيد . بهترين وضوح تصور براي مانيتورهاي 14 اينچ ، 480*640 – مانيتورهاي 15 اينچ ، 600*800 – مانيتورهاي 17 اينچ 768*1024 و مانيتورهاي 19 تا 21 اينچ 1200*1600 مي باشد . با اين توضيح كه ويندوز XP كيفيت وضوح تصوير كمتر از 600*800 را پشتيباني نمي نمايد

[Asghar2000]

چگونگي دسترسي به اطلاعات پايه سيستم



يكي ديگر از ابزارهاي موجود در Control panel دسترسي به اطلاعات پايه ي سيستم شما مي باشد . ممكن است بخواهيد اطلاعاتي مانند نوع سيستم عامل ، ورژن سيستم عامل و ... داشته باشيد . براي اينكار از قسمت Control panel بر روي گزينه ي System كليك كنيد . كادر محاوره اي System properties به نمايش در مي آيد كه در ذيل به شرح سربرگهاي مختلف آن مي پردازيم :

http://www.ostadonline.com/img/photoshop/rajab1.gif (http://www.ostadonline.com/img/win-xp/18.html)



- سربرگ General :


اين قسمت براي دسترسي به اطلاعاتي مانند نوع سيستم عامل ، ورژن آن ، شخص نصب كننده ي سيستم عامل ، نوع پردازشگر و مقدار حافظه ي Ram در اختيار شما قرار مي دهد .


- سربرگ Computer name :


در صورتيكه در محلي كار مي كنيد كه سيستم هاي متعدد توسط همكاران شما بكار گرفته شده اند و بنا به نياز كاري ، احتياج بر آن است كه يكسري اطلاعات بين چندين كاربر به اشتراك گذاشته شود ، بايستي كامپيوترها از طريق شبكه به يكديگر متصل شوند و براي شناسايي هر كامپيوتر يك نام در نظر گرفته شود . اين نام يا شناسه در اين قسمت معرفي مي شود .


- سربرگ Hardware :


اين قسمت مربوط به تنظيم و مديريت سخت افزارهاي موجود در سيستم شماست . براي نصب يك سخت افزار در ويندوز XP ، نيازي به اعمال دستوري خاص نمي باشد زيرا ويندوز خود اين سخت افزارها را بصورت Plug and play شناسايي مي كند .


- سربرگ Advanced :


براي تنظيمات مربوط به كارآيي سيستم يعني چگونگي استفاده از پردازشگر و انجام وظايف مخفي آن ، چگونگي ظاهر شدن كادرها و منوها ، چگونگي تخصيص حافظه و چگونگي راه اندازي و بازيابي سيستم ارتباط دارد .


- سربرگ System Restore :


براي رفع اشكالاتي كه ممكن است در روند كار سيستم شما بوجود آمده باشد ، نياز است چگونگي ذخيره شدن اطلاعات در سيستم را رد يابي كنيد . براي اينكار از اين قسمت مي توانيد استفاده كنيد . توصيه مي كنم در صورت نياز ، اينكار را به كارشناس كامپيوتر محول كنيد تا شخص خودتان .


- سربرگ Automatic updates :


براي استفاده از اين قسمت لازم است سيستم شما به اينترنت متصل باشد . در اين حالت و پس از اتصال به اينترنت ، آخرين ويژگيها و تغييرات اعمال شده در ويندوز XP ، به صورت خودكار در سيستم شما بارگذاري مي شود .


- سربرگ Remote :


براي دسترسي سيستم هاي ديگر به سيستم شما اين قسمت كاربرد دارد .

[Asghar2000]

Add hardware



براي نصب سخت افزار جديد بر روي سيستم خود ، لازم است ابتدا آن قطعه را در جاي مخصوص خود تعبيه كنيد ، سپس بايستي آنرا براي سيستم عامل معرفي كنيد تا بتواند از آن استفاده كند . سپس از قسمت Control panel بر روي گزينه ي Add hardware كليك كنيد . كادر محاوره اي باز مي شود كه در مراحل مختلف نوع و مشخصات سخت افزار جديد را از شما سوال مي كند و گاها مواردي را نيز به صورت پيشنهاد ارائه مي دهد . آنها را انتخاب و تاييد كنيد . سخت افزار مربوطه در سيستم شما قابل استفاده مي گردد .



http://www.ostadonline.com/img/photoshop/rajab1.gif (http://www.ostadonline.com/img/win-xp/19.html)



Add or remove programs :


همانطور كه مي دانيد نصب نرم افزارهاي مختلف در ويندوز توسط Setup نرم افزارهاي مربوطه انجام مي گيرد . يكي از راه هاي نصب نرم افزار از طريق CD مي باشد . بدين صورت كه شما CD آن نرم افزار را در CD درايور قرار مي دهيد و پس از دابل كليك برروي گزينه ي Setup ، عمل نصب انجام مي گيرد . حال ممكن است زماني پيش بيايد كه ديگر احتياجي به آن نرم افزار نداشته باشيد و يا عمل نصب با موفقيت انجام نشده باشد و لازم شود كه شما آن نرم افزار خاص را حذف و مجددا نصب كنيد . همانطور كه مي دانيد عمل حذف يك فايل يا دايركتوري در محيط ويندوز توسط فشردن كليد Del و يا انتخاب آن فايل يا فولدر و راست كليك ماوس و سپس انتخاب گزينه ي Delete مي باشد . اما براي حذف نرم افزار هرگز از اين روش استفاده نكنيد . زيرا هنگاميكه يك نرم افزار نصب مي شود تعدادي فايل از آن ، در شاخه ويندوز XP شما قرار مي گيرد . اگر نرم افزار را به روش حذف معمولي پاك كنيد اين فايلها پاك نمي شوند و همچنان در ويندوز شما باقي مي مانند . براي حذف تمام فايلها و زير شاخه هاي نرم افزار از پنجره ي Control panel بر روي گزينه ي Add remove programs كليك كنيد ، سپس نام نرم افزار را از ليست موجود انتخاب و بر روي دكمه ي Change/remove كليك نماييد . بديهي است تمامي فايلها و زير شاخه هاي موجود از ويندوز شما حذف مي گردد .

[Asghar2000]

Date and Time



براي تنظيمات مربوط به زمان و تاريخ سيستم ، از پنجره ي Control panel بر روي گزينه ي Date and time كليك كنيد . پس از آن كادر محاوره اي با عنوان Date and time properties باز مي شود كه امكان تغيير و تنظيم زمان و تاريخ سيستم را در اختيار شما قرار مي دهد . سربرگ Time zoon مربوط به ناحيه ي زماني محل سكونت شماست. اگر گزينه ي Automatically adjust clock for daylight saving changes را فعال كنيد سيستم شما قادر خواهد بود بصورت اتوماتيك ، تغييرات ساعتي را به منظور حداكثر استفاده از روشنايي روز انجام دهد . اگر مي خواهيد به ساعت سيستم نگاه كنيد ، كافي است به گوشه ي سمت راست و پايين صفحه نمايش نگاه كنيد و اگر مي خواهيد تاريخ را نيز مشاهده كنيد ، نشانگر ماوس را روي ساعت سيستم ببريد . در نهايت سربرگ Internet Zone مي باشد كه اين امكان را به سيستم شما مي دهد كه ساعت را با ساعت اينترنت هماهنگ كند . براي تغيير فرمت تاريخ و ساعت ، از پنجره ي Regional and language options در Control panel استفاده كنيد .



http://www.ostadonline.com/img/photoshop/rajab1.gif (http://www.ostadonline.com/img/win-xp/20.html)

[Asghar2000]

Regional and language options



همانطور كه قيد شد ، براي تغيير فرمت تاريخ و ساعت از پنجره ي Control panel گزينه ي Regional and language options را فعال كنيد . پس از فعال كردن اين گزينه كادر محاوره اي با عنوان Regional and language options و سه سربرگ مشاهده مي شود :



http://www.ostadonline.com/img/photoshop/rajab1.gif (http://www.ostadonline.com/img/win-xp/21.html)



- سربرگ Regional Options :


با استفاده از اين قسمت مي توانيد عملكرد و فرمت زباني سيستم خود را سفارشي سازي كنيد . براي اينكار از كشوي باز شوي مربوطه زبان كشور خود را انتخاب كنيد . بديهي است زبان ايرانيان فارسي است . پس گزينه ي Farsi را انتخاب نماييد . در قسمت بعد هم مي توانيد نماد پولي كشور خود را به همراه كاراكتر نشان دهنده ي علامت اعشار و فرمت هاي نمايش ساعت و تاريخ را تنظيم نماييد . براي مشاهده ي گزينه هاي فوق ، روي دكمه ي Customize كليك كنيد و در آخر در قسمت Location ، كشور محل سكونت خود را از كشوي بازشو انتخاب نماييد .


- سربرگ Language :


براي چند زبانه كردن سيستم از اين قسمت استفاده مي شود . اگر بر روي دكمه ي Details كليك نماييد پنجره ي Text services and input language نمايش داده مي شود . لازم به توضيح است كه قبل از آنكه بتوانيد زبان مورد استفاده را تغيير دهيد ، بايستي آنرا به زبان هاي كاربردي در ويندوز XP اضافه كنيد . براي اينكار بر روي دكمه ي Add كليك كرده و زبان دلخواه را انتخاب نماييد .


در قسمت Performances ، اگر بر روي گزينه ي Language bar كليك كنيد مي توانيد روش سريعي براي انتخاب گزينه هاي مختلف زبان در اختيار بگيريد . ( در واقع مي خواهيد امكان سوئيچ بين زبانهاي مختلف در اختيار شما قرار گيرد ) ، دكمه ي Key setting براي تعريف ميانبرهاي صفحه كليدي مستقيم جهت استفاده از زبان مورد نظر مي باشد .

[Asghar2000]

Sound and audio devices



براي كنترل حجم صدا مي توانيد از پنجره ي Control panel گزينه ي Sound and audio devices را انتخاب و يا از نوار وظيفه كنترل مذبور را انتخاب نماييد . كادر محاوره اي با نام Sound and audio devices Properties با چهار سربرگ به نمايش در مي آيد كه براي تنظيمات مربوط به حجم صدا مي باشد . جهت تعيين مقدار بلندي صدا بر روي نوار لغزنده كليك كرده ماوس را به سمت High يا Low حركت دهيد تا صداي مورد نظر شما بدست آيد .
در صورت فعال كردن گزينه ي Mute صداي سيستم شما قطع خواهد شد و نيز اگر گزينه ي Place volume icon in the taskbar را فعال كنيد امكان نمايش كنترل كننده ي صدا در نوار وظيفه را فراهم آورده ايد . براي ايجاد تعادل صدا بين بلندگوهاي سيستم ، بر روي دكمه ي Advanced كليك كنيد . پس از انجام تغييرات دلخواه پنجره ي فوق را با كليك بر روي علامت ضربدر بسته و در نهايت بر روي دكمه ي OK كليك كنيد .

http://www.ostadonline.com/img/photoshop/rajab1.gif (http://www.ostadonline.com/img/win-xp/22.html)



Keyboard:


تنظيمات و پيكربندي مربوط به صفحه كليد از طريق فعال نمودن گزينه ي Keyboard از پنجره ي Control panel مي باشد . پس از انتخاب و اجراي اين گزينه كادر محاوره اي با عنوان Keyboard properties باز مي شود . گزينه ي Repeat delay جهت تاخير بين زماني است كه يكي از كليدهاي صفحه كليد را فشرده و زماني كه كليد شروع به تايپ مكرر يك كاراكتر ، زده شود . گزينه ي Repeat rate تعيين سرعت تايپ مكرر توسط كليدو گزينه ي Cursor blink rate تعيين سرعت چشمك زدن مكان نما مي باشد .

[Asghar2000]

پيكر بندي ماوس



براي تعيين سرعت حركت اشاره گر ماوس ، شكل ظاهري آن و عملكرد كليدهاي آن با استفاده از پنجره ي Control panel و انتخاب گزينه ي Mouse اين كار انجام مي پذيرد . پس از انتخاب و اجراي اين گزينه كادر محاوره اي با عنوان Mouse Properties فعال مي شود كه داراي سربرگهاي زير مي باشد :



http://www.ostadonline.com/img/photoshop/rajab1.gif (http://www.ostadonline.com/img/win-xp/23.html)



- سربرگ Buttons :


جهت تعريف عملكرد كليدهاي ماوس از اين قسمت استفاده مي شود. گزينه ي Switch primary and secondary buttons مربوط به تعيين چپ دست يا راست دست بودن كاربر مي باشد . در صورتيكه چپ دست هستيد اين گزينه را فعال و در غير اينصورت ، غير فعال نگاه داريد .
نوار لغزنده ي مربوط به قسمت Double click speed براي تعيين سرعت دابل كليك جهت باز كردن پنجره و يا اجراي هر دستوري كه نياز به دابل كليك داشته باشد مي باشد .
گزينه ي Click lock كه در حالت عادي غير فعال نيز هست باعث قفل شدن كليدهاي ماوس هنگام فشردن مي شود . بدين صورت كه زمانيكه شما كليد ماوس را براي مدت كوتاهي فشار دهيد ، قفل شده و بدين ترتيب مي توانيد مورد انتخابي را بدون پايين نگه داشتن كليد ماوس بكشيد .


- سربرگ Pointers :


همانطور كه در قبل گفته شد شما مي توانيد در اين قسمت شكل ظاهري نشانگر ماوس را بسته به سليقه ي شخصي خود تغيير دهيد. حالت مورد نظر خود را از كشوي باز شوي مربوطه انتخاب و آنرا در كادر Customize مشاهده كنيد . همچنين مي توانيد تركيبي از اين اشكال را ايجاد كرده و اشاره گر ماوس را به آن شكل تطبيق دهيد . براي اينكار پس از انتخاب يكي از انواع حالتها در پنجره ي Customize بر روي دكمه ي Brows كليك كنيد . براي بازگشت به اشاره گر پيش فرض ، در كشوي بازشوي قسمت Scheme بر روي گزينه ي Windows default كليك نماييد .


- سربرگ Pointer options :


اين قسمت مربوط به زماني است كه شما جهت پيگيري شكل ظاهري ماوس دچار اشكال و ترديد مي گرديد ، مي توانيد با تعيين دنباله اي براي آيكون ماوس ، عمل رد يابي را ساده تر انجام دهيد . همچنين با استفاده از نوار لغزنده ي Select a pointer speed مي توانيد سرعت حركت ماوس را در صفحه كم يا زياد كنيد .


- سربرگ Hardware :


اين قسمت مربوط به ابزارهاي كنترلي ديگر شبيه جوي استيك ها و ... مي باشد كه جهت بازيهاي كامپيوتري كاربرد دارد .

[Asghar2000]

Printers and faxes



براي دادن فرمان چاپ به سيستم ، بايستي پس از آنكه سيستم شما توانايي شناسايي Printer يا Fax را داشت آيكن مربوط به آن در اين پنجره نمايش داده شود . براي فعال كردن اين قسمت از پنجره ي Control panel بر روي گزينه ي Printers and faxes كليك كنيد . براي اضافه كردن Printers and faxes به منوي Start بر روي دكمه ي Start راست كليك نموده از منوي باز شده گزينه ي Properties را انتخاب كنيد . بر روي دكمه ي Customize رفته سپس به سربرگ Advanced برويد . در نهايت گزينه ي Printers and faxes را انتخاب و بر روي دكمه ي Ok كليك كنيد .



http://www.ostadonline.com/img/photoshop/rajab1.gif (http://www.ostadonline.com/img/win-xp/24.html)


Font:


هنگاميكه مايل هستيد متني را به چاپ برسانيد گاهي لازم مي شود از چندين نوع مختلف فونت استفاده كنيد . ويندوز مجموعه ي كوچك اما كاملي از فونتها را در فولدري به نام Fonts در Control panel دارا مي باشد . پس از فعال كردن اين گزينه سه نوع آيكن مشاهده مي كنيد . فونتهاي True type داراي آيكن TT ، فونتهاي Open type داراي آيكن O و فونتهاي قديمي هم داراي آيكون A مي باشند . اگر بر روي هر كدام از اين فونتها دابل كليك كنيد حالتهاي مختلف از ريز تا درشت را از همان فونت به شما نشان مي دهد .


نكته :ويندوز قادر به نمايش 1000 فونت مي باشد اما براي بهبود سرعت سيستم بيش از 200 فونت نصب نكنيد . در صورتيكه نياز به نصب فونت جديدي پيش آمد از سربرگ File در پنجره ي Font ، بر روي گزينه ي Install new font كليك كرده كه كادر محاوره اي Add Fonts به نمايش در مي آيد .


در قسمت هاي Folders و Drivers ، درايو فولدري را كه فايل فونتهاي جديد در آن قرار دارد را انتخاب و اگر از روي شبكه فونت نصب مي كنيد بر روي دكمه ي Network كليك كنيد . سپس از قسمت List of fonts ، فونتهايي كه مي خواهيد نصب كنيد را انتخاب نماييد و سپس بر روي دكمه ي Ok كليك كنيد .

[Asghar2000]

User Accounts



براي تعيين و تعريف حقوق دسترسي به سيستم ، از طريق منوي Start ، گزينه ي Control panel و سپس User Accounts را انتخاب كنيد . ممكن است زماني پيش بيايد كه لازم باشد چندين كاربر از يك كامپيوتر استفاده كنند . شما مي توانيد حقوق دسترسي متفاوتي همراه با رمز عبور براي سيستم تعريف كنيد تا اطلاعات و نرم افزارها در امان بمانند. در حالت پيش فرض ويندوز داراي يك حق دسترسي با نام Administrator مي باشد . پس شما به عنوان سرپرست يا Admin كامپيوتر مي توانيد حق دسترسي افراد به سيستم را تعريف كنيد .


- گزينه ي Change an account جهت تغيير نام كاربرهاي موجود مي باشد پس از كليك بر روي اين گزينه ، نام كاربرها نمايش داده شده و امكان تغيير نيز در اختيار شما قرار داده مي شود .


- گزينه ي Create a new account جهت تعريف امكان دسترسي جديد است . مثلا شما مي خواهيد يك كاربر جديد با نام Ostadonline تعريف كنيد . بر روي اين گزينه كليك كرده نام مربوطه را وارد نماييد . سپس بر روي دكمه ي Next كليك كنيد . از شما سوال مي كند حق دسترسي جديد نقش سرپرست (admin) و يا حالت محدود يا زير گروه را داشته باشد . آنرا انتخاب كنيد و در نهايت بر روي گزينه ي Create Account كليك نماييد . هنگاميكه بر روي نام هر يك از كاربران كليك كنيد كادر محاوره اي باز مي شود كه شامل تنظيمات اصلي كاربران اعم از نام ، رمز عبور ، عكس و ... مي باشد . در ذيل به شرح قسمتهاي مختلف مي پردازيم :


1- Change my name : نام كاربري مورد نظر شما مي تواند هر نامي باشد . در اين قسمت شما مي توانيد اين نام را تغيير و يا اصلاح كنيد .


2- Change my password : اين قسمت مربوط به كلمه ي عبور هنگام وارد شدن به سيستم مي باشد . هر كدام از كاربران مي توانند رمز عبور خاص خود را داشته باشند .


3- Remove my password : جهت حذف رمز عبور اين قسمت استفاده مي شود .


4- Change my picture : تصويري است كه در سمت چپ نام كاربري و همچنين در صفحه ي ورود به سيستم در بالاي منوي Start ظاهر مي شود . ويندوز تصاويري پيش فرض ارائه مي دهد اما شما مي توانيد با استفاده از گزينه ي Brows for more picture تصوير دلخواه خود را درج كنيد .


5- Change my account type : نوع حالت دسترسي Admin ( سرگروه ) يا Limited ( مهمان ) توسط اين قسمت تعيين مي شود .



http://www.ostadonline.com/img/photoshop/rajab1.gif (http://www.ostadonline.com/img/win-xp/25.html)



Internet Option و Network connection:


با استفاده از محيط ويندوز XP مي توانيد به شبكه ي جهاني اينترنت اتصال پيدا كنيد و يا يك Connection براي سيستم خود تعريف نماييد . ( جهت كسب اطلاعات كامل راجع به اين قسمت به دوره ي آموزش اينترنت (http://njavan.com/forum/redirector.php?url=http%3A%2F%2Fwww.ostadonline.ne t%2Fcourses.asp%3Fa%3D1)( مهارت هفتم از ICDL ) در سايت استاد آن لاين مراجعه فرماييد.)

[Asghar2000]

معرفي منبع - تماس با نويسنده



فهرست منابع :

- راهنماي جامع ويندوز xp ، مترجم : امير هوشنگ غيوري
- گواهينامه بين المللي كاربري كامپيوتر ( مهارت دوم ) ، مترجم : مهندس علي اكبر متواضع
- icdl xp سطح يك ، مولفين : مهندس سيد علي موسوي ، مهندس مجيد سبز علي گلي
- گواهينامه بين المللي كاربري كامپيوتر - سطح 1 ، مترجم : مهندس مرتضي متواضع

[5000]

ممنونم خیلی استفاده کردم.....

[mortaza.1994]

سخت افزار


هنگاميكه به قصد خريد يك كامپيوتر وارد بازار مي شويد ، بلافاصله با انتخابهاي بسيار متعددي مواجه مي شويد . اين انتخابها ، حتي افرادي را كه در به كارگيري كامپيوتر داراي تجربه هستند ، دچار سردرگمي مي كنند . در نتيجه ، براي اتخاذ يك تصميم معقول لازم است با عملكرد اجزاي اصلي يك سيستم كامپيوتري و معيارهايي كه بايد بر اساس آنها تصميم بگيريد ، آشنا باشيد وگر نه قطعا در انتخاب يك سيستم كامپيوتري كه نياز شما را پاسخگو باشد دچار مشكل خواهيد شد . همانطور كه مي دانيد كامپيوتر كاربردهاي فراواني دارد و مقدار حافظه ي آن مي بايستي متناسب با نوع كاري كاربر تنظيم گردد تا بتواند از لحاظ سرعت ، امنيت، مقدار ذخيره سازي اطلاعات و ديگر تجهيزات پاسخگو باشد . حال آنكه در خريد يك سيستم كامپيوتري وجود برخي از قطعات لازم و اجباري و برخي ديگر حالت اختياري دارد. به عنوان مثال اگر يك Pc داراي كارت گرافيكي نباشد قطعا استفاده از آن غير ممكن خواهد بود اما اگر همان سيستم قلم نوري نداشته باشد شايد كاربر با مشكل چنداني مواجه نشود . پس مهمترين مساله در انتخاب قطعات سخت افزاري نياز كاري كاربر مي باشد .

سخت افزار عبارتست از تجهيزات فيزيکي که سيستم کامپيوتري را تشکيل ميدهند از جمله نمايشگر ( مونيتور )، چاپگر ، صفحه کليد ، کابلها و غيره . سخت افزار به همراه نرم افزار براي انجام وظايف بر روي کامپيوتر کار ميکند. سخت افزار از تعدادي قطعات تشکيل ميشود که هر کدام کاربرد مشخصي دارند.