كمك هاي اوليه در خفگي

[AvAstiN]

يك‌ شيرخوار ممكن‌ است‌ به‌ سادگي‌ در اثر غذا يا اشياي‌ بسيار كوچكي‌ كه‌ وارد دهان‌ مي‌كند، دچار خفگي‌ شود. شيرخوار به‌ سرعت‌ دچار زجر تنفسي‌ مي‌شود و شما بايد فوراً براي‌ انسداد اقدام‌ كنيد. در صورت‌ بي‌هوش‌ شدن‌ شيرخوار، براي‌ احياي‌ تنفسي‌ و ماساژ قفسه‌ سينه‌ آماده‌ باشيد. در شيرخوار بي‌هوش‌، عضلات‌ حلق‌ مي‌توانند شل‌ شوند و براي‌ انجام‌ احياي‌ تنفسي‌، فضاي‌ كافي‌ در حلق‌ ايجاد كنند. در صورتي‌ كه‌ احياي‌ تنفسي‌ با موفقيت‌ روبرو نشد، ماساژ قفسه‌ سينه‌ ممكن‌ است‌ انسداد را برطرف‌ كند.

تشخيص‌
انسداد ناكامل‌:
سرفه‌ و زجر تنفسي‌
اشكال‌ در گريه‌ كردن‌ يا توليد صدا
انسداد كامل‌:
ناتواني‌ در تنفس‌ يا سرفه‌ و نهايتاً از هوش‌ رفتن‌

هشدار!
اگر شيرخوار در يكي‌ از مراحل‌ بي‌هوش‌ شد، راه‌ تنفسي‌ را باز كنيد، تنفس‌ را كنترل‌ كنيد و احياي‌ تنفس‌ را آغاز كنيد اگر نمي‌توانيد به‌ تنفس‌ اثربخش‌ دست‌ پيدا كنيد، بايد بلافاصله‌ ماساژ قفسه‌ سينه‌ را به‌ منظور برطرف‌ كردن‌ فوري‌ انسداد آغاز كنيد (مبحث‌ « نحوه‌ احياي‌ قلبي‌ ـ ريوي‌ » را ببينيد).

1) اگر شيرخوار دچار زجر تنفسي‌ شده‌، يا نشانه‌هاي‌ ضعف‌ در او آشكار شده‌ و يا تنفس‌ و سرفه‌اش‌ را قطع‌ كرده‌ است‌، او را بر روي‌ ساعد خود طوري‌ قرار دهيد كه‌ رو به‌ پايين‌ و سرش‌ پايين‌تر از تنه‌ باشد؛ سرو پشت‌ شيرخوار را نگه‌ داريد. حداكثر 5 ضربه‌ به‌ پشت‌ بزنيد.


2) دهان‌ شيرخوار را كنترل‌ كنيد؛ هرگونه‌ انسداد آشكار را با نوك‌ انگشتان‌ خود خارج‌ كنيد. داخل‌ دهان‌ را با انگشت‌ جستجو نكنيد.

3) اگر با اقدامات‌ قبلي‌ نتوانستيد انسداد را برطرف‌ كنيد، شيرخوار را به‌ پشت‌ بچرخانيد و حداكثر 5 بار قفسه‌ سينه‌ را فشار دهيد. با استفاده‌ از 2 انگشت‌، قسمتي‌ از استخوان‌ جناغ‌ را كه‌ به‌ اندازه‌ عرض‌ يك‌ انگشت‌ پايين‌تر از خط‌ فرضي‌ بين‌ نوك‌ پستان‌ها است‌، به‌ طرف‌ داخل‌ و بالا فشار دهيد.


4) 5 بار (هر 3 ثانيه‌ 1 بار) قفسه‌ سينه‌ را بفشاريد. هدف‌ آن‌ است‌ كه‌ با هر بار فشردن‌ قفسه‌ سينه‌، انسداد برطرف‌ شود نه‌ آنكه‌ الزاماً قفسه‌ سينه‌ را 5 بار فشار دهيد. دهان‌ شيرخوار را بررسي‌ كنيد.

5) اگر انسداد برطرف‌ نشد، گام‌هاي‌ 4-1 را حداكثر تا 3 بار تكرار كنيد. اگر باز هم‌ انسداد رفع‌ نشد، براي‌ تماس‌ با مركز اورژانس‌ و درخواست‌ آمبولانس‌، همراه‌ با شيرخوار عازم‌ شويد. اقدامات‌ قبلي‌ را تا زمان‌ رسيدن‌ نيروهاي‌ امدادي‌ يا بي‌هوش‌ شدن‌ شيرخوار ادامه‌ دهيد.

[آبجی]

خارج کردن جسم خارجی از مجاری تنفسی نوزادان
در این حالت نوزاد و یا کودکان کوچک جثه را به روی بازو یا ران پای خود (به صورت خوابیده به شکم و با حمایت کردن سر) بخوابانید و به آرامی پنج مرتبه با نرمی کف دست بین دو کتف او بکوبید. بهتر است سریع نوزاد را چرخانیده و عملCPR را آغاز نمایید. توصیه می شود از روش آویزان کردن نوزادان به وسیله گرفتن پای نوزادان بین انگشتان دست و ضربه بین دو کتف استفاده نگردد.
خارج کردن جسم خارجی از مجاری تنفسی در مواردی که ممنوعیت هایملیخ وجود دارد
همانطور که توضیح داده شد از روش هایملیخ برای خروج اجسام از مجاری تنفسی نوزادان و افراد چاق و زنان حامله استفاده نمی شود.
فشار به قفسه سینه به جای هایملیخ
اگر مصدوم هوشیار بود پشت سر او قرار گرفته و مثل روش هایملیخ فاصله کمی با بیمار داشته باشید. سپس بازوهای خود را به دور قفسه سینه محکم حلقه نمایید و یک دست را مشت کرده و در وسط جناغ قرار دهید،سپس با دست دیگر دست مشت شده را حمایت کنید. بخاطر داشته باشید که دست شما نباید روی زائده گزیفوئید باشد.به آرامی و بدون ضربه دستهای خود را به قفسه سینه بیمار بفشارید.

اگر مصدوم بیهوش بود، ابتدا مصدوم را به پشت بخوابانید و در کنار او زانو بزنید دستهای خود را در حالت کشیده در وسط جناغ سینه قرار دهید و به آرامی و به صورت غیر ضربه ای فشار رو به بالا و داخل بدن مصدوم وارد نمائید تا جسم خارجی بیرون آید.

حمایت اولیه زندگی Basic Life Support
به مراقبتهای نجات بخش اولیه و غیر تهاجمی ای گفته می شود که با استفاده از ABC زندگی فرد در حال مرگ را نجات می دهد.
- ایجاد راه هوایی باز Airway
- برقراری تنفس Breathing
- جریان خون مناسب Circulation
در موارد وقفه قلبی و یا وقفه تنفسی مهمترین اقدام برقراری مجدد تنفس و گردش خون، جهت رساندن اکسیژن کافی به مغز و قلب است.

[آبجی]

احیای قلبی و ریوی c.p.r (قسمت 2)

این تنفس ویژه کودکان و نوزادان است . چون دهان و بینی کوچک مصدوم با دهان امدادگر بالغ تناسب ندارد لذا از هر دو راه هوایی استفاده می شود.

3- تنفس دهان به بینی
پس از پاک کردن دهان و گلو از جسم خارجی و وضعیت دادن به سر و گردن مراحل زیر را اجرا نمایید:
الف) با انگشت شست دستی که روی چانه قرار دارد لبهای مصدوم را به هم فشار دهید تا دهانش بسته شود . دست دیگر را روی پیشانی نگه دارید.
ب) نفس عمیق بکشید.
ج) دهانتان را روی بینی او قرار دهید و بدمید تا قفسه سینه او بالا بیاید.
د) سپس دهان را از روی بینی برداشته و دهان مصدوم را نیز باز کنید تا هوا خارج شود.

ایجاد جریان خون یا ماساژ قلبی
• قبل از انجام ماساژ قلبی باید کاملا مطمئن شوید که قلب ضربان ندارد. بدین منظور از نبض سرخرگ گردنی (کاروتید) استفاده کنید . 5 تا 10 ثانیه برای یافتن نبض تلاش کنید اگر احساس نکردید به معنای ایست قلبی است. ( نبض کاروتید در فرورفتگی بین حنجره و عضلات گردن قرار دارد)
• به یاد داشته باشید بهترین نبض برای شیرخواران آگزیلاری که در وسط و داخل بازوست.
• در مصدومی که دچار ایست قلبی است باید ماساژ را آغاز کرد.
• حدود نبض طبیعی در بزرگسالان 60-100 بار در دقیقه است . لذا اگر در هر ثانیه یک ماساژ بدهید در یک دقیقه تنها حداقل نبض را برای مصدوم فراهم کرده اید . ضمنا بهترین ماساژ قلبی تنها 30 درصد کار قلب را انجام می دهد.

نحوه قرار گرفتن مصدوم برای ماساژ
برای انجام یک ماساژ موثر و صحیح باید مصدوم را به پشت (طاق باز) بر روی یک سطح سفت و صاف خوابانیده شود.

محل وارد آوردن فشار برای ماساژ
1- کنار سینه مصدوم زانو بزنید. 2- لباس را از روی قفسه سینه کنار بزنید. 3-در بزرگسالان روی جناغ سینه و دو انگشت بالاتر از لبه تحتانی دنده ها در قفسه سینه و بالای زائده خنجری می باشد. برای یافتن این مکان با انگشتان دستی که به پای مصدوم نزدیکتر است لبه تحتانی دنده آخر را پیدا کنید و انگشتان را در امتداد آن به سمت بالا بلغزانید تا به محل تلاقی دنده ها ی تحتانی برسید . یک انگشت خود رادر ااین نقطه قرار دهید و انگشت دوم را پهلوی آن گذاشته سپس برجستگی کف دست دیگرتان را روی دست اول قرار دهید به طوری که انگشتها در هم قلاب شوند.
• دقت کنید که انگشتانتان با قفسه سینه برخورد نداشته باشد. چون باعث وارد آمدن نیرو به دنده ها و شکستگی یا در رفتگی آنها می شود.

روش وارد کردن فشار در ماساژ قلبی
بازو های خود را کاملا راست نگه دارید (آرنج ها به هیچ وجه خم نشود) وآنها را درست بر بدن مصدوم عمود کنید، به طوری که شانه های شما بالای جناغ سینه مصدوم قرار بگیرد. بدین ترتیب، به دلیل کمک گرفتن از نیروی وزنتان دیرتر خسته خواهید شد. آنقدر فشار وارد کنید تا قفسه سینه حدود 3 تا 5 سانتی متر پایین برود(در مصدوم بزرگسال با جثه متوسط) سپس فشار را رها کنید . ولی دستتان را برندارید و این عمل را تکرار کنید . این حرکات باید نرم و مداوم باشد.

[آبجی]

در علائم خفگیهائی که به علت صعود به قلل مرتفع یا پرواز در ارتفاعات پیدا میشود باید به پائین کوه مراجعت نمود یا آنکه از ماسک اکسیژن استفاده کرد .
در موقعیکه به علت بیماری دیفتری یا علل مرضی دیگر راه گلو و نای بسته می شود باید بیمار را به بیمارستان رسانید تا با عمل تراکئوتومی ( Tracheotomy ) به طور موقت براه تنفسی را از حنجره به خارج باز کنند و بوسیله لوله ای هوا را وارد ریتین نمایند و پس از رفع تورم ناحیه حنجره و نای , لوله را برداشته و محل عمل را می بندند و بیمار مجددا از راه طبیعی تنفس خواهد کرد .

[آبجی]

گازهای سمی , گاز سوخت , دود و آتش بخاری , گاز احتراق موتورها , دود که درنتیجه انفجارات عظیم یا آتش سوزیهای بزرگ ایجاد می شود نیز باعث مسمومیت و خفگی می گردد .
اکسید دو کربن در اثر احتراق ناقص مواد آلی مثل ذغال و چوب بدست می آید . اکسید دو کربن گاز خطرناکی است و موارد مسمومیت با آن در کشور ما بخصوص در فصل زمستان زیاد دیده میشود . آتش منقل , کرسی , اجاق , تنور , بخاری و چراغ نفت سوز در اطاقهای در بسته باعث مسمومیت با اکسید دو کربن می گردد . هنگام جنگ نیز در کمینگاهها که گلوله یا نارنجکی منفجر می شود مقداری Co در فضای اطراف منتشر می شود و ایجاد خفگی می کند. اکسید دو کربن هر چقدر هم مقدارش کم باشد بعلت خاصیت ترکیب ثابتی که با هموگلوبین می دهد خطرناک می باشد . Co نه تنها در گلبول قرمز اثر می کند بلکه در پلاسمای خون هم حل می شود , در مورد زنهای باردار , از جفت نیز عبور می کرده و وارد جریان خون جنین می شود.
علائم خفگی
اولین علامت خفگی حاد عبارتست از سردرد و سرگیجه و احساس صدا در گوش , سستی, استفراغ ,حالت خفقان و همچنین کبودی در نوک انگشتان دست و پا و لبها ظاهر می شود , که بالاخره به اغما ومرگ می انجامد.
کمکهای اولیه
در هنگام بروز علائم ابتدا باید بیمار را به هوای آزاد منتقل کرده , و کروات , یقه , کمر بند و سینه بند را باز نمود تا بیمار به آسانی بتواند تنفس کند . بیمار را گرم نگهداشته و در صورت شدت خفگی لازم است تنفس مصنوعی را شروع نموده و این کار را تا مدتی طولانی ادامه داد . و چنانچه بیمار دچار ایست قلبی است ماساژ قلبی ضروری است سرعت انتقال بیمار از محوطه سموم چه از نظر حفاظت بیمار و چه از نظر حفاظت نجات دهنده دارای اهمیت است زیرا ممکنست هنوز اثر گاز در محل از بین نرفته و باعث مسمومیت بیشتر بیمار و یا نجات دهنده گردد . بیمار را فورا باید به بیمارستان انتقال داد و در طول راه , در صورت لزوم تنفس مصنوعی را ادامه داد

[آبجی]

خفگی با گاز کربنیک گاز کربنیک از سوختن مواد آلی و تجزیه آنها ایجاد میگردد . انسان و حیوانات در اثر تنفس از طریق ریه گاز کربنیک خارج می نمایند . مقدار گاز کربنیک در هوا خیلی کم است و اگر مقدار آن در هوای تنفسی به ده درصد برسد ایجاد علائم شدید و قطعی خفگی مینماید . ازدحام در اطاقهای در بسته و پر دود , محلهای شلوغ با پنجره های بسته ایجاد این نوع مسمومیت می نماید علائم مسمومیت عبارتند از سردرد شدید , ریزش عرق , تار شدن چشمها , سرگیجه , لرزو بالاخره اغما و مرگ .

کمک های اولیه همانست که در خفگی با اکسید دو کربن گفته شد. (بخش مسمومیت استنشاقی )

[آبجی]

خفگی از گازهای چاه این گازها در اثر تجزیه مواد آلی , بخصوص در چاههای توالتها , فاضلابها یافت می شود و مقنی ها که برای پاک کردن اینگونه چاهها وارد آنها می شوند , دچار مسمومیت با ئیدروژن سولفوره می شوند که سبب خفگی سریع می شود . گازهای چاه مخلوطی است از ئیدروژن سولفوره , ازت , انیدرید کربنیک , متان , ئیدروژن و غیره .

علائم خفگی

سردرد , خواب آلودگی , سرگیجه و بیحالی که منجر به اغما و مرگ می گردد به این علائم باید سرفه , ریزش اشک و ورم ملتحمه چشم را نیز افزود.

کمک های اولیه شبیه به خفگی در اثر اکسید دو کربن است(بخش مسمومیت استنشاقی ) وبه هر وسیله ممکن باید به بیمار اکسیژن رساند . صورت و چشمها اگر احتیاج به شستشو داشت باید با محلول جوش شیرین شستشو داده شوند یعنی 2 – 3 قاشق سوپخوری جوش شیرین را در یک کاسه آب ریخته و سپس سرو صورت را با آن شستشو می دهیم .

[آبجی]

علائم خفگی عبارتند از کبود شدن زیر ناخن ها و لبها , گشادی مردمک چشم اختلالات نبض , تشنج , لرزش , احساس خفقان , در خفگیهای پیش رفته سطح بدن کبود می شود .
اگر خفگی کامل نباشد علائم اصلی عبارت خواهند بود از : سرفه , آمدن کف از دهان , خرخر کردن , پر شدن دهان و بینی از کف سفید رنگ ( در صورتی که خفگی از آب باشد ) و اگر مسمومیت از گاز سمی باشد کف صورتی است , بیهوشی , تهوع , استفراغ نیز از علائم خفگی است .
در هر نوع خفگی باید اعمال زیر را انجام داد :
1-سرعت عمل داشته باشید و ابتدا چند بار بدون وقفه در ریه مصدوم بدمید ( اگر بیش از 4 الی 6 دقیقه اکسیژن به سلولهای مغز نرسد , آنها آسیب می بیبینند) .
2- اگر طناب یا دستمال , کیسه نایلون و امثال آن باعث خفگی شده فورا آنرا قطع کنید و مجاری تنفسی را از ترشحات و مواد استفراغی پاک نموده , راههای عبور هوا را باز کنید .
3- اگر خفگی بعلت انسداد و یا وجود شیئی در مجرای تنفسی باشد , باید سرو سینه بیمار را بجلو خم کرده و یا مریض را بروی شکم بخوابانید که سر و گردن او پایین تر از بدنش باشد ( ازتخت یا نیمکت یا چند صندلی می توانید استفاده نمود ) سپس چند بار به پشت او , بین دو استخوان شانه با دست ضربه بزنید تا شی خارجی به بیرون بپرد .
4- اگر کودک به علت وجود شی خارجی در مجاری تنفسی دچار حالت خفگی شده باشد , مچ پا های او را گرفته چند لحظه معلق نگاهدارید و در همین حال به پشت او بزنید تا شی خارجی بیرون بیاید اگر بدین وسیله شی خارج نشد فورا کودک را به پزشک برسانید . اگرپس از خروج شی تنفس بیمار منظم نشد اقدام به تنفس مصنوعی نمائید .
5- اگر خفگی بعلت غرق شدن باشد , چون در دهان و حلق اشخاص غریق ممکن است مقداری گل و لای رفته باشد , با یک قطعه پارچه نازک که بدور انگشت دست پیچیده اید , دهان و حلق او را خوب پاک کنید پس از آن بلافاصله اقدام به تنفس مصنوعی نموده و در عین حال غریق را گرم نگاهدارید و فورا پزشک را خبر کنید .
6- اگر خفگی دراثر گازهای سمی باشد اقدام به تنفس مصنوعی نموده و مریض را فورا در معرض هوای آزاد قرار دهید .
7- در خفگی با گاز ذغال از دادن اکسیژن باید خودداری کرد

عواملی که باعث خفگی می شوند عبارتند از :

1- نرسیدن هوا بدستگاه تنفسی
الف- بعلت بسته شدن مجاری تنفسی در اثر دیفتری , گیر کردن لقمه , تکمه , آب نبات , پول و مواد استفراغی و غیره در گلو
ب- بعلت غرق شدن در آب یا مایع دیگر
ج – بدار آویخته شدن یا فشار دادن به گردن و گلو
د – بعقب افتادن زبان در بیهوشی
2- از کار افتادن مراکز تنفسی
الف- بعلت بیهوشی
ب- برق زدگی
ج – مسمومیت های مختلف و غیره
3- عللی که مانع جذب اکسیژن توسط هموگلبین خون می شوند مانند مسمومیت از گاز کربنیک , اکسید دو کربن
4- عللی که باعث از کار افتادن عضلات تنفسی می شوند مانند بوتولیسم و یا باعث می شوند که عضلات تنفسی شدیدا منقبض شوند مثل کزاز , ویا برخی از مسمومیت ها , مثل مسمومیت از استرکنین .
5-عواملی که مانع استفاده بدن از اکسیژن هوا می شوند مانند تغییرات فشار هوا ( صعود به قله کوه ویا رفتن به عمق دریا)