matrix
7th December 2009, 09:14 PM
به فارسي «كُندُر» و در كتب طب سنتي با نامهاي «كندر» و «لبان» ،«ليبان» و «ليبان ذَكَرْ» آورده شده است به هندي لوبان و به فرانسوي انواع ان را Oliban، Encens male و Encens indien و به انگليسي Olibanum و Frankincense گفته مي شود صمغ رزيني است كه ازگياهي گرفته مي شود گياه درختچه اي است از خانوادة Burseraceae نام علمي آن Boswellia carterii Birdw. مي باشد اين گونه در عربسان و حبشه مي رويد .
از گونه ديگري به نام . Boswellia serrata Roxb از همين خانواده نيز كندر گرفته مي شود ا ين گونه در مناطق مختلف هندوستان مي رويد از اين گونه دو واريته درهند ديده مي شود يكي Var serrata كه برگهاي آن پوشيده از كرك است و ديگري Var glabra كه برگهاي آن صاف و بي كرك مي باشد .
مشخصات گياه مولد كندر – گونه B.caterii
درختچه اي است كوچك پرشاخه ، برگهاي آن مركب و متشكل از 15-7 برگچه. برگچه ها دندانه دار شبيه برگ بلوط و تمام گياه پوشيده از كرك پنبه اي است اين درختچه درعربستان و حبشه انتشار دارد.
مشخصات كندر
با شكافي كه در تنة درختچة مولد كندر ايجاد مي كنند شيرابه سفيد رنگي كه همان صمغ رزيني كندر است از آن خارج مي شود اين شيرابه در مجاورت هوا به تدريج سفت شده وبه صورت كندر كه در بازار عرضه مي شود در مي آيد. كندر صمغ رزيني است كه در بازار به صورت قطعات كوچك و يا در ابعاد شاه بلوط فروخته مي شود صمغي است خشك با طعم تلخ و معطّر و كمي گس. معمولاً در تجارت دونوع كندر عرضه مي شود يكي را از افريقا و ديگري را از هندوستان مي آورند كندر افريقا يا به شكل قطعات كوچك گرد اشكي و يا بزرگتر به قدر شاه بلوط.كندر اشكي به رنگ كاه است زير دندان نرم مي شود و اگر شكسته شود مقطع آن كِدِر و مانند موم مي باشد و كندر شاه بلوطي قرمز رنگ و غيرخالص است.
و امّا كندر هندوستان به صورت پارچه است بزرگتر از قطعات كندر افريقا، رنگ آن زرد كمي تيره و گِرد و معمولاً داراي بو و طعم معطَري مي باشد ، شبيه بو و طعم صمغ رزيني كاج.
در بازار غالباً كندر را با سانداراك و مصطكي مغشوش مي نمايند كه البته از كندر خالص نامرغوبتر است .
توضيح : سانداراك را كه به فارسي سندروس مي گويند صمغ رزيني است كه در اثر شكاف در تنة بعضي از درختان تيرة كاج به دست مي آيد از جمله درخت Callitris quadrivalvis Vent. كه مترادف آن Thuya articulata Vahi. مي باشد. درختي است به بلندي 6-5 متر كه در شمال افريقا مي رويد رزين سندروس در حدود 1 درصد اسانس مركب از پينن و ديپانتن دارد و بعلاوه داراي مادة تلخ نيز مي باشد.از گونه هاي ديگري ازهمين خانواده به نام C.robusta R.Br. و چند درخت ديگر نيز سانداراك گرفته مي شود سانداراك تقريباً مصرف درماني ندارد و در ورني سازي مصارف صنعتي دارد و چون ارزان است گاهي با كندر مخلوط مي شود از ساير Thuya ها نيز صمغ سانداراك گرفته مي شود .
در مورد انواع كندر در كتب طب سنتي شرقي آمده است كه كندر مايل به قرمز كندر مذكر و كندر سفيد را كندر مونث گويند ولي در مدارك علمي غربي كه مبتني بر مطالعات گياه شناسان است آمده است كه كندر مذكر كه Encens male گفته ميشود صمغ رزيني است كه از گياه Boswellia carterii گرفته مي شود و كندر مونث به فرانسوي Juniperus lycia Pall. و همچنين از سروي به نام Juniperus thurifera گرفته مي شود گونه اخير را به فرانسوي Genvrier porte-encens مي نامند.سروي است به بلندي 10-8 متر كه در افريقاي شمالي در تونس انتشار دارد كندر از اعصار كهن مورد شناخت بشر بوده است و به عنوان بخور معطّر از سوزاندن آن استفاده مي شده و هنوز هم در معابد و در ديرها و كليساهاي مسيحيان در مراسم مذهبي كاتوليكها دود مي شود كندر در اتر، كلروفورم و اسانس تربانتين حل مي شود در آب فقط قسمتي از آن حل مي شود و محلول كندر در آب مانند ساير صمغهاي رزيني به صورت شير در مي آيد.
تركيبات شيميايي
از نظر تركيبات شيميايي كندر داراي حدود 25 درصد صمغ غيرمحلول در الكل و يك رزين ومقدار اسانس است قسمت غيرمحلول آن درالكل داراي مواد آرابين و باسورين است و قسمت محلول آن در الكل داراي رزيني به نام اوليبانورزن ،يك اسيد آزاد به نام اسيد بوسوليك، يك مادة تلخ و اسانس مي باشد دراسانس كندر علاوه بر پينن، ديپانتن و فلاندرن مقداري از يك نوع الكل به نام اوليبانول مي باشد .
خواص – كاربرد
در هند از كندر به عنوان معرّق ، مدّر، قابض و قاعده آور استفاده مي شود و درموارد روماتيسم و ناراحتي پوستي و بيماريهاي عصبي تجويز مي شود.
از نظر حكماي طب سنتي كندر گرم و خشك است و از نظر خواص آن معتقدند كه خشك كننده و قابض و بند آورندة خون است گازها را تحليل مي برد و براي تقويت حافظه نافع مي باشد . از خونريزي هاي خارجي و خونروي از سينه جلوگيري مي كند و اگر با صمغ عربي خورده شود براي رفع بدبويي بيني و تنگي نفس وسرفة مزمن رطوبتي نافع است . اگر با عسل خورده شود براي رفع فراموشي مفيد است اگر تا چند روز هر روز 3 گرم آن را در آب بخيسانند و ناشتا بخورند براي رفع فراموشي و زيادي بلغم مفيد است
از گونه ديگري به نام . Boswellia serrata Roxb از همين خانواده نيز كندر گرفته مي شود ا ين گونه در مناطق مختلف هندوستان مي رويد از اين گونه دو واريته درهند ديده مي شود يكي Var serrata كه برگهاي آن پوشيده از كرك است و ديگري Var glabra كه برگهاي آن صاف و بي كرك مي باشد .
مشخصات گياه مولد كندر – گونه B.caterii
درختچه اي است كوچك پرشاخه ، برگهاي آن مركب و متشكل از 15-7 برگچه. برگچه ها دندانه دار شبيه برگ بلوط و تمام گياه پوشيده از كرك پنبه اي است اين درختچه درعربستان و حبشه انتشار دارد.
مشخصات كندر
با شكافي كه در تنة درختچة مولد كندر ايجاد مي كنند شيرابه سفيد رنگي كه همان صمغ رزيني كندر است از آن خارج مي شود اين شيرابه در مجاورت هوا به تدريج سفت شده وبه صورت كندر كه در بازار عرضه مي شود در مي آيد. كندر صمغ رزيني است كه در بازار به صورت قطعات كوچك و يا در ابعاد شاه بلوط فروخته مي شود صمغي است خشك با طعم تلخ و معطّر و كمي گس. معمولاً در تجارت دونوع كندر عرضه مي شود يكي را از افريقا و ديگري را از هندوستان مي آورند كندر افريقا يا به شكل قطعات كوچك گرد اشكي و يا بزرگتر به قدر شاه بلوط.كندر اشكي به رنگ كاه است زير دندان نرم مي شود و اگر شكسته شود مقطع آن كِدِر و مانند موم مي باشد و كندر شاه بلوطي قرمز رنگ و غيرخالص است.
و امّا كندر هندوستان به صورت پارچه است بزرگتر از قطعات كندر افريقا، رنگ آن زرد كمي تيره و گِرد و معمولاً داراي بو و طعم معطَري مي باشد ، شبيه بو و طعم صمغ رزيني كاج.
در بازار غالباً كندر را با سانداراك و مصطكي مغشوش مي نمايند كه البته از كندر خالص نامرغوبتر است .
توضيح : سانداراك را كه به فارسي سندروس مي گويند صمغ رزيني است كه در اثر شكاف در تنة بعضي از درختان تيرة كاج به دست مي آيد از جمله درخت Callitris quadrivalvis Vent. كه مترادف آن Thuya articulata Vahi. مي باشد. درختي است به بلندي 6-5 متر كه در شمال افريقا مي رويد رزين سندروس در حدود 1 درصد اسانس مركب از پينن و ديپانتن دارد و بعلاوه داراي مادة تلخ نيز مي باشد.از گونه هاي ديگري ازهمين خانواده به نام C.robusta R.Br. و چند درخت ديگر نيز سانداراك گرفته مي شود سانداراك تقريباً مصرف درماني ندارد و در ورني سازي مصارف صنعتي دارد و چون ارزان است گاهي با كندر مخلوط مي شود از ساير Thuya ها نيز صمغ سانداراك گرفته مي شود .
در مورد انواع كندر در كتب طب سنتي شرقي آمده است كه كندر مايل به قرمز كندر مذكر و كندر سفيد را كندر مونث گويند ولي در مدارك علمي غربي كه مبتني بر مطالعات گياه شناسان است آمده است كه كندر مذكر كه Encens male گفته ميشود صمغ رزيني است كه از گياه Boswellia carterii گرفته مي شود و كندر مونث به فرانسوي Juniperus lycia Pall. و همچنين از سروي به نام Juniperus thurifera گرفته مي شود گونه اخير را به فرانسوي Genvrier porte-encens مي نامند.سروي است به بلندي 10-8 متر كه در افريقاي شمالي در تونس انتشار دارد كندر از اعصار كهن مورد شناخت بشر بوده است و به عنوان بخور معطّر از سوزاندن آن استفاده مي شده و هنوز هم در معابد و در ديرها و كليساهاي مسيحيان در مراسم مذهبي كاتوليكها دود مي شود كندر در اتر، كلروفورم و اسانس تربانتين حل مي شود در آب فقط قسمتي از آن حل مي شود و محلول كندر در آب مانند ساير صمغهاي رزيني به صورت شير در مي آيد.
تركيبات شيميايي
از نظر تركيبات شيميايي كندر داراي حدود 25 درصد صمغ غيرمحلول در الكل و يك رزين ومقدار اسانس است قسمت غيرمحلول آن درالكل داراي مواد آرابين و باسورين است و قسمت محلول آن در الكل داراي رزيني به نام اوليبانورزن ،يك اسيد آزاد به نام اسيد بوسوليك، يك مادة تلخ و اسانس مي باشد دراسانس كندر علاوه بر پينن، ديپانتن و فلاندرن مقداري از يك نوع الكل به نام اوليبانول مي باشد .
خواص – كاربرد
در هند از كندر به عنوان معرّق ، مدّر، قابض و قاعده آور استفاده مي شود و درموارد روماتيسم و ناراحتي پوستي و بيماريهاي عصبي تجويز مي شود.
از نظر حكماي طب سنتي كندر گرم و خشك است و از نظر خواص آن معتقدند كه خشك كننده و قابض و بند آورندة خون است گازها را تحليل مي برد و براي تقويت حافظه نافع مي باشد . از خونريزي هاي خارجي و خونروي از سينه جلوگيري مي كند و اگر با صمغ عربي خورده شود براي رفع بدبويي بيني و تنگي نفس وسرفة مزمن رطوبتي نافع است . اگر با عسل خورده شود براي رفع فراموشي مفيد است اگر تا چند روز هر روز 3 گرم آن را در آب بخيسانند و ناشتا بخورند براي رفع فراموشي و زيادي بلغم مفيد است