moji5
8th November 2009, 09:19 AM
http://www.jamejamonline.ir/Media/images/1388/07/30/100920646395.jpg
به جرات مي‌توان گفت دستاوردهاي بشر در زمينه سلولهاي بنيادين، يكي از درخشان‌ترين عرصه‌ها در پزشكي نوين به حساب مي‌آيد. اين دستاوردها اميدهاي بزرگي را براي دانشمندان علوم پزشكي براي استفاده از سلولهاي بنيادين و بافت‌هاي مربوط به آنها در درمان طيف گسترده‌اي از بيماري‌ها ايجاد كرده است. هر روز، خبرهاي تازه‌اي درخصوص سلولهاي بنيادين و استفاده‌هاي هدفمندانه و اختصاصي‌تر از آنها در كمك به بيماران منتشر مي‌شود و گرچه بيشتر آنها هنوز در مراحل ابتدايي و آزمايشگاهي خود قرار دارند، اما به نظر مي‌رسد در دهه‌هاي آينده، سهم قابل‌توجهي از تكنيك‌هاي درماني را به خود اختصاص خواهند داد.
يكي از مهم‌ترين مباحثي كه درباره سلولهاي بنيادين و تكنيك‌هاي نوين توليد آنها مطرح مي‌شود، سلولهاي بنيادينpluripotent يا به اختصارiPS هستند. به تازگي گروهي از محققان در دانشگاه هاروارد به دستاوردهاي جالب توجهي در زمينه توليد موثر اين سلول‌ها دست يافته‌اند و معتقدند كه مي‌توان از آن براي كمك به فرآيند درماني بسياري از بيماران استفاده كرد. دكتر كوين ايگان، استاديار علوم زيست‌شناسي در انستيتو سلولهاي بنيادين دانشگاه هاروارد كه در صدر اين تحقيقات قرار دارد، درباره جنبه‌هاي مختلف اين تلاش و دستاوردهاي جديد آن صحبت كرده است.
سلولهايiPS در بدن چگونه توليد مي‌شود و شما براي توليد موثر آنها چا كار خاصي انجام داده‌ايد؟
در سال‌هاي اخير تحقيقات زيادي در اين زمينه انجام شده است. اين تحقيقات نشان مي‌دهند كه در بدن به طور طبيعي 4 ژن در توليد اين سلولهاي مهم نقش دارند. ما براي اين‌كه اين سلول‌ها را با راندمان و كيفيت بالايي توليد كنيم، به استفاده از نوعي ماده شيميايي روي آوردهايم كه نه‌تنها مي‌توان آن را جايگزين تعدادي از اين ژن‌ها كرد، بلكه با سرعت و كيفيت قابل‌توجهي نيز توليد مي‌شوند.
شما به 4 ژن اشاره كرديد. آيا ماده شيميايي كه شناسايي كرده‌ايد جايگزين تمامي اين ژن‌ها مي‌شود؟
نه كاملا. بررسي‌هاي ما نشان دادهاند كه مي‌توان اين ماده شيميايي را جايگزين 2 مورد از اين ژن‌ها كرد. در حقيقت ما موفق شده ايم تا با استفاده از اين ماده شيميايي نيمي از يك راه دشوار را طي كنيم كه مطمئنا راه را براي آينده باز خواهد كرد. ما براي دستيابي به اين ماده شيميايي كه اساس اين تحقيقات را تشكيل مي‌دهد آزمايش‌هاي مختلفي انجام داديم و براي دستيابي به بهترين گزينه از طيف نسبتا وسيعي از گزينه‌ها انتخاب كرديم.
كمي درباره اين ماده شيميايي و جايگزين شدن آن به جاي ژن‌هاي مورد نظر صحبت كنيد.
ماده شيميايي مورد نظر ماRepSox نام دارد. ما به اين نتيجه رسيده‌ايم كه مي‌توان اين ماده شيميايي را جايگزين 2 ژن طبيعي به نام‌هاي2Sox وcMyc كرد. اين ژن‌ها از مجموع 4 ژني هستند كه در حال حاضر براي برنامه‌ريزي دوباره و تنظيم سلولهاي بنياديني بالغ در وضيت جنيني به كار گرفته مي‌شوند. اين سلول‌ها را مي‌توان معادل زيستي سلولهاي بنيادين جنيني برشمرد. نكته مهم اين است كه مي‌توان اين سلول‌ها را از سلولهاي بيماران مختلف توليد كرد و آنها را براي پيوند زدن به همان بيماران به كار برد.
فكر مي‌كنيد از اين تكنيك براي كمك به چه بيماراني مي‌توان استفاده كرد؟
راهبرد اوليه ما اين است كه بتوانيم از اين تكنيك براي درمان بيماري‌هاي مختلفي استفاده كنيم، اما نكته مهم اين است كه بشود از آن براي كمك به بيماراني استفاده كرد كه به اختلالات پيچيده‌اي نظير پاركينسون و آلزايمر مبتلا هستند. توليد موثر سلولهايiPS اين اميدواري را براي ما ايجاد كرده است كه به عنوان مثال بيمار مبتلا به آلزايمر يا پاركينسون را با استفاده از آن سلولهاي عصبي درمان كنيم كه از سلولهاي خودش گرفته شده‌اند.
آيا مزيت ديگري نيز براي اين تكنيك مي‌توان متصور شد؟
زماني كه از سلولهاي خود بيمار براي به دست آوردن سلولهاي عصبي استفاده مي‌شود، اين نگراني نيز از بين مي‌رود كه بدن بيمار و سيستم ايمني آن سلولهاي پيوندي را دفع كنند. در گذشته و در تلاش‌هاي مشابهي كه براي كمك به اين دسته از بيماران صورت گرفته، همواره اين نگراني وجود داشته است كه سيستم ايمني بدن بيمار سلول‌ها و بافت‌هايي پيوندي را دفع كنند.
واكنش محافل علمي و تحقيقاتي جهان نسبت به اين دستاورد چگونه بوده است؟
با توجه به اين كه يكي از مهم‌ترين رويكردهاي جهاني براي درمان بيماري‌هاي پيچيده‌اي نظير پاركينسون و آلزايمر استفاده از تكنيك پيوند سلولهاي بنيادين است، انجام هر گونه تلاش تحقيقاتي در اين زمينه كه با دستاوردهاي چشمگير همراه باشد، با استقبال جهاني روبه‌رو خواهد شد. تحقيقات ما نيز از اين قاعده مستثنا نبوده است. ما فكر مي‌كنيم با توجه به موفقيت‌هايي كه در مراحل آزمايشگاهي به دست آوردهايم، در آينده مي‌توان از آن به عنوان تكنيك مهم درماني استفاده كرد.
بدون شك استفاده از ماده‌اي شيميايي براي توليد سلولهاي بنيادين حاكي از جاه‌طلبي است كه تيم تحقيقاتي در اين زمينه داشته است؟
ما هم اين گونه فكر مي‌كنيم، اما به اين نكته توجه داشته باشيد كه همه چيز در ابتداي راه خود قرار دارد و ضروري است تا بررسي‌هاي آزمايشگاهي بيشتري انجام شود. تا اينجاي كار، توليد اين سلول‌ها با استفاده از اين ماده شيميايي هيچ خطري در بر نداشته، اما گذشت زمان و انجام فازهاي آزمايشاتي بيشتر اين ادعا را ثابت خواهد كرد. البته بايد به اين نكته نيز اشاره كنم كه در گذشته نيز محققان به اين نتيجه رسيده بودند كه با تكيه بر اين تكنيك مي‌توان توليد سلولهاي بنيادين را توسعه داد، اما دستيابي به ماده شيميايي مورد نظر همواره چالشي بزرگ فراروي آنها بوده است.
چشم‌انداز توسعه اين فناوري نوين را چگونه ارزيابي مي‌كنيد؟
از آنجاكه اين تكنيك درماني با سلامت و حيات بيماران ارتباط تنگاتنگي خواهد داشت، ضروري است تا سال‌هاي طولاني روي آن كار شود. ارزيابي‌هاي ما بر اين است كه مي‌توان بين يك تا 2دهه آينده با توليد سلولهاي بنيادين براي ترميم بافت‌هاي مختلف بدن بيماران استفاده كرد. در اين فناوري نوين و همچون ساير دستاوردهاي پزشكي، ابتدا چنين سلول‌هايي را روي حيوانات آزمايشگاهي مورد بررسي قرار خواهيم داد و در صورت كسب موفقيت‌هاي بيشتر، سراغ نمونه‌هاي انساني خواهيم رفت اما تا آن روز بايد بيش از يك يا حتي 2 دهه انتظار كشيد.
در اين پروژه از چه حمايت‌هايي برخوردار بوده‌ايد؟
به دليل اهميت كار، مراكز تحقيقاتي و مطالعاتي زيادي از ما حمايت كرده‌اند كه از آن جمله مي‌توان به انستيتو سلولهاي بنيادين هاروارد به عنوان مركز اصلي اشاره كرد. همچنين، بنياد سلولهاي بنيادين نيويورك و انستيتو پزشكي هاوارد هاگز نيز حمايت‌هاي تحقيقاتي و مالي زيادي داشته‌اند. در اين پروژه گروهي از دانشجويان و محققان با تجربه حضور داشته‌اند كه طي بيش از 3 سال همكاري نزديك توانسته‌ايم به اين مرحله برسيم.
http://www.jamejamonline.ir/Media/images/1388/07/30/100920646500.jpgدكتر كوين ايگان در يك نگاه
دكتر كوين ايگان استاديار علوم زيست‌شناسي در انستيتو سلولهاي بنيادين دانشگاه هاروارد در راس گروه آزمايشگاهي كوين در اين دانشگاه معتبر قرار دارد و عمده تحقيقات خود را در زمينه زيست‌شناسي انساني و سلولهاي بنيادين متمركز كرده است. او در سال‌هاي اخير هدايت گروهي از محققان جوان در زمينه توسعه فناوري توليد سلولهاي بنيادين به روش‌هاي مختلف و نوين را بر عهده داشته است.
به جرات مي‌توان گفت دستاوردهاي بشر در زمينه سلولهاي بنيادين، يكي از درخشان‌ترين عرصه‌ها در پزشكي نوين به حساب مي‌آيد. اين دستاوردها اميدهاي بزرگي را براي دانشمندان علوم پزشكي براي استفاده از سلولهاي بنيادين و بافت‌هاي مربوط به آنها در درمان طيف گسترده‌اي از بيماري‌ها ايجاد كرده است. هر روز، خبرهاي تازه‌اي درخصوص سلولهاي بنيادين و استفاده‌هاي هدفمندانه و اختصاصي‌تر از آنها در كمك به بيماران منتشر مي‌شود و گرچه بيشتر آنها هنوز در مراحل ابتدايي و آزمايشگاهي خود قرار دارند، اما به نظر مي‌رسد در دهه‌هاي آينده، سهم قابل‌توجهي از تكنيك‌هاي درماني را به خود اختصاص خواهند داد.
يكي از مهم‌ترين مباحثي كه درباره سلولهاي بنيادين و تكنيك‌هاي نوين توليد آنها مطرح مي‌شود، سلولهاي بنيادينpluripotent يا به اختصارiPS هستند. به تازگي گروهي از محققان در دانشگاه هاروارد به دستاوردهاي جالب توجهي در زمينه توليد موثر اين سلول‌ها دست يافته‌اند و معتقدند كه مي‌توان از آن براي كمك به فرآيند درماني بسياري از بيماران استفاده كرد. دكتر كوين ايگان، استاديار علوم زيست‌شناسي در انستيتو سلولهاي بنيادين دانشگاه هاروارد كه در صدر اين تحقيقات قرار دارد، درباره جنبه‌هاي مختلف اين تلاش و دستاوردهاي جديد آن صحبت كرده است.
سلولهايiPS در بدن چگونه توليد مي‌شود و شما براي توليد موثر آنها چا كار خاصي انجام داده‌ايد؟
در سال‌هاي اخير تحقيقات زيادي در اين زمينه انجام شده است. اين تحقيقات نشان مي‌دهند كه در بدن به طور طبيعي 4 ژن در توليد اين سلولهاي مهم نقش دارند. ما براي اين‌كه اين سلول‌ها را با راندمان و كيفيت بالايي توليد كنيم، به استفاده از نوعي ماده شيميايي روي آوردهايم كه نه‌تنها مي‌توان آن را جايگزين تعدادي از اين ژن‌ها كرد، بلكه با سرعت و كيفيت قابل‌توجهي نيز توليد مي‌شوند.
شما به 4 ژن اشاره كرديد. آيا ماده شيميايي كه شناسايي كرده‌ايد جايگزين تمامي اين ژن‌ها مي‌شود؟
نه كاملا. بررسي‌هاي ما نشان دادهاند كه مي‌توان اين ماده شيميايي را جايگزين 2 مورد از اين ژن‌ها كرد. در حقيقت ما موفق شده ايم تا با استفاده از اين ماده شيميايي نيمي از يك راه دشوار را طي كنيم كه مطمئنا راه را براي آينده باز خواهد كرد. ما براي دستيابي به اين ماده شيميايي كه اساس اين تحقيقات را تشكيل مي‌دهد آزمايش‌هاي مختلفي انجام داديم و براي دستيابي به بهترين گزينه از طيف نسبتا وسيعي از گزينه‌ها انتخاب كرديم.
كمي درباره اين ماده شيميايي و جايگزين شدن آن به جاي ژن‌هاي مورد نظر صحبت كنيد.
ماده شيميايي مورد نظر ماRepSox نام دارد. ما به اين نتيجه رسيده‌ايم كه مي‌توان اين ماده شيميايي را جايگزين 2 ژن طبيعي به نام‌هاي2Sox وcMyc كرد. اين ژن‌ها از مجموع 4 ژني هستند كه در حال حاضر براي برنامه‌ريزي دوباره و تنظيم سلولهاي بنياديني بالغ در وضيت جنيني به كار گرفته مي‌شوند. اين سلول‌ها را مي‌توان معادل زيستي سلولهاي بنيادين جنيني برشمرد. نكته مهم اين است كه مي‌توان اين سلول‌ها را از سلولهاي بيماران مختلف توليد كرد و آنها را براي پيوند زدن به همان بيماران به كار برد.
فكر مي‌كنيد از اين تكنيك براي كمك به چه بيماراني مي‌توان استفاده كرد؟
راهبرد اوليه ما اين است كه بتوانيم از اين تكنيك براي درمان بيماري‌هاي مختلفي استفاده كنيم، اما نكته مهم اين است كه بشود از آن براي كمك به بيماراني استفاده كرد كه به اختلالات پيچيده‌اي نظير پاركينسون و آلزايمر مبتلا هستند. توليد موثر سلولهايiPS اين اميدواري را براي ما ايجاد كرده است كه به عنوان مثال بيمار مبتلا به آلزايمر يا پاركينسون را با استفاده از آن سلولهاي عصبي درمان كنيم كه از سلولهاي خودش گرفته شده‌اند.
آيا مزيت ديگري نيز براي اين تكنيك مي‌توان متصور شد؟
زماني كه از سلولهاي خود بيمار براي به دست آوردن سلولهاي عصبي استفاده مي‌شود، اين نگراني نيز از بين مي‌رود كه بدن بيمار و سيستم ايمني آن سلولهاي پيوندي را دفع كنند. در گذشته و در تلاش‌هاي مشابهي كه براي كمك به اين دسته از بيماران صورت گرفته، همواره اين نگراني وجود داشته است كه سيستم ايمني بدن بيمار سلول‌ها و بافت‌هايي پيوندي را دفع كنند.
واكنش محافل علمي و تحقيقاتي جهان نسبت به اين دستاورد چگونه بوده است؟
با توجه به اين كه يكي از مهم‌ترين رويكردهاي جهاني براي درمان بيماري‌هاي پيچيده‌اي نظير پاركينسون و آلزايمر استفاده از تكنيك پيوند سلولهاي بنيادين است، انجام هر گونه تلاش تحقيقاتي در اين زمينه كه با دستاوردهاي چشمگير همراه باشد، با استقبال جهاني روبه‌رو خواهد شد. تحقيقات ما نيز از اين قاعده مستثنا نبوده است. ما فكر مي‌كنيم با توجه به موفقيت‌هايي كه در مراحل آزمايشگاهي به دست آوردهايم، در آينده مي‌توان از آن به عنوان تكنيك مهم درماني استفاده كرد.
بدون شك استفاده از ماده‌اي شيميايي براي توليد سلولهاي بنيادين حاكي از جاه‌طلبي است كه تيم تحقيقاتي در اين زمينه داشته است؟
ما هم اين گونه فكر مي‌كنيم، اما به اين نكته توجه داشته باشيد كه همه چيز در ابتداي راه خود قرار دارد و ضروري است تا بررسي‌هاي آزمايشگاهي بيشتري انجام شود. تا اينجاي كار، توليد اين سلول‌ها با استفاده از اين ماده شيميايي هيچ خطري در بر نداشته، اما گذشت زمان و انجام فازهاي آزمايشاتي بيشتر اين ادعا را ثابت خواهد كرد. البته بايد به اين نكته نيز اشاره كنم كه در گذشته نيز محققان به اين نتيجه رسيده بودند كه با تكيه بر اين تكنيك مي‌توان توليد سلولهاي بنيادين را توسعه داد، اما دستيابي به ماده شيميايي مورد نظر همواره چالشي بزرگ فراروي آنها بوده است.
چشم‌انداز توسعه اين فناوري نوين را چگونه ارزيابي مي‌كنيد؟
از آنجاكه اين تكنيك درماني با سلامت و حيات بيماران ارتباط تنگاتنگي خواهد داشت، ضروري است تا سال‌هاي طولاني روي آن كار شود. ارزيابي‌هاي ما بر اين است كه مي‌توان بين يك تا 2دهه آينده با توليد سلولهاي بنيادين براي ترميم بافت‌هاي مختلف بدن بيماران استفاده كرد. در اين فناوري نوين و همچون ساير دستاوردهاي پزشكي، ابتدا چنين سلول‌هايي را روي حيوانات آزمايشگاهي مورد بررسي قرار خواهيم داد و در صورت كسب موفقيت‌هاي بيشتر، سراغ نمونه‌هاي انساني خواهيم رفت اما تا آن روز بايد بيش از يك يا حتي 2 دهه انتظار كشيد.
در اين پروژه از چه حمايت‌هايي برخوردار بوده‌ايد؟
به دليل اهميت كار، مراكز تحقيقاتي و مطالعاتي زيادي از ما حمايت كرده‌اند كه از آن جمله مي‌توان به انستيتو سلولهاي بنيادين هاروارد به عنوان مركز اصلي اشاره كرد. همچنين، بنياد سلولهاي بنيادين نيويورك و انستيتو پزشكي هاوارد هاگز نيز حمايت‌هاي تحقيقاتي و مالي زيادي داشته‌اند. در اين پروژه گروهي از دانشجويان و محققان با تجربه حضور داشته‌اند كه طي بيش از 3 سال همكاري نزديك توانسته‌ايم به اين مرحله برسيم.
http://www.jamejamonline.ir/Media/images/1388/07/30/100920646500.jpgدكتر كوين ايگان در يك نگاه
دكتر كوين ايگان استاديار علوم زيست‌شناسي در انستيتو سلولهاي بنيادين دانشگاه هاروارد در راس گروه آزمايشگاهي كوين در اين دانشگاه معتبر قرار دارد و عمده تحقيقات خود را در زمينه زيست‌شناسي انساني و سلولهاي بنيادين متمركز كرده است. او در سال‌هاي اخير هدايت گروهي از محققان جوان در زمينه توسعه فناوري توليد سلولهاي بنيادين به روش‌هاي مختلف و نوين را بر عهده داشته است.