hossien
30th October 2009, 01:41 AM
آسيب هاي سر و گردن / ايست قلبي
http://www2.irib.ir/Amouzesh/o/opics/ofirst_aids15.gif
کلاه ايمني و آسيبهاي سر و گردن
بنا بر قوانين راننگي استفاده از كلاههاي ايمني براي موتور سيكلت سوارها و دوچرخه سوارها ضروري است است. كلاه ايمني هم راننده را از ذرات منتشر شده در هوا محافظت مي كند و هم سر و صورت را از خطرهاي احتمالي مصون مي دارد. از اين گذشته استفاده از كلاه ايمني در هنگام رانندگي با موتور سيكلت و يا دوچرخه نشانه ي نظم و انضباط اجتماعي راننده مي باشد
فكر مي كنيد چه نوع كلاهي مناسب است؟
يك نوع ازكلاهها، كلاهي است كه فقط قسمت سر و صورت را مي پوشانند و به كلاه هواپيمايي يا كلاه پليس معروفند. نحوه ي به سر گذاشتن اين كلاه مهم است و استفاده از عينك دودي هم ضروري به نظر مي رسد.
نوع ديگر كلاههاي ايمني به كلاه تكميل معروف است. كلاههاي تكميل قسمت جلوي صورت و فك را نيز مي پوشاند. جنس اين كلاهها معمولاً سخت تر است و چون جلوي چشم با شيشه گرفته مي شود، استفاده از عينكهاي غير طبي ضرورت ندارد.
به هر حال موقع خريد كلاه ايمني چند نكته را به خاطر داشته باشيد.
١- كلاه گوشها را تحت فشار قرار ندهد و سر كاملاً راحت و آزاد باشد. هنگام تصادفات گاه ديده شده است كه كلاه به قدري تنگ بوده است كه بيرون كشيدن سر مصدوم از كلاه مشكل مي باشد. البته گشادي بيش از اندازه هم مورد نظر نيست.
۲- در صورت استفاده از عينك، كلاه ايمني بايد به اندازه عينك جا داشته باشد.
۳- لبه پشتي كلاه بايد كمي بالا باشد، بطوريكه وقتي سر را به عقب مي كشيم با مهره هاي گردن تماس پيدا نكند. در واقع پشت كلاه ايمني بايد به حدي جا داشته باشد كه فرد ديگري بتواند آن را به آساني و بدون گرداندن ستون فقرات از روي سر مصدوم بردارد.
بايد به خاطر داشت زماني كه مصدوم بيهوش شده است بايد از حركات اضافي گردن جلوگيري كرد.
صدمات سر
http://www2.irib.ir/Amouzesh/o/opics/ofirst_aids41.gif
سر عضوي است كه امكان دارد در سوانح تحت آسيبهاي جدي قرار بگيرد. بنابراين لازم است فردي كه با يك مصدوم آسيب ديده از ناحيه سر، روبرو مي شود با نشانه ها و علائم ضربه به سر آشنا باشد.
اصولاً صدماتي كه به سر وارد مي شود ممكن است از يك بريدگي يا خراشيدگي ساده تا يك ضربه شديد كه منجر به شكستگي جمجمه شده است، باشد و يا صدمه وارده منجر به خونريزي شود كه در هر يك مي تواند علائم مختلفي را ايجاد كند.
مغز به جهت اينكه يك عضو پيچيده اي است مي تواند به دليل صدماتي كه به سر وارد مي شود، علائم مختلفي را ايجاد كند. ازجمله استفراغ، حالت تهوع، آب آوردگي، فلج و بي حسي، كاهش سطح هوشياري و نهايتاً مي تواند منجر به مرگ هم بشود.
فرد بايد در مواجهه با كسي كه از ناحيه سر آسيب ديده است به يك سيري علائم توجه كند و با ديدن اين علائم قطعاً بايد مصدوم را به اولين مركز درماني برساند تا اقدامات لازم براي نجات فرد صورت گيرد.
علائم و نشانه هايي كه در تشخيص به فرد امدادگر كمك مي كند اين است كه مصدوم ممكن است دچار كاهش سطح هوشياري شود. تهوع و استفراغ هم از علائم شايع است كه بعد از ضربه به سر اتفاق مي افتد. تشنج هاي شديدي كه اين افراد بلافاصله و يا بعد از مدتي پيدا مي كنند از علائم آسيب ديدگي سر است. از علائم ديگر حالت خواب آلودگي و اختلال حافظه است و با توجه به شدت ضربه وارده ممكن است ترشحات و يا حتي آب شفاف از گوش و بيني فرد مصدوم خارج شود.
عدم تعادل در راه رفتن فرد مصدوم نيز علامت مهمي است. همچنين تقليل تعداد ضربان قلب و تنفس مصدوم يك علامت هشدار دهنده است. فرد مصدوم ممكن است دچار سردردهاي شديد و يا يك سري مشكلات چشمي بشود. مهمترين علامتي كه مي توان در چشم بيمار مشاهده كرد، عدم تقارن مردمكهاست. يعني اندازه مردمكها متفاوت مي شود.
در ضربه به سر، يك سري اقدامات اوليه را بايد انجام دارد:
- اگر فرد نياز به احياء تنفسي دارد، اقدام به احياي تنفسي كنيم. حتماً بايد به راههاي هوايي توجه شود.
- بايد توجه كنيم كه آيا به مهره هاي گردني صدمه وارد شده است يا خير.
- اگر فرد دچار تشنج شده است حتماً سعي كنيم او را روي زمين قرار دهيم و از سر و گردن مصدوم محافظت كنيم. ولي نبايد مانع حركت دست و پاي مصدوم كه شديداً در حال لرزش است، شويم. چرا كه اين كار مي تواند باعث شكستگي شود و يا اگر دندانهايش به جهت تشنج قفل شده است به هيچ وجه نبايد سعي كرد كه دهان مصدوم را به هر وسيله اي باز نگه داريم.
- فرد مصدوم را با توجه به شدت جراحات وارده به اولين مركز درماني برسانيم.
شكستگي فك و گونه
http://www2.irib.ir/Amouzesh/o/opics/ofirst_aids43-2.gif
استفاده از كمربند ايمني به خصوص در مسافرتهاي خارج از شهر بسيار مهم و ضروري است. در بسياري از موارد ديده شده است كه ترمزهاي ناگهاني در تصادفات نه چندان مهم، باعث جلو رفتن سر و آسيب ديدن فك و صورت شده است.
شكستن استخوانهاي صورت در بين موتور سيكلت سوارها بسيار رايج است ولي به ندرت ديده شده كه موتور سواراني كه از كلاه ايمني استفاده مي كنند دچار شكستگي فك و گونه شوند.
موتور سيكلت سواران بايد توجه داشته باشند كه استفاده از كلاه ايمني بخاطر حفظ سلامتي خود آنان است. تحقيقات نشان داده است كه كلاه ايمني احتمال خطر ضربه مغزي و شكستگي فك و گونه را تا ٨٠٪ كاهش مي دهد.
مؤثرترين كمكهاي اوليه به يك فرد مصدوم:
- مجروح را بي جهت حركت ندهيد.
- از باز بودن راههاي تنفسي و ضربان نبض فرد اطمينان پيدا كنيد.
- اگر علائم شكستگي در فك يا گونه مشاهده كرديد فوراً با يك تكه پارچه، استخوانهاي صورت را ثابت كنيد.
طرز صحيح بيرون كشيدن كلاه ايمني فرد مصدوم:
حركت بايد از عقب به بالا صورت بگيرد و در حين بيرون كشيدن كلاه ، بايد يك دست زير سر مصدوم قرار بگيرد.
آزمايشهاي علائم حياتي در هر شرايطي لازم است.
نشانه هاي شكستگي فك و گونه:
١- فرد مصدوم قادر به صحبت كردن نيست.
۲- خونريزي از دهان يا گونه
۳- نامرتب شدن دندانها
٤- تورم فك
نكته مهم اينكه در نگاه اول، آسيب ديدگي ناشي از ضربه وارده بر اثر حوادث به افراد، مخصوصاً كودكان ساده به نظر مي رسد.
در حالتی كه بيهوشي براي فرد پيش مي آيد بايد با ديدن نشانه ها فوراً فرد را تحت مراقبتهاي پزشكي قرار داد. اين نشانه هاي مهم و حياتي عبارتند از:
١- خواب آلودگي و يا رفتار غير طبيعي
۲- بالا آوردن غذا
۳- سر درد
٤- اختلال ديد
درس پنجم
ايست تنفسي
احياي تنفسي اولين قدم در مواجهه با فردي است كه دچار ايست تنفسي شده است. بايستي بدانيم كه فرد نفس مي كشد يا خير. اولين اقدام اين است كه ما صورتمان را نزديك دهان و بيني فرد مصدوم مي آوريم. به اين شكل هم مي توانيم صداي جريان تنفسي بيمار را بشنويم و هم مي توانيم جريان هواي موجود را روي پوست صورتمان حس كنيم. از طرفي مي توانيم حركت شكم و قفسه سينه بيمار را هم ببينيم.
سپس بايد راه هوايي فرد مصدوم را باز كنيم. اگر سر مصدوم خم شده باشد احتمال مسدود شدن راه هوايي مصدوم وجود دارد. ممكن است زبان به طرف عقب برگشته و راه هوايي را مسدود كرده باشد.
براي فردي كه بيهوش شده است ممكن است ترشحات دهاني، آب دهان و يا محتويات استفراغ شده ي معده مجراي هوايي را مسدود كرده باشد.
به دو روش مي توان راه هوايي را باز كرد:
http://www2.irib.ir/Amouzesh/o/opics/ofirst_aids89.gif
١- با يك دست زير گردن مصدوم را بگيريم و دست ديگر را روي پيشاني او بگذاريم و سرش را به عقب خم كنيم و به اين شكل مجراي هوايي را باز كنيم.
۲- دست را زير چانه فرد مصدوم قرار دهيم و چانه بيمار را به سمت بالا بكشيم. معمولاً در مواردي كه احتمال صدمه به مهره هاي گردني و احتمال شكستگي مهره هاي گردني وجود دارد، بايد از روش دوم براي باز كردن مجراي هوايي استفاده كرد.
علائم خفگي عبارتند از:
١- تورم صورت، گردن و لبها
۲- كبود شدن ناخنهاي دست و پا
بعضي از كارشناسان معتقدند استفاده از انگشت بدون پارچه براي تميز كردن دهان مفيدتر است زيرا انگشت راحتتر در دهان گردش مي كند.
در هنگام خفگي سر را به عقب كشيده و آرواره هاي پائين را باز و در دهان مي دميم. در اين زمان بايد بيني را با دست بگيريم. ساده ترين راه براي كمك به افرادي كه مبتلا به قطع تنفس شده اند، تنفس دهان به دهان و ماساژ قلبي است. براي بزرگسالان استفاده از دو كف دست و براي كودكان استفاده از يك دست كافي است.
در مواقع خفگي بايستي با انگشت، دهان مصدوم را براي يافتن جسم خارجي جستجو كنيم ولي زمان زيادي را نبايد براي اين كار تلف كنيم. اگر بيمار تنفس نداشت ما بايد بالافاصله از مؤثرترين راه براي برگرداندن تنفس بيمار، يعني تنفس مصنوعي استفاده كنيم.
براي اين كار بعد از آنكه سر بيمار را در وضعيت مناسب قرار داديم بايد كاملاً هواي بازدم خود را درون ريه بيمار خالي كنيم. براي اين كار لبها را در اطراف دهان بيمار قرار مي دهيم.
دميدن هوا مي تواند از طريق دهان مصدوم و يا بيني او صورت بگيرد. در كودكان هم دهان وهم بيني درون دهان ما قرار مي گيرد و ما هواي بازدم خود را به ريه مصدوم هدايت مي كنيم.
نكته مهم اين است كه بايد همزمان با تنفس دادن به فرد مصدوم حركت قفسه سينه او را مشاهده كرد. اگر به ميزان مناسب هوا وارد ريه ي فرد مصدوم شود، معمولاً حركت قفسه سينه قابل مشاهده است. اگر علیرغم اقداماتي كه ما انجام داديم حركتي را در قفسه سينه مشاهده نكرديم به اين نتيجه مي رسيم كه يك جسم خارجي مجراي هوايي را مسدود كرده و ما بايد اقدامات خاص خروج جسم خارجي را از گلو انجام دهيم.
در اينجا دو سؤال مطرح است. اول اينكه چه تعداد تنفس لازم است؟
معمولاً بين ١۶- ١٤ تنفس در دقيقه لازم است به فرد مصدوم داده شود تا تنفس فرد برگردد.
سؤال دوم اينكه آيا هميشه از راه دهان تنفس داده مي شود ؟جواب خير است.
مواردي كه فرد ممكن است به واسطه مصرف سم، دچار بيهوشي و قطع تنفس شده باشد و يا اينكه صدمات و جراحات زيادي به ناحيه صورت و فك فرد وارد شده باشد. قطعاً نمي توان از طريق دهان به دهان، تنفس مصنوعي به فرد مصدوم بدهيم.
در مورد كسانيكه دچار خفگي با گاز شده اند:
١- مصدوم را به هواي آزاد برده و راحت مي خوابانيم.
۲- علائم حياتي مثل تنفس و ضربان قلب او را آزمايش مي كنيم.
۳- تنفس دهان به دهان و يا دهان به بيني را هر چه سريعتر آغاز مي كنيم.
٤- از زدن نبض اطمينان حاصل كنيم.
تعداد تنفس مصنوعي بايد ۲٠- ١۶ بار در دقيقه و هنگام كمك يك نفر، يك بار ماساژ قلبي و ٥ بار تنفس مصنوعي صورت گيرد.
نكته بسيار مهمي كه هر كمك كننده بايد به آن توجه كند لزوم گرفتن نبض بيمار در هنگام گرفتن تنفس مصنوعي است. به راحتي مي توان با گذاشتن دست در كنار گردن و يا مچ دست مصدوم از زدن نبض او مطمئن شد.
كمك به فرد دچار ايست قلبي / سوختگي ها
http://www2.irib.ir/Amouzesh/o/opics/ofirst_aids94-2.gif
بعد از اينكه مطمئن شديم تنفس بيمار برقرار است و يا اينكه احياي تنفسي را آغاز كرديم بايد وضعيت قلبي او بررسي شود. ادامه تنفس مصنوعي در حالتي كه قلب مصدوم نمي زند كار بيهوده اي است زيرا خوني جريان پيدا نمي كند تا بتواند اكسيژن ارسالي را به بافتها برساند. بنابراين بالافاصله بعد از اينكه ما ٤ تنفس اوليه را به مصدوم داديم بايد وضعيت قلب را بررسي كنيم. منتها نكته مهم اين است كه تا زماني كه از فقدان ضرابان قلب مطمئن نشده ايم، ماساژ قلبي يا كمپرس قلبي انجام نمي دهيم. اگر ببينيم نبض بيمار هم ضعيف است اجازه مي دهيم كه قلب به همان شكل، ضربان خودش را ادامه دهد و نياز به كمپرس كردن و ماساژ دادن نيست.
براي اينكه مطمئن شويم ضربان قلب وجود دارد، بهترين و مهمترين راه براي تست نبض، نبض ناحيه ي گردني است كه با قرار دادن دو انگشت در كنار حنجره و عضلات گردني مي توانيم ضربان نبض را حس كنيم. براي كنترل نبض اين كار به جهت نزديكي به قلب مطمئن تر است.
بعد از اينكه مطمئن شديم بيمارضربان قلب ندارد بايد اقدام به ماساژ قلبي كنيم. اولين قدم قرار دادن مصدوم روي يك سطح سفت است. بطور مثال اگر مصدوم روي يك تخت فنري است نبايد اقدام به ماساژ قلبي كنيم زيرا در اين حالت ماساژ قلبي بي تاثير است. سپس بايد در كنار مصدوم زانو زد و زاويه اي كه دستها و آرنج با قفسه سينه دارند بايد كاملاً عمود بر قفسه سينه ي مصدوم باشد. دستها در نيمه پايين جناق سينه و گودي قسمت برجستگي كف دست، در قسمت رو به پايين جناق سينه قرار گيرد و انگشتان هردو دست در هم فرو رود و سپس اقدام به ماساژ قلبي شود.
نشانه ي ايست قلبي، درد شديد در قفسه سينه و بين استخوان جناق است و اين درد سينه به پشت، دست چپ و گردن هم سرايت مي كند.
دومين نشانه ي ايست قلبي عرق شديد بدن است. همچنين رنگ پريدگي، نبض ضعيف، احساس تهوع، ترس و اضطراب، از پيامدهاي ديگر ايست قلبي است.
چگونه مي توانيم فردي را كه دچار ايست قلبي شده است از مرگ نجات دهيم؟
http://www2.irib.ir/Amouzesh/o/opics/ofirst_aids98.gif
١- مصدوم را بايد روي سطح صاف و سخت قرار دهيم. لباس او را شل كنيم تا بدن راحت تر فعاليت كند.
۲- سر مصدوم را به عقب بر گردانيم. اين كار به خاطر اين است كه مجراي تنفسي مصدوم باز شود و او بتواند تنفس كند.
3- اگر دندان مصنوعي يا جسم خارجي وجود دارد بايد از دهانش خارج کنيم.
4- ماساژ قلبي را شروع مي کنيم. انتهاي کف دست را روي جناق سينه مي گذاريم و با هر دو دست 3 تا 5 سانتي متر بطور عمود فشار وارد مي کنيم.
در ماساژ قلبي محل گذاشتن دست بسيار مهم است. در انتهاي جناق سينه ضايعه کوتاهي وجود دارد که حدود 2 انگشت بالاتر از آن محل گذاشتن دست است. کف دست کمک کننده بايد بر روي همين منطقه قرار گيرد نه بالاتر و نه پايين تر. چون در زير همان منطقه قلب قرار دارد. به اين ترتيب با فشار دست قلب وادار به ادامه فعاليت مي شود.
دست ما بايد بين 5-3 سانتي متر روي قفسه سينه فشار وارد کند.
چه تعداد ماساژ قلبي لازم است؟ معمولاً بين 100- 80 بار در دقيقه بايد ماساژ قلبي بدهيم تا مطمئن باشيم يک ماساژ قلبي مؤثر داده شده است.
اگر ماساژ قلبي و تنفس مصنوعي توسط يک نفر انجام شود بايد به ازاي هر 15 ماساژ قلبي دو بار تنفس به مصدوم داده شود. ولي اگر اين کار توسط دو نفر انجام گيرد به ازاي هر 5 ماساژ قلبي يک تنفس به فرد مصدوم داده مي شود. اين کار بايستي با خونسردي کامل انجام گيرد.
آخرين نکته اينکه اگر ماساژ قلبي و فشردن قفسه سينه به صورت صحيح صورت نگيرد چه بسا مي تواند منجر به شکسته شدن دنده ها و جناق سينه شود که خود اين شکستگي مي تواند موجب آسيب رسيدن به ريه ها، طحال و ... مصدوم شود.
http://www2.irib.ir/Amouzesh/o/opics/ofirst_aids15.gif
کلاه ايمني و آسيبهاي سر و گردن
بنا بر قوانين راننگي استفاده از كلاههاي ايمني براي موتور سيكلت سوارها و دوچرخه سوارها ضروري است است. كلاه ايمني هم راننده را از ذرات منتشر شده در هوا محافظت مي كند و هم سر و صورت را از خطرهاي احتمالي مصون مي دارد. از اين گذشته استفاده از كلاه ايمني در هنگام رانندگي با موتور سيكلت و يا دوچرخه نشانه ي نظم و انضباط اجتماعي راننده مي باشد
فكر مي كنيد چه نوع كلاهي مناسب است؟
يك نوع ازكلاهها، كلاهي است كه فقط قسمت سر و صورت را مي پوشانند و به كلاه هواپيمايي يا كلاه پليس معروفند. نحوه ي به سر گذاشتن اين كلاه مهم است و استفاده از عينك دودي هم ضروري به نظر مي رسد.
نوع ديگر كلاههاي ايمني به كلاه تكميل معروف است. كلاههاي تكميل قسمت جلوي صورت و فك را نيز مي پوشاند. جنس اين كلاهها معمولاً سخت تر است و چون جلوي چشم با شيشه گرفته مي شود، استفاده از عينكهاي غير طبي ضرورت ندارد.
به هر حال موقع خريد كلاه ايمني چند نكته را به خاطر داشته باشيد.
١- كلاه گوشها را تحت فشار قرار ندهد و سر كاملاً راحت و آزاد باشد. هنگام تصادفات گاه ديده شده است كه كلاه به قدري تنگ بوده است كه بيرون كشيدن سر مصدوم از كلاه مشكل مي باشد. البته گشادي بيش از اندازه هم مورد نظر نيست.
۲- در صورت استفاده از عينك، كلاه ايمني بايد به اندازه عينك جا داشته باشد.
۳- لبه پشتي كلاه بايد كمي بالا باشد، بطوريكه وقتي سر را به عقب مي كشيم با مهره هاي گردن تماس پيدا نكند. در واقع پشت كلاه ايمني بايد به حدي جا داشته باشد كه فرد ديگري بتواند آن را به آساني و بدون گرداندن ستون فقرات از روي سر مصدوم بردارد.
بايد به خاطر داشت زماني كه مصدوم بيهوش شده است بايد از حركات اضافي گردن جلوگيري كرد.
صدمات سر
http://www2.irib.ir/Amouzesh/o/opics/ofirst_aids41.gif
سر عضوي است كه امكان دارد در سوانح تحت آسيبهاي جدي قرار بگيرد. بنابراين لازم است فردي كه با يك مصدوم آسيب ديده از ناحيه سر، روبرو مي شود با نشانه ها و علائم ضربه به سر آشنا باشد.
اصولاً صدماتي كه به سر وارد مي شود ممكن است از يك بريدگي يا خراشيدگي ساده تا يك ضربه شديد كه منجر به شكستگي جمجمه شده است، باشد و يا صدمه وارده منجر به خونريزي شود كه در هر يك مي تواند علائم مختلفي را ايجاد كند.
مغز به جهت اينكه يك عضو پيچيده اي است مي تواند به دليل صدماتي كه به سر وارد مي شود، علائم مختلفي را ايجاد كند. ازجمله استفراغ، حالت تهوع، آب آوردگي، فلج و بي حسي، كاهش سطح هوشياري و نهايتاً مي تواند منجر به مرگ هم بشود.
فرد بايد در مواجهه با كسي كه از ناحيه سر آسيب ديده است به يك سيري علائم توجه كند و با ديدن اين علائم قطعاً بايد مصدوم را به اولين مركز درماني برساند تا اقدامات لازم براي نجات فرد صورت گيرد.
علائم و نشانه هايي كه در تشخيص به فرد امدادگر كمك مي كند اين است كه مصدوم ممكن است دچار كاهش سطح هوشياري شود. تهوع و استفراغ هم از علائم شايع است كه بعد از ضربه به سر اتفاق مي افتد. تشنج هاي شديدي كه اين افراد بلافاصله و يا بعد از مدتي پيدا مي كنند از علائم آسيب ديدگي سر است. از علائم ديگر حالت خواب آلودگي و اختلال حافظه است و با توجه به شدت ضربه وارده ممكن است ترشحات و يا حتي آب شفاف از گوش و بيني فرد مصدوم خارج شود.
عدم تعادل در راه رفتن فرد مصدوم نيز علامت مهمي است. همچنين تقليل تعداد ضربان قلب و تنفس مصدوم يك علامت هشدار دهنده است. فرد مصدوم ممكن است دچار سردردهاي شديد و يا يك سري مشكلات چشمي بشود. مهمترين علامتي كه مي توان در چشم بيمار مشاهده كرد، عدم تقارن مردمكهاست. يعني اندازه مردمكها متفاوت مي شود.
در ضربه به سر، يك سري اقدامات اوليه را بايد انجام دارد:
- اگر فرد نياز به احياء تنفسي دارد، اقدام به احياي تنفسي كنيم. حتماً بايد به راههاي هوايي توجه شود.
- بايد توجه كنيم كه آيا به مهره هاي گردني صدمه وارد شده است يا خير.
- اگر فرد دچار تشنج شده است حتماً سعي كنيم او را روي زمين قرار دهيم و از سر و گردن مصدوم محافظت كنيم. ولي نبايد مانع حركت دست و پاي مصدوم كه شديداً در حال لرزش است، شويم. چرا كه اين كار مي تواند باعث شكستگي شود و يا اگر دندانهايش به جهت تشنج قفل شده است به هيچ وجه نبايد سعي كرد كه دهان مصدوم را به هر وسيله اي باز نگه داريم.
- فرد مصدوم را با توجه به شدت جراحات وارده به اولين مركز درماني برسانيم.
شكستگي فك و گونه
http://www2.irib.ir/Amouzesh/o/opics/ofirst_aids43-2.gif
استفاده از كمربند ايمني به خصوص در مسافرتهاي خارج از شهر بسيار مهم و ضروري است. در بسياري از موارد ديده شده است كه ترمزهاي ناگهاني در تصادفات نه چندان مهم، باعث جلو رفتن سر و آسيب ديدن فك و صورت شده است.
شكستن استخوانهاي صورت در بين موتور سيكلت سوارها بسيار رايج است ولي به ندرت ديده شده كه موتور سواراني كه از كلاه ايمني استفاده مي كنند دچار شكستگي فك و گونه شوند.
موتور سيكلت سواران بايد توجه داشته باشند كه استفاده از كلاه ايمني بخاطر حفظ سلامتي خود آنان است. تحقيقات نشان داده است كه كلاه ايمني احتمال خطر ضربه مغزي و شكستگي فك و گونه را تا ٨٠٪ كاهش مي دهد.
مؤثرترين كمكهاي اوليه به يك فرد مصدوم:
- مجروح را بي جهت حركت ندهيد.
- از باز بودن راههاي تنفسي و ضربان نبض فرد اطمينان پيدا كنيد.
- اگر علائم شكستگي در فك يا گونه مشاهده كرديد فوراً با يك تكه پارچه، استخوانهاي صورت را ثابت كنيد.
طرز صحيح بيرون كشيدن كلاه ايمني فرد مصدوم:
حركت بايد از عقب به بالا صورت بگيرد و در حين بيرون كشيدن كلاه ، بايد يك دست زير سر مصدوم قرار بگيرد.
آزمايشهاي علائم حياتي در هر شرايطي لازم است.
نشانه هاي شكستگي فك و گونه:
١- فرد مصدوم قادر به صحبت كردن نيست.
۲- خونريزي از دهان يا گونه
۳- نامرتب شدن دندانها
٤- تورم فك
نكته مهم اينكه در نگاه اول، آسيب ديدگي ناشي از ضربه وارده بر اثر حوادث به افراد، مخصوصاً كودكان ساده به نظر مي رسد.
در حالتی كه بيهوشي براي فرد پيش مي آيد بايد با ديدن نشانه ها فوراً فرد را تحت مراقبتهاي پزشكي قرار داد. اين نشانه هاي مهم و حياتي عبارتند از:
١- خواب آلودگي و يا رفتار غير طبيعي
۲- بالا آوردن غذا
۳- سر درد
٤- اختلال ديد
درس پنجم
ايست تنفسي
احياي تنفسي اولين قدم در مواجهه با فردي است كه دچار ايست تنفسي شده است. بايستي بدانيم كه فرد نفس مي كشد يا خير. اولين اقدام اين است كه ما صورتمان را نزديك دهان و بيني فرد مصدوم مي آوريم. به اين شكل هم مي توانيم صداي جريان تنفسي بيمار را بشنويم و هم مي توانيم جريان هواي موجود را روي پوست صورتمان حس كنيم. از طرفي مي توانيم حركت شكم و قفسه سينه بيمار را هم ببينيم.
سپس بايد راه هوايي فرد مصدوم را باز كنيم. اگر سر مصدوم خم شده باشد احتمال مسدود شدن راه هوايي مصدوم وجود دارد. ممكن است زبان به طرف عقب برگشته و راه هوايي را مسدود كرده باشد.
براي فردي كه بيهوش شده است ممكن است ترشحات دهاني، آب دهان و يا محتويات استفراغ شده ي معده مجراي هوايي را مسدود كرده باشد.
به دو روش مي توان راه هوايي را باز كرد:
http://www2.irib.ir/Amouzesh/o/opics/ofirst_aids89.gif
١- با يك دست زير گردن مصدوم را بگيريم و دست ديگر را روي پيشاني او بگذاريم و سرش را به عقب خم كنيم و به اين شكل مجراي هوايي را باز كنيم.
۲- دست را زير چانه فرد مصدوم قرار دهيم و چانه بيمار را به سمت بالا بكشيم. معمولاً در مواردي كه احتمال صدمه به مهره هاي گردني و احتمال شكستگي مهره هاي گردني وجود دارد، بايد از روش دوم براي باز كردن مجراي هوايي استفاده كرد.
علائم خفگي عبارتند از:
١- تورم صورت، گردن و لبها
۲- كبود شدن ناخنهاي دست و پا
بعضي از كارشناسان معتقدند استفاده از انگشت بدون پارچه براي تميز كردن دهان مفيدتر است زيرا انگشت راحتتر در دهان گردش مي كند.
در هنگام خفگي سر را به عقب كشيده و آرواره هاي پائين را باز و در دهان مي دميم. در اين زمان بايد بيني را با دست بگيريم. ساده ترين راه براي كمك به افرادي كه مبتلا به قطع تنفس شده اند، تنفس دهان به دهان و ماساژ قلبي است. براي بزرگسالان استفاده از دو كف دست و براي كودكان استفاده از يك دست كافي است.
در مواقع خفگي بايستي با انگشت، دهان مصدوم را براي يافتن جسم خارجي جستجو كنيم ولي زمان زيادي را نبايد براي اين كار تلف كنيم. اگر بيمار تنفس نداشت ما بايد بالافاصله از مؤثرترين راه براي برگرداندن تنفس بيمار، يعني تنفس مصنوعي استفاده كنيم.
براي اين كار بعد از آنكه سر بيمار را در وضعيت مناسب قرار داديم بايد كاملاً هواي بازدم خود را درون ريه بيمار خالي كنيم. براي اين كار لبها را در اطراف دهان بيمار قرار مي دهيم.
دميدن هوا مي تواند از طريق دهان مصدوم و يا بيني او صورت بگيرد. در كودكان هم دهان وهم بيني درون دهان ما قرار مي گيرد و ما هواي بازدم خود را به ريه مصدوم هدايت مي كنيم.
نكته مهم اين است كه بايد همزمان با تنفس دادن به فرد مصدوم حركت قفسه سينه او را مشاهده كرد. اگر به ميزان مناسب هوا وارد ريه ي فرد مصدوم شود، معمولاً حركت قفسه سينه قابل مشاهده است. اگر علیرغم اقداماتي كه ما انجام داديم حركتي را در قفسه سينه مشاهده نكرديم به اين نتيجه مي رسيم كه يك جسم خارجي مجراي هوايي را مسدود كرده و ما بايد اقدامات خاص خروج جسم خارجي را از گلو انجام دهيم.
در اينجا دو سؤال مطرح است. اول اينكه چه تعداد تنفس لازم است؟
معمولاً بين ١۶- ١٤ تنفس در دقيقه لازم است به فرد مصدوم داده شود تا تنفس فرد برگردد.
سؤال دوم اينكه آيا هميشه از راه دهان تنفس داده مي شود ؟جواب خير است.
مواردي كه فرد ممكن است به واسطه مصرف سم، دچار بيهوشي و قطع تنفس شده باشد و يا اينكه صدمات و جراحات زيادي به ناحيه صورت و فك فرد وارد شده باشد. قطعاً نمي توان از طريق دهان به دهان، تنفس مصنوعي به فرد مصدوم بدهيم.
در مورد كسانيكه دچار خفگي با گاز شده اند:
١- مصدوم را به هواي آزاد برده و راحت مي خوابانيم.
۲- علائم حياتي مثل تنفس و ضربان قلب او را آزمايش مي كنيم.
۳- تنفس دهان به دهان و يا دهان به بيني را هر چه سريعتر آغاز مي كنيم.
٤- از زدن نبض اطمينان حاصل كنيم.
تعداد تنفس مصنوعي بايد ۲٠- ١۶ بار در دقيقه و هنگام كمك يك نفر، يك بار ماساژ قلبي و ٥ بار تنفس مصنوعي صورت گيرد.
نكته بسيار مهمي كه هر كمك كننده بايد به آن توجه كند لزوم گرفتن نبض بيمار در هنگام گرفتن تنفس مصنوعي است. به راحتي مي توان با گذاشتن دست در كنار گردن و يا مچ دست مصدوم از زدن نبض او مطمئن شد.
كمك به فرد دچار ايست قلبي / سوختگي ها
http://www2.irib.ir/Amouzesh/o/opics/ofirst_aids94-2.gif
بعد از اينكه مطمئن شديم تنفس بيمار برقرار است و يا اينكه احياي تنفسي را آغاز كرديم بايد وضعيت قلبي او بررسي شود. ادامه تنفس مصنوعي در حالتي كه قلب مصدوم نمي زند كار بيهوده اي است زيرا خوني جريان پيدا نمي كند تا بتواند اكسيژن ارسالي را به بافتها برساند. بنابراين بالافاصله بعد از اينكه ما ٤ تنفس اوليه را به مصدوم داديم بايد وضعيت قلب را بررسي كنيم. منتها نكته مهم اين است كه تا زماني كه از فقدان ضرابان قلب مطمئن نشده ايم، ماساژ قلبي يا كمپرس قلبي انجام نمي دهيم. اگر ببينيم نبض بيمار هم ضعيف است اجازه مي دهيم كه قلب به همان شكل، ضربان خودش را ادامه دهد و نياز به كمپرس كردن و ماساژ دادن نيست.
براي اينكه مطمئن شويم ضربان قلب وجود دارد، بهترين و مهمترين راه براي تست نبض، نبض ناحيه ي گردني است كه با قرار دادن دو انگشت در كنار حنجره و عضلات گردني مي توانيم ضربان نبض را حس كنيم. براي كنترل نبض اين كار به جهت نزديكي به قلب مطمئن تر است.
بعد از اينكه مطمئن شديم بيمارضربان قلب ندارد بايد اقدام به ماساژ قلبي كنيم. اولين قدم قرار دادن مصدوم روي يك سطح سفت است. بطور مثال اگر مصدوم روي يك تخت فنري است نبايد اقدام به ماساژ قلبي كنيم زيرا در اين حالت ماساژ قلبي بي تاثير است. سپس بايد در كنار مصدوم زانو زد و زاويه اي كه دستها و آرنج با قفسه سينه دارند بايد كاملاً عمود بر قفسه سينه ي مصدوم باشد. دستها در نيمه پايين جناق سينه و گودي قسمت برجستگي كف دست، در قسمت رو به پايين جناق سينه قرار گيرد و انگشتان هردو دست در هم فرو رود و سپس اقدام به ماساژ قلبي شود.
نشانه ي ايست قلبي، درد شديد در قفسه سينه و بين استخوان جناق است و اين درد سينه به پشت، دست چپ و گردن هم سرايت مي كند.
دومين نشانه ي ايست قلبي عرق شديد بدن است. همچنين رنگ پريدگي، نبض ضعيف، احساس تهوع، ترس و اضطراب، از پيامدهاي ديگر ايست قلبي است.
چگونه مي توانيم فردي را كه دچار ايست قلبي شده است از مرگ نجات دهيم؟
http://www2.irib.ir/Amouzesh/o/opics/ofirst_aids98.gif
١- مصدوم را بايد روي سطح صاف و سخت قرار دهيم. لباس او را شل كنيم تا بدن راحت تر فعاليت كند.
۲- سر مصدوم را به عقب بر گردانيم. اين كار به خاطر اين است كه مجراي تنفسي مصدوم باز شود و او بتواند تنفس كند.
3- اگر دندان مصنوعي يا جسم خارجي وجود دارد بايد از دهانش خارج کنيم.
4- ماساژ قلبي را شروع مي کنيم. انتهاي کف دست را روي جناق سينه مي گذاريم و با هر دو دست 3 تا 5 سانتي متر بطور عمود فشار وارد مي کنيم.
در ماساژ قلبي محل گذاشتن دست بسيار مهم است. در انتهاي جناق سينه ضايعه کوتاهي وجود دارد که حدود 2 انگشت بالاتر از آن محل گذاشتن دست است. کف دست کمک کننده بايد بر روي همين منطقه قرار گيرد نه بالاتر و نه پايين تر. چون در زير همان منطقه قلب قرار دارد. به اين ترتيب با فشار دست قلب وادار به ادامه فعاليت مي شود.
دست ما بايد بين 5-3 سانتي متر روي قفسه سينه فشار وارد کند.
چه تعداد ماساژ قلبي لازم است؟ معمولاً بين 100- 80 بار در دقيقه بايد ماساژ قلبي بدهيم تا مطمئن باشيم يک ماساژ قلبي مؤثر داده شده است.
اگر ماساژ قلبي و تنفس مصنوعي توسط يک نفر انجام شود بايد به ازاي هر 15 ماساژ قلبي دو بار تنفس به مصدوم داده شود. ولي اگر اين کار توسط دو نفر انجام گيرد به ازاي هر 5 ماساژ قلبي يک تنفس به فرد مصدوم داده مي شود. اين کار بايستي با خونسردي کامل انجام گيرد.
آخرين نکته اينکه اگر ماساژ قلبي و فشردن قفسه سينه به صورت صحيح صورت نگيرد چه بسا مي تواند منجر به شکسته شدن دنده ها و جناق سينه شود که خود اين شکستگي مي تواند موجب آسيب رسيدن به ريه ها، طحال و ... مصدوم شود.